장음표시 사용
541쪽
Iuisse, dun permisisset peccatum, iustitiam, bonitatem .et misericordiam suam testificari, quod non potuisset, disi peccatum primorum hominum permisisset. Lapsum nimirum, aiunt, Deo occasionem suppeditasse, sinam iuis stitiam ac misericordiam doctarandi. Nam in poenis improborum Deum potuisse iustitiam sum demonstrare. et in remunerandis piis misericordiam suam patefacere potuisse dicunt. ' Quam ob rem quum hoc non aliter fieri potuisse putent, quam si Deus lapsum primorum parentum permisisset ideo etiam Deum occassonem peccandi homini suppeditasse dicunt. Hoc systema R formatorum vero a reliquis Christianis reiicitur. Ostendunt Pontificii, Lutherani, Arininiani atque alii, hae systema dissicultates illas minime soluere, 1ed illas p clus confirmare et roborare. . Nam si lapsus Adami medium fuit, per quod Deus fines suos obtineae voluit sine dubio lapsus primorum parentum a Deo deineretus suit. Quicumque enim finem Vult, illum etiam . media velle necessie est, quae ad hunc finem ducunt, et sic quoque Deus fit caussa et auctor peccati.
3 Postremus omnium , qui BAYLΙVΜ oppugnarunt, surrexit LEIANIZIus, qui Theodicaeae nolium systema proposuit ad illud BAYLII argumentum destruendum. Neque enim quisquam negare potest, quin LEIBNIZIVs ingeniosissime versatus fuerit, in dissiculi tibus Baylianis oppugnandis; quae vero LEIBUZIVS
dicit, non plane noua sunt, sed ab aliis sane dudum
542쪽
proposita. Usus est eum Stoicis dogmate de mundo optimo. Quemadmodum BAYMus veterum dissicultates noua ratione expoliuit, ornauit, decorauit; ita quoque LMIBNIZIvs Veterum responsionem ingeniosi me ii ua ratione, nouo habitu, nouo vultu expolivit. LEIB NuIus ex ratione sapiendae uiuinae sic argumeutatur: Deus est sapientissimus: quicumque sapientissimus est, ex multis, quae intellectui eius obuersa itur, id semper eligit, quod optimum est. Deus praevidit, plus boni ex lapsus permissione euenturum esse, quam si eum impedivisset. Poterat eum impedire, et non impedire. Sapientia eligebat posterius . et permittebat lapiuna Adami, ut illud bonum eueniret. Quid dα hac re nostra aetate disputatum sit, id satis notum est. Nos paucis sententiam nostram dicemuS. ἀystema uIANIZu , si a priori consideratur, pubcrum et ingeniosum est, atque omnes dissicultates tol-
ilere videtur: at 11 a posteriori spectetur lioe 1ystema, cerae disticultatibus non caret; sed tot habet nodos, quot reliqua systemata. Potest ei opponi, hoc systomate non refutari , Deum esse auctorem et causam peccati primorum parentum, sed idem poni. Nam si Deust lapsum primorum pgrentum idcirco permisit, quia. niam vidit, ex hoc systentate plus boni euenturum esse, quam ex reliquis systematibus omnibus, quae intelleis
inui diuitio obuersabantur, ipsa certa electio huius. 1Psematis facit, ut Deus pro caussa peccati habeatur. Quicumque enim systema aliquod eligit, et omnia sic dispo
543쪽
disponit, ut illud systema essectum suum consequatur; is caussa et auctor fuit omnium rerum et eventuum, qui cum hoc systemate coniuncti sunt. Maxima praeterea quaestio est, utrum ex lapsu Adami plus honi λ
euenerit, quam ex aliis lystematibus enenire potunset. Qui hoc lystema adoptant, illi demonstrare debent.
ex aliis systematibus non tantum boni prodire potuisse, quintum prodiit et prosectum est eX peccato primorum parentum et lapsu Adami. Id autem dissicillime demonstrabitur. Possumus enim systemata concipere, ex quibus, ea sit Deus elegisset, ii ne dubio multo minus mali et plus honi euenturum suisset, quam ex syst mate lapsus Adami et primorum parentum. Nostri Theologi, seu maxima pars eorum, nullum horum systematum eligit. Nos plerumque ita. . respondere solemus: Scimus nos a priori ex infinita Dei lapiuutia, illum non esse causiam peccati, quod primi parentes admiserunt. Fatemur, nos relpondere Mon posse dissicultatibus , quae huic demonstrationi possunt a posteriori opponi. Sed id nondum demo strat, noliram demonstrationem fallam esse. Nam ceristissima est ea demonstratio, si nec contra argumenti formam nec contra materiam aliquid obiici potest. Quicumque ita a priota demonstrat dogma quoddam, ut sorma argumenti iusta sit, et praeterea praenais ae negari Bory possint, is non tenetur ad omnes dissicultates
soluendas , quae dogmati tali obiici possunt. Haec ergo est communis responsio Theologorum nostrorum: Ixx s Deum
544쪽
Deum non esse cautam et auctorem peccati primorum
parentum a priori patet: cbntra hanc sententiam, non vero contra ratiocinium ex infinita sanctitate diustum,dissi. cul.tates quaedam moueri possunt; quibus soluendis quidem nos non sumus pares. At hae dissicultates non possunt veritatem demonstrationis nostrae tollere et deis struere; itaque quamuis neque ratio neque reuelatio tantum virium nobis suppeditet, ut omnibus dissicultatibus Occurrere queamus, ipsa tamen res tenenda eiu Reliqua autem futurae diei et aeternitati committenda sint. Haec responsio talis est, ut in ea acquiescere
possimus; interea tamen illis, qui ita se prudentes putant, ut his dissicultatibu* satisfacere possint, illis, inquam, ignoscamus i Quomodo etiam hoc systema explicetur, modo innocentia Dei salua maneat, id a no- his tolerari potest. In eiusmodi enim rebus, modo vetritates fundamentales non laedantur, unicuique permitti debet, ut suo ingenio utatur.
hominum sunt maxima mala, eX parte Vero Dei noua ratio salutis obtinendae, siue noua salutis oeconomia. Mala, quae ex hoc lapsu ad homines redundarunt, sunt
Vel priuatiua, Vel possitiva. Primi homines omni selicitate sua tam naturali quam spiri-
545쪽
C. II. DE HOMINE LABENTE ete. 323 '
spirituali priuati sunt; quoniam caussae illis subductae sunt, ex quibus felicitas
eorum nascebatur. Maxime Vero omnes
perfectiones spirituales, seu consormitas illa cum Deo, quae imago Dei appellatur, per hunc lapsum tota perdita fuit Rom. III a 3. Eph. IV, 2 . Col. III, Io. Hae
poenae autem partim erant naturales, partim vero arbitrariae. Privationem Veteris felicitatis consequuta est summa infelicitas atqUe calamita S, non naturalis tantum,
Consequentia huius peccati alia ex parte hominum, alia ex parte Dei nata sunt. Ex parte hominum enatae sunt poenae seu mala: poena enim est malum, ad quod sustinendum aliquis propter legem violatam est obligatus. Illae poenae vel priuatiuae vel positiuae sunt, quae arctis simo nexu inter se coniunctae sunt. Poenam priuatiuam sustinet, qui bono priuatur ob delictum admissum. Poena potiua est malum, quod propter inobedientiam suam alicui infligitur. Omnis felicitas mortalium ex certis caussis pendebat : quibus subductis, effectus quoque cessare debebat. Subducebantur autem illis summa perspicacia ingenii, vis imaginationis . felicissima memoria reliquaque commoda, quae ab eorum innocen- ilia
546쪽
tia pendebant; tollebatur corporis immortalitas. Sub ducebantur illis amoenissimum domicilium, victus saluber imus, imperium in animantia, tranquillitas ea, qua antea fruebantur, et maxime privabantur illa conis formitate cum Deo , seu imagine diuina. Si homo haheret adhuc partem huius conformitatis, Opera grata Deo si iis viribus facere posset, et hoc si posset, merendi etiam sacultatem haberet, atque sic redemtore minus indigeret. Probabimus ergo, totam imaginem diuinam amissam esse. ΚΟΜ. III, 23 : Omnes peccauerunt et carent gloria Dei etc. Propositio: carent gloria Dei ita dissecari potest: I Habuerunt olim gloriam Dei; a nunc omnes homines carent illa gloria Dei. Per gloriam Dei perfectiones diuina; in scriptura sacra intelliguntur, quoniam gloria ex iisdem perfectionibus sequitur. Ponitur .in hac formula effectus pro eausta. Dicere Vult PAVLLVs z amiserunt homines persectiones diuinas, quarum similitudinem primi homines habebant. Argument ur ex hoo dicto: atii earet iliis rebus, ex quibus gloria Dei nascitur, illa perfectionibtis et consoninitate cum Deo caret. Atqui: homines carent idis rebus, ex quibas gloria Dei nascitur. Ε. carent quoque conformitate cum Deo. Ex dictis EPH. IV, 24. COL. IlI, IO. ita concludimus.
Vtiod aliquis inducere debet, id ipse aon possidet.
Atqui: Christiani inducere iubentur nouum hominem., seu imaginem Dei. Ergo: ipse iam non habent simia litudinem iam Deo. Apparet vero ex iis, quae dixtimur
547쪽
C. II, DE HOMINE LABENTE etc. sas
imus, naturales poenas dedisse hominem. Naturalis nempe poena est, cuius ratio ex ipso delicto dari potest. Ε. g. mala, quae libidinosi sibi contrahunt. Poena arbitraria est, quae eX Voluntate legislatoris pendet. E. g. quum princeps homicidam vel furem jugulari vel capite plecti iubet. Eiectio hominis ex paradiso poena est arbitraria. Ast de spiritualibus poenis, quae lapsum
sequutae sunt, uberius agendum erit.
In spiritualibus illis malis, quae ad pri
mos homines et eorum posteros eX peccato ipsorum derivata sunt, et Uno Verbo peccatum dici solent, quinque generatim considerari debent. Jb Origo malorum. illorum. Fundata sunt illa non tam in voluntate legislatoris, quam in ipsa vixiori
sa actione primi hominis. JIo Sedes hc
rum malorum. Resident illa in toto homine, non in Anima tantum, Verum etiam in corpore. ROm. VI, 12, I 3. III) Ρropagatio. Propagantur haec mala ad om- pes homines per naturalem propagatio
subiectum horum maiornm ese Omnes omnino homines. Dan. III 6. RomΙΙΙ,
19. V Duratio horum malorum. DU-
548쪽
rant illa usque ad mortem hominum, et,
quamuis per regenerationem et conuersionem enerventur et imminUratur, numinquam tamen ante obitum prorsus destru- untur. I Ioari. I, 8. Gal. V, 17.
Agamus nunc de malis spiritualibus ex peccato ortis. Incipiamus a generalioribus , tunc felicius ad specialiora progredi peterimus. Sunt vero generalia ter quinque momenta consideranda. l Caussa plasica malorum ad homines derivatorum nee in homine, nee in cacodaemone quaeri potest . sed in ipsis iitio hominis actione, fructu sellicet arboris vetitae; ad Deum enim reserri plane nequit. In fructu ergo illo dehet suisse potestas animam hominum corrumpendi: venenum quoddam, quod in animam et corpus operari, et Viramque partem deprauare poterat. Et hodie in terris Orientalibus sunt fructus, quorum perinceptio non modo vires corporis, sed etiam animam hominum omnibus perfectionibus priuatia Quum tales ergo arbores adhuc hodie reperiantur, nemini mistum videri potest, in stiustu arboris eognitionis honi atque mali talem Vim reconditam fuisse. quae ineptos homines effetit ad felicitatem spiritualent conseruan dam et augendam.
549쪽
C. II. DE HOMINE LABENTE etc. ' sar
II Sedes corruptionis es totvr homo. Quemadmodum ante lapsum totus persectus erat homo; ita post Esepsum totus est corruptus. Multi secus sentiunt, putantes, corruptionem Vel in solo eorpore, uti Boehmistae Manichaeique, vel in anima sola latere. Nos e conir ario torruptionem in utraque parte hominis residere putamus, et hanc sententiam scriptura sacra et experientia conssrmat. R M. Ul, I 2, I 3. Non dominetur peccatum in mortali corpore vesro cet. Duae hic latent pi opo-stiones: tb in corpore irregeniti peccatum dominatur: II at in regenitis dominium suum peccatum amitter e debet. Peccatum originale hie intelligi, ex praedicatis
clarum est. Hoc ergo Originale peccatum tam qua m reginam PAVLLVs repraetentat; moris enim PAvLLO, ut
notiones abstractas sub personae imagine proponat. . dicit vero de hac corruptione, eam dominari nota de- here in corpore. Fatetur ergo apostolus, eam Hominari in corporibus irregenitorum, et monet regenitos,
ne hoc imperium permittant. Argumentam ut : Si ineorpore hominis irregeniti corruptio leges fert, sine du-hio ad animam quoque pertinet; alias enim non pos.set leges ferre. Experientia id quoque .lestatur; ha hent enim quaedam vitia nostra sedem suam in anima. E. c. ambitio et auaritia in imaginatione resident d prauata. Quicumque vero voluptati indulgent, vel iracundia laborant, ii sanguine vitiossi praediti sunt. iracundia ex nimia mobilitate sanguinis pendet: libidines autem a sanguine nimis aestuante deueniunt.
550쪽
IIl Propagatur hoc peccatum per vias naturais Ies ad liberos et posteros ncsi, os. Si dicimus peccata propagari, non intelligimus actionem illam parentum, qua lapsi sunt, qua in in starolis dicimus peccatum oriaginans, sed intelligi inus peccatum originatuin. Nempe vitioliis ille habitus, quem sibi parentes coiit a erunt, seu corruptio naturalis, ex em oris, propagatur per vias naturales ad posteros. Haec thelis polemica est. Opponimus eam Pelagianis, qui statuunt, peccaeum nullum transire per generationem in posteros Adami. Ex quo errore sequitur, IJ neminem damnari propter peccatum Adami seu Propter vitiositatem, qua nasci. mur et in baptismo insantum peccatum non remitti. Putant ergo, si in Adamo omnes peccasse djcimur. modo' ita diei, quia Adamum imitamur peccando. Consybrant cum Pelagianis nonnulli Ponti scii, Sociniani, Ar-
miniani. Id Dauid PsΛL. LI, 7. diserte dicit : Ecce in iniquitate formatus sum et in peccato calefecit
. me mater mea. Quod enunciatum ad omnes homines pertinet ' . Vitia corporis a parentibus ad nos deri
Futilis est exceptio, quam Pelagiani proserunt, Dauidem de se loqui, asia utari vero ad uniuersale non valere consequentiain. Urget id BELLARMINvs Lib lli. de ami ne gratiae, et Remonstrantes in Actis synodicis P. i. P. 2o7. At Vero radionem vitio litatis suae ponit David in generationea parentibus Peccato contaminatis , quod commune habuit cum una uilitis hominibus, ut adeo. genus c. nclusiuuia itaPrubari nequeat. Quod ii dica , l