장음표시 사용
621쪽
la I 86. 8. hune Iocum et reliquos hvie similiter in nostra epistola et in altera Petrina explicare voluerunt ex placitis philosophiae Zoroastricae , cuius Varia dogmata ab. Hassio ex libro Aeni - -rata afferuntur et uberrime explicantur. Vide, quae contra horum sententiam monuit HAENLκIN ad h. l. , qui haec ex libris apocryphia et mythologia Iudaica hausta esse, arbitratur. Huius mytho- logiae et daemonologiae singula capita nec confirmat nec refellit Apostolus . sed utitur iis apud Iudaeos tanquam exemplis, ad demonstrandos errorum ac vitiorum effectus lugubres apud homines eiusmodi maxime efficacibus. Conferri possunt, quae Uen. HAEN LEIN. uberiua ad h. Lex. posuit.' 'ας σοδο ι - ἐκπορνέυσασα ) 'Aι περὶ ἀυσα eπολεις, ipsis bicinae urbes, Adama, Zeboim et Zoar, et πόλεις exit pro homnibus. In verbis τεν ὁμοιον ρί τ οι ς τ ροπον ἐκπορνέυσασαι, illud σου τοι ς referendum est ad falsos illos doctores, de quibus in hae epistola est sermo. Alii referunt ad voces σόδομα καί το μορμα, quael et plurali et neutro genere efferuntur, ut Hierosolyma, et plurium aliarum civitatum nomina. Το ἐκ in ἐκπονέυσα ται, ut in ἐκ maru et similibus, mere intensivum est. ὀπίσω σαρκος ιτερας J Ire post carnem alienam , seis qui corpus alienum, i. e. rem habere eum aliis. Vir et uxor una earo sunt. Alia caro est uxor alterius,' item viralitis. sive mas, si quis turpia cum eo patret . quo nomia ne pessune audiebant sodomitae. Unde Sodomia hodieque dicitur, quando quis rem habet et eonsuetudinem eum sexu masculino. 2 ροκειντα Vetuιοb oeulos νο-
622쪽
litae sunt exemplum posteria seculis, poenam uni, peroi petuo quaai fumantis ευεtinentes. Post δεῖγμα supple : posteria 4eculia, vel ex 2 Petr. II, 6. των μελλόν των ἀσεβεῖν. Δεῖγμα hic est παράδaιγμα. In ora tione Simonis ad Deum, 3 Maccabaico : συ - σοδομίτας- πυρὶ κοιλ κατέφλενεας, παράδειγμα τοῖς ἐπιγινομένοις κατας σας. Δίκην υπέχειν h. I est poenaε dare, puniri. Πυρ ἀιωνιον possumus accipero pro igne internecino , igne nempe qui penitus eos vastae vit, atque ad nihilum redegit. Possumus vero etiam intelligere ignem perpetuo fumantem. Philo de vita Mosis Lib. II. p. 662. A. νυν μνημεια τοῦ συμβα- βηκοτορ αλέκτου παθους δείκνυτου κατα Συρίαν ἐρείπια,
volunt, eas urbes incensas proponi tanquam imaginem clam nationis aeternae. Scriptores qui de Sodomae finitimarumque urbium subversione, et illius incendii vestigiis fuman. tibus exposuerunt, laudat Haentein p. IO8. et P. m. 8. 'λιοως---ἐνυπνιαζόμενοι θ Pari modo etiam isti inSanienteε punientur, supplendum enim esse videtur: ἐκ ἐκφλέυεοντη ἔνδικον μισθαποδοσίαν, vel smile quid. Iudas recordari iusserat contumacium, graviter punitorum. Iam seqititur apodosis cum supplenda ellipsi hae: Pari modo ἐνυπνιαζόμ. ενοι, nimirum punientur. Codex Alex. habet μέν σοι, nihilominus: quamvis tanta exempla habeant ante se. 'Ενυπνιαζομaνοι, qui uigilαntes Somniant, ut loquitur Λpuleius. Tam vana erant dogmata istorum hominum, tam stultae cogitationes eorum, quam inihili et sutilia sunt iii somnia dormientium. Reetius
623쪽
Mmen cum Carpeto Dio intelligas illos, qui habent πνευ- me κατανυεεως, Ies. XXIX, Io. Rom. XI, 8. Sopitog et se. Curos, quasi quodam lethargo ac veterno oppressos et ob duratos. σάρκα μὲν μιαίνουσι θ COryuS polluunt, i. e, corrumpunt mares et foeminaF, a Petr. II, Io. κυριότητα δὲ άθετοῦσιl J Κυ ριοτητα καταφρ ovgντ ες. 2Petr. II. xo. unde videmus, hic esse contemnere, uti Thess. IU. 8. Sic vivunt, ut si nullus esset magistratus, εοδεο δὲ βλασφημουσινὰ Δοεας, i. e. τὼς ἐν διάγον - τας , qui in εummu gunt honoribus. Quintilianus de similibus Declam. XI. Adυersus Puperiorα rabiem de aut υilitate Sumunt, genusquct libertatiε putant odis
9. 'O δὲ - κυριος Sumsisse videtur Iudas ex
libro apocrypho cisi titulus αναβατις τοῦ Mωυσέως, .cuius meminit Origenes περὶ αρχων Lib. III, c. a. Et primo quidem sinquit in Genesi serpens Eυam seduxisse describitur, de quo in Alcensione Mosis, cuius libelli meminit in epistola sua Apostolus Iudas, Michae archangelus, cum diabolo disputans de corpore Moysi, ait: a diabolo inspiratum Serpentem causSam extitisεe praeυaricationiε Adae et E e. Recentior laetus est liber Rabbinicus de vita et morte Mosis, quem Gilbertus Gaulmyn, Molinensis a. I 629. edidit, latina interpretatione et notis illustravit. Oecumeniκε Commentar. in EpM. Iudae: δὲ περὶ τοῦ - σέως σωματος κρίσις ν αυτ . λέ- τεμ, νον Μιχα λ υν αρχαγγελον τν τῆ Μουσέως
διασκον κένω. Τοῦ δὲ διαβόue τοῦτο καταδεχομένου, αλ' ἐπιφέροντος ἔγκλημα δια τον τοῦ 'Aι πτίου φόνον, se δία τοῦτο ἐνοχου οντος Μωυσέως, GH M συγχωρεῖom τυχεῖ, τῆς μιμν ταφῆς , etc. nomen compositit in
624쪽
ex hebraicis vocibus 'ic, quis est sicut Deus ' 'Oαρχοι γελος non est filius Dei, sed prince's angelorum. Targum Cant. VIII, 9. Michael prince's Israelia. Oτa τω διαβόλιν διακρινάμενος διελέγa-το περὶ τοῦ σ ώματος, quum in lite cum
Diabolo contenderet de corpore MOSis, nempe sepe- Iiendo vel non sepeliendo, ut modo ex oecumento didicimus; nam de corpore Mosis mortuo, non de populo IGraelitico, vel doctrina et lege Mosis explicandum esse σω- μα Μωυσέως, res ipsa docet. Διακρίνεσθ' αἱ τινι, disceptare, iudicio contendere cum aliquo. 'Oυκἐτόλμησε κρίσ ιν ἐπενεγκεῖν βλα σφημίας, non ausus est illi, licet turpissimo daemoni, palam dicere conυitium, vel duram ferre sententiam. κρίσιν habet Petrus a Epist. II, II. Distum contra.eos, de
quibus comm . antecedente: κυριοτητα αθaτῶσι, δό-
εαο βλασφημῆσιν. Si Michaeli religio fuit maledieere
diabolo, qui et ipse, quamquam impius, potestatem quandam a Deo in hunc mundum accepit, quanto intolerabilius faciunt, qui magistratibus humanis, vel angelis honis non verentur maledicere Z 'Επιτι μήσαι σοι Κυριος, Coercebit te Ioυa, puniet et Iova. Ἐπιτιμαν hic videtur esse punire, vel ulcisci et certe Hesychio ἐπιτIμητος. est τιμωρος, ἔκδικος, Verba desumtaeXZachar. III, 2. ubi vero de re plane alia agitur. Hidauschin L 8 I. 2. remedium, quo diabolus ipse r elaυit se coerceri pos-ae; si nimirum quia dicat: Misericors increpet te, Satan. Zach. III, 2. a Sam. XXII, I 6. Iob. XXVI, II. Schemoth R. XVIII. Dixit R. Iose: is Michael et Samaei similes sunt συνηγό ρω et καυστό ρω, stantibus in iudicio; ille loquitur, et hic loqμitur: ille absolvit sermonem suum,
625쪽
et hic suum. noverat se victurum, incepit laudare iudicem, qui μοφασιν edit: κατήγορος quaesivit addere verbum. Dixit illi συνηγοροG. Tace, et audiemus a iudice. Ita Michael et Samael stant coram Deo. Satanas aceusat, Michael vero enarrat merita Iiraelis. Satan venit ad loquendum; Michael silentium ei imponit. ., Iudas Apostolus disceptationem illam inter Michaelem et Diabolum de Mosis corpore, ex libro quodam Apocryphod esumtam, quam parabolam esse probe intellexerat, minime comprobavit tanquam veram his oriam sed Iudaeos ex libris, quos ipsi valde amabant, argumento ad hominem usus, erudire voluit. Elegans extat oratio , ad hune versum. cui titulus: Consecratio Mosia sin Sylloge Commentati. theoll. edita a D. DAU. JUD. POTT UOI. VI. p. Ipo. R. Ex anonymi auctoris sententia Iudas aut quisquis est auctor libri ἀναβασεωρ Μωυσέως, Mosis ad superos translationem aut consecrationem, mythicis figuris expressit, dum Μichaelem, angelum vitae, resurrectionis autorem) narrat inter se de corpore Mosis contendisse, Michaelem vero e pugna superiorem discessisse, servatoque corpore Mosen adseruisse sedibus immortalibus.
Io. ουτοι δὲ -- At isti adeo, quae
non intelligunt, con Ditiuntur. Cf. a Petr. II, 12. Si κυριοτης et V. 8. sunt magistratus politici, sensus este Conυitiis 3ecrantur quorum uSum et utilitatem, nemiape legum, magistratuum etc. y non intelligunt. Gnosti ei vero etiam angelos vituperaban si quorum naturam non intelligebant. Sed ne coniungenda quidem esse videntur haec verba cum re et historia antecedente; Occasio potius eorum afferendorum sumitur a proximo verbo
626쪽
Particula δὲ verti potest immo vero, adeo. Ascendit
Oratio: Repreheruiunt et damnant m gistratus; ne bonus quidem angelus damnavit diabolum ; immo vero , quae netiitelligunt quidem, isti damnant. οσα - φθείροντα Perea Nero, quas naturali instinctu sicut animalia bruta εcntiunt, se ΦεOS perdunt. φυσικως, Per in-4tinctus naturales. Φυ κῶς ἐπιτοι σθαι hic idem est, quod Ciceronis illud: Bestiae niἰ aentiunt nisi υor tatem. Quae natura docuit omnia animalia, ea sistummodo intelligunt. Nihil sciunt nisi quo ut bruta feruntur, Voluptatis huius duo sunt genera; alterum in Venerem ferri, quod supra comm. 8. σαρκα μιάινειν, alterum, gulae operam dare, quod iusta con . I 3. εαυτόν ποι μα Da ιν. Φθείρονται, PCr4unt εe, ad pernicem suam abutuntur instinctibus naturalibus. Passivum pro verbo reciproc0 II. Ουαι - ἐπορένθησαν 'οναί, est vox conditio nem eorum deplorans. Πορέυεσθαι οδω, 'ama 'bri, est facta alicuius imitari. Oderint nempe et insectantur fratres. Omnis autem eiusmodi est ανθρωποκτονος,
ampetu ruunt in errorem Baalamiticae mercedis, i. e. in peccatum, quod Balaam mercedis caussa commisit, inciis igna populum ad scortationes et adulteria cum Moabitis.
Iudith. XV, a. ἐκχυθέντες ἔψλευγον. Plinius Lib. UI. epist.2o. Proripit 4e, su1oque cursu periculo aufertur. Sie et illi mercedis .caussa ad turpea libidines alliciunt alios. Alii vertunt: Deceptione mercedis; qua decept με fuit Balaam, σωι εunt, i. e. effusi ruerunt. κρου τν ἀντιλογία- τωμντυ i. e. καὶ ὁ Κορὲ αντιλέξας ἀπω -
627쪽
λοντο, peribunt 1icut Core propter seditionem ex . tinctus eat. 'Απ.cύλον τε, est Λoristus pro futuro, aut pro praesenti, ut Pereunt sumamuε pro ruunt in exitium. Illa Corae seditio erat contra Mosen; haec fallorum doctori rum contra Christum. 'Aντιλέγειν hic sumitur eodem sensit quo Luc. II, 3 Rom. X, .a I. et tilia locis.
ra. 'Oυτοί δεσιν--Hi sunt in agapis υ atris scopuli. Alii vertunt: maculae. Sed σπῖλος significat maculam, non autem σπιλας. Σ π ι λ ά δ a ς ex usu graecae linguae sunt Scopuli marint,vel Saxa lub aquis . . latentia. Si hanc significationem hie retinemus, sensus erit: Ut illa saxa improvisa perniciem navigantibus asserunt, sic isti convescentium simpliciorum animabus latenter insidiantur. Nec inepte isti nebulones vocantur scopuli. Simili modo Florus IV, 9. I. quum εcopuluε, et noduε, et mo ra publicae aecuritatis Supere et Antonius. Λliis videtur Iudas more Hellenistarum esse locutus, eosdemque indicasse, qui a Pet. II, 13. vocantur σπῖλοι καὶ μωμοι. Pro αναπαις nonnulli codd. habent απατως.. Ex Neistenti sententia Iudas et απαται ς Vocem, quam in Epistola Petri legerat, eleganter instexit in αγάπας, et pro σπίλοιο . scripsit σπιλαδες, significatione quidem mutata, sed ita ut et haec appellatio Gnosticis egregie conveniret. De agapis vid. Pet. II, 13. -- ποιμαBοντας JIlla'υνευωμει υμῶν Vulgo coniunguntur cum proxime praecedentibus, quum idem tamen videatur di-- ctum in verbis ἐν ταῖς αγαπαις υμ ν- Erg0 meliua
forsan, suadente Pricaeo, connectas sequentibus, modo ' . non πο ιμαίνοντες legeris, sed, οιμα ουσ ι, vel pro
628쪽
sequentia non ad praecedentia pertinet. optime vertas: Fesure Se yaScentra, i. e. animos in patinis habentes, de nulla alia re cogitantes. νεφέλαι - παραφερομενανὰ Sie enim legendum videtur pro παραφερο μεν οι, plurimis consentientibus codicibus. Quod ad sensum attinet confer quae ad 2 Pet. III, 17. annotavimus. Inter nebulas et nubes hoc interest, ut Apuleius περl κοσμουργίας dicit:
nebulae aurit exhalationes, Daporatae. et humore υiduatae. Gerct craSSiores, nubibus subtiliores ; nubium erassitudo aquarum foetu graυidatur. Inservit autem aqua nubium irrigandae terrae. Ergo nubes aqua carentes vocat Iudas xkευδοδιδασκαλος istos , quia speciem doctorum Evangelicae veritatis prae se ferentes, reipsa nil praestabant tali titulo congruens. Ut nubes aqua .vacuae speciose circumferuntur tantum, at nullo interim imbre 'foecundant terram; sic isti iactatores obambulant, multa et magna p*llicentes, at 4nficientes potius quam irrigentea fidelium animas. δένδρα - ἐκριζι ρθέντα b Δ ἐνδρα φθινοπωρινα, arbores autumaleg, i. e. sine foliis, quales autumno extremo, versus hyemem solent esse arbores; sive potius arbores quae producunt marcidoS et corruρ- eos fructus, ἀπο τοῦ ς Θίνεοθω τας αυτιών οπώρας. Haeretici et Seductores arroduntur , c ut poma a verme , Jconscientia mala et, vitiositate, computrescunt et Pereun r. Α κα ρπα, sterileg. Δὶς ἀποθανόντα , i. e. Pror-gus emortuae. Ita Horatius: Pro qua bis patiar mori. Alit ita dietos esse volunt, quia α καρποι erant, et quia . ut arbores infoecundae videbantur ad ignem destinari, vel, quia corpus eorum in sagina iacebat, mens autem inhabilibus vitiosis et iugi corruptione. Milii verior videtur ea expositio, quam priore loco proposui.
629쪽
i. e. ἐκ ἐορα μαινοι. Non magis licet sperare, illos iterum bonum fructum Producturos , quam eradicatas arbores iterum germina proiecturas. Alii sumunt Aoristum pro futuro: eradicabuntur, i. e. sunditus pe- ribunt; ne nomen quidem sectae erit reliquum.1 3. Κυματα - ἀισχυνας Huctus maris gaeDi , despumantes Sua dedecora, i. e. εimiles fluctibus νυα-ris, despumantra ea , 'quo m eOS Pudere deberet. , 'AYρια κυματα dixit Sapientiae Scriptor c. XIV, I. Vox αγρIκ a feris fructibus et animantibus ad omnia dura transfertur. In Glossario: αγρίος, immanis. Despumantes, i. e. cum iactantia effutientes . ex tanquam laudi sibi ducentes, quae reipsa dedecori erant, sicut fluctus sordes ex imo maris eructant. Evomebant autem sive dein spumabant ista dedecora sua, praesertim obscoenitates, ic αισχύνας enim hic commodissime exponere licet αισχρολ.ογίας) in circulis confabulantium , praeeipue vero in conviviis, V. I 2. ας-aς-- τετ ρηται θ Stellae errantes ;quibus densissima, eaque aeterna caligo GSSerbatur. In Glossario: Πλανῆτερ, erratici. Erraticos dum Iudas vocat istos homines, videtur notare eorum circumminraneam vivendi rationem, iugemque gulae ac deliciarum caussa discursationem. Gellitis 9. a. Erraticum eS- hΟ-minem , et nullius rei. Sequentia verba desumta sunt ex a Petr. II, II. ubi dicta vide.
14. Προεφὶ τευσε - 'Εναχ Hoc et sequens comma Parenthesi videtur includendum esse ; comparati' enim v.
I 3. instituta continuat V. I 6. Interiiciuntur aurem,aec de Enocho propterea, quia dictum suerat, poenam
630쪽
gravem instare improbis. Dicitur Enoeli septimus ab Adam, i. e. Patriarcharum septimus, si Adam primus numeretur. V Ira R. XXIX. Dilectus est numerus septe, narius supra - in terris in generationibus. Adam, Seth, Enos, Κainan, Mahaleel, Iored, Enoch. De Iibro Enoch vide Sulceri Thes. P. I. col. II 3I. Origenea cum aliquoties citat, ut Lib. I. περὶ cap. III. et lib. IV. in α κεφαλαωσει. Sed Lib. V. contra Celsum, 'p. 267. edit. Spenc. ait: ἐν ἔαῖς ἡ πανυ φέρετουωο Θει, τα ἐπιγεγραμμένα τῶ 'Eνωχ βιβλία. Tertullianus etiam Lib. de habitu muliebri cap. III. dicit: Scio scripturam Enoch non recipi a quibusdam, quia nco in armarium Iudaicum admittiturὶMIpse vero cum multis aliis Patribus huius libri auctoritatem defendit. Ac cedit, inquit, quod Enoch apud Iudam Apoato lum is-4timonium μυεεidet. Fortassis hie ipse locus Iudae Christiano euidam sive sciolus ille, sive haeretieus fuerit, o casionem dedit confingendi Iibrum Enoch. De libro Enoebaethiopice scripto disseruit post alios Λ. J. SILVEsTRE DRSAOY , in libello, cui titulus: P achrichi das Buch Henoch betressend. Fach dem Franetosischen hearbei te unamit Anmerkungen veraehen, υOn Frid. Theod. Rinh etc. KOnigsberg, ISO I. 8. De Sacy excarpta ex illo libro dedit. Celeium προφητέυειν h. I. ut saepe est docere, et verha: προεφ τευ τε καὶ τουτοις, iuertenda sunt ζMeniet etiam illis, quae Olim Enochus docuit. Non quasi ERochus praedixisset de improbis aetate solius Iudae. Praedixit de omnibus improbis tum suae aetatis, et proxime de puniendis diluvio tempore Noachi; tum etiam de aliis, et de his tempore Iudae. Docuerat autem haec ex natura et iustitia Dei, quam ratio et lex naturae docet,