장음표시 사용
251쪽
trihutorum Dei sequitur. Ex primo conceptu, seu independentia, sequitur tota series attributorum ill rum negativorum. Solet hic primus conceptus tribus vocabulis indicari, dicitur I independentia, a asellas,3 necessaria exsistentia. Haec tria vero vocabula unam et eamdem differentiam Dei significant. Quod-xumque enim independens est, a sie est; quod a se est, est independenε; qusdae se est, necessario exsistit. et quod necessario exsistit, est a se. Haec tria vocabula, quamquam a recentioribus philosophis subtiliter distinguantur, reuera tamen unum sunt. Λstitas et neeessaria exsistentia positiuum conceptum exprimit, negativum vero vocabulum independentia. Dum diiscimus: Deus es in pendens, profitemur, rationem .exsistentiae eius non esse in ullo ente alio. Dum ducimus: Deus es ens a se , indicamus positive, hane rationem esse in eo ipso. Dum dicimus: Deus necessario ex fit, declaramus exsistentiam diuinam cum eius essentia coniunctam esse arctissime. Secundus comeeptus est: Deus est illa natura, quae exsistent alii 'omnibus aliis naturis dedit. Recentiores Phila plii 'aliis hoc exprimunt verbis. Dicunt, Deum eri naturam , quae continet rationem exsistentiae rerum omnium. Hoc idem est. Nominatur etiam mutarias
seu mussali as De . De exsistentia Dei non agitur proprie in Theologia reuelata. Haec assumit exsistentiam Dei vi probatam in Theologia naturali. Exsistentia vero Dei pur duplicem argumentorum classem proba
252쪽
tur, argumentis metaphysicis, seu a prioris e. gr. contingentia huius mundi, vel argumcntis physicis.
seu a posteriori. Addunt quidam classem argumento-xum historicorum, sed illa probabilitatem tantum haheni., non plenam demonstrationem. Argumenta physica ex Confideratione Naturae derivantuν, e. gr. fructura corporis humani. Haec argumenta metaphysica et Mysica a multis Theologis exposita sunt. Physim praeprimis ab 1llis, qui ex instituto Roaga et 1 BoYLII sermones publicos icontra Atheos habere solentis quos Per argum ta Physica conuincere A
omnes illi, qui negant etalem essentiam, qualem nos Per uocabulum Deus, Intelligimus, ad tres hypotheses, ut sem tentiam suam defendant, confugere de Bent. Aut enim I statuendum illis est, seriem illam rerum, quae mundus appo, Iatur, Mecessario exsistere, et lex omni aeternitate fuisse; aut a) praecipere d Bent, mundum hunc Certo quodam tem-
De scriptoribus, exsistentiam Dei demonstrantibus, agit EARRICIVs in Delectu argumentorum p. 236. sq. cui addatur FROBRsII Breuis .ac dilucida scriptoriam .atque argumentorum,quibus aruminis diuini ex byensia comprobatur, recensio. Dilucida haec est commentatio, qua argumen ta prouexsistentia diuiua omni gigore logico graminamur.
253쪽
pore ex materia, per Vim legum mechanicarum, exortum esse, aut denique 3 molem illam corpoream, quae mundus appellatur, concipere debent tamquam substantiam, insita quadam vi varios Effe- ctus proqucendi, seu anima quadam praeditam esse. Nulla vero harum hypothesium explicare potest phaenomena mundi; et omnes ad propositiones seu sententias absurdas, et rationi non conumnientes ducunt. Quod quum ita sit, necesse est, Vt talem naturam exsistere credamus, qualis Deus appellatur. . '
Sunt homines, qui Deum esse negant: Non negant ege naturam quamdam necessariam et aeternam, sto negant, esse caussam quandam sapientem rerum omnium. Quaecumque sententiae de mundo Phaeno mena mundi non explicant, et ad absurda ducunt,
falsae sunt. Atqui eorum Θpotheses, qui Deum esὸ negant, ita, comparatae sunt. . Ergo falsae sunt. . De maiori nemo dubitat. Deum qui negant, non sunt unius sententiae; sed in Varias lactiones abeunt, quε-rum sunt tres, prima est illa, quae statuit, mundum nostrum ex omni aeternitate per se constitisse. Haee sententia est athesemus Aristotelicus, seu peripateticus. ARasTOTELES gnim putauit, mundum hunc ab
254쪽
omni aeternitate constitisse. Hodie hic atheisimus fere plane exstinctus, et contemtui expositus est, nec ille ullo modo demonstrari et probari potest, Altera putat, ex materia per vim legum mechanicarum exstitisse hunc mundum cςrto tempore. Hic est Athe sinus mechanicus, qui materialisticus quoque vocatur qui in hoc errore sunt, putant I ab aeterno mateis riam fuisse; ab confusam eam et indigestam fuisse
n in hae latuisse leges motus seu mechanicas; 4 per has certo temporς illam seriem rerum ortam esse, quae nunc exsistit. Dicitur hic Atheismus etiam Epicuraeus.
Nam EPICvRVs arbitrabatur, ex aeterna materia .
ne mundum certo tempore per leges motus fuisse
factum. Non vero omnes, qui huic 1ςntentiae sauent, eadem ratione sin explicant, sed iterum a st abeunt. Tertia sententia dicitur Panthesmus vel Spinoti ar. Hi hane seriem rerum ut suhstantiam concipiunt, in qua vis quaedam varios effectus producendi latea statuunt, uniuersale hoc esse Deum, et unam eam- . cimque substantiam; h ne autem binas habere realitates, extensionem et cogitationem. Hoc systema priniseepS BENED. SPINOIA methodo mathematica voluit demonstrare in Albica sua; unam se. esse substantiam et hanc ex binis compositam esse attributis, infinita extensione et cogitatione. Confutauit praeter alios
hos SPINO ZAE errores L. B. de Wo LP in Theolomtia naturali. Nemo vero contra illos curatius disputauit, meliusque systema spINO ΣΑΕ inspexit, quam
255쪽
rIIustris I ARGEs acutissimus vir. Epicuraei et
Aristotelici fere omnes esse desierunt. Hodie qui restant Athei omnes spinogismuui vel Pantheisimum amplectuntur. Pauca nunc contra has hypotheses monebimus. prima hypothesis est: Mandus es aeternus. Hic nostmateria tantum, sed etiam series rerum, quae Inmundo est, intelligitur. Haec hypothetis prorsus essabsurda. Quod de partibus verum est, id quoque de toto verum esse debet. Omnes mundi partes sunt contingentes; contingens vero est, quod rationem exsistentiae suae extra se habet. Quod vero contingens est, et rationem exsistenisae suae extra se habet, Est dependens; hinc non potest esse aeternum. Haec hypothesis tot rationibus est labefactata, ut nemo eam defendere amplius audeat. Secunda hypothesis est: Mundas certo tempore per sim legum meehanicarum suis consatus. Leges mechanicae ex mente eorum, qui hane sententiam tuentur, sunt principium mundi. Sed systema mundi eamdem semper formam habet. t leges mechanicas tam eonstans, stabilis et immutabIII, 6rdo nasci non potest. Confugiendum ergollabis est ad sapiEntissimam caustam, quae omnia haeceontinet. Celebris N EvTON in principiis malle--tieis egregie demonstravit. hune mundum ex solis 'legibus mechanicis non potuisse eongus. Haec hyp thess
256쪽
thesis impingit praeterea quoddam rationis principium. Ratio contendit, sine quadam caussa nihil exsistere possie. In legibus mechanicis multarum rerum nulla est cauta. Est vita in mundo i nos vivimus et innumerabilia antis malia vivunt. Vita, ratio, cogitatio, intellectus caussas suas habent. Hae vero nec in materia possunt esse, nec in legibus mechanicis; nam nee ex materia nec
ex legibus mechanicis ratio reddi potest, cur homo vivat, cur sit spiritus, cur ille intelligat, velit, cogitet. Denique qui mundum recte contemplatur, videt, multa in mundo esse et ad eertos fines adornata. Vbi certus quidam finis, ubi consilium est, ibi sapientia . et ratio cogitari debet, et is sine dubio sapiens est; qui sibi certos fines ponit, et media adhibet, quihua fines obtineri possunt. Itaque ad maiorem eonfugere debemus caussam. Haec est illa caussa, quam Deum vocamus. Totia hypothesis efficit Pantheismum; quiesim sequuntur, σι παν seu hoc Vniuersum, esse Deum putant. Vniuersum hoc et Deum non inter se differreeristimant. Pantheistae neque sunt Athel, neque Theistae, sed medium inter hos tenent. Non sunt Athei, nam largiuntur, rea Deum. Non sunt meistae, nam
mundum et Deum confundunt. Nemo acutius demonis
strare voluit hane hypothesin, quam luaaeus Lusit
Bus, BENEDICTVs SPINO2Λ, vir acutus atque
subtilis. Statuunt Pantheistae, uti supra dimim, unam esse substantiam, cui insit cogitatio et extensio, et has realitates esse infinitas. Statuunt praeterea fatali P talem:
257쪽
tatem : nam s necessario agit substantia, ut supponunt, sequitur, fataliter, quae contingunt, contingerm Seqopponimus sequentia. Omnis hypothesis falsa est, quae multa assumit, nihil autem probat. Assumit T vnam tantum in toto terrarum Orbe esse substantiam. sed non probat. Desinitio substantiae, quam exhibuits PINOZA, fallax est maxime. ab Assurnit, duas
tantum.esse realitates, extensionem et cogitationem. Primam esse realitatem materiae, secundam spiritus. CARTYs II haec erat sententia, ex qua concludebat, Deum omnes realitates habere. Extensionem . Vero
esse realitatem, non probauit. Est illa potius phaenomenon materiae, seu notio metaphysica. 3 Contendit aliquid, quod a recta abhorret ratione. Pantheistae caussas finales reiiciunt. Omnia vero ad ce eum quemdam finem facta sunt. sPINoZA denique 4 negligit notionem enus a se. Concedit, esse ensquoddam a se. Quod vero a se est, et necessario exsistit, non est compositum, sed ens simplex, ut in Metaphysicis deinonstratur ).
Esientiam Dei nos vulgo concipimus tamquam ab attributis et perfectionibus Dei distinctam; et deinde ipsa Dei attributa distinguimus in binas classes, in ne- .
Cons. p AD. cvDNORTHI Bsema intellectuale, ubi Athetismus sustus profligatus est, eiusque nypothe- ses explicatae sunti a i
258쪽
gatiua et positiva. Animaduerti vero debet, has distinctiones non esse Veras, atque reales, sed metaphysicas tantum et notionales, neque in Deo, sed in nostra tantum mente et ratione fundatas esse. Nam si essentia Dei vere differret ab attributis et persectionibus eius, et si attributa seu persectiones Dei realiter inter se differrent, Deus esset natura com-
posita et mutabilis, nec idcirco necessario exsisteret, sed rationem exsistentiae
Necessarium est, ut pauca de Dei essentia genesi ratiin moneantur. Essentia Dei pars est Theologiae reuelatae. Distinguimus vulgo I essentiam a perfectionibus diuinis, o persectiones inter se. Distinctio. nes vero hae non sunt reales, nec fundamentum hahent in Deo. sed modo in nostra mente, et a nobis intientae sunt, ut commodius de Deo disserere quea
mus. Sunt hae distinctiones nihil aliud, quam mentis nostrae notiones. Hoc Scholastici ita enuntiabant. Persectiones Dei disserunt ut conceptus diu si vario rum, quae in Deo a nobis cogitando discerni possunta His generatim praemissis, theses datas vherius diluci. dabimus. Prima hace est: Essentia Dei non realiteκ dissert ab eius perfectionibus. Caussae ante omnia sunt
259쪽
proferendae, cur distinguamus essentiam a persectionibus. Hoc efficit I auctoritas sacrae scripturae, quae loquitur separatim de misericordia Dei, de aeternitate
etc. Altera caussa est ab intellectus nostri imbecilli.' tas; ille enim non tanta gaudet perspicuitate, ac tanto lumine, ut ens simplicissimum uno mentis actu comprehendere, sibique repraesentare queat. Nobis primum alias naturas aliaque nobis entia repraesentemita
necesse est, et deinde ad Deum conceptus, quos sormavimus nobis, adplicamus. His caussis accedit. 3 quod persectiones diuinae demonstrandae nobis sunt ex essentia Dei; haec enim est id, quod rationem contunet omnium perfectionum diuinarum. Expositis his caussis, porro mihi obseruandum est, non omnes The logos et Philosophos consentire, quid sit essentia Dei; sed dissensus hic non est magni momenti. Ueteres mς- taphysici ita definiunt essentiam, quod sit id, quod primmum de natura quadam concipitur, quum de natur euiusdam cogitamus, et secundo, quod rationem continet omniuia illarum rerum, quae in natura quadam in- sint. Recentiores Philosophi aliter sentiunt, sed non opus est, ut eorum sententiam recenseamus. Bini illi conceptus, quos suppeditavimus in dofinitione nostra de Deo, abstractiones tantum sunt mentis nostrae in
cogitando, ex quibus successive reliqua, quae in Deo sint, derivamus et declaramus. Ex qualibet perseetione Dei rςliquae possunt derivari; quaelibet perfectib est eius essentia, vi in Theologia naturali demonstratur. Ergo es.sentia Dei et persectiones eius non disserunt. . N.
260쪽
SMΤ. I. CAP. I. DE NATURA DEI. Altera nostra thesis est: Perfectiones diurnae usu disserunt inter se, sed nosm concipiendi modo distinis
ruuntur. In hominibus persectiones et attributa rea liter distincta sitiit. Intellectus noster, quoniam limistatus est, non adeo multa simul sibi repraesentare potis est, et voluntas, quum limitibus suis circumscripta sit. non multa decreta uno tempore formare potest. Si res in Deo ita quoque sese haberet, sequeretur, Dei intellectum vel voluntatem limites habere. Iam vero propter independentiam et aeternitatem limites hahera Bon Possimi, et unum tantum constituunt. Distingulimus vero attributa Dei in a maliva et uegativa. Quod ad attributa negativa Dei attinet, apparet, quoque nostro concipiendi modo sic nominari. Sum abstractiones ita inter se iunctae, ut nullo modo possint diuelli. Clarius dicam. Attributum Dei negativum essillud, cuius primus et proprius conceptus et terminu e impersectionem a Deo remouet, ita ut per immediatam
nsequentiam realitas quaedam in Deo afferatur; amrmautium est, quo quid in Deo ponitur, et per com
sequentiam imperfectio remouetur '
Quum essentia diuina id fit, quod in tionem continet omnium Dei attributo rum, et haec diuina essentia in definitione Dei expressa sit, necesse est, Vt ex notionibus Dei in definitione indicatis, Omnia