장음표시 사용
121쪽
telim Iudaea ibat in Galilaeam. Epiphan. haeres. . dicit illa die, qua secutus
Andreas venit ad Dominum, inuenisse Simonem, sed id fieri non potuisse ex eo patet, quia illa nocte mansit cum Christo. Epiph. tamen forsan diem ab o
Et dicit ei Iesus, sequere me.
Vocatione exteriori ad se vocat Philippum, nee tamen defuit interior, tantb maior, & essicacior,quantis minus Philippus instructus erat extoriori magisterio. Nec leuitatis fuit Philippum sequi Dominum, sed Gicaciae
vim , de verbi Dei mon aliud audiuit Matthaeus, ut resert ipse,ca. s. quando relictis omnibus secutus est eum;quam,sequere me. Irridebat Iulianus Apostolos, vi r leuita, vota fert Hiero. Mattho. ec leuitatis arguebat, quod tam cito secuti essent Chri torum .eos stum simplici verbo vocantem; nec considerabat impius, sortius,& essicacius. omni syllogismo, Se ratione esse verbum Dei. Si leues fuerunt Apolloli ob diendo voci diuinae,appellat Iulianus leuem Lararum, qui quatriduanus sum B rexit unica voce Christi. Appellet etiam leues,infirmos, de caecos; quos ver- Ebo simpliei Christus sanauit ; si ergo non leuitas haec, sed effracta est verbi Christi,profectb nec leues erant Apostoli, qui verbo audito, secuti lanteum: rectius dixisset Iulianus si nimis rebelles,& duros, de insensatos eos appellasset,qui tanto verbo credere, Sc obedire noluerunt, Sc tuc incredulos Iudeos. de se ipsum merito danaiset. Euthym. asserit Philippum vidisse illos,qui Clitia itum sequebantur,x eo esse ipsum adductum ad fidem. Melius dicit Pril .lita cap. 13. id verbi efficaciae tribuens, de bonae dispositioni Philippi, quae t men a Deo erM,non enim Philippus a Petro,aut Andrea aliquid ex gestis i sellexerat, quia breuitas temporio id impedire videtur,
Erat autem Philippus a Bethsaida, tuitate Andrae,& Petri
GAlilaeus erat Philippus, se eiusdem patri ρ eum Andraea, re Petro,quae dicebatur Bethsaida, huius ciuitatis nequitia exprobrauit Dominus, ec ei C valde cominatus est. Matth. I i .mitiusq; fore terrae Sodomorum,quim illi,i dicium praedixit Vae,inquit,tibi Bethsaida,vae tibi Coroetaim. 8ce. 5e e medio stantae prauitatis tres Apostolos insignes eduxit, ut ubi abundauit malitia, s perabundet gratia,quae non meritis propriis vocatorii,sed vocantis benigni- ibii 4ni. tribuatur. Memorat autem Euangeli ita hos esse tres de Galilaea, de Beth- uitate Vo. saida in opprobrium Iudporu: nemo enim ex tribu illa venit ad Dominum,ex-ιι qua nasciturus expectabatur. Primi, qui ad ipsum venerunt,& vocem eius audierunt, Galilaei fuerunt, de de ciuitate, ubi peccata abundabant: itque hac de causa adiunxit Andream, de Petrum etiam de eadem esse ciuitMe, ut impleri iam insinuet, quod praedictum erat per Isai. cap.9. Primo tempore alleviata in terra Zabulon, de terra Nephtali in via maris trans Iordanem Galilaeς gentium, populus qui ambulabat in tenebris vidit luce magnam erra, que prius passa est tigelliina, recepit primo misericordium,Sc ubi prius regnauit peccatum abundauit gratia in primis Apostolis, 3c fidelibus. Erat Bethsaida paetus in tribu Isachar ad littus maris Galilaeae inter Capharnaum, Se Magdalum.
Apud Hebraeos idem figaificat,quod apud Latinos domus venationis.
122쪽
Inuenit Philippus Nathanael, δἰ dicit ei.
NON Osu, sed studio diligenti conquisitum, ut dicit Cyril. lib. i. cap.
i . Philippus inuenit Nathanael sibi se nil rarum S am: cum, ut tantithesauri inuenti participem faciat: ut enim Andreas fratrem, sic Phlippus Christo lucraturainicum. Erat autem Nathanael de Cana Galilaeae, ut habetur Ioan . it. Vir in scrutandis scripturis diligentissimus,ut c h yso. ho m. i s. de Curi l. lib. i. cap. I . annotant, & eodcm aditentus Chrisit, quo Philippus tenebatur desidi rici. Aliqui fiatiem ipsius Philippi ex illimant, sed sine fundamento : si enim frater est et, non id dissimulat sit Euangelista, sicut nec dissimulauit Andream fratrem csse Petri nec id verisimile est. nam Nathanael de Cana Galilaeae, Philippus de Aethia illa erat. Ex narratis, haec omnia, non iri Iudaea. sed postquam Christus in Galilaeam peruenit, saetaeisti deducimus enam dictu in eis. Christis in v duisse exire in Galilaeam,& iuisi se Philippum loqui, di sine dubio tunc Christum euntem in Galilaeam secutus est, cum autem peruentilat Canam, tunc quaesitum ivit Nachanaelem, qui erat de ciuitate illa, &inuentum ad Clinitum duxit,ut in laquetitibus refertur. RQuem scripsit Moyses in lege, R Prophetae; inuenimus Ielum filium loleph a Naetareth.
AN VN CI AT Christum venisse.&sensus est; invenimus Messiam praedictit in promissum in lege a Moyse, & a Prophetis, & is est Iesus filius Ioseph a Nararet; finuenimus; J vox est annunciantis rem nouam , O magni momenti, ac utilitatis, sicut qui magno Se insperato inuento thesauro cum gaudio alijs nunciat, eosqtie participes facit. Invenimus thesaurum, quasi non ego solus, sed & tu, & omnes qui sperabamus, inuenimus, quod tanto desiderio expectatum est. Sciebat Philippus Nathanaelem virum d e tum,& in scripturis versatum, propterea sic cum eo loquitur, ide quo Moyses scripsit,&Prophetae: simul etiam, ut per haec verba explicet illum eu dem Messiam, qui a Iudaeis expectabatur, nec solum Meiliam inuentum, sed quis sit,etiam enunciat, O circunstantias accumulat ut quis sit intelligat) nominis, parentis, ciuitatis: est inquit Iesus filius Ioseph . a Narare th vocat filium Ioseph,qnoniam nondum erat ann dei mysteriis plene instructus: vulgo autcm filius Ioseph reputabatur, de quia educatus di areth, Galilaeus, de Nararaeus existimabatur.
Et dicit ei Naxhanael, a Nazareth potest aliquid boni esse p
NATHANAE L peritus scripturarum, sciebat Christum venturum
de Bethleem Iudae licenim Mich s. scriptum erat; & id scribae & Prinei pes Sacerdotum Herodi quaerenti res,onderant. Audiens autem ess Nazareth Galilaeae, obiecit non negando, sed admirando potius, Se dubitando,
123쪽
A gne, nihil egregium speratur; quomodo ergo Christus ver de Nararem Dexire potuitὸ Inieritis Iudaei hoc idem responderiit Nicode Ino. Ioan. 7 .stri rare scripturas,quia de Galilaea Propheta noli surgit. Non est silentio pratis reunda d cia,& prudens humilitas Nathanaelis, vir doctus in scripturis vertitus audit ab homine illiterato rem nouam, di summi momenti: scit scripta per Prophetam, qui errare non poterat, Christum de Bethicem Iudae venti rum ; audit Galilaum,S: de ciuitate infima, admiratur ac dubitat ; non ta inenomnino negat, nec exprobrat lyhilippo ipsum deceptum esse, idque fieri non Posic, sed cum admiratione quadi, quamuis dubitando, respondet ; s A N rarit potest cile aliquid boni ἡῖ humilitatis verbum est, sed doctae & prudentis: quia quamuis pruna facie hoc contrarium prophetia videretur, reueranon erat, scd maxime consorme: nam oriundus, di ortus est in Bethleem; conceptus, & educatus Narare th , S. utrumque praedictum erat per Prophetas : ut enim per Michcam d ciuin est futurum de Beth hcm, ita futurum Nazareum , ut habctur Matth. a. praedictum est, nouit vir doctus de humilis rem di scilina, latinen non degetiere eariam, quae fieri non poterant, ob id admiratus S dubitans respondct. Multo aliter se habent haeretici,&maxime nostri temporis, statim ac unam voculam scripturae suo iudicio iii telli clam ,& ex possitam habent, contemnunt non unum, non illitcratum homi ncm, sed Onanc S D tores, totam antiquitalcm, totam Ecclesiam . Non tale testim nilina habcnt haeretici pro suis erroribus, quale habuit Nathanaci contra ea, uae dicebat Philippus: Si tamen pertinacisti ne & imprudentissime suum iu-icium Ecclesiae toti praeferunt. Stulti hominis est,quod aliter, quam putat, fieri porcii , contra commune hominum iudicium tueri ,& defendere velle merito a Christo Nathanaci laudatus, clamae celebritalcm consecutus eli . ANNOTATIO homil. ry. per modum dubitationis, ct
interrogationis sistetitiam legunt, re siris. Λ VGys T. tract. si periorem sen. ea videtur legitima expositio . Viro intelli Eda AL rentiam duobus modis dictam cile enim perito in scriptura dissicultatem poste a stirmat. Viius est interrogandi. faciebat sermo Prophetae Christum d Alter eii affirmandi, ipse Augu f. amr- Bethlehem suurum prAdicentis, huic manter dictam esse magis probat, quasi expositioni favet, quod sequitur a phi- Nathanael Philippo consentiens, alie- lippo dictuin,Veni, & vide: quasi dice- Frat a Nazareth pol se exire Christum. ret: veni i& experientia cognosces v At Cyrtii lib. 2. cap. I s. & Chr3Ast. ritatem,& acquiesces.
' Dicit ei Philippus, veni, Avide.
COMMENTARIUS.' villari his NI N defuit Philippo humilitisse prudentia, dum admiranti,&dubi-iaud ita -' i N ς liquidem , duin non se in ea quae
' DCicit ingerit, scd suam ignorant .ain fatetur, nesciebat tune Philippus scriptur is, adhuc disti liares sol te non valebat, ab iisquae helcit, abstinet Pruvent: a vero, dum d christit in , qui verus doctor elat, venire inuitat,
lxio mici; sol k ion maccdptutu Nath naciem non dubitabat, imo subtiliteri tur illi admirathone μ dubi uti nexo, ut eum ad Christum alliclit, 'quaῆ ficat . tu adseuaru Dpm grataq; m. c discium, ἱ vcat, te vide, J iacillim te ab
124쪽
8 ab cadnal ratione, & dubio liberabu,s veni, & vide, I aditum facilem 5e Dbreuein veritatis tantae intelligendae habes, Γ veni,& vide, J & experientia, si venis, coimperies, quae tibi nuntiavi, vera cile. Sperabat Philiplius benignε recipiendum Nathanaelem a Christo, quia eius iam benignitatem Sc maniustudinem erat expertus: Propterea secure promittit Nathanaeli omnia, s veni
inquit, & vide. J IVidit Iesus Nathanael venientem ad se: a dicit de eo, ecce verὰ Israelita, in quo dolus non est. ALLECTUS a Philippo Nathanael venit ad Christum: aderant ibi
alii quando accessit Nathanael; dum autem eum vidit venientem ijs, qui aderant,de eo pronunciauit, s hcce vere Israelita, in quo dolus non est. J haee verba sunt a Christo prolata, quado proximus iam erat Nathanael,ita ut verba eadem audierit. Non adulandi, solumve laudandi eum gratia haec assirma uit Dominus, sed prsci puri ut occula cordis eius nuntiastando, eum illuminataiet.& ad fidem pertraheret. Dei enim soli est,quae in corde sunt homino, nosse, vocat eum verum Israelitam, idest,tegis illius obseruatorem, sicut nilne nqui legem Christi obseruat, ut oportet, clicitur verus & perfectus Christia nus. Simplicitatem vero cordis eius commendat, sin quo,inquit, dolus non est: J tum quia vir doctus cum esset non est usus arguti)s argumentorum co-tra Philippum, sed admiratur potius, de credit fieri posse, quod Philippus
nunciabat; quamuis sacrae scripturae repugnare vides tur; tum, ne circun stantes arbitrarentur illum, quem doctorem nouerant, calumniandi. aut conis tradicendi studio accessisse; idna demum quia carere dolo virtus est maximEad intimum pertinens cordi s,ia idcirco eum laudat, ut se cordis scrutatorem M. 33. ostendat. alluditque ad illud Psalm. Beatus vir cui non imputabit Dominus peccatum, nec est in spiritu eius dolus. in eo quod verus Israelita praedic rii. in δέ impuxibit di Dominus peccatum I alterum verbum expressum est, is uti di , nec est in eo dolus. Duos Paulus ad Roman. 9. Israelitas descripsit, quidam tui . sunt secundum carnem, qui ex Abraham & Iacob secundum carnem descen dunt ; quidam sunt secundum spiritum, qui fidem Abraham & Iacob sequuntur veram &vivam,non autem omncs, qui sunt Israelitae secundum carnem, ssi sunt secundum spiritum; nec contra, qui sunt secundum spiritum,omnes sunt secundum carnem. Nathanael secundum carnem, de secundum spiritum erat, ob id a Chi illo vere Israelita praedicatur.
Dicit ei Nathanael, unde me nosti Z
MI R A T V R Nathanael occulta cordis sibi re iactata ab eo, cui nec de
facie notum se esse arbitrabatur,& cum admiratione interrogat, sun de me nosti λδ Si Nathanael se talem non csse, qualem Christus pronunclau rat,cognouisset, non,unde me nos si psed non me nosti,respondistet. Si non desiderio c lirillum cognoscendi flagrassit, laudem humilibus verbis resutasset; At quia veritatis amator erat, negare non est ausus, quod auctor veritatisatana erat: & quoniam humilitati studebat, id expresse non confirmauit,
125쪽
A sed Christum eupiens cognoscere, admirationis interrogatione est usis : in qua non negatur veritas, Sedani tacitὰ approbatur, non laeditur humilitas. simul etiam Christi cognoscendi non deseritur via, dum interrogationer sponsum postulat per quod veritatem assequendi aperitur via.
Respondit Iesus,& dixit ei, priusquam te Philippus vocaret, cum esses sub ficu, vidi te.
MIRABILIS est chi isti responso: interrogatus de modo pronou
rit Nathanaelem, occulta ei duo mani sellat,dacitque, fantequam te Plulippus vocaret, cum ideit,vidi Philippum ic vocantem,Sc antequate vocaret: quando tu eras sub ficu , ego te vitii: non dacit nolit te sed vidi, cistitia 4; praesentiam diuinitatis suae insinuans, qua cuneus adstat.& praesens o innia Christus videt. Quantum ex verbis deduci potest: antequam a Plulippo vocarctur,.s b 6ςv. i- Natha:iael in Ioco aliquo occulto sub ficu , ubi a nemine videri poterat, ruit,& probabile est,aliquid tunc notatu es num secisse: ibrian orabat Deum, G:crae alicui meditationi incumbebat, vel aliquid simile spirit ala operabatur,n quod Dominus insinuat duindicit, L cum ciles sub ficu vidi te. J Modus enim 'loquendi est,quando alicur,quid in occulto loco egerit, significare volumus, lacum tantuin nota mus, per cum simul,quid factum sit instituantes; ita in praesenti factum puto. Non respondet Dominus interrogationi eius verbis tantum . sed sinis; quasi dicat, vis scire unde te noui: scitote a me visunt suis ficu,& 1 me vitum Phil:ppum,cum vocaret te,quand' sub ficu suisti : qui hie. vidit,non cit ei di scite te etiam nosse, qualis sis. Perinde suit ac, s clarioribus verbis dixissct ei Te novi,quia Deus sum, qui video omnia. Cum autem dicit, s vidi te, I non solam exprimit cognitionem, sed insinuat viratuum, qua mouit, ut veniret quasi diceret, nisi te vidi Tem, meaque vittute iuvissem nunquam ad me, quaninis a Plulippo vocatus, ventilis. Obiicies, nonne m ius fuit rei lasse occulta coidis, quod factuin cfl in principio, quam haec e thii terior λ quomodo igitur maius probatur per minus Respondeo verὰ ita i odi esse,illud videlicet ei e maius in se,tamen Nathanaesi non sui tua ius, quia in i intra ' terat suspicari christum coniectura hutnaba usum cile, vel ab alijs audisse. I aa uti Solem enim ex operibus, de vita iudicare corda, dc saepe non sallimur, ita C potvit suspicari Nassianael , se Christo fuiste notum, tamen qu:anesciebat, quomodo c hristus cognovissct eum, maxime quia se 5 csse ignotum arbi
trabatur,miratus est, at modo audit, quae nou ex humatia coni ciuia, nec ex alterius relatione, sed supernaturali cognitione sola nota et se poteratu .Pr pterca hoc illi maius multo visum est, atque ea de causa Christus suam seiuentiam ho lecundo miracula nitimat sc que illi magis imaualcaio. Grego. aib. i 7. Moral. cap. 1 o. expon: t, scit .n ciles lub ficu vid e;J uleii, cum ciues.sib inbra legis,elcgi te, sed hoc aci centum spiritualcm .pectat.
Respondit ei Nathanael, oc ait: Rabbi tu es filius Dei
tu es Rex Isracs. miraculo Nathanael persuasus in miram Christi preruple
126쪽
Maeo pronunciali mire ex scripturis eminxdiligens scruta es didicerat Do lctore'Sc magistrum vorat , quia de eo legerat prophe tum Ioel. 12 Dedit. vobis doctorem iustiti e . Fili uim Dei praedicat, quia Pyrat de eo dictum Piri. a. Filius meus es tue&additur articulus, flues illentius Deus,J ut noquomodocunque filium Dei,sed insignem filium super omnes, qualis futurus erat Messias. ostendit. Regem Iurariappellat, quia de e. O legerat Zacha. yo Ecce Rex tuus venit. Mira profecto coissessio, plura, Ad maiora praedicat. quam a Philippo audierat. Philippus filium Ioseph, at hic filium Dei Philippus at Mareth at hic Regma Iliaesconfitctur. Ial. l n
ιμ' christum' Verum Deum II ei situ in Ilia eme Dei n ruralem consessus fuerit, quia sciebat
nainrescat. ex Ps ita . Deum smitatorem cordium
existimo Natharaelem voeage silium Dei , quod ex sequenti c0nsessione manifesti fit. Si enim filium Dei nouisset. ut Petrus Matth. is. quando dixit i Tu es filius Dei viui,non Regem Israel, sestorius orbis. Regem, & Dominum pro-εc uis. Uem se 'tit Tertuli lib. ad-i, clamasset: . At Nathan et cwmum quom praxeam Grinatis Noniaelem sequens opinionem iudaeo je, istimanu consessum suisse Christum uri uiri Dei, i suis semia
sicut confessus est Petrus, huis resentire videtur Irenae. lib. 3. cap. II. dc id pro- bile videtur . tamen magis mihi prebatur, non tanta adhuc fide NathanaME imbutum sitisse, sed filium Des vocasse Christum modo, quo Iudaei communiter futurum Dei sintnLMἡssam eredebant . Illi enim, quibus Irthitatis mysterium adhue non erat reuelatum, fi lium Dei eredebant futurum eminenti radam filiatione si pra omnem ad Hionem Angelorum Ec hominum; non autem distincth intelligebant filium esse naturalem, & consibilantialem. quamuis enim id in scripturis antiquis esset C cqntentum,tamen ita occultE,vthoomnibus c6muniter is sensis pateret. pr pterea filium Dei credebant super omnes alio non ulterius procedentes. Prophetis autem,st ijs, quibus ex diuina pratia. Trinitatis, & incarnati mis My o testi talem in Israel siniram vocat stesem Israel. his enim verbis ibia eonfessio Christi exprimitur, aesi diceret: tu es ille Christu , qui est si lius Dei super omnes alios,& rex Israel. Et profecto laudanda, 3c miranda cor se io est,quassa post tot, ac tanta miracula Iudaei postea noli sent assecuti. ita sentit Chrylost. hom. 2 o. ubi quae diximuτexores docet, amrmans eisdem usum esse verbis eum Petro,sed non idem sensisse eum eo, quia merum homine Chria stirin credebat . Primordia enim fidei non suerunt ita persecta, sed paulatim augmentum suscepere, & in Nathanae-le, & in Apostolis, ea terisq; discipulis. Neca inentum Cyril vim habet, G enim Christum ita scrutatorem cordiaeredebat, ut Deum, podit enim existimare Deo reuelante id illi innotuisse . Nolo negare, sententiam priorem pro pter tantorum Patrum auctoritatem rium erat reuelarum, id norum e t. sic valde esie probabilem.
Respondit tesus, & dixit et,quia dixi tibi vidi te sub ficu,
D ' Mi N V s. non rguit eum leui sis, qui cith credidit, sed potius
tammendat mys fidem, & augmentum, fideique perfectionem promi PM casum c Pasi Mna,quae vidui . . i
127쪽
rendum resiquit, ergo maiora de me tunc confiteberis. Quibus verbistaeit. insinuat eius consenionem laudandam quidem, sed in perizim cita; sciaverum Deum ille ignorabat esse Christum; postea tamen maiora se edit riam opera praenunciat, quibus suam aperiat, & comprobet diuinitatem. quibus instructus Nathanael maiora erat crediturus de Christo. Quod a rum sit his maius, quod visurum Nathanaelem promittit, verbis sequentμ ire la bus explicat. In his vocationibus disti putorrem aduerte, consilio linunx riticipio esse diuino, ut tam paucis arguimentis,sc tanta facilitate hi primi venirene ad Christum, ut scilicet virtus, Odiuinitas ipfius magis nota fieret. haeaoraedium enim non operam e inteirius, nec verbum Ioannis, trice agnus mi , JA -at. dream; nec verbum Andreae Petrum s nec verbum exterius Christi Philip pum s nec sermo Philippi Nathanaelam; nec Christi miraculum, eunde traxissent ad fidem.
ridicit ei: Amen aseendio cobis, videbitis coelum si a Angelo: Dei sirendentes a descendentesi i
ExpI IC A' 'Christiti, quὀd is xerat maius his videbla, & sermonem conuertit ad Nathanaelem,& simul ad ast3ntes, ge dicit, videbitis hi gῶlos mihi ministrantes, ac si diceret; hoc til gnum, d Nauianael, vitan eli. quia dixi, vidi te subficu, & propte ea me Re in Israel ςo ejus es, 'id bis pronei. non tu istus , V dc vos, qui adems, ς lμm apertum, scillinc Ansellas in meum ministerium descendentes. de rursusascende utas, ut ex hoc ministerio intelligatis hunc, quem videtis nunem, Dominumaede Angelorum,& regem coelorum,&conseq-t tremum es veru i dixit
supra me, sed , s stiria filium hominis, 3 ut fidem impersectam illorum in maret, quas diceret ; huic, qus homo vobis videtur, Angelos ministrantis videbitis,ut in eo plus aliquid Sc supra hominem nempe Dei veritin fili si eius wnfiteamini. Intinuat hisce verbis,sen soli apiid Nathanaesent: sed de apud alios maiorem & persectiorem fidem sibi conciliaturum, queri hactes 'nus conciliauerit: videbitis,inq&Unuiora sum opera saetivus, qissus muti . ' do me non sol in hominem, sed Deum esse nianifestabo. Ecclesi Euan rlicae aediscium,& persectionem praedicit. Per Angelos a dentes, sescendentes,ut latius annotatione sequenti ;ministerium significatrum,ut Cyril. lib. a. P-λI. de Chrys'st. hoin. O. e requiis , inius ope tum dicit quia Angeli illinc descenturi, de illuc ascensuri praedimntur. vo
illa geminata, tam amen: Jccrtitudinem dc veritatemto insin--i dentique consideratio dignum est,fam 'refui e Chii equo missi sto 'quem filium hominis seipsum appellet quarus vel 4 e causis irequias hi fue
128쪽
8: destEdentes per scalis Evigilam aues unxit petram, supra quat mictat, Se erexit in titul in aedifi-- visq; abi,& voemii locitat do fiam Dela
Petra illi uncta ipsi' Christi figura set si a quem Eeciesta sindata est , & quii
Nathanael Christumwonsessio erat, qui
ilia vina petra unificabarur historiabiliam Domitias insinuat, pra-- E ielesiae aedi Mationem A Angelos alae M. dem & descendente idest, pratisi atores verbum e teste terrenivi hominibus annunciantes. Multa alta circa hoe
stri ' g. qui potnas ad explicatio a i et illius Geti. quam ad praesentem pertinent: quamuis eq im illa hist, ii
migus subindicare volisti hi se coniis digi. Dominiis noster voletis sit peria, plendam docere ; tamen ad lueram Am riim frangere eeritices, n6 quaesiuit per pelorum taniscare ministerium loratorςm pista toxti sed de piscatore lucr ius enimperitarem: haec Amst. Sim licet, Non tamen in hoc sistit sicciti ratio Am. in uniuerstim probaret, nec 'ri' per q a Paulus eligendus viseretur, qui doctiorereti ianua amrienda est; qui pacε Dei niuito Nattianaeleerat. Retatiores mocum hominibis, facturus est, ,esit m- ti pietate consessionis huius viri .evni municatio nem eo Idistium & em ι - Α Παλ tract. . in Ioam de Natta ' nael inuestigat nondit in Ap. istolum eleetiri a Domino. Debet,inquiuiste esse primus inter Apostolos, & non solum primus non est, sed nec medius.
nec. vltimus. inter duodecim, qMeritur. eausa quantum Dominus intimat, inu
nitur, intelligere enim debemus ipsum minanaelem eruditum, peritum legis laisse; propterea noluit eum Dominis inter disti os ponere, quia idi
ias elegit, unde contunderet mundum .
'doctus eligeretiar,sortasse ideo se diceret eym, quia doctrina eius meruit
se denique esse, qui in sua dispensatione
Angelorum ministerio usuruserat, ore rasinum est Ecclesiam enim sua An gelis ministrantibus gubernaliae regit. saeram doctores,quando coelum ape tum e Angelos destendentes, di a scaendentes viderint. Chrys. hom. 2o. inr
surreetisne,& ascensione id sinu, & vi sum dicit; Angeli enim Ge visi sunt. Aliqui ex recentioribus id factu esse,tamena om illam ab Euage istis, sicut & alia mulC is,assirmanti Cyril. lib. I. e. 2I. magis ad rε mihi respondere videtur, non ad vis me aliquam singularε hoc pertinere, sed ad totam Christi dilrensationem, nam in ecclesia guberna da Angelorum utitur ministerio, Angelis etiam fidele suos custoditi A li orationes fidelium deserat; per eos illuminationes sunt, dimitta alia a principio usq; in fine An- - kolunt Apostolum,& hunc,qQ alio
nomine Bartholomaeum vocamus: quod etiam Ruperto visum est. hoc persead Te nituntur, quia tanta consessio Nam aruelis digna videbatur Apostolatu. hoe tamen argumentum inualidum est, cum constet Apostolatiam nee dari propter merita, nec isdignis den gari, imb p tius ut ex ratuito dono Dei esse cognω Amavius. sceremus indignioribus quandoq; collatus nit: ut in Paulo, qui persecutor se rat Eeelesiae, videmus. Addunt arsum tum aliud. quia Ioannes non nominauit unquam Bartholomaeum in suo Euangelio, videtur ergo hie Nathanael Bartho lomaeus esse, quod argumentum si val
re nee Matthaeus,nec Simon, nec Iacobus Alphaeus essent Apostoli, quia non sunt nominati a Ioanne: si enim omnia, quae gessit Christus, Ioannes narrant, utiq; B rtholomaei mentionem Deitae. zelarint opera Christus facit. An eli Sine iandamento igitur hi se opponuntet,1 in die iudieii deses ient & minium Augustino, & opinioni communi, quod bunt . Me en si pia Misi hominis, idest, enim dicunt, post Philippum in numero haec omnia Angeli iaciunt & facient in obsequium.& ministerium Christi. illa enim verba non ad illos sella n, sed ad omnes dirisebantur etiam laturos.
Apostoloraim deseribi tartholomaeum, ex quo ipsum esse Nathanaelem colliarunt, nihil probat, nam & Act. i. diss
ciantur,& ouamvis non dissociarentur, friuolum eu argumentum. Dicunt mih
129쪽
si, Bartholimἀum notiκnissecommune, quasi idem. sit quod filius Ptolomaei, quod si aliquid pi obare nee garnabo , nee Barsabetis ellent nomina promi A Denique quia Ioinis, , umidiniet eos quibuη appa uit Dominus numeraturi Nathanael , quasi non apparuerit etiam latis discipulis,'iu Aponoli axerant..t
Non habent robur rationes hae vi rem tam Paucam, oc contra conranunt m sentemtiam constipandam plus roboris e tra allorum leuienciam habet, quod in nouo test ento Naater ponitur isolore catalogo. Mariti. φώMarc. D
inetis facta in , quod si futilet binomiii .explicas it Euangelii ar, sicut seceia, intriin Thoma ,α Mattho, maximε Ioamrex, qui vitinius scripsit, Meius hialtariam narrauit .Quod autem adiApo rfiolatum vocariis non fuerit, Dei ita leso relinquanturi et nulla enimratio ple- tna huius resdari potest. Satis magiiunxi
nescium accepat,quod de numero e .
rum sierit: qui Christum consessi sint di aetereunt meruit suae consessionis a teipere praemiums nona que eius in Eerclesia iact aestgloriosum illosite be
ei Iesus Gid mihi& ubi est mulierinonda venitniatcr Musi in si,quod unq; dixerit vobis sa je. ian aut id lapideae hy,
dria sex, positae secundu purifica im e u, csres singula metret binas, vel ternas. Dieit eis Iesus: impleta: hJdrias aqua. Et impleuerunt eas usq; at summu . Et dicit eis Iesus V urit UM,& fote Arelai tricliam de a. Erum: . Vt aute gustauit Architriclinvs Hinni vinu facta & non serebat undestinet, milii stri aute sciebant,fui haustra qua vocat sponsum Arctatriclinus: . iudicit ei. Omvis homo'prisini bova vinum poἡὰ, ω cun inc mi fuerimutunc id quod deterius iit: Tu te seruath43 in vinum vi Ea,ihuc. Hoe . secie ininum signorit Iesm in Caua Galila e S manifestauit moriam suam,de
credideriint in eum discipuli eius . phii sic d cindit 'Catinarinum i se
mater eius,& fratres eius .& discipuli eius, ef ibi manserunt non multis dissim . Et prope erat pasc ha Iudaeorum: ascendit Iesus Hic olymam, N iu- nil t ivlo νςndensi h0uehia lues olim viles nummularios aegetes. EEt cum fecistist quasi Ligellum de sui culis,on es Occit de Teris, oves quo..'
que&boues, di nunti lariorum costi lit aes, di mei. assubuertit . Et his, qui columbas vendebant, dixit ; Auiei te ii hinc, & nolite facere domum Patri mei domum negociationis. Recoidati sunt a cibiliscipuli euis,quia scriptus xesi: Zelus domus tuae comedit me . Rc spondcruiit et go Iudaenti dixerunt ei.
Quod signitio ostendis nobis, quia haec facis 3 Respondit Iesus ,& dixit eis Sol te t inplum hoc di in tribus diebus4xcitat Oillud. Dixerunt ergo Iiis daei . Quadraginta de sex annis annis aedificatum est Templum hoc,&tu rutti vis diebus excitabis it ud Illeautem dicebat de tere piri corporis tui. Clin. erso resutrtati sex a incit mim,recordati stuat dimp uli eius quia hoc dicebat, te crediderunt seripturaeire sermoniiquem dixi LIesus cum autem esset Hierosolyidiis in Pascha in die i sto, multi crediderunc in nomine eius, vidente xc a eius quae faciebat, Ipse autem Icsus Don credebat scinctiptan ela: e,. quod ipse notat omnεs, quia opusei non exat ut Pistes ini nuum Perm
130쪽
Et die tertia nuptiae sal in sunt in Cana Galilaeae
COMMENTARIV s. INcarnationis mytacito,& terimoniis p pthia, dὲ eli isto vero Messia pri
amo c*p.ex pontis, Euangeli, a prunum Christi mirasuli in io sitam ince- i. νιε puriani sestare Udriam, hocsecundo describit Dies autem nullierat ab ea: -- in fine seperioris capitis est signata ; nimirum quae iens in Galilaeam,
Philimna voeauit et atque ita tempus tempori conivnsteias. sDie inrtia,Jin-,uit, id actae sunt nuptiae in Cana Galilaeae,a ut prima dies sit vocationis Phi-
lippi,inera accessiri Nathanaelis in Canam. ω tertia, quando ibidem hae o itiae sui celebrata . poreb Canade refert Hieron. de locis Hebraicis duplex Etat,uniisthbr intribu Zabulon, non longe a finibus Asser, decem milliam , distatis a Nidiareth ad occidentem,&Septentrioisem atq; in hacruptiae peracta sunt,altera Cana maior,proxima sidoni in tribu Aner,de quast melio Iosue s. de ad huius distinctionem, illa dicta est Cana nempe in s ferioris quae quoniam erat vicura Nazareth, hi his mirum nauem Donuni nibidem ntisse. . . i.
di . sit haec dier tertia variis Dino erasti usi uoluit exitpiis Gisi 1 tibiis
1 Philipe vocatione, & Christi proso set. Non enim eis verisimile, qJ aliquis dissi edi
ctione in Gai Maeam merat, hoe enim eius interpretationis auctoressifficulta Ditvli in Gh Um. gelu ad Q. et Geuis, asserveru scripturin crastanu, ii qui si voldit exire vocatu,& Nathanaelem ad Dominii per
tertiam ab ilIa, qui dimo illi dista tia, quae a sabbatos iniebat initiu ut sit puli voce Ioan ire permoti christo in sq. eadent,quae apud Latinos dies Lunae dia associi fini: s de ti-Yj j dum te' 'citur. At verb & haec expositi. dissicul- illud facere videtur, a illa trine manis i tale haber, quia dieeret tile Euangelistaruntdiu d. scipuli apud Doni inu, te diis, die tertia abbati ra quoties dies hebdἶC in uenti Andreas Petria minueniin Q madis signaninaddi soleti scriptiira, i, Fduxit ad Onutiae post vocationem te a bali prima,aut secunda,&c. inta & poPcua dictu eit, ni crassinu volitit exite ristrema etia recentiorrum auctoru est, trern Galilaeam; iee est vera: imile,eade die tia hane diem esse, ex quo in Galilaeam
. nempὸ perueniseca peruenerat: sed di hic ea est dii ficultas, 'ilippo in 'alo,cta Philippo mca . q.t cum dies ceperiimus numerare a fine
tu dia nanae Iem,& ad Christu adductu, praecedentis capitis, & hoc illi continue dc denique eo ipso dis nuptias esse fictas. tur, ni3 videtur rationi c6sorum numers perius a te recessinus ab ea Epipha- dieru sumi ab inerceu in Galalaeam ; sed nil opinione, mec suit eade die 'enisi a tempore piecedeti capite si nificato, is duos illos ad Christo, di simul Petra qd Christi in Galilaeam aduentum ante vocatum est .Tertia expositio est iecem cessit.Quod vero Greuia loco, ubi Ioa tioru diem hae tertia numerari ab ea, in nes Baptizabat,& a quo veniebat Chri- qua Notianael venit ad Christit: hoc e- ssus,Cana GaliIaeae peruenerit, mirungui in eis te pus ultimo loco ab Euagelista ' est,cnim ea loca, non multum distarent. craptu. Et quavisti expositio pro illariim expositionum probabilissima , vilitate non careat.hoc tamen dissiculis visi . Et