장음표시 사용
71쪽
CICERONI S LIB. TERTIUM DEFimbm bonorumo malorum,commentarius. ERTIVS hic libeonis bonorum, madorum continet explicationem de Stoi rumpentelia quisermo Catoni Stoico tribuitur. In prooemio docet quae secundo libro,cotra δε- sensere voluptatis conclusasiunx. eademque contra Hieronymi Peripatetici indolentiam diriposse vult,quia virtus ab utroque:-nere repellitur:qκiaque, ut aiebat Chrysippus, Quisiummum bonum id dicunt esse,si acemis omni molesta, timuidiosum nomen volupturis fu-σiunt ed in vicinitare versantur. Subiungit comparationem tractationis eius,quae insuperiore libro, ' eius quae in hoc continetur, rut hanc esse diffciliorem, propter authorum in disserendo subtilitatem, doceat trem propter verborum nouitatem, quae parienda sunt adnouae rei explicationem. Idiero licere docet in bacphilosophandi ratione Latinis inusiuata non minitiquM adiis in ambus in renuis, inque artificiosis illibrealibus
suas res artifices nominaresvis 'peculiaribus,acalorum trioni inusitatisvocabulis possunt.Et certe cis e multitudine verba petotur,quam penes
es visi norma loquendusit 'ula iudicio ira Maphilosophia,quae
res abstrusaso occultu tractucis qui de ea aes crere rareditur nomina nouae rei nouafingat necesse est. Huc accedit, quod inter philosophos nulli tot verba innovarunt atque Stoici, quorum ratio hac disputatione in medium proponitur Conferuntur inter se comparantur tam Graeca Latina:ex quo escitur ,γtsi alteri,id est Graeca,quae copio sorsertur, nomina oscere licuerit liceat quoq; tenuiori copia in bruciatae . Iarinae:tametsi id Cicero perlibenter neget coneturque, 'conandum esse dicati, illam diligentia nos νincamus: tauemadmodum in tractu sis almphilosophiae placitis,nem a quidem Nerborum Graecis cesserimi ue idemo in bucolu explicanone,quae tota ab istis est,espiciam s. In Perrone mi beneuolentiam Bruti,cui hos dedicauit libros ibi comparat. Cuius tantiscit ingenium, ut non segratia docendi hos ad eum scripsisse libra,
72쪽
presistatur, sed, eum sudiori quae tractat, aestimarerem habeat iu
Voluptatem equidem Brotest ipsa pro se loquatur.
P Rosopopoeia est in eo quod dicit,voluptatem pro se loqui .concedere, repugnare,anteponere iucunda &c. quasi de disputatore, voluptatis asseriore loquatur,non,dere quae horum quicquam accipere non potest. In eo autem quod ait .dulcedinem xlaetitiam, duplicem expressit voluptatem: alteram in corpore,alteram in animo . Dixit enim supra, latitiam ad animum pertinere , ut iucundum motum rauauem ad eorpus. Nam quod in codicibus legitur, ET TI- ex eave natam laetitiam Jlegi debet illis duabus AT dictionibus detractis. quas neque ille vetus eodex quo usus sum, habet. Huc vero a cuiusdam grammatici interpretatione insertae videntur: qui nomine voluptatis utilitatem quoque intellexit ut alicubi lib. i. M. Tullius ait, se malle utilitatem evoluptatem in causa esse dicere .cur sui commodi gratia voluptatis patroni omnia faciant. Qui eradere nolet duo illa verba, recipiat Camerari; coniectura, ut pro τ' ILITATEM. TITILLANTE legamus co MMova Ri nos satis sit. Jali melius, eo MMO ME Ri. Lib. enim primo dixit Torquatus, Nihil oportere exqui litis rationibus confirmaro,tantii satis esse .admonere. interesse enim inter argumentum conclusionemque rationis in inter mediocrem animaduersio nem atque admonitionem.
Stoicorum autem non που quam sit subtile, ῬAlpinosium potius.
Inter omnes philosophos disserendi artem. praesertim illam partem, quae ad iudicium pertinet subtilissime accuratissimeque coluerunt Stoici. Qui quia minutis interrogatiunculis, breuibus ratiocinationibus.omni detracto rhetorum ornamεto, rem conficiunt quasi aculeis pungere, spinosi dialectici frequentissime Cie. dicuntur. Nam Aristoteles, Theophrastus in reliqua Peripateticorum familia latius rem producere docuerunt,thesi hypothesi ac ornamentis a Rhetoribus adscitis: unde Magis ad Rhetorum amplitudinem accedunt, quis ad nudam Dialonicorum argumentandi rationem. Itaq; Dialecticorum nomine apud Ciceronem Stoicos intelligimus.
Cogitans in omni a te, cuius Uus vulgaris, communisque non sit.
Olim tum apud Graecos,tum apud Latinos.quum docti eodeui sermone utebatur quo vulpus,verba quae in ore omnium versabantur, erant alsumenda loquetibus ac scribentibus, sed in rebus populo usitatis. Quod si de ignotis plebi erat agendum. tum nouis rebus noua erant construenda nomina sed id , quam parcissime scmodestis,ime fieri poterativi non longius a vulgari loquendi consuetudine discessio fieret. Necessaritatam fuit nouis inuentis artibus nouis uti rerii vocabulis ita factsi est ut quodam suo peculiari loquendi genere singulae artes usa fuerint,singulaeq; disciplinae. Quod si licuit artificiis vulgaribus, si artibu homine libero dignis, certe philosophiae,quae longe a plebeculae sensu recessit,tractandae sua accommodanda sunt propria vocabula. CONsTI Tu AN Tu R. earunt rerum vocabula Ialij,
que Ῥt omittam has artes elegantes ingenuis.
Si noua omnia riderentur artificum vocabula. vino usitates nota prosecto nuli esset locus artificiis designa dis, addiscedis, explicadis Teneat ergo prςceptu Omni bus tuendis tum artibus, tum scientiis utilissimum, inipd unaquaeque suis utatur ac
73쪽
praebeat operam: sicut artifices solent,quorum alij aliis instrumenta suppeditant ac quouis modo praesidia vicissim conferunt: ita tota conseruatur & retinetur ciuiras: quae certe ut non potest teste Aristotele,ex medicis duobus constare,sed ex medico distinguatur confusio sequetur.&mirabilis artium perturbatio. I AMin illorum pGrum,onsequamurJ vetus exemplar Ala sis , . c. R.
Quanquam ea verba, quibin ex instituto veterum utimur. . -- qu d-m surpata,quae repudiare non liceat sed ii, ad ' 'xςndum τὸ li sunt multa apud Ciceronem quors nonnulla mi-
theca hypodidascatus,peristron D re nonnulla, physica schola asotus,exhaedra, alia praeteritae quae nunc enu-
Quasi helluo Ibrorum,si hoe vrebo tam in clara re utendum est.
,. 2. docet veteres plerisque voeibu verborum formandis rodorandatque spiritum inseruisse. Et doeet Festus Pompeius Helluonem dici qui im--i ''ς0 βψ RV,il essu ndo: quae vox,inquit, aspiratur,ut auiditas magi exprobretur: sit enim vox inestatio . '
Quanquam quidem hoc proprium tuum munus e L,t ita erudiatur.
Non tantum ob propinquitatem generis,istud debebat Lucullo ossicium Cato v rum etiam Obtutelam,quamis Luculli gerebati sie enim significant verba Varronis Du. 3. aerei ultica,Age num M. Cato nuper cum Luculli accepit tutelam, episcinis eius Fadraginta milibus sestertiis vendidit pisces'
Commentarios p/osdam inquam, ristotelicos quos lasciebam.
Apposite alius philosophi libros requirit .vt ad suoru ,id est, stoicorum commenaationem Cato excitetur, unde disputandi initium de Sto:ca disciplina nalcatur. Incipit itaque a suorum laude Cato,ad quos euoluendos incitat Ciceronem:& rationem a ne addit: Quia solam honestatem in bonis ducere debemus: ciuod primu chput est Stoicorum decretorum: οπιμο ,οντο αλὸν λαθόν. τοα .e re- Prenendit Cicero quia rerum mediarum delectus tolli videtur quod feceruiit Ar ito Pyrrho v, ouaeris,inquit, scire quid sentiam J Verbum sini R E, abundare puto, quod ne habet vetustus eodex,nec ad rem facere videtur.
Nam si hoc non obtineatur,idblum bonum esse quod honesta sit.
Omnibus rebus posthabitis nos in optimae vitistatu exquirendo totos collocare debemus ut eum intelligentes ,habeamus quis omnia nostra contilia factaq; referamus .Eum nasi, inquit,tribuamus honestati id est, virtuti&ossiciis eius cii sint tu varios subiecta incertosaue casus fortunae: nec virium tantum habeant,ut seipia ineantum profecto ne in nobis quidem situm erit, ut vitam asequamur beatam eatque u frustra in ea perquirenda labor studiumque insumetur ideoque philosophiae studium totum abiiciendum erit. Qudd si virtus tanti aestimetur, ut in ea vitar ludatur beata,certe sapientia iam caput esseret, quae a beatitudine non seiunetetur quae in miseriam non incidet quod fieret, si alia bona quim honesta existimaretur: de alia mala,quam turpia.
. suam enim Mirtutis hoc pro rium sit, earum rerum cui secundum
. pyrrhoniorum Stoicorum sectae in hoc conueniunt, qudd rerum diuit onem acientes alia dixerunt bona,quales sunt virtutes, quae virtutum communionem
74쪽
habent alia mala vivitia, Sc quae vitiis participant: alia media quae οῦλιάσου nuncuparunt, Cic. indisserentia. Sed in hoc discrimen est,quod illi ouae inter bonumimalum posita sunt. ita paria secerunt, ut nullum alii anteponendum censuerint: Stoici vero eorum selectione usi sunt,quam vocant τί ex Taum νἰκωγοῖ itaq; alia aliis anteponenda putauerunti iisque eis applicauerunt. Sic enim Chrysippus diceςυαν. aruis Nur a Lειος ιήτων εὐεκτόν imi ησω. Quoad ,inquit, erunt mihi in incerta postera consequentia, ea equidem interim sequor,quq sese commodiora o serut,ut ea quae sunt secundum naturam adipiscar. Nas talem me deus procreauit. v rerum eius generis selectione uti possim. Qui non fallebatur in eiusmodi electione eum siuγισωνάτου umνεκυν dicebant: qua de relatius postea disputabitur.
Si una virtus,Ῥnum istud quod honestum appellas rectum lauda.
Concludit ex eo quia solum honestum sit in bonis,& vitium in malis nihil superestaquod sit aut expetendum .aut sugiendum: ut doceat ne Stoicos quidem retii illarum ullum delectum reliquisse perinde atque Pyrrhonios. At praetermittitur huius argii menti dilutio, Meontinua instituitur stoiciae disciplinae explicatio ad declinandas scilicet fallaces captiones,quae in respondendo ac interrogando interuenire solent: dum is qui disputat non quid certa firmaque ratione effici postit,considerat: sed ex iis quae qui ponit quaestionem, aut ait,aut negat,concludit.
Nec tamen exprimi verbum e rebo necesse erit, ' interpreter.
Vtile praeceptum de transserendis Graecis in nostrant, id est, Latinorum,cognitionem. Dum enim nostri verbum de verbo reddere conati sulit. rem omnem obscurarunt. Itaque nonnunquam censet pluribus verbis reddendum esse quod uno aptε reddi non potest. pd si Graeca ea occurrant,quibus fuerint, si Latini pro suis,nihil obstare quo minus ea usurpemus qualia in Cicerone multa reperi utur. v Mst verbum quod deni declarat, magis minusve usitatum Tin veteri exen plar est, vi si T verbum quod magis idem declarat usitatum Ephippiorum nomine utimur, pro equi tegmine ad mollem vecturam parato,ut ait Nonius Cato de Iiberis educandis, Mihi puero modica fuit una tunicari toga,sine fasceis calceamentum, equus sine ephippio Sc notus est versiculus, Optat ephippia bos piger optat arare caballus. Vocabulo acratophori Uarro utitur de Rerust prina , Ea minus sumptuosa vinea, quae sine iugo ministrat acratophoro vini. ''atmirio es Iulius Pollux in catalogo
poculorum ait esse quod alij ψvκ res alii δἰνον ἄψώνακραὼς, nominat, ubi vinum
Seduu,inquam,facium,sed fortunafortes quare conare quaeso.
Sedulo exponit Nonius, quasi sine dolo, hunc que locum profert ita Terentius dixit, Parum suecessit quod ago, at facio sedulo. id est,impense instanter, ex animo. quia negligentes dolosiaicuntur: visit o, quasi secus a dolo. R. T M A sortes J subaudi adiuuat. Prouerbi uest cuius in Tusculani t mentio fit Foristes enim non modo fortuna adiuuat, ut est in vetere prouerbio,led multo magis ratio, qu .ae quibusdam quasi praeceptis eonfirmat vim fortitudinis Admonet adagium, ait Erasmus,fortiter periclitandam esse sortunam . nam his plerunque res prosperdeedere.
Placet bis inquit, quorum rati mihi probatur,simul atque natum.
De hac prima naturae commendatione ab ortu initio repetita, saepissim Cie.ut etiam apud Graecos Chrysippus Stoicus nobilissimus disputauit quod Plutarchus
75쪽
testatur .cuitus verba sunt ,ἀόρια απικναιμπαλιν, ποπιὰ βίβλω vσικ P i ρι- Quid igitur est,inquu cur toties impudenter singulis suis in librisi de natura S de moribus scribens repetit, Nos simulatque nati sumus,nobis ipsi conciliamur com
libris de Officiis 3 aliis eius operibus conuersa sunt Ic explicata, non est quod ea interpretari debeamus. - vi esse a se diligendi suid in antiquo ex eplari est, D esse a se diligendo.
Cinitiones autem, vel si haec verba,aut minus placent, aut miniss.
In veteri legitur autem cogn. JΛα-ληψει cognitiones recte vertit. Sic enim Galenus scribit τοκαταληUον idem quod ργα, sol valere Si κατο λαμ-s αἰε. , quod βεβαιι edii γωσκειν. In Academicis de ea κα-λ sic ait, Neque definiri a levat necesse esse quid esset cognitio aut perceptio, aut si verbum e vel bo volumus,comprehensio quam καταληψιν illi vocabat. Vnde autem nomen ductu fuerit,idem de Zenone loquens, eodem in libro indicat. Nam quit, inquit, extensam aduersis manum ostenderat , visum inquiebat huiusmodi esse Deinde quum paulii digitos extrinxerat, assensus huiusmodi. Tum clim plane compresserat pugnumq; feceraticomprehensionem illam esse dicebat inra ex similitudine etiam nomen eiret,quod ante non fuerat,καταληψιν imposuit .sit autem καταληψου, sententia Stoicorun ,partim πιασο λευκων Gai ελανων κρα παγξαννία λειω ; partim λογιμδι απιδωζεως ναυπι Gίων. De ea quimodo posteriore sat hic Cicero loquitur. Proficiscimur autem αα - καταλvψέω, orta aeui uti . quam in solum sapientem cadere arbitrantur: sic enim ait M. Tullius in Lucullo, Plutarii lius eorta referessen
eυe icta taeas μη, ita αγαξον μεγακρυ μιγιςον id est, Omnis perceptio comprehensioq; in animo sapientis. ω n memoria impressa, si constantiam firmitatemque habuerit, statim scientia efficitur, quod bonum non modo magnum, sed etiam maximum est Huc etiam pertinet quod ait Lactantius Firmianus, Duabus rebus videri philosophiam costare .scientiain opinatione ae scientiam amplexatos fuisse Zenonem ae Stoicos, opinationem repudiasse opinari enim te scire quod nescias,non esse sapietis fed temerari potius ac stulti.
Iulpa autem assensione ab nos alienatos esse quim i caeteris.
76쪽
ta alienetur: de incerti, iudicium suspendat. sed qua id ratione probas Hoc tem -
mum tuum indueas iam diem non esse Fieri non potest. Animo tuo persuadeas aut
Sequisur autem prima d si haec estimabile esse dicitur.
,-- - 0ς umenda non carere. Nam diuisionem nullam subiicit sed . ., L. I --hῖ δ, qu*que inaestimabilia, stoicis dicantur. Praeter ea verbum Graecum quod respondeat aestimabili, deesse videtur,quia ait,
. cernitur partim,vim aut commoditate quidam media quae ad
Inutis igitur ita consitatis,'ν ea quae secundum naturam sunt ipsa.
d. . - 'qV m elementa ac fundamenta Stoicae disciplinae in ei quirεdo summo bono hactenus exposuit Homo commendatura natura ad se sua ce par---- interitum afferant Homo ad scientiaepe eea
TZ ' μδῆμπι sum h bet initia dc veluti antecepta Lante resi iudieta 'N'ii', 'Iunique mediis, de de singulorum eorum dignitat ae precio 'Πψης' Rpppi M aam superest ut intelligat quemadmodum iniisse
gerere debeatiquoque pacto ad summi boni adeptionem perueniat. Docet igitur
vero deuiceps conciliationem ad ea qui sunt secudum naturam,uociat ea recis Οι-
nuncupat . TUt enim modii Plutarchus appellat Atque hae officia bis membris
77쪽
continentur Se IS,Sem, προξῖν μυγκα meis ci siue ομολοι e. Acravere sapiens erit, qui conuenienter his quatuor erit affectus sic enim tradit Epictetus apud Arrianum.qui neruos sapientis appellat. 5 vere philosophi, ορε ινρωαπο κον,ε μισιν
iptur in eo fit id bonum, quo referenda sunt omnia honesta
Plutarchus in eo libro ubi contra Stoicos di κριν ν νοιων disputat , hune
tractat locum .de quo nonnulla transscribemus,ut rem intelligas, quiGreca verba Ciceronianis respondeant, teneas. Utitur enim illic Plutarchus ipsis Stoicorum verbis, ετ δε μαλοῦν ,πρατ ιάνοιαw.αλο ita. lae , επ' δε ραπυιῶρ-
λαινοι om μ νοχα ob Αους, ει ηδ ἰοεμ2ώους τυ in εκώνων, τοῦτ Me εχ νυ,ο λει νεκα m αφερεο,την τουτων ε κλsγlI, Ua μὴ ταυ me. τε De Quacta τρίκλυε in κω λαμβανον ικῶνα φονi μιας εκειν A ἀυτῶ,κοῶντο τυγχάνψ αυγυ υτ λ. a 'Oeπμυλ τι. . -κειτο ἡ ἐκλεκτκην αἱ πι ἔχουσα. Flaec verba sunt multum difficilia. tum quia tota Stoicorum sere disciplina periit, tum quia luxatus est hic Plutarchi libellus,& multis suis partibus priuatus Dicam tamen Latinesvi potero, studiosorum gratia. Iam vero inquit, illud incredibile. Meontra omnium sententiam dicitur, Aliud esse bonorum ultimum aliud quo omnia referantur officia Paulo post, Ea est collans eo nietaneaque naturae selectio,in eorum quae secundum naturam sunt, sumptio.& omnia facere omnes qui possunt ut adipiscantur principia naturae: eo vero omnia referri officia,quo illa quae sunt secuduni natura prima .assequamur. Existimant enim,etiam quibus non sit id propolitum, quiqi no requirat principia naturae adipisci eos fine bonorum nactos esse alium, ad quem illorum seleelio non autem ipsa referri debeant. Finem enim esse seligere eaque adhibita prudentia atque iudicio lana ere. Illa vero eadem parui esse momenti. ut etiam ipsorum adeptione esseq; ta quam materiam propositam in qua tamen electione digna sit rei aestimatio . Volunt ergo Stoici summum bonum esse honestam actionem.quod omnium postremuest:& tum denique consequitur clim prima quae sunt secundum naturam quis naturae conuenienter sumpsit itaque omnia eius gratia sapiet item facere, ut prima illa adipiscaturi, alium tamen finem spectare. Exemplo id facilius intelligetur proposito. Habet scopum sagittarius propositum, ovem attingat: is est finis. eo tam omnia consilia omnem suam industriam refert ut bene iaculetur,& scopum attingat. Vt ergo aliud est scopus aliud dare operam ut scopum attingamus ita volut Stoici aliud esse summum bonum aliud eo peruenire adipiscendis primis naturae conciliationi: bus Hic nimis spinosa sunt Marida.
Sed ex hoc primum error tollendiu est, ne quis sit qui exi mei.
In veteri est sequi existimet. J Hanc comparationem refert
lire studiose contendunt. Dum enim rem explicare volunt, non absurditatem quam
78쪽
putant, effugiunt,sed eam mutant in absurdiorem, & quae a communIomnium obinione plurimum aberret. Vt enim si dicat quispiam cui sit propositum collim re aliquo sagittam, non cum facere omnia quae possit, quo proposito assequatur sed ut omnia faciat,quae facere possit is obscura nimium,& quasi portenta tonstra ueloqui videbitur si si plusquam delirantes, vim verbis dum asserunt,tempus omne in eo conterunt, ut doceant. non esse bonorum finem potiri primis ouae sunt secundum naturam ut assequaris tanquam propositum,quae sunt secundum naturam sed assumere sed legere. βαλον - πον, propositu assequi dieit eleganter Cicero de τοιαοῦν collimare sagittam aliquo.ita enim in vetusto codicelegitur. in aliis c 'L.
Quum autem omnia fila principit naturae proficiscuntur.
A 'χα κα - ira ait Stoicus quidam, in aeram id σιν Nec verAsn quit. ill a naturae principia sunt tantum officiorum initia .sed etiam sapientiae. Nam inde nascitur illa, Ἀγκια - τὰ ς' ἀζίαν ἐλδε- ἰκλs e.que certὸ magna est tasapientia,tum prudentia. Similitudinem subiungit qua docet, propterea illaque secundum naturam sunt prima omnrbus anteponenda esse . quia sint initia comi morum' prudeliae: cum saepissime euenire videamus .ut unde initium sumptum sit inferius eo tequente alio habeatur, cuius gratia adhibebatur. Ita ad vinulem aditus' virtute est inferior: de artium praeludia ipsis scientiis.
Atque ut membra nobi ita datasunt, ut ad quandam rationem
Vt rei cuiusque sua natura es propria: ita opus officiumque peculiare esse de
ri potest In animo sunt et hoc in ικκλωσα sunt iis . . . , ἀφορ- . sunt
rei καmθειν Ha omnes non ad quiduis appetendum aut reiiciendum , non ad quiduis sequendum aut fugiendum, non ad cuiuis rei assentiendum aut dissentien 2 4 Π ΠΤ 4ς0' 'sud x sed certo habent fines. Quos ultra ei trabue 'iconsistere rectum Ergo esse debet ὀρμu καθήκουσα. Dcerto generi dehinata ad
quod natura eam applicauit applicauit autem, ut ad bonu moueatur, a malo auertat,3 ad id quod est indifferens,ὐδετέρω sese habeat. quod si fiat, congruenter iam homo onuenienterq; naturae luet Aduerte autem disputationis ei Gνοια αι Primo quae essent vitae beatae initia, significauit: denique officia quibus ea pr mo erεtur initia illud est docere, qua in re collocanda essent beatitudinis munera Tadon quid ipsa sit, explicat: nempe natur. Teonirenienter vitam agere, quae summa est capientiatde qua postea pluribus agit cilicet virtutem Stoici videt ut eamque amo ciendam proposuerunt,ut summum hominis bonum quam ne ipsi quidem assi se; unquam potuerunt. diaequi
Nec eri gubernationi aut medicinae simile apientiam se.
Artium ultimum cum sapientiae ultimo non apte comparari possed et: dissimi Iitudinem explicans. In artibus est Marti scis habitus. Lartis effectio. Cum habitu om ςxςi Ocioiu est enim habitus ille nisi materiam in ova
versetur. habeat. At sapientia in se tota conuersa est: nihil ad se tuendam eorum que sunt externa. requirit. Est enim in animi cura de cogitatione posita non in fortun Est auoq. sapientia dissimilis artis essectioni. Quum enisuum munus ars effecitii prodiit O suam ab arte ipsum alienum est: nec artis dignitatem amplectitur At sapientiae effectio quae est illa in xia. in se omnes retinet sapieti numero ita ne Lipiens est, prudens iustus,sortis, temperans, qu. lunt sapientiae propria officia: imo ipsam constituunt tuenturque sapientiam: cea recte facta, siue καπρ ίμα ra
79쪽
Quae autem nos aut rectu, aut refles tu dicamus si placet.
Cicero primo de Ossicus, Persectum officium,rectum, opinor,vocemus, quod Graeci κατορθωμα vocant atque sic definiunt,ut rectum quod sit id perfectum officium ei definiant. Apud Plutarchum ex Stoicorum sententia desinitur κατορθωμα, νυμ προςο μα &nominatim sententia ChrIsippi recitaIur οτ ποῶ κααρθωμα ἀμάινον κατορθωμα ni.
Tenere autem virtutes ea ipsis, quarum modo mentionem feci.
Volunt Stoici rerum hane esse diuisionem ut aliae sint in bonis Aliae in malis,quae honesta lant. in bonis: quae turpia, in malis: quae vero media sunt,ea omnia ἀδιαφο- εα siue ἐAris . Quam diuisionem paucis verbis expedit Arrianus in dicti xta stis Epicteti: οναντα a m ἁγαθα,ταὼς κακα, αδιάφρυ. λαθαμυρυνα α ιτα - τα uarix'ντα in m. κακα κακίαι, Uta μετἰχῖν -- . ἀδιαφοροδ m με αἱ τsmον, πλετος,ν Ια, ζωι ,θανατος,3 δονὴ πινος Quae verba citantur a Gellio lib. i. cap. et ubi in impressis codicibus deprauatissime leguntur. Hanc autem eandem sententiam paulo supra Cato exposuerat, Quicquid enim praeter id quod honestum sit, expetendum et se dixeris, in bonisque numeraueris,d honestum ipsum quasi virtutis lumen extinxeris, virtutem penitus euerteris Ratio est,quo si illa media inter honesta locaueris, ut sunt diuitiae, valetudo,puuhritudo cum in hominis potestate non sint beatam vitam ab hominis arbitrio dimoueris Honestum ait alio loco, aut ipsam virtutem esse, aut rem gestam virtute.
Videamus nunc tu sint praeclare ista iis quae iam poμῖ
Ex ista summi boni in conuenienter naturae vivendo positi,explicatione,collegerunt Stoici quaedam consequentia: quae quia sunt admirabilia, docontra vulgi opinionem, ταραδοἱα appellata sunt quorum nonnulla populari oratione a Cicerone exposita sunt in eo libello.qui eodem nomine Paradoxorum inscribitur. Talis est tota illa sapientis Stoicorum descriptio apud Plutarchum,o o. o ooλίγιος μακάριος.
Sed confectiri me Stoicorum breuia acuta delecta.
Hic Iocus in codice manu scripto ab impresiis aliquantum euariat si enim in eo legitur, FD ONfECTAM A me Stoicorum breuit acuta delectant. Concluduntur igitur eorum argumenta sic: Quod est bonum omne laudabile quod autem laudabile est omne honestum: Bonum igitur quod est, honestum est. Satisne eo clusum videtur Certe. Quod enim efficiebatur ex his duobus quae erant sumpta in eo vides esse conclusum. Duorum autem e quibus effecta eonclusio est,eontra superius diei solet. Non omne bonum esse laudabile. Nam quod laudabile sit honestum esse conceditur illud autem perabsurdum, Bonum esse aliquid quod non expetendum quod non placens,aut si id non etiam diligendum,&c. Vtra lectio verior sit, iudie et ueritiores. mihi sat est rem bona fide proposuisse Duo haec Stoicorum argu
Eiiismodi aut argumentationes συρει me appellabant tametsi prior, qua M. Tullius utitur in simplice cico ludendi formam redacta videri postit Argumenti autem,
80쪽
quem D nunc pauerunt, tres Stoici designarunt partes Ἀζμμα προυλ ψιν, Εἰ-
Τορω . Deinceps autem Cic. contra primam partem aliorum philosophorum , Q, diluit,ae refutat aceruali conclusione. Cuius ordo sumptorum is est, Bonum expetedunt,placens, diligendum, probandum .laudabile:&inde primo cum extremo adiucio conclusio efficitur, sibonumst. id esse laiidabile ouae erat controuersa unis de prioris argumentationis conclusio, Quod bonum sit,id omne esse honesti vera esse perspicitur. Eandem argumenti conclusionem verbis nonihil tutatiἰexposuit lib. s. Tuscul Etenim quicquid est quod bonum sit. id expetendum: quod autem expetendum,id certe approbandum quod vero approbaris, id gratu acceptuu; habendum ergo etiam dignitas ei tribuenda est. quod si ita, laudabile sit necesse est. Bonum igitur omne laudabile.
Deinde quaera, quis aut de miseri vita positig Ariari, aut non de beata'
Aliud argumentum a consequentibus cuius ea vis est mihi gloriosum praeter vitam beata: Honeste acta vita omnis gloriosa est igitur vita honesta, sola beata est. Ad λημμα addita est a contrario probatio , quia misera vita non est gloriatione digna. Attexiturin aliud conclusum argumentii m. ab eode loco sumptum: Nihil gloriosum reperitur, praeter id quod insigne est bonum honestum omne glorio mi solun ergo bonum est honestum ori plicatis in hunc modum more dialectico argumentas, perspicitur facile quid recte efficiatur, quid non recte. Prius horum igitur concludit recte: posterius fallaa est captiosum. Non enim quia si gloriosum est id quod est bi, num est chonestum gloriosum: ob id efficitur, ut solum honestum bonum sit Propterea reprehendentur lib. a huiusmodi rationes ut captiost de fallaces. Idem iocargumentum explicatum est Tuscul. s. his verbis, Atque hoc si e concluditur. Nec in misera vita quicquam est praedicabile aut gloriandum nec in ea quae nec milera sit nec beata. Et est in aliqua vita praedicabile aliquida eloriandum .ac praeseserendum. vlapaminonda,
Coti siliis nostri laus est attonsa Laconum, Aphricanu , 'sole exoriente super Maeoti 'paludes Nenio est qui factis me aequiperare queat.
Quod si beata vita glorianda. praedicanda. prae se serenda est . Nihil est enim alluc quod praedicandum irae se serendii sit quibus positis. intelligi quid sequatur Et quidem nisi ea vita beata est,que eadem honesta sit aliud esse necesse est molius vita beata Qu'd enim erit honestum certe fatebuntur esse melius. Ita erit bea ta vita melius aliquid: quo quid dici potest peruersi ut Hoc etiam loco aliter legitur inveteri atque in impressis eodicibus Sie enim ille habet, a soL igitur Deat . Ex qua efficitur, gloriatioe,ut ita di eam. dignam esse beatam vitam quod nopossit quidem, nisi honestae vitae iure contingere. Ita fit ut honesta vita beata sit. Et quoniam is cui,&c. quae tanta sint Jalij codices, v AB EA,&c.
Quod vero negari si modo positi, quem,inquam, tibii CP firmo,
R tiocinatione colligit id malum solum esse, quod turpe sit , itiolum. Malum, inquit .nemo non timet, nemo non fugit. at dolores pericula, quicquid fortuna calus inuehit sortis e magnanimus non sogit,sed tantum quae turpia sunt vitiosa, ergo illa in malis habenda noti sunt,sed ea tantum qu et vitiorum nomine continentur. Tota hic ratio dubonisin malis a Stoicis petitur ab animo. Dicunt enim omnia qu. in bonis quae vetii malis, uui erada sint homini .ea me vi κά esse debere alia vero, quia in nostra non sint potestate in bonis aut malis nequaquam ducenda esse.
atque huc pertinent leges illae,quas festiue di cit Epictetui a Deo latas esse ad eos
puniend. qui errauerint in bono mim 3 malorum sumptione. aliterque fecerint, QDiuini iusserit prouidentia de administratio: e u αλ ikγέαται ἀγα ὀ mo