장음표시 사용
421쪽
ab aetern . appatuit, homo factus intelhomines docuit, passus et mortuus est, Unininoque Opus , cui peragendo a Patie destinatus suerat, peregit. 'Κπ'των χρονων, hiS demum lcn Oribus. Cf. Hebr. I, 1. Δἰ ὐμας Propter UOS, i. e. vel iro bono. Λlios homines non excludi, li: Pati t.
ai. Tως di αυτ. - εἴνα εἰς Θεο, Uut nunc per eius doctriniam commoti considitia Deo etc. ΔΙ
αὐτῶ, Per eum, i. e. per eius doctrinam, et propter maxima beneficia vobis praestita , Ioan. XIV, 6. Hebr. VII, M. Firmiter persuasum est vobis, eum, qui Christum a morte liberavit, suu inaque gloria auixit, vobis etiam eadem bona esse largiturum. Ως ε την πίτιν καὶ ἐλπίδα εἶναι εἰς Θεον, uia ut, Iiductiam υιει ram et syem collocare FO44iti S in Deum, Clita tu eiusque reli gioni debetis, quod a Deo omnipotente, optimo, quaevi.hona tuto expectare pulsuis. Frulua populates vestri vobis obiiciunt, vos a Deo defecisse; iram aba ipsa iides vestra it spes per Christum in eum Deum tendit, cuius ilii se cultorea profitentur. 22. Τας-- ανυ κριτον 3 Iam, quum arM--s.-atr- mr. Ob quium erga Ucriam doctrinam Spiritu iuυante, purgauerit i5 αα amorem fraternum num almulatum. 'Ατνίζειν, R UEαιο. . Desumta est similitudo a lustrationibus lege Musaica praescriptis, quibus praeparabantur ad sacra facienda. Exod. XIX, Io. Illae lustrationes fiebant ablutioue corporis et vestium. De Claristiama autem Petrus r Puri redditi iunt ae praeparati iani
422쪽
Neritati Ευangelicae PraeStitam. Purgamus mentem, quum sensus pravias eiicimus, et bonos sensus, amorem vi
tutis sumimus. 'Aληθεια hic ut saepe est religio vera christiana. 'H ὐπακοη τῆς est susceptior religionis, obsequium praestitum invitationi ad suscipiendam religionem.' Ad hanc rerducti erant δια πνιο μα- νος per Spiritus sancti operationes et dona erimias' sive ius, per institutionem factam per Λpostolos spim san.
eis a Deo edoctos. Supra v. l. ἐν αγιασμω in meo . Deest hoc in nonnullis Codicibus. Uersi ominis et patrihiis ἐκ καθαρας - ἐκτενῶς) Animo non simulato' amata Oos inυicem impens e. 'Κ κ καθαρῶς καρὲ Ιας. idem sensu. quo I Tim. I, s. 'Eura νως, vehementer, haud permnetorie. Quemadmodum Christus . vos dilexit 'amore haud vulgari, ita et vos, quemadmodum edoeties iis per christianam religionem, sincero et eximio chari tatis studio vos invicem prosequamini. Benevolentia et commodis aliorum quovis modo inserviendi studium impetidum 'lite ut alibi saepe instar omnitim viri im Chri
stianis commendatur. - . di. - i
tis vitam, non ex aemine mortalium hominum, seclex immortali semine. Ἀναγενιν μένοι se. ἐτει de no- quasi geniti . r. 'e. emendat, animis, et per hanc studi tum emendationem in statum felicissimum translati estis. adepti spem certissimam aeternae licitatis: Addit Petrus rὐκ ἐκ σπορῶς φθαρτης, non ex 4atione CaduCa. non ex gemine caduco. i. e. hanc dignitatem et feliciis talem non debetia origini a mortalibus hominibus. - Hoc dictum
423쪽
IN EPIS T. PETRI PRIOR EM. C. I. 415
dictum est adversus Iudaeos, qui gloriabantur, quod ex
Λbrali rivo ducerent genus. Illustrari s Otest hic locus ex Io. . . I, 13. III, 6. Eat lc. σπορῶς', e Semi te sect-- renni, e semine, quod si linquam perit, sed semper vim suam exserit, et ad vitam felicitatem nile aeternam ducit. Quale hoe semen sit, id statim propriis ver bis enunc a ture δια λογου - αἰῶνα IVemPC Per eram doctrinam, quae auctorem habet Deum aeternum, ct εemper mianebie. Verba μένοντος ἐις τον ἀιωνα referri debent ad do-etrinam. Haec manet in aeternum ; quicquid enim Deus 'dixit, id in aeternum verum est, Prode Pt et valet. Oppositio iacti e peripicitur. Ab homini hua mortalibus natem itur mortales. Deus autem aeternu per ui ctrinam vi perenni praeditam renovat vos ad vita mi fel citatemque aeteriram. .. Διότι - ἄνθος χορτου b Nam 'omnes homines similes sunt gramini, et tota eorum praeεlantia dignitasque simula edi Forιbυε iagri. lei. XL, o. 7. Σάρε, homo, ex mortali seminη natus, '. δῖ. I. . In, 6. Δο εα ω που, quicquid in Iebus. immania magnificum ducitur, sorma, Vires corporis, e ud tio humana, divitiae,
honores, ita sunt, ut herbae viror. Pro ἀνθρώπου le-' tendum videtιφ ἀυτῆς -- cirra. eit gramen, et illiuε sos decidit. . Hubraico more praeteritum positum est pro praesenta, et eo inlicatur similitudo hominia cum gramine. Sicuti stores .agri subito pereunt. sic etiam hominum vita brevis est. Bene cohaeret hoc comma cum praecedente. Nexa enim sunt has' verba cum illis: Eη ἐκ σπορας φθαρτῆς. Vana erat Ilidaeorum coriatio de natalium ex Λbrahamo dignitate. . Nam gloria haec erat brevis ; peribat cum Vita hac mortali. i
424쪽
hiliter vera est doctrina divina ;i semper exserit vim suam et efficaciam, et ducit ad vitam 'aeternam. τgro G - εχ
dicere, illa verba Ieiatae sensu exeellentissimo valere de Evangelio. Hoc enim aeterna hona offert et nobis a cl salutem aeternam consequendam prodest. Quum igitue non caduca, sed aeterna hona n is promittat, eius caussa debemus etiam sanctitati studere: - CAP. II. t s
o II ποθέμενω - καταλαDας J Verbum αποτίθεσ- eodem sensu habemus Iae. I, a I. ΕPhr IU, a . a . Κα κία, alibi nomen generis, ille speciei, ut latinum malitia. Illa maxime Vitia notat Peti ut, quae inter Iudaeos latissime regnaverant u. 'ILO αρrιγέννητα - ἐπιποθματε Putisi recens nuti insontes doctrinae purum animi lac inhiate, ut per illud crescatis,pPergit Apostolus in metaphora supra I, 23. 'coepta. Necer ιβ nati Vocantur u , ad quos Petrusseribit, Christiani, quia admodum nuper doctrinam Euan gelii receperant. Γαλα λογικὸν, Iuc nutrieria animam, vel potius lac doctrinae chriatianae ; nam λ.γοροῦ unde λογιMis, ne est doctrina. Videtur Petrus eandem
doctrinam qu1m supra c. I, 23. cum semine comparaverat, nune comparare cum laete. Λpta est haec comparatio. Nam vita nova, quam acceperant per doctrinam, nutrienda etiam et alenda erat Per eandem doctrinam. Lac autem vocantur prima doctrinae rudimenta, quia haec lactia initar sunt, quo infanteo nutriuntur, I Cor. III, 2. Αδολον, sin
425쪽
eerum non aliis rebus mixtum, ac Proinde sanitati animaaconducens. 'Eπιποθεῖν , Gυide concuPlacere, ut infantes recens nati lae appetere solent. Sensus est: Homines quum sitis, qui novam vivendi sentiendique rationem inire debent, avide discite doctrinam Christi, qua harenova vita nutritur, similes insantibu etc. sin ἐν - σωτηρίαν) Ut crocatis, i. e. ad maiorem cognitionem virtutemque progressus saetatis. 'Εις eae τνρIκν, ad perpetuam vestram salutem et emolumentum. 'Ειο σων -
ρίαν, deest quidem in Editionibus vulgaribus; extat vero in eod. Al. Regio 9. et aliis iunioribus. Habet Syra Ue so utraque, Arabica Erpenti, Copta, Aethiopica, Uulgata, et ex Patribus Clemens Al. Origenia interp. s. Rufinus. Cyrili. Damase. Euthalius, Hieron. Gildas, Cassiod. Λuetor de promissi Et recte hoc additur. Nam incrementum illud, nempe in cognitione Dei et vera pietata, non alio spectat, quam ad salutem aeternam. s. Uxv - ὸ κυριος Quia e retentia cogn-iastis, quam benignu4.Fit Dominuε. Pergit in eoepta translatione. Insanie , qui degustaverunt lac maternum. magis illud appetunt, et desiderant nutrem. Ita etiam
Christiani, experientia edocti, quam suave sit et salubro Iae doctrinae, magno amore feruntur in Christum. Γέs. σθαι hic est. Φεα experientia trale aliquid cognosquere. Sic etiam apud Iosephum Ant. II, I b. 3. Respieitue simul ad Ps. XXXIV, ', 'O κυριος autem hie est Christus. 'Oτι, quam. Nρ τὸ ς. ευαυis, ut a gustu sum,ta translatio melius Procedat, i. e. benignus. 4. s. Προς προσερχομενοι - δια 'Ι σἔ Xριτσ3 Aa quem po4tquam acce istis, tanquam ad ιapidem vi.
426쪽
Cum ab hominibus quirim reprobatum, a Deo autem εelectum. Preti um, ipsi etiam aedisicamin ι
templum Sacrum, sacerdotium sanctum, ut osseratis hostias spirituaIes, Deo propter ChriStum acceptas. Sensus propriis verbis expressus: A quo tempore Iesum, a primoribus Iudaeorum reprobatum, Deo autem carissimum, pro Messia agnovistis, eumque coluistis, ab eo tem
pore ipsi quoque Deo estis cari; estis pars societatis se-Ieetissimorum hominum. Deum secundum praecepta Christi colentium. Inest igitur descriptio dignitatis et excellentiae Christianorum. Cf. infra v. 9. Ps. CXVIII, au. Ies. VIII, 1 et XXVIII, i 6. Uide etiam Matth. XXI, a. et Ε . II, 2o. a1. Homines hic intellige Iudaeos, sed praecipue eos, qui erant in Synedrio. Hi reprobarunt Iesum, a Deo ipso pro Messia declaratum. Quod in Psalmo est, factum in lapidem angularem, i. e. quo totum aedificium sustineretur, id hic aliis verbi, dixit sensu eodem ex Ies. XXVIIi, Is. Παρὰ δὲ ἐκλεκτον, in eculis autem Dei excelentissimum, Chriatum accedere, προσέρχεσ- Θω πρὸς τον χριςον, qui hic improprie dicitur Iapis vivus, nihil aliud est nisi in eum credere, religionem eius profiteri. Sicuti Cliristus cum lapide comparatur, ita Petrus nunc Christianos etiam cum lapidibus vivis comparat. Ex quibus exstruatur templum, i. e. societas Iesum pro Messia agnoscens, eumque colens. αυτοὶ - πνευμ τικοςJUos etiam estis pars templi, allegorice sic dicti , estis merubra eius ecclesiae et societatis, euius Christus est au-etor, caput et dominus. Οἶκος πν ευ μα κὸ ς, Vo-eatur ecclesia, vel universus Christianorum coetus, in universo mundo dispersus. Comparatio instituitur cum templo Hierosolymitano, quod sanctissimum habitum Iudaeis.
427쪽
ῖεράτευμα ἔνιον Ordo εacerdotum danctus; sacerdoistes υenerabiles , abstr. pro concreto. Non tantum pars huius templi sunt Christiani, sed et ipsi Sacerdotes, i. e. tam Deo grati, quam Sacerdotes V. T. qui tantum ex una tribus parte erant. ἀνενέγκα -Xμςοῦ i. e. εἰς τοανενέγκαι. Θυσεις πνευματικας , sacri taquae animo seruritur , quorum Vetera umbrae fuere. Haec autem sacrificia sunt preces , castitas corporis, Op
6, Διότι περιέχει ἐν τῆ τραφν3 Περιέχει, pro
περιε.χεται. Continetur in Scriptura. In suibusdam Codd. est περιέχει η γ α φ . Sed haec emend tio, Ru potius corruptio, tribuenda est ignorantiae librariorum , qui receptam Iectionem concoquere non pote
rant. Locus, huic nostro simillimus, est apud Iosephum. Ant. XI, 4. 7. ubi Darius dicitur literas ad praefectos suo, misisse, his additis: βήλομω γίνεο, πάντα, καθως ἐν ἀυτν περιέχει, quae in ea ivlatola continentur. Ag . τολμαι - καταίσχtri J Ecce pono in Zione Iapidem ete. Contractus est Iocus ex Graeco Ies. XXVIII. I 6, Sensu primo, sive eo, quo homines Iesaiae tempore vlventes haec intelligere debebant, promittitur defensio et securitas, quam Hierosolyma praestare deberet incolia sula. omnibusque qui se eo a sancheribo recepissent. Σιὼν est urbs Hierosolyma; in hae ponit Deus Iapidem angularem, promittit eo confugientibus defensionem et securit tem. Sublimiore autem sensu haec valent de Christo, ad quem confugere debesit omnes, qui in aeternum servari cupiunt. Tum Σιων est uuiversa gens Iudaica, ex qua
428쪽
λιασθε. Deest obiectum gaudii Quare supp)endum ἐν
dium 3ummum, praeεtaritidSimum. Omnia enim illa . latui a leticitas iaepissime dicitur εο , unde gaudiit m illius dicitur δεξοίασμένον, εummum, praestantissimum. Ἀγαλλιασθε, Praes pro suturo 9--- σωτηρίαν - Reportature praemium conStantiae Uratrae, 4alutem Gnimorum , felicitatem quae animos vestros perpetuo et sine fini recreabit. Κομι pro κομ ισαμιαν. Sed praesenti tempore uti maluit Oh rq certitudinem. Κομίζεσθαι, reportare, in senili praemii habemus et a C r. , Io Eph. VI, 9 Tο τέλοe πίνεως Praemium Conqatantiae υeStriae. TEλο e, merceS, Praemium, Liuia in fine Operis datur. Hebraei Ocant ni inn, ut terem. XXIX, ' 1i. Uide Rom. Ul, a I. 22. Σ ωτηρίαν datutem υratram, quae est π εριποδεῖ σ ις Hebr. X, 29. Σωσαι ψυχὴν habes apud Iac. I, 2 . intelligriura item hic salus et felicitas cmnis i liri 'ian OIum. non rantuni suturae sed et huius vitae. AI offurth der Seelen .getalliches Glsicli De hae enam fel t.ite est Ierino Com. Io. ut bene oti elidit μυι denhaυυer ad h. l.
licitatis rationem accuratius cognoriere otuduerunt Proselictae, qui pro edixerunt bona UObia eventura.
429쪽
mni aliquid magni in nostra sera tempora reservari; sed /quale id esset, non poterunt pervidere. Idem sensus e. X, a . 'Κις υμῶς, υObra, ut V. 4. Praedixerunt bona, quae nobis nune evenere; sed plerumque sub umbris. Xάριτος, st. γεam: Minis. Xαρις autem hic, ut plerumque in epistolis, est beneflcium diυinum, aut accuratius in plurali numero benescia diυina. Non itaque sortuito haec geruntur; sed quod nos factum vidimus, id prophetae veri
teres, qui fuerunt ante nos, praedixerunt.
II. ' συνωντες - Scircitati sunt, quo Det quali tempore futurum es4et id, quod illis indicabae Spiritus a Christo datus . qui oslatu εuo signinc
bat, quid eεεet yaεaurus Chriatus , ac mox ad quantam gloriam eDehendua. 'Eις τίνα ἡ π ο ῖον και ρον μόληατο πνεῖμα, in quod υet quale temyua mon- araret Spiritus, i. e. quo vel quali tempore esset eventurum etc. Potest etiam supplerit respiciens Ad quod aut quale tempus reviciens reυelabat etc. Petrus maxime ludicare videtur Danielem, qui tempus ab angelo inquisivit, ut videre est Dan. IX, 22. 23. τίνα καιρὸν qua annorum hebdomade; ποῖον καιρόν, quale tempuε, Iibero populo, an serviente, an lemilibero. Possunt tamen
etiam τις ποῖ haberi pro synonymis. To ἐν αὐτοι πνεύμα, st. ἔν, sive λαλῶν. Spiritus Christi autem vocatur vel ex obiecto, quia res Christi praesignificabat, ve, quia iam tum a Christo datus est Proplietis. Esset igitur Spiritus Messiae operatio Messiae . quae prophetas in. spiravit, ut talia praedieerent. Τα εἰς X ρις ἐν α -
ρατα. Luc. XXIV, 2s. 26. Actor. XXVI, 23. Και
430쪽
σας μετὰ ταύτα δόξας se. ἐσομένας. retarrectionem Christi, ascensiim in coelos , missionem Spiritius sancti, gentium vocationem , et ipsum eius summum imperium. Philipp. II, 9 . .
rei elata lunt ut noStro bono. non Iuaebylorum utilitatis gratia αn nunciarent ea. οτι ουχ ἐαυτοῖς, i. e. ωχ-δε, α A'-, vel ut alii habent υμιis , non sibi, sed vobis. υeStro commodo, ad vestram in Iesum Messiani fidem confirmandam et augendam. ψακον aruh. I. est annunciare, ut apud Ioles hum Ant. VI, tra. σωθrα ἐε τῶν πεμφθέι τα is διακονησάντων πρὸς τον Naβαλον. a νῶν-- άτ αρανῖγ Quae nunc Nobis Plena . explicata sunt peν ΑροεtOIOS, et eorum iadiutoreS, . donatos coelitus Spiritu εancto, i. o. donis maioribus,
quam ipsi prophetae habuere. 'Ευα γελίζειν, aut ἐναγγελίζεσθαι sensti activo non raro apud Scriptorea N. T. Aeculativum personae regit vice Dativi, Luc II I 8. Aet VIII, 25. qO. et alibi saepe Ideo praecellarunt prophetarum vaticinia, quo certior esset fides nobis Apostolis, qui nune eadem vobis au nunciamus iacta, quae praedixerant illi sutura εἰς α - παρακύψα θ i. e. Quiae angelῖ clam summo gaudio et υOlMρtate contemPlantur. Α hie significat omn4a rea istas, de quibus egerar, quo Angeli ipsi, antea non percognita. , cum summo gaudio nunc perspiciunt. Παρακύπτειν hie sumitur, ni Iae. I. s. 'Επιθυμοῦσ ιν, amni. Non igitur mirum, si prophetae concupi scebant cernere ea, quae nobi& nunc eveniunt hona, quum ipsis etiam angelis fit admodum lue dum gratumque spectaculum. 3.