장음표시 사용
201쪽
sia sunt ferme in lingui omnibus. Ita apud Ilerodotum Croesus dieit sibi γεγονένου μαθ merα τα παθεματα ,
i. e. rebus adversis se redditum esse 'octiorem. 'Αινων ἔπαθε , i. e. ἀπ ἐκέινων, ων vel a r. α ΘΚαιπερ ων ὐιο e. Uligo pater tracta; filium leniter, nec cogit illum, patiendo obedire. Deus vero duriter
tractavit Christum, ullum sibi carissimum. 9. Και τελειωθεῖς- σωτηρεις αἰωνίου Et constitu.
lus Dominus etiamnum est caussa et dator sesutis ceternae omnibus et Obaequentibus. Uid. notata ad C. II, Io. Aινιος auctor, qui eει in cauεια. Ita Philo in fine libri de Cherub. Deum nomixat αστιον τοῦ σωζεβω, quo auctore salutem adipiscimur. Τοῖς υπακουουσιν ἀυτῶ, obedientibus mai, i. e. religionem elua luscipientibus, eique convenienter se gerentibus Christianis veris.
Respicitur simul ad υπακοῆν Christi v. 8. Christus ob divit Patri suo, et laetus est Dominus omnium. Sic et no , si Christo obedimus, accipiemus aeternam salutem. Io. Προσαγορευθεὶς --Προσαγορεν-NIda, uocatus, conεtitutus. Redit Apostolus ad rem susceptam v. 6. sed mox iterum digreditur usque ad c VII, 3. II. Περὶ ου - ταῖς Σκοαῖς θ De qua re prolixius nobis est dicendum ; nam docilis est reε explicatu, quia segnea ratis auribus, cad discendum, b i. e. Prop ter segnitiem vix ae ne vix quidem potestis capere. Digre sto, quae continet increpationem, adhortationem, ac sola tium ad finem usque capitia sequentis. Δυσερμηνευτος,
202쪽
νῶτον ἡκ τον πρόπον οιονειροι μεμιγμένοι εἰκοτως ἐισὶ
ποικίλοι - πολ ο ς δυσερμήνευτο ι. N Graecis proprie sunt tardi ad ambulandum. Ex legnitie autem oritur imbecillitas ingenii, et plane ltupor, siquidem etiam νωθρος pro homine εtupido sumitur, quomodo Laertius Hipponicum kωθρον κει nominat. ra. Και γαρ - τῶν λογίων τοῦ Θες 'Oφέιλο praeaἶναι Lδασ καλοι, qui iam deberetis ease idonei ad docendOS alios. Δια τὸν χρονον, pro ratione temporis, ex quo percepistis Evangelii eoatrinam. Παλιν h. l. est iterum. Olim enim a Christo, deinde ab Apostolis sa . tis iam instructi erant doctrinis religionis. χρείαν - τοῦ θεοῦ opus eεt υObis aliquem υοε ciscere prima rudi menta Oraculorum diυinorum. Tινα, aliquem. Ammalunt τίνα , quaenam aint prima elementa, et fili xplent με r ost ἔχετε. Ορus habetio, me uocer NOS. Τα ς οιχεῖα α'ρχῆς, prima rudimentanam illud ἀρχῆς est ἐξηγητικον. Omnium artium princi-Pla vocantur elementa. Τα λόγια τ g orticula Dei, praecepta et instillita divina, et h. l. doctrina chrim ina, in qua sunt maxima et summe necessaria Dei oracula, 'quae et se dicuntur I Petri IU, II. γεγόνατε - τροφῆς Doctrinam cibo comparari, apud multos scripto es obvium. Arrianus in Epiet. II, I 6. ου ξ D s.' τα
παιδία ἀπογαλακτισθῆναι , mi απτεο ς ε ρε-ς τροφῆς. Plura exempla vide apud CaryzOυium. ι 13. I . Πας γαρ - καλῆ τε κνὶ κακοῦ Quisquis enim ιacte clantum nutriendus eει, non capit inSti.
203쪽
tutionem iustam persectiorem, infans enim rat. Peritiorum υero eSt lolidus cibuS, quorum Eengua per habitum ita sunt exercitati, ut utile et noxium disia cernere poSSint. 'O μετέχων γαλακτος, supple: tantum. Ni πιοι, Uantes, et sibi opponuntur. Philo in lib. de agriculi. pag. I 88. E. επει δἐ νηπίο .-ν ἐςι γαλα τ ροφὴ , τελείοις δὲ τα ἐκ πυραν πέμματα, raui γαλακτώδεις μεν αν αἶεν τροφαὶ κατα τὴν παιδικην iuκίαν - τελεῖ δἐ κys ανδρασιν ἐυπρεπεῖς - αἰ υφηγησεις. Quoniam uiatem infantibus laenutrimentum est; adultis Dero, quae e jrumcnto co-- quuntur : animas quoque auum lac debetur in aetate tenera, Sicut viros perscatum alimentum decet. Λόγος δικαιοσυνης, in4titutio iusta, veri nominis in institutio, est illa ρεα τροφὴ, quae mox nominatur τε λειότης, et Genitivus est pro Adiectivo. Sie iusti nominis statura dicitur,. quae ad summum pervenit. Et TUR, υeri. tas, saepe vertitur δικαιοσύνν. Στερεα τροφη, Soli. dus et Malidus cibus. Ε εα , habitus . MOsi εῖν νομοθετικεν tribuit Philo, L. II. de Vita eius, P. I 5 . E. Τααἰσθητέ ρια γεγυμνασμέν α ἐχόντων πρὸς δια κρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ, i. e. αωεσιν γεγυμνατια νην ἐχόντων etc. Τα αἰore ερια, proprie: οργανα τῆς αι ησεως, hoc loco ipsam τῆν αιθησιν significant. Quanquam et organa Senyoria recte intelligere potes. Sicut enim in homine externo lingu4 , palatum, nares indicam, quae res bonae, quae malae sint, sic et homo interior sua habet αιθητήρια, per quae facile iudicat, quid verum, quid falsum. Καλόν, utite; κακὸν noxium. Ceterum notandum est, lac infantibuε Praebendum v D. primas
quidem esse doctrinas Cluisti, sed εOlidiorem cibum esse
204쪽
IN EPIST AD MIRAE OS C. VI. stor
esse subtiliorem modum doctrinas christianas dueendi ex umbris Ueteris Testamenti, non autem excellentiorem Christi cognitionem. Cf. e. VI, I.
- ψλεριοι Θα QMayropter, muria nunc primis initiis doctrinae Christianae, ad doctrinam Paullo disseiliorem progrediamur. Διο, ne semper talea
- maneatis, quales iam esse, voa dixi, spectans maximam vestri partem. 'Aψ ειναι λογον, Omittere Sermonem, nihil de aliqua re dicere. Arrianus Dist . Epict. L. t , e. I.
τον μὲν Καίσαρα πρὸς το παρον ἀφῶμεν, de Caesora in pria entia loqui deεinemtia. 'O τῆς αρχης χρι- σοῦ λόγος, per enallagen η αρχη περι χρις avn, prima cliristianae doctrinae initia. φέρε σθαι, fe-εtinare , εe conυertere ad aliquid proponenduin . Per τὴν τελειοτητα Λpotiolus non intelligit excellentiorem religionis christianae cognitionem , quae primis initiis sit opposita; huius enim cognitionis, quam exquisitiorem dicunt, nihil posthaee Apostolus commemorat, sed Iudaeo rum proprium sacrae scripturae interpretandae modum. Nam e. VII. sqq. copiose persequitur ratio . em more Iudaico e Scripturis eruendi excellentiam Christi doctrinaequo christianae; et stipra c. V, II. Hebraeos v πιους dixerat aev ρους ταῖς ακοαις propterea, quod comparatio Christi eum Melchisedeco esset dissicilis ad interpretandum , i. e. eruendum e scripturia. μi παλιν - νεκρῶν ἔργων i. e. non iterum repetentra prima fundamenta, de restia piscentia a Peccatis. Philo de septenar. p. Ii 87. B. αρ-
205쪽
mortua, i. e. mortem efficientia. Mors autem saepe ponitur pro quacunque miseria. Erga νεκρα ἔργα erunt opera, quae miFeriam asserunt, peccata, Philo in sino Lib. I. leg. Allegor. p. 6o. 'Ο δε Θάναυς, ἀρετῆς μὲν φθορα ἐςι, κακίας δὲ αναλ φις, animae mora est cor ruptio virtutis ci a1Sumtio Uitii. Sic ἀποθνήσκειν, mortis reum erae, Rom. VII, IO. et verba raro Gen. II, 17. Symmachus interpretatur I cry. Lo- eum de peccato, ac resipiacentia ab illo loannes baptista iam inculcaverar, Matth. IlI, 2. 8. κμ πλεως ἐπὶ Desde et sducia in Deum, praecipue qualem doctrina Chri .sti requirit. Fides in Christum simul est fides in Deum. a. Bαπτισμων διδαχῆς I De baptismis in muItitudi-
nis numero loquitur Apostolus, quia Iudaeis multae erant rituales lotiones, lege mandatae, non modo ad sordium purgationem , sed ad peccatorum etiam abstersionem, et sequiori aetate Baptismus, qui ad regenerationem proεelytarum pertinebat. Accessit deniqub baptismus christianus. Nosse autem Hebraei discrimen debebant ii iter lin ic et illos ; nam haec doctrina erat Θεμὲλ ον πρωτον religionis
ehristianae. Ex Storrit sententia, quam Cl. Heinricha proba. βαπτισμοι est baptismus qui in plureε homines conis fertur. Nam pluralis saepe impersonaliter adhibetur, sive de uno, sive de pluribus sermo sit. Uid. Marc. U, 35. coli. Luc. VIII, 49. ἐπιθέσεώς τε, De impo-aitione manuum, quae Symbolum erat donorum Spiritus Sancti, quae promissa atque data sunt Christianis in baptismo. Quid de hac manuum impositione et donis Spiritus S. statuendum sit, diximus ad I Tim. IV, I . ανατα-σεως - αἰωνιου De reἔurrectione mortuorum et pue-
206쪽
IN EPIST. AD HEBRAEOS. C. VI. sos
nis aeternis. Κρῖμα αἰωνιον, μOerias aeternae, es. Matth. XXIII, I 4. Luc. XXIII, O. Rom. XIlI, Ia. Videtur igitur ἀνας ασις νεκρων hic esse resurrectio piorum ad beatam et aeternam Vitam.
3. Κοψ τοῦτο-ο θεού) i. e. Iam agite igitur, Deo
auxiliante. Verba και τουτο ποι σομεν, cum oecuin
mento, Theopbylacto , Theodoreto recte reseruntur ad comma I. ἐπὶ τὴν τελειοτντα φερώμεθα, ad rem paullo dissieiliorem progrediamur , nempe ad exsilicationem U. T. et accommodationem eius ad Christum; ad compa rationem historiae et oeconomiae U. T. cum nova hac et christiana oeconomia et c. 'Εαν περ ἐπιτροπς ὀΘεο ς, permittente, et vires largiente Deo. Λl i τουτο reis ferunt ad initia doctrinae et tristianae, ut sensus sit: Sedethoe suo tempore saeiam; denuo inculcabo vobis prima religionis christianae elementa.
q. s. 6. 'Aδύιατον - παραδειγματίζονrας Dissicillimum enim est, eos, qui semia recte edocti sunt, et penitus perceperunt doctrinam coetUStem, et paristicipes facti εunt Spiritus sancti, s J et gustarunt egregiam claetam J Dei ρromissionem, et Nires c bonabnoυae huius constitutionis, 6 y sed defecerunt. ad meliorem mentem reυocare , quum illi silium Dei
Messiam 2 denuo quasi in crucem Ggiant, et omnium contumeliae exponant. Commata 4. 5. 6. inter se connexa sunt; et bene cohaerent cum antecedentibus. Dicit nempe Λpostolus, rem sibi non esse cum Apostatis, qualestum erant inter Hebraeos, c. X, 26. nec se istor uni in gratiam prima elementa religionis repetere velle, frustran.um
207쪽
-hoe arbitratus: siquidem seri non posse, ut eiusmodi homines corrigantur; similes eni in eoi esse terrae improbae, in quam , quod semen conieceris, periret omne, v. p. 8. Α δυνατο νω eonstruendum esse cum πάλιν ἀνακαι- νIζειν εἰς μετάνοιαν, nemo non videt. Hic locus maxime in caussa fuit, cur diu Romana ecclesia cunetata sit, hune librum in canonem recipere, ut liquet ex TERTUL-.LIANO de pudicitia. Nam in illa controversa, an lapsi in persecutionibus in gremium ecclesiae recipi possent, illi qui severiores erant in lapsos , hunc locum urgebant. Quia autem Romana ecclesia in disciplina erga lapsos mitior erat ceteris ecclesiis, hune autem loeum suae consuetudini contrarium esse putabat, igitur hanc epistolam Pauli esse negabat. Sed ἀδυνατον h. l. non est metaphysice impossi-hile, sed potius res ita disti cilis, ut propemodum sit impossibilis, ut centies in vita communi dicere solemus. φωτ ινώ.θέντες sunt edocti; nam lumen, saepe est Inatitutio, quo sensu φωτίζειν occurrit a Cor. IV, 4. 6. Exod. IV, I a. et multis aliis locis. Alii intelligunt baptismum. Et φω τι σμος dicitur quidem baptismus a Pa tribus Apostolicis, Clemente Romano , Iustino Martyre, aliisque Ecclesiae doctoribus; sed hic et in loco paralleloe. X, 26. φωτ est βειν τἐν ἐπιγνωσιν, αληθείας. Γ έυσασθαι τῆς δωρεας ἐπου ραν Ιου, penitus percepisse et intellexiε4e, fide etιam apprehendis-ae doctrinam Eυangelii, vel beneficia religionis christi nae. Gustare eodem sensu usurpatur a Philone Lib. I. de monarch. P. 816. Λ. μαρτυρες ὀ' οἱ μη gροις 'νευσαμ ενοι φιλοσοφίας αλα των λογων δογματων αὐτῆς ἐςιαθέντες. Sicut testantur.
quicunque non eatremia lorum labris phillosophiam
208쪽
degustarunt, sed plene delectati Aunt dogmatum eius eρ ulla. Lib. de sum. p. 59O. A. δ', οσαι θείων ἐγέυσασθε at UOS, O animae, quotquot percepistis amorem Dei. 'H δωρεα η ἐπουρανιος, varie explicatur; mihi autem videtur esse ipsum beneficium religionis. quod recte vocatur donum coeleSse, Vel diυinum. Eph. I, 3. Maro χους πνέυματος αγίου, Participes Spirἱ-tω sancti, i. e. donorum, et beneficiorum religionis christianae, qualia sunt, rectior Dei cognitio; adiumenta viria
tutis solatium in amictionibus, spes felicitatis aeternae
s. Καλον Θεοῦ egregia illa promissa, hebr. XXIX, lo. XXXIII, et . Intelligitur
h. l. Evangelium, ut recte viderunt Chrysostomus, Theophylaetus, Oecumentu', Ambrosius, et opponitur legi V. T. quae erat ημὶ φορτιον Λet. XV, Io. Γέοεσ3'α ι .hic c0nstruitur cum Accusativo, non cum Genitivo; ut commate antecedente. Sed Plato etiam habet: νέους αὐτῶν γένεom, et λόγον γένεορώ. Δυνα-μaιο μέλλοντος αἰωνος secundum nonnullos sunt dona miraculosa tempore N. T. Nam δυναμεις saepa isunt miracula, dona miraculosa, et μέλλων αἰων, α, ν tempora mεSiae. Sed δυ ναμ aις rectius h. l. esse possunt υires. Gotare vel exper iri vires regni Messiae, esset: experiri quid religio christiana effeere possit ' Potest autem nos reddere felices. Possumus etiam intelligere Nitam aeternam, quae interdum vocatur munisdus futurus. Δυνα ς, - , opes, bona. Ita τέυ-aσθαι δυναμεις μέλλοντος ἀιωνος esset: habere in
209쪽
6. Παραπεσοντας hic dici eos, qui a religione christiana deficiunt, iam ad comma 4. monuimus. Hebraei etiam sic usurpant, et verbum Matu, παρα--πImrra ιν vertitur EZech. XIV, I 3. XV, 8. XVIII, 24. Πάλιν non est pleonasmus; nam ανα in compositione non semper significat πα λιν. In pluasi παλιν ἀν-αινίζειν εχ με rανοιαν aut subintelligendum est ἐαυτοῦ ο, integer sensus est: παDν ἐαυτοῖς ανακαι μοδον εἰς μετανοιαν, aud denique, si mavis, ανακαι-
I ειν est quod saepe significat in Priorem εια- tum realitriere, ut Ps. CIII, s. Lament. V, 2I. ut sensus st: nemo tantus est magister, qui id facere. possit. αἰ---υἔντας - παραδειγματίζοντας) i. e. Publice ostendunt, credere se, Christum dignum fuisse cruce, omnique igno. minia. 'Aνας αυρῶν idem est quod ςαυρῆν, nec signi fi eat rursuε crucifgere. Siς apud Sextum Empir. pyrrh. Hyp. III, a . Πέρσας δὲ φασιν ἀνασκολοπ Iζειν σῶο ἀποθανόντας. Ubi ανασκολοπίζειν simpliciter est auspendere. 'Καυτοῖς, σμud 4e. Et egregia figura dieuntur, sacere id, quod approbant factum. Παρα ' δειγματίζειν est υβρίζειν , Gliquem infamare. Ade Christianos sceleste viventes hoc dictum referri nequit. Nam sermo est de Christianis, qui redeunt ad religionem
7. Γῆ γαρ - απὸ τὴ Θεοῦ Nam ager, qui crebrum
imbrem combibit, et gignit fruges, utiles colentibus eum, copiOSa meεεe Ornatur, c vel feritilior redditur. Bibere etiam Graecis terra dicitur, quum irrigatur; veluti aereon earmen est τὀ δεῖν πρ/ειν incipit: η γῆ -λαινα
210쪽
IN EPIST AD BEBRAEOS. c. m. a13
u Iusa. Philo comparat terram cum spongia, aquam super sese venientem imbibente. Bo τάνη h. l. idem valet, quod hebri et signiscat omne id, quod ex terra nascitur, etiam frugeg. Κυθετο ν ἡ κείνοις, δἰ ἔς καὶ γεωργεῖται, utileε illis per quOS, vel propter quos) colitur, i. e. fundi Dominia. Μa r ανει ἐυλογίας ἀπο τοῦ Θεοῦ, i. e. larga et copiOSam se a Deo ornatur. Similis phrasia a Cor. IX, Applicatio facilis. Tellus, quae pluvias accepit, est Christianus, qui bona religionis accepit; is fert fruges, i. e. bene utitur sua religione; Deus ei benedicit, i. e. praemiis eum Ornat, et in hae et in futura vita. s. 'Εκφέρουσα - εἰς καυσιν 9 'Aδοκιμεο ημὶ καταρας ἐγγυς. inutilis eat, et domino suo maxime displicet,
ita ut eam exsecretur, adeoque ab eo negligitur, non amplius colitur. Hesychius: πονηρον, αποβλ τον, αχρηςον. 'Eγγυς rem brevi futuram significat. Brevi suturum est, si talis manet, ut dominus terram talem exsecretur.' τὸ τέλος εἰς καυσιν, cuiuε exitus erit combustio. Hebralamum sapit, in quo cum
praepossitione construitur, quae commode redditur perato Meta thora ab agricolis sumta, qui agros exurunt steriles. Virgilius, Georg. I, 8 . Saepe etiam steriara incendere profuit agros. Et est Metonymia. Nam de terra dicitur, quod proprie iis rebus convenit, quast terrae superstant. Hic erit exitus, ut tandem dominus pertaesus sumtuum, villam et arbores, et senticeta exurat, habeatque derelictui. In applicatione sentibus et tribulis respondet contemtus christianae religionis; maledicto herili, dam- natio; incendio poena gehennae.