장음표시 사용
241쪽
mini super Titi a. Dominica septuag.
Item c panis super altari tantum est signum sicut baptismus:& nihil prodest,nisi panis iam intus manducatus sit. Iram: Iccirco vides, Christum tibi non tradi in manum, non deponiχibi in cistam, non ingeri tibi in sinum, non DARI TIBI IN os, sed offerri tibi tantum verbo Euangelij ,& per aures proponi tuo cordi, ut qui pro te, tua iniustitia & immunditia se tradiderit: propterea nec
ulla alia re, praeterquam CORDE potes eum accipere. Iter
Hic primo sciendum est,sicut saepe est dictum, Deum inde ab initio sanctos suos duxisse, reddinisse&seruasse,per duas
res, nempe,per verbum suum corporale, & externa signa.
. In omnibus est eadem fides,&idem Spiritus,etsi varia sunt verba&signa. Signa & verba quidem aliis temporibus alia traduntur; sed manet tamen cadem fides in unum Deum,qui per diuersa signa & verba diuersis temporibus eandem fidem & Spiritum dat,& per hunc etiam eandem
remissioncm peccatorum,redemtionem a morte,& salutem in omnibus sanctis operatur, siue in principio, siue in medio, siue in fine mundi. Ibidem: Bibebant autem ex Spirituali Petra,quae erat Christus,id est, Credebant in cudem Christum, in quem nos credimus, etiamsi nondum in carnem vcnerat,sed postea demum ven turus erat.Et huius ipsorum fidei signum erat corporalis Petra, ex qua bibebant aquam corporaliter: sicut sumendo corporalem panem & vinum in altari,edimus& bibimus verum Christum SpiRIT v AL 1 TER: id est, Edendo & bibendo rate ne, ercemus fidem interne. Et multa ibi similia. ιItem : In omni Sacramento est verbum promissionis diuinae. Sic in Sacramento panis, datur corpus Christi in verbo istius promissionis: Accipite, manducate : Hoc est corpus meum, quod pro vobis traditur: Oportet ergo manducantem Omnino&firmiter credere,corpusChristi
242쪽
- , L ' a lihon tantum pro alijs,sed etiam pro se datum esse,ut sic veru sit illud No Sacrame tu,sed fides Sacramenti iustificat. Item Hoc est corpus meum. Hic signum & pignus promissionis apponitur. Ita habet consilium diuina: bonita- de abios. tis,suas promitsiones aliquo sigillo signare. Sic circumci missa prisio fuit signaculum pacti sic literis sigilla appenduntuc μμ 4 1
stipulationes manuum fiunt. Et: Sacramentum altaris habet tria,quae oportet sciri; Primum est Sacramentum siue signum; alterum est signi- fol.io,. fica tio illius Sacramenti: Tertium cst fides utriusque. Saa Serm. de cramentum oportet externum & Visibile esse, in corpo- Rrali sorma & spetie; significationem oportet internam & Antio is spiritualem esse,in spiritu hominis; Fidem oportet horuxtrunque ad fructum & Vsum tran sexx Tomoi. Item: Deus in omnibus. suis promissionibus, addidit Ieu. c. m. verbo ctiam signum ad maiorem certitudinem & conia folio ari. firmationem fidei. Sic Noae dedit Iridem, Abrahamo circumcisionem. Sic Christus in hoc Testamento fecit. Test. Nos enim miseri homines, cum externis sensibus utatur vita nostra,indigemus saltem aliquo signo externo,quod verbis annexum sit; sic tamen ,ut illud signum sit Sacra mentum, hoc est,ut sit externum, & tamen res spirituales habeat,& significet. Item: Sacramentum nihil esset absque verbo: urgent Sacramenta verbum : Quomodo acciperentur haec nisi hsE taper fidem;corpus meum traditur ad remissionem pecca- deSacra torum3 Hic situs cst thesaurus. Abiice illam fatuitatem:
Quomodo corpus Christi sit ibi: de fructu sis solicitus. Haberemus plura: sed haec sussiciunt, intra quasse continuisset Lutherus nihilesset di idij. Atqui haecLuther uti doctrina de Sacramentis, de Coena Domini, ante contentionem mo
243쪽
Theologiam conlposito, loquutus est: Heu merin pro vera se germana i in is Confessionis cognstanae sententia, amplectenda.
Cum autem ex assectibus humanis is Manassicis estis uti, tanto impetu ab illis quibus indignabatur,d exit, ut etiam ad ipsam et que nansub antiatione, quam primo tenuerat,postea
de ea dubitara tandem abiecerat, tanquam luctus marinus ad scopulos a sein, reuolueretur; qua SEcvNDA ssententia de Carna,extans apudLutherum.Nam in magna Confunes cribit : Non recte igitur faciunt, tam Sacramentarii, quam glossa Decretorum,cum Nicolaum Papam reprehcndiit, quod Berengarium adegit ad hanc Confessionem, qua dicit, se a iterere suis dentibus verum corpus Christi. Vti nani omnes Papae tamChristiane in omnibus partibus egissent, quam hic Papa egit cum Berengario in hac Consessione. Sic sunt irati arripere tela, etiam qui se ipsos Ddunt. Itaque pisticae lentra Eserditas in TERTIAM sententiam eum compellibat de Consub aliatione, quam probabiliorem putabar,mpaulo ante vidimus, ex libro de Captiuit. Bablonica: quam etiam improbata Transub unitatione deinceps defendit. nunante locum iam citarum in Confessione maiori, inquit: Docui hactenus,&adhuc doceo,certamen hoc non csse neccssarium,& non multum referre, siue maneat panis, siue non.
Quanquam ego cumVVigleso sentio, manere ibi panem. rursus etiam sentio cum Sophistis,corpus Christi esse ibi Et contra omnem rationcm & acumen dialecticum, sentio, duas distinctas substantias bene unam substantiam essedi nominari posse. Hanc autemρ sentiam Lutherus volebat es in sola Euch risia, o nitistis verbis Hoc scorpus meum,omisse V s 1 QII
stio: Quomodo corpus Christi possit esse in Sacramento,
244쪽
cum tamen corpus in multis locis simul esse non possit. Ad hoc ita respondeo: Christus dixit, sic velle ibi esse;Ergo
est vere in Sacramento;&quidcm corporaliter.Ergo verε est ibi.Neque debet alia caussa huiussorporalis praesentiae quaeri praeter hanc: verba sic sonant;Ergo sic oportet fieri, scut sonant. Quod vero ad corpus attinet, potest Christus, si modo velit, ubiq; siue in omnib. locis esse. Itaque est alia ratio corporis ipsius & nostri. De V a i ut i T A T E seu existentia in omnibus locis, disputari non debet. Longe alia res est in hoc negotio.Tum etiam Scholastici nihil dicunt de Vbiquitate, sed retinent simplicciri sententiam de corporali praesentia Christi. Cum autem urgebatur te- simoniis de veritate corporis Chrisi um demum potitus, quam se victum fateretur,in mediam patadem ubiquitariam, dabar Araecipitem; atque ita in QIA R TAM sententiam impellabatur ,quam nunc arripiunt, Erpro Lutheri, o Consessionis Augustanaepropria o verasententia venditat noseri Antagonisti. Hinc ilia voces Eutychianae, o sibi minime constantes, quaπtanquam Aiacis es eum nobis opponit Liber Concordiae. Implicit uni enim multa contradictiones in his verbis: Corpus Christi esse ubique repletiue, in pane desinitiue, o in His localiter. iustam es in his tribus, quodp it consi ere cum reliquorum
. alterutro. Et ilia Marcionem olentia: In libro de firmitate verborum, Hoc est corpus M. Non est necesse, ut adsit sicut vinum in dolio. Leui erat in lumbis Abrahami: Omnis generis colores sunt in oculo: Omnia sunt in speculo: Atabores sunt in seminibus; Et ibidem,quae Schvuenfeld, voces sunt: Nos sic dicimus; quod Christi caro pertineat ad di- ctum: Quod e Spiritu natum est, Spiritus est. Ipsius enim raro non cst ex carne,sed ex Spiritu sancto genita, segrega est cx omni carne. Et in maiori Confessisne: Postquam a
245쪽
lus est Deus mecessario sequitur, quod cliam secundum tertiam illum supernaturalem modum, sit & cme possit. ubicunque Deus est, & omnia in uniuersum plena Christi esse,ctiam secundum humanitatem, non quidem secui dum primum corporalem circulariptiuum modum, sed secundum supernaturalem diuinum modum. Ei multam milia in libris Polemici Manduca- De manducarione impiorum, tanquam pro aris Erpra focis iψ impi ' depugnauit: At in sebro defirmitate verborum Chris scribis: Vtile dc bonum est, elatos & impios blasphematores sic excludi,ut non fruantur S. Sacramento. Quia sanctum nstest obiiciendum canibus,nec margaritae porcis. Cumai tem fanatici credant,este ibi merum panem & vinum, certo etiam sic est.Sicut credunt, sic habent illud; atque ita comedunt merum panem & vinum; corpore Domini neque spiritualiter,neque corporaliter fruuntur. Hoc valde bonum& utile est, ut bonum nostram non spargatur in indignos,sed sinctum & purum apud solos humilcs co
seruetur. LEt Tomo . itemb.flostr vocat in dubium,an corpus Chrisi una cum animasit in Sacramento: Quis nos certos reddet, inquit, quod quia Christi corpus non est sine anima sua, propterea oporteat animam ipsius esse in Sacramento Contra Tom.Itinensi; fol.3aρ. Viuere oportet Omnia, quae sunt in hoc Sacramento: Ideo nobis non tantum in nimata signa, sed corpus & sanguinem suum destinauit Locum Ioh. CCaro nonproris m. extra pugnam paseim interpretatur de carne Chiasti, visuper episeolam Dominica S ptuagesimae: Non prodest caro Christi illis, qui non adue iunt animum ad verba,quae de carne sua dixit. Cum autem, sic locus UYonitur i a nostis; exponit eum de carnatibus affecti b hominηm: ut contra caelestes Prophetas, o de firmi su
246쪽
mone Ecclesiastico desumtione Sacramenti, dicit eam es fructu Sacramenti. Sed non es opus plura colligem, cum desumma totius caussae tam dissimilia egerit. Probauit doctrinam Philippi depersona Christi, o de Carna, rami commendauit Ecclesii sciens, quam vehementer ab ipso
Philippus dissentiret. Nam adeo fuerunt aduersati ct inensi Philippus o Crurigerus, edition aruae Consi OnuLut heri, vidisce onem mitemberga molirentur,nisi violenter Lutherus obstitisset. Vivunt adhuc,quibus haec non sunt incognita. At nos a Philippi de his capitibus doctrina,quam vidit, intellixit, probauit Lutherus,no iatum unguem discedimus, fatentibus TheoAgis: Haec enim Vsa es caussa institutaescriptionis Bergensis.
Probauit etiam Syngramma Sueuicum anno as,in quo multa sunt i impolemicuplane contraria. ut: Caro mea vere est clabus, sanguis meus vere est potus; Cuiusὶ fidei. Nam fidesedit carnem Christi,& bibit sanguinem cius, dum credit. Iam si fides edat carne,& bibat sanguine: consectaneu est, carnem & sanguine fidei praesentia esse; siquide si no essent
praesciat ia, non possent edi aut bibi,aut si mauis,credi. Draniolus liber nihil aliud inculcat , nisi istam propositionem: Panis no est Christi corpus, qua panis est,sed qua habet verbum: Verbum aulcm non nisi fide accipitur. II m. Cum daturciauis addito hoc verbo En ,habes hic potestatem domunclauis fit potestas domus, non qu1 clauis est, sed qua vetabum habet: Sic panis, qua verbum habet, est corpus Christi.' Item : Cum corpus Christi carne nos edere asseueramus,non aliter quam candida interpretatione accipias hil prodest. Itaque Oecolampadium oporte t obmuteΙcere Scriptum est enim Caro,no autcm; mea caro.
247쪽
non ut corpus Christi atteramus & frangamus, ut est in reuocatione Berengari j;sed panem ipsum,qua panis est, tractamus,stangimus,edimus,&dentibus atterimus: Corpus autem accipimus,qua verbum accipimus, Hoc est corpus meum; ut pulcerrime quidam dixit: Quod edimus intrat
ventrem,quod credimus,intrat mentem. Prodiuuit item, se commendauit Consis ionem VI aldensium, quae no a s,osemper fuit. Et tamen, quodin Ghemas laudauit anquam Orthodoxum, in Helue tu damnauit,tanquam Ae
Concor' C m anno x x x v r Paulus III promulgasset concilium c iE,E ες, lebrandum Mantuae rudentes θ p, viri in Helveticu, ct aliis historia. superioris Germaniae Ecclesiis, metuentes,nepraetextu d id, δε- cramentari', Pontis, impedirent cursum Euangeli ; cupiuerutcommunem extare utriri partis Confestionem,quam Friptam miserunt ad Lutherum,ster artinum Bucerum,dr mol amsum Capitonem, ' aut consensium,aut pacem impetrandi. Eam Lauerinprobauit,non inueniens,quo in ea reprehenderet. Sed vocans in dubium,an haec esset i orum sententis,qua in GV - sone erat expressa uiuit eam ab ipsis redigi in certos articulos. Hanc tergiversationem o propositum retinendisiuas formula G. in Luthero videntes cerus o Cupito; petiuerunt a Philippo, scribi talem articulorum formam,quae a veritate non recederet, ct a Luthero non facileposset reiici. In his, cum quaedam essent loquutiones, quibus Helvetici ministri non assueuerant te quid imprudentes probarent,quodnonsentirent; petiuerunt eas ideclarari a Bucero ct Capitone. Declarationi libenter acquieuerunt: ac ne quidrelinqueretur ambiguum uam quoque declar rionem adiunxerunt, ranno x x x v II miserunt ad Lutherum chmastaliam. Re 'Ondit Lur herm ,se Confessionem se declarationem imorum approbare , tanquam verbo Dei conformem': η veste referens a declarationem Suceri cr Ca sonu, iurauit
248쪽
fisa ex animo deincensi maturum hoc emtardyamoenori opponens anima uam,cthis verbis vaticinans: Nisi pax υ- irin ruetur, o corde ct ore fiat coniunctio, hoc modo postariora fore deteriora prioribus. Extant haec in epistila Concordiae
ad Helvetios anno x xx VII scripta a Luthero.
His nostri Antagonisti non habent, quod restondeant, nisi
Lutherum anno x L M II Concordiam hanc retractassescripta parua Confestione. Scimus. Sed hoc modo non excusant ed vel maxime traducunt Iutheri inconsantiamin doctrina de Carna
Domini. Nihil enim in hac tota caussa deformius 'se indignius, Ecclesiaetouperniciosius,admissum esia Luthero, illa quam paraua,ta raua Confessione. Satis Vse declarata erat nostrorum sententia abi opobata sancte iurata concordia o pax nihil a nostri actum contrapacia conuenta: nulti ossensionis praebita caussa: Cocordia optimis rationios, ct verbo Dei nitebatur: stamen illa sine ulla violationis paectorum iusta caussa,praeter omnia 'em,quietas Ecclesias denuo condemnat, o inscctatur, magis quam antea hostiliter, colligisseis,praefantissimis viris, repugnantibu bonis omnibus dolentibus. In iane igitur causa, ct quidem grauissima,ad uniuersas Christi Ecclesias pertinente, in qua tot modis vacillauit,ram varius, ct tamsibi 'si contrariussit Lutherus,quam non Ecclesiarum sed uo priuatim nomine,iam inconuenienter egit ius irae constitueturqῖorum aiuersariorum'omnium Ecclesiarum iudex ' Et ipsiussententia erit omnibus oraculum o norma doctrinae ct concordiae 8 Inite consilium, er non flabi dicit Dominu quia non ex me, neque
Etiam sica s,quam Lutherus egit in libris Polemicisde Caena,minus esset mala: tamen eam agendi mo spes imus,eam faceret meritos lectam. a Zuam enim multa sunt in his libris Lutheri Eripicis, exferuore contentionis nimis inconsiderate e
249쪽
es mode iam,considenter o arroganter dicI a scurriles in rebi seriis lusiis,mimorumsannae ct infacetae facetiae ; quam multa acerbe se iniuriosescripta,non tantum in Christi insignes Ecclesias, o viros rictissimossenta imos, innocentes, se optime de Ecclesia Chrisi meritos, sed etiam in magnos Principes, et Apo- serui orum contumeliosast haberetur authentica; nulla,quam Theologi Chrisiani istanti tangersona indigniora etiam siLli,quos sic insciat tu est Dissent omnium mortalium duerrimi' Haec potius tanquam ingratitudinas nostrae poenas, o dura Eccle exercitia,nobiscum deplorare, o tanquam patris turpitudinem, Semi ct Iaphetipallio, hoc es, emendatione o perpetuo lentis,sipelire debebant illi, qui hos magni viri lapso, tanquam Cham soboles,non tantum non patiunturquiescere,sed etiam, ut habeant exemplum,quod impune imitentur,pro iudici Eccles ici,doctrinae omnium Ecclesiarum dei risianae regula, qua vi quaeueiniuria obtruder Onantur. . Sufficerent haec de libris Lutheri Sacramentariis. Sed propter Theologorum nimiam in illis extolgendis audaciam, eorumg tara quam scini, ad operiendos hominum oculos abusum, repetere hic visum mi in Lutheri,paulo ante suam ad Dominum ex hac vita migrationem,de illi uis libris IIum iudicium: quod etiam primopublicatum, quidam tribunicν Theologi, tanquam raperciti, vociferabantur tragice mendacium esse a nobis con cum: tamen iuresimonias firmatum es, qua sciunt multi in Germania viri honess,esse verissima, o quae illi temerari, clamatores ref gere nec potuerunt,nec possunt.. Academia Lissensi D. Alexander Alesus Scotus,'o-
ad defensionem articulorum Lovaniensium, Ruarai Tapperi, quarum pars sedita.Is in res one ad articulum x III. Louaniensem cribit hac verba quaesubiecimus.
250쪽
In Eucharistia: Sacramento est re ipsa verum corpus Domini nostri Iesu Christi, illud ipsum, quod de virgine natum est,& in cruce passim.
Dicturus sum de istis quatuor: I. Utrum corpus Christi sit ubique. .ri. Vtrum simul & semel sit in pluribus locis. iii. Vtrum sit in Sacramento perTranssubstantiationem.& quomodo panis sit corpus Christi. rv. Quale sit corpus in Sacramento: sensibilene an intelligibile,& qualiter adsit & distribuatur cum pane &vino vescentibus in Coena. De Primo.CvΜ quaeritur,virum corpus Chris tubisue inem V cari debet, hoc in dubium vocari, utrum Chrisus verus Deuso homo sit ubique: vel virum haec propositio is vera per communicationem Idiomatum: Christus homo es ubique: Sed hoc diserte quaeritur: Ansicut Christus sicundum diuinitatem es mbis ,sic oporteat huius humanitatem esse in omnibus locis. De tempore,quo hoc dogma Ecclesiiaeprimi/m traditum est,es de eius aut ore mihi constat. De rationibus autem firmis, cr quasseriem
Labeant aliquam,nunquam inues are potui, etiamsi cum aurore de eo diligenter contuli. Es autem natum me viuente, qui
soc anno siexagesimoprimo. Iredursexagesimum, o oppugnas
Ium a meprimo tanquam nouum nec unquam antea auditam in Ecclesia. Anno x x x I. cum venissem mitemberga,dis ut aut contra iiD,quae mihi ab urda videbatur in doctrina Lutheri, di Iicis recordationis viro, D. Philippo Melanthoni significaui, me ruunquam hoc dogma de Iniquitate corporis Christi, in ulli ai sore legisso cum eius sententiam auiuissem,quaesita occasione,