장음표시 사용
371쪽
348 P. I. DE TIILOL. STRICT. SIC DICΤ. Tertiis dictum exstat ROM. lX, s: suorum sunt pati υε et ex quibus cest Christus, quantam ad carnem, qui est super omnia Deus, benedictus in saecula. Amen. Ex hoc I liquet, esse in Iesu Christo binas n
turas, inter se distinctas. Per vocabulum intelligitur humana natura; manifestum ergo ex hoc, in Iesii Christo esse veram humanam naturam, et Christum ex Iudaeorum patribus Ortum esse. Λb hac distinguit pΑvLLv libnaturam diuinam, et adiicit vocabulo determinationes quasdam, quae ostendunt, Iesum Christum persectissimoiensu Deum esse. Nominatur ille ab Deus super omnia; etυam6di sine dubio supremus Deus. Nominatur
h Deus , qui in omnem 'aeternitatem celebrari debet. Celebratio nascitur ex perfectionibus alicuius. PAVLLVs ergo auum dicit, Iesum Christum in omnem aeternitatemeelebrandum esse, hoe significat, Iesum Christum infinitas habere persectiones. Quicumque has habet, is in ,
omnem aeternitatem celebrandus. Nunc Omnia colligamus. Constat es Iesum Christum hominem esse ipsum esse verum hominem; γ Iesum Christum smul Deum; eum esse supremum Devita; ε Iesum Christum infinitas habere perfectiones. Hoc dicto itaque nihil fieri potest clarius ad diuinitatem Iesu Christi probandam ' . Progredior ad quartum dictum I TIM.
Sociniani omnes neruos intendunt ad vim huius dicti effugiendam. Dicunt, punctum esse debere post vocabulum σορη . . - ex quibus Christis es iuxta
372쪽
ill, I6: Deus mamnsatus es in carne etc. ei. Ex his Verbis elucet, in Ie1u Christo esse binas naturas. Diuina indicatur per vocabulum humana per vocem Coo nConiunctio autem harum naturarum constat ex vocabu-
lo up νραθ ' . . Si ve, κυρινς loco θεου, ut in quibusdam codicibus est, ponitur, tamen nostra ex eo probatur sententia; distinguit enim PAVLLus vocabulum Πριν a voee νονρυς, et dicit, eum apparuisse in forma carnis. Nunc sequitur quintum dictum 1 IOAN. Reto: Scimus vero, quod Fidus Dei venerit, et dederit nobis mentem, ut 'cognoscamus Vertim Deum
Patrem et simus in Vero Deo Filio, in Filio illitia
IESU CHRISTO. me es verus Deus et vita aeterinna. Pronomen relativum c ς his referri debet ad
earnem. Super omnia benedictus si Deus pater)
in secula. Ita Sociniani dictum hoc expresserunt in editione N. T. Amstelodami Germanice editi. Sed distinctio haec prorsus tundamento caret, etsi adoptaretur, tamen diuinitas Christi ex hoc oraculo probaretur. PAVLLVS dicit, Christulit ex patribus natum este secundum carnem. Ex hoc sequitur, Chrillum etiam habere naturam aliam; sin minus. non opus suisset, Vt PAVLLus dixisset, Iesum Chri-- alam lecundum carnem natum esse. Ut vim huius dicti effugiant Sociniani, eontendunt, .vocabulum Θεη non a PAVLLO proficisci, sed in antiquis dicibus Graecis Nouid estamenti legi κυριος. Hoc dicunt, non probant. Exstant quidem quidam
codices, in quibus κυρεὸς legitur, sed multo plures, in quibus legitur Vindicat hanc lectionem I EMANT let tres sur tesociniani e P. 3 S.
373쪽
praecedens vocabulum, Iesum Christum. Pugnant quidem Sociniani, hoc vocabulum non pertinere ad Iesum Christum, sed ad Deum Patrem. Agitur autem hic de illo, qui vitam aeternam nobis peperit; hic autem est Igsvs CHRIsTVs. In his rarbis figura quaedam : Iesus
Christus non est vita aeterna, sed caussa vitae aeternae. Sensus ergo est: Iesus Christus est ille, qui vitam aeternam nobis peperit. Ex hoc intelligitur vocabulum ουπος referri debere ad Christum: Pater enim nobis non Vitam aeternam peperit. De hoc Vcre expressis verbis dicitHr, quod sit Deus. Ex his itaque dictis ma- ni sinissine concluditur, Filium esse Deum, et in Seria plura sacra verum Deum adpellarL . Nunc it probandum, Spiritum sanctum quoque esse Deum. . Eum enim personam esse, ex actionibus eius iaνn demonstratum est. Non tot quidem exstant
in scriptura sacra dicta, in quibus Spiritus sanctus dia sertissime Deus adpellatur, quot adsunt de Filio. sed
sunt tamen bina ceteris clariora. Primum dictum e stat ACT. V, 3, 4. Is, cui Ananias mentitus -erat. Deus est Atqui Ananias Spiritui sancto mentitus est.
Ergo Spiritus sanctus est Deus. Alterum dictuna legiis tur I COR. lli, I 6. Obseruari debet, binas illv pr positiones, ex quibus hoc dictum constat, mutuo sese eXplicare. Prima propositio est: soles sunt temptam Dei; altera propositio : Spiritussanctus in Iobis habia
tat, est prioris explicatio. Hae propositiones si iu-ur sit conserantur, haec nascitur thesis: Spiritus san- , ' ctus
374쪽
ctus est Deus; Is, qui in fidelibus habitat, est Deus. Atqui Spiritus sanctus etc. Ergo. ' Quum igitur diuinitas Pat is, Filii et Spiritus
sancti probata sit, et recta ratio et reuelatio nos doceat , Vnum tantum esse Deum, ostendendum nunc est, ut hae recte capiantur, qua ratione ea, quae di-Ximus, proponenda sint. Pater, Filius et Spiritus tanctus tu 1acra lcriptura Dii appellantur; at eadem tamen dicit, unum tantum esse Deum. Nunc quaeritur, quomodo hae binae propositiones inter se comparari
postitit; contradictoriae enim esse videntur. Hanc ap- Parentem contradictionem quatuor modis Christiani soluunt, et inde quatuor oriuntur opiniones de Trinitate.
l Sunt Christiani, qui dicunt, vocabulum Dei esse ambiguum. Intet hos Sociniani statuunt, Filium et Spiritum sanctum Deos modo esse titulares, nuncupatitios; alii dicunt, eos modo esse Deos subordinatos; et hinc illi vocantur subordinatiani. Sociniani dicunt, Iesum Christum tantum honoris causssa inscriptura sacra Deum appellari. il Sunt Sabelliani , hi dicunt, Filium et Spiritum sanctum Deos modo esse ideales. Dicunt etiam, Patrem, Filium et Spiritum sanctum esse vocabula, per quae tres modi diuinitatis indicentur ; hinc dicuntur
pro diuinitate spiritus s. hunc idcum etiam explicat OEDERus de adoratioue Spiritus S. p. 6. Num lo-ί Cus Vero CYPRIAMI ibi adductus probet, eum idem de hoc loco sensisse, lane ambigQ. .
375쪽
cuntur Modalistae; nonnulli etiam operationes esse
ill Sunt Tritheitae, qui dicunt, Patrem, Filium et Spiritum sanctum tres esse Deos inter se aequales. Nos lU dicimus, esse quidem in diuinitate tres
personas, sed hoc discrimen non tollere unitatem diuin m. Nunc ostendemus, hoc systema omnibus aliis praeferendum esse. Primum systema paullo post insequentibus paragraphis resutabimus ex eo, quod sa-
cra scriptura Filio et Spiritui sancto eadem attributa et actiones adscribit, quae Patri tribuit. Secundum systema iam in praecedentibus refutatum est per actiones Personales, per quas Pater, Filius et Spiritus sanctus realiter distinguuntur. Tertio systelnati et reuelatio et ratio repugnat. Quum baec vero tria systemata falsa sint; quum certi simus, x Filium et Spiritum
sanctum non esse Deos titulares. 2 Patrem, Filium et Spiritum sanctum non esse Deos ideales, sed reale inter eos este discrimen, et tamen 3 Vnum modo esse Deum, nihil aliud reliquum est, quam ut fateamur, quod per tot saecula omnes sere Christiani lassi sunt, nempe P
trein , Filium et Spiritum sanctum tres esse personas consubstantiales. Vocabulum consubstωitialis est, uti iam diximus, vocabisum humanum, quod quarto faeculo intrintum 'est, ad Arianos refutandos. Hinc Vocabulum illud non est absolute necessarium; attamen quia per bene multa saecula usitatum fuit, retineri' potest. S. M.
376쪽
β. VI. Huic autem argumentationi quum duo possint opponi et Opponantur I ambiguitas vocabuli Deus; Il) ordo personarum
Trinitatis, his dubiis opponemus argumenta realia. EUertuntur scilicet, modo observemus, fac ram scripturam Filio et Spiritui sancto eadem attributa diuina adscribere et eadem opera, seu actiones, quae Patri tribuuntur et adscribuntur, ex quibus aequalitas maiestatis personarum concluditur Colo si. H, 9, 3. Dan. I, I. V,
26. Ebr. I, I 3. PsaL CXXXIX, p. I Cor. Is, Io. XII, II. Dan. I, 3 Io. Colis. I, 46. Ebr. Ι,3. Psal. XXXIII, 6. I. COr. XII, 7. Quibus accedit Scripturam se
Cram iubere, Patrem, Filium et Spiritum sanctum eodem cultu et honore
Systema Iabellianum negat realem distinmonen
personarum Trinitatis, et in antecedentibus latius resulatum est. Tritheismus per ipsam rationem refellitur. Ergo minc ad systemaSocinianorum et Subordinatianorum nos conuertemus. Huius autores duplex argumentum Z adia '
377쪽
adhibent. Obseruant vocabulum Dei ambiguum 'esse.
Dicunt vocabulum respondere vocabulo
vocabulum autem hoc de naturis Deo inferioribus adhiberi; ideo credendum, Filium et Spiritum sanctum non eo sensu esse Deos, quo Pater Deus est. Il) Testantur ordinem personarum, Patrem semper primo loco poni, deinde Filium et spiritum sanetium. MATTH. XX Ulli, 24. I.IOAN. V, 7. EX hoc ordine concluditur maxime a Theologis ecclesiae anglicanae I inter Patrem, Filium et Spiritum lanctum esse inaequalitatem quamdam, omnem enim ordinem indicare,ynam personam esse altera maiorem et superiorein. Et a Filium et Spiritum sanctum minores esse Patre. Ita argumentantur: Vbi Ordo cst, ibi est disparitas. Atqui inter has tres personas estinaequalitas quaedam. Ergo. Hoc argumentum Valde est imbecille. Ex ordine non semper inaequalitas concludi potest; potest enim inter tres personas esse aequalitas et tamen Ordo quidam obseruari et esse. Vbi plures sunt personae. ibi ordo esse debet. Verbi caussa in collegiis ordo quidam est , et maiores praeseruntur quodammodo iunicribus. Ex hoc ordine vero nemo concludit, illa collegia esse inaequalia. Cogitemus modo Apostolos Christi. Numero illi erant duodecim; omnes dignitate aequales, Omnes idem habebant docendi munus, omnes a Deo illumi nati et missi. Nihilominus tamen inter eos certus ordo obseruari debebat. Europa multos habet reges, omnes dignitate pares, tamen ordo inter illos est.
378쪽
Praeterea hic ordo non semper obseruattir 2 COR. X ll, I 3. Filius patri praeponitur. Adde I PETR. I, 23. ubi Spiritus sanctus post patrem et Filius postremo loco ponitur. Hoc systema per tria argumenta realia , quae in unum syllogismum contrahuntur a nobis , resutatur: Quicumque t diuina habent attributa, tib diuina faciunt opera; ill eodem cultu assici debent, quo prima persona diuinitatis, illi eodem sensu Deus adpellari debent, quo Pater. Atqui. Ergo. Maior propositio ab ipsis aduersariis conceditur. Omnes enim, qui ratione sana praediti sunt, concedunt, ex attrihutis naturae alicuius ad indolem eius, immo eX Operutius, ita concludi poste; effectus enim testatur de caussa. Vbi ergo diuinum effectum videmus, ibi etiam necessario diuina natura concipi debet. Quicumque eodem honore digni sunt, illi etiam eamdem habere dehent Raturam. Igitur nobis tantum demonstrandum, minorem veram etae. Hoc ex solis scripturae sacrae di-
ctis conficitur. Atque in hac demonstratione semper
praestruenda est haec propositio: Vbi νnum attribunum, ibi omnia reliqua, seu essentia Dei. .Nune dicta ipsa in , ordine suo proferemuS.l Prior probatio sumitur ex dictis, quae de Filio et Spiritu saneto diuina attributa enunciant. I Ad attri- huta Filii quod attinet, sacrae litterae ita probant. COLOSs. ll. 9. In ipso, in humana Iesu Christi na
tura habitat omnis plenitudo diuina. Plenitudo Z a est
379쪽
est complexus eorum, quae ad essentiam rei alicuius pertinent. Sensus itaque est: omnia illa, quae ad essentiam diuinam pertinent, in illo sunt, qui humanam naturam sibi iunxit. Quum hoc sit, sequitur, Filium Patri prorsus aequalem esse, et eadem attributa habere, quae Pater habet. Inter attributa diuina et essentia n Dei, ut capite primo docuimus, est modo discrimen ideale , quod modo in mente nostra sormatur. AvLLus ergo quum dicit, Iesum Chi istum omnia illa quae ad essentiam diuinam pertinent, habem, simul dicit,
Iesum Christum esse Deum. β) Commate 3 Privmvs dieit: In quo Christo et Filio Dei omnes thesaurisapientiae et mentiae absconditi. Is, in quo omnes thesauri sunt sapieutiae et scientiae, is infinitam habere debessapientiam et mentiam; Hoc autem est attributum diuinum. Ergo Iesus Christus hahet attributum diuinum. Vbi unum vero est attributum diuinum, ibi sunt omnia; non enim dissociari possunt: Iesus Christus est Filius Dei proprius. γ IOAΝ l. I. 'Iesu
Christo tribuitur aeternitas. Demon strarunt iana Theologi, haec vocabula ε, αρπι aeternitatem indicare. IOAΝ-s ergo quando, dicit αρχνην ο Λογος, dieit Iesum Christum esse aeternum ; hoc autem est attributum diuinum; exinde igitur concluditur, Iesum Christum esse Deum. IOAN. V, 26. Asellas et
independentia Filio Dei adscribitur. De Iesu Christo dicitur: quemadmodum Pater habet vitam in se ipso,
smiliter odit etiam Filio Oitam habere in se ipso.
380쪽
In his verbis hac latent propositiones: a Pater habet astitatem; b Filius pariter habet astitatem, et quidem eamdem, quam Pater habet. Filius igitur, uti Pater, nullam habet exsistentiae suae caussam; c hanc aseitatem Filius accepit a Patre. . EBR. I, 3, 8. Commate 3. dicitur Filius omnia ferre νerbo potentiae suae. Qui hoc potest, is habet tonitam potentiam ; non enim ad hoc opus iussiciens esset potentia finita. Et versu 8. Iesus Christi is p Deus adpellatur b ei aeternitas adscribitur. Plura Aieta non sunt necessaria. Iam con-
cludo : auictimque eadem habet attributa, is etiam eamdem habet essentiam. Atqui Pater et Filius eadem habent attributa. Ergo eamdem habent essentiam, et idcirco νnum sunt. Nunc et ad attributa Spiritus sancti progrediemur PsAL. CXXXlX, 7. Spiritui sancto omnipraesentia
tribuitur. Sensus oraculi: Spiritus tuus ubique est. A cuius oculis se nemo abscondere potest, is Omni- Praesens est. Atqui. Ergo. Omaipraesentia est attributum diuinum. Ubi unum est. ibi sunt omnia attributa. Spiritus sanctus itaque eadem cum Patre et Filio habet attributa. β I coR. ll. Io. adscribitur Spiritui sancto omnifcientia. Quicumque enim prosum da Dei scrutatur, is infinitam habere debet scientiam: Deus enim est infinitiis. Λtqui Spiritus cet. Ergo. γ I COR. Xll, II. loquitur PΛvLLus de donis miraviculofis veteris ecclesiae. Ob haec lis quaedam orta