장음표시 사용
381쪽
raculosa ab uno Spiritu sancto Dei venire, ideoque omnia dona miraculosa inter se aequalia esse. Ex his verbis intelligitur, a) Spiritum lanctum tonitam habere potentiam, Q infuitam libertatem. Argumentamur,
F Quicumque dona miraculosa inter homines potes disribuere , is in ita siraeditus fit potentia necesse es. Atqui Spiritas sanctas eum primis Chrisianis
communicabat facultatem miracula faciendi. Ergo: Spiritus 1anctus infinita praeditus est potentia. Miraculum est euentus , qui ex naturae legibus nullo modo explicari potest. Qui huiusmodi euentum producit, is sine dubio infinite potens esse debet. Pacuicumque dona sua pro arbitrio suo distribuit, illa liber es. Atqui Spiritus sanctus hoc facit. Ergo Spiritus sanctus in nitam habet libertatem Ex his
nunc concludamus: uuicumque attributa diuina habet,
is etiam essentiam eius habet. Atqui prius scriptura sacra Spiritui sancto tribuit. Ergo et νerum es p serius. Hoc est primum membrum syllogismi nostri. li Altera probatio ex operibus sumitur diuinis. cui facit opera diuina, is essentiam diuinam habere debet. Atqui Filius et Spiritus sanctas eadem faciunt
opera, quae Pater. Ergo Filias et Spiritus sanctus non sunt minores Patre, sed ei eo absantiales. Hoc non aliter quam per dicta sacrae scripturae probari potest. 33 Adscribit scriptura sacra IOAN. I, 3, IO. lCOL. I, 6. Fi lio creationem νnives, quam aliis in locis Patri triai huit,
382쪽
buit, et quae est opus' infinitae potentiae. Uerba illa,
quae IOANNEs breuibus dixit, ea PAvLLus distributivo plenius proponit. Dicit enim, Iesum Christum creasse omnia, quae sunt in coelis, super terra etc. Omnia diuidit PAvLLus in corporalia et spiritualia. Haec distributio propterea adhibita, ut thesis: Filius condidit
mundum, sine omni errore intelligeretur. Ex hoc sequitur, Iesum Christum non soluin esse conditorem materiae, hominum, sed etiam angelorum. Quum ergo creatio, opus infinitae potentiae, Christo tribuatur, Filius Dei aequalis est potentia Patri. NEBR. l, 2. Christo etiam creat o tribuitur. ον εἴ κε κ ρονομεν
μιων plurimas habet et in SS. et extra eam notiones ut significationes. ΙΙoc in loco per ιωνας intelliguntur mundi, siue partes huius uniuersitatis. Iudaei multos putabant esse mundos. Ergo dicit Paulus ad Iudaeos scribens, per Christum esse mundos factos omnes, ωνας omnia systamata, ex quibus Vmilersiitas constat. Excipiunt ad hoc et alia dicta Sociniani, vo cabulum hic adhiberi, ex' quo intelligatur, filium non esse caussam creationis sed caussam instrumentalem, Per quam pater mundum creaverit. Ita Sociniani, Sabelliani, aliique haec loca interpretari solent. Quum 'Vocabulum adhibeat SS. concludunt, per Filium Dei hic intelligi sapientiam Dei, per quam Deus tamquam cautam instrumentalem mundum hunc creaverit.
383쪽
Qui sub ordinationem in Deo credunt, ex hoc aliisque locis limitibus concludere volunt, Filium Patri subordinatum esse, quia Pater per Filium mundum dicitur creasse, et sic Filium ministrum Patris esse, per quem Pater creaverit. Sed baec obiectio tota cadit, si animaduertimus , vocabulum mi non solum de Filio sed etiam de Patre in SS. dici, quod ex Concordantiis et Lexicis videre licet. Conseruatio mundi est quoque 'pus infinitae potentiae. Qui conseruat mundum, infinitam potentiam habeat itecesse est; sinita enim potestis, etiam inuita, concedere. Conferuationem Vero sacra scriptura EBR. I, 3. lesu Christo itribuit: Filius Dei, ait apo olus, fert omnia per νerbam potentiae suae. Dicitur ergo Filius Dei omnia portare. Vocabulum hoc ἀι sensu figurato et metaphorico positum est. Proprie si gnificat suste litare aliquid, ne labatur; quum ergo Chri stus hoc uniuersum portare dicitur, significatur, Filium Dei prohibere, quominus haec uniuersitas pereat et delevirior fiat, quam est. Auxilium, per quod Filius Dei id facit, per haec verba indicatur 7s δυναμεως αυῖου. Dicitur Filius Dei α totum uniuersum portare per potentiam suam. Habet ergo potentiam Filiis Dei. Quum vero ad mundum conseruandum infinita pertineat potentia, seu mundus sit opus infinitae potontiae; sequitur, hanc Iesu Chi isti potentiam infinitam esse. β Iesus
Christus totum uniuersum per verbum suum conseruat, h. e. conseruatio mundi nullam illi molestiam
parit. Ex his ita ratiocinamur: Quicumque Ine pira
384쪽
SECT. I. C. II. DE TRINITΛTE. 36i molesta per solum νoluntatis suae actum , seu per
νerbum suum , suamque per potentiam totum νniuersum conseruat, is opus facit νere diuinum. Atqui Iesus Christis. Ergo. ab Spiritui sancto pariter opera
diuina tribuuntur, v. c. creatio PsΑL. XXXlli, 6: Per
verbiam Iebouae coeli facti sunt, et per seisitum oris
eius omnis exercitus eorum. In his verbis pars ponitur pro toto, coeli nempe pro toto uniuerso; solent etiam interdum diuini libri modo terram nominare, et totum intelligunt uniuersum, coelum er terram. Exeris citus coeli nominantur sidera: haec facta sunt per spiritum oris eius. Ex his ita argumentamur: Qui totum coelorum exercitum fecit, qui fecit solem, lunam et sidera, ordinauitque ea omnia, is opus vere fecit diuinum. Atqui. Ergo. I COR. Xu, 7. Spiritui sancto opera quaedam tribuuntur, quae Vere sunt diuina. PAvLLus
dicit, Spiritum sanctum quibusdam Christianis dona miraculosa, e. c. facultatem nouis linguis loquendi, tribuere. auicumque Pero facultatem miracula edendi, v. e. nouis linguis loquendi, aliis tribuere potes,
is diuiua νirtute praeditus fit necesse est. Atqui Diaritus sanctus ei. Ergo etc. ill) Accedimus nunc ad tertium membrum syllogismi nostri: Quicumque eodem honore assci debent, quo Pater asscitur, illi Deo Patri aequales sunt. Atqui Filius et Spiritus sanctus etc. Ergo Filius et Spiritus sanctus Patri sunt consubsantiales. Maior propositio omni dubio caret, et ab ipsis aduersariis eonis
385쪽
ceditur. Honor enim et cultus semper similis eta debet naturae illius , qui honoratur. Vbi itaque unus est cultus et honor, ibi etiam easdem sequitur esse naturas. Nunc modo ininor probanda, et quidem I ex
dictis sacrae scripturae generalibus. α MATTH. XXVlli, I9. iubentur Apostoli baptigare in nomen Patris, Filii et Spiritus sancti. Obseruauimus iam, sormulam εις ν νεμον significare idem ac ad profitendum Patrem, Filium et Spiritum sanctum. Ex hac formula apparet, Patrem, Filium et Spiritum sanctum pari honore affet
debere; coniunguntur enim, et nulla nota additur, ex
qua cognosci possit. esse aliquid discriminis inter eos. β Ex a Con. Xlit, I 3. Hoc loco est votum; VO- tum autem est genus precum. Precatur in hoc dicto PAVLLvs Patrem, Filium et Spiritum sanctum, ut illi dona coelestia Christianis tribuant; nullam vero notam addit ΡΛvLLus, ex qua cognosci possit, Patrem. Filium et Spiritum sanctum inter se differre. Ex his sic argumentamur : auicumque iisdem supplicationibus rogantur siue νύ a nota discriminis, illi inter se pares sunt et aequales. Atqui. Ergo. Quod ad FiIium attinet. habemus et singularia quaedam dicta. α) Ipse Iesus Christus IoAN. U, M. ita loquitur: Vt omnes Filium
honorent, quemadmodum honorant Patrem. Tιμαν non modo indicat reuerentiam interiorem, sed etiam demonstrationem externam reueremiae internae. Hoc
hodie certissimum, et ex multis seripturae dictis probari potest. Filio et Patri hic tribuitur cultus aequaliss
386쪽
lis, et hoc clarissime patet ex vocabulo eodem modo. Vbi paritas est cultus, ibi est etiam paritas dignitatis et honoris. Atqui in Patre et Filio est parit/s cultus, cet. Ergo. R. I, 6: et adorantaeum c primogenitum omnes angeli Dei. PAVLLVM hic agere de Iesu Christo, ex antecedentibus aperti Gsimum; ad Iesum Christum igitur PAVLLus verba illa adplicat: cuicumque vero ab omnibus angelis est adoranisdus, maior.es omnibus angelis; qui νero maior est omnibus angelis , es supremus Deus. Λtqui Iesus Chrisus etc. Vel sie: Quicumque ab omnibus angelis adorandus est, ia eodem honore assiciendus, quo Pater. Atqui Filius. Ergo etiam eodem honore assiciendus est, quo Pater .
MosΠΕΜΙΙ Η'. erit. novae explicationis dogmatis de tribus in Deo personis, in Dissert. ad Hiasoriam eccles pertin. Tom. ll. p. 399. Vbi pleraque Trinitatis dogmata perspicue et fusius exposita sunt.
387쪽
Diuidunt Theologi opera Dei genera
tim in opera ad extra et in opera ad intra, de quibus hanc potissimum regulam ferre solent : opera ad intra singulis per- sonis propria; opera ad extra omnibus personis communi assint. Illa Opera, quae stilo Theologorum ad extra VocantUr, diuiduntur iterum in opera naturae et gratiae. Vtraque iterum diuiduntur in opera mediata et immediata. Opera gratiae sigillatim iterum diuiduntur in opera gratiae extraordinaria et ordinaria.
In uniuersum Theologi a multis laeculis opera diuina generatim diuidunt in opera ad intra, et in opera ad extra. Εκ ipsis vocabulis apparet, diuisionem hanc iam tempori-huq scholasticorum inuentam esse: at nihilo tamen minus in aue re scriptura sundata est. Mentionem enim illa facit quo
388쪽
rumdam operum et actionum, quae singulis personis propria sunt; meminit vero allorum eti*m operum diuinorum, quae nunc Patri, nunc Filio, nune Spiritui sancto trihuuntur, et idcirco eis communia sunt. Priora vocantur ad in tra haec ad extra. Opus ad extra est actio quaedam personae diuinae, cuius et sectus extra essentiam diuinam terminatur. Opus ad intra est actio quaedam personae diuinae, cuius effectus intra essentiam diuinam terminatur.
Actiones personales, de quibus in dogmate de Trinitate egimus, sunt opera ad intra. De his adtionibus Theologi regulam quamdam ferre solent: opera ad intrasngulis personis propria ς opera ad extra omnibus personis communia sunt. Si primum membrum regulae huius tollatur, sequitur Sabellianismus, et tollitur reale pMlbnarum diuinarum discrimen; si negetur posterius, sequitur Tritheismus. opera, quae ad extra nominantur, diuiduntur iterum in opera gratiae et naturae. Haec distinctio ex vario horum operum sine nascitur. Deus enim persectiones suas aperuit Vel in rerum natura, .vel in hominibus sanctificandis,
redimendis et seruandis. Creatlo U. gr. est opus na. turae : pertinet enim ad. rerum naturam; redemtio vero est opus gratiae; pertinet enim ad seruationem et saluationem generis huinani. Opera naturae etiam certo sensu opera gratiae nominari possunt, V. gr. 'ereatio etiam ideo saeta est, ut Deus per eam gratiam et bonitatem suani ostendat, Vt et prouidentia. Hare
opera iterum diuiduntur in mediata et immediata. Opera
389쪽
366 P. I. DE THEOL. STRICT. SIC DIC T.
Opera gratiae iterum diuiduntur in opera gratiae ordinaria et extraordinaria. Opus ordinarium est aetio diuina, ad humanam salutem pertinens, quae efficitur per gratiae media; opus extraordinarium est, quod sine mediis gratiae ordinariis effcitur. Deus U. gras On- . uertit homines per sacram scripturam; hoc est opus ordinarium: at quum Deus PAVLLVΜ conuertit, opus fecit extraordinarium. Haec diuisio suinta est ex exsecutioiae voluntatis diuinae. Interdum exsequitur Deus decreta per media, tunc fit opuι mediatum. Ast in creatione prima, Deus per solum actum Voluntatis materiam priis
mam producebat. Haec creatio est opus immediatum. Ad tale opus duo requiruntur: I ut illud ptineto temporis il sine medio producatur. Nominamus haec opera prodigia seu miracula, quae in instanti perficiuntur. Creatio secunda est exemplum operis mediati, item redemtio, illuminatio.
q. Ι. Inter opera naturae diuinae primum Ioiacum obtinet creatio. Est vero creatio actus voluntatis diuinae, per quem Deus
390쪽
SECΤ. II. CAP. I. DE CREATIONE. 367
effecit ut haec rerum Vniuersitas exsisteret Quum effectus huius adtionis extra diuinam essentiam terminetur, manifestum est, creationem ad Omnes tres diuinitatis personas pertinere. Et hinc ea partim
Deo generatim Gen. I, I. Ebr. XI, 3. Apso. IU, II: partim Patri I Cor. VΙΙΙ, 6: partim Filio Dan. I, 3. GL I, I 6. Ebr. I, 2, Io: partim Spiritui sancto Psal. XXXIII, 6. Iob. XXXIII, A, tribuitur.
Quoniam vero Deus totum creationis actum non momento et puncto temporis,
sed successive absoluit, ideo Theologi creationem diuidunt in primam et secrιρι-
Vt de pondore huius dogmatis dicendi initium faciam. obseruo, ipsum dogma de exsistentia huius mun- diser primam quamdam caussam in se spectarum, et gene- ratim, partim purum, Partim miXtum esse. Est etiam articulus fundamentalis secundi ordinis, siquidem ex sui clamentali primi ordinis, nempe articulo de Deo, per eonclusionem quamdam iustam elicitur, non vero i mediate fundamentum praecedit, nec sequitur. Sic enim ratiocisamur. Si Deus cxsistit, sine dubio ille huius uniuersi est creator.