장음표시 사용
81쪽
A cuius mi init Gregor.lib. 18.Moralium cap. 13. Qui Llium non videri in sua essentia, sed in quodam splendore sitae es
sentiae, quae dicitur gloria, tradebant,t men serapturae hune errorem conuincsit, dicit enim Ioan. videbimus ficuti est, α similas ei erimus. Sterson similes ei sinuas,&ipse seipsum videt in sua essentia , & nos utiq; videbimus eum in sua essentia, similes quidem, sed non aequales: nemo. mi plum valet comprehender nee quantum in ipsis eiu noscibile est, assequi. Hae sunt quinque visiones ex scriptura collectae, & hoc est primum,quod
Alterum est, quando dictum est a I anne s Deum nemo vidit unquam J non deprimis tribus visionibus loquebatur, v multi enim viderunt Deum in creaturis, multi in imaginibus, & speciebus, multi
per fidem, antequam venisset in carne, nee rursus loquebatur de quartomodo: quamuis enim nunquam sit visus Deus
in carne,antequam eam assumeret, tamε
eum dicat. Unigenitus enarrauit nobisJ significat se non de hoc modo videndi loqui,quia eum omnibus in earne visibilis apparuisset, absq; hac enarratione vid ibatur. Viderunt enim Deum inhumanitate credentes, & increduli, quia praeductum est Isa. o. Videbit omnis caro salutare Dei, cum igitur non loquatur de illis quatuor visionibus, sit perest, ut de quinta sit sermo, ii est visio Dei inessentia,& sibstantia propria: sic.n. Deum nemo vidit unquam non solum compre- hesiue,cum sic nec videre potuit, sed neee aperta, & elara visione. Vnde cessati corum scripturae φppositio,quia Deus visis dicitur modis prioribus, hie autem negatur visus aperta visione, & in hoc placet sententia Cyril.Chrysi,st.& Gregor. &e. ex quo etiam sequitur,ut quadoaicit, s Deum nemo vidit unquam J non solus Pater, sed tota Trinitas intellisatur, nemo. n.viderat Deum, nec Patrem,
nee Filium,nec Spiritu sanctum, tali visone,Matth. D. Nemo nouit Patre nisi Filius, neque Filium nisi Pater,& cui Filius voluerit reuelare, nee est sermo in praesenti de Angelis, sed de hominibus: de his enim loquitur Ioanes, nec ver mest,quod aliqui sfirmant,Moysen vidis
se Deum in essentiasia, quod alio In IN Pxo discussimus, & probauimus , & mmdo obbreuitate praerei mittimus, quia ad ropositum nostrum parum 34 r sert. Md dicet aliquis, quomodo igitur ista sententia se exposita ad conte
tum Ioanis facit Recth quidem id qui
ritur, &in tertio quod considerandum superest, ostendetur: illud verδ est, quod Ioannes ostendere intendit, Christum auctorem esse veritatis, per quam Deum cognoscimus fide inhoe saecvio: Si adhee probandum affirmat, neminem Deum vidisse: Si ergo nemo vidit, nemo PQ tuit esse auctor doctrinae , re veritatis Dei: quomodo enim docebit, & manifestabit, quae non vidit λ Dices audiuit
ab aliquo, qui vidit, & postea ipse ape- zmit alijs: iam ergo i ste non est auctor veritatis, nee per ipsim iacta est veritas, et doctrina sed tradita: at qui vidit,& na rauit, ipse est auctor: talis ergo est Christus, Filius Dei; qui vidit Patrem, vidit Deum aperta notitia , & ideo non exauditu, sed quae vidit testatur; quae vidit, docvit, Ioann. r. vidimus testamur, ergo per i pirum facta est veritas , S cognitio, & fides, & doctrina Dei r Moyses vero , Prophetae, & Ap postoli audierunt ab eo, qui viderat, de videt, nempe Verbo : & tradiderunt alijs : propterea non sunt veritatis a ctores, praeterea qui vidit, persecti as, dc apertius narrat , quam qui audiuiti
se Christus enarrauit nobis sine um-bris, sine figuris, sed persectius, de diastinctius, quae rui sunt , quia illa videt. ipse ergo est, oer quem facta est veritas, ει quamuis M'uties Deum viditat, de postea narretilet, adhue non esset sacta veritas per eum: quia vid te, & dicere ab at io habuit, nempe Ver- . Uerbum enim illi reuelauit: R- Iius tamen ex natura sua habet videre Deum, quia est in sinu Patris,
una cum eo s. . stantia: . et per ipsum ergo sa- cta est verse di
82쪽
. Vid sit in sinu Patris esse, eonside- randum superest, est enim locutio metaphorici. Arriani, ut reserecyrii lib. i. Ioanaea pax. ne a Catholicis de consubstantialitate Filii comiincerentur, per sinum dilectionem ex nebant, Φt idem sit in dilectioite Patris, quod in sinu patris esse, & quod magis miranda es non desunt nostia state catholici,qs
inconsiderat E ita exponunt: contra quos
argumentatur optime Cyri I. ex illo so- ann.3. Deus dicitur mundum diligere,&tamen mundus non dicitui esse in simi Patris: addamus, erant iusti,di sunt,dilectit Deo, & manent in eius dilectione, ut di
eitur Ioann. Is . tamen non sunt in sinit.
Addo adhue: Christus ut thomo est dilectissimus Patri, tamen non dicitur ut homo, esse in sinu Palfis. Cyril. ergo per situm intelligit substantiam:&,esse in sinu elux, esitae eiusdem eum ipso stibilatia ι& ab eo esse, & procedere, idem Chr sos .Hom. r. v bi sic inquit: Euangeli ita
sinus meminit,quo mo ver muli subastantiae eognationem, propinquitatem, parem Patri, cognitionem , potestatemoliendit. Non enim duierstin siil,stantia in sinu haberet Pater, sed nee ipse auderet, si seruus esset, si ex multitudine unus esset, in sinu domini versari: stoe namq; C silii est,qiu multum genitori suq sdit, ii qι ipso ulla parte eis inferior, hec Chrysbit non ergo esto dilectione elie, ut illi existimabant. Mihi ideo in sinu esse videtur, quia talem c6iunctionem, & pr
pinquitaia habet, ut Dei Meulta ei sint D
manifesta. in ae enim occultamus,in sinu reponimus, hare propinquitas,& viciniistas non est alia, quim identitas eiusdem naturae, & substantiae. Quis enim novir,
quae sunt Dei, nisi Spiritus Dei, qui est
intra Deum p Sinus ergo Dei est diuinutatis arcanum,iri quo est pilius,unde saucti patre, bene cεtra Atrianos, hine i tulerunt si iij consubstantialitatem. Sie etiam Ambr. lib. de benedict. Patriarch. cap. II. & serm. i8.explieat sinum hunc. ut sit intimum naturae secretii m. Anno. tat autem Athan. lib. 3 de unica Trinit. substan. dictum esse Unigenitum insinuesse patris, ne per hoc, quod caro factus est,diuisus esse credatur a Patre: cum re uera maneat, Steti si pud Patrem, si- εcut etat in phincipio, & semper, nee at gumentulit Arrianorum ullam habete scacia , obiiciebant enim illud Lucae 16. Erat Laetatus in sinu Abrahq, non tamε inde insertur,este illi conssibilantialem Respondet Cyril. potius hune locum nostram eonfirmare veritatem,nam insima esse Arabη,era inter filios Abrahae L Zariam esse receptum: si ergo christus in sinu Dei est, Filius Dei est, & non seruus, eonfirmatur e2positio data: nam ex eo,vFilius in sinu Patris est, Euangelista vulto siqndere Deum vidisse, & omnia quae Dei sunt, per seipsum node, non ςx alte rius relatione, aut mani sectatione, quod non sequeretur, ς esse in sinu non alius res,aet,quam in dileo totie Dei esse: intra Deum ergo, dc apud Deum est vGbusicum noscat omnia, quae Dei sunt.
Et hoc est testimonium Ioannis, quando miserunt Iudaei ab Hie rosolymis Sacerdotes, & Levitas, ut interrogarent
Ahiud testimonium Ioannis Baptistae tuangelistae describit, ut Incredulos
Iudatqs coi Fundat,& fideles confirnaei. ruit autem hoc testimoni una i . signe, declarissimum : proprcro rutiliae eius describuntur circumstantiae . . t si hoc,J inquit, se ii test imonii in I annis, J id est,etiam xltra praecedens est hoc icstimoni una, quod modo describitur, tempus autem fuit, quando mis runt Iudaei adeunti non enim propria motus voluntate, sed interrogatus, de inquisitus hue peihibuit: rurius quinulerunt, erant Iudaei dinibu Iuda. hi
83쪽
λ erant primi Iudaeorum, & quibus hoc negotium maximὸ incumbebat, iam Dde eorum tribu suturus esset secundum carnem Christus. Locus, unde missrunt,erat Hierusalem, quae erat metropolis totius terrae Iudaeorum, ubi re debant sacerdotes maximi, Sc Reges Iudς erat templum, id sacrificium,eci
dices septuaginta dicti sanhedrin. Qui missi sunt, erant sacerdotes, & leuit personae ecclesiasticae, & religiosae, & in pretio habitae apud populum, limenim legatio ad relisionem spectabasi utpote tractans de impletione promis sionis Dei, & complemento Prophetiarum, te de futuro non solam Rege, sed
etiam summo sacerdote. Mandatum autem acceperant, qui missi fuerant, interrogadi eum,quis esset. LTu quis es34 s t illa verba, stu quis esλJconnectenda cum verbo, interrogarent, J quasi habuerint in mandatis, ut, quis esset terrogarent,& studerent ipsius consessione intelligere,quisnam esset,hebratiamus eii,solent enim hebraei mittentes aliquem, verba quibus uti debet,expom, - . Exod.; . Sic dices fillas Israel, qui est,misiit me ad vos. .Reg. . vade in occursum eius, Se dic ei,reae ne agitur circa te, Sc circa virum tuum non dial Res rit, unde an recte agatur circa illam, & virum eius: sed utitur verbis, quibus et usurus est nuntius: sic Ioan .i i. habetur. Miserunt sorores ad eum, dicente Ecce,quem amas,infirmatur:multa sunt exempla eius rei: sic in hoc loco dicia at tur, ut intcrrogarent, squis es tuλJ multum Iudaei confunduntur testimonio,
adeo celebri,quod ipsi mei publico,& communi consilio, a Ioanne quaesierat: ob id tot eius circunstantis describuntur,loci,temporis, mittentium persen rum, de missarum, de nundati, ac interrogationis ipsius.
praecedenti testimonio de inusa ludaei miserint legaicis ad Ioan.
Heophy. hoc testimonium non enth se aliud a superiori existimat,sed illud idem explicatius enarratum, quod Et simiare videtur Cyril. lib. I .ca. 23.idq; plaeet aliquibus non miapore.sed aliud esse testimonium a priori sentiunti oria
ipsa comprobat sumpta ex verbis ipsis. Nam & circumstantiae,& ea, quae Ioannes nunc testificatur, longε sunt diuersa ab his,quae in pr cedenti testimonio relata sunt. Nam hoe testimonium n6 sponte sita, sed interrogatus, tu quis es reddidit: & ideo Christum non demonstrat dicens,hic est, sed potius quis ipse sit: prPterea ipse Euangelista hoc a praecedEtedistinguit; dicens, & hoe est testimonia quasi aliud adiungens ad praecedens testimonium,imo illud pronomen, hoc,Jει illa coniunctio, & quae non Elum copulativa, sed etiam augmentativa est,
tendunt superaddi sequentia, ae si dictat; etiam hoe, quod modo describitur, testimonium est Ioannis.
Aliud tamen difficilius est, quod non est silentio praetereundum, vempE, quid induxerit Iudaeos, & quae eorum sierit
intentio in hae legatione ad Ioania mittenda. Chrysost. hom. is. in Ioan. diciti
Iudaeos non esse motos opinione, aut sit
spitione ulla, qua Ioannem Christum esse suspicarentur: sciebant enim non es se Christum, dc inde erat ut aegre ferserent quod Ioannes sibi Christum prae
poneret. Veniunt ergo, Sc adulati ne quadam eum inducere tentant, ut is Christii esse lateatur,ut hae ratione opianio Chri sti obscuraretur. haec causa sui quae eos movit, ut legationem hane ad illum mitterenti Idem Chrrist .hom. ii. FMatth. non sibi collans affirmat odio in ipsam Ioannem motos esse, ut mitterent ad eum; si sortε illum in sermone caperent, sciebant enim non esse Christum, eum de Levitica esset tribu, utraq; Chrysostomi assertio improbabilis videtur.
Cum enim. Ioannes tantae esset apud eos
sanctitatis, non sibi tot stulse persuasissent, eum in tantum scelus induet posse ivt Christi dignitatem sibi 'surparet,
quod nee de viro,vel mediocriter bono,
Et honesto eredi possit. Nec Euangelista tantam eorum malitiam dissimulasset; sicut nec dolos , quibus ad Christum accesseninsi
84쪽
A einerent, Mathaeus & alis Euangelistae
praetermiserunt. Praeterea si hoc intenia dissent, non erat cur alias de Helia, aut Propheta interrogationes sacerent, nec tandem dixissent, quis es tu, ut respou- sim demus ij qui nos miseritiasnon igitur,haec eos causa mouit, ut ad 1oannem mitterent. Communis sententia est,hos
ductos esse suspicione, & dubio, quo, an Christus estet tenebantur, maxime quia populam,& omnes serE hanc opinionem concepisse videbunt , dicituri n. Lucae 3 Existimante populo, & cogitantibus omnibus,ne sorte esset Christus, hoc eos ii dux iste videtur,ut ex ore,& propria cό- sessioue ipsius,quis ipse esset, intelligere
M ollent, ista est sententia Origen.toma.. Cyril. lib. s. Ioan.c. . Aug. tract. ioam - ci Gregor. hom r. in Evangelia.
r. Iniel lius tamen ea determinare ,
ν qua ratione fieri potuerit, ut Ioan-pis uEinta nes Cnfistus existimaretur: sive . n. hae imati Mes opinione, siue quacunque alia ratione,&- ι eausa moti Iudaei legatos miserint,id certum est,mulis an esset Cliristus lubi tas. se,& in hanc cogitationem, & opinione inductos esse, ut patet ex Lucae testim nim citato, quos autem dissicultatem saeit, illud est, quia cunctis Iudaeis Chri-C stum de tribu Iuda venturum, in gessile hem nasciturum, & miracula multa iacturum, notum erat: haec enim tria pee Prophetas erant praedicta Gen. 9. Non. auferetur ptrum de Iuda,donec veniat ς' qui titillendus est , &Miche. Et tu Bethlehem, terra Iuda, nequaquatit in nitri aes in principibus Iuda, ex te exibit 3s dux,& Isa.3s. Ecce veniet, une aperie tur oculi caecoriun, & aures siurdorii patebunt, at Ioannem de tribu L uitica es.se, & natum in imontanis Iudaeae, & nullum fecisse miraculum,certum erat apud omnes, qua igitur ratione potuit haec vel saltem dubitatio, aut suspicio in animos. eorum cadere : pr xsertim cum iani ipsemet testimon: um de vero Chris operhibuisset, dices: Post me reniet vir, sic. hie sorsan induxerunt Chrynis homum neam sententiam, quae si peritaς exposita est , tamen nec ibis ditauitatem
hanc in sua sententia euadit, nua, uti di- Dximus, constat ex Luc. 3. populum exis stimaste, & omnes cogitasse, ne sortε esset Christus . Respondeo ergo tria esse, quae animps eorum jn dubium hoc inducere potue tunt. Vnum ex parte i psius Ioannis. Atiterum ex parte Christi. Tertium ex parte eorum,quae in contrariam partem po fuimus. Ex parte Ioanis aliqua erant m
gnisca,& insolita,quae poterant hanc generale suspicionem. Primum fuit Naiis uitas miraculo manifesto illustrata: ex matre sterili,& prouecta,& ex parte gradactio, qui in conceptione obmutuit,& in natiuitate loquelam recepit; nomen no uum, quo nemo in eius cognatione mi cupatus erat, haec omnia n5 obscura, sed Somnibus nota suerunt, adeo, ut in natiuitate omnes admirati proclamarent a. quis putas, puer iste erit ρ nulla natiui-,tas fuerat tam illustri illi Dpulo ab inisci mundi. Secundo vita iplius ab ipsa eius infantia admirabilis, & supra humanas vires, victus, & vest itus qualem nemo ante ipsim habuerat, ita ut dic retur,neq; manducans,neq; bibens lia ludo, quia in deserto degebat a pueritia; vita ergo integerrima, & supra moduli
omnem austera, & ab humana conuersa tione semota,eum mirabilem fecit. Te
tio; eius Baptismus : baptizabat enim, quod nullus Propheta, neq; Moyses s
cera δc ex tetecn.36. nouerant tempore PChristi Baptismum aque suturum: Essuri. dam, inquit, stiper vos aquam mundam,& nuindabimini ab uniuersis iniquitati- vestris: de Baptismo dicit August. Atract. . Non ad ipsum mitterent,nisi excellentia auctoritatit eius moti essent. quia ausius erat baptizare,hqcerant quae ex parte Ioannis rem maxime iaciebant 'probabilem. Ex parte aute veri Christi erant nonnulla. quae poterant illos me a vera eius cognitione averrere,& hce magis animos eorum, ut Ioannem chri si si esse arbitrarentur, impellebant. Primit, quia putabant eum esse Galil xum,de Naetareth: ignotus. n. erat ortus eius in peihlehe, propterea aud ex Nathanael, illum esse c hristum, dixit; a Nataret haliquid boni potest esse λ Se Ioan. . Di iecetiuit Iudai hoe idem a scrutare is r i-pturara
85쪽
pruras, quin a Galilaea propheta non ser eosnata erat Beatissimae Virginis, gu.secundo,reputabanir ignobilis,& sie de tribu Iuda, & familia Dauid orta ruit: Math. . dicebant, Nonne est hic fabri Vnde poterant similiter si spicari,Messia
filius; Ier tib eius conuersatio erat e 1- ita futurum de tribu Iuda, ut etae etiade munis cum aliis hominibus: nondum.n. tribu Leui: praesertim eum non desntd
erat miraculis illustris iactus. Quarib ctissimi viri, qui hoe tempore in ea fuit
deniq; conceptio,&natiuitas eius conis sententia, ut credant, tempore Mach munis existimabam r. haee sunt quae an se baeorum non siisse ablatum sceptrum de mos eorum a vera Christi cognitione re Iuda, sicut promissum suerat Genec tardare poterant,& conuertere ad Ioan- quia quamuis Macha i ex patre,orir nem. Iam enim omnes ex eo quod pro- tur a Leuhex matre tamen, ortum duc
phetarum,quam plurima signa videbant Mina Iuda.Nee disseilius eis erat se erre,pleta, sulpicabantur tempora ad ius pedite ab illo loco Micheae, quo promit Messiae instare aq; de causa diebus pro- titur Messias in Bethlehem nascituriiss-ximis nonnullos se Messiam praedicantes quidem existimare poterant id de uri' receperant, donec eorum fictio Littam ipsa, vel de circum vicinis pagis intellidem detecta: neque ad recipiendum ita gi: Ioaimes in Arte Iudae, εt non longes ficiles essent, nisi tempus Messiae aduem a Bethlehem natus est; imo se intellexis grasse cognoscerent: quod contra Iudaeos se videtur Herode qui cum audistra n nostri temporis argumentum est maxi- uum regem natum in Bethlehem, hac demum, tempore ergo aduentus Messiae, causa no tantum insantes, qui in ipsamet hominem a Deo mirabileni,& insolitum ei uitate, sed illos etiam:qui in finibus Mapparere,' inducere potuit Iudaeos,ut G thlehem nati fiant, iussit intersci . Quod bitarent, an Ioannes esset Messias praeser tertio loco de miraculis opponebatur , iam clim Christus,in multis inserior illo euadere poterant,sperantes quod illa es- videretur, Ex parte etiam eorum, quae set iacturus. quamuis usq; ad illud tem- obstare videbantur, poterat esse aliqua pus, nulla secisset. Testimonium deniq; verisimilitudo, cum singula eorum ali- quod de Christo reddidit, vel nondum quam, saltem apparetem euasionem ad- ad illos peruenerat, vel ipsius modesti mittant. primu illud de tribu, evaderent & humili rati astri bebant, qudd tantam larth dicetes tantis praeser tim signis ex dignitatem recusaret. Quamuis ergo Iu- 'parte Ioannis concurrentibus quod Ba- daei odio sorte Christi, & inuidia ductiptista quamuis esset de tribu Levitica, εc miserinthos atos ad Ioannem; tamen A ron, poterat esse etiam de tribu Iuda, ex modo dictis, vehementer illi si spica- quia hae tribus quandoque miscebantur. bantur, ut credo, Ioannem verum esse Elisabethenim qu erat de tribu Aaron, Messiam. F
Et consessus est , ad non negauit.
- Etulit Euangelista legationem factam Ioannis a Iudaeis , &eius causam: R refert modo quid Ioannes interrogatus secerit, ae si diceret illis missi e viatur sunt interrogare,quis esset ; hic apei te lignificauit, & aperuit,quis esset: post haec in sequentibus interrogata, &responsa singula describit. Est aut hebr phrasis ad explican,im exactam, Sc disertam re ponsionem, uti assirmatione,
te negatione,sic Iob. i s. Sapientes costentur,& non abscondunt Patres suos. .Reg. 7.Si tacuerimus, & noluerimus reuelare. .Reg. i 8. Tacuit popul is, Mno respondit.Sic nunc dicitur sconsessus est,ia non negauit.J Id est diserte, Se constanter, apecteq; respondit, & declarauit, quis esset, de interrogationibus satisfecit. Gregorius ad diuersa haec retulit,homilia r. in Evangeli '' Conferu
sis en se non Ae Christum, dc non negauit, se vocem esse clamantis.
86쪽
AEt confessus est, qui, non sum ego Christus
HIs verbis Euangesta prsmam resposionem Ioannis refert, si responsio
nem reserens,lacitὸ interr Milonem insinuat: Fuit autem interrogatio. Es tu Christuse ipse autem confestiis est, non sum No Christus. Quamuis.n. Euangeli ita superius dixerit eos missos, ut qui serit interrogarem, non sic intelligendum est, ut hoc tantum interrogaret,sed ut quaererent,an Christus, an Helias,an Propheta esset,& quare,cum talis non esset,baptisaret:& tande, quis esset, tamen Euar elisia non narrat omnia, ne bis eadem repetantur: sat ei fuit ultimam retulisse interrogationem,nempe missos esse,ut interrogarct,
quis esset: quia haec generalis, te communis interrogatio, reliquas singulares comprehendit: de caeteris vero quo ordine sunt factae describit: & hie mos est etiam scriptur ae: ne enim bis eadem repetantur, quae nutius dicenda suscepit, narrantur, quando nuntiata describuntur. Magna prosectb opinio de Ioannea concepta erat: si quidem testii nonium de seipso in re tanti momenti ab ipso.
Hrissis. Hom. is . in Ioat primam plietas, si non es Christus illos petiisse, interrogationem generalem fuisse an Christus esset, insinuant. Quinimo caarbitratur,nempu quis es tuλJea tamen seli Christo,corda hominum penetrare, intentione, & animo factam, ut de Chri & intentioni eorum respondere conu sto interrogarent. Ioannem aut ad eorsi niat ; si Ioannes id fecisset, eorum errorεtespondiste intentionem dici, haec Chry eonfirmasset:eum enim,qui etiam oceu sestomi ex utio non satis textui accia ta eordis eognosceret,& reuelaret, murumodata videtur:quia indignum erat tan to amplius Christium esse eredidi sient . ti viri modestia,ut, chm non interroga- Existimo ergo illos primo loco petiisse, tetur an Christus esset,ipse responderet an Christus esse ob id aperis respondirnon sum ego Chtissus, errori autem illo se, non sum ego Christus. ita HieronymC rum obviare posset, si explicaret,quis es Iia. o. & Cyrilaitar.in Danaapit. --set,sicut recit postea,quando rogatus est, firmant.
Et interrogauerunt eum . Quid ergo Helias estu λdixit non sumo COMMENTAR tus, Ecunia inerroratur, an sit Helias, & respondet se non esse uetam, titia notanda sunt verba: audientes enita responsum aliud ab eo,qua sperabant & forsan desideraboni, dicinit. quid ergολ I voi est cuiusdam admirationis, mirati enim sunt illum se Christum csse negasse. est etiam cum illatione,inses runt enim: si aqn es Christus, ergo eris Helias, ac si dicerent: tua insonis, Seexcellens virtus non patitur te communem esse homine adeo ut, si Christus
non sis, ultem sis illius praecoso; illustris: sergo Helias es tu/ὶ Respondit Ioannes, non sum Hulioe .
87쪽
existinistit Ioannem esse Heliani.
HAec in te rogatio ex duous erroribus una veritate se edebat. Prior error erat, quod Iudaei non distintuebant duos Christi aduentus, quorum scriptura meminit, unum humile ad saluandum,de quo Zach.s dictum est: Ecce rex tuus veni Sc ipse pauper: altersigi xiosum ad iudicandum, de quo Esa 66. Ecce Dominus in igne veniet: at Iudaei decipiebantur, quia unum tantu aduentum, & hunc gloriosum ad regnandum in maiestate, & potestate expectabant, eos idcirco errasse docet Tertuli. Ap IN cap. a I. constat etiam ex Euangelio, aram Matth.16. cu a summo tacerdote ii terro paretur, 3 nesset Christus, resp6dit Dominus,ego sum,verumtamen dico vobis, amodo videbitis filium hominis a dextris virtutis Dei, venientem in nubibus coeli: quasi diceret: ego sum,ne decipiamini me humilem,&abiectum videntes , dc propterea credentes me non esse
Christuint superest enim mihi alius admentus glorioliis &illustris:& quando sievenero,videbitis me venientem in nubibus esti, modo autem sic oportuit venire in humilitate,& paupertate, hie est sensi, illius loci, & alterius Lucae αι Nos merabamus, quod ipse redempturus enset Israel, ex hoe Priori errore procedebat sterior cum .n. unum aduentum expectarent, unum tantum praecursorε suturum credebant, & hune Heliam, iuxta illud Malach. . Ecce ego mittam vobi Heliam Thesbitem, ante qua veniat dies Domini magnus, id horribilis: errabant ergo etiam in hoc, nam sicut duo suturi erant aduentus. ita duo suturi eranx praecurseres, disicut Helias secundum, ita primum Ioannes Baptista debuit praecedere de quo dixerat idem Malach. ca.3. Ecce eso mitto Angelum meum, qui priparabat viam ante faciem meam. Isti igitur duos confundentes aduentus, consendebant etiam praecursores, & ν num tantam sperabant, credentes .hunc sore Heliam, qui aduentus secundi verE praecurser est suturus, huius erroris arguit eos Dominus, Matth. II. Prophetae usque d Ioannem prophetauerunt,& si vultis
recipere, ipse est Helias, qui venturus
est, qui habet aures audiendi, audiat. v sensus horum verborum hie est ii ii credebat Iudaei Clixistum esset, quia Helias
nondum venerat, quorum errorem a
suit, dicens: Helias,qui venturus est,iam venit: id est, praecurser, qui meum huc primum aduentum praeuenire debuis, iam venit, & hic est Ioannes . ille H lias verus ad alterum pertinet aduenta; ob id attendat unusquisvi, ne erre quando autem Ioannem vocat Helias,non tagnificat ipsum esse Heliam, sed utitur sermone Iudaeorum s dicebant Iudaei, He lias debet primus venire, dc non venit, dicit Christus. Iste Helias, id est, iste praecursor, quem vocatis Heliam, iam venit, & hic est Ioannes Baptista, hic εest sensus, Matth. a . quando in transfi- Eguratione apparente Helia dicunt discipuli: Quid ergo dicunt seribae Heliamaebere primum venire λ quasi dicerent
Nouimus nune te esse Messiam , quom do Helias venit non ante, sed post te, caScribae doceant debere praecedereλ quos Dominus edocens, dicit: Helias quidem venturus est, & rerutuet omnia: dico vobis, quia Helias iani venit,& non cognouerunt eum, ac si diceret ; stiperest alter aduentus, & ante hunc veniet Helias: ille autem Helias, qui nunc debuit praec dere, iam venit, & non cognoueriintea, hie erat Ioannes Baptista. Ecce duo itata, in quibus errabant Iudaei. Veritas autem, ex qua diximus hanc interrogationem oriri, haec est, quod tempus aduet tu, Christi proximum existimabant, indiEsque eum expectabat: quia multae pro phetiae impletae iam erant, in quibus si- Vgna aduentus eius data suerant.Ex his ergo tribus, interrogatio procedit: si non ex Chri stus, qui in dies expectatur , eris forsan praecursor eius Helias λ aduentum enim eius, Helias praecedere debet: hi enim, uti diximus, no distinguentes a ventum secundum a primo, Heliam e pectabant ante Christum, & ideb Ioannem interrogant si est Helias: Ad hane interrogationem non selum prouocarue
eos, quae dicta sitnt; sed quia Ioannes multum Heliae in vitae austeritate, hare prehendendo populo, di investituta milis erat. A
88쪽
Mati seos Tibi a occurrit, qua ratione H
-n habuis Italiam esse Ioannem Iudaei existima
set potuerunsicu Heliam iam multo ante Patiorie vixisse,Ioanne autem a triginta annis exatinit L 'tre Zacharia natum esse scirent. Recetiores aliqui ad hane dissicultat E sbluentam Pharisaeos animarum illa de corpore in corpus transmigratione credidit lex is an idque videtur illis ex Euangello deduci, nam Marin. dicebat Herodes, quem ego decollavi Ioannem surrexit imortuis, & virtutes operantur in eo: &Matth. 6. Alii Helia alii Ieremia, tvnum ex Prophetis esse Christum dice ant. Per hanc transimigrationem facilei intelligitur, quomodo Ioannes potuerit esse Helias, v ii si putant. Sed haec re- . sponsio nulla ratione potest consisteret imo quamuis daremus illis hac transmi
tur,na Heliam sciebant vivere,& nondu i esse mortuum: qua ergo ratione anima
eius in aliud corpus trismigrare potuit adde testimonium scripturae esse contra hane responsionem, nam Lucae s. dum uix esset Christus, discuteretur, quidauebant,Ioanes surrexit a mortuis,quidam ver quia Helias apparuit, alij a
te,qui a Propheta unus de antiquis surrexit a mortuas,disci imen nota, de Ioannesi aliis Prophetis mortuis,dixeriinteos sarrexisse,at de Helia non, sed apparuisse, quia verἡ vivebat, & in proprio erat corpore,non igitur per hanc trasmigrationem animarum latisseri potest dissi
cultati propositet, hic ad iugi muri salsiam esse, de sine iandamento affirmari Phariseos hunc habuisse errorε,primδ probatur ex scriptura ipsa, cui isti, qui sie opinantur, nituntur. Lucae s. Matth. I 4. In
quibus loeis aliquem Prophetam,vel etiam lainem iam decollatum a mortuisl rexisse,Iudaeos dixisse legimus At lonD aliud , imo eontrarium est larrexisse mortuis,& animas transmigrasse in
corpora, transmigratio enim non est restructao, & res.rremo repugnat trans migrationi, corporum enim, quet ceci derunt, resurrectio est, non animariam
quae ammortales sunt, si ergo proprium MI nonrecipi μὲ mu riuolae r
surrexisse dici pollina .secalido id etiam die firmatur, quia infinis adeo, & perniciosis error, si illis viguisset temporibus,t Domino suisset reprehesundi ab Euangelii a descriptus, sicut Dominus
arguit, de Euangeli ita notauit Saductos errori eo quoa n6 credrderint mortuo . rum resurrectionem:at nulli bi hoe lesi- 'mus iactum, cum toties, S de tot viiij τ .i
arguerit eos Dominu . Addo etiam ter- .
tio quia Actorum 13. Paulus inter Phari saeos& Saducaeos constitutus dixit. Derςserrectione mortuorum iudicor, quo
verbo Pharisaeos sauit, & inde magna sacta est dissensio inter Pharis os & Sadaeaeos;at si haec transmigratio in corpora ab eis esset credita, neutris sauisset, quia tras migratio viriq; repugnat, ct anima. ru immortalitati critra Saduearos, & corporii resilirectiqni eqntra Pharisaeos. Addo etia quarto, antiquos Doctores rese-
rentes sectas, et opiniones Pharistorum Enihil tales eis imputasse,ut patet ex Clε. m lib. 6.const.ein.& Epiphan.hqr. I 6. nec facit pro hac recentioru sententia Iosephus, qui lib. a.de hello Iuda. e. 7. Pharitaeos existimare bonoru animas in corpora transnigrare reserat, nam ipsemet me ea lib. 13. Antiquit cia. id declarati dicens eos affirmare bonor si animas sa-cile redire in corpora: unde, quam illi e vocaverat transmitratione,vocat, & declarat postea reditu ad corpora :& hoe consonat Euangelistis,qui dic sit Iud otarbitratos esse prophetas reserrexisse.Sine fundamento igitur illa transiit igratio illis imponitur, S adhuc imposita n6 aufert difficultate, uti prius diximus. Acce Fiat Hierony. Matth. is. tractatis, quo imodo illi Christum, Heliam, Ieremia,
aut unum ex Prophetis putare potuerunt, disit errasse eos, sicut errauit He rodes, existimans Ioannem a mortuis serrexisse, non de transmigratione antia omarum , sed de resurrectione Hierony- .imus locutus est, nec etiam iacit pro ea sententia, hunc transini grationis errorε . : inter Iudaeos modernos vigere, nam si hoc argumentum probaret aliquid, et ii probaret tune Pharisaeos credidisse trasmigrationem omnium bonorum & m
lorum, non sellam in humana, sed etiam in quarumcunq; corpora bestiarum: ita
89쪽
enim nune Iudaei sentiunt, quod nemore e Pharisaeos affirmaret sensisse. multos etiam Iudarus nostri temporis habere errores,quos antiqui illi nec somniarunt, manifestissimum est,erit igitur iste unus illorum. Dieendum ergo est,Iudaeos dubitasse, num Helias esset Ioannes,quia apparere post utarunt sub specie,& figura hominis illius, qui Ioannes putabatur, in suo
tamen vero corpore: & quamuis Ioan is esset nota natiuitas ex Zacharia,eum i se tot annis vixisset in deserto ab omni conuersatione semotus, dubitari potuit hune qui apparebat, non esse illum eundem,sed raptum, aut mort usi, & Heliam sib illius nomine se occultasse,& uenisse, maximE quia multis annis latuerat in deserto. De his autem, qui mortui erant Prophetet, potuit eodem modo dubitati,nsi aliquis in proprio eorpore stremi Dset, Sc loco Ioannis venisset: sie etiam de Christo arbitrati sunt, na Ieremias, aut
nus ex mortuis resurrexerit: non enim
obseritatum est a populo, an ille ese eidem, qui natus est de Beata Virgine , quia haee non omnes aduerterat,& arbitrati poterant illum non esse, sed loco seius Prophetam apparere. ndo aute Herodes Christum putauit Ioannε esta, nihil,aut parsi audierat ante de Christo, nisi postquam occidit Ioanem,unde σpinari,aut dubitare poterat, si ille esset Ioanes:si enim operE humano similes sali crae accidere postunt, quanto magis ubi diuina virtus est, quam in Ioanne, & in Chrillo splendere videbant, poteranthalluctuari praesertim cum ignotum sit quomodo apparebit Helias, quando revera veniet. A
Propheta es tu λ A dixit, non.
Postquam audierunt nee Christum, nee Heliam esse, tertiam ad hi nil terrogationem, an sit Propheta S Ioannes se non esse Prophetam ri spondet. Deut. t 8. Deus populo se Prophetam similem Moysi de medio stati ieius suscitaturum, & in ore eius positurum verba sua promiserat, hic erat revera Christus ipse tamen Iudaei errantes arbitiabantur Prophetam insignem tempore Messiae futurum ab eo distinctum,sicut de nunc exiitimas:t, cum autem intellexerint Icannem non esse Heliam, interrogant, an sit Propheta ille insignis promissus a Deo : cxistimantes si Christus non erat, fieri non posse, quominus vel esset Helias, vel insignis ille Propheta, uterque enim ut illi crΡ .d bant, futurus erat tempore Messiae. Vnde in Graeco cum articulo describi- ssi tur Propheta,vi non quicunque intelligatur,sed ille a Deo proauis aeui i α terrogationi respondet Ioannes,se non esse Prophetam illum. ANNOTATIO s C illus lib. 1.in Ioan e. a . Chrysta
dii notaue incoinmentario exposuimus , it Propheta. hanc, at recentiores non hoc admittunt, sed per Prophetam intelligunt num de antiquis illis Prophetis , qui iopretio & veneratione habiti sunt, licue de Christo exiitimam: Lue. 9. quia Prinpheta unus de antiquis resirrexit, εοῦ
Mau.is. Alii Heliam ut Hierema ut unu ex prophetis antiquis, esse dicetati
Utuntur autem arguntento hOec sit radatam expofitionem a si de illo Proph in interrogatio esset sacta, postquawntellexerunt a Danne te talem nε esse, interrogassent ite i si, an ellit Propheta aliqviso antiqui x. Sed hoc argum Emm debile est ne tanti faciebant Ioantie, ut fi Christus non esset,n5 alium esse putarent,nisi aut Heliam, aut illium promisium, di insignem Prophetam,que tempore Christuxeturum sim abaliaut quia virum ea, an
90쪽
es visissim durarum eredebant, eaq; est causa , cur postquam audierunt , nec esse
Heliam,nee Prophetam illum, non amplius determinata q-stionem, aut interrogatio M secerint, sed in generali,quis esset, Met sierint. qua etiam ratione postquam nouerunt n6 esse Heliam, nec Pro eis illum, non amplius interrosa si an saltem eiat Propheta: maius enim aliquid ει sublimius de Ioanne cogitabat. Et ne sine scripturae testimonio videamur hane resutare sententia,consideratis da sunt nonnulla eius loca: ex ijs enim expositio nostra magis constabitilo. Tur ae saturatae panibus a Domino, clamarunt: Hic est ille Propheta,qui venturiis est in mundumaest enim tu articulo,igis tur expectabant oertii aliovem Proeli Nia uenturum, e Messiam ne esse intelligebant lioquin dixissent, hie est Messias. Adde,Io. 7. alii dicebant lite est uectille propheta alij hie est Christus:distins elant ergo illum Propheta a Christo.
uie eorum errori alter erat c6 iunctus:
vi Prophetam hae promisis aliqui unuex antiquis futuru esse,&tue teporis ad hoe munus obeunda reserrecturii putabat, quis autε ille esset suturas, M eerto
constabat, sed diuersi diuersa sentiebat: propterea Christum alii Hieremia, alii altu ex prioribus Prophetis esse die sati ideoq; Lue. 7. dicitur Propheta magnus
surrexit in nobis: non aute Hieremiam,
aut aliquε ex Prophetis prioribus Christit ese diceret, nisi illo loco Deuteronomi j decepti,unii eorum ventuia expectarent.Ex his, loca scripturae declarantur, di expositio data eonfirmatur. aerunt enim an sit ille Propheta, que ventura sperabanti Epore Christi, quem v ex antio uis suturum multi is edebant: & Ochoc duplici eoru errore, interrogatio P cedit, nec amplius in particulari interrosit: quia priter Chri iis S hune Propheti neminem alium insigne virum expectabant: Ioannem autem unum eoru esse
sibi persuadebant. Scio Augu.traei. . in Ioa. interrogationem hanc de Propheta in genere intellexisse: Ioannes autem negauit,ait Augu.quia plus, quam Prophethera te Prophetae enim suturum, at ipse praesentem Christu praedicabat. Sed revera haec expositio ratisfacere non vide Eturiquia Ioannemesse Prophetam nemo dubitabat,nee Ioannes ipse negas :Negare enim quae erant notissima, sussic ret, ut illi masis si spicarentur, quod nee verE respondisset ad priores eoru intem rogationes; quamuis autem Christus eii plusquam Propheta Mattia r. assemerit,
tamen esse Prophetam non negauit, eum
dixerinquid existis videres Prophetam etiam dido vobis, plus quam Propheta, illa particula tiam, ion nerandi,sed potius affirmandi, & augendi est, nemphese Prophetam, & etiam plus quam Prophetam,& LM.LTu puer Propneta altissmi vocaberis, probabilior ergo expotatio Cyril.& Chrysbst .est, ct magisco
sonathas,quae sequuntur in textu.
Dixerunt ergo ei, quis es, ut responsum demus iis, qui
mi aerunt nos quid dicis de te ipsoλCOMMENTARIVS. Non aliam particularem interrogationem Legati faciunt, quia, uti dixti
mus tanti Ioannem faciebant, ut si Christus non esset,alter duorum,qui circa tempora Christi venturi putabantur, suturus necestario videbatur. Cum autem neutrum esse intellexissent, generaliter percontantur, dicentes squis es 3Jnam ab his,qui nos miserunt, ut intelligeremus, quis esses, nobis iniunctum est:nos autem, quem te esse opinabamur e plicuimus, quorum cum neminem te esse responderis,dic tu de te ipso, non expectata interrogationu
ialia particulari, quis alius praeter propositos sis squid dicis de te ipsis J