장음표시 사용
211쪽
bene eulto inlicitur, sed inest, ager siue sit cultus
sue non. Ita ergo vis illuminandi lium per inest verbo diuino, nec tum demum aceedit, si homo cor suum aperit. Fructus. a cHRISTO iudicatur v. Is . Sic
etiam, CHRIsTus dicit, veritates sacrae scripturae fructus producere. Sacra scriptura progignit in nobis3morem et timorem Dei. ER his fructibus internis sequuntur denique bona opera. Sed addit tertiator noster, sacram scripturam nos in omnium hominum' mentibus vim suam declarare. IRSVS c HRISTUS
dicit, fructus hos modo produci in corde bono et docili. Requirit porro per ἄκουσαντες attentinem; denique poscit seruator. Vt diuinae veritates retineantur, et stuctus serans in patientia. Tota itaque thesis nostra in his Iesu Christi verbis continetur. Tertius
locus et quidem nobilissimus est Ron L I6: δ ρος
eaangelii Christi: potentia namque Dei es in salutem
amni, qui credit, Iudaeo primam, tam Graeco. Nihil est clarius, ad propositionem nostram demonstrandam. Subiectum propositionis est Euangelium, seu materia sacrae scripturae. Huic sanctus PAVI. Lus tribuit I, virtutem, seu vim aliquid essiciendi. Dicita hane virtutem este supernaturalemi boc ex eo apparet, quia PAVLLVS dieit σου Ses. 3 Porro Apostolus proponit sinem Vltimum, stu vitam aesernam.
212쪽
ig6 CAP. II. DE PRINCIPIO THEOLOG.
His indicatur effectus sacrae scripturae. Denique 4 subiectum, cui Euangelium salutare est, additur, in verbis, qui credit. Quartum dictum exstat I. PET R. I, 23 :
'δναγεγεννημενοι Ουκ εn m ορας φθαρτης, αRπ α- φθαί του , δια λαγου ζωννος Θω και μενονσσς εἰς πονώ ώνα : Regenerati non ex Iemine corruptibili, sed incoν ruptibili, per verbum vivens Dei, et manens in aeternam. Comparat ' P ET RUs Vertum diuinum se-
mini. verbum diuinum semen est et quidem I non eorruptibile, sed a incorruptibile. Semen habet facultatem internam, fruetium ex se producendi. Ergo et verbum Dei. Semen naturale est eorrupti hile, ire. potest illi vis eius interna per varios caths adimi. aethhae in re verbum semini non est simile. Est incorri ptibile semen. Fructus eius possvnrini pediri, sed vitatissa, quam a Deo habet, non potest ab eo separari. Si terra deuastatur, deuastatur et Iemen. Sed linnion fit semini divido. Homo, terra' huius seminis, moritur, perit. Sed semen iis inieetum non peris. m eum homine transfertur in alteram vitam, ubi nota 'luani terram inuenit, in qua fructus suos edere potest. Quod non corruptihil e sed incorruptibile dixit, id uno 'verbo vivens Dei nominat i. e. habet vitam a Ded. im verbi diuinam Apostolus declarat in voce regenerati fumus. PET Rus ibi dicit, verbum diuinum habere vim, mei tes hominum conuertendi; id vore regeuexati indicatur' Constat ex his, veritates a Deo reuelatas habere virtutem , mentes hominum regene-
213쪽
randi et conuellendi. Regenerare significat, s vitam antissam alleui denuo reddera. De quo verbo autem P R TRufi loquatur, indicat ille in sequentibus. Com,as. dicit. se loqui de illo verbo, quod temporibus Apostolorum sit praedicatum. Iam verbum, hypostaaticum praedicari non potest. Ergo significat doctrinam de Clitisto, quae Eunc legitur in Ebris saeraescripturae. . Ergo certum est, veritates in iacra scri- plura reuelatas hahere virtutem, animos. et homnum regenerandi et conuertendi. . . s I ' g. XIV. Iu . IAltera thesis articuli de sacra scrimit ra, quod nempe ea sit pirincipium Therekeiae Unicum et adaequatum, hoc demonstratur argumento: Quidquid omnes habet affectiones et proprietates, quae principio unico et adaequato conueniunt, id , '
eli ydastim et adaequatum principium
Theologiae et fidei. . Atqui libri illi, qui
. sacra scriptura nominantur habent omnes illas assectiones et proprietates, quae δ: principio cognitionis Unico et adaequato postulari pollunt. . Ergo sacra scriptura est principium Theologiae unicum et adias aequatum. In principio autem unico et: adaequato scientiae cuiusdam quatuor
214쪽
CAP. II. DE PRINCIPIO THEOLOG.
. 3 3 perspicuitas, ) certitudo. Haec ergo quatuor quoque in sacra scriptura inesse debent, si illa pro principio adaequato solo et vilico cognitionis de Deo et re-- bus diuinis recipi debet. DEMONSTRATIO, , , s
Dogma : sacra scriptura est unieam Theologiae, et Idei principium.modo a Protestantibus aecipitur. sed prior thesis, quam huc usque explicuimus, ab omnibus recipitur Clitistianis. Protestantes per hoc ah omihus aliis sectis Christianorum distinuiuntur. Pontificii et alii lacrae scripturae aliud adhuc principium vel eiusdem vel ' disparis dignitatis aditingunt. Soli Christiani Protestantes hanc thesin defendunt; sacra scriptura est unicum principium Theologiae et Religionis. De hac autem re tempore Reformationis LVTHBRVs eiusque socii valde cum Pontifieiii disputarunt. Pontificii dicebant: sacram scripturam esse int- persectam, corruptam, Obscuram, incertam; et hinc concludebant, sacrae scripturae aliud quoddam pri cipium adiungendum esse. Uerum LuΥΗΕ Rus noster
eiusque socii contra Pontificios unicum Τheologiae et
fidei principium defendebant. Quae igitur de certis tudine, perfectione etc. sacrae scripturae dicuntur, haec omnia Pontificiis sunt opposita. Hinc verum est, quod iam diximus . maximam partem articuli nostri de sacra scriptura ας polemicam; id enim est polemicum, quod
215쪽
erroribus opponitur. Nunc ad rem ipsam pergemus. Antequam vero dogma nostrum demonstrabimus, illud distincte explicabimus.
Principium scientiae est id, ex quo ratio debet reddi propositionum ad scientiam pertinentium. Principium unicum est principium, quod nullum aliud postulat. Sensus ergo propositionis hic est: sacra scriptura continet omnes propositiones ad Theologiam et religionem pertinentes, et ex illa ratio dari pi test omnium illarum propositionum, quae ad finem Theologiae consequendum scitu sunt necessariae. Tl esis haec praestantissima est. Sequitur ex illa primum hoc corollarium: reuelationes ergo immediatae non sunt neccitariae. Hoc si verum, aetum est de Fanaticis qui immediatas credunt reuelationes. Quo dii enim sacra scriptura perleeta est et perspicua, immediatae reuelationes Christianis non sunt necessariae. Si enim immediatae reuelationes Christianis necessariae essent, sacra scriptura non esset certa, persecta et perspicua. Addo corollarium alterum: Ergo omnia illa dogmata. quae ex sacra scriptura probari nequeunt, reficienda sunt tamquam dogmata humana. Hoc nos magno eonatu contra Iontificios defendimus. Si sacra scriptura unicum est principium Theologiae et religionis. omnia illa dogmata, quae ex sacra scriptura probari nequeunt, tamquam falsa adhiberi debent. Nunc demonstrabimus thesin nostram. Argumen.
tum sic se habet: Quidquid omnes habet e fctione
216쪽
et proprietates, quae principio unico et . adaequato conueniunt , id est unicum et adaequatum principiares Theologiae et Idei. Atqui , sacra scriptura habet has
adfectiones principio unico et adaequato conuenientes.
Ergo est principium unicum et adaequatum Theologiae et fidei. Maior nullam habet difficultatem. , Omnes philosophi concedunt: Id quod omnes habet affectiones et proprietates entis, illi etiam nomen huius entis competere, nee denegari polle. omnia ergo redeunt ad minorem syllogismi nostri, nempe: sacra scriptura omnes illas hahet affectiones et proprietates. In hac autem propositione bene intelligenda I omnes illae affectiones et proprietates enumerari debent, quae a principio unico et adaequato scientiae alicuius requi- runtur; a) dei non strari debet, sacram scripturam illas habere. Quod ad primimi. attinet, quatuor sunt, eiusmodi affectiones et proprietates. I) Persectio. et Integritas; integrum dieitur id, quod omnes tuas habet' partes. 3 Perspicuitas; quod enim obscurum, non Potest pro prineipio unico haberi; id . enim, quod obscurum est, per aliud iterum principium declarari debet. 4) . Certitudo; quod enim ambiguum, id aliud principium requirit, per quod
eius tollatur ambiguitas. Vbi Vero vel unum horum deest, ibi nullo modo principium unicum et adaequatum adest. Ergo nobis Ostendendum, sacram scripturam haesi quatuor requisita habere, contra Pon-ruleos, qui Probare satagunt, haec quatuor attri
217쪽
huta non inesse is sacra scriptura. Nunc probabimus '
Perfectum dicimus id, quod omnia
illa complectitur, quae ad finem eius vltimum necessaria sunt. Quando ergo sacram scripturam permediam nominamus, hoc volumus indicare, sacram scripturam continere omnia illa dogmata, quae adffinem eius obtinendum cognitu sunt necessaria. Hoc autem sensu sacram scripturam perfectam esse, ostendunt loca eius clarissima, Dan. ,3 I. 2. Tim. III, I 6, II.
Λccedimus ad probationem minoris propositionis argumenti nostri S. XIV. Ostendendum ergo, quatuor illas affectiones. in praecedentibus recensitas sacrae scripturae competere. Prima proprieta'. seu primum requisituri, si quis sic loqui malit, eth perfectio. Defendimus ergo, sacram scripturam esse perseetam. Ut vero hoc dogma recte intelligatur, declarabimus illud, et tui id demonstratiODem eius pergemus. subiectum est sacra scriptura. Hoc iterum determi4
nare necesse non est; iam enim id secimus. Itaque ad praedicatum nos conuertemus. Persectum nomini namus
218쪽
1- CAP. II. DE PRINCIPIO THEOLOG.
namus id, quod omnia illa habet, quae ad finem suum obtinendum necessaria sunt. Persecta sci tia omnia illa complectitur , quae ad finem suum cons .iendum necessaria sunt. Hinc apparebit, quem sensum propositio nostra habeat: Sensus est: Sacra scriptura continet omnia: illa dognuria, quae necessaria sunt ad Inem illam obtinendum, propter quem a Deo data est. Finis sacrae scripturae ultimus est salus ho minum aeterna: finis intermedius est cognitio dogma tum ad salutem necelsariorum. Thesis ergo tota hune habet sensum : Continentur in sacra scriptura omnia illa dogmata, quae ad /dem in Iesum Christum coniscipiendam, et vitam aeternam consequendam necessaria sunt. . Solet haec perfectio in scholis Theologorum diei sufficientia , porro perfectio extensua, eaque contradistinguitur inteotiae, quae scripturae sacrae tribuitur, qui Tulina mysteria nunctissimasque doctri. nas continet. . Hanc concedunt Ponti flcii, illam negant. Solet hoc a priori demonstrari sequenti argim
mento: Quidquid a supremo numine prosciscitar, id perse Ium esse debet. Atqui sacra scriptura a Deo
proficiscitur. Ergo perseeta est. Sed aduersus hoc argumentum Pontificii multum solent cxcipere; dicunt enim, certo modo scripturam periectam esse. intenis De scilicet, at , nihilo 'tamen minus aliud principium, requiri, per quod compensari possit, quod desit. Quum ergo hoc argumentum non satis co node in disputatiuitibus cum aduersariis religiolius adhiberi possit.
219쪽
illud, quum de fine sacrae 1cripturae egimus S.IlI.
Paucis ergo iam declarabimus. Agunt quidem haec verba de Parte tantum 1acrae scripturae seu de miraeulis Christi: at si pars sacrae icripturae Potest in nobis sidem in lettim Christiun gignere, eo magis id, potest tota sacra scriptura. Sauctus Io ANNES autem 'dicit, sacram aeripturam m nobis gignere fidem in Iesum Chiristum et vitam aeternam. Si ergo sacra seriptura hos fines conkquitur, est persecta, quod ex definitione nostra persectionis constat. Alterum dictum legitur 2. TIM. t II, IT οῦ Φασα Θεοπνευ ες etc. Et de hoc dicto supra S. X. . diximus. Perfectum Bominamus id, quod Omnia continet. quae ad finem quemdam ablinendum sunt necessaria. Finis' intermedius est fides in I EsvΜ CRRIs Tu M, et vltimus est salus aeterna hominum. Dicit autem PAVLLVs, saeram scripturam hos nobis Parere fines, .eFgo perfecta est ' . Pontificii dicunt, finem Theologiae esse obedientiam ergo Papam et ecclesiam. Sed hoc modo fingunt; sc tamen argumentantur: Theologiae
Egregie ex hoc dicto contra Pontificios disputat cREMNITIus in Exam. Contil. Tri . P. 2. 1 l. '
220쪽
xs CAP. N. DE PRINCIPIO THEOLOG.
et sactae stripturae sinis est obedientia erga Papam . et ecclesiam. Atqui nihil de hoc fine in saera scriptura exstat. Ergo sacra scriptura non est unicum et adaequatum Theologiae principium. Λt hoc est petitio principit; alsamunt enim Pontificii id pro certo, de quo tamen disputatur, et quod numquam proba hunt. Nunc pergemus ad integritatem.
Integrum dicitur id, quod omnes
cias partes habet , easdemque sanas ne vitiosas. Integritatem ergo quando sa-Crae scripturae attribuimus, hoc significare volumus: nullas partes sacrae scripturae perditas et amissas esse: atque omnes partes sacrae scripturae sanas , non corruptas et vitiosas esse. Id autem demonstramus partim a priori, ex notione sapientiae diuinae, partim a posteriori ex eo, quod nullo modo dcmonstrari potest, partes quasdam sacrae scripturae vel perditas vel etiam corruptas esse.
Ostendimus, sterae scripturae primum requisiiunx principii unici conuenire. Nunc ad secundum requisitum principii unici, Integritatem nempe, nos Conuertimus. Est ergo nobis probandum, sacram scri-