장음표시 사용
411쪽
endo ei, quae cum se ex diametro pugnant. Anecessirii sepulico tot annorum consensuprobatis veca quoquam aduersariorum refutatis emendationibus o declarationibus quorundam qua in ea desiderabantur, Ecclesiae reuocantur ad exemplar primo exhibitum,hoc es, ast ibus a glandes, a profectu ad rudimenta,a boni veteribus,publicis interpretationi ου, ad malas, nouas, Griuatas quorunda corruptelas.Poti cius peditatur iustissima Ecclesiarum accusatio,nouae ais impiae doctrinae, defectionis a tot annora Consi none. Recepto libro Bergensi, tam non
potesculpa haec defendi,quam non potuerunt defendere Theologi sera noua dogmata,aduersus nos os draduersus Pontiscios, qua nunc Principum o Ecclesiarum o Confessoris Augustinae nomine illis praeserapto, conantur tueri, ut isiorum honor sit ipseraturpitudinis operculum. Ambae ola caussas, curipsi Confessoni o sologia in nouo suo corpore locum relinquant, ut 'ecie, Consi ionis retentae, sententiam Confessionis aἶιiciant o rumpant, eiectis libris cum ea consentientibus, ct repositis, cum
ea pugnantibus. Ipui ergo honesiam se flutarem Ecclesiae iudican in Augustinae Consi ionis doctri per erantiam e pro- fectum,eos in publicu eius declarationibis, in Scriptura fundatis, Papisiis er omnibus aduersariis hactinus oppositis δ' re; qui turpem operniciosam esecensnt ab ea desectionem, o eius
deprauationem,eos Libri Metensis corruptelas cauere oportebit.
Hr. CMinister, se religionis omnis autoritas huius Libri exsequutione, novosset non funditus conuelo. t ut enim doctores Ecclesiarum cr Scholarum discedunt iam a veritate, si Ocbina in librisprisini Corpo ris comprehensa es vera oscut veram esse
script priuatim o publice anteha uni consio: aut illi prius averitate aberrarunt, ct audaci asseveratione de rebus maximi populumseduxerunt. Hinc autem necesse est tidi atrociter fa mam erexsimationem ministrorum in Eccle is remaniae qui
412쪽
accusabuntur assis auditoribus aut lenitatis, inconstantiae oa- postis, , aut temeritatis eductionis. Cogitatio se voxomnia haec erit quidem prius errarunt quid si nunc etiam errent' Id cogitandi maiorem nunc rationem habebunt, quam antea; quia hactenus'osuerunt doctrinam plicem,planam, cum Scriaptura , articulis fidei, ct veteri Ecclesia congruenteminunc vero nouam,perplexam, i ct Scripturae, o fidei analogiae, o pia vetustati repugnantem; prius nitentem solidis argwentis,nunc sophismatibus, ct nullis rationibu ussultam. Hinc non potesnonsequi immus contemtus o odium mini oram ct doctrianae, o tandem velEpicureismus o Athesmus, vel de veritateor tate inuenienda desseratio. findendum itas merito es ministris Ecclesiarum, viseria veritatis inquisitione, ct conseam ri professione, hanc ubscriptionis maculam eluant; IAustrio imis autem Principibus, ct ceteris Ordinibus, ne Theologorum persuasionibus inducti; ub iptionem urgendo, tantis malis occasonempraebeant.. Di idia qua hactinus in Ecclesiis fuerunt, Liber se receptus Iariret, vetera ct iam olim sepulta resuscitaret,is noua his non leuiora excitaret. Noua enim dogmata, ct nouae phrasis, non possunt non noua certamina parere. diuid dicemm de tot falsis, ambiguis, ob uris, inter se pugnantibus ententiis, qua in so Libro occurrunt Auid autem de veterum haeresium, Concibis
Oecumenicis damnatarum,ab inferis reuocatione, ernouarum occasione' Hae artim nunquam conciliaripoterunt,partim nu- quam eodem modo' ab omnibus intelligentur. Multa controue
Aa, ut de peccato sub antiali, de adlaphoris, ultro conquIeuerunt; mpraeter nec Darem inlucem reuocantur. Auae commo-ia dura Ur explicata ab alii uere,ut de Lege o Euangelio,de libero Arbitrio se Praedesinatione e Sacramentis o de Gena, de Christi perset ascen One,exaltatione se reditu, de resurrectione o vita aeternaeartim damnantur,partim implicantur
413쪽
39 v a INCOMMODI sese ob curantur,'artim corrumpuntur: Ambigue dicti, ut era, dida explicatione conciliari poterant, ut delibero Arbitrio, de honis operibus,odiose exagitantur, ct in deteriorem partem a cepta Eamnantur. Haec ab excusabunt, alij reiicient. Lutheri scripta prolixa se varia, praesertim Polemica, pro norma od claratione, authentica proponuntur, quas valeat, inquietis cir contentiosis ingeniis , perpetua rixandi materia obiicitur. Verissima es igitur quorundam ex Libri consarcinatoribus con
fesso Iore, imum perpetuum contentionum in Ecclesiis semia
V. Ex his autem necessario grauissimasicandala infirmorum, is conficientiarum vulnera in Ecclesia consequuntur,tam apud ministros, quam Uuo utam. Multi enim mihi Bes,contra con-s entiam , operatione, Theologorum ad subscribendum sunt compulsi, qui nunc lugent se conqueruntur: multi torquebum tur deinceps, cum apertu i ocutis videbunt, quantum mati fecerint. udi ores vident aboleri vetus doctrinae Cor. Ρου , ignorantes abolitionis caussas, cum errores illius necd
monstrati unquamsint nec demonstraripossint plerique , qu rum insimulatur. Hinc fieri non potes, quin ali profanescant,
at in dubitationem anxiam coniiciantur,non valent statuere
quid is rerum; ais it des labefactitur, inuocatio Dei turbetur, o Spiritu intam contriuetur in plurimorum cordibus, ct infirmis occasio desserationis, aut defectionis ad Papisias, ad Sch υuens dianos,ad Anabapti fas, ct alios,praebeatur. v I. Id scandalum apud aduersariosequeretur, Papistas er reliquos, qui per ignorantiam alieni sunt ab Euangelio, ct melius
edocti veritatem erant amplexuri. Hi cum vident confusionem,nouitas em,repugnantiam cse ab urditatem dogmatum LLhri, confirmantur in ignorantia oodio doctrinae, alienantur ab
nquisitione, es ab errentur magis magisi ab accessu ad puriorem Ecclesiam. Augere
414쪽
Covo ORDIAE B a R Ga η srs. 399 Augeret hoc malum deformatio reformatarum Ecclesiarum,
quae perpetuo accusantur ab aduersariis schismatum o haeres Hae accusationes est rius re libantur, cum publica OU DEcclesiarum ess t eadem ct consentiens, nes iure dicipossint Eccles hi ait propter quorundam priuatas conrentiones se rixas. Nunc autem publiso nomine ac testimonio, asi sinu rem accusantur no vnis chismatis. singi, ii is absurda ct impia sua dogmata Vbinquitari , ct fas rixas ct errares priuatos, faciunt publicas ca su Ecclesiarum. Consi iones publicae accusantur grauissimorum errorum, abiecta Confessione Saxonica, ct omnιώmscriptis cum ea consentientibus. Sic ubiquitaria D. ctio sua dedecora in Ecclesias derivaretia conatur, adse cohonestandam. Haec ad omnium summorum es infimorum, docentium cst auditorum in Ecclesis, honorem ct existimationem pertinent. Moraecipue his molitionibus Theologorum, deformamur IL A imi Principes,quorum honorem esse aluum Ecclesiae osse plurimum interes. Autoris is laudatissimoru maioru, omnium de religione prius bene actoria ct decretor ars adeo totius Ecclesam reformationa manifeste labefactatur: dum prius recia opie consitutis se approbatu contraria nunc flatuuntur: Corpu doctrinae,publicis edictus incitu ct comendatum Ecclesiis se ministis,ini oru vocatione o ordinatione ,priuatrin Ur publicὶ receptu apter L August. Confessioni ociis ordinibus, o a ceteris Ecclesiis probatu, cir contra Papatu ct omnes haereticos cu laude defesum inunc aboletur 9 damnatarinulti Ecclesiis caussa cxposita inullius erroris conuictu,tantum ideo quia nopatrocinaturniquitati. Nam calumniasnim saperta extorquendosper illudfuissim ex manibus hominum libros Lutheri : cum succincto isti a re riuo doctrinaesi matelotius ad Lutheri ct aliorum veterum o recetium prolixa es varia scripta, cumiudiciso flucta legenda, iuvemus praepareetur. N c leuiterhant
415쪽
pa Ofuissent Principes ab istis Threis, quorum Coryphaempa
lo ante, dumsimulationibusvis Iniquitate epos praetexi βρ corporis doctrinae obtruderesperabat re sit haec verba: In scri- xiii N ii. piis Philippi, & PRAE sERTI M in Corpore doctrinaeo.
M N E s articulos Consessionis Augustanae pie & recte decla rari:&secum amplectentibus illud, per omnia consenti
re. Item alio loco: PhilippusMelanthon quoque capita dool. vvi. armaeChristiana quae Locos communes vocant,con temb. M .psit, ab ipso Luthero commendatos ; pro quibus labori
, he , bus,siinvitus aliusaecessasset, o laus,dc ipsiusnomini graAppiuL titudo debetur maxima: Ha Dum quenda ocium, Th cxcii, ologum mitembergen em,postea ipsius consiliis expulsum, hae sit: Ego consensum vobiscum in doctrina c stanter colam, ac malo mihi potius terra m dehiscere, quam ulla rum unguem discedam a Corpore doctrinae vestrarum Ecelesiarum. Pos u.im vero per hanc staudem si obrepere non. a. .co . vidit, si scriberenon dubitat; Per scripta Philippi,d PRAE sERTI Μ pcr Corpus doctrinae Philippi, D. Lutheri doctrinam, in primis de Coena Domini extirpandam,&falsam atque damnatam doctrinam Sacramentariorum. introducendam fuisse. Tui in doctrina ct actionibus suis tot modis sibi dissimiles se contrari uni , eos certe religionis r notitui non oportuis,tot apo eritis iudicabit. Praesertim autem graius est iniuria Theologorum in ians, quin alii verut autores, vis Corpori doctrinae adiungeres. Sic enim Mnocetessi os re peragunt,quasi alios dux sent, ipsi doctrinam Christianam nunquam recte intellixissent, dum ab ubiquLtate fuerunt alieni. Haec inconsantiae nota non esset exigua sAmulto deformior essesquutura. Libra enim a multis aduersoriis refutato ct vanitate illius ars impietate detecta se conuicta, non tantum fieret manifessum, eos aselido fundamento v
416쪽
ritatis diuinae ad humanasomnia, unius garruli sephisae siser. xisse abducifuisse passos: sic etiam cur nouae mutationes non ine ignominia in one est dissicultate maxima, illis essen aciendae,aut solis in manifestorum errorum luto, accedente M leuita tis,nouapertinaciae culpa, deformiter haerendum. In hos Labrinthosficit ossunt ab impostoribus induci,sed non tam facium istis educi. Rerum quidem est, non adimendam esse Ecclesiis libertatem, abquid mutandi inseu confestionumformulis; Mutatio enim, quae in deteri iussi,vituperatur, quae vero in metrus,' Iaudem meretur. Ita upra diximuου, interdum oportere variari aut mutari formulas receptin, ut cum abo accusantur Ecelesiae ab aduersariis, de erroribus doctrinae, aut cum ab haereticis vescantentiosis, usitatasermonis formae deprauantur, aut noua controuersia mouentur, ubboam decet onempo lates, aut cum
successu temporis aliquid in illis inprehenditur obsecurum aut G- risum esse. Tum enim necessees,edita Confession ublica depecti calumnius ab Ecessis, explicationes, declarationes, ct corre-Niones communi consensu eri. Sed hic diligentissime cauendum aes,ne in crimen temeritatas ct leuitatis incidant mutationes, iaquod multis modispotesteirenire: Si nimirum'aetergrauem is necessariam caussam, qualessunt ussae, quae iam dictas9nt, aut L ara miles, ex quodam nouandi dis ova Cons lanesseribantur: Si ex ambitione,qua interdum homines non a quid ab aliis, sedatiospotius ab ipsis Hatita cis scripta accepisse via xi v unis ex aliquorumpraesemtione cram ducia, quasi me- Iura homodiora omnibus alias, docere aut Aquiposse existimet: sex verborumpugnasinanibus, Gide rebus non esidi sensio si
ex errore quo vera cum falsis, meliora cum deterioribus commurantur: nex odiopersonarum, cum quibus rire aut loqui vi--ri homines noliat: Si expaucorum,o vnimpuris dissentiem tium arbitris,adatiorum oppressionemisi ad condemnandos coaexcludendos ex Ecclesia coaternitate Chrisiana non auditos,
ut erroris non conmctis,comparentur. Eo
417쪽
rabbiu ea P ct consilia, quasi ipiuntur mutationes coa f imum, abris dubioperniciose Ecclesiis, o magnopere reprehendendae sunt. Non tantum enim hi asa doctrina sabilitur, Ecclesiasichisenatibus diserpitur sedetiam, licet non admisceatur enormia errata; tamen dum qui Masribit, ac non omnia omnibus placent, neque ab omnisus eodem modo intelliguntur; certitudo doctrinae in animispraesertim infirmioram cocutitur, qui mutatu verbis docDinam mutarisi micantur, imbecillitate iudici, ibinde aliquid veritati deteritur, o occasio ac materia nouorum s2binde certaminum, contentiosis ingeniissuppeditatum inpleonquestu sieri, ut postquam semel a rectitudine discessum e consuetudine mutationis longius in dies a vero abere
rur. De his mutationibus queritur Hilarius chribens ad Gnsantium Imperatorem: Subneccssitatis tanquam improbabili occasione, scribendae atque innovandae fidei usus in leuit, qui postquam noua potius coepit codere, quam a
cepta retinere, nec vetera defendit, nec innovata firmauit: & secta est fides temporum potius quam Euangelior ii, dum & secundum annos scribitur, & secundum cosessionem Baptismi non tenetur.Periculosum nobis admodum est,atque etiam miserabile, tot nunc fides cxistere, quot voluntates,& tot nobis doctrinas esse, quot mores, & tot caussas blasphemiarum pullulare, quot vitia sunt; dum aut ita fides scributur ut volumus,aut ita ut volumus, intelliguntur.Et cum secundum unum Deum,&vnum D minum,&vnum Baptisma,etiam fides una sit; excedimus
ab ea fide, quae sola est; &dum plures fiunt, ad id coeperunt esse,ne ulla sit. Conscij enim nobis sumus inuicem, post Nicenicoventus Synodum, nihil aliud quam fidem scrubi; lum in vcrbis pugna est, dum de nouitatibus quaestio est, tum de a m biguis occasio cst, dum de autoribus querela est, dum de studiis certamen est, dum in consensu distacultas
418쪽
Co ucsRDIAE. B E R C E N .s I s. . Dcultas est,dumalter alterianathemaeme coepit,prope iam. nemo Christi est. Incerto enim doctrinarum vento vagamur, &aut dum docemus, perturbamus, aut dumdocemur,crramus. Haec illi.Hanc Ary querelam in Cramben Bergensim,toties ab autoribu uu recoctam, veri competere,ea quae hactenus a nobis commemoratasunt,euidenter osendunt. Cau
dum igitur est, ne eius defensione, mutatio mutationem pariat. Decipitur enim si cui persuadetur a Theologis, contemnendam esse libri oppugnationem,quantumuis a multis Ascipiatur. saeenim reprehensiones contemni possunt; vera autem non item. Si tiber esse olido veritati undament uperfructu rustrasnὸν ugnaretur. Cum vero perspicue sensum Leum discedere a Scriptura a Symboli ab antiquitate orthodoxa,ctab Augu- sana Confessione; innocente apis criminibus grauares bi ipse misime constare; mali merentur Theologi de siris subscriptori bus,dum ipsorum nominibus defendere volunt,qua versae ratio ambiu defendi non possunt. Inisse imae quippesunt criminati nes Theologorum,quibuε nos deformat, iniustissimae condemnationes,iniussi in colligendis rama is librum promulgandi
modus. Hac omnia cum Esi tueri nonpossint; in humeros Principum o Magistratuum,nihil talesus cantium, exonerare coanatur, ut nobiscum autoritate male γcant. Eorudem edictis P lemicasicripta Lutheri referre voluntin Canonem, utin illis feritiore ingeni, o contentionu esse conuitia commata suo pG trocinio os ramo comprobent Principes, is quasi uafaciant, quae t is nec insuos, nec in alios dicere , in animo aut decorum s. Non uni saprofecto nec Theologis facienda, nec Principi-sinfereri sedisiud mulio minus,quod hi Theologi Ag rissimis Principibus tam deformem seruitutem temant imponere, ut iLIorum capita n solium sui Pontificatus,ex quo tanquam esubitavit loco,Mua de religione decreta dictent omnibus Ecclesiis, οί- minain omnes ea non adorantesiaculentur. Haec uti praeclara es
419쪽
gloria,quam Theologipromisian uis patronis ad omnem post
x. Sed eundem,quem Principibus est Magistratibus, etiam LMιhero honor faciant,dum probriss2ispallium Usius obducere
conantes, multiplici eum ignominia non verentur aescere. Honor Lusheriis eo consi it, ut recte opiὸ ab imo dicta craucia defendantur: Sicubi autem in rebus aut verbu excesiit modum aut hastacinarus es; ideodem quo reliqua Patrum cst piorum doctorum errata,loco habeatur. Isti vero errata est falsu Lut heri, quos lentio tegere,obliuionesepelirenobiscum debebant, mundi ιυλου ocul perpetuos crindos ingerunt. Emendationes est δε-ccarasiones L fugustinae Confisionis, est abos tib os Philippi abi o comprobatos damnant; Concordiam i in cum Helveticis Ecclesiis initam exaut orant iubiplacet, Vsumsupra omnes Eccissae veteres cst recentes doctores extoliant, o Prophetam faciunt, ubi nonplacet ipsis,non minus quam alus aspernantur se conculcant; haud mulso secus ac in I apatu plebs rustica in die Vrb ni,qui Bacchossuccessor datus est, circunusans ipsius tuam coris renum sit, honori celsiam reponuntsuper altares vero plua in lutum eam proiiciunt, qua sprofundissimum. Nun maior contumeliapotes Luthero inuri,neque magis r um exponens hsium nis, quam turpes ilia voces, quae ex iactionis L sim hominibus audiantur; Nui contra Lutherum dissutat, qui sum non a scit Prophetam, qui libros eius nonhahetfro Canonicis , Sacramentarius est,manis ei ius est. Sic silicet hο- norant Papi sanctis monuos,dum Alis adorat, hoc es, in Mola conuerrunt. Aurum in doctrina Lut heri cons reant ; mcistina ipsius ex verbo Dei tradita,de diuina promdentia o praed sinatione, o libera arbitrio, si scu- obes Manichaea c=-pia ; doctrina ipsius de vera e ubstantiali communione Sancrorum cum Christo capitesio, o vero Sacramentorum usu, sulis um a nobis profertur, Sacrameniaria: Moriam ostipulam, Amen-
420쪽
mentum corporalispraesentiata paxe, quodadhaesitiai ex cucullo monastico,in eo ro ih sauro, rosacris reliquiis adorandum proponum Ecclesiis,non sicus ac Papisi abiem S. Dion l. Male itas tutus esset honor D. Lutheris istis de seri ιnueretur, aur induerer clus ipsius o librorum riura contemtu vindicationem praetentaemes, eum maxime deformans. Sed ut veterum Ecclesiae doctirum, non ob atibus naeius qui in i orum monumentis extant sic etiam libros Lutheri, se aborum irem,
quos oderunt isti Theologi, leget se celebrabit Ecclesiae tota po- serit in; cum i orum curtae LMquis anae,in Chrisum ac verita. rem rim contumeliose, fuerint delatae in vicum vendentem thus ct odores, Et piperio quicquid cartis amicitur ineptiae. Philippus Melanthon 'ncta anima,lumen Germaniae ct Ee Hesi quem Deus Luthero nec ignoranti necd imulanti, ceu dum adiunxit Achatem,quiis omni spublicas congres ibus σν μου es aduersariis,quos cum laude refutauit o vicis,qui Co- fissonem Aura nam ct Apologiam, o omnes eius authenticas declarationes se defensiones nobis reliquit, qui tot mrouersias a turbulentis aut disonis ingentis motas explicauit essedauit, qui doctrinam varie disiectam ct a multis turbaram in Mema persicuum o Methodicum redegi qui laborum, qhos non credunt,qui non viderant,mole assidua cosectus, ct Sparta uam Ornans, vitam in paupertates iis,qui toti Germaniae ct Ecclesiae phuprofuit seprodesse potuit,quam tota cohors nunc eum insectantium,quorum pleris beneficio ipsius creuerunt; Istam gratitudinis ergo a suis discipulis conculcasar o proclamar inhaereticineroditor Ecclesiarum Osri.Augustana Consi ionis, deprauator doctrinae clancularius. Vel unum hoc lustiumpoteratuescere,adistorum hominum malignitarem ct impudentiam tot feritati facienda execrabilem. Neces,quod nobu occinant i uri Amicus Plato,amicus Socrates, magis amica veritas. Nunqua enim illa,qui hoc iacebat sic tractauit