장음표시 사용
361쪽
IN EPISTOLAM MCOBI. c. III. 567
ostendat, perpetuum hoc esse, et ut nunc sit, ita factum semper. Hesychius: δ αμάοται, υποτασσεται, Sulλigi- Iur, domatur, ita ut non possit nocere. Latiore significatu sumtum verbum δαμαζειν porrigitur ad omnia animalia noxia, quae cornu, dentibu A, calcibus, aut veneno nocent; significatque omnes artes, quibus homines utuntur, ad vitanda et coercenda haec animalia ; dum capiuntur, armisque suis spoliantur, aut vulnera ab iis accepta, vel venenati morsus arte humana curantur.
8. Tiν δὲ μασσαν - δαμάσι- i. e. Dissicilius est
linguam suam , quam animalia fera et venenata domare. Loquitur da hominibus sibi relictis. Grotius intelligit limguam alienam. Hanc nemo domare potest, sicut animalia sera mansuefaciamus. Forte ad utrumque respicitur. ἀκατάσχετον - θανατηφόρου Sc. ἐς I. Linaua est malum, quod coerceri nequit, plena est Deneno letllifero.' Aem ger ais eiri unbari digeS Ungehetier, ε chadlicher atit odiiches Gist. Bengelius: Tum maxime est malum cohl- . beri nescium, quum turget veneno lethali. Θ ανατηφρου, i. e. adeo mortiferi, ut omnia remedia superet. De
susurratrice lingua praecipue loquitur. Uidetur Λpostolus respicere inprimis ad doctoreg. v. I. qui invectivis in ali Christianos, quos suae partis non esse, sed aliis magistris operam dare viderent, funestissima dissidia concitabant. 9. 'Εν αὐτῆ - γε νοτας 'Εν, per. 'Ευλ orata, celebrare, laudare. Per communicationem Iacobus loquitur in prima persona; intelligit autem multos, inprimis doetorea impios. Isti impietatis magistri volebant videri
doctorea Christiani, ideoque Deum omnino sermonibus suis
362쪽
suis eelebrabant; sed imprecationibus aliorum satis ostendebant, se non esse Dei amantes. Quomodo enim Deum ex animo veneretur is, qui hominibus omnium in his te ria creaturarum praestantissimis imprecatur ' Καὶ παν ρα, ut supra I, 27. Καταρασθαι, ' R, proprie est diris deυsυere, deinde etiam quolibet modo maledicere. Pulcre haec conveniunt cum Aesopi dicto: Linguam et optimam erae et pessimo m. Et Hebraei dicunt: Vifα et mors in manu linguae. Γεγονότας, i. e. πεποιναμενους, Gen. I, 26. 27. Io. 'Εκ τοῦ αὐτοῦ - τίνεδα. Ου, Hesych: c/ar non conυenit, non oportet ita feri. Miseratione dignum, omnium nobilissimam creaturam sibi ita esse conia uariam, ut in tota rerum natura nihil simile reperire liceat. II. Mητι - το πικρον; b Eodem nempe tempore, et ex eodem cavo. Nam ex vicinis cavis fit interdum, ut
hine duleis fluat aqua, inde amara aut salsa, ut Pitysici notant. Βρυει, emittit. In Glossario ἰ βρυω, εcaturis. II. Mai δυναται - σύκα , a Similis sententia Matth. VlI, x6. ἴτως ουδεμία - ἴδωρ θ filii rectius legunt:. δὲ α λυκὸν γλυκῖ ποιῆσαι ἴδωρ, se. δύνατω, sic nee fons salia poteSt proferre aquam dulcem. Ἀλυκὸν pro π vi αλυκῆ. Vulgata, quacum consentiunt Codices nonnulli, Copt. corb. Cyr. Sic neque εalsa dulcem pote4t facere aquam. Maro non edit de se
363쪽
IN EPISTOLAM IACOBL C. III. 369
docendo optus. Videtur enim σοφος diei,. qui multa novit; επις μον , qui etiam alios instituere potest. Pettinet sermo ad eos , qui doctorum, ministrorumque provinciam ultro arripuerant, atque in plures quas societates
seiunxerant christianae religionis cultores. δειμrω- M is recta Vita Se Fayicntem denis nitret esse, id. que per conditam lenitate SaseicHiliam, i. e. in conυictu et conυeravi iONC pCOUMCiat OPora, quae mitem sapientiam leatentur. 'Aνας ροφή , conυeraatio. Ἐν πραυτητι σοφιας, i. e. ἐν σοφία πραέια, ut hio recte explicat Syrus. 'Εν autem Ualet συν. Manluetudo cum
sapientia coniuncta esse debet. I . 'Ει δε - καρδει υμων 2 Si autem ad inυidiam amaru Ientam et Contuntionem eStia seroni. Zῆλο e, inυidia, imor, odium. IIesychius: πι κλόν, χαλεπὸν,
ao gloriamini, contra Neritatem Uοbia arrogando εα .pientis tituJum y M , interrogative. Est autem pleonasmus in illo 'φέυδεσθε κατ α. τῆς αλνθείας. Similis locutio Rom. IX, I. I s. 'Οὐκ ἔριν - κατερχοuo Non haec est illa vera sapientia, quaς α Deo εit datα ς non qualis a
Deo per doctrinam religionis christianae animis instillatur. Ανωθεν, coelitur, i. e. a Deo. άλ' ἐπίγε ορ- Δωσ- νιωδ ob sed terrena, animaliε, diabolica 'ΚπIγειος. non quaerens coelestia, sed terrena, conveniens curvis in rerras animis. ψυχ- , ex malis cupiditatibus et con- eupiscentiis profecta. Cf. de ii ac voce I Cor. li, la. Δαιμονιωδης, malu daemonibuS propria, qua utuntur Dia '
364쪽
holi , quae abusiva vocatur sapientia, re autem vera est malus dolus, qualem adhibuit Diabulus, quum Protopla- nos ad peccandum induceret. ι 16. 'Os a J Nam ubi inυidia est te rixandi studium, ibi diSSenSion eg et mala qua is encscuntur. Ἀκατανασία, tumultus, sive seditaenes, ut Ge. XXI, p. a Cor. VI, s. XII, 2o. Πῶν φῶ υλονε πρῆγμα lὶVperbole. Vult enim dicere, ex invidia, et i quae eam sequitur acerba contentione, Plurima nasci mala. 17. 'Η-αι θεν - Φανυποκριτος COeIeStis autem sapientia primum eat pura, deinde paciε εtudiosa, modesta, dociliε, benescentiα et bene factia plena, niἁ- , Iius discrimen habens, non dimulata. Abstracta posita sunt pro concretia ἔ quali scriptum esset: os ανωθεν σοφοὶ -αγιοὶ κ. r. λ. et describitur indoles doctorum, qui vere. sunt sapientes. Horum igitur lapientia est αγνῆ, piara, nempe a terrestribus illis studiis, frey Non bosen Absietaten. I Io. III, 3. 'Κιρηνικi, Pacis 4tudiosa, non eontentiosa, ut illa, de qua V. I s. 26. Επιεικῆς M,aequa, lenis, omnia, quantum fieri potest, in meliorem partem interpretans. 'Ευπειθὴς, ObSequiοδα, docilis, al. orum voluntati facile se accommodans pacis causis, ubi id fieri recte possit. M ες si Plenα beneficentiae; scenim sumi ελεος, saepe iam diximus. Καρ πώ autem h. l. sunt bona opera, Matth. III, 8. Doctor igitur vere sapiens nonnisii amoris et benevolentiae documenta aliis exhibet. Ἀδιακριτος, nullius, sive Iudaei sive alieni discrimen ha. Bens. 'Aνυπόκ ρ ιτος, haud dimulata, non ut mos est ambitionis , aliud clausum in pectore, aliud promtum in
tingua habeas, ut est apud εalIu4tium.
365쪽
IN EPISTOLAM IACOBI. C. IV. 5 a
38. Καρπος δέ - εἰρήνην Fructus autem probitatis
saluberrimus ab iis 1eritur, qui PacEm COIunt, i. e. ex paeis studio quod colum, multae aliae virtutes, tanquam
fruetus proveniunt. Ut nempe omne Vi iorum et malo-
rum genus ex invidia et contentione nasciti ir, se contra ex paeia studio. multae aliae virtutes nascuntur, et multa commoda. Δικαιοσυνν hie generaliter sumitur, ita ut omnia comprehendat, quae nostri sunt incit, ut saepe. Eu ἐιρῆ- νη, pacis aludio, Grotiuε hic putat esse ἀντανο Δασιν , ut ἐιρένης vox sumatur primum pro rebus proveris, ιν ἐιρηνν pro εἰή ἐιρ νην, b deinde pro concordia. Comparatio sationis in hac re frequens, ut a Cor. IX, QGal. VI, 7. 8. Sic Latini dicunt: mi Serra, ita metes. Deinde ποιεῖν ἐιρ νην est dare operam Paci, quomodo ποιεD δικαιο νην, I Io. II, 29. III, p.
Errant, qui rebellionis aduersus Romanos tirocinia quaedam hic inveniunt; motus enim Iudaeortim adversus Romanos post seriptam hanc epistolam exDrti sunt. Designantur potius lites et dissidia familiarum, sectarum , aut parintium in eadem civitate, sine externo armorum strepitu. Uen. Noesseli haec refert ad eos , qui se tanquam doctores insinuassent; talia enim quaesivisse et lucrum captasse hos hormines Iudaici ingenii, saepenumero Paulus conqueritur, ut Gal. UI, I 2. Phil. II, I 8. 39. I Tim. VI, 3-io. Uau. etiam Foti ad h. I. ουκ ἐν ζευθεν - μέλεσιν ustiae , b Nonne hinc,' quod matae custiditates illae animos Destros Oexant 8 Plenior formula esset: ἐντῖυθεν, ἔτι πα- . ' Λ a τένουσι .
366쪽
τένουσι αι ἡδοναὶ υμοῦν ἐν r. μ. υμ . Post κου ἐντεθθὸν nonnulli ponunt signum interrogationis, et volunt intelligi ex hoe terrarum orbe. Refert autem rectius ad sequen tia. VoluptateS, metonymice appellat cupiditates rerum terrenarum. 'Uelut perversi illi, doctores se. III, I.) quae . rebant magnam existimationem et auctc ritatem, dona praesertim et munera divitum , quorum etiam scelestae vitae ipsa doctrina conformalsone patrocinari haud erubesce-hanti ' Sed et ii, qui pravos magistro4 sequebantur, υolup talibus ducebantur. Σκ τῶν ἐδονων - μέλεσινυμ ων, ex cupiditatibuε siliis maliS, quos animos υestros vexant, et turbent. CL I Petr. II, II. Rom. VI.12. 13. 23. Maximuε TyriuS diff. 36. bellum illud. internum in homine Vocat πόλεμον ά δημοσιω, αλ' ἰδιω- Ψαόν. ἡ σιδηροφοροῦντα, ουδὲ πυρφορῶντα - ά . γυμνου oπλων ασώηρον, απυρο , λυμαινόμενον την. καὶ αυτὴν πολιορκῶντα, Cicero de sinibus I. Exeu.piditatibus odia, di44idia, diacordiae, Seditiones, beta Ia naacuntur. Κgregie dicit Iacobus ς ρατευομένων, quia bella illa externa non essent , nisi prius suisset internum , cupiditatum scilicet istarum cum recta canaque
obtinetis, sc. doctoris munus, existimationem, et id genus alia. Semlerus et hic et in praecedentibus locis Iudaizan - , tiam studia designari existimat. Conserre iubet Epist. Iu - , ' dae v. 4. et a Petr. II, 19. ubi Petrus loquitur de hominibus, qui promittunt Iibertatem a iugo et dominio gen- tium. Iam mitbyus designabat, hos expetiisse continuis, votis immunitatem a tributis; et imperium in alias gen-
367쪽
IN EPISTOLAMMCOBI. C. IV. ' 313
tes. Ingeniosa sane sunt haec, et quae Vir summus da Iuditigantium studiis, ipsum communis religionis consilium evertentibus, ad illustrandam Iacobi epistolam affert. . Possunt tamen plurima hutns Epistolae loea etiam sine hae hypothesi intelligi. Et eiusmodi homines quales hic de-.
scribuntur , ubi vis terrarum reperias. φονένευ - ἐπι- Quum constantissime omnes codices, etiam Vete' irrem translationum retineant φον έυε τε, sine iusta ratione Erasmus, Beza et alii eius in locum sussiciunt φθονεῖτε. Verbum φονέω ει ν h. I. vel proprie est Occidere, fi quis e. g. opum cupiditate alium occidit, aut veneno emedio tot Ist, vel de animo ad caedes parato potest intelligi. Zηλοῦτε, inυidetis, Καὶ s δυνασθε ἐπιτυ χεῖν, nempe id quod optatis, et studiose quaeritis. Sem. . Ierus: AHaec sententia non potratis adipisci, eius videtur esse magnitudinis, ut res mediocres aut exiles vix cogitare possimus. Coniunxerim igitur istud propositum . abii elendae potestatis romanae; quia et Petrus, qui simillimas multas sententias repetit, exaviter admonuit de subiectione et obedientia civili magistratui praestanda, I Epist. II, I 3. seqq. μαχεμ - αἰra. oes υμῶς ) κ άχεσθαι , et πολεμεῖν etiam de privatis litibus et turbis occur rit apud Homerum, aliosque Scriptores. οὐκ ἔχετ a 'tu, se. illud, quod tam vehementer optatis. Δια νομὴν αἰτεῖσθαι υμας, quod non petitis vera bona a Deo; quod rerum humanarum dominum quasi contemnitis. Itaque iubet Apostolus v. 7. Deo ut se et res suo omnino subiiciant, et variam spem et superbiam fugiant. Cf. Matth. VI, 24. sqq. Fons igitur votorum vanorum erat negligentia Dei, et dissolutio animi, in varia deside
368쪽
3. A prε - διαπαννσητε I qMe, etiamsi precemini, aliquid impetratis, quum id malo agatis consilio, .ut Doluptatibus Deatris c bona exi etita ) impendere μοεsitis. Ad alios Oratio convertitur, qui non erant adeo prosant et impii, ae isti alii. precabantur quidem, sed pravo animo, et improbo proposito, non ut habentea necessaria Deum colerent, sed ut haberent, quae in vostluptatas impenderent. 4. Mοιχοὶ raxi Haec verba nonnulli olim adiunxerunt versui praecedenti, quum sit novi sermonis initium. Voce adulceri et adulterae hic sunt sumendae in sensu figurato, de iis qui Deo uni non adhaerent, nee ei per omnia parere cupiunt, sed partim Doo, p rtim mundo se accommodant; hi qnim similes sunt iis ςOniugibus,
qui suo, vel sua coniuge non contenti, eXterni s amores admiscent. Designantur haud dulae homin*s, qui nee Ch i- stiani iam nec Iudaei erant, propter quorum infamiam christiana religio in infamiam adducebatur. 2Petr 11. I. u. Nec tamen est dubitandum , praecipites voluptates hic simul, tangi. ἡκ οἴδατε - τῆ θεοῦ ἐτιν; An non scitia atudium . praυarum rerum inimicum es4e Deci y 'O κοσμος h. l. non significat res crearaa , ted Perverstatem, malum morale. Huius amor et studium versatur Deo, eiusque consiliis, institutis et praescriptis.
Οο αν ἔν-- κα4καταν Qui igitur libidini per .
Dersae atudet, is contrariuε e4t Deo, agit plane contraria consilito, institutis et praescriptis Del.
s. Η δοκμωε - κατώκησεν ἐν ηαῖν; Dissicillimus. sane locus, quem Doctissimus Semleruε παραφραζει ita: is Neat .
369쪽
IN EPISTOLAM IACOBI. z IV. 3 g
, , Nec enim eo vos iam delapsos putarim , ut haec non , ignoretis quidem, sed existimetis, inanem esse istam seri poturae admonitionem, quae de invidia dixit, spiritum quasi . aliquem invidiae, qui in vobis domicilium sibi fecerit, suscitare ista terrestria desideria. Κενας, εine ratione. Quaenam vero sit ξ γραφῆ. ad quam Iacobu; hie respl- est, hoc quidem dissicile est diuu. Loca citantur varia ab interpretibus, ad quorum unum Iacobum putant respexisse, e. g. Gen. VI, 3. s. VIII, a I. Egeth. XXlU,as. Num XI, 29. Preverb. XXI, IO. Cantic. VIII, 6. Ecclec IU, Alii Iacobi hanc sententiam a librariis iam O'im salso deis . seriptam et depravatam fuisse existimant. B. Zachaisriae: in libris sacria haec doctrina occurrit, dona dioina πνευμα. 9 pugnare adDeraus inuidiam ete. ut Gal. U, i p. similis sententia extat; quam explieationem iam Cocceius attule rat. LVet4tentui putat ad Sap. VI, II. a3.. ot alia loca respici, vultque φεῖμα idem esse κερ- φIαν, desiderandum esse hune spiritum sapientiae. dedphrasis η γραφη λέγει vix potest componi eum tam di melli allegatione. S emi e rus statuit, Iacobum respicere ad librum apocryphum, his lectoribus, Iudaeis graecis, satis notum, quod eo minus mirum, quod et Petrus in secunda Epiliola, et Iudaa asseri locum ex libro Hen Othi, de angelis. Verba igitur προ e φθονον iungit Uir doetissimus eum illis: η γραφὴ λέγει, acriptura dicit deinυidia, describenda teterrimae invidiae caussa. Iam sequitur illud, quoct illa scriptura de inuidia dicit: ille spiritus cinvidiae) qui in vobis habitat, impetu perpetuo fertur. Respici putat ad testamentum Simeonis num. 3. ἡ φθόνος κ υριε νει πασης διανο Ιας τῆ ανθρώ- που, nee sinit eum edere, bibere, aut sacere aliquidibo - Λ a 4 num ;
370쪽
num semper i ποβαλλει, suggerit) occidere istam, evi invidetur- cognovi, δ τ ι λυσ ri: τοῦψόν a διὰ φοβου Θεοῦ γίνεται. Si quis ad Dominum confugiat ν ποτρέχει πονηρον πινευ μα sc. τοῦ φθόνs ά. ἀυτοῦ. Ergo in homine invido habitaυit hic spiritus. raeeo alia loca similia. Secundum hanc interpretationem pro ἐν Iegendum csset D υμῖν, ut non solum Imr git Uulgata, sed et aethiopica. Christiani plerique libra. rii scripserunt ἐν in nobis, quia intelligebant M spiritu sancto, qui in Pauli Epistolis dicitur habitare in, Christianis, talibus autem hominibus, ae hic Iacobus describit, adulteris etc. putabant non convenire amritum εαnctum, tribuerunt ergo Apostolis et sociis. Hacten Senuertis Ingeniosa omnino est haec interpxetatis; sed nee cum praecedentibus, nec cum sequentibus bene cohae-1ret. Non contemnenda videtur Dan. mimii sententia, . quam miror recentioribus ne mentione quidem dignam visam fuisse. Est nempe φθονος. si illum audimus, idem ad Hebraeorum IRID., et quidem rastvnM , φθόνος Κυριου . . sive παροργοτμος Κυρίου, ut PC CUI, I 6. ubi pro quod est πρὸς φθόνον ἔνατον , in
Hebraeo. 'Επιπ οθεῖν, pro ἐπιθυμειν. Sensus igitur isset: ari ergo ignoratis. yaδεim a Scriptura dici: gra τὸ π κεῖμα ο ἐν ἀνθρώποις κατῆκησε, προσφθόνον Κυρνου ἐπ ιθυμεῖς viritum hominis, aut qui habitat in homine, b adυer Sus Deum. et cum in. dignatione eius , cupiditates Sua3 exercerer Uen. Poti verba ὀa- ριν cum hoc V. s. coniungit, totumque COmma ita vertit .' inbidiae repugnat apiritus diυinus nobia conceS3- , ita ut potius gra-.