D. Io. Georgii Rosenmülleri Scholia in Novum Testamentum. Tomus 1. 5. .. Tomus 5. continens Pauli epistolas ad Timotheum, Titum, Philemonem, et Hebræos; epistolam Iacobi, utramque Petri, epistolas Ioannis, epistolam Iudae et apocalypsin Ioannis

531쪽

και χοίρω διαλέγω, rν ἐν βορβορω

μη. κυλίηται, abii cum porco disputa, ne in eoeno Oolutetur.

Ευ αῖο - διανοιαν In quibus Sinceram mentem

oestram per admonitionem excito, i. e. in quibus vos excito, ut porro retineatis sinceram illam mentem, 'quae Christianos decet. 'Εv αῖε, pertinet ad utramque Episto.

lam; alioqui dicendum fuisset ἐν

' a. -- προφητωνὰ Ut memores sitis eoin uni, quae Praedicta εunt α 4anctis Prophetis. Hi enim monuerunt, laoc genus hominum esse cavendum. Uulgata : Ut memores εitiS eorum, quae praedixi Derbo '. rum a Sanctia PTOPhetis. κρου τῆς - σωτῆρος Et doctrinae riOSfrae, qui dum NS O1toli Domini et Sersatoris; quasi scriptum esset ς και τῆς ἐντολῆς ημων,των απος ὀλων τοῦ si υρίου καὶ σωτῆρος. 'Εντολ . rursus est doctrina, ut m ido cap. II, II. Uulgata: et Apostolorum Ueatrorum, praeceρtorum Domini et Salυatoriε; legit enim υμων, quae lectio etiam in eoeicibus nonnullis extat. Dati. Hein sitis putat , a parum attentis minus recte distinctos fuisse verius, atque h ic mois do distinguendum esse locum: μ ν Δῆνα νων προειρη- νεηματων υπὸ πων αγίων π/οφ των, κρου τῆς των αποςο- λων ημων ἐντολῆς. Deinde novo vertur Τοῦ κυρίου σωτηρος ήμων τῆτο πρώτον γινωσκοντες, ἔτι ἐλευσονrmete. et innui Christi praedictionem Matth. XXIV, 24. Iudicium sit penes doctiorem. Duiliaso Coral

532쪽

IN ER PETRI POSTERIOREM. C. m. 69

a. Οτι ἐλευσοντα - ἐμπαῖκτα Post τῶν ἐμε- ρων addunt ἐν ἐμπαιγμον ν codices nonnulli, eum versionibus quibusdam et Patribus. 'Εν ἐμπαιγμουν pro ἐν ἐμπαιγμῆὲ dicitur enim et ἐμπαιγui, et ἐμπαιγμὸς , et ἐμπαθμα, irriεio, ludibrium. Haec verba, sive eum ἐλευσοντα iungantur, ut pro συν ἐμπαιγμονῆ posi ta sint, sive cum ἐμπαῖκται construantur, ex Hebraismo non tam redundare, quam ipsius sententiae vim augere videntur. Nam est mos Hebraeis, augendi caussa addere substantiva adiectivis. 'Επ' ἐσκα . st. μέρους, ἡμερων, non designat certum tempus, sed significat landem, aut posthac, quo sensu et 'u'n n nrire occur-

rit Num. XXIU; 34. Aliis το ἔσχατον των ἐμερων est totum tempus N. Testamenti; pollerior mundi epocha. Ἐμπαῖκται, irrisores, h. l. sunt homines qui pieta talem irrident, a religione christiana alieni. - - ορευόμενοι θ Suis cupiditatibus indulgentes, et vivendo et sentiendo; nam πορέυεσθαι non modo de moribuS, sed et de placitis dicitur. 4. και λμοντες - παρκα ας αυτοῦ; i. e. Ubi est ullum promissi ad Dentias iudicium 8 'Κεαγγελία, indicium ad Uentus. Dicebant: Quando demum implo. bit promissionem suam. et adυeniet Christus 'Aυώτου , Xρμου, cuius nomen paullo ante praeceisit; et si id non esset, tamen ex re ipsa satis poterat intelligi. Παρουσίαν hic intelligo adventum Christi extremum: de quo vide quae annotavi ad aTheis. II, t. sqq. Eo facilius in hane ina pietatem delabi poterant impii homines, ut prorsus nega rent, vera esse quae Cliristus praedixitDt. quod, ex eisis Hierosolymis, adhuc viderent stare hane mundi machinam,

533쪽

eontra quam plerique Christianorum futurum esse existimaverant. νς - κτίσεως θ Quasi dicerent: Morto mobierunt alii post alios patres nostri, neque qpisquam adhue revixit. Et quemadmodum ab Orbe cundito . morientium ae nascentium vicibu3 Propagantur omnia, ita hue usque manet idem cursus naturae. Existimabunt igitur, nunquam futurum, quod aliquamdiu differtur.

5. Λανθάνει γαρ - τω τῆ θεῶ λογω γ Multum hielocus torsit interpretes, adeo ut pridem non paucis totius Epistolae suspeeta fides fuerit ieiuὴ caussa. Sed ne ilior erit explicatio, si contextum , et consilium Apostoli hene attendas. Uult Petrus refutare empaeetas, dicentes, totam hanc rerum naturam mansisse, et semper esse mansuram in eo statu quo fuerit ab initio creationis, nec mundum unia quam esse interiturum, com. 4ὼ Contra hos igitur ostendit; non omnia mansisse eo statu , quo primum condita sunt a Deo; mundum enim ci. e. tellurem n0stram cum sua Atismosphaera semel iam periisse inundatione universali, s. 60 iterum simili modo perituram esse ; sed igne, i on aqua. Id illis Empaectis vel esse ignotum, vel nolle eos hoc intelligere. Λανθάνοι γρ' ρ ἀυτὰς τοῦτο δέ- λοντὰς, Begar Illud enim aponte illos latet ; ae se θέλοντας id esset quod ἐθελο ν τὸ vulgo Graeci, spon.

te aut Colentes dicunt Latini. Sed dicuntur etiam Grae eis Θέλειν, Latinis belle, qui aliquid exitirmant, aut 4tαι uunt; ut si quis, qui opiniones Thaletis sive ἀρέσκων exponit, dicat: θέλει δὲ πάντων δεχην το υδωρ εἶναι; omnium principium Nult aquam ease. Eodem modo ei litie: Lutet eos qui hoc Eolunt, vel ita censent, Quid autem censeant, iam dixit, nomPe ετι πάντα ἄτω

534쪽

et terram in mediis aquis congiitutam nutu Dei potentissimo. 'Os ἀνανοὶ, α Utari hic non est coelum ae-

thereum, sed aereum. Sunt igitur ὀι ίρανοὶ vj terrα eum sua atmOSphaera. Non tamen exist mandi ii r Ueteres exactam habuisse harum rerum notitiam, qualem habent recentiores Astronomi. coelum et terra :pssis erat hoc uniυersum. 'Εευδαταο και δια ἴδατος Camerarius explicat: εκτος υ δατος, seu προς ἴδατι, et δια υδατος i. e. μετα seu ἐν μέσω υδατος, infer aquas; sicut τανυσσα αενο e δια μῆλων Protensus inter OUes. Potest vero etiam explicari ex Hebraisino; nam διὰ ponitur etiam pro inter. Συν ais ' νασα Grotius per eteugma tam ad coelum quam ad terram refert, ut Petrus terram ex actua emersisse dicat, et συνε- ῶσα idem sit ae σύσασιν ii in habens. Sed συνὶ-e hie potius esse Vid situr ι eaelato, IO , coristituor. Συνετω e pro συ v ες κώς, et in iis eminino συνετω- σα, non συνες υ , quia hoc participium persecti per

erasin formatum est. τω τοῦ θεω λογν. i. e. nutu Dei potentissimo; λόγος eni in Pro hebr. interdum est

mundus aquα inundatua yeriit, Δι ἄν, i. e. διό, ut Bela recte vertit . nam errantι qui convertunt Per quaesquum mox seqtiatur z δοι τι. Καρα κλυζειν, inundate, submergere. 'o fora quid sit , de eo ambigunt interpretes. Plerique intelligini. homines tempore diluvii viventes , et telpici putant ad narrationem Mosaicam. Gen. vn .ii. Enimvero qiiΠm ei non oppo

535쪽

SCHOLIA

videtur Apostolus coelos lios ac terram hane ab aliis diis stifimere, nec per inundationem illam, qua periit prior

mundus, Noachicum intelligero diluvium, quo nec coelum nec totum genus humanum interiit. Vix ac ne vix quidem de diluvio Noae tempore hic posse sermonem esse, bene perspexit Dan. Hei miυS, sed meliorem explicationem non dedit. Mihi .plane persuasum est, aliud olim coelum, i. e. aliam externam faciem coeli et terrae fuisse ante illud diluvium tempore Noae immissum terris, in qua sententia fuisse constat THOMAM BORNETυΜ in Theoria telluris Lib. III. c. I I. Meam sententiam uberius exposui in libello: Antiquissimc telluris historia a Moae Geu.L descripta. Uerisimilita nempe est mihi eorum sententia, qui statuunt, orbem terrarum diu post primam illam uni versi huius creationem inundatione quadam universali. illo Noachico diluvio multo, terribiliore et diuturniose penitus

esse devastatum, omnibusque, quibus antea ornatus erat rebus, spoliatum ; renovatum autem deinde a Deo, et lia. bitationem factam esse hominum et animalium . hancque me

conversionem suturam esse, nune assismat Apostolus, cOm.

7. hoc potissimum discrimine, quod illius caussa instrumen-mentalis fuerit, aqua , huius sutura esset igniri

536쪽

. INER PETRI POSTERIOREM. C. III. Sol

. 'οι δὲ νοῦν - τay σαυρισμένοι ἐισt Qui autem nunc sunt coeli et terra eiusdem Dei) υoluntate nunc Permanent. Pro τω κυτω λόγω legendum videtur ἀυτῶ λογω, quod habent multi codices et versiones. Τεθησαυρισμένοι ἐισὶ, i. e. intacta relinquuntur ad.

tempus, ut ea , quae arca clauduntur. πυρὶ τηρήμενοι -

άνθ ρωπων ) dicendio reseruantur, usque ad diem iudicii, quo impii homines perdentur. Mundum esse con- 1l ieraturum, antiquissima est traditio, a Petro confirmata. ODid. Metamorph. lib. I. v. 256. sqq. ESSe quoque in fatis reminisaitur, assors temPUS , Quo mare, quo tellus, correptaque regia coeli Ardeat, et mundi moles operosa laboret. Minucius Felix, XXXIU; a. Stoicis

cori4baris opinio est, quod consumto humore mundus hic Omnis igneycat: et Epicureis de elementorum conflagratione et mundi ruina eadem Ῥεα aententiα. eSt. Seneca Libro de Consolatione ad Marciam c. XXVI Moera sideribus incurrent, et omni flagrante materia, tino igne, quicquid nunc ex disyosito lucet, ardebὶt. Eiusdem traditionis testimonia misse apud Hystaspen, SibylIas et So'hocIem ostendit Grotius de Verit.

8. Εν δε τοῦ ο - ωο ημέρα μία) Un rem etiam hoc ne lateat υOs, di iacti, unum diem apud Deum GSe uemiisse annos etc. Eul n τοῦτο μή Hκνθανέτώ υαας, . h Cinyrimis εcitote. Progreditur Petrus ad commemorandam caussam, cur Deus extremam iudicium de die in diem di ferat, quae est in eius insigni patientia et clementia. Praeis mittit autem hoc: nobis saepe longa videri, quae finx bre via. Dieni apud Deum esse mille annos, dictum est Dequens Hebraeis, ut videre est Ps. Xc, 4. Sirac. XVIll, 8.

537쪽

IN EP. PE TRIP OS TERIOREM. C. m. 565

σου, quo coeli cum impetu interibunt. Uι έρανοι eodem sensu, quo supra V. 6. i. e. μετάροιζοῦ, cum Stridore, magno impetu. Παρέρχεσ- . iθαι, perire, interire dicitur etiam de speeiei et formae

mutatione. Res abeSse videntur, aiunt Iurisconstilli, etiam hae, quarum corpus manen forma mutata est. πλυθήσοντοM J Elementa Uero ae tu consumta comburentur. Στοιχεια, h. l. sunt partes, etiam aspectabiles, ex quibus omnes res naturales, quae sub coelo sunt, componuntur. Hesychius: τοι. χε α πυρ, υωρ, -

α ρ αφ' ων τα σώματα. Apud Epiphanium etiam legimus pro ipsis signis Zodiaci, et ipsorum signorum figuris, quas δεκαν Aegyptii vocabant, Hebraei i. e. facies,Graeei Astrologi πρόσωπα. Aerem intelligit Iden-haruerus, quam ad h. l. conser. merique interpretes intelligunt astra . sine idoneis rationibus, ut mihi quidem videtur. Δυεσθαι, disgolDi , de forma priori exire. ηνὶ γῆ - κατακα σετα Κργα apud Graeeos Auctores sunt ea, quae agriculturam, aut cultum spectant, quem impendunt terrae homines. Sic Hesiodi ἔργα Grammatici interpretantur γεωργίας ὁ δασκαλίαν, agriculturae institutionem. De quo quum fieri non possit cogitasse Aposto' lorum , τα ἐν τῆ γν ἔργα ,ea quae in ipsa tum ex- stabunt aut erunt, dici, recte existimat Heinsius; ut sie iἔρυν sit, quod Hebraeis , quo, quaecunque industria hominis aut labore parta ministerio eiusdem cedunt atque usui, dicuntur: inter quae . ut facultates ac opes, ita quae ex arte ac ingenio proveniunt, ut quum,

538쪽

interitu Hierosolymoruna, sed de mundi interitu h. l. esse sermonem, totus contextus, et ipsa concludendi ratio, qua utitur Apostolus, clarissime ostendit. it. Ποταπὴς tir υπωρχειν ἰμῶς:) 9uαles υ os esse oportet y Ποταπὸς, est aliquid plus, quam ποχος; dicitur enim de rebus eximiis. Quae sequuntur continent responsionem ad hanc interrogationem. ra. 'Εν οἰγίαις - σἔ Θεοῦ Ex antecedentibus iupplendum est δεῖ o μας υπιήρχειν. Ira υOS GSEOpurtet, qui omni geriere υirtutum et piethtis inatructi e ectare et aυide desiderare posSint υenturum Alum Dei diem. 'Κν οἰτίαδ αναςροφαις-ἐυσεβείαις, Hebraeorum mors dicitur, qui omnibus ratibus nominibus dare solqnt plurales, quum ανας ροφη et ἐυσέβεια alias singulariter dicantur. Σπ έν δην hoc non est acce-Drare, sed cupidum esse, assectare, aυide deSiderare. Ita Euripides in Hecuba v. Ii7s. σπένδων σῆν, fauoris tiui cupidus, et v. Iaor. τίνα δὲ κsi σπένδων quam υero captans gratiam 8 di ην - τέ

gunt παρουσία via per illam summam Dei vim , quae illo die, i. e. illo tempore su ostendet. Πυρύμενοι, DSi ig- ine, ut metalla sundi solent. Τὸ κεται, pro τακήσε ταμ

γῆν, i. e. nobiam uniυeraum', nam id Hebraei nominibus coeli et terrae solent ex primere, ut Gen'. L I. Ex , reliquiis molia 'antiquae resurget melior. Potest hoc in-

539쪽

INAP. PETRI POSTERIOREM. c. III. 5o5

telligi vel proprie, de meliore mundo corporeo, vel trOpice, de nova rerum conditione in vita illa aeterna et beata. ἐν οἶς δικαιοσυνη κατοιαει Ubi nonnisi iusti ει boni commorabuntur ', non ut in hoc seculo, boni malis permixti. Matth. XXV, 3MI . Ταυτα προσδοκῶντες - εἰρήνy Ταύτα προ δοκῶντες, tanta praemia expectariteε. 'Avτω, i. e. αὐτοῦ, ab eo. Omnem date operam, ut ipse Deus' vos reperiat sine sordibus, Vitioque. 'Εν ἐιρήνν, i. er ις ἐιρη ην, ad bonum UeStrum, ad Prosperitatem 'Des fram. Caryzo UiMS: Cum bona COnScientia, per IIebraismum. PO ti: cum paciε εtudio.

- . in is

is. Και τὸν - γε os 3 Illam Domini lenitatem

credite vobis et aliis eMe 4alutarem. Sic πῶσαν χα- ραν Iac. I, a. Si forte dies ille serius advenerit, nolite sic interpretari, quasi venturus non sit, sed existimare potius haae Dei lenitatem, qua omnibus faeit spatium ad poenitentiam, salutarem hominibus esse. καθως - ἔγραψ/εν ὐμ, Quibus de rebus etiam dilectus frater noὀter PauluS Pro data albi εapientia scripsieoobis. Καθώς non tantum ad verba immediate praeis cedentia , sed etiam ad V. IA. refertur; nec dicit Petrus. Paulum liadem usum esse verbis, sed de iisdem scripsisse rebus. 'Υμῖν, nempe Hebraeis, ut plurimi existimant; nam seripserat Paulus in hanc sententiam de consumma. tione seculi instante Hebr. IX, 26. X, 2s. 37. et sie in e teris epistolis. Vid. inprimis Gotti. Chriaticinus Storrr de catholicarum epiεtoIartam Occaaione et conlilio , pag. I. sqq. CL eiusdem Prolesonu in epist. ad

540쪽

SCHOLIA

HebrMos. pag. LXXVI, s. Alii, qui . negant, Hebraeos ad quos seripsit Paulus, esse eosdem, qui nominantur i Petri I, I. deperditam esse putant eZm, de qua hic sermo est, Eputolam.

I6. 'sλο--περὶ τήνων) Quod et fecit in omnibus epistolis, in quibuε agit de his rebus, nempe de ad ventu Domini, per longanimitatem dilato, et de illis, quae in illo, et ante illum evenient. ἐν οιο - ἀπώλειαν θ 'Κνοιο legendum esse, non autem ἐν α ις, interpretes fere consentiunt. In his re a, quae nempe adventum DO-mini, eiusque tempus concernunt, ἐςὶ δυ σνοητ ά τινα, i sunt nonnuIta docilia intellectu. 'A οι αμαθεῖο καὶ ρικτοι τρεβλεσιν, quae imperiti et parum frmi in religione) detorquent. 'Aμαθεῖς, imperiti, tardi h. l. vocantur illi, qui seriem, propositumque Apostoli non considerant. 'Aς ρικτοι, quibus deest firma solidaque religionis christianae cognitio Condemnat Apostolus homines, quos σρ ε β λ ἔν seu detorquere ait, quae optime dicuntur. 4ὶς και τας λοιπας γρα φας , nempe libros Evangeliorum, et Λcta , quae iam in m 2 ni bus erant, quum haec epistola scriberetur. Uid. Grotius ad h. l. Προς τήν ΙὀIαν αυτων α π ώλaι α ν, ad 4uam lyaorum Perniciem, dum nempe adferunt ad lectionem malum animum, et mala praeiudicia.

- τα, quum haec Praesciatis, praemoniti de periculis Φυλάσ σεσθαι, caυere, quo sensu hoc verbum non tantum in N. T. sed etiam apud Profanos occurrit , ut ostendit inelaignius. Ἀθεσμοι, nefarii, ut supra II,

라틴어 텍스트