장음표시 사용
351쪽
De prima actione multa exstant stripturae sacraedicta. Vocabulum generationis est biblicum. Davidv. c. Psum II, 7. dicit: tu es stius meus, hodie gene-νaui te. uuicumque generat, is νere et realiter, seu
prsonaliter, dsinctus es ab eo, quem genuit. Atqui Pater generauit Filium. Ergo Pater disinctus est a Filio. Hac de re nulla potest esse disputatio; quomodo generatio probanda, in sequenti paragrapho ditemus. Secunda actio personalis dicitur spiratio. Hoc voca bulum nusquam legitur in diuinis libris. Spiritus sam ctus dicitur quidem πρ de quo spiratio deducitur; at nihilo tamen minus spiratio non habet auctoritatem biblicam. Ex hoc sequitur, vocabulum spirationis non esis necessarium, atque ita nemini obtrudi posse. At opus tamen nobis vocabulo quodam, per quod actio illa indicetur. Iam quum hanc ob caussam assumtumst vocabulum spirationis, nihil peccamus, si illud re. tinemus. Iam ergo argumentamur: Quicumque mittiatur et spiratur ab aliquo, is rere distinctus es et personaliter ab illo, qui mittit et spirat eum. Atqui Pater et Filius mittunt et spirant Spiritam sanctum. Ergo illi dsincti sunt a Spiritu sancto. Qui hoc argumentum refellere volunt, sic ratiocinantur. Voca-hula generationis, spirationis, quum ad Deum transferuntur , metaphorica sunt. Generatio proprie in Deum cadere non potest. Processio sine dubio im-
proprie intelligi debet. Deus enim omni praesens est. Comparatur actio diuina cum illa actione humana.
352쪽
quam generationem, spirationem, processionem nominamus. Sunt ergo haec Vocabula metaphorice inter-- metanda. At ex vocabulis, dicunt, impropriis nihil ςerti probari potest. Maxime prouidissime agendum est, quum actiones diuinae cum humanis comparantur. Ggneratio Dei nobis incognita est. Haec solent no- his opponi. lam ea loluam. Concedimus, I inhoe dogmate generationem, spiratiotiem, processionem, voces metaphoricas esse; 2 talem generationem, qu sis est humana, in Deum non cadere; 3 cautissime esse disputandum de his actionibus. Sed ex his concessis non sequitur, quod aduersarii eliciunt. Quum duae res inter te comparantur, sine dubio illae ana. Iogiam et similitudinem inter se habent. Quod quum ita sit, inter actum Dei et generationem humanam similitudo sit necesse est. Pari ratione de spiratione et proces sione loquimur. Hoc unum lusicit, ad firmandam certitudinem argumenti nostri. Est ii ver actum diuinum et generationem humanam similitudo. Ergo est discrimen
inter generatorem et generatum.
Vt vero doctores Scholastici hoc argumentum, quod ex actionibus personalibus ducitur, magis firmarem . subtilitates quasdam metaphysicas adiec runt. Κegimus hinc, in personis diuinis esse distinguendas I actiones, Ii proprietates, II l notiones, in nostris adhue systematibus illeologicis quibusdam. Sed raro explieant . Ergo explicabo. Veteres Me-
353쪽
Metaphysici, si quando volefant ad notiones abstractas ascendere, incipiebant a conside ionibus actionum re- ,rum L de qua consideratione concludehant ad proprie- tates. Consideratis actionibus et proprietatibus, altiti, ad notiones abstractas formandas ascendebant, atque se concludebant: Vbi concipimus distinctas actiones. ibi etiam distinctae proprietates.concipiendae siunt; Ubi vero sunt distillistae proprietates, ibi etiam concipiendae sunt abstractae notiones, per quas earum ideae inter χ' distinguuuntur. E. g. homo ratiocinatur, Vult, cogi tat. Haec est ergo actio hominis. Concluditur proprietas ita. Quum homo ratiocinetur, debet habere proprietatem, ex qua haec actio fluit. Haec est facultas ratiocinandi. Ex hac facultate siue proprietate hominis eruunt metaphysici notionem quamdam, quae hominem distinguit a reliquis rebus creatis, quam dicebant , rationabilitatem. Hanc cogitandi rationem adplica bant ad Deum, et trinitatis dogma. Quoniam Vero nostri Metaphysici non ita ratiocinantur, ideo pauci veterem illam demonstrandi rationem intelligunt. . Hanc methodum ΤΠΟΜΑs DE A INO et alii Theologi Scholastici ad Theologiam applicabant. Obsediuabant , perionas diuina per actiones quasdam inuicem a se differre. Veteres Metaphysici ita concludebant. Quum Pater a Filio per actiones quasdam
distinguatur, et Pater et Filius a spir tu sancto distin- .guatnr, necesse est' ut in Patre aliquid sit, quod non est in Filio, et in Spiritu saneto aliquid, quod
354쪽
SECT. I. CAP. II. DE TRINITATE. 33 sex illis haec propositio theologica; Filius Dei estpersona diuina, quae ex patris e sentia ab omni aeternitate henita est. P . II, 7. ch. V, 1. Dan. I, Ι . III, IS I 8. V, I 8. Rom. VIII, 32. Col . I, II. Ebri l, 6. Quae de Spiritu sancto in diuinis libris
traduntur, ea manifesto hanc propositionem continent: Spiritus sanctus es persο-na diuina, quae ab omni aeternitate proc dii a Patre; Ioan. XV, 26,; et a Filio
Dan. V, 19. XVI, I 3, I , IS. XX, 22. etc. At nulli mortalium licet, quum sacra it riptura nullas nobis suppeditet definitiones harum actionum personalium, eas accurate determinare et definire, et quicumque eiusmodi determinationes et definitiones actionum personalium excogitant, illi suas tantum cogita tones asserunt, quas scripturae dictis et oraculis probare neqUeunt.
i Ostendimus adhuc tantum argumenta , quae eX
actionibus personalibus deduci possunt : assumsimus
quasi illas actiones . iam 'vero illae nobis ex reuela
tione. demonstrandae sunt. De his actionibus quae-
355쪽
- eumque . dici postsint, spectant I certitudinem harum actionum; IIb earum naturam et indolem. Certitudinem sacrae scripturae dicta satis declarant. Ast vero de indole earum caute nobis disserendum erit; deserit enim nos re uelatio. Et hanc ob causam prudentes Τbeologi antiqui definitionem earum dare noluerunt. Verum Meta'
physici saeculi XIII, qui Philosophiam Aristotelicam ad
Theologiam applicabant, tam audaces fuerunt, ut definitiones generationis et processionis dederint. Num verae sint, ego nescio; solus Deus id scit. Sed de his in sequentibus. Iam certitudinem harum actionum deelarabimus. Binae sunt actiones personales: prima, patris ge-seratio; secunda, Patris et Filii spiratio; huic resipondet processio: generationi respondet filiatio. Primum itaque de generatione dicendum. Quando ea, quae de Filio Dui in sacra scriptura exstant, inter se conseruntur, haec nascitur propositio: Filius
Dei est persona diuina , quae ab omni aeternitate ex essentia Patris genita est. Haec propositio duo
membra continet. I Filius Dei genitus es et quidem ex essentia patris 2 ab aeterno genitus es. In hac propositione est aliquid, quod omnes Christiani concedunt, nempe Filium ex Patre genitum esse. At est aliquid, de quo disputatur, nempe I num Filius ex Patris essentia genitus sit, an vero creatus, aut Filius adoptiuus, moralis; 2 Num Christus ex im ito tempore progenitus sit a patre 2 De his binis disputatur inter Christianos. Docemus primo loco: i Chri-
356쪽
SECT. I. CAP. II. DE TRINITATE. Christum expatris essentiagenitum esse. Id demonstra
dum propter dissentientes. Λri4ni djcunt, generationem nihil aliud esse quam creationem, et, si S S. dicit: silium ex patre genitum ςsse, illi dicunt, creatum eum esse Vt angeli et homines, hoc tamen discriminc cum ante Omnes creaturas creatum esse. Sociniani putant, cum dici Dei
Filium, quia per .infinitam Patris potentiam genitus sit en Maria. Haec explicationes Vt destruantur, ostendendum est, filium ex patris natura ime essentia genitum esse, aut Iesum Christum non esse creatum, aut ideo filium Dei dici , quia lege extraordinaria ex virgine Maria genitus est. His praemissis ad demonstrationem dogmatis ipsius de generatione nos accingemus. Ast iiiiii quaedam circa dicta probantia monen- βda, quibus utuntur Theologi in roborando hoc dogmate. Filium ex Patris essentia esc genitum, et i ὲam generationem non in tempore laetam esse , sed
ex infinito tempore, Theologi probare solent per bina dicta classica Veteris Testamenti. Primum legitur PsΑL. II, 7: Tu es Filius meus: hodie gensi tς Prppositio est: lesus Christus hodie a Patre genitus est. Vocabulum hodie Theologi interpretantur per
omne omnino tempus. Sensus itaque : Tu es Filius ' meus , ego ex omni aeternitate genui te. Qui hoc
oraculo diuino utuntur alsumunt I Psalmum hunc sensu litterati de Christo agere; ab vocabulum hodie supradicto modo explicandum esse. At fatendum est,
cae inter nostros et inter Reformatos Theologos lon-- g
357쪽
ge plurimos, qui hoc dictum nolunt referri ad generationem aeternam Filsi, Obseruant, PETRVM aposto-him ACTOR. XuI, 33, laoc dictum adhibere, ad resuta restionem Chrissi demonstrandam. Obseruant porro. non polla extra omnem controuersiam poni, vocabulum hodie de infinito tempore explicandum esse. Prae
terea Λrminiani et Socimani negand D L. IIo stnsulitterati de Iesu Christo adhiberi polle. At nihilo ta men minus dictum hoc, si quis sine partium studio it . 1il consideret, et concedat, Psalmum hunc agere de Iesu Christo, is facile generationem aeternam Filii ex eo probare potest, inter orthodoxos nempe;iat in displitationibus cum pertinacibus religionis hostibus di- erum hoc nullo modo adhibendum est ; multae enim ab huiusmodi homiue obiici post int dissicultates, quae facilius formantur, quam solui possunt. Eadem est ratio dicti Micu. U, I: Tu autem o Bethlehem Ephra-
aea, parum est, v: Iis inter millanas Iehudad; nam ex mihi exibit, qui sit Dominator in Israele r et cuius exitus sunt ab antiquo, a diebus, aeternitatis. Trahitur quidem ad aeternam generationem Iesu Chri-m: at Sociniani multas opponune dissicultates, illique
et Arminiani dictum hoc sensu litterati de lesu Chri- to agere negant. GROTIus assirmat, Micham sensu primo i agere de illo, qui Iudeos ex captiuitate eduxit.. Orthodoxis facile ex utroque dicto aeterna generatio commonstranda est. Ast si iisdem contra hetero
358쪽
doxos uti vellemus, ad multas ambages deduceremur, multisque dissicultatibus implicaremur. Exstant autem in Nouo Τestamento dicta eertis. sma et luculen tissima, ex quibus dogma nostrum probari potest. I. Generatione lii Dei ex patris essentia probant epitheta, quae coniunguntur cum Vocabulo HisIii. Nominatur Iesus I unigenitus Dei Filius; a proprius Dei Filius, et Pater nominatur proprius Christi Pa-3 primogenitus Dei Filius. Haec epitheta mem- 'hrum primum thesis nostrae extra omne dubium ponunt. Iesus itaque dicitur Ι) unigenitus Dei Filius IoΑΝ. I. I 4. III, I6, I 8. Ex hoc concludimus, Iesum Christum sensu eminentissimo esse Filium Dei. Videmus enim ex adpellatione unigeniti, Iesum Christum ea noritione Dei Filium esse, qua nullus alius Filius Dei nominari potest. Nam si compatinis ratio huius denomina tionis foret, hoc est talis ratio, ob quam alii homines . filii Dei dicuntur, adiuncta vox unigeniti parum apte addereturi. . Si haec vera sunt, sequitur Iesum Christum non esse Filium Dei per creationem ; nam alias
Deus innumerabiles habet Filios. Constat a ex illo epitheto unigeniti Iesum Christum non esse adoptatiuum Filium Dei; multi enim per fidem in Iesum Christum adoptati sunt Filii ' Dei. Atqui lesus Christus eo sensu est Filius Dei, quo nemo alius. Ergo Iesius Christus non est Filius Dei adoptatus. Sequitur 3 Iesum Christum non esse metaphorice Filium Dol. Deus enim lania metaphorico multos habet
359쪽
336 P. I. DE THEOL. STRICT. SIC DICT.slios, angelos, et qui imitantur Deum. Atqui Ergo.
sequitur, Iesum Cli istum non dici Filium Dei propter miraculo iam eius in utero Mariae conceptionem.
Iesus Christus eo tensu est Filius Dei, quo nemo alius. At Adamus etiam immediate a Deo productus est, ut humana Christi natura ab ipso prodiit. . Si igitur I sus Christus propter miraculosam eius in utero Mariae conceptionem Filius Dei diceretur, sequerqtur, eum non esse unigenitum Filium Dei. Suppedit i quidem epitheton unigeniti modo nobis argumenta negativa. At sufficit nobis, per hoc vocabulum ρονογεν'st multos errores remoueri posse. Iesus Cliristus IIJ 1 AN. V, I 8. ROM. VII s, 32. nominatur proprius FDιius Dei. Hoc epitheton deinonstrat, lesum Christum re Patris essentia creatum esse. LRιος filius is dicitura ia Graecos, qui ex patre suo progenitus est, seu naturalis est silius, seu qui ex estontia patris sui progenitus est: huiusmodi filius , opponitur filio adoptato, metaphorico. lam concludamus : Quum Iesus
Christus in libris Novi Testamenti ιγιες Lsei Filius
. vocetiir , hoc vero apud Graecos denotet elusmodi filium, qui ex essentia iiii patris progenitus sit, sequitur, Iesum Christum ex Patris essentia progenitum esse. Habemus ergo nunc Iaiic thesin Iesius Claristus Mattiraliri est Filius Dei. Filius vero naturalis dicitur, qui ex patris essentia est progenitus. Nune I ostendemus , Hanc generationem non
in rempore, sed ab omni aeternitate factam esse. Dicta, hue
360쪽
hue pertinent, quae eXstant COLoss. I, s. ΕΒst. I, 6. Quicumque genitus esse dicitur ante omnes creaturas, is apertissime a numero creaturarum excludi dehet. Iam Christus nominatur πρωτετοκος ποοσης κειους. Ex hoe ergo nomine I clare concluditur, Christum non esse creatum, et idcirco propter creaturam eum non esse
Filium Dei. Apparet ab Iesum Ghristum ex omni aeternitate natum et genitum esse; dicitur enim' genitus ante omnem creaturam. Nam quum Iesus Christus excludatur ex creaturis, necesse est, ut haeς ita explicentur: . Iesus Christus natus est, antequam natura quaedam gignebatur: Stilo Ebraeorum eae res sunt aeternae, quae ante omnes creaturas factae sunt. Non habent enim vocabulum, per quod aeternitatem absolutam exprimant; hinc circumscriptione Uti coguntur. PsAL. XC, 2 Reternitas in ipso Deo eadem ratione circumscrihitur. Phrasis ergo illa: Ante omnes creaturas progenitus est, significat idem, quod nos dicimus aeternum. Ante creatiOnem nullum erat tςmpus, sed mera aeternitas. Habemus itaque Propositionem nostram: lesus Christus est aeternus Dei Filius. a Nunc veniemus ad alterum actum personalem, proce ionem et spirationem. Haee duo vocabula correlata sunt. Spiratio est ille actus, ex quo processio oritur. Spiratis itaque considerari potest. tamquam causa, et processio tamquam effectus. Tlie sis : Spiritus sanctus est persona diuina, quae ex omni aeternitate procedit a Paore et Filio, hina habet membra.