장음표시 사용
161쪽
seeum serunt, quorum ultorem se Deus profitetur, Deuti XXXII 3 s. et Μισθος et μισθαποδοσ'saepius viris .iutis mercedem, hoc loco autem poenam neglecti ob aequii significant, quo sensu etiam apud Herodotum et Thucydidem occurrere, ostendit Blachinali Crit. N. T. 3. Πῶς ημεῖς - σωτηρίας Quomodo nos eυαdemus ρoenam, di negligamus tam εalutarem doctrinam, institutionem, quae nobis υiam ad tantam D.
st. τὴν ἔνδεκον μιοθαποδοσίαν. Τηλικαυτ ηο σωτηρίας, i. e. λογου σωτηρίας τηλικαυταῖς. Nam λογου subaudiendum esse, ex sequentibus satis patet. Nempe doctrina Evangelii naonstrat nobis viam ad aeternam salutem, quum Iex tantum salutem brevem et terrenam obtulerit. ἡτις αρ-
ni ulgata, ab ii5, qui audiveriant, ad nos pe enit. Ἀρχὸν λαβειν, Piclybio frequens, sed nee Philoni inusitatum. Sio Lib. I. de vit. Mosis p. 6Iq. E. dicitur: α -χὸν λαβὸν τοῦ τενωαι si Αἰγυπτω. Λαλaῖσθαι, pro του λαλεῖ m. Εἰς si μας, ut υμῶς I Petri I, as. Βεβαιῶσαι saepe quidem est confirmare; sed
h. l. saltem videtur esse perbenire, quia de confirmatione huius doctrinae demum commate sequenti exponitur. B ε- βαιόω, forsicin a βαίνειν, quod est ire, Venire, vim confirmandi accipit, quia eundo fama erescit, et itaeon firmatur. Paulus si est huius epistolae auctor, hic, ut solet, communicative loquitur, quum dicit: ri accepimus doctrinam ab iis, qui eam a Domino audiverunt. Intelligit
Hebraeos, ad quos scribit. Hi enim iam ab aliis Apostolis et LXX. discipulis, qui ἀντόπτου et ακουσαντες testes erant,
162쪽
doctrinam acceperant; quorum in numero Paulus non fuit, post ascensionem Iesu Christi vocatus. Sic omnia tollitur dissicultas, quam alii in hoc loco vident, quo Paulum EpiastoIae huius Λuctorem negari arbitrantur. 4. Συνεπιμιαρτυροῦντος - θέλησιν Cuius praeterea υeritatem De confrmabit Dariia miraculorum generibus, et distributis donis Spiritus S. pro suo fα- Dore. Vocabulum συνεπιμαρτυρ a rν Philo etiam habet, de vit. Mos. p. 67 I. E. ubi de allegorica significatione sacrarum vestium Pontificis Maximi loquitur: συνέπι-
teles quoque de mundo: συνεπιμαρτυρ a I oαπας, confrmat et Omnia Uita. Σημεία καὶ .rέρα - τα και δυναμεις coniunguntur, ut indicetur magnitudo et varietas miraculorum, ut Aet. II, 22. Μεριζειν, diatribuere, de donis spiritualibus dicitur Rom XII, a. I Cor. VII, II. quia non omnibus omnia dabat Deus, sed quae, et quantum, et quibus Vellet, Eph. IV, 7.
σις, i Dri, benignus Dei fauor. Κατα τὴν αὐτοῦ
prout Usi Nigum eli. Λrgumentatio V. I. 3. 4. talis est: Si lex Mosaica neglecta poenas attulit, etiam Christi doctrina neglecta poenas asseret. s. 'Oυ γαρ - λαλῶμεν Iuit autem Deus angelis tradere imperium in noυα hac conεtitutione. Rem dit Apostolus ad materiam, quam antea tractaverat, et ho haeret hoc comma cum c. I, I . Asseri caussas cur Λngelia non fuerit concessum imperium in humanum genus. Est nempe in se iam hominis dignitas non multo inferior An
163쪽
intellige tempora N. T. novam constitutionem in regno Messiae. Nain Hebraeis futurUS mundus.
siae. Rei lim omnium uniVersitatem intelligit STORRI Us ad h. I. not. c. et d. ne angelis quidem exceptis. not. m. 9 Sed hane significationem h. l. nec verba ITalmi v. 6. ctata, nec consilium Apostoli admittere videntur. Da vides enim describit imperium hominis in hunc orbem, terrarum; Paulus autem Psalmi locum transfert ad Ie- sum . quatenus is est MeSSiaS , cuius regnum continetur administratione salutis humanae per doctrinam et effectio nes fructuosas eum usu huius doctrinae coniunetas, nsnautem in totius universi regimine. Christus enim superichest quidem angelis omnibusque creaturis dignitate; sed hoc non pertinet ad administrationem regni sui, quod totum' est morale, et salutem hominum , non angelorum respicat. Infra v. Iss.
6. Διεμαρτυρατο - λέγων) Testatur potius ille ipse
diυinua Nate3, qui praedixit ea, q ae legimus Ps. XLVIl. Haec allegandi sacrum Codicem et alios scriptores formula saepe oocurrit apud Philonem. De Plant. NOE, p. 226. Ε araea γαρ που. In aliis locis p. 4. E. εἶπε γαρ τIς, si Plato in Timaeo. Pag. 719. D. ως ἔφη τις, st.. Heraesituε. Neque vero Philo, licet vage dicat rie, ignon rasse auctores censendus est, qui ne recentiorum quidem industriae effligerunt. Sed ita solent Iudaici scriptores, Sacram inprimis Scripturam citare: de qua illorum allegandi formula Oecumeni , ad hune ipsum locum epistolae, ρύε' ἐιδοτας, ait, , δι λεγομενος ου τίθησιν τῶν λεγόντων τα ὀνόματα. Desumta esse sequentia verba
164쪽
IN EPIST AD BEBRAEOS. C. n. 16s
ha ex Ps. VIII, s. 6. 7. omnibus notum. Describitur autem in eo carmine dignitas hominis, quem Deus terrarum orbis Dominum constituit. τί Dιν --αυτον Quid est homo, quod eius recordaris ' quid est homine natus, mortalia) quod eius curam peculiarem geriat Quid est homo, nempe cum Deo di mparatus. Verisba et ' D significant: peculiarem alicuius curam gerere. 'Υιος ἀνθρώπου, mortalia. Non statim apparet, quomodo hoc, et quod sequitur, cum praecedentibus cohaereat. Videtur autem Scriptor occurrere obiectioni eorum, qui dicere poterant, adgelos tamen longe superiores esse hominibus; Christum autem hominem fuisse, ergo inferiorem angelis. His respondetur, hominem in se non multo inferiorem esse angelis,' Christum vero omnes reliquos homines dignitate superare longissime, nec aerumnas, quaa passus est ei esse dedecori, sed potius honori. Homo hic non describitur ut humiliε, sed ut excellena, quoniam ei imperium totius orbis concessum est, ut contextus Psalmi docet. i7. 'φαττωσας - ἀγγελεο Inferiore quidem an gelis loco constituisti eum. per breus tempus, vel non multum inferiore -Ioco angelis eum conabitulati. Utrumque enim sensum verba admittunr. Si per τι temporis indicatur deminutio, Me riam vel χρονος e tiplice subintelligitur, ut expresse in L. III. leg. Allegori. P. 37. E. προς De vita contempl. P. 89 . βραχυ τι μέρος τῆς νυκτος. Sed opponitur' etiam τῶ πολλω et μεγαλω ut βραχυτατα τοῖς p. soa. B. Chaldaeus τι exprimit
165쪽
per H-p, paullulum. Haec explicatio praeferenda
.videtur. olim enim erimus ἰσαγγελοι, angelis acqUa-ἐω. ἀγγελους, hebr. 'I' RI. Sed vocabulum interdum etiam AngeloS notat, quemadmodum interpretes graeci, hic et in aliis locis sumserunt. - αυτ ον) Maiestate et honore ornasti eum. Δόξα,πὶ I, maiestas. mn , honor, dignitas. Στε-
έφανοειν , proprie RaImam alioui tribuere , aut υictorem declarare; deinde ornare signisicat, sive id corona fiat in ludis, sive aliis quibuscunque rebus.
p. Παντα - ποδῶν ἀυτοῦ Omnia ipsius potestati subiecisti, atque arbitrio reliquisti, rebus utendi. Πα ν-
τα, nempe omnes creaturas in Orbe terrarum , e. g. προβατα σω βόας , ut in Psalmo legimus. Illustrat Gen. I, 6. 27. Ex dominio in res creatas patescit hominis dignitas. ἐν γαρ - ανυπότακτον 9 NihiI excepit, nempe rerum creatarum, in his terris.' Non de Deo, sed de auctore Psalmi dicitur, eum nihil exeepisse. De poclis saepe diiscitur, eos secisse, quod de aἰiis praedicant. Sic Horatius Satyr. I. Poeta iugulat Memnoncm, i. e. canit, eum iugulatum esse. Philo in Lib. de opif. mund. p. 9. B. deheneficiis locutus, quibus homo a Deo mactus est, omnia omnino addit ei subiecta esse, exceptis coelestibus, quae diviniorem sortita partem essent. νυν δὲ - ὐποτεταγμένα sensus est, illa verba Psalmi in nullo hominum plenum effectum habuisse. Nam utimur quidem rebusereatis, sed non omnia nobis subiecta sunt. Utimur e. c. pecoribus, verum saepe etiam a pecoribus violamur. Nunc
autem ostendit Paulus v. 9. sqq. id, quω de nullo homi-
166쪽
IN EPIST AD HAEBRAEOS. C. II. 67.
ne striete diei possit, id de Christo solo diei strietissimo sensu posse. Ergo locus Psalmi, qui litteraliter de homine agit, nune ad Iesum transfertur. Summa rei est: Deus non angelum quendam , sed hominem sacere voluit Do minum. Sed non nisi unus homo est, qui verissime et stri. etissime dominus omnium dici possiti
9. Τον δὲ - θανάτου Constructio videtur esse talis: I σοῦν δὲ βλέπομεν δια το παθημα τοῦ Θα του λειτιμῆ-τον τι πας αγγέλους
mus proseter perseessionem Supselicii maiestate et honorE ESSE Ornatum Iesu in inquam, qui per breDe tem- 'pus inferior factus est Angelis. ut ex benigno Dei decreto, mortem pro Omnibus guStaret. Βλέπο μεν. i. e. cerco CognoScimu4, Iesum esse dominum omnium rerum, nempe ex regni effectibus, quos ipse Christus piae- dixerat, missione spiritus sancti, vocatione gentium, rebusque aliis. Maiestate et honore ornatus est Iesus longo maiore. quam qui in alios homines cadit; nam superior εstereaturis omnibus, et coelestibus et terrestribus. Διὶς τ non consecutionem solam significat, sed plus aliquid, i. e. dignum fuisse Ιeium, qui in tantum eveheretur, eo qu cise deprimi passus esset ad mortem usque ignomini Oiam. Cf. Philipp. II, 8. 9. θεῖ, beneficio . i. e. ex he nigno Dei consilio. Lectio minus probandR Vide itur; nec inest ei sensita. Omnes sane explicationea durissimae sunt, et multo studio quaesitae. Praesero igitur cum
aliis lectionem ι Θεω, benescio Dei. Ceterum utraque lectio est antiqua. Vide Griesbachium ad h. l. in primis D. HENR. PHIL. CONR. ΗENRE et codicis V
167쪽
fensachiani, qui epistolae ad Hebraeos fragmentEContinet, receNSUS, etc. Prcgr. repetitum in Sylloge com Inentati. theologicar. edita a P t et Ruperti Vol. II. 38o I. Γένεσθαι Θανάτου, guStare mortem, i. e. mori, sine ein phasi, Matth. XVI, 23. Mare. IX, I. liebr. PUR Cn. 'Υ περ παντος Pro υπὲρ παντων, st.
πων. Ostendit Λpostolus contra Iudaeos, mortis supplicium. quod Christus sustinuit, dignitati eliis adeo nihil detrahere, ut potius maximo ipsi sit honori. Uarias diff-eillimi huius loci interpretationes recer fuit Rev. GOTT L. IMMAN. DINDORF. in addita mentis ad Io. ADG. ERNEset rLectiones Accidemica4 in epiβt. ad Hebr. etc. 179s. g. omnino hic conferendus. Non repugno, si quis eum aliis malit vertere: Sed eum. qui, dum mortem pateretur, paullulum in Ρα angelos solim eSset depreasus, δε- sum, Diciemus glor ia ac dignit te orna eum, eo consilio, si, effect G ut Omnibus pateret, eum mortem suis hiisse e benigno Dei conεilio. 16. Etenim par erat, ut iS, Per quem et in cuius
gloriam omnia εunt, Deus eum, qui muItos 'ios homines ad felicitatem perducere debuit, auctorem
salutis eorum, υexationibu4 Probatum ad εummam dignitatis fastigium eυeheret. Ratio redditur, cur I susper iupplicium mortis ad breve tempus spaullulum) tenuior fuerit angelis, quia hoc maxime consentaneum fuisset Mnsilio Dei, quod per Christum assequi voluisset, h. e. homines beare. 'Eπρaπa αυτ φ, s. Θειν, dignum erat Deo; congruebat eum attributis druirati, ut Christum --xationibus probatum praemio ornaret. Δ ἰ εν ναπαντα, καὶ δἰ ἡ τα παντα, ad cuiud gloriam, et Per
168쪽
IN EPIsn AD HEBRAEOS. C. II. - . 69
per quem Omnia existunt. Est descriptio summi Dei. Cf. Rom. XI, 36. Participium ἀτ αγόντ α refer ad αρχηγὸν i. e. multos filios ad gloriam ducturum. Λd ἔπρεπισῶ non potest referri; nam sic dici deberet ἀγαγόντι. Idem est autem αγαγόντα, quod ηγεμόνα seu αγωγέα, qua voce utitur Philo, de duce eaeercitus. et de Mose principe, qui proprie dici βασιλευς non poterat. felicitas. Πελωο, i. e. multos homineε. Hi vocantur h. l. filii Dei, quia per eum saeti iunt. Ἀρχηγος, auctor. Sic Dionys. Halle. Antiqq. L. III. habet αρχηγῆς τῆς auctores in4idiarum, et L. IU. τῶν νόνδων πονηρῶν ἀρχηγὸν, malarum lagum auctorem. Τελέι θῆνω h. l. idem est ae δόεαν,
ad felicitatis metam perductum, dominum summum colla stitutum esse. Nam ex usu loquendi τελειω ναι est, adjinem, metam perυeni4εe, conSummati laboris praemio frui. Infra XII, 23. Phil. III, 12. Praemium autem, quod Christus est consecutus, erat nimmum dominium. Quum nempe Christus omnia Perpessus esset, in vitam reis vocatus , et totius generis humani dominus constitutus est. Aliis τελειῶσαι est conεecrare, muneri conae-crare, ut Num. III, 3. XXI, IO.
H. O, σa γαρ παντες Nempe expians et expiandi omnes eandem naturam habere debebant. Ἀγιαζειν, ny2, e lare, Exod. XXIX, 33-36. Expiat autem, qui essicit, ut aliis, a favore Dei propter peccata exclusia, aditus pateat ad favorem et gratiam Dei. ἐνὸς , se. αι Mιτος, vel σπέρματος , Vel γένους, se. am. Omnes eandem habent, Vel habere debebant naturam; quam interpretationem sequentia confirmant. Cf. e. U, a.
169쪽
Conveniens erat, auetorem salutis humanae non esse angelum, sed humana natura praeditum. Alii- νος reserunt ad Deum. Omnes unum habent Patrem, Deum. omnium rarum creatorem, v. Io. euius filii, ad summam felicitatem perducendi, sunt omnes homines. v. IO. 6. 7. M--καλε,) Bene observavit Chrysostomus, phrasin sκ ἐπαισχυνεται de eo dici, qui maior quum sit, minoribus tamen sese sociare haud dedignatur. Ia. Ἀπαγγελω - υμνήσω σε Praedicabo virtutes tuas fratribus meis: in concione te celebrabo. Ostenditur ex locis quibusdam V. T. quod Messias non erubescat, homines appellare suos fratres. Verba haec sunt ex Ps. XXII, 23. Nervus omnis et probatio latet unice in vocabulo τ οιχ αδ ελφορος μου. μέσφ, 'Eκκλησία, Hrin, conventua Populi Israelitici in templo.
Ceterum ipsi Iudaei hunc Psalmum de Messia exponebant. Disputat iritur ex concessis. Hoc ipsum etiam de sequentibus locis valet. I 3. Καρ παLv- ἐπ αὐτω Et alio loco: Ego ei confdam. Παλιν, ario Ioco, ut supra I, s. Sumtus esti Ioeus ex Ies. VIII, II. Probatur autem hoc testimonio , Messiam eiusdem naturae cum reliquis hominibus esse, quia, non aliter ac ceteri mortalium, spes suas in Deo Patre haberet sitas , Ps. XXII, IO. Ir. Mu παλὶν - ἡ δεος Et deinde : Ecce me et liberos, quos mihi Deua dedit. Πάλιν hie est deinde. Similiter et Philo inter duo, quae se in S. Codice excipiunt, commata, καὶ π άλιν interscit, idque alibi interpretatur per καὶ ἐν Θυς λέγει, aut εἴτε ἐπιλέγει, aut εν ἐπιφέρει, et de-
170쪽
IN EPIST AD HEBRAEOS. G. II. I x
inde addit, sive, quae quum dixi et, ita pergit. Exempla affert Caryzoυiuε. Eadem ratione, quem hic Apostolus adducit, locus integer ex Iesaia lauatus est, non obstante eo, quod inter comma II et 18 interlicit καὶ et ' λιν. Tα παιδIae, iterum sunt homines, nominatim vero ii, quos Deus disciplinae Messiae tradiderat. Deus filios suos Christo dat educandos, Io. XVII, I 2.r . 'Επεὶ ἔν - μετέσχε των ἀυτῶνJ Quoniam igitur filii de quibus v. I 3. corpus mortale habent, ipse similiter tale nactus est. καὶ αἶμα, hebr. totus homo, inprimis corpus hominis moris
taIE, fragisse, a Cor. IU, II. Tα παιξία h. l. non vertendum est infantes, sed liberi, nempe Dei. Respicitur ad
locum Iesaiae modo citatum, V. I 3. et intelligendum est totum genus humanum. Παραπλησίους Glossarium apprime interpretatur i. e. PIane, ac per Omnia εἰ militer. Cf. infra v. II. Mετέχειν, ParticiPem cSSe, et per meton. consequentis nancisci. 'να δια - τον διαλβολον Ut morte sua priuaret Di et potestate eum, qui habebat imperium in mortem, nempe Diabolum, i. e ut i pie posset muri, et morte sua essicere , ut mors, Diaboli fraude tyrannidem quasi in homines exercens, nobis non amplius sit metuenda. Το κρατος ἔχειν τι - νος. imperium habere alicuiua rei. Glossarium: τε κρατος ἐξουσία, βασιλεία. Imperiam habet inmortem, qui potest interficere, qui ius necis habet. Quum autem diabolua h. l. dicitur ius necis habere, id proprie intelligi non potest, sed quodam modo. Rut certo respectu; nam proprie Deus habet imperium mortis et vitae. Respicitur fortassis ad opinionem, cui Hebraei a pueritia erant