장음표시 사용
141쪽
co e sone puIlica, o dignum animaduere onera , id commuri
con sensu corrigatur. bis, Nespropterea diuelguntur Ecclesiae particulares, quominussione, nosmulconsituant unum Ecclesiae Catholicae corpus,quodliberum pii v si isto est, tali se ad aliosi cofessonesse adiungere, easque proseis agnoscere, Mi alias consentientes cum illis indoctrina, auimeliorum con, res condere si aut de erent aEquid in aliorumformuti auratias 'si' ' sorsum ad se pertinentes eius rei cauus , habeant. Gualto etiam minus Magistratibus, doctoribus, aut ipsis Ecclesias Iur aut indecor uir es iudicandum si vel ab uno astquo, nedum ab asidis Ecclesiis admoniti,rebus legitime o recte deliberatu,corrigant aliquid aut AZ rentissuu confessionibus, ut deinceps uno corde odire melim tiant aut loquantur. mi, Huarto opostremo loco in Ecclesiai untscripta luata - ri doctorum υHaliorum piorum me veterum e recen elesiasti ei. tium. In his, quemadmodum es in publicis Ecclesiarum confessio sp umquς nibis ari, t gradus: ut quod alius alio vetustior, elicii ''in spostolorum aetat,propior, eruditior, ct in doctrinasincerioriac minὴs habens corruptelarum,quaepserioribus siculis in Eces fiam irre erunt i i magis constans, ct magusacrae Script innitens,quam suu cogitationibus indulgens,aut ex hominum. amoris irependens,a pluribus denique is metioribusemperprobatus, o cum alijs orthodoxis scriptoribus consentiens ; adeo et etia insignium in Oeteri Eccum virorum, nedum plurium com sientientium te monium,pro communi totius Ecclesiae Egorum
temporum,quibus vixerunt, voce,merito habeatur. Prout igitur
hises similibus circumstant,s,anu abus antecedit ta ipsius de aliquaσ veraEcclesiae doctrina tesimoniu,apud os o moderatori ponderis coreuerentiae plus habere debetura utprimum in his locum teneant sine libri,qui vocari solent locIphi,eo quod nec scriptorum autoritas, nec Spiritus Prophetici ἐκργιια,denis alicubi nec historiae osententiar ι oliduas ea in illis apparet, quae
142쪽
ipsos ister Canonico Scripturae libros numerari patiatur: Proximum ab his veteres,postremum recentiores Ecclesiae doctores habeant. Hicum autem quiuis horum nominibus es praerogatiuis mul seriptorris antecellat; nusim tamen eorum,testimonj, veritatem conse rimantis auctoritatem habet,nisi qualenu ac Scripturae 9Symbolis consentanea dicit. Hanc autoritatem eis non tam tribuere,' quam augerepotest verus cum publicis Ecclesiarum testimoniis, o ortubdoxorum inde ab Apostitis doctorum sine consensus. Sic enim de his omnibus dicit Apostolus: Secundum gratiam Deli Cor. xii, quae data est mihi, ut peritus artifex, fiindamentum posivi: alius autem superaedificat: porro quisque videat quomodo supercedificet. Nam sundamentum aliud nemo potest Ponere, praeter id quod positum est, quod est Iesus Christus. Quod si quis superaedificet super fundamentum hoc, aurum,argentum,lapides pretiosos, ligna, foenum, stipa Iam; cuiusque opus manifestum fiet dies enim declarabit: nam per ignem retegetur, & cuiusque opus,quale si r, ignis probabit.Si cuius opus manebit, quod superaedificauerit, mercedem accipiet. Si cuius opus exustiim fuerit, damnufaciet,ipse vero seruabitur,ita tamen,Vt per ignem. Omnia quae hucpertinen his verbis complexus est. Solis Apostilis o Prophetis vendycat, quod fundamentum posierint, esse quam errent in Gobin a qua nulli discedere liceat: Re quos omnes dodrores horum ocisic vult esse astigatos, ut omnesitam doctrinam ad eam conformare debeant, ac proinde examini Eccle subiracti mi; es eatenus Elis assentiendum sis,quatenus doctrinam i potitorumsonant, se ei conformia docent ; repudiandum vero, quicquid ab hac alienum protulerint: Et quidem loquitur de his,qui fundamcntum quidem retinent, ac proinde seruantur, se tamen riobinae suae admiscent aliquid erroris cst in mira- ,
143쪽
t cum hae vita deponunt,acproinde etiam ab audisoribin e rum defendi non debet magistrorum autoritate , quidem Apo- solorum Prophetarum autoritate defend2 non potest. Hic itaque consensus cum vera,hocs, cum Propherica o ipsolica antiquitate, sicubi in doctoribus vetustis aut recentiabus non deprehenditur: non modo omnibus liberum e Metia necessarium, ab isiis dissentire,ars adeo diuersum profiteri csed cere,dum modosic ab illis discedatur, ut nihil contra Scripturam ct S mbola,hoces re error errori sub tituatur; nes turbentur tale professione veritatis,non ordine aut prudenterfuscepta, i ad Christianam modestam se dilectionem non composita. Summa huc rect jicut ne quidead unius araptarium Ecclesia rum e multo minus ad unius aut plurium doctorum sinuntiisatis verba, omnes Ecclesias ct Chrisianos sic a vi oportere, ut in i a inquirere, o si verbo Dei non consentanea deprehendantur,illis contradicere non liceat. Merito enim publicascripta prauatu anteponuntur: tauippe quae plurium iudicio sunt scripta examinata es probata, veri miles minas erroris habere, quam quae uniplacuerat Idcoci non esialienum a modessa Chri stana,non tam facile ab illis dissedere, quam ab unius doctiris
sententia aut verbis. Nam nρ α πανσα, ergo,ut eo redeamus, unde digresi summ, consederatis, facile estiudicare,an velhaereseos veterraru damnari pos imus propterea quod aliquid in Augustina, vel alia piarum Ecclesiarum confessone desideremus. Solius Scripturae sacrae, tanquam diuinae vocis,ea es autoritas, ut ei restaeandi ab ea di ceden-Hpotesatem,nusti creatura habeat , ct etiam Angelus de cario, aliud angelium praedicans, anathemast. Cum Scriptura autem mans in dr indubitatus es consensem Symbolorum Catholicorum Ecclesiae. Ab his ergo squis dissentis,sine dubitatione Η, . seu, inccndu est errare: impingit infundamentum,hoc es,eueri qui, sit. ι ii as quodpraeceptum Decalogi, aut dei articulum, id contu
144쪽
mariter,id esse erroris sui Ecclesiaeiudicio se voceconuictus, tamen in errore detecto satis 5 refutato per a eumi propaga- ----, ct veritatem oppressam cupiat, etiam haereticus censendus o pronunuandus es., Cur autem haecautoritin dissentientes condemnandγhaereseos ct ζαλαπι a Christo OEcclesia,perse se propriasti Scripturaturae competa grauissimae ct euidenti Om unt caussae. Primus euerissimum es sepe repetitum atque incustarum
Dei mandatum, nequissuam Angelorum aut hominum,quicquam de Deo, eiusque voluntate σ cultu aliquid apere loquLme audeare teria,quod in verbosuo sicripto Deus nobis patefecit. Ad Legem er ad T imonium: Si non dixerintscundi Iec t. an. verbum hoc,quia Sion eis lux: Scrutamini Scripturaeae; quia isti Ioh.s. 3 sunt,quae tesimonium rhibentdeme. Hoc latum facia quodDeut. u.
exopraecipio tibi: nihil addas nihil detrahas. Super uisuperi fundamentum Apsolorum oProphetarum, cuius imus angu e φ' laris lupis es ipse Iesius Chrasin. Secunda es, cons malis vociae Propheticae se Apsolicae ,per Egustria resimonia diuina,miraculorum, riciniorum dr euentuum,quibus Deu anciuit se comprobauit vocationem se doctrinam Prophetarum se Apsolorum, tanquam voce sea decar si clamans,hos esse vere uos ad genus humanum legatos,onihilmst ex iram ore ora m eloqui. Indicia quidem Apsobedi ς' 'ta sunt apud vos per omnem tolerantiam, o signa ct prodigia, '' o virtutes Egres obpraeduarunt ubis, Domino una o-Mare perante,c ermonem con manu per signa subsiluentia. Via '' ritu soli libri possunt habere certam e obdum sundamenti autoritatem, quam asi non ossiunt, quorum autores idibus tris onus contra dubitationem de ipsorum doctrina, non sine
Graia es ,δει scientia horum lybrorum ad erussiendam EG prouex. M am de Deo o iam voluntate. Nihil adda remonibus eius, 30.
145쪽
a. Tim. s. ne deprehendaris medax. Tota Scriptura diuinitus esei ira ct utilis addoctrinam,ad redargutionem, ad correisionem, ad insitutionem, quae est in iustitia viperfectussit homo Dei, ad omne opus bonum per e instructas. Si ergo Scriptura totam eam docDinam complectitur, quae ala salutem nobis esnecessaria ita hac vita; reliquos omnes scriptores,non in nouis dogmatibu sed in his tantum euoluendas ct declarandis versari oportet, quae m libra acris tradit unt: idi non ex autoritate is opiniones sed secundum sire moms Prophetici naturam, secundum fundamenti analogiam, o locorum Scripturae inter se cottitionem a Pet. i. ao Nulti enim prophetia Scripturae estpropriae plicationu. Nec Gnim arbitrio hominis algata est olimprophetia acti a Spirit sancto οquuti untsancti Dei homines. uarta est, s dei certitudo,quae nusia possit existere, nisi una, . certa,perpetua, duper omnia constans, certos a Deo tradita, esset norma, ad suam tota clesia usis ad mundisinem, essesca ligata,vt in rebus sidei nihil cum hac consentiens repudiandum, o nihil ab hae disiniens recipiendumsit. Si enim normae veritatu doctrinae essent plures, veritas autem non potest nisi et na drsimplex esse inihilinuenirent conscientiae, in quo tuto possint a
ra, ito. H. quisere. Omnis enim homo mendax. Alfita omnis vera Dei agnitio se religio ex mundo esset Ablata. Symbolas autem Ecclesiae competit haec autoritas, ut tetiam regula is dei oricisinae,discernens Orthodoxos ab haereticis, O errantibus infundamento, non quidem per se, quemadmodum Scripturae se propter consensim cum Scriptura,cum qua ista co-gruereper omnia, certum ct manissum, o apud omnes osse confesso est deos illis contradicentes,non iam hominibvsse eo
sparticularium confisionum, d priuatorum'iptorum.. non eadem es ratio. Non enim Ecclesiarum, o nepriuatorum quidem censuraesunt exemta, ct cum omnia erroris abcuius a r
146쪽
vitiisericulo sint obnoxia,quoties aliquis ab his dissentiens, hae reticus dici potest, hoc non id fit, quia ab Agis, se uia a Scriptura ctasmbolud,sintiat. His itasne res, ut Scripturae,
nec propter aliud, visymbolas, aut orito iudicandi de meritate doctrinae,cst condemnandi haereseos competit. Non enim de ni or haereticus, qui ab Helvetica,vel Gallica,vel Anglisa, vel Ger- manica 'clesia vel confessoncinerim,qui ab hoc velisio aut ore
Eissent iis qui dissentit a Tmbosis o fundamento Scriptura
Iam igitur cuiuis manis um esse con dimu nequaquam n erron nedum haereseos condemnariposse, etiamse dissimiremin alicubi ab Augustana, vel quacuns alia confessone, dummovi no rum cum Scriptura drombosis constensium demonstrare valea- ν. mus: Contra vero Uus haud dubie errare,quicunque in Scriptu, ram aut Tmbola impingunt,quantumuis cum Augusana, vel .liis conse ionibus consentiant. Non enim consis ione articularessu inorma Scripturae criymbolorum ed Scriptura es s -- bola unt norma ct iudex omnium aliarum Confessonum. Nec tamen hic obiicipotes. Si tanta conceditur tibertas in rebripiendi, o iudicandis conri ionibus publicis,quo Agarum usuri usus imis quae autoritas manebit ' Ose in enim iam es earum et in in reddendis mutationum rationibus, in defendendis Eccosus ad I 'μ' uersus calumnias malevolorum,in decidendis se explicandu co- trouersiis Eccomissici in conseruandapuritate es concordia doctrinae,o pace Ecclesiarum nerudieri ingulis desumma Ctiri stanae doctrinae. Ouens etiam autoritas, dum ab iis dogmati sus, quae ex verbo Dei recitant, nemini fas es recedere, neque informa expositionu es sermonis me iustis onecessariis causis alia
quidesnovandum, uinctiam, qui reprehen ionedunum vel habeant revera, velhabere videantum, nihil temere, inordinaia o turbulen e mouenaum, nihil contrarium flargendum, nis. Iraeeunte communicationesntentiarum cum docetibus, o aluc
147쪽
de doctrina iudicare valentibus, ct communi cognitione is consensu Ecclesiarum, in quibus Hia confessionum formulae recriptao approbatae sunt. Hunc usum, drhanc autoritatem, ut omniabus fundamentum etatis retinentibus, ita er Augustanae con- fe ioni libenter concessimuΥ. Non ergolatrocinamur Schvuenc eliaris, aut aes mannticis hominibus,qui nullius Ecclesiae ciues, nullius piae consi ionis soci esse volunt. denim cum disputant sesine crimine haeresios posse ab hac aui uti Confessione dissentire ,postulant licentiam s nam a verbo Dei dissentiendi. Nosautem a dogmatibus Confessionum cum verbo Dei congruentibus , discedendi licentiam nec sumimus nobis,nec damus cuiquam. Fieri enim potes, ut qui
dissentiens a Confessione Augustanasii haereticus ,s dispentiar in iis,in quibus Confesso cum Scriptura consimis: vis dissentiat ab ea, cum doce nossia dein Chri missi cari. Sic enim non ob dispensum a Gin ione istased ob di sensim a verbo Dei, erit haereticus. Fieri etiam potest, ut ab ea dissentiens non sit haeret μου via verba vel etiam dogmata Consi lanis improbet, qua
in Scriptura non extant, o vel unt erranea, velpossunt homines in errorem inducere,visi verba primi exemplaris improbet,
quod corpus Chrsi vere ad tueu ciebuspanis se vini, aut si
qui ista cosporaliter intelligi volunt, etiam hoci um dogma reiiciant.Dissentiet enim sica Consi ione, ut non dissentiata Scriaptura. Disensus autem a verbo hominum, ne dispensu a verbo
Si quis autem his, quaedictasunt, non contentus, etiam hος prauararum Ecclesiarum consi ionibus tribui postulet, ut tfundamentum is regula dei, exemtae t examini ac cen si Ecclesiarum, d lorum,non tueat ab illis in re isti di nitrem ne crimine haereseos vel errori unc honorem neque Aura nae, neque alteri Consi ioni, aut et Liscripto humano arrogari posse dicimus emans a Scriptur areae o Cathoticae Ecclesiae in
148쪽
iuria, o totim religionis Christinae labefactatione. uodsi etiam contendat aliquis, Augusanam Consi ionem, me miliascripta,haberitamenpro regula dr norma doctrina in Auis. Con Ecclesiis onantis; etiam huiciam resonsem e normam doctri- nactiadis, de eius veritate autfalsitate,esse solam Scripturam ct fimbola: Aba mero scripta Ecclesiarum btica, normam nouessenis Confisionis,mquapotest se debet, non quid verum aut non verum si agnosci es pronuntiari, duntaxat , quid cum doctrina insingulis Ecclesis recepta ct approbata congruat si e verum sitsiue fassum. Vtrum enim iliarum conse unum,anvenab his discrepante ententiae t verae, hoc ex neutra parte pugnantium scriptorum vel opinionum, sed ex Scriptura , ct δε- sumtis exeasmbolis Catholicis iudicari oportet.
Eadem in f mboli nomine est ratio. Volunt ipso Theologi f. . λ'
Confessionem Augustanam, o librum Concordiae ab iusis,in ca gust. eum nobio Berga con tum, Ust ymbolum Ecclesiarum. At quale ct qua m Ecclesiarum Ombolum ' Si dicerentinormulam Augu- , Lu bE sanam esse notam Confessionis earum Ecclesiarum,quae uiam ex- ri Catechis
hibuerunt; ct formulam Bergensem notam Confessionis suae, o V ΣΥ ipsis siub cribratam, undescirip it, se iudicari debeat,quae dolmata, ct quas de his loquendiformas illi admittant se probent:
loquerentu anesuo modo, nemine ob ante. At illi express con-rendunt hanc Confessione, 'raeterea articulos Schmalcaldicos, maiorem ex minorem Catechismum Lutheri quibus es librum s um Bergensem accenseri molunt f mbolum e se omnium Eccusarum no ae aetatis, quae quidem verbiat Christianae , quoque
proximo a verbo Dei loco, omnes vere Chrsianos oporteat amplecti Orofiteri,non secus ac 'mbola vetera, quae de arduis religionis controuersiis,ab Ecclesia Desunt condita es promulga- .ra; utpote in quo omnia, quae in Scriptura prolixius tractantur,cta alute citu necessaria,comprehen sunt, cui omnem E
Hesiae doctrinamconformari oporteat, o cui quicquid est con
149쪽
irarium, refici se damnari debeat. ι Iudices hic facimin omnespiis, modestis o cordatos viros,
an non merito conqueramur, nimis arroganter a Theologis is
confessionem Augustanam scripta Lutheri, obbrum Bergen- Conses io An,aequari Symbolis Ecclesiae veterum o Catholicis. Salis G
uum u5 Um σν qua commemorauimus, smanis um, non tantum posse diei infra Scripturae, sedetiam Symbolomm Cathoticorum autorita βymbψ ψ, rem, longe Fub dere autoritatem confisonum particularium hi aequi L Ecco rum, nedumsingulorum Ecclesiae doctorum. i. Symbolorum enim cum Scriptura consensus manifesso Ad apud omnes Orthodoxos Christianos confessius o indubitatus es, o praesertim inter nos o socios Augustinae Consi ioni nulla de hoc ea dissensio aut dubitatio.Con si iones vero pararcula- re epe compertum est, habuisse aliquid errans, auisatum d , sentiu velo curitatis, quae emendatione digna fuerit; id quod etiam de Augustina Confessione sendere non es di scio. Dmbosorum enIm verba , aut ex Scriptura descripta sunt lut Agis manis e aequipollint, ct conformiasium: Aliara vero consi io-- num siens cir verba, hominum iudicio delectasiunt, qui etiamsi
initur ulraesertim infundamento, asensu Scripturae mini me aberrant, aliquando tamen possunt usurpare, quae t is com
gruere cum Scripturas visa sunt, reuera tamen non congruunt:
ideo γ consensus earum cum Scriptura, nonaeque ceram ct eundenses,aes Symbolorum. ar. Magnum etiam discrimen Smbolorum o Consi lanum particularium in eo es, quod Symbola sunt condisa, recepta , opseritati commendata, voluntate , consensu o iudicio ratius Ecclesiae Christianae in mundo, ut deinceps omni aetemporibus et que ad mundi nem essem norma , non tantum conse unis , sted etiam doctrinae ct veritatis ι ac propterea omnes Eces as particulares, tanquam Ecclesia Catholi-- paries o cives, omni . temporibus obligaAt, τι ab istis
150쪽
non tras cuiquam discedere , qui Christianus haberi velis.
Panicularium vero consis ionum aurores,nec voluerunt τα δε-
erunt,aut potuerunt sibi sumere potestatem edendi Confessionem nomine totius Ecclesia Catholicae,per uniuersum terrarum orbe pars,obligantem adessensem ct approbationem omnes omniumgentium se temporum Ecclesias Hr Christianos: mulso minus omnibus abis Ecclesiis adimendi ius etiam βι, Conse D- subiiciendi. Sic Augustanae Confessoris autoressiuam dunt xat, quitumsub crimerunt, o suarum Ecclesiarum, de dogmaribus controuersis pleri essententiam voluersit exponere, ut ra dei rationem redderent Imperatori, ct constaret omnibus, 'de quibuου rebus esset contentio cum aduersariis, dr si defenderent aduersus calumnias Papsarum,multasapa ct ab ιrda dogma ta ipsis QPngentium. Similes caussae ct nostr , Eccksias coegersit suas confle sonesin lucem dare; quas etsi consid in esse puras opersicuπιε, tamen nulti sex nobis Ecclesia, quae vel Augustanae, vel alterius Consi ioni cios,nedum omnes orbis terrarum Ecclesias ct deles, ad ιam confessonem velit adigere, aut uaram addicta, ut aliis aut lius ademtum velit, abquid melimelenius,clarius dicendiquam in sua Confessioni ormulasit expresium. Symbolorum puritas es firmitas iam a multissiculisprobata I I i Er explorata es, ct aduersus omnium aduersariorum oppugnationes defensa, adeo ut etiam apud omnes no os aduersarios, qui altem non ex professo euertunt Christianimi fundamen. tum, es renouant veteresse e refutatas, ctisse condemnatas haeres uncta ct inuiolabilissit eorum aut oris,. Omnium ergo Christianorum conscientiae obluantur,adhin Ecclesiae con-fMiones recipienda donec aliquid in tu viri olidas rationibus
ostendant: id quod hactenus a nullo fleripotuit, neque deinceps
nes pro temporum nec itate edendi,aut omnes quaecunque ab aliis ederentur exautorandi, Osuae Confessioni tanquam reluc