장음표시 사용
111쪽
A ignorasse eum uti ineommentario dictu est, quia non determinast sciebat, quis
esset. nondum enim eum viderat, nee sis gna exteriora aliqua, ut eunti distinctε posset agnoscere, audierat: sciebat qui rarae siemem esse,& venisse at inter multos omines quis )eterminate esset ignorabat adhuc quando mandatum baptiza di accepit. Vulsare enim est, ut inter i quedum nos dicamus nescire hominem, quem non vidimus: 'uamuis ex nomine eius,& celebri fama illum cra noscamus.
Sciebat ergo Christum ; quia missus est,
ut eum manifestaret, ignorabat tamen, quia de facie, Sedeterminare nondum nouerat. Tertium est hane ignorationem determinatam perdurasse usque ad baptismi tempus; quando Chri lius bapti.
zandus accessit; tunc incepit determina-μ te agnosi ere illum esse Christum, prius quidem reuelatione interiori, sicut nouit in utero existens; post baptismum verbfigno descenses columbae a Deo dato, vepersectiori illastraretur agnitione: talis enim cognitio conueniebat illi,qui populo testificamrus erat de Christo, Ithac ratione audientium animos sicilius ad fidem traheret. Quartum, & maximEnotandum, est signum descensis Spiritus in specie eolumbae, non filio datum tantum ad cognitionein, ut nimirum agninsceret Messiam,& verum Christum, sed etiam ad testimonium de eo reddendu,
& populo manifestandum ;ide ; etiam piam cognoscenti superuenit: quod verbi ipsius Ioannis indicat: prius enim dixin Dan. 1 ego nesciebam eum: sed ut manifestetur in Israel, propterea ego veni in aqua baptizas:ae si dicereti ego in deserto,qua ado eum de facie non noueram, iussus sum descendere,& bapti rare in aqua, ut m nifestare eum,&testimoniu perhiberem. postea subiunxit ego nesciebam eum, sed
qui misit me baptizare, ipse mihi dixit; super quem videris spiritum &e. ipse est, qui bapti Eat in Spiritu sancto,ae ii dic
rei ; i pse est, de quo debes testificari, μquem manifestare mitteris; illudq; erit tempus exequendi munus tibi iniunctus ex his concludit; ego vidi,& testimonia
perhibui. Nota non dixisse,vidi & agnoui,sed vidi, & testimonium perhibus. si- gnificat enim signum praecipuE datum D ad testimonium perhibendum; quamuis eodem signoe persectius nouerit Christuvquem se nesciuisse dicit quando haec imiuncta sunt ei a Deo in deserto. Exempla
est r. Reg. I 6. quando Samuel missus est Bethlehem, ut ungeret unum ex si ijs ti sat, illum videlicet que Deus illi oste deret biit Propheta, dc repulsis citeris. v Itiurus David supererat, que eia vidisset Samue cogn-uit illum esse, quem In qre debebat: sed non unxit donee divina' voce siit admonitus. Simile huie est quod accidit hoe in loco Baptistae. C . . . . s
Altera die Iterum stabat Ioannes, a ex discipulis eius duo .
CVartum adhuc describitur testimonium Ioannis, quos die altera, seu piy
stera a praecedenti exhibitum est: hoc autem non solis discipulis duobu'sed publice multis aditantibus redditum est . Si enim verbi haec, & sequentia consideramus, non reseruntur hi duo discipuli , tanquam ij, quibus solist stificatum est; sed viis,qui praesentes erant, D audierunt loquentem Ioannein multis, qui tunc aderant . inexcusabilis profecto est Iudaeorum duritia, id negligentia , qui cum pridie audissent magnificum testimonium a soanne de Christo exhibitum, de tunc viderent Ioannem at omnibus negotiis expedi tum, id respondere paratum, nihil prorsus ab eo de Christo quaserunt: propterea Ioannes ipse sponte sua iterum de illo Milificatur. Et notat Euthyinius.
alios multos tunc adfuisse . quando hoc perhibitum est testimonium .
112쪽
Et respiciens Iesum ambulantem, dicit; Ecce agnus Dei.
CVm staret Ioannes Christum aliquantum loco distantem, & ambulantem
respexit. Verbum hoc energiam habet, ac si dici rei ; fixis, & intentis oculis intuebatur eum, sicut solemus inspicere, quae etiam intus attenta me te conside thus: Sc sic oportebat, ut intueretur, qui fidem vivam, &persectam, tanti mysterij intus habebat, & qui de eo tantum testimonium perhiabiturus erat. Nec sine causa illum adeo fixis oculis aspiciebat, sed ideo, ne circunstantes ea re animaduersa,testimonium quod ille paulb post de Christo redditurus erat, minus certum existimarent, o si imprudentia, vel ocul rem errore deceptus fuisset. Postquam autem sic intuitus est, ait; Ecce agnus Dei, J repetens quod prius dixerat, ut enim dicit Cyri I lib.1. in Ioanna ap. . munus docentis est, quod adhuc non rectε intellexerunt auditores, dilige ter repetere, quod confirmat illo Pauli ad Philippen. 3. Eadem vobis dicere, tum mihi pigrum non est, tum vobis necessarium . in quo Neonstantia Ioan
nis in perhibendo testimonio, & in docendo, & instruendo populo prudentia , maxime Iucent. Chrysost. hom.1 .se Cyrilaib.1.cap. . legunt integrum testimonium. Ecce Agnus Dei, qui tollit peccata mundi; at Euangelista solummodo dicit, s Ecce Agnus Dei, J nec existimo hos Doctores ita legere , quasi velint Euangelistam ea scripsisse. Non enim textus vllus habetur,in quo adiud sit scriptum, eraeter L Ecce Agnus Dei, J sed existimo illos significare
Ioannem Baptistam integrum testimonium reddidisse: ab Euangelista tamen praetermissa sint vltima verba, ne bis repeteret, quae paulo superius retul rat, & quamuis ira fieri potuerit, probabilius tamen credo, illa solummodo verba protulisse Baptiuam, quae ab Euangesista scripta sunt: maxime cum illa sufficiens essent testimonium, imb nec Euangelistam in re tanti momenti omittere vllum verbum, quia testimonia sunt omnino fideliter reserenda. Cum articulo habetur vox in Graeco Ecce agnus ille notandum est Euangstium referre Ioannem stantem, Christum ambulantem; illectabat, quia omnes ad eum veniebant, Christiis veris ambulabat, quia advesperascente iam se, domum se recipiebat, prudenterque id factum est, ne alij ut a Ioanne laudaretur, ibi manere eum suspicarentur . .
Et audierunt eum duo discipuli loquentem,&secuti
sunt Iesum. Non sine fructu hoc suit iteratum testimonium: audientes enim duo discipuli Ioannis,illum esse Agnum Dei,secuti sunt Christum;ex modo enim testificandi nouerunt, Ioanni gratum fore,si ad Christum accederent. Attei de, quod si Christus staret, uti stabat Ioannes, discipuli ad eum venisse, & ei adhaesisse, dicerentur, tamen quia Christus ambulabat, sam a loco recedens, propterea secuti eu dicuntur. Chrysostiom.i et . dici ipses secutos esse animo sequedi eum usq; ad hospitium,ut sciret,ubi maneret;ibi .n .cum eo loqui volebat.hunc.n.sensum indicat verba, quae sequutur; nam interrogati Diio, quid ruaereret, lixerunt,ubi habitasλ Horum uiscipuloru docilitas, multitudine Iaaeorum adstatium, & nullam lato testimonio fide adhibentium, condemnat. G Co
113쪽
conuersus autem Iesus, x videns eos sequentes se, dicit eis.
CDnversiis Dominus respicit retro, ebsq; vid i sequentes se: conuersiis est
autem aut quia ab aliquo de sequcla duoruni admonitiis suit. aut quia ipse nullo docete cognouit,&voluit misericorditer eos intueri, S.' alloqui .Post uana ver. conuersus est,non soluin diuina cognitione, sed ex vultu,& inces a illos ad se venire intellcxit, & propterea locutus eis est. Misericordiae .l benignitatis fuit ad eos se conuertere, antequam accederent: quo facto ea dem benignitatem,quam nobis impertitur significauit,dum praeuenit nos,in cepta opera nostra,nccdu finita,acceptans,ia complos, sicut ille Pater Lucas. qui filii, prodigo redeunti,antequam accederet, currit.q muis autem coauersus sit corporaliter postquam illi secuti sunt eunt, amen sua diuina virtutea praeuenerat, ut illi sequerentur, sicut & nos praeuenit, ut etiam incipiamus. E
id quaeritis 3 qui dixerunt ei. Rabbi, quod J citur
interpretatum; Magister, ubi habitas. pRobabile est aliquantithim stetisse, vi eos ex Elarer, se eum ess Iomere .
tur; savid qii aeritis 3 Interrogat humano mrire, non quod ignoret. sed se inundum Cyrillum, lib.Σ .capit. . ut colloquendi principium interrogatio illa faceret; & secundum Chlys .hom .i . amouendae verecim diae, & timoris gratia: eredibile enim erat eos subuereri,S formidare tala Fam ignotos, m xime ciun se rudes intelligerent, de tantum de illo magistri siti accepissent tostimonium: interrogando ergo eos sibi conciliat, di familiares . Maudenti res facit, seque suo eos dignari colloquio ostendit. Respondent illi; Γmagi iter ubi halatasλὰ Magistrum vocant, qina ab eo discere volebant, ut notat Cyril. Jib. .capa. qui 3 vero rem magni momenti scire cupiebant, Iocum quietuir, in tempus commodum quaerebant. Non enim res graues ubique sutit tractan- c dae, ncc quouis tempore, iam enim Christus recedebat a loco, re in via erat, pra iam declinabas in vesperum dies, quaerunt, bi habitas pIquasi dicere si sicupimus latre nunc abs te, ubi habites, ut mansi e cognita, opportunius tecucolloquamur: & a te discere, ut a magistro, valaamus.
statim voluisse 4ntefropare, Hon in
aliud tempus disterre; locum ramen a Dauni quaerebant, nempἡ ho pitin m. Maxis placet, quod dictum est; sciebant.n. horani seram esse,& dubitabant, ne m sistro e iit molesti. Iam eorum incipit Hucere fides magistrum' vocant, quem
n quam M Iucavim aurier l, di. in etiam Oe proscentur. a atem apti Hebraeos significationis exeellentioris Rabbi, quam apud Latinos Magister,& ficat B apud Grscos quia est veru bi. boo Ra quod signiscat multiplicare,
quasi homo multa ieientia,& virtute pretorius: propterea ab Euangelistaressitum est, Sc inter tetatum Gimo ferinone. nec est verum, ruod aliqui die- ,sgnifica eidem, sitia maeliter meus. putant enimia.d iud esse alium,quod ex imperitia
114쪽
A hebrui sermoni proud in Nam Iod.est
de nominis integritate, nec eth in hoe loco affixum, quod sit pὸ fit in multis nominibus, & Euangelistat authoritas id
probari nam intei pretatus est Magisti non autem magistrum meum. Illud a
tem verbum thabitas J significat, ubi manes, quod ad mansiqnem hospitii pertinet ; & eodem verbo usus est Eis uangelista, quando dixit de his duobus
mansisse illo die apud Christum, quod
non habitatione mis sed quandam diue sionem,& hospitium importat. &haeratione loluit Chrysost. nom. II. dulutationem , quae sit boriri poterat ex illo Luc. s. Filius hominis non habet,ubi r clinet caput suunt Christus enim non habebat domum, aut diuersorium pr-prium:& hoc dicitur a Luca; non tamea negat, quin maneret, auddiuerteret ad
ritualem pertinc bat, sed statim allicit eos, & inuitat ad colloquium, re doctrinam,s venite,i nquit,& videte, J ubi maneam. Nulla mora in quaerenda salute spirituali laudanda est: utilitatis emta retardatio, ut probe dicit Cyril.
lib. 1 .ca .f. detrimentia adfert si inper. docemur hic,inquit Chrysest. ho m. i et . ad diuinaruin re ruin doctrinam, nullum tempus esse intempestiuum, quamuis aliena domus ingredi eda sit,& magnus,ae clarus vir ab obscuro petendus, ecintempe illuc. Nunquam enim huius doctrinae occasio contemnenda est
Veneruiat,3 viderunt, ubi maneret: & apud eum manserunt die e illo, hora autem erat quali decima. 1 N v i T. AT I discipuli tanta Magisq benignitate venerunt cum illo,
Se viderunt ubi maneret, S illo die manserunt apud eum; ut autem, qua tum temporis manserint Euangelista declaret, templis,quando vellarunt. - seripsit, si rat hora quasi decima J quod intellige a solis ortu; nam Iudaei ab iortu ad occasum solis numerabant diem, & duodecim horis, totidemque, noctem diuidibant: decima ergo hora' ab ortu iam prope ad occasum esti soli manserim ergo cum Domino tota illa nomia decima usque ad ortum sequotem, quid audierint a tanto magistro, & Domino, di tam benigne eos acci piente, Euangelista non narrat: tamen effectus indicat s sic enita edicti fustunt, ut alios ad Magistrum condiscipulos trahere, dc allicere procurarent. chrysoc hom. 1 .ligit causaliter illa verba ultima, sic, serat enim hora, a de
refert ad tempus, quando Dominus dixit, venite,& videte,tanquam causa sit, cur Dorninus non expresserie, ubi habitaret, sed tantum ad videndum inuit ret. Mihi videtur, si causaliter sint verba legenda, potius causain sis lificare, tur naanserint cum fili, eo die, nempe nocte, quia dies advesperasccbat, nec tempus erat eolloquendi, nisi mansissent illa nocte: communiter continuav*4oniunctio li gitur, de sc in eommentario exposuimus.
115쪽
yrat autem Andreas frater Simonis Petri unus ex duobus, qui Audierant i Ioanne, A se ali su erant eum..
COM MENTARIV s. N V M qiscipulorum, qui secuti sunt Dominum, nomine proprio Indiacat Euangelilla, alterius tacito nomine. Cauci huius rei est, quia qua ratione Petrus iit vocatus, & ad Dominum venerit, describere intendebas, proptereaque non a principio nomen eius declarauit; sed postquam a Christo edoctus est, & fratrem allicere studuit. Erat primo Audreas Ioannis discipulus, magnumque magistrum, cum multo maiori commutauit, tantumque fuit noui magistri doctrina illustratus, & deleelatus, ut non priori magistro fratrem Simonem,sed Christo Domino lucrifecerit,& quem non ad priorem
magistrum allexit, ad posteriorem solicite inuitauit, & perduxit. ANNOTATIO 6 . significat, quasi pinguedo, aut impi
sfμ- Τ, hQς nomen reperitur. i.Paraia ip. Simeon autem est apud Hebrio, Euangelistam assirmat,quia vel in- IV s Schi tablion a verbo τρυsignis non erat, nec notus, vel quia ip- sschamalth. quod significat ausculta- semet erat, qui haec scripsit 1 ut dicunt aliqui. Epiphan. hau .s I. dicit hune esse Aut ipsum Ioannem, aut Iacobum se s mes trem, filios Zebedaei. Attende rvrsiis .eis, sitn, duo haee nomina Simon, & Simeqn valficanti ' de esse diuersa, tam in fisnificatione, qtiam in Ethymologia; Simon enim apud Hebraeos IU VI SchimonJ a verbo leo s scaman. J quod impinguarire, aut obed ire, quasi obediens, seu obedientia, Fc hoc erat nomen unius ex Glijs Iacob. Genes 49. & ill ius Simeonis. Luc.2. qui Christum insantem in ulnas accepit. Petrus autem non hoc, sed prius nomen sorticiis est, recteque illi conuenit: Fuit enim gratia, donis, & prvrogatiuis spiritus valde a Christo impinguatus.
Inuenit hic primum fratrem suum Simonem, S dicit ei, inueniamus Messiam, quod est interpretatum Christus. Fς COMMENTARIV s.
DIs CEDENs domo, in qua eum Christo una manserat nocte, pri
mum inuenit fratrem suum *monem. vox illa, sprimum,J comparati nem quandam insinuat. & aliqui legunt, prior, seu primus inuenit, & E thym. de Epiphan. haer.s i. sic legunt, Sc tunc sensus est. Vnus illorum discipulorum, qui Andreas dicitur,prior altero inuenit Simonem, quasi diuili essent :& separati duo illi, de Simonem quaererent, inuenit autem eum prior frater eius Andreas, & inuento dicit, sinuenimus Messiam, qui dicitur Christus a Potest etiam illud primum referri ad Simonem, sitq; sensus; discedenti Andreae a Christo primus occurrit Simon: melior, & magis proprius est prior sensus. sinuenimus,J ut notat Chrysost. hom. r . Verbum est animi desiderantis, & expectantis Christi aduentum. cum enim iam audissent a Ioa ne prius Christum statim venturum, di medium stare inter eos, desiderabant magno affectu, agnoscere quis esset. prolatum est amem hoc verbum ab Α-
116쪽
fi drea eum exultatione quadam, ut notat Euthym. Messias Latine unctus, Grpiee Christus dicitur, deest cum articulo, quia multi inscriptura dicti suae Messiae propter unctioneni, per quandam tamen excellentiam, di antonominsam, qui promistis erat, & expectabatur Christus dictus est ille Messias. Euan lista interpretationem adhibet, qui craece Christus dicitur; retinuit
autem nomen Hebraeum; tum ob nominis rei:erentiam; quia in scriptii rasie appellatus est, tum propter Iudaeos, qui sub hoc nomine eum intelligebant. dc expectabant: ut venisse credatur ille idem, qui ex diabatur: in eo autem, quod voce plurali utitii si non se Iulii, sed alios etiam inuenisse Chri- stum insinuat,ut vel sic sibi a fratre fidem eonciliet, aut etiam, quia tanquam
commune fratri inuentum bonum nunciet. Chrysoli. ho m. 1 . dicit, etiana tunc adiutae, cum Andrea illum alium discipulum, qui cum eo secutus erat ' Christutu, quamobrem recte numero plurali locutus est,quia suo, de alterius, y . qui aderat nomine loquebatur; sed verior est prior expositio . nam illa alius nnon aderat, quando Andreas inuenit fratrem.
Λ I errendum est, Messiam nonien
arumilia I esse nebraeum, tilem significans, quod Graech christum, utrumque autem idem, quod Latinὶ unctum. Est autem in veteri scriptura nomen comm
ne appellatiuum: qui enim sacro vngugio ungebantur, Christi, & Messiae not.
men Ibrtiebantur. Erant autem tria genera personarum unctione sacra vin rum; Summi Sacerdotes,vicdstat Exod. is. Reges, ut habetur. I Reg. ro. 16.&alijs in locis. Et Prophetet aliqui inmines. Elisaeus enim unctus est 3. Reg. I9.
Omnes hi Christi, scu Messiae nomine appellabantur ; per quandam vero antonom am , & excellentiam nomen. Christi, seu Messiae accommodabatur 2 Christo nostro promisibin lege, in quo
omnes gentes erant benedicendae, qui venturus a Iudaeis credebatiir, & expe-θabatur. Pal. i. Aduersein Dominum, at aduersum Chrissum eius. Dan. s. Postsexa iura duas hebdomadas occidetve christus, multa sunt huiusmodi testimonia, in quibus Christus per excellentia. fgnifieat verum Christum, & Saluat
feni. Hoc autem factum est duabus de quarum prior est, quia Christus..isemiam Yster in se uno complectitur omnes undiei tui ctionis causas: ipse enim Rex est. Psal 1. Christus. Ego autem constitutus sum Rex abeo. ipse est summus sacerdos. Psal. io9. Tuo iacerdos in aetervum sic dum ordia
iam Melehisedechi ipsi etiam est Iir
pheta. Deuter. 8. Prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum. nec preter
ipsiam, quis ρiam alius suir, qui simul haberet tres istas dignitates, Fuerunt quidem Reges, & prophetae, fuerunt Sacem dotes, & Prophetae, nemo tamen si mes Sacerdos, Rex,& Propheta, pr ter Chridam nostru invenitii rudeo nomen Chrii, & Messiae ipsa accommodatum, & re
ita dicam, appropriarum est posterior causa est, eius singularis unctio: illi enim in veteri testamento ungebantur unguEto materiali, & si qui spirituali ungue io, nimirum gratia, uncti erant quales Patriarchae ante legem, de quibus dictum est Psal. so . Nolite tangere Chri flos meos hoe enim Ioco utuntur Basil sibi ron. contra iud os, ut probentCnrinos dici ab unguento etiam spiria tua li) erat tamen gratia finita, & infiisa, qualis datur hominibus merist At Christus noster multo aliter unctus suit. illa enim humanitas vina est ipsa diuinitate,quae illi unita erat: quantum emio superat diuinitas ereaturam, tantum utarat unctio Christi cateras uncti tres, de qua unctione dictuni est.Act res quomodo eum unxit Dominus Spirini sancto,& Isa.6 i. spiritus Domini super
me, eo quod unxerit me. dicitur super me, quia diuinitas, tui humanitati verhunita erat, aper eam sancti scabatur,
ideoque psal. . dicitur unctus prae participibus sitis. Hanc unctioilem dodia expim
117쪽
Α explieit Origen.lib. .de princi .cap . Hinc factum est, vigratia infusa Christi sit fine mensura, oc si per omnes gratias, imo a qua cetterae dimanarunt, dedi manat: propter has duas eausas Chris i,&Messiae nomen Christo Saluatori postro accommodauim est, & velut proprium factum.
ear non re Interrogabit aliquis, curru,n est retinaee ix ue tentum nomen Hebraeum: ut dicereturis I M Messias, sed in Graecum transsatum est
sis. sed in appellamus enim Christum. Huius rei graecum. causa mihi ea videtur esse , ut per id si- hristu gnificetur Christus Salitator Iudaeoru, iatentium, Euangeliumq; esse c6mune Omnibus. Romio. Christus ad iustitia omni credenti. Hoc autem significatum Y est nomine Hebraeo Iesu, quod Dominin Saluatoris proprium est, retento, & nomine Hebram, altero hi Graecum mutato: ut sicut nomen Hebretum, & Graecii est, nempe Iesus Christus: sie ipse genti . hus, & Iudetis Saluator agnoscatur, hae, eadem de eauda August. lib. de spiritu, dcritera: cap. 32. & ser. I 3. de verb. apost. diciti Paulo Rom 3.&Galata dictum esse, A bba Pater, Graech, & Hebraic Mare de hoe nomine. MQuandoquidem autem huius nomimis mentio facta est, non erit abs re totius nominis rationem exponere. Ad uertendum ergo est, in nouo testamento quatuor modis Christum nominari, -
μ Christum, Iesum, Christum Iesum,& Iesiim Christum, de primo, nempόne nomina Christi nomine hactentis diximus, reli. Iesu. qua explicauda sunt. Iesiis nom et st
C inter nos umis Petrus, alter Franciscus vocatur, & unusquisque suum novi noprium habet, ita Christo impositum est nomen proprium IESUS. Est autem hebraeum, omen, idem signi scans quod Saluator. Sic enim Matth. l. habemus ab Angelo expositum: Votabis, inquit, nomen eius Iesum; ipse enim saluum faciet populum suum a peccatis eorum. Circa quod nomen duo posset aliquis quaerere. Vnum, cum totius Trinitatis sit saluare, tam enim Pater. quam Filius, &Spiritus sanctus simul, & indiuish salute essiciant,remittunt peccata,dant gratii,
- ει gloriam. Quid est, cur nomen Su-
toris imponitur laquam proprili Chri- D sto, nemph Filio Dei incarnato Respondeo, id esse factum ad significandum ve-rE quidem Deum talutem emcere, tamε modum eam ericiendi exhi,tu esse per Christum Dei filium, dc hominem. Ipsae nam est, qui satisfecit pro criminibus nostris, factus propiciatio pro Audi peccatis. I.Ioan. i. Ipse est qui meruit veniam , & gratiam nobis: ipse factus est nobis sapientia a Deo, iustitia, & sanctificatio,& redemptio. I.Cor. r. Iese me- ' 'diator Dei, ti hominum, in quo instaurata sint omnia. Eph. . Propter liqc no Domi men Iesu proprium sibi obtinuit; quia rus nomea harenon communia Trinitati, sed pro- au ictu. pria opera eius sunt. Alterum est, cum non tantum sit Saluator, sed etia iudex
hominum, ut Act io. Ipse est, qui con- ρstitutus est i Deo iudex vivorsi, & mo tuorum. Ioan.s . Pater non iudicat que- quam ed omne iudicium dedit stio: cur nomen potius i saluando, quam a iudia cando sumptum est, maxime quia omnes iudicabit, non autem omnes salua
bit effectu,quia multi peribunt Responderi posset, nomeni saluando imposui, quia prius venit saluare, postea iudica
turus est omnes. Vecth id respondetur. tamen nondum est perfecta responsio, nec integra causa. Dicendum ergo est, nomen acceptum a saluando,quia quamuis venturus sit iudicare, tamen non assumpsit carnem patibilem, nee iactus est homo, nisi ut saluaret. Si enim non ν luisset saluare, non erat cur ad iudicium Ffaciendum indueret carnem t hoc enim carne non assumpta potuit fieri pers ctissim : ad saluandum autem, Ze rediamendum , eo modo quo saluati sumus, carnem induere oportuit. Et ideo ab
hoc munere accepit nomen,quod I .i.
dictum est. Non, inquit, misit Deus h-lium suum, ut iuwicet mundum, sed ut salvetur mun/us per ipsum . haecden mine I E S U. Dicitur etiam utrumq; simul, nemph cur res Iesiis Christus, seu Christus Iesus pro. Ghx a ,
pter Iud os, Hereticos, de Catholicos, variis tamen ex causis. propter Iudςm ne Chii squidem sie dictus eii, in confusionem eo Iesus a. i. rum, ut significemus eundemella Messa seu ciuisiuia in lege proauis Idc
118쪽
A eum, qui Iesus dictus ea: dicentes eris o Chrissum Iesiim, seu Iesiim Chri-
in , fatemur Iesum,' incolimus i nnouo testamento esse illum Chri sum, qui promissus erat. I. Ioan s. Qui credit quoniam Iesus est c hristus,ex Deo natus est. de Matth. r. De qua natus est est Iesus, qni vocatur Christus . recthergo Ambros Phal. a adnotauit, hoc nomine Iesu Christi, aduentum eius in carne este iam completum, significari. Aduersis haereticos etiam hoe nomen Proserimus, quia fueruL. t olim, qui alium Issum, alium Christum est edice- xent: unum ne passum, alterum mir eula seciss. ast marent. cuius haeresis meminei unt Tertul. lib. de carne Christi, & Ire n. lib. 3. cap. II. eontra quam - dicitur. i. Ioan. 4. Omnis, qui soluit Chri stum, ex Deo nanis non est. Solus re Christum est, unum Christum, alterum Iesum suisse, dicere: atros unum,ae eundem constentes die imus, Iesem Chri anm , seu christum Iesum. Hoc etiam Romen propter Catholicos proserimus, quia per ipsum integram, &versectam fidem Christi contiremur: quamuis enim Iesus, A Christos virum, l&eundem significent Dei filium, δι h
minem, tamen Iesus propter diuinita intem dicitur; non enim ille homo salua re nisi Deus esset, Christus autem pro
pter humanitatem : non enim v v
est, nisi ratione humanitatis, ut docet Hilar. lib. t i. Trinitat. qui ergo Iesum Christum dicit, Christum Deum, de hominem confitetur, atque haec fides est nostra, ad salutem ne effaria . Ioan. 7. Haec est vita aeterna, ut cognostant te Deum verum, & quem mitisti, I sum Christum. Demum dicitur Iesiis Christus, & Christus Iesus: Chri lius Iesias propter ordinem tem 'oris, praecessit enim lax, & promi Euangolium. & veritatem. Philip a. Is siem Blite in vobis, quod at in Chriso Iesia
Galat. s. In tristo Iesii nee ei reunciso aliquid valet. Iesi enim nomen aa Euangelium,Christi veto ad legem pertinet. lesiis Christus autem dicitur proprer ordinem dignitatis : nam persectius est Eua melium Ieo, Fc veritas promissione. Mariiuii. Liber genera
VBI VH non est, ut recte dicit Chrysest. homil. r . Andream Simqna di, omnia, quae facta sunt:&ouae a Christo audiuit, narrasse, & usum se verbis. quibus eum inuitaret ad Christum; at Euangelista cffectum describit, zbissiLntio praeteritis, Iadduxit, inquit, eum adaesum G sorsan quae Andreas Simoni narrauit, siluit; ne simonem essicacia potius persuasionis Andreae, quam hristi iam secreta, ac occulta virtute trahentis motum. d excitatum eue arbitraremur. Adduxit autem eum ad Iesum, a quo perseet E instruenum sperabar. hoc fraterni animi, cognati amoris, & sinceri affectus ossiciumen, ut in spiritualibus quam diligentissimam curam adhibeamus, ut hi uicem .pitulemur. Admiranda est hoc loco profecto uina sapientia, Situ nem, qui maior Andrea futurus elat, per minorem instrui, de ad se adduci voluit, ne maior a minori discere erubescat, εἰ ut dignitatem Petro non ob sua merita, sed ex gratia ei datam fuisse oste
119쪽
latuitus autem eum Iesus dixit, Tu es Simon filius Ionae, tu vo. caberis Cephas, quod interpretatur Petrus.
ON oculis tantum corporis, sed etiam internis Dominus Petrum I tuetur. qua autem de causa Dominus intuitus sit eum, sequentia ex .plicant: occulta enim manifestat. Γ Tu es Simon filius Ionae: J quem nunquam viderat,nec audierat, nomine proprio vocare, nomen Patris indicare, virtu- . tis sit pernaturalis erat: intuitus ergo est eum, rursus quae futura erant: Drae
didit, vocaberis Cephas,3 quod Euangelista interpretatur significare lapiadem. Petrus enim Graece, fignificat petram, seu lapidem Latine, quibus ver bis dignitatem, & praelationem Simonis super omnes Apostolos prpnunciat, Se primatum futurum eius, in ipso nomine insinuat. Nomen antiquum eius siribia n, reuelax, te nomen nouum superin nit. Vbi attende Petrum non nautasse nouum noui ε men, sed antiquo superadditum eue nouum : dictus est semper Simon Petrus, imponitur in nomine antiquo con enit cum aliis Apostolis, qui suis nominibus nomi- EiesEMT''-yero ρdditum est hoc novum: ut Petrus Apostolus etiam, ut alii esse significetur, di super Apostolicam dignitatem, ultra alios audius esse primatu nosiatur. nam inter Apostolos primus est die nitate, & praelatio Quare ra' ne, sTu,inquit,es Simon,J nomen hoc non amittes, sed ultra vocaberis C his ciliau, Mςminit etiam Dominus nominis Patris eius, non solum, vi ex re uel melionem tione Domini, proprij,& Patris, quod occultum videbatur, fidem sibi concius erit. ' haret; sed ut se certam cognitionem habere de eo indicaret, ne audiens PGprus tam honoriscum nomen, dubitaret intra se, an sortὸ Christus nouerit quis iPse uisci, erat enim homo inferioris conditionis;propterea dicit Dominus,noui te perfecte,tu es Simon, tu es filius Ionae, & etiam si talis sis, vocaberis Cephas quod nomen est. Syriacum, significans non qualemcunq; lapidem, sed magnum lapidem,qualis in fundamento ponitur, S: hoc idem signi-- ficat Graece est enim nomen appellatiuum Graece, Latine autem est tantum proprium. Lapidcm enim non vocamus Petrum, sed petram. Ex hoc no- smine, Cephas, sumimus argumentum, tempore Christi multa vocabula iam' esse ex Chaldaico sermone sumpta ab Hebraeis: post captiuitatem enim Ba- bylonicam Hebraea lingua suam amisit puritatem. Quod autem Ioan . vltimo, dicitur filius Ioannis, hic autem filius Ionae,&smiliter Matth. 16. nulla est contradictio. Ionas enim idem est, qnod Ioannes, sed abbreviatum nomen, ut solet fieri in vulgari sermonesspe, ubi abiecta littera, aut syllaba aliqua idem nomen breuius pronunciamus,
Aa Chri ' Vbitatio oecurrit, an hoc in loco
. . u is Christus imponat nomen Petro,
' 'μ' ita ut ex nune vocetur Petrus, an potius imponenda praedicat nominis impolitionem, quopia terit ostea sit appellandus Petrus. Aug lib. a.de cons. Euang. cap. I 7. & s 3. 8c lib. .ca. z. tenet, nomen hoe in loco ei esse im robrum, ut ex nunc Cephas, seu Petrus
si dictus. At Cyril. libiae. ix. & Chryshona. I 8. assirmare videntur fixe verba esse promissione,& praed ictione' eorri quae sutura erant. Hi lar. e. i s. in Matth. dicere videtur,tunc impositum, quando dictum ei eli:Tu es Petrus,& super hanc petram aedis tabo Ecclesiam meam. Cotra utranq; sententiam vρ sae re, quod dicitur vir. r. Fecit, inquit, ut es Et duodecim cum illo,& ut mitteret eos praedicares
120쪽
a dirare,&dedit eis potestatem curandi infirinitates,& eiic Edi det monia,& in
psistit Simoni nomen Petrus ad hoc re, spondet Aug. loco citato. Haec narrata a Marco per quandam recapitulationem, Qua narrairit, non quod tunc temporissactum fuit: sed quod iam antea factum erat. Potest iterum opponi contra sente-tiani Aug. quia dictu est de saturo, vocaberis;videtur igitur non tune esse impo
biectio nullius est momenti, nam Gene. dixit D us nd vocaberis Abraham, sed appellaberis Abraham, & tamen tune nomen ei est impositum,quia tune ince-3 pit, quod futurum erat, nee aliter potuit loqui, nisi de futuro, quasi diceret; ex
nunc te vocabunt Petrum. Mihi placet sententia Aug. quamuis non careat probabilitate oppiata sententia. Hoc tamε aduertendum,quod in commentario annotauimus, Simoni non esse mutatum nomen, sed amplascatum, nec enim di.ctum est, non vocaberis Samon, sed ν beris Petrus' At Gen. i 7. quando mutata sunt nomina Abrahae,& Sarae, utrunque dixit Deus, non vocaberis Abram, sed appellaberis Abraham,& uxor tua non xocabitur Sarai, sed Sara..
HAEC vocatio Andreae,&Simonis voratio hγdistincta est ab his, quet narrantur simonis, ac
Mati. q. Mar. I. Luc. s. nee in hoc ulla est controuersia inter Doctores; imb n 6 est dice da proprie votatio: quamur .n.spiri stea ad tu suo,& virtute Christus ad se traxerit stolatu v utrunque, si dii; interior vocatio; in exte-
rius non sunt vocati a Christo, sed veneriant ipsi, quae aut narrantur ab alijs Euageli si is, vocationes iant exteriores, quado ad ossicium discipulorum, & Apost l'rum vocati sunt,& haec proprii vocatio df, eum de vocatione A postolorum
agitur. Interior enim vocatio c6munis
est omni fideli: nemo enim potest venire ad Christum, nisi ab ipse interius t ctus,& tractus;& hete meatio quida est.
qua vocatione nune vocati sunt, non tria xterior, qua Christus eos postea ad discipulatum, & apostolatum, ut simiter ei adhaererent, vocavit. 'equebantur e go nune Christum, ut discipuli quidam, tamen non firmiter adhaerentes , ut po- sis ea. Controuersia praecipua ea est, an historia narrata a Mati.& Maride voeatione borum duorum, sit distincta ab en quae Lue. narratur; sed ad hune locum eam discutere non spectat, eum constet historiam praesentem ab alijs esie,etiani nemine eontradicente, diuersam.
In crastinum voluit exire in Galilaeam, & inuenit philippum.
A Ll AM voeationem describit Euangelista eodem se me tempore ' a' , t v iluit,inquit, exire in Galilaeam JQuae hactenus narrauit, in I
daea facta sunt:at nunc placuit Christo redire in Galilaeam. Dicit autem; svolvit exire, J quia sponte, & proprio motus arbitrio, seu nulla persecutione. im nullas voluit reuerti; praeterea ut quod statim narratur, non casu aliquo. sed diuino con*lio, & voluntate factum Euangelista subiudicet, nempe Phia lippum inuemue, SP vocasse. Dicitur autem hoc factum in crastin uni. lau cr itina die, ab illa nempe die, in qua petro dixit, tu vocaberis Cephas; non autem a die, q rando tui duo secuti sunt eunt nam illa nocte cum eo manserunt die orto Andreas recessit, ia inueniens si monem, adduxit eum ad Dominum hoc igitur die nun recessit in Galilaeam et sed die crastina a die, quando veniet eum Petrus: utram autem codem die venerit ad Chrastum Petriis, quo ab And a muentus est, an alio, incertum est: tamen probabilius est, eo dcin die
Venisse, & poliri die Dominum in Galilaeam exilla, dicitur autem exire, quia relicta