장음표시 사용
121쪽
IN EPIS TOLAM AD TI TUM C. R i x x
videntur, quo regantur hie et sequentes Aecusativi. Unde nonnulli supplendum esse putant: ἐνδεικνυμενος. Ven. STORRIus hunc et sequenteε Accusativos resert ad participium παρεχόγιιενος , cuius Varii significatus ita usurpantur, ut alius ad alia ex diversis, quo spectat, nominibus aptior sit; cum voce τυπον coniunctuni sonat exhibere. praebere se exemplar; cum nomine αδιαψ Θορίαν coniunetum significat demoriatrare; ea hibere, ut sensus sit: Exhibe in doctrina sinceritatem, i. e. veram et incorruptam Metrinam propone, ita ut nihil admisceas falsi. Pro ἀδιαφθοριαν alii Codices legunt αφθορίαν, quasi dicas: illibatam sinceritatem. λογον λιξ, ἀκαταγνωςον Iterum supplendum est ex praecedentibus: παρεχομενος, quod hic verti potest: proferenε doctrinam veram et ir- . reprehensam. Quanquam, quum in Verbo παρέχειν insit quoque vis Gliciendi, cui Sapient. XVII, 3. etiam sievertere licet: doctrinam esscienS veram et irreprehensam l. e. faciens, curans, ut doctrina sit vera ac irreprehensa, in qua non modo nil sit noxium, sed nec quod male accipi, possit; quae non possit vituperari. Σεμνοτητα, annmum graυem ac dignitatis aludiosum, mur . Ce- terum οἰδιαφθορία et σεμνότης ad doctoris animum. τὸ -ἀο, quod idem valet ae αδιά φθορον, et το ἀκαταγνωτον ad doctrinam ipsam pertinent. Huius sentantia non debebat falsis opinionibus ae erroribus vitiata esse, sed argumentum incorruptum et Verum. υγιὲς, sic quoque tractandum et pronunciandum erat, ut dignitas in oratione idesiderari non posset, ut o λόγος GSeι ακαταγνωςος.
s. Πνα - φαυλον 'O Q ἐναντίας est hic, qui Tim. V, l . ὁ ἀντικε ιμενος, et intelliguntur Iudaei atquei
122쪽
Genulea , nam singularis cum articulo hic ponitur pro p uia rati mimero. To ἐντραπν Hieronymus et Λmbroliua vertunt reuereatur, non male; qui enim non habet, quod alteri Ohiiciat, reveretur eum. Alii vertunt: erubeScat. Pudefat. Pro υμῶν, legendum videtur περὶ ut habent codices plurimi, Versiones etiam et Patres diversarum recensionum.' 9. Δουλκο - μη, ἀντιλέγοντο st Ante δουλους repete ex com. 6. παρακάλει. Verba haec lava olim non uno modo interpungi solita nos docet Hieronymu,t alii enim ἐν πασιν ad sequens ἐναρές ους retulerunr, alii ad praecedens illud υποταττεσθαι. In sensu quidem nullum est discrimen; prior tamen interpungendi modus praeferendus esse videtur, ut I Cor. X, 33. παντα πῶσιναρέσκειν. 'Εν πασιν et hic et alibi apud Apostolum .' etsi sono universale, debet accipi restricte, ut nempe excipiantur ea. in quibus honor Dei, Reipublicae salus, nee non alia multa, honori et voluntati herorum repugnarent. Nν αντιλέγοντας, non responsatores, ut Plautus loquitur.
nos demonstrantcS ; in Omnibua rebus bona fide agant. Hesychius: νοσίφλιζομενος, αφαιρουμενος, κλεπτομενος ete. Philo a Λιleg. p. 66. E. ὀ εαυτω τι προσνέμουν , τα τέρου νο σφίζετα ι, qui Sibi aliquid tribuit, alienaaυeriit. 'Aγαθην πί v, ex Latim : bon m fidem. I να - - ἐν πασιν ) Ut religionem christianam commendent , nempe bonis motibus tuis,9 apud OmneS. Nam
123쪽
ligio christiana, et ita vocatur, quia haec doctrina Paulo a Deo erat mandata. II. 'Επεφάνη - Ueru' verborum ordo est huiusmodi: ἐ-ῆ σωτηριος πασιν ἀν-
θρώσοα ἐπεφανη, bonitas enim Summa Dei , saluta. ris omnibus hominibus, illuxit, i. e. 1 e manifestavit. Xάριο h. l. haud dubie est ipsa doctrina christiana, et uois eatur 4 χαρις τοῦ θεοῦ, beneficium Dei, quia auctorem habet Deum, qui filium tuum milit. 'Επιφάινειν de Numinibus dicitur; hinc την τοῦ Θεοῦ ἐπιφάνειαν Plutarchus dixit in Themistocle. Comparat Apostolus summam bonitatem Dei, per adventum Messiae conspicuam , astro alicui, quod subito illucet. 'H σωτηριος πῶσιν ἁ θρώπ o G, quae salutaris est omnibus hominibus, i. e. omnis generis hominibus, Iudaeis et caeteris. gentibus,nemPe eam acceptantibus.' ist. Παιδώουσα - ἐπιθυμίας, Παιδέυι ταadducens nos, eo nOS Perducens. Παιδένειν non est simpliciter inιtituere , sed simul etiam addueere homines ad aIiquid, argumenta inititutioni addere, et modum ostendere, quo aliquid fieri debeat. 'Αρνησά μενοι, Abdi- euntes, repudianteε. Ἀσέβεια, imyietas, solet idololatriam inqui , uti apparet ex Ciceronis disputationibus de natura Deorum. Κοσ και ἐπιθυμIαι dicuntur eae cupiditates , quas maior para hominum sequitur. Ea enim pars maior saepe in his libris κοσμου vocatur nomine. Uel κοσι μtας isitellige, την ἐπιθυ αειν
124쪽
quae sunt το παν ἐν τῶ κόσαω, ut e ni modo ex I Io. II. I6. Apostolus explicari potest. σο φρόνως - ἀιωνι θ Τriis hua verbis omnis ossicii nostri partes conclusit, σωφρόνως, εObrie, continenter erga nos ipsos, δικάιωρ, tuisate, erga alios homines. ἐν σεβως pie, quod attinet ossicia immediata erga Deum. Sic Dionysius Halicarnass. ἐυσε. βεςέρους, δικαιοτέρους, σωφρονοτέρας, et apud Porphyr de abstin. IV, σώφρων, ἔσιος, δίκαιού. His tamen generibus ossietorum multa alia continentur. P, mimus ieitur dicere, Paulum hoc tantum voluisse: S uaeie debemus om-eiis omnis generis. 3. Προσδεχομνοι - E eetantes 'praemium felicitatia aeternae, et tempu4 id, quo maiestatem suam εummam manife4tabit magnus Deus et Serυator noster Iegus Christuε. 'ΕλπIδα προσδέχεσθαι h. l. metonymice est, expectare id quo spes tendit, nempe praemium vitae aeternae. Sic Ion1i II, 9.' προσδεχομνος τῆν ἐλπβα τ 'ς σωτρορίας μου. h. l. videtur esse id, quod felicem reddit. 'Επι φανεια et δοξα sunt vocea de mundanis Potestatibus et honori-hua usurpari solitae. Ηine αὐτοκρατορι καὶ ἐπιφα - νειαι apud Philonem in Legatione; unde et ex Antiochia 'unus 'Επιφανης dictus. In vetere Onomastico et Glos sis: ἐπιφανῆς, ill tris, nobilis. Δόεαν και ἐπι- νεια ν Arrianus IlI, 22. in Epictetum coniunxit, et ταῶ.I. αν - πρὸς δόξαν Pluta chus de amore Dalr. Ab
Apostolo autem eminentiore iure hae voces de Rege Re eum enunciantur. Eadem ratione δddit τῆ μεγαλου, quia et hic titulus summis terrae potestatibus solebat tribui. Λg. rippa ad Caium Caesarem iam citato Philoata libro: νι are . G
125쪽
ὸι ματα λοι etc. Δόεα, gloria, maleatas. Videtur autem indicari tempus, quo Deus in adventu Christi maiestatem suam manisastabit. Dicitur haee Dei et Christi maiestas. quia Deus maiestatem illam Christo tribuit. Alii utrumque praediolum ad idem subiectum, Christum nempe, res runt contra quam sententiam vide quae mi Maloe . rus recte monuit, in annotationibus au hunc locum.
λαοc περιου σιος, a περίει . 4MPerior Ium, an tecello, populus eximiuA, praediariS, quem Deus P .culiari complectitur favore. In huius locum luecessit populus christianua. i. e. vehementer studiosum. .Plutarchha in Phocione ς ἐπιτηδευάσων ἀριμυ
ζηλωτ 3σ. Ἀρετῆς πάση ς ζηλωτὴς, est et in Di
dori Siculi Dagmentis. x s. πυτα λαλα - περιφρονε&ω λωλει sumitur in v. a. doce. In Codice Alexandrino hie legitur δίδασ-κa. IKλεγκε, iniunge, ut supra I, a. Ma τα πασης ἐπιταγῆς, nempe imperans Dei nomine, ut a peccatia abstineant. σου περιφρονείτω, i. e. ita tegere, ut a nemine contemni posius. Similis admonitio a Tim. IV, is. ωρις ρνεῖ, , contemnera, raro occuriit;
126쪽
quare nonnu li eodices h. l. habent, κ αταφρονέι τω. Dixit tamen Eunapius in vita Maximi, de Iuliano: Gελι ριν περθρονηθεῖς , ubi περιφρονδι Δαι positum,
I. πομίμιν σκε - εἴνωὰ In mentem iis c Cretensibus' reuoca, OROrtere Ῥεοε princiρibuS et magistratibus obtemperare. Uide a Tim. II, i 4. 'Αρχα ὶς καὶ ἐξω-σ ίαις υπ οταττεσθαι, et Summis et secundis Pote-atatibus ae submittere. I Petr. II. I 4. Cf. notata ad Rom. XIII, I. Per αρχας et t. e. aρχοντας et ἐδεσια- τας, intelligendos esse imperatores Romanos eorumque Procuratores, notum est. Simplicius in cap. 38. Epictetit Πρέπει τρις οντως α ρχουσι παντα πειθείω τους αρχομέ- , κ, υπακίειν προθυμως. Haec admonitio praecipue Cretensibus valde fuit necessaria. Anonymus apud Suidam, verbo 'Ανέσειο v. Os δέ Κρῆτες - ανέσειον τα πλνθη, παρακαλοῦντες αἰωνος παραδεξομέν με ἐλευθερίαν φυλαττειν Πειθαρχειν, ObtemPerare, ObSequi. Προς π αν ἔργον αγαθον, quasi dicat: non ad impia eorum iussa exsequenda. Sic Pricaeus, reserens haec verba ad antecedentia. Sed videtur Paulus potius nunc ad alia praecepta Cretensibus christianis danda progredi. Uid. Cel. CHRMTIANI THEOPH. ΚUINOELII Ελplicationem huliis cap. in Progr. supra laudato. Senius igitur est: In memoriam iis revoca diligentem cuiuScunque υirtutis exercitationem. Nunc U. E. varia virtutum genera a Christianis exercenda recenseti
127쪽
IN EPIS TOLAM AD TI TUM C. Iu i ur
a. Miδένα - ἐπιεικεῖο COHυiciis neminem 'in seis clari, non iurgiosos, δed mites e5se. Suidas: ἐπιει- άi ς, πραος , μέτριος. Phil. IV. s. πάσαν - άνθρωπους θΠραότητα ἐνὸ ε ίκνυσ Θ αι hic n in nullis videtur esse. obstinatos et veritati fidei obstre Iientes , mansuete et ratienter instruere, quod a Tim. II, ἐν πραοτντι τοῦς ἀν- τιθιατιθεμώνους παιὀέυειν. Quum tamen h. l. non sit sermo de doctoribus , P ssunt etiam haec verba universe accipide lenitate erga quosvis homines. 3. γαρ - μωσοῦντες ) Hoc pertinet ad commendandam lenitatem et ma duetudinem erga improbos et malca homines. Eramus enim et nos quales nune illi. Cf. Gal. IV, 3. Eph. II, 3. II. I a. I Cor. VI, II. Plinius, amicum iuniorem monens, ne silium suum nimis rigide tractaret: Cogita illum puerum esae, et te fuisse. Nilaro dixit Paulus, per κο Da σιν satis ipsi familiarem, intelligens eos, qui gentiles amea fuerant. 'Aπειθεῖς, nempe τῶ , Vel veritati, i. e. Evange MO. Πλανω- μενοι, errabundi: Videtur enim non tam actus quam stam n errationis denotari, inprimis cultus idolorum.. Deut. XXX, 37. Δουλέυοντ ες ἐπιθυαίαις καὶ ἐδοναῖς ποικίλαις , i. e. ἐπιθυμίαις ηδονῶν. Δουλευον - τες, iaddicti, mancipati. In Epithola Pythagorae ad Hieronem: ἐδονή δουλοῦνται ψυχαψ αοενων α γΘράσων. Hinc serυum υitiis pectus, apud Ovidium, Re med. amor. I. 'Eν καὶ διαγοντ ε ς, st. τόν
sic ἐν etrorεις Ῥῆ κυβοις διαγειν dixit Plutare luis in De metrio, et ἐν Oisae διαγειν, idem in Catone. Στυγητοὶ , digni odio. Glolsarium: steteStiabiliε, ς 3τος. LIισοῦν σες αλλέλους, ut Maximus Tyrius Differt. Si . μισῶν- τες Mu
128쪽
4. 'Os Ἀ--δ' ) φιλανθ ραλ ια, amor in hu-nianum genus. Xρης στητα et φιλανθρωπίαν coniungere solent etiam Profani Scriptores, e. g. Plutardielius in Ciceronis vita, Philo de vita Mos. I. p. 633. C. Legati ad Cai. p. 1 2. C. Tου σωτῆρος .fμων Θ ag ,ος παντας ταν απους σωθῆναι θέλει.
nos participes, non Propter merita bonorum Oseerum, quae perpetraυiSSemuS, Sed ex mcra gratia et benignitate, et quidem ster baseti3mum, quo ObliSiamur aumentis mutationem et emendationem illam, quam
Spiritus sanctus per doctrinam Christi) in nobis obseu. 'οὐκ ἔργων τῶν ἐν δικαιοσυνν. se. ἔντων vel γενομένων, non propter bene et recte facta; nam antea fueramus inscii et improbi, V. 3. 'Εκ, pro icr. Ἐσωσεν εμας, ad salutem n OS adduxit. Salutis nomine autem comprehenditur quicquid bonorum per religionem Christianam accipiunt Christiani, veluti melior cognitio, fugata inscientia; melior animi consormatio, victa vi- 'tiositate; certior spes, exuto metu, et denique ipsa sempiterna selicitas. Hoc loco sensus verborum ὀ Θεῖο ἔσωσεν : Deus nos, olim flagitiosos v. 3J abduxit ab ignoratione veri et flagitiis, atque traduxit ad meliorem sen eiendi vivendique rationem. Sempiternae felicitatis demum v. 7. fit mentio. Huius autem σωτηρtae melioris cognitionis et vivendi rationis) Deus nos participes reddidit κατασον αὐτοῦ ἔλεον, per suam misericordiam, nihil tale meritos. Hoc etiam pertinet ad commendandam lenitatem cr-ga alios, v. a. Haec omnia autem Deus in nobis ei licit per
aditum ad christianam religionem in bapti 1m i. Λουτρὸν nihil
129쪽
nihil aliud esse nisi baptismum, Deile intelligitur. Vocatur autem λουτρυν παλιγγενε σί quia illi, qui tu seipiunt baptismum, profitentur se velle nunc' esse et manere Christianos, et e vitiosis mestores fieri. Notandam est, Paulum loqui de baptismo adultorum hominum, qui paene soli tum baptizabantur. Hos admonet Apostolus, ut cogitent, se baptizatos , et hoc in lemni ritu publice prosesios esse , se velle novos et melioreε hominea esse. Praeterea quoque baptismus vocatur Λύτρον της ανακα a1- πνέυματος gγίου, lauacrum, quo obligamurtia mentis renouationem vel emendationem, cuius auctor est Spiritus sanctus, hanc emendationem per doctrinam Chri iti in nobis effciens. ΠαλιγγενεσIa: h. l. est totius hominis qua mentem et vitam universa mutatio, et
quidem in melius. Nune de Spiritu pergit Apostoliis: 6. 'ου ἐφ' ημοῦς πλουσίως θ Cuius dona lamgisSima accepimuS. Iurgiter imperistior, Sirae. XVIII, Ii. αυτην ἐτιπαντα τα ἔργα αὐτό. Sic est Se donare Cicero in Orat. pro Coelio, et pro R. scio Amerin0. In νευμα αγιον autem hic, ut saepius denotat dona Spiritus divini, meliorem coenitionem ,' sensus plos etc. Δια 'Iησῶ propter I. Chriatum, i. e. per reljgionem Christianani,
eius probi redditi participes stamus ciet eruae felleρ-
citatis, quam 4yeniamuS. Δικα ι ρυθ' ε ντ ες, tale3 fα-cti, quales ESQ debemus , i. e. sancti et probi. De remissione peccatsrum h. l. non videtur esse sermo; nam i m-
130쪽
nia quae praeeedunt, et sequuptur, referenda sunt ad vitae sanctitatem, et morum puritatem. Eodem sensu verbum δι- ψαιοῦσθαι sumitur L Cor. VI, II. Κατ' ἐλπIὀα, Pro uti δper US., Verba μνς αιωνιου construenda sunt
8. Πιτος ο λόγος Verissimum est. quod hic dico;
nempe de illo huneficio divino erga nos, ct Cbligata One nostra erga ali .a inde nata, ut nempe alios etiam, qui nunc sunt improbi, nostro studio adducamus ad sanctitatem. κρου περι - τῶ Θεω Et hoc Dolo confirmes, operam dandam esse Christianis, ut υerae Dirtutis Atudium quoυu modo Promουeant. Διαβεβαιοῦσθαι, α44everate loqui, ut de re tum me necessaria, id vero est Con-jirmare. φροντιζειν. curare: Καλῶν ἔργων προ ς ασθαι bona opera exercere, et facere ut alii exerceant, memylo e e aliiS in bene agendo. Sic Plutarchus in Biu O .habet: οσίων καλων ἔργων ἐγεμόνας
εἴνα . Iulianus in Epistolis ιι - νὸς ηπι ἐργασίας
αἰσχρῶς ηει προΓύα M. Contianum in Plutarchi Pericle . ἐργασίας a κοσμίου προχαιθω. ταυτα ἐςι - αν Θραποισ2 Haec per de honeεια εunt, et hominibus . utilitatem inerunt. Καλα καὶ οἰφελιμα dixit et Plutarchus initio vitae Periclis. Idem de Liber. e Guc. ταυτα μὲν καλα κμ οὐφαμα.
9. Maaρας δὲ - περιχασο λ Περὶ μία proprie est: c2rcumstare, deinde: oblidere, obsistere. Igitur sensus eli: 0bsiste, ne latius illud malum serpat; lac ut illud vitent. Cf. 1Τim. I, 4. 2 Τim. II, i . 23. Mαχας νομικας,