장음표시 사용
71쪽
Nqnc ad eqnsstetaria propedimur. Sunt nostra ara te Plurimi, qui analogiam. fidei esse neganti nivero. ignor/nt, quid analogia fidei sit. Constat, verteres Theologos, si de hac analogia fidei loquuti 1unt,plam non ructe desim isse. Exinde ortae sunt derisi senes illae, in primis lCtorum, analogiae I strae fidei. Hine exstant tam multae desinitiones, Quae tamen clar
ram notionem anal ogiae fidei in Omnium mente noste'nsormant. Hinc factum est, Vt multi de analogia sdqdubitarent. THOMASI Us et eius sectatores dicunt, analogiam modo laruam et spectrum quasi esse ad d pollendos hostes relisionis. Alii concedunt, esse an MIogiam, sed illam non esse normam. His conseclari3nρnnulla opposimus et . . I
Mei et illi 'qui eam neg nti iviter fallantur
Constat analogia fidei ex articulis iundament libus, artificialiter inter se connexis. Prosositiones quasd Merimarias esse nemosnegat, et eaedem sunt arueiiij iundamentales. . . It/que exsistunt arriculi sund mentales, Illosque inter se pqsse connecti, nemo negabit. Θym Nec duo ergo sint certa, i et analogia fidei nihil .liud, quam sompleMas. Miltilicialiβ isticulorum fundamentalium, qui iusto ordine liger se connexiiunt, patet analogiam fidei exsistere.
ad quam omnes interpretationes sacrae scripturas veritates Theologicae explicari et conformari defienti
72쪽
Qui sibi pcrsuadet, per analogiam fidei modo systema
aliquod theologicum v. c. systema Reformator.m et . Intelligi, mente ignariis reprehenditur, quia non intelligit, quid si analogia fidei. Non enim nos intel-
ligimus per analogiam fidei systema aliquod ibeologi eum, sed veritates primarias aliquas . ex quibus rell-
quae consequuntur. Omnes silentiae principia quaedam habent, id nemo in dubium vocalist. Per haec Principia, seu veritates primarias, intelliguntue illa dogmata, eX quibus omnes propositiones scientiae alicuius iusta conclusione derivantur. omnes itaque scientiae habent principia sua. Theologia est scientia ι ergo etiam in Theologia principia quaedam esse de-hent. Hae veritates. primariae et principia nominantur vesiculi iundamentales. Haec principia vel in nexu es extra nexum ponuntur; quando extra nexum p . 33untur, non cint norma, std quando in nexu ponuntur. Quum Theologia scientia sit, ideoque principia quaedam habeat: quum porro haeet principia inter se
connecti queant; quum denique illa principia, inter sti connexa, normam aliquam formare possint, constat etiam, veritates primarias theologitas, in nexum quemdam redactas, pro norma nobis seruire posse. Sunt V. g. apud Icios leges quaedam primariae, ut apud nos articuli fundamentales. Ad illas omnes leges se eundariae explicari, et cum illis nexum quemdam hahere debent, si verae habendae sunt. Eodem modonos concludimus. Quicumque itaque ex Isitis analo- , , , o
73쪽
tiam nostram fidei deridet . se ipsum deridet. Me possumus contra derisiones ICtoruin iure retorsionis
vidi: Quaecumque propositio theologica eum analogia fidei nexum habet, et ad illam explicari potesti vera est, et contra. Sie: etiam Philosophi coneludunt.
, Do Ane Theologi e multa olim satis inaniter disputata sunt: facile autem do gma de fine Theologiae explicari potest.
Duplex est Theologiae finis: alius male' rialis, alius sormalis.. Finis materialis Τheologiae non differt a fine fidei i, et a sine sacrae scripturae. Est ergo diaplex: intermedius, fides in Jesum Christitan; et vltimus, fatus Taeterna. Finim formalis iterum duplex est, intermedius' et vltimus. ' Intermedius est solidior et ceptior c0gnitio veritatum a Deo reuelpita, tmeritidus '' est facultas, veritates a Deo reuelatas scienter et adcurate explicandi, demonstrandi, determinandi, et adueris
sus sidet aduersarios defendendi.
Antequam hunc locum 'de Theologia et specia tim Theologia dogmati ea finiamus, de fine Theologiae nobis
74쪽
nobis aliquid dicendum est. Finis est caussa, propter quam aliquis aliqui A agit, vel omittit. Ex hac desiis Mitione constat, scientias proprie finem habete non posse. ideoque, si de scientiis sumatur lioeZvocabuisium, illud. proprie sumi non posse. Ex definitione
nostra patet, requiri naturam intelligenti et ratione prat ditam. Homines, . sipi scientias discunt, habent finem: At scientiae ipsae proprie finem habere nequeunt. Temporibus ARIS TOT E LIs veto un usumit, ut scientiis fines attribuerentur. Quando itaque de fine scientiae alicuius loquimur, Moe1hulum hos sumimus iae roprie, et nihil aliud intelligimus, quam fluctum, qui ex scientiis Oritur et capitue. Homines enim ideo ad scientias A adplicant, quopiam putant, se fructius ex illis perqlpeta pose, Hic fructus nam, Matur fi.nis The Iilogiae. - :Uδφc obseruatia .ejugling e ad tequ0ntia. Quamlo quumur . t quinam ustisni Theolopiae, nihil alsd iquaeqtur, quam est utilitas i jla,. quam ii , qui Ad scientiam Irheqlogaeaceedun3, speraui. Siolastici doctor multas . diui sones de sine TMolygiae securunt. Dixi idi uir uulgo snis Thuologiae ab illis in interhum iet. externum
Finis inter nus est qui pullius: est in potestate eorum,
qui dileui it The logiam , Finis extern s est ille, qui in potesttate discensium Theologiam non est, ed ideirco nostris viribus cumparari'Dn poteta Postquam
ita diuisuis est sinis Thςologiae, dicunt Theologi.
Memi tuternum esse lacustatem, veritates reuelatas ., solide
75쪽
Elide cognoscendi, ritet determinandi et demonstrandi. inem externum iterim diuidunt Seholastici, in sinem obiectivum et formalem. l obiectivam finem dicunt, ipsum esse Deum. De sine obiectivo distinguunt finem Theologiae formalem. Finem Theologiae formalem
It tionem Dei esse dirunt. Hanc finem formalem iterum diuidunt in intermedium et in ultimum. Fianem intermedium fident in Iesum Cluistum esse dicunt: ifisem vitiinum, salutem aeternam In his vero di in sonibus adnotantium est, quod fines Dei, hominum atque scientiarum inter se confundantur. o seruautimus iam , Deum ipsum nullo iure inter fines Theologiae referri. Sed . scholastici doctores, necessitate coacti, hoe fecerunt. Namque ex praetcripto ARI STO TE-,LIs diuidebant Theologiam in partem de sue, de , Iabiecto et de mediis. 1 tum haee diuisio abrogata esset a uvae HERO, CALax Tvs illam rursus induxit. quem multi sequuti sunt. In hac diuisione quaerebatur. quo locus de Deo referri debeat 8 non poterat loeus de Deo ad subiectum referri: nam hoc est homo ; neque ad tertiam partem de mediis. Nihil ita- iqee reliquum erat, nisi prima pars Theologiae, ad quam locum de Deo reserrent. Hanc ob caussam distinetio illa finis Theologiae externae in formalem
et obiectivum orta est. Per hanc egregiam distinctionem scholastici doctores id adiequebantur, qui dogma fine Τbeologias in prima parte Theologiae Ponipossit. ἀ
76쪽
In Theologia attendendum I est obiectam Theoo is ae a forma Theologiae. Materia, suo obiectum. sinit veritates . quas Deus ad salutem hominum roue-
lauit. Per formam omne id intelligitur, per quos Theologia a fide simplici distinguitur. Pertinet i itaque 'ad' illam nexus clarus et adcuratus, recta propositionum determinatio et solida demonstratis. . Nam in simplici fide non est eiusmodi nexus philosophicus, seu artificialis ἡ quemadmodum in The logia: non ibi est demonstratio atque determinatio, tam adcurata, et reliqua, quae ad scientiam requiruntur formandam, Alium sinem habet obiectum
Theologiae, alium sorma Theologiae. Hi duo fines bin vulgari doctrina inter id miscuntur. Materia, stuebi ectum Theologiae eumdem habet finem, quem 'habet fides, seu sacra scriptura. Deus vero Ueritates . Duc Maa ad salutem hominum ideo reuelauit, Vt I
omnes in lesum Christum crederunt; ab ut per fidem in lesum Christum salutem aeternam consequerentatr. Finis itaque Theologiae materialis, seu os,iecimus, est vel intermodius vel ultimus: intermedius est fides in Iesum Christum; ultimus, salus acturna. Libro ostri catechetici simplicissime scripti eum dum habent finem, quem materia, seu Obiccium Theologiae pi. nis autem hic sigailleat utilitatem, quae ex Theol oritur. Nunc ad formam Theologiae transsi inus; quid haec sit . . dictum iam est. - . Finis autem . seu utilitas, formae Theologiae duplux est, nempe
77쪽
intermedius et . vltimus. Interme fius est λlida et distineta cognitio veritatum diuinitus reuelalprum. Finis ultimus est facultas dogmata reuelata recte interta pretandi, demonstrandi, determinandi et defendendi.
Haec de . natura. et in1ole Theologiae dogmaticae tam generatim quam ebeciatim spectatae iussiciant. 'Iam pauisca de methodo varia Theologiam dogmaticam tractandi, huiusque. scientiae latis monebimus. Dogmatica Theologia non uno semper modo inter Chri-1tianos tradita Ost, et Varia methodo ac ratione explicari potest. Primis seculis ota Christiana religio. simplicissime et e vlla methodo tradebatur. Tertio . seculo ORI G RN Es Theologiam mstema seu formam quamdam artis redigebat, atque ipsa dogmata ex philoso' phiae Platonicae praeceptis interpreta batur. Hinc paucos habuit sectatores, 'quamuis sententiae eius multos inueniarint admiratores. Seculo quinto AU-GusTINus in breuiario ad Laurentium
Theologiam lystematice cxplicabat et parum philosophiae admiscebat. Seculo
octauo 1 o. DAMA sc Erivs in libris de
78쪽
orthodoxa fide Theologiam dogmaticam ex Aristotelis philosophia explanare incipiebat, sed modeste adhuc et sobrie, si cum scholasticis latinorum doctoribus comparetur. Sec. XI, XII. scholarum lacinarum doctores, maxime Τhomas de Aquino methodum Arcto telis analyt eam ad Theologiam dogmaticam adplicanat, et singula dogmata secundum quatuor caussarum genera ex praecepto Aristotelis interpretabatur, et innumeraS. subtilitates Vanasque argutias in diuinas veritates in trudebat. Haec Theologiam docendi ratio ad reformationis Vsque tempora seruata est. LUTHER Us cum'
sociis non modo methodum Aristotelicam a Theologia separabat, sed etiani omnem prorsus Philosophiam de scirentia hac eiiciebat. Ρrimis igitur Reformationis temporibus veritates Theologicae simpliciter sine ullis philosophicis ornamentis exponebantur. At PHIOPpvs MELANCHTHO N paullatim Luthero non
repugnante philosophiae aliquid iterunt in Theologiam introducebat: quod disseipuli eius maxime post natos Iesiuitas, qui philosophice controuersias tractabant, multo
79쪽
multo quam ille copiosius fecerunt. Neque tamen nexus systematicus in antiquioribus systematibus conspicitur, sed veritates Theologicae sine nexu et ordiri ne in locis communibus proponuntur. At Gaeculo XUH. GSORGIUS CALI TVs primus omnium Veterem ordinemi lamaticula quem scholastici doctores sequuti erant. lui Theo Ogiam reduxit quod exemplum eius plerique nostrae ecclesiae Theologi imitati sunt et adhuc
logia Reformatorum illam inuenit Theologiae methodum, quae foederatis vulgo dicitur, in qua tota doctrina S. S. sub schemate foederis seu pacti proponitur. Methodus haec biblica est, et multis propterea placuit; at desiderata sunt quoque hac in methodo haud pauca, maxim hoc, quod Vocabula Iure consultorum atque omnes subtilitates corporis iuris in ea adhibitae sunt. Recentiori aetate in controuersiis pietisticis Theologiae philosophicae bellum a plerisque indictum et per aliquod tempus plurimi conati sunt veterem Theologiam tractandi
80쪽
rationem, quam Ludinus proposustyiterum in usum reuocate. At Ut omnia vicissitudinibus obnoxia sunt: ita hi quoque in scholis Theologorum non diu re, gnarunt. Coniuncta est nostra aetat ite irum Philosophia cum Theologia: attine xus systematicus Aristotelis et vetus veritates Theologicas explicandi ratici cum Geometria passim commutata est. i
Tempori, quod hisce praelectionibus destriauiumus, quum laborandum sit, de fatis Theoliniat
Dogmaticae, variis eam tractandi methodis, 'non his oet lusius disseret e. Aptius hae mmeriae de corpores' ' , doctrinae, quod tradere constituimus, se diernuntur in siris propriis Rholis tractantur 1 nisi eas ex libris bin , xire velimus. Nolo tamen omnino, quae alibi .vbe rius tractare λleo, iam sicco, ut dicunt, pede pra- 'terire. Sufficiant hMc pavea, quae iam enarrahαν Loquar scilicet breuiter de variis methodis et) fari theologiae dogmaticae, tam ex prioribus saeculis, quam recentioribus, . ad hoc usque saeculum. Qui plura scire postulat, adeat IO, FRANC. BVD DEUM, sussus, distinetius et multa doctrina his de rebus dii.