장음표시 사용
181쪽
et immediate diuinitatem religionis et scripturae pro-itiarit, alia vero in directe et mediate illam prohant,ia est, probant propositionem, , ex qua immediate illa, inuiuitas demonstrari potest. Quaedam speciem ba- heiat virtutis, at si expliees et perscruteris, non bene adhiberi possunt, maxime si cum aduersariis religionis, qui pertinaces et irriseres esse 1blent, nobis res erita. Distribuamus ergo haec argumenta in tres classes. Prima itaque classe ponantur illa argumenta , quae directe diuinitatem seripturae sacrae et religionis. christianae probant. In secunda classe enarrentur illa, quae eam indirecte probant. Tertia denique classe argumenta. ea ponantur, quae nihil probant.. Ponderabimus nunc primae classis artumenta.
Haec tumuntur I a miraculis eorum, qui religionem chrisianam propagarunt; ab a mirabιli propagatione religionis christianae ἔ et 3 a miraculosa confer uatione per tot vicissitudines.
Argumentamur itaque Q Quaecumque relirio per multa miracula confirmata est, illa est diuina. AtquI eh3iqiana religio per multa miracula est confirmata. Ergo est diuina. Hoc argumentum vel solumississeit ad scripturae lacrae diuinitatem extra omne dubium collocandam. Miraculum scilicet nominamus euenturia, a consuetis et ordinariis natutae legibus re-
cedentem, cuius ratio ex rationibus naturalibus reddi non potest. Hac desinitione recepta, maior i propos
182쪽
,in CAP. II. DE PRINCIPIO THEOLOS. ,
tio omni dubio caret. Quod enim ex legibus naturae explicari non potest, id ad auctorem et patrem naturae, Deum nempe, reserri debet. Nemo enim nisi Deuς' leges naturae immutare potest. Eiusmodi ita que homines, qui miracula iaciunt, sine, dubio comis munionem cum Patre naturae, Deo, habent: nisi enim hanc haberent, nullo modo leges naturae nauis
tare postent. Quicumque Vero communionem cum Deo habent, illis fides est hahenda. Deus enim haud fallere . ideoque cum hominibus mendacibus et impo-storitius nullam communionem habere potest. Itam go probauimus maiorem. Minor propositio extra omnem comtrouersiam polita est. Innumerabilia enima ΜOs E, CHRIATO eiusque apostolis facta esse mi. racula, nemo nisi religionis nostrae hostis negat, nec tamen opus est, Vt hoc loco ea vindicemus. Millies hoe factum est ' . Religio ergo christiana diuina est. Qualis est natura principit. Principiatum est religio
ehristiana; quia itaque haec diuina, etiam principium, siue scriptura sacra diuina est. Accedimus ob ad alterum argumentum, quod a mirabili propagatione religionis christianae desumitur: Cuiuscumque religionis propagatio celerrima ex cauisis naturalibus explicari non potest, ea religio pro diuisa haberi debet. Atqui religionis christianae pro-
Uid. FABRid13 DPabum argumentorum P. 693. R. Salutaris lux Euangelii p. 183.
183쪽
pagatio etc. Ergo Religio christiana pro diuina h beri debet. i Maior ab OmnibuS, qui recta ratione valent, facile conceditur , et quae ad praecedens aris gumentum dicta surit, et . hanc propositionem confii, mant. Minor igitur nunc .demonstrari et illustrati debet. In religionis chrIstiat e propagatione tria
possunt ob*ruari: ab ipsa religio; b homines, quit
illam propagarunt; c media, per quae religio chri- iliana propagata est. Quodsi ergo ostendere post mus, ex his- tribus rebus rationem reddi non posse taceteris propagationjs religioniβ citristianae, verum est, quod volumus, Considerari igitur debet N ipsa religio. Si religio christiana constaret
ex dogmatibus, quae hominibus iucunda grataque essent, posset ex ipsa religionis christianae natura ratio reddi celerrimae propagationis religionis christianae. v. c. Ex Mahomedis religionis natura ratio roddip0test, quam ob rem haec religio a populis facile et sine negotio accepta sit. Permittit enim haec religio omnes libidines et concupiscentias naturales. Prae. cepta sunt, ut Mahomedunt pauperibus. eleemosynas dent, quinquies per diem precentur, et semel in suavita Meccam proficiscantur; at si religionem cluistia. nam consideremus, longe aliam ea habet rationem. Si dogmaticam partem spectemus, mysteria nos iubet taedere; si practicam, haec religio hominibus minime grata; postulat, ut vitam nostram pie et sincte agamus, ut Dei caussa mortem et exquisitissimos auctat
184쪽
in CAP. II. DE PRINCIPIO THEOLOG.
obeamus, et quae de Christo crus adfixo prosite. Bantur apolIO i, rationi erant scandalo, I. COR. I, IMErgo ex religionis christianiae natura nulla ratio reddi potest, quam ob rem tam celeriter a multis populis
aecepta sit. Transeamus ' . . . .
I ad illos, qui religionem christianam homisi,
bus proposuerant. Si apostoli fuissent potentes, diuuies, diserti et litterati: si fuissent nobili genere nati et splendidi, ex iis ratio reddi posset ceserrimae procpagationis religionis christianae. Ratio v. c. quare veligio Mahumedana tam celeriter accepta sit , ex ipsa persona Mahumedis dari potest : duxit enim a ge. nus suum ab Ismaele, b diues, e disertus fuit 4 magnum habuit exercitum et quae lunt alia. Nihil vero eiusmodi in apostolis Ielia Christi inuenimus. Apostoli eius α crant pauci homines; β hi pauci si unum PAVLLVΜ e cipiamus, omnes erant illitie. rati; γγ nullam habebant uloquentiam et facundiam naturalem, quod epistolae eorum indieant; erant porro D homines Pauperes, scuti PAVLL vs, doctissismus apostolorum, victum suum manibus suis sibi
comparare cogebatur; erant denique e omnes, si patriam spectes, Iudaei, qui inter reliquas gentes valde contemti erant. Eiusmodi homines bre i tempore in magno coetu homiDum religionem christianam propa- arunt . Ratio itaque celerrimae propagationis religionis chrillianae neque est in religione ipsa, nec ira apostolis; nec etiam .
185쪽
di in meatis, quae adhibuerant. Apostoli, qui Iesu Christi dogma a troponebant, carebant diuitiis, vii generis nobilitate aliisque rebus omnibus, quae ipsis auctoritatem, adsensum et alnorem multitudinis eonciliare poterant, illamque in suas partes trahere. Qt iam diximus. Sola simplici et rudi expositionie , religionis christianae conciliabant tot doctrinae chriis flanae astecias. Iam concludamus: quum ratio celeris propagationis religionis neque in ipsa religione, neque in praemnibus illius. Deque in mediis, per quae re ligio proposita est, deprehendatur, caussam celerrimae propagationis religionis christianae ex rationibus naturalibus dari non posse patet. Ad Deum itaque nobis aecedendum est. Si igitur religio christiana, tamquam principiatum, est diuina, etiam principium, scriptura sacra, diuinum esse debet ' . , Argumentamur γ : Quaecumque religio inter dinumerabiles aerumnas et vicissitudines molestiasque salua conseruata est, illa pro diuina haberi dehet. Atqui religio christiana etc. Ergo diuina est. In hoc argumcnto propositio maior tantum lucis habet, ut vix demonstratione indigeat. Religionem christianam Fero Per Varias aerumnas conseruatam esse, historia
' De propagatione doctrinae salutaris praeprimis legi, meretur ROBERT MII. LAR Hιφορο 0 Propagatio, of Chrstantu. London I726. cons. FAUNCULux Ialui. Euang. p. 16. sqq.
186쪽
ecclesiastica abunde nos docet. Vt hoc vero illustre.
tur, indicari possunt vel sexcentae religiones parueriae, quae non tot vicissitudinibus et aerumnis obnoxiae luerunt, et tamen radae Perierunt, V. c. religio Pe strum, Chaldaeorum, Aegyptiorum aliorumque plurium ' Sola religio Iudaica et Chiistiana triumphanti Dicet aliquis: at tam diu substitit religio Mahumera i norum et Indorum: Verum hoc quidein est; at haereligiones tantas vicissitudines tamasque aerumnas no*. obierunt et perpessi iciat , quam religio Iudaica et Christiana. Nune ad seeundae classis argumenta veniemus, quae non immediate et directe , std mediate et ii directe diuinitatem sacrae scriptur3ς Probant, et i asestimonio recloae s i 2 , a totimonis hostium νHLatonis christianae, atque 3 ab ιnuicia mar rumeonstantia ducuntur. α Argumentum primum, quod a tesimonis ecclesae sumitur, ne vi sua priue4'tur, ante Omnia hite explicandum est.ῖ Pontificii e dem argumento utuntur : ast tamen quum ad ecclesiae testimonium prouocant, in argumentatione ipsa longe a nobis disserunt. Ne ergo nominis identit te incauti decipiantur, aut illud male adhibeatur, deinvitaratione quadam opus est. Pontificii quando hoe argumento Vtuntur, Per ecclesiam intelligunt ecclesiam repraesentativam, seu episcopum Romanum cum stero suo. Sic argumentantur : Quidquid pontifex Romanus cum clero suo dicit, id pro vero habenini in dum
187쪽
dum .est. At noρ Proxestpntes per ecci etiam intelliti nnis Primam, lesiam ichristianam, quge lae cul0 Ι. et II. florum,' hi eruanduini ust I in huc argumento
vixit, uno iore dicit, i. pro vero .ahendum. Atqui 'mus adfrenei tιnt, sacram esse iuuinam. Ergo pro mero Dobequirin 's. . Hv c Veto ab argummentum Bon immψ 'te . si inal ,scripturae sacrae et religionis christiali e M itoton et diuisitatem. Est tantum ecclest ψ-,i librusiNuui Testamenti vere ala apostolis: et.:νisj4 4lifini riuosν epistolas ν. e. quale PAνυυO Wihpuntur, vulsinis .ipsoauuptas, et illoa libros pro di xviiiis babiduis , esse. QMum ergo eicelesia ichristia ia id ς quod uinimus. Fnanimitur ad firmat,bverum osse; Quum primi Ch iani vero omnium . optim m, horussi buriar n.: uti/m habere i poteranta et pro vera celsi debet: quum hi adostoli, q si Nos uum Tosta lutim lexipse Ut, nauracula iecerunt. quod utetin homo scribit, qui mir/cula patrat, id pro diuino debet haberi. et qui communionem cum Deo hahet mentiri tum potest, exinde demum concludimus, id.
quod Apostoli et viri di ni stripsertim, verum et di- L luinum
188쪽
uisun esse. Est ergo scripthira sacra diuina. MArgumentum alterum, a totius io hostium religionis ebristianae ductum, ita se habet : Quidquid hostes religionis iniusdam de illa bonoriscum fatentur, id ve-νum esse debet. Atqui hoses religionis chrisianae fa-
tentur, Christum eiusque Apostolos miracula patras
m quibus nos. diuinitatem ipsus.demonstramus. rigoviera esse debet. Maior per se clara est; et tantum quaeritur, quidnam testati sint hostes religionis chriastianae. Non testati sunt, scripturam sacram et reli gionem christianaua diuinam esse: at Christum et eius apostolos miracula fecisse testati sunt. Ipsi ludaei et ' philosophi Platonici, CELsus, IvLIANVs et alii,
qui tertio- saeculo vixerunt, negare non potuerunt, Christum' et eius apostolos miracula fecisse. M lio eautem nuit: Si Christus et eius apostoli miracula su-cerunt, . quod ipsi hostes eorum fatentur, sequitur eos legatos fuisse Deir si hoc verum; sequitur eoa audiendos esse et verum dixisse. Deus enim homini bus mendacibus . dona miracula faciendi dare non potinost. Religio itaque christiana vera et diuina esse debeta Quum hoc ita sit, etiam scriptura sacra, ut ei principium, vera et diuina esse debet. γ Atmme tum xertiam sumitur a consantia martyram, qui primis rerum christianarum saeculis mori maluerunt, quam religioni christianae dissidere. Hoc quod ab horum hominum constantia argumentum dueitur adprobandam religionis christianae veritatem et duun
189쪽
tatem, scripturae sacrae diuinitatem moan mediate probat. Certum est, multos' homines vitam et ian-
guinem pro iissu Christo proindicti Ast ex hac tot martyrum constantia nihil Miud immediate probari
potest, quam martyres litis' de veritate religionis, quam proiuinantur, firmiter eonuleios misse. Hoc a immediate ex eonsumta mi martyrum probari potest. Hoc probato . per eonclusionem deinde stitius adsce dimus. Quaeritur itaque , an ad Deum, tamquam causiam huius conuiuii iis . aecedendum sit 8 omnino ex caussis enim naturalihus nullo triodo explicari pod est. . Magnum lane est dilhrimen inter manyres, quos aliae religiones Iahem, i et . qui pro religione christiana ,mortem sublurimi. Christiana religio non aliquot sed innumeros habet martyres. Reliquae lalsae religiones paucos martyres ' ostendere possunt. 2 hi martyres non ex uno : populo fuerunt, sed ex omnibus totius terrarum urbis, omnisque Didinis et institutionis, et sexus hi aetatis, viri in siimma existimatione positi, feminae mυlliter educatae 3 immo spueri et infantes. Denique 3 erant hi martyres R aeueris in alia religione educati eC institvii. Si quis moritur pro religione, quam a teneris didicit. id magnopere non est mirandum. Magnam sane vim ha bet et eduratio et institutio puerilis. maiorumque ah storitas. Ergo, si martyres in religione christiana educati essent , eamque cum lacte veluti materna acce pissent, minus validum foret hoc argumentum. Quum L a vero
190쪽
vero in alia religine educati eMnt, multum eorum 'martyrium habet ponderis. Si irra Vel quatuor mortui essent, ex caussis naturalibus e plicari posset. Sectaeon potest lioc ex caussis naturalibus explicari, quum .ist millia hominum diuersi sexus atque aetatis in alia religione educatorum mortui sint. Quod quum ita fit, .concedendum est, illam constantiam vel a Deo vel a daemone profectam esse. Ex daemope non potuit proficisci: nam religio christiana contra eum est. Quum itaque haec conuictio neque ex caussis natur libus explicari. Deque a daemone duci possit, non aliter pol st ic0ncludi, quam illam a I eo venire, a eoque illam martyrum religionem diuinam esse, ademique etiam miseipiuin eius, scripturam sacram. δει
Aecedamus.mluc ad argumenta tertiae classis , apiae speciem quidem argumenti habent, sed re verat nullm habent utilitatem. Argumentum detumum ah, tiquitate. Ratiocinantui: Quicum; ge liber anisitiqui finiam doctrinam continet, is . liber pro divi- , sdehet haberi. Atqui scriptura sacra antiquis amdoctrinam continet. Ε. scriptura sacra pro diuino libro P debet baberi. In hoc argumento nihil est cini. Masor nullo certe modo probari potest: potest enim -homo dogmata quoque antiquissima proponere. -- . oeus non est inter intiquitatem dogmatum, quae religio quaedam e tinet, et . tutetri diuinitatem ipsus. Naior ergo mTῖ. Minor quidam Meta: at diffidilu-