D. Io. Georgii Rosenmülleri Scholia in Novum Testamentum. Tomus 1. 5. .. Tomus 5. continens Pauli epistolas ad Timotheum, Titum, Philemonem, et Hebræos; epistolam Iacobi, utramque Petri, epistolas Ioannis, epistolam Iudae et apocalypsin Ioannis

571쪽

tesi professionem christiani nominis susicere ad selicitatem,

vel etiam desiderium qtioddam bene vivendi. ὀ πGων - δίκαιος ἐδενὰ Qui υiri Item exercet, Pro bono recte habetur, Similia Uai innocentissimo. vel, ut MOR Us: intus quoque bonua eSt, 4icut Deus, ut in priori cogitanda sint recte facta externa, in altero sensus animi interiores, gute GeSirinungen. εκεινος δίκαιος δει, ad Deum, vel etiam ad Christum referri potest. 8. 'Ο ποιων - διαβόλου i. e. Indole diabolum. refert, imitatur Diabolum vita et factis. Vide Io. UI 1 I. M. *7. ora - ἀμαρτάνει θ i. e. non nuper demum coepit 1eelerate agere, sed omni tempore, semper et ubique sceleste vixit. Alii contendunt. ἀπ- ab initio generis humani; sed non apparet, cur ita praecipue

notetur, quum iam antea Satanas fuerit. ἐις τοῦτο - τοῦθ 'Eφανερώθη sume, ut supra v. s. υixit internos. Λύειν dratruere. inera diaboli sunt peccata, quae ita vocantar, quia Diabolus primos homines ad peccandum instigavit, ipse peccat, et hominum peccatia delectatur. Christus deatruxit peccata, dum effecit, ut homines nunc a poena et imperio eorum liberari possint. Uenisse autem Christum, ut diabolo auferret imperium, ac proinde opera eius destrueret, ex ipsitus dictis constat .

Matth. XII, 29. Lue. X, 18. Io XIl, Si. XVI, II. 9. Πῶς - ἡ ποιεῖ Praeteritum γεγεννημένος est pro Verbali, quali dixisset γεννητος, Ia, , Iob. XIV, 1. aut τέκνον, ut infra Io. Fatus ex Deo, filius Dei dicitur quivis vere Christianus. quia per doctrinam christianam, quae semini saepe eomparatur, producta est indole

572쪽

IN EPIST IOANNIS PRIMAM C. III. 54 i

les, divinae similis, I Petr. I, 22. 23. NON Peccat, nem. pe eontra conscientiam, ex Verbo Dei recte informatam e fugit, quantum potest , quaevis Vitia et scelera, οτι μένειὰ i. e. Quia Verbum Dei, quon quasi semen est, quo divina natura in nobis gignitur, in ipso Vegetum existi h. vel vim suam exserit. . Semen Dei est verbum Evangelii. Matth. XIII, I9. I Pet r. l, 23. Iac. I, I 8. Mένειν hic est inesse, quod intelligendum est ἐνεργως, ita ut nec aTenetum sit, nee suffocatum , sed naturam essi et enatiamque retineat. Est autem talis argumentatio : Fieri non potest, ut qui filius est Dei, in eo non sit verbum , quod est semen divinum. At verbi Vis ea est, ut nos a pecca. tis arceat iubendo, vetando, pollicendo, comminando. ου δυναται - γεγέννητω Oυ δυναται hic dictum moraliter, et significat, rem, de qua agitur, alienam esse ab eiusmodi ingenio. Ratio, cur peccandi studium alienum sit a talis hominis ingenio, hie petitur ex subiecti nomine: οτι ἐκ Θεοῦ γ εγέννηται, quasi dicat: non mirum est, eum adversum esse a rebus vetitis, quandoquiisdem est, ac esse se meminit Dei filium, ac proinde Deum sibi imitandum. Hi ne vero non sequitur , eum non posse desinere, Dei silium esse. Io. 'Εν τίτιν - αδελφὸν αὐτοῦ) 'Εν τοῦ rev nonnulli referunt ad antecedentia, alii ad sequentia. Sed perinde est. Tα τέκνα τῶ διαβόλου, qui Diabolum imitantur, et faciunt ea, quae ipsi sunt grata; sicut τα τέκνα τgΘεοῦ, qui imitantur Deum, et voluntatem eius libenter sa-

eiunt. Ποιεῖν δικαιοσυνην, exercere Virtutem, οὐκ Nς ιν ἐκ τοῦ θεῖ, non veneratur Deum Patrem.

Ἀδαλφος h. l. est ο πλη σίον , homo qui Uiε, ut supra II, 9.

573쪽

54st

ti. Α commate II - 2ψ. mutuam earitatem adho

latur Apostolus. Utraque lex inquit, ) nempe ganctituti Ditae, et mutuae caritali studendum esse, parem hac hel et auctoritatem et antiquitatem. Ora αυτη - αγαπω

ἰο, interimo, caedo, Occido , neco. Et graeci Scholia - 1lae σφαζω, aut σφάττ ω , interpretantur ψλονέυω, κτείνω. Latinus hic occidit. ηπι χαριν - δίκαια θ Hinc caussa odii. Cicero in Catone maiore: Fec aliam ob caussam boni improbis, irriserobi bonis amici esse non μοεsunt, rit4i quod tanta eει inter eo4 - moriam studiorumque diglantia. I 3. θαυμαζετε - ο κ ιιος Subaudiri debet: igitur; est enim illatio ex praecedenti exempIo. 'Ο κοσμος, homineS Pr arii, ne nare Caino non dissimiles. Mores contrarii et perversi solent semira et caussae esse discordiae et odiorum. Quare nolite novitate qupsi rei aduduei in admirationem, si Caini similes vos odio prosequantur, sed patienter serre iniurias. Indicium enim impiorum est semper insectari yiOS. 4. - Ωιθαμεν - τλ-Mεταβεβ - καμεν ἐκ τοῦ θανατa εις τὴν ζωῆν, i. e. c mi -

, 4ero

574쪽

IN EPIST. IOX IS PRIMAM. c. III. 543

sero statu ad Iaetiorem et feliciorem transiυimus, 'O - pernicies, et quicquid antecedit, nutus poenae, mala conscientia. 'H-, Perpetua felicitas, et quidquid eam antecedit, felicitatis futurae certa spes, animi tranquillitas, solatium in rebus amictis. ὀ μή - να τιν) Manet morti et Poenis peccatorum obnoxiu . Miser est et manet.

habet tilium , sicut isti mundani homines nos non modo, , non diligunt, sed et oderunt, ille pro homicida haben-dus ; non magnopere differt ab homicida, si animi utriusque comparentur. Utrique enim eadem consilia sunt, eaedemque voluntates; Cluisti autem lege, quae internum hominem potissimum respicit, secisse quisquam censetur, quantum voluit. Quod igitur de ira et adulterio dixit Christus Mattii. V, 2I. sqq. id pari iure ad alia crimina apis . tandum est. οιδατε - μένουσαν Scitis autem, nulli homicidae εupere1εθ Spem vilas et fellicitatis oeteria νnae, 1 c. nili resipiscat. άιωνιος, VCF υitae aeternae. Si Mosis lex in terrestri societate talem hominem ferre non potest, quanto minus eum Christus feret in eoelesti civitate 2 i16. 'Eν τίτν - ω ,eab i. e. Quid Sit υere diligere,

discimus exemplo Christi, qui bitam εuam, nobis ini 'pendit. 'Η άγαπη h. l. est vera indoles amoris. 'Εκε' νος, i. e. Cliri illis, ut supra v. s. Τιθέναι Mittim obiicere periculiS, et deponere Uitiam, ut Io. X, 3I. I s. II. XIII, 3 p. 33. Mes ημεῖς - τιθένη θ Κ αὶ, igitur. Debemus igitur et HOS pcricula quamia adire pro

575쪽

salute aliorum. In amore erga alios usque eo' progredi debemus, ut, si res ita tulerit, Vitam adeo in aliorum emolumentum abiiciamus. Intelligenda est haec de vita ponenda praeceptio de summo et ultimo amoris erga alios docuis mento, ultra quod nemo probredi possit. Hoc praeceptum egregie implevere Λpostoli et eorum coadiutores. Sed non omnium hominum res atque περιςασεις sunt tales, ut vita deponenda sit pro aliis. Est igitur spectanda universalis notio huius amoris, quae tali 3 est: vel carissima no bis denegare debemus aliorum caulla.

habeat huius vitae bona. Βίος, Uita, apud Graecos saepe significat ea, unde Vivitur, ut Luc. XV, 12. 3Ο. XXI, 4. Additur vero hic τοῦ κοσμου, ut intelligamus, de iis agi, quae ad vitam pertinent non alterius, sed hu-us sectili. θεωρῆ - ἔχοντα) X. ρείαν εχειν, egere neceSSariis. Qui hic χρείαν εχων , Iac. II, 35. diei tur λει πομενος τῆς ἐφημέρου τροφῆς ἐπιτηδείων τοῦ σώματος. ημὶ κλείτν - ἀπ ἀυτῶ ) i. e. excluserit eam ab sectu misericordiae. De voce σπvide Luc. I. 78. a Cor. VI, 12. Claudere ab aliquo est aliquem excludere. πῶς - ἐν άντω ; Quomodo dici potest amor erga Deum Ipsi inesse '

amorem noStrum non tantum Sermonibus et Derbis

sed et reiρεα et factiS. Verbo amat, qui praedicat a se diligi proximum, non autem vere diligit. Et opponitur is, qui diligit αληθείφ, i. e. Uere, ac Sincere. Bonis verbis solari imiserum non est malum; sed inane fit, si copiam h beaa eum iuVandi, nec utaris, Iste. II, 15. 16.

576쪽

mines sincere diligimus cogno4cere μοδεumuε, nos adiadictos eεεε υeras religioni, sincere nos prc fiteri religio. nem. Siqui ἐκ θεῶ a Iναι est, habere diDinam ando. Iem, ita Lνου ἐκ τῆς μείας, congruere Neritat eamque sincere prosituri. 'Aλη. 'εια autem ei vera religio. Nulla re melius, quam perpetua iactorum serie quisque de se cognoscet, an desiderium tantum bene axenodi, an Vero quale requiritur propositum habeat. - σα. προ εν - εμων Ἀ Atque etiam re ectu Dei mentes nostras tranquillare Poterimuε. IIa Icta ιν, tranquillum reddere, ut bene hic habet Syrus. Multa disputant philosophi de animi tranquillitate. Sed nulla est res, quae verius tranquillet animum , quam iusta persuasio de tanto Dei erga nos amore, ut nobis vitam aeternam destine . Εμπροσθaν ἀυτοῦ, in eius congyectu, quum cogito de Deo, quid ille de me iudicet et 1 entiat. Promisit Deus et Christus suam benevolentiam iis, qui erga alios se he nevolos praebent. Quisquis igitur omnes homines vere amat, is sibi Dei benevolentiam tuto promittere, et animo tranquillo esse potes . . st ,. Orι ἐαν- τινώσκει πάντα)'Quodsi Nero redarguit nos animuε no3ter, multo magis Deva nouit

animum nOειrum scit enim Omnita. ora ἐὰν καταγ. η καρδία, Si cu at ri animus, ii nobis conscii sumus. nos non esse benevolos erga alios. Supple ex V. I'. tum non tranquillare poterimus animum nostrum coram Deo, non poterimus nobis eius benevolentiam tuto promittere.

577쪽

cogitationes nostras quam nos. Maior est, st. ratione scientiae omnium nostrarqm cogitationum et actionum. Is Deus, qui persectissime novit, nos non esse benevolos erga alios. nos favore suo non habebit dignos. Λlii verba u. I κνὸἔμπρωθεν ἀυτῶ πέισομεν τας καρδίας ημῶν coniungunt cum v. ao. et ita Vertunt: Atque etiam respectu Dei menistea no4traa tranquillare poterimus, quicquid demum obiecerit animus riOSter, quoniam De maior estonimo nostro et omnium intelligentiεεimus. Tum οτι initio commatis uo. est dividendum , tanquam Pronomen,

ο, τι, quodcunque, si quidquid. Quidquid demum

noε accuεet animus nolier. Εαν pro οῦν, et sensus est: Eos etiam, quos conscientia angit Ob peccata olim commissa, tranquillare posse animum, si modo nune alios ament; Deum enim omnia intelligere; hune autem semel promista favorem suum alios homines amantibus; in hoe ergo promisso acquiescendum esse. Sic explicant haec verba Mo-RUs, et NOEsεELT; cuius interpretatio grammatica huius

loci legitur in Sylloge Commentati. edita a D. D. Ita.

I 'olt, Vol. VII. p. a. sqq. Priorem interpretationem expressi etiam Scholiastes MS. Pricaeo citatus: ἐι ἁμαρτάνοντες τ)ν καρ&αν ἐαυταν λανθανειν ς δυνάμεθα,μοῖ Κον τον Θεον λανθανειν s ὀυ- θα av. 'Εαν η καρδία - παρ' αὐτἔθ Si conscientia no-εtra non damnat NOS, Considere poεεumus Deo, et quicquid petamuε, accipimus ab eo. In hoc versu

NOEssΕLTUs haec verba non de omnibus omnino dei ctis nostris dici putat, sed de conscientia vacui ab aliorum vero amore animi, ita ut lentum ita reddi Oporteat: εi animusnO4ter non arguit noε, nimirum hactenuώ, quod carea

578쪽

IN EPIST. I OANNIS PRIMAM C. Iu 54r

mus vero erga fratres amore tum confdere possumus Deo, et ab eo optima quaeque , ceterorum etiam delicto- rum veniam, sperare. Recte quidem; sed non probandum esse videtui, quod Verbum καταγινώσκειν plane alio sensu accipiendum esse existimat, ita ut verba illa: ὀ, m ἐὰν κα- ἐμῶν η καρδία, loquantur de quocunque delicto. excepto eo , quod continetur vacuitate animi nostri a vera caritate aliorum. Mihi quidem facillima, et vero etiam verissima. videtur esse OEcuΜENII explicatio. Is enim coniunctionem ora V. 2O. ante verba :ἐςὶν ὁ Θεος τῆς καρδίας omittit, omissam quo lue in antiquis latinis versionibus, Itala et Vulgata, itemque in Coptica, in codice Λlexandrino et uno alio. Locum

nostrum aretissime cohaerere statuit cum v. I 8. αγα

δαμόθεν απολειπόμενον λ σομνοῦ ete. Sic verbum καταγινώσκειν in utroque commate ao. et a I. b eodem sensu accipitur, nec necesse est, ut OG initio v. sto. muteismus in o , τι. Παφρησιαν πρὸς τον θεόν, siauciam in Deo ponere Po34umuε, vel, ut Pricaeυε H m a ex

579쪽

exponit: fidenter ad Deum accedimus, nimirum preeibus nostris. Hebri IV, 16. Omniα, quae petimus, accipiemus a Deo; si nempe petimus id, quod eius Voluntati congruat, quam limitationem ipse Ioannes addit infra c. U, I 22. Oσι - ποιοῦμεν iram doctrinis eius obtem ' peramus, et quae sibi grαta 3unt facimus. Haec triatur est caussa, cur omnia hona a Deo expectare possimus. Deus amat bonos, quia ipse est optimus. Favet lis, qui sui similes sunt. Solent, qui boni sunt, gratificari iis, qui grata ipsis faciunt. Jo. VIII, 29. α 3. Κη ἄντη - ἐντολὴν iμῖν θ Haec enim est 3um-mα religionis, Mi sduciam no1tram collocemus in Iesu Christo, Aio Dei, et diligamuS NOS invicem, Sicuti nobis praecepit. 'H ἐντολὴ, Summa corum,

quae nobis Priaecepit, i. e. religionis. Unitatis numero utitur, quia alterum praeceptum ex altero sequitur.

Qui igitur in Iesum credit, et omnes alios diligit, is ob- te'perat religioni, et est Deo gratus, U. 22. 4. Καὶ ο τηρῶν - ἀντος ἐναυτω Qui se at pra cepta eius, is υere Deum amat, et faυore eius fruitur. Deus et ipse inter se amore sunt coniunctissmi. ἐν τί τιν - ωσκεν γ Ut autem certiSSimum argumen istum, noε favore Dei frui; quod nobis dedit de vi.

Titu suo, quo certe nihil maius in hac vita nobis dari poterat. Πν Εὐμα, dona Spiritus sancti, cognitio per religionem effecta, studium et vis Viriutis exercendae , certa felicitatis futurae spes. Qui nobis haec dedit, is hoe seno declaravit, se favere et bene sacere nobis. Cf. Eph. I, I . a Cor. I, 22.

580쪽

IN EPIST. IOANNIS PRIMAM C. IV. 5ι9

auisis doctori, qui dicit, se esse a Deo edoctum. Quod Ioannes e. III, et . de πνέυματι dixerat, peperisse videtur digressionem, quae nune sequitur, de his, qui vera vel falsa docerent, vere vel falso se habere πιἔρυμα , dicerent. Πνευμα h. l. est Doctor , impulsu Spiritus ερ Iο- qui perhibena, ut x Τim. IU, I. I Cor. XII, IO. Nam prosteri v. est hominis, concedentis aliquid vel negantis. Intelligitur itaque doctor, qui vel habeat. aut qui

prae se serat et iactitet πνευ . 'Aλλα δοκιμαζετε - θ'εκSed examinate doctores, an reυera a Deo Sine edocti. 'Εκ του θεῖ Iιναι h. l. non est natum e Deo, Dei similem esse; non enim hie est sermo de virtute docen tium, sed de doctrina quam proponunt, examinanda. Ergo ἔκ τοῦ θε. εινω h. l. dicitur is . qui adeptus est diuinam de religione iriatitutioneιn, edoctus a Deo. ου

- κόσμον i. e. Prodeunt , publice se ostendunt; hou enim est exire in mundum; vel: quoniam multi falsi do etores in genere humano prodierunt. a. 'Εκ τουτω - Θag Ex eo cognoscitis Spiritum Dei, i. e. hominem , qui inspirationes Spiritus sancti ia- erat, agi Spiritu sancto , et vera loqui; vel simpliciter: erse υerum doctorem. Dat igitur Apostolus notam, qua doctor Θεόπνευςος ab impostore quovis dignosci queat. Iras πυεύμα - ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐς J Quisquis docet, Iesum qui Ditam humilem in his terris egit, esse me iam, is est reuera edoctus a Deo. Sensus est: is est verus Doctor, qui confitetur, Iesum Nazarenum esse Messiam, Del

라틴어 텍스트