장음표시 사용
231쪽
Pergamis ad certitudinem. Argumenta, quae per spieuitatem sacrae scripturae extra dubium ponunt .,
simul probant eius certitudinem. Hinc multi Theo. loei non distinxerunt inter certitudinem et perspicui
talem. At interest tamen aliquid ii iter haec bina re
quisita. Certam nominamus orationem illam, cuius sensus debita attentionμ adhibita figi et determirari potest. Ei ergo thesis nostra : Sacra seripuira est certa. Quod ad subiectum propositionis attinet, Ponitur iterum totum , at praecipua tantum pars toti is intelligitur. Verita. huius propositionis probatur I a priori: Gmnis sapiens, qui alios erudiri vult, ns, suti debet oratione ambigua, seu cuius sensus figi no ii potest, sed certa. Atqui Deus est sapiens. Ergo non uti potuit oratione ambigua. 2 Λ posteriori thesis haec probatur per eadem dicta, per quae perspiculta tem sacrae scripturae probauimus; si enim verbum Dei lux est, eius sensus ambiguus esse non potest. Ver bum enim obscurum dicitur, si sensus latet.
Si sacra scriptura perspicua et certa . est, sequitur, verbis sacrae scripturae non plures sensus 'esse subiectos, sed unum tantum sensum. Nam si verbis sacrae scripturae plures tarsus subiecti sient , qui discerni a nobis non possent,
232쪽
αω CAP. II. DE PRINCIPIO THEOLOG. propter silentium sacrae scripturae, lihor ille diuinus neque perspicuus neqUe Certus esset. Huic veritati id minime aduersatur, quod Theologi do sensu mystico quarumdam partium sacrae scripturae dicunt. Sensus enim ille mysticus non est in verbis sacrae scripturae, 1ed est in rebus et hominibus, quae per Verba significantur.
Demonstrauimus nunc propositionem secundam dogmatis de sacra scriptura. Inde autem sequitur corollarium illud, quod L UTAR Rus nosthr tanto labore contra Pontificios defendit, verbis sacrae sexipturae' non plures sensus esse subiectos. Aurea haec est Ilerismeneuticae regula. Propter hanc solam LuTII ERVs summam laudem meruisset. si etiam nullas alias dedisset regulas. Vt ea vero rite intelligatur, de occasione et sensu huius egregiae regulae monebo nomnulla, et denique Obu ctiones quasdam resellam. Ante tempora L UT HERI et Resormationis omnes Christiani consentiebant, uni euique verbo saurae scripturae quatuor tribuendos esse tensiis, I litteralem;
cum. Di,gma hoc de quatuor senstrus Pontis iis ut,
Mimum erat ad errores suos tuendos. I UT HERUS dicebat,
233쪽
dicebat, nihil legi ,de Pontifice in sacra scriptura. Ergo omnia salsa, quae de eo dicuntur. Pontificii vero respondebant, sensu quidem litterati scriptGram
non loqui de Pontifice; ast tamen senili allegorico.
Sie etiam de igne purgatorio dicebant, quod ex historia ,1 o sEP HI allegorica ratione probare conabautur. . Ios EPHuΜ 'dicebant esse animam, carcerem igncinpurgatorium, diabolum vero Pharaonem. Haec autem LVTHERus omnia, Uno quasi ictu, sola illa regulaeontundebat. Quod Vero ipsam propositionem Lu-
THERI , sacrae scripturae verba Vnum tantum Labere sensiim, spectat, animaduerti debet I circa sublectum, LV ΤΗΕRvΜ de verbis sacrae seripturae .loqui, non autem de rebus, verbis tignificatis; et eirca praedicatum, per .Vocabulum sensiis intes κgi se- riem illam idearum, quam aliquis, quum scribit, in
animo habet, et per Verba indicat. Omnis, qui 1cri
bit, ινγ ideas seu repraesentationes in animo Ilahel; ,s illas vult cum aliis communicare; γ quando hasideas cum aliis communicat, utit ser verbis tamquam signis. Sensus itaque est: Spiritus sanctus per verba
sacrae scripturae non voluit plures series idearum in animis nostris excitare, sed unam tantum. Si quis vocabulum sensus aliter definire velit, is LVTHERI
regulam oppugnare potest. Ponanaris, per sensum intelligi omnia illa, quae ex dicto quodam sacraescripturae per ratiocinium sequuntur, et elici possitnt.
qui sic vocabulum sensus desinit, is dicere potest. . dicta
234쪽
aog CAP. II. DE PRINCIPIO. THEOLOG.
dicta sacrae scripturae multos habere significatus p sect
haec consectaria iunt res, non verba sacrae script rae, ideoque hoc nihil essicit eontra dogma LvTHERI , si sensus vox, stricte sumatur et ex sententia viri magni. Si quis dicere velit, sensum esse adplicatio nem dicti alicuius faciae scripturae ad alia dogmata et veritates, etiam nihil detrahit dogmati LUT HERI . . Hic iterum res, no I verba, intelliguntur, sed L. v THERus verba intellexit, ideoque dogma illius inis concussum stat. Luditur modo Verbis, et qui Oin pugnant, nihil demonstrant, nisi in alio sensu sum tur, hoc dogma non esse verum. Sed de hae ro non disputamus. Exemplum dabimus: PAVLLva unam tantum seriem idearum in animo habuit, haec Ieribens: pietas ad omnia vitilis est. Potest vero
ex hoc dicto concludi: ergo impletas noxia; verum hoc non ex verbis, sed ex rebus, silmitur. 'Non verborum eth sensus: impietas noxia, sed modo est consectarium ex propositione, quam PAVLLus d cuit. Porro ex illo PAVLLI dicto concludi potest, hominem esse felicem, qui pletati mideat, sed haec propositio non in verhis latet, sed iterum est conclusio, quae per ratiocinationem ex verbis sancti PAVLLI deducitur. Aliud exemplum: PAVLLus I. ΥΙΜ. lli, I 6. dicit: Detis manifesatus es in caris
xe Huic propositioni unus tantum sensus subiectus est; Verba quidem seu vocabula plures habent noti nes, sed ex illis unica tantum in hoc dicto valet. At possunt
235쪽
pollunt ex hoe dicto per conelusionem et ratiocinat . nem aliae veritates deduci: I Iesus Christus est Deus.
I Ergo in Iesu Christo diuina natura humanam sbi associauit. 3 Ergo Iesus christus smilis est patri. Ergo Iesus christas fuit homo. Sed hae omnes
propostiones non sint stilus dicti, sed modo res peteoraelusionem et ratiocinia ex verbis sincti pavLLI deductae. Ergo distingui debet ab sensus; b eoi elusio ex sensu ἔ c adplicatio et accommodatio. Id satemur, in uno dicto sacrae scripturae plures lateia 'veritates quae ratiociniis et conelusionibus ex illi, deducuntur ἔ at hoc negamus, per verba sacrae serupturae plures quam mam seriem' idearum intelligi. '
Nune ad prohationem accedemus. Potest vero. quam hactenus explicuimus, proposito LVτBEM ita probari: Quicumque certe et euidenter loquitu is verbis suis non debet plures sensus subsicere, quam Vnum, alias orationem suam obscuram reddit. Atqui Spiritus sanctus certe nos in sacra scriptura erudire voluit, Ergo. Λrgumentum hoc est certissimum qificumque enim cum verbis suis plures sensus copular, neque illos indicat, sine dubio orationem obsturam reddit; Iam vero omnes Christiani fatentur, spiritum sanctum homines per sacram scripturam cerinto instituere voluisse, concludendum ergo, sub is rasis sacrae stripturae unum tantum sensum esse reconditum. led nunc
236쪽
MO CAP. II. DS, PRINCIPIO THEOLOG.
. Veniemus ad obiectipnes. Solent Th8 rei se sum sacrae scripturae distisguere in litteralem et mysticum, et dicere ii iniciWiis multis. ' M scripturia duplicem esse senium. Ηος nonniugi adhibent contra propositionem illam LIT ERI, sic, argument tςs: in. nuntii sacrae seri turae diistis duplex est sensus. iliti alis nempe et mysticus, , sevitur, verbis sacraescripturae non Vnum semper sensti 'biectum esseti Atqui , Ergo. Ume obiectionem noni omnes Theologi ecclesiae. nostrae Uuo modo. refellupli. Multi exsestimant , sensum misticum non dignu' eis: veriss Ni . alioque nomine appellandum. . Vero re
spo dent, ne Pontificii a V Tu DRI sest enum uindi
queant. Sic nodum non soluunt, sed timide dissecant. Ast possutruis diuistonem illam in se fui'. mysticum et litteralem retinere, si modo dogma LVTHERI recointelligamus. LVTHERVS, ut fassius iam monui, putat modo Verbae. Verum enim vero mysticus se sus non per verba indieatur, ita per res et personas. Dabo exemplum. iIn libris hio sΙs narratur historia aeri paschalis. Hio Vnus tantum est Verborum sensu eat res ipsa plures habet senius .nempe Iesus ChristuΑlab illo agno, non Vero agni voce, intelligitur. Parratio est corum, quae de Pontifice maximo in Vetere Testamento R MOS E narrantur. In omnibus illis unus tintum est sensus Verborum; at in re ipsa, quin per verba significantur, plures sunt sensus. Hae de r. iusius in hermeneuticis. . λ
237쪽
Ex hoc dogmate de sacra scriptura
sequentia per iustam et legitimam con elusionem corollaria manant. Ergo I saera striptura ab omnibus christianis Dan. V, 39. maxime vero a ministris emelesiae legenda est. I. Tim. III, Is porro Π sacra scriptura est infallibilis; et omnia, quae in ea leguntur, pro indubitate certis recipi debent. ΙΙΙ) Sacra scriptura habet auctoritatem canonicam, sue normativam. IVJ Sacra scriptura est iudex Controuersiarum, seu auctori tatem habet iudicialem. V) igitur non illa tantum, quae in sacra scriptura diisserte tradita sunt, Verum etiam illa, quae per legitimam consequutionem eX Verbis sacrae scripturae fluunt, pro diuinis et certis oraculis recipienda sunt.
i Explicato de sacra s plura dogmate, nihil reliquum est, nisi ut usura et adplicationem huius dogmatis ostendamus. Dedimus consectam Φonmilla, quae probe sunt notanda, et de quibus magna nobis lis est et controuersia eum Pontificiorum doctvirebus, qui illa omnia negara et reiicere conantur.
238쪽
Corollarium primum est: sacra scriptura ab omnibus Christianis es legenda. Quum enim I ea omnem
veram cognitionem de Deo et rebus diuinis comple.ctatur: quum 2 virtutem habeat animos hominu eonuertendi, concludimus, sacram scripturam ah omniistius ine lagendam. Vtrumque, quod probationis to dedimus. iam in antecedentibus demonstratum est. Quum saera scriptura contineat leges et Praeecepta Dei. necessario ea ab omnibus est legenda, qui cives Dei sunt. i Lam enim ob caussa n dantur et promungantur, ut legantur. Probatur etiani hoc eorollarium ex IOA. . V, 39; Eρευναπι πας γραφας : Scruta mitii scripturas. Scrutari supponit carum Iectionem . . seeus lentiunt Ponti sicli, qui arbitrantur, saeram scri-
pturam non esse ab omnibus legendam, sed modo a , clericis, qui alios ducent. Haec 1ententia infinitis libris a nostris et Reformatorum Theologis reiecta . est. Uident errorem Pontificii, eumque reiicere eruisheseunt. ει quo enim tempore acta est inter nos et Pontificios haee controuersia , immutata est eius ratio. Veteres Pontificii tempore .LV.THERI et Resoematio.
nis per totum etiam saeculum XVI. ct XVII. statuunt. saeram scripturam laicis ego prohibendam. Suum friuolis vero viatitur ratio libus, quamque ineptis et infirmis vesponsionibus ad nostra argumenta, optime .cognosci potest ex NI C. LE M A I R S sanctuario profanis oeci O, s. de sacrorum bibliorum prohisistime. Iodie rigidiores quidem idem repetunt; sed pruden-
239쪽
tiores non modo lateis Iectionem saerae scripturae eoncedunt v, verum etiam eorum nonnulli negara volunt. Vinquam Pontificios aliter cogitasse. Sed honi a illi viri valde falluntur. Facta insecta fieri nequeunt. Non iuuant sophisticationes. Bullae Paparum clare quuntur, V. gr. Bulla Unigenitus, in quibus laiciat lectio sacrae scripturae claris verbis prohibetur. N rari ergo non potest, hoc dogma fuisse Romanae eea clesiae, saltim Latinae. Nam Gallos plerosque prus dentius hac in re domisse, ut in multis rebus aliis, a facile largior. Hos hodie sequuntur hac in controuersiau multi ex ecclesia Romana, maxime qui in Germania o a degunt. Sciendum enim, ecclesiam Romanam in dies d propius et magis ad nostram sententiam accedere. iii Hiae in multis prouinciis versiones sacrae scripturaeu fiant, n laici eam Iegere possint. Ne tamen Putemus. a bos iam saniores doctores ecclesiae Romanae, qui laicisi, lectionem scripturae sacrae concedunt, cum KLVTΗE ai RO in hoc dogmate consentire. Minime, sed multum , adhuc discriminis inter nos et hos optimos Pontificios Ranet. Non nobis concedunt, Deum velle et iubere.
α Ft sacra scriptura ab omnibus legatur. sed suadere, modo consilii instar eius lectionem. Hodie ergo non bi disputamus, utrum scriptura sacra etiam a laicis legendati . sed utrum hoe dogma: seriptura ab omnibus Ie-
240쪽
exprimi , id ita , nihil aliter, exprimi debet. veritas eorollarii nostri est manifestissima. Nam si sacra seriis plura ea Deo dictata est, necesse est, ut nullus error inin illa oceurrat. Quicumque ergo credit, sacram , seripturam a Deo esse prosectam, et Deum esse vera-ems is* corollarium nostrum negare minime potest. Si vero non fallax est scriptura sacra, fidem meretur in omnibus. Huie iterum Pontificii aduersantur, et 'substituunt hanc propositionem: Ecclesia est insallit,iis iis , seu habet auctoritatem caullativam fidei. Fate tur gemmina, vera esse, quae in sacra scriptura traduntur : allicantendunt, homines, qui saeram scriptu- Tam legum, eam non recte intelligere posse; ergo
ecclesiam magis audiendem esse. Hinc in Concilio Tridentino, sessione statim secunda. ecclesiae tribui. tur auctoritas caussativa fidei. At ecclesia etiam sessime potest. Pontificii non ostendere possunt. -
elesiae luisllibilitatem datam esse, ideoque thesis nostra
Cordylarium tertium hoc estr saera scriptura habet auctoritatem canonieam , seu normativam. Sensus est: Sacra seriptura est illa regula, ad quam omnes cogitationes hominum de Deo et rebus diuis Bis consormandae, et ad quam omnes actiones hoωminum instituendae sunt. Veritas huius corollarii ex illis manifesto constat, quae iam a nobis demonstrata sunt; si enim sacra scriptura a Deo ad regulam et normam nobis data est, necesse est, ut actiones et a Di ' O 4 cogi-