장음표시 사용
341쪽
Ceterum nemo non videt, quae hic universe de divitibus at pauperibus enuntiantur, ea de magna eorum parte intelligenda esse.
8. Εἰ μέντοι - βασίλιων in Iudaei, Christianis ubique insensi, praecipue Zelum legis Mosaicae prae se sere- hant. His igitur IacobuS similiter summam et arcem universae legis opponit, sicut Christus Matth. XXIIι 34. sqq. et Paulus Gai. U, I 4. Rom, XIII, 9. Lex regia sine dubio vocatur praeceptum de amore proximi ideo, quia maximi est momenti, et utilissima. Nam βασιλικὸν saepe est praestantissi naum , et Deo auctore dignissimuin. Philo, quod omnis probus liber p. 888. Βασιλικάτερον ουδὸν ἀρετῆe, nihil aequa regium ac Nirtias, Plato in Minoe citante Stobaeo serm. a. το μὲν ορθόν, νεμος ἐςὶ βασιλικος. Maximus Tyrius Diss. ro. lah. init. κάλλος βασιλικος, pulcritudo regia,
Κ ατα τῆν γραφήν, Levit. XIX , 18. quae sententia potissima esse debebat ita, qui ex Iudaeis facti erant Christiani. p. 'n δὲ - παρ-r J At εi partium studio ducamini, peccatum admittitis, et notamini ab ilia lege tanquam violatores. Legem intelligi nonnulli putant eam, uuae extat Levit. XIX, 1 s. sumendam ita, ut non so. Ium ad iudicia pertineat, sed et ad bonorum signa in coetu ecclesiae. Sed respicere etiam Apostolus potest ad legem
de amore proximi, quam modo comm. 8. vocaverat νόμαν βασιλικαν, quae respecta personariun, vel partium studio omnino violaturi s e
342쪽
ro. πις ς τὰρ - ἔνο σ3 Qui enim totam rogem
aerυaverit, oblequium υero denegaυerit uni Praecepisto, negligentiae omnium reus eεt. Per ολον τον νόμον hic intelligit Iacobus legem Mosis, et idem de legei evangelica valere innuit, quod de illa lege omnes fatebantur. Si quis omnia alia praecepta servaverit, πτάισaι δὲ ἐν ἐνι, υiolaυerit autem unum, nempe eorum, qui hira poena capitalis constituta est, γέγονε πάντων ἔνοχος, i. e. ώς πάντων ε νοχος. Non minus morte punitur quam si omnia praecepta violasset. Sie Rabbini Qui tranεgreditur unum praeceptum, rat ac εi ira grederetur omnia. Quod de lege Μosis valet, hoc etiam
de lege Christi dicendum est. TIαρ αβ ατηο Iegis Christiis habetur, .qui unum aliquod praeceptum ab eo profectum, e. c. illud, quo πρωσοποληψίας, crimine alios laedere vertamur, scienter et pertinaciter violat, quamvis alia ossicia non negligat. Πταίειν, impingere, Vendere, et ς 'Miuneto: υacillare, Iabi, metaphorice Peccare, abera-sa υirtutia tramite. Πταίειν ἐν ενὶ, st. λογω, h. I. in
unum mandatum Prora negligine. Non enim aingu- Iarra actuS, cuicunque Praeeepto repugnantes damnat ΛPostolus, sed eos carpit, qui certum ossiciorum genus omnino negligebant. Ven. Senderuε putat ἐνὶ forsan hebraico in re positum esse pro προὐτε , primo praecepto in oeca, go, Vel eo praecepto, quod novo iure christiano est a Dinum, ut Clitistus Matth. XXII, 37. 38. dixit πρ ωτη νι γάλην ἐν- v. Durior taee interpretatio esse viderii quam ut admitti possit. Ratio autem , cur is, qui unum praeceptum negligit, reliquorum etiam reua su est in prom- tu. Qui nempe unum inliquod praeceptum scienter et peditinaei ter violat, is eo ipso ostendit, se legislatoria re
343쪽
IN EPISTOLAM IACOBL C. II. 34s
verentem non esse, sed in iis etiam acti hus, qui legi eonia isentire videantur, aliis citius rationibus duci, quam pietate in Dominum. I i. 'Ο γαρ - παραβατης νομου Scite Salvianus ris Si enim pro arbitrio suo servi dominia obtemperarentne in iis quidem , in quibus obtemperaverint, obsequuntur. Quando enim servus ex Domini sui iussis ea facit tantummodo, quae Vult sacere, iam nΘn dominicam vo-Iuntatem implet , sed suam, ' Ceterum recte monet Ven. Folt, haec, quae dicta sunt, V. IO. et D. non revocanda esse .id metaphysicam subtilitatem, quasi Iacobus omnia peceata paria esse, et eum, qui unam migraverit Iegem, eandem poenam, ac si omnes violasset, daturum esse, contendat, sed id unum innuere voluisse: ne unius quidem Iegis migrationem esse vilipendendam . qui Deum habeat
metorem, cuius auctoritas etiam vel uno praecepto Iacto admodum violetur.
ra. 'Oὐτω λαλεDa -κρώεο J Eo modo loquamini doeeatia) et agatio, qui decet homineε Olim aecuniarium legem, quae libertatis eat magistra, diiudicamd , i. e. Cogitate aemper, dicta et facta vestra tu dicanda viae, illo die, εecundum ἰegem eam, quae Melibertatis magistra, i. e. secundum religionis ehristianae praecepta, quibus observandis ab imperto vitiorum et pravarum libidinum liberandi sumus, inprimis secundum τον νομον βασιLκἐν et amabis proximum tuum ut is ipsum, v. 8. Severam igitur iudicia Dei sententiam experietur, quisquis hanc legem neglexerit, v. I 3. Μιλ- λοντες κρινaσθαι, sc. die extremi iudicii. νε--τα iamri De lege libertati a vid. supra c. I. as.
344쪽
us. Ergo sermonibus et actibus, amore yIenia πιος νόμου ἐλευθερίας comprobanda est. 3. H ταρ i. e. Poena gravissima ausi. getur is, qui non exercuit benignitatem, qui neglexit illam legem libertatis, legem primariam religionis chriai
nae, quae mutuum erga omne1 amorem praecipit, V. I u. cf.
v. 8. Κρίσις interdum etiam est poenκ. Poena ἀνί- λε ως est, quae ita eXercetur, ut gratiae et condonationi non amplius sit locus. 'Κ λεος, respondens Hebraeo'. omne genus beneficentiae signifieat; mutuum erga omnes homines amorem. Vide dicta ad Matth. IX, I 3. Lex Evangelii est, ut beneficiamus omnibus; qui id non facit, dure tractabitur , Matti . VII, I. XXV, 42. κατακαυχῶ τρώnao: κρίσεως Benescentia de damnatione triumphat; eam non metuit. 'Κλεος, abstractum Pro concreto, homo benignus, aliOS amariS, et amorem dictis et lactis osten dens. Misericors, benignus gloriari Potest de iudicio extremo ; quia nullius culpae sibi conscius, supplicia non timet, sed praemia expectat. Non potest Deus damnare suae bonitatis imitatores. Non excluduntur aliae virtutes, sed beneficentiae vis declaratur. Cf. Rom. XIII, 8-io.
I . Τί το οφελος - σῶσαι ἀοτον; 9 Quae prodest aiquis glorietur , 4e sdem habere, neque υero factis ostendat ' Poteεtne taIis fdes eum DIicem reddere'
Cf. infra v. 24. TDςις h. l. non tantum est religionis nOlitia εeu profe4Sis, ακροασις τοῦ λόγου, de qua c. I, ua. sqq. sed etiam fiducia, quae inde existit. Uid. GE. CARIs-TiANI KN APPII Scripta Varii argumenti, cHM. I 8os. J p. 7o. A. γειν, Vel cogitare, vel Palarii prosteri. Ἀρ-
345쪽
IN EPISTOLAM IACOBL C. II. a bi
γα, se. s dei consentanea. Hic locus doctrinae Pauli de peccatorum remissione sine meritis operum, propter Christum solum adipiscenda, minime repugnat, quod facile perspicere potuissent Interpretes, si utrumque et Pauli et Iaeo. bi locum diligentius considerassent. Paulus nempe decet Rom. IlI. peccata pristina nobiS remitti; nosque a Deo recipi in gratiam, choc enim apud Paulum est δι ιιοῦ Θαὶ ea mera gratia antequam operam meritis favorem eius nobis eonciliavissemus. Iacob υε aritem ostendit, sidem, sensu latiori, non esse genuinam, aut vere talem, nisi bona opera consequantur. Ergo Paulus et Iacobus non eiusdem generis homines obiurgant aut educent. Paulo enim ὀ να- μοι est universa lex Iudaica, et ii, contra quos disputat sunt Iudaei, qui se solos, exclusis paganis, ἔργων νο- μου, propter observationem leιis Mosaicae e en senti Distinguetida sunt igitur . in tota hae disputatione ἔργα νομου et ἔργα ἀγαθα. Nam apud Iacobum ἔργα sunt dicta et facta religioni christianae consentanea, V. 8. et ii , adversus quos scribebat, erant Christiani, qui fidem a saetis divellebant, et nudam fidem susscere putabant. Agendam autem esse vitam doctrinae convenientem , si quis frui velit felicitate, id Paulus etiam docet Rom. u. 3. VI. et in omnibus Epistolis. Illuit rari possunt Deo biverba ex artibus et artificiis in vitae communis usu obtinentibus, quorum mortua , i. e. inutilis theoria est , nisi in actus producatur. Philo Lib. de congr. quaerendae erudit. gratia p. 43O. D. Τίς ον σις ἐυφωνου ηοχάζοντος. η μη ἀυλῶντος ἀυλητοῦ, η κιθαρισῶ κιθαρίζον rod, αν συνόλιως τεχνιτου τοῦ κατα τῆν ταγην ἐνεργοῦν reo;
346쪽
hus usus. Falsa opinio, fidem solam prodesse ad salutem, olim valde fuit frequens apud Iudaeos, qui existimabant, omnem Israelitam, qui modo professionem Iudaismi non abiecisset, partem tandem habiturum in altero se-evio, i. e. in vita aeterna. Quum eadem sententia apud multos Christianos invaluisset, Iacobus eam refutavit. Interrogatio, δυνατωι η πί- σῶσαι ἀν τὸν , essicacissime negat. Non potest sola religionis notitia, vel etiam fiducia in Christum collocata, vitae, morumque Pro bitate destituta eum felicem reddere. I s. 16. 'Εαν δὲ - τὸ οφελος; Rem propositam Iacohus similibus illustrat. Propositum autem habet sibi hoc haec comparatio: Sicut bona dicta non prosunt egenti, cui dicuntur, etiam si adsit forte animus opistans egenti baina: ita nec fides destituta operibus prodes eredenti. In hoc autem simili inest et aequitatis demonstratio. Noluit ille prodesse alteri: aequum est, ut nec sibi prosit. Γυμνοὶ , male υratiti, ut Matth. XXV. 36. 38. 3. 44. aliisque multis locis. Λειπομ. ενοι τες L 3- μέρου τροφῆς, qui non modo destituuntur rerum meuiocri copia, sed nec habent, unde in diem vivant. Quod
hic τρο ipi ἡμερος, id τροφῆ καθ' νμέραν Alexi. di et Ariatophani. Qui nihil habent amplius καθημερό
Graecis. ππαν ara ἐν εἰρηνη, bene υobis sit. Est enim bene precantis. Θ ερμαινεσθε, calefacite υ se. vestitu; metonymia; pro ratote υ titi. Iob. XXXI, a Καὶ Raaciminor; sit vobis unde R. turemini. τα ἐπιτήδaια τοῦ σώματος, quae corpo ri expediunt. Nam adiectivum istud apud Graecos modo Genitivum, modo Dativum regit. δωτε δὲ αὐ-
347쪽
νοrς, nempe quum id faeere vobis in proclivi sit. T ι σὸo paλοο; Bona vota non sunt spernenda, sed nullius pretii, si ab eo profiscantur, qui quod optat, effectum dare
potest, et non vult. Posset etiam referri ad nomen eliri
stianum, seu relieionis professionem. Cur te Christianum nominas' ecquid ad te ipsum utilitatis inde redibit ps7. O ae ηπι - μὰ sicut vestra illa vota, affectu destitiua, proximis vestris non prosunt, ita nec vobis proderit fides vestra , destituta operibus. Deus vestro vos modulo metietur. Mortuum esse dicitur, quicquid erietum suum non consequitur. καθ' ἡ αὐτ ii ν , sdes per ae, si sola cernitur, ab operibua vel recte saetis seiuncta. Versio syriaca: Si est sola et separatim. Ut nempe corpus exanime nihil emeere potest, ita et iides, operibus destituta, nihil prodest, vel esteit; i. e. homini
vera virtute destituto, nullam utilitatem affert.
I8, λλ' ἐρει - ἔχω Dicere potius quis posses iri Mem habes, atque ego facta habsO. Varie explicatur hoc comma. Mihi' nunc placet sententia ΚNAPPII
I. o. p. syo. sqq. Ioquentem induci alium quempiam, pro-hum et sapientem e. III, I 3. qui priorem illum τινα v. I . cf. V. 16. de imaginaria fide sua temere praed cantem refellat. Is igitur illum iam sic assatur: Tu Memhabes, pro : Tu dicis te fdem habere, V. I . Id enim agit, ut fdem illi prorsus . biudicet. Deinde haec subiungit: Atque ego facto habeo, quibus tu non stu des, teque impune carere posse putas; ut indieet, se α- Iem requirere fidem , quae cum factis coniuneta sit. Id sum declarant verba: λεὸν μοι - τὴν πμιν mi intctre Tomus V. Z δε-
348쪽
de mihi fdem tuam sina factis tuis) ; atque eas
ostendam tibi e factis meis meam sedem. De constistituenda lectione vid. KNAPPIUM l. c. nam alii legunt σῶν, alii, ἔργων. Uera lectio videxur esse ut ironice intelligenda sint haec verba. intende mihi Uero tuae fdei pruratantiam sine factis, si potes. Λliter tibi non credam, fidem quam tu iactas hoc nomine dignam esse, nisi id mihi re ipsa, et factis tuis ostendas. Alias huius Ioel explicationea vid..apud Stonium et Potium. 39. Σὸ πιώνεις, --ὰ Λffertur exemplum,
ad confirmandam illustrandamque sententiam ante V. 17. es. v. I . propositam, quae fidem Solam, h. e. eam, cui sacra - desint, salutarem esse negaverat. Sumitur id , quod inter credenda primum est, Deum esse, et esse unum, unde etiam pendet tota in Christum fides. Καλιὰς ποιεῖς, bene hoc se habet, sed non susticit ad salutem. Καὶ Ψαδαιμόνια πισέυει, nempe esse Deum, et esse unum. νια, masti spirituδ. Καὶ cpρισσουσι, et contremiscunt', non. modo salutem nullam sperandam habent, sed et pro sua pravitate graviora tormenta cum metu ex . spectant. Verbum φρίσσειν per metonymiam ingentem
metum significat, vertiturque in Glossario: horreo, horis xμcο. Iam porro vir ille sapiens , quem Iacobus inde a somm. I 8. loquentem inducit, germanae fdei indolem, Λbrahami exemplo magia declarat V. aO-23. .. m. Θέλπις δὲ - νεκρα- Θέλεις ει γνωναι; Iin' tibi exemplis, e sacro codice, cui credere te ais, depromtis, ostendi, verum esse quod dixi' 'Aνθρωπε κενὸ, Matth. V, 22. Non igitur omnino lutu
349쪽
IN EPISTOLAM MCOSI. C. II. 553
versim sumendum , quod Christius vetat tali voeabulo quempiam appellari, sed ubi id ex odio et impotenti ira fit, non ubi fraterno corrigendi animo, praesertim si, qui ita loquitur, imperium aliquod in alterum aut inspectionem habeat. Sic μορὰ ς, εtuitos, dixit Christus Matili. XXIII, 17, 39. et ἀνοήτου e tum Christus , Lue XXIo.as . tum eius exemplo Paulus Gal. III, 3. 3. Sed si ut notandum, et hie et illis Christi Apostolique verbis noneertum aliquem hominem, sed hominum genus , et quidem prava aliqua qualitate aut - persuasione tinetum)ita
I. 'Aβραὰμ - Θυσιας ριον; Abraham, parens
nollem nonne propter recte facta Deo probatus est, quum flium εuum, Baacum, arae imponeret '' 'itas est Iacobus nonnullis contradixisse Paulo, expressis verbis Hoeenti, Rom. III, 28.) πίς ε δ δικαι ω ι απ ον-aργων νόμου. Nec verisimilitiidine caret,
vanos homines Paullina illa doctrina abusos fuisse. Sed ne, suisse inter Christianos, ad quos Iacobus scripsi quitibulerentur dictis Pauli de δικαιώσει, tum Iacobus non ipsi Pauli doctrinae, sed salsae cuidam explieationi Paulinae doctrinae contradixisse dicendus erit. Paulus nemiape adversus Iudaizantes , qui putabant, servatibne legis, inprimis Mosaicae ex debito quasi se expectare posse
praemia et felicitatem aeternam, disputaNs, dixerat: qυ emisque hominem, aiυe rictione git Iudaeus Sibe Paganus,
350쪽
ἔργων ἀγαθων, i. e. fide destituta saetis; saIutem
propter Christum obtingere non tantum nullo nostrorum factorum merito, sed etiam ita, ut emendata mente, et plia factis ne quidem sit opus. Hoc autem Paulo nunquam in mentem Venerat. Is enim perspicue docet. Rom. VI. VHI.b religionis christianae hanc esse vim, ut nobis praestet, quod lex Mosa praestare non poterat, ut nos ab infausto pravarum cupiditatum imperio liberet, et in animis nostris desiderium rerum coelestium, sensus bonos, et ve- irae virtutis studium excitet et alat. Ergo Paulus et Iambus amice conspirant. Paulus docet: Christianis non amplius opus esse lege Nostica, ut consequantur favorem Dei, et meliores reddantur; solam religionem Christianam nobis praestare omnia ad salutem necessaria; hancque felicitatem nobis obtingere nullo nostro merito , ex mera eratia divina. .
Iacobus docete Fidem, sive religionis prosessionem in universum, sive Christi fiduciam nominatim intel- Iigas, b πίσιν igitur, quae. careat honis sensibus et
Tecte factis, non esse veri nominis fidem, sed imaginariam et fictam. , Uterque, et Paulus et Iacobus thesin suam exemplo Αhratiami illustrat, uterque accommodate ad rem, quam ti aetat; et quod Iacobum attinet, non ille negat, Abra-iamum arIςaι consecutum esse favorem divinum, sed hoe regat, πέειν eius destitutam fuisse lactis. Ostendit potius