장음표시 사용
91쪽
Ait, ego vox clamantis in deserto, dirigite viam Domini, i isicut dixit Isaias Propheta.
vis ipse si,Ioannes manifestat,& seri priirae testimonio suam eonfirmar onsessionem, simulque illos arguit ignorantiae, Dasi diceret, vos quae ratis an sim Helias,an ille Propheta:auia in scriptura illos venturos volas lixita videmini: sed non consideratis alium praeter hos supereste , mri etiam Icriptura prophetatur venturus. Isaias enim op o alium praenunci aut e prae cursorem dicens: svox clamant; s in deserto,dirigite viam Domini. J egoi - ur sui nille, de quo scriptum est, vox clamantis in deserto, non Helias, no Propheta illa non Christus, sed Christi praecursor sum. Poterat Ioannes alti Iegare locum Malachiae 3. Ecce ego mitto Angelum meum, 'in praeparabigviam ante faciem meam: quem Dominus pro ipso Ioanne citauit ima iit men uti testimonio Isaiae ; tum quia maior erat Propheta: tum quia conso P mior erat hac enu prophetia vitae,&praedicationi ipsius; quia ipse in Meser . at clamabat, Mut Ilaeas praedi xerat, tum etiam, ut dum textum hune adducit. Id sos ad dirigendam viani Domini,& ad obseruandam legem,obiter exhortareturaestimonitim Isaiae integrum Eumaelista non pominiecentin Blent, euangelistae reser re omnia,Ioannem tamen integrimi retulisse arbitror,Vt e x x Luecia .colligitur: aut si tunc non integrum retulit, id factum credo, quia scri plura ill aerat Iudaeis notissima. In textu autem concludit Isaias;Videbit omnis caro salutare Dei, iuxta nostram interpretationem, seu quod os Domini locutum est, aut utrunque simul, quod ad Christum refertur, unde hoc Ioco Ioannes aperte se esse Christi praecursorem,&praenuntium respondit. E pendetida sint verba Isaia, s vox clamantis. J hebris nus est, quasi dicat, vox
clamans, id est, praedicator publicὸ Scin ueste docens, de exhortans o nes in desereo, in quo habitas ir, de quo omires, ut ipsi im audirent, conueniebant. Clem. Alexand. in exhorta adgent. legit; vox clamans. Hieronym. inpii . ad Mineri.& Alexan. quia elamabat, ideo afirmat dictum esse, vox clarantis. Clamare enim etiam voci tribui Glo Apocal 't . Auditu de ep. Io vocem dicentem mihi. Exhortatio autem eth, s dirigite viam Domini:I hoc est unum ex muneribus, quae prae cui sor obivit, popi iam praeparare, M disponere, ut venientem reciperet Chri lium. Est alite in Cutio metaph rica, ut enim via recta est breuior & iacilios aliter peruendutu sie dirigore viam , est iacilem se exhibere ad recipiendum Domin , quod erat i geri ut debuerant, obseruare, prophetias considerare, vitia omina, quae im- C pedimenta sunt viae, de causa ne venientem reciperent, ne etiam agnosce- Frent, omnino abi jcere: hoc erat vim Domini dirigere, & praeparare, dc hoc clamabat L annes iu descrtois
mini super aquas,&c. serε omnia, quae tu illo P l. praedicta stant de Donii.
ter vocem esse dictiim expono. utens, vox,quae sonus est, verbum, le concepta tu mente absconditu mani senatilla Ioannex Verbum. pernu Dei in eame abi hon situ mani sellavit. Possiimus his adiungere, dic retiam vocem, quia totum, quia
erat In Ioanne,uox erat,anduces Iudaeo
92쪽
conuersitionem,uiram,vestitum, εc prae Ivlses, q- dieationem: invenies Ioannem non lotum loqui, sed omnibus us & eorum singulis ' clamare,&ideo merito vocεeumante appellari. Non ergo sine particulari mysterio dictus est vox mo enim in scri plura nec pr*dicator,nec propheta,nec Plus alius vox dictus qst:forsan propterearitiae dicta sunt. Alia etiam est huiua rei causa, nem sequia praesente Domitio,ipse praedicabat, quasi dominiis esset, Qui per eum loqueretur, ipsiq; vox esset Christi per eum loquentis,ec se manifestantis. inanitiis, ut Isaiam non dicitur Ioannes vox, sed clamans,na sensus hie est, vox elamantis id est,ecce vox Ioannis clamantis:quet auia sit vox haee exponit, parate uia Domini,&e.Quando aues Ioannes dicit, ego uoxa et amatis,J sensus est, o sim ille,de quo Isa. praedixit,uox clamantis,&αClamora hie significat apertam an sesu omnibus eommune esse eius praedicatione, Pinsinuat etiam insdelitatem, & duriciε
audientium,quibus ut stir dis clamore mpus erat.Annota dum etiam hoc desertu In deserta
tem,quae erat a gratia Dei cseserta. Hie. autem Isa M.& Ambro Lue. 3. significatigentilitatem aisrmant, quae tunc erat deserta, aduentu tamen Domini implenda fidelibus. Isa. as .Lqtabitur deserta,& in- uia.Ηε expositiones sensum c6tinent spirituale. Literatis est,eici, claniatis in deserto, Ruia in deserto loco Iudaeae pr dicabat,& ad eu populus veniebat,iuxta illud Mattii I .Quid existis .idere in deserrum ita exponit Hiero.epist.ad Mineri.& Alexand. Notanda sunt demum verba ΑΚ commendantis Ioannis eonsessi lnem,trao in Ioan. Nullum, inquit, tan 'tum meritum habuit Ioannes, quam de hae humilitate, quὁd cum pocti sallere - homines, te reputari Christus, confestiri est aperti se non esse Christum.
Et qui missi fuerant, erant ex Pharisaeis, A interrogauerunt
eum, &dixerunt ei. COMMENTA Retus. HAee verborum a superioribus separatio primδ enim sacerdotes, Se Le
uitae missi a Iudaeis,nunc vero ante quintam interrogationem, qui missisuerant, ex Pharisaeis fuisse, dicuntur aliquid particulare significat: hoc autem est percontationem,quae sequitur, a Iudaeis mittentibus non suisse his letatis inrunmm, sed id tantum, ut quis esset intelligerent ; at quia, qui missi unt,erant ex Pharisaeis, legis zelum praeseserentes, se aliis omnibus in legis obseruantia anteponentes, nec quicquam contra legem fieri permittentes inon ut Legati,sea ut superstitiosi,&ambitiosi Pharilaei interrogant, quae s et quuntur et quaedam enim legis transgressio Ioannis baptismus eis videbatur,sir nec Christus, nec Helias, nec Propheta ille erat. Quod autem dicitur, s mimissi fuerant, erant ex Pharisaeis, J significat omnes missos, PharIsaeos suille: fi enim aliqui eorum essent, non autem omnes,potius dicendum erat: eorum qui missi fuerant,Pharisaei interrogauerunt. Rursus in eo, ubd non tantum icitur: interrogauerunt eum, J sed additur, & dixerunt ei: l significat Euangelista, quae sequuntur, non tantum esse interrogationem simplicem, sicut quando, an Christus, an Helias, an Propheta esset, interrogauerunt ; sed pert modum cuiusdam accusationis de reprenensionis simul esse prolatu ,eo,quod baptizaret,cum non esset Christus,nec Propheta. Habes quid significent haec ver sinterrogaueruuteum,de dixerunt ei:J non enim dicit tantaurinterro 'aucrunt,sed addit.& Exervat. . - .
93쪽
. id ergo baptizas si tu noli es Ch. igusdiequc Helias, neque Propheta λSpnsus est, si neque Christus, neque Helias , ne pre ille Propheta tu es,
ergo non debes bapti rare, illa enim interrogatio illata ua, squid ergo b ptiras 3 J sensum facit absolutum negativum: quasi dicerent: sine ratione baptizas, de non debes bapti rare: quamuis autem talis interrogario sensum mciat absolutum, habet tamen ad millam interrogationem causae; cur bapti retrac si dicerent,quam causam habes baptizandi Nam tibi baptietate, si non es unus ex praedictis, non licet. Exatiorem huius sentcntiat expositionem insequenti annotatione tarlege.
deducatur, & cui innitatur funda- metitorii non es Christus,neque Helias,neq; Propheta, non debes bapti-Zare. Mnt duo aduertenda; Unuim est, Bapti sinum Ioannis nouum quid Miste,nec in lege contentum, ut enim dicit Augin
Iib. s.coni Donat.cg.6. Inscripturis vereris testamenti ulli Prophet nec vuli unqtiam hominii fuit conces Iuni a Itos baptizaretraptismo poenitetis, nee vllaceremonia tu veteris Iegis erat talis ba.
ptismus. AIterum est,praed)ctum esse per . Prophetas,temporibus christi stiturum aquae baptismum in rem uionem pecca. torum . EZech. 36. Estundam si per v os qua mundam, & mundabimini abomnibus inquinamentis vestris, Sc Isa. Si
abluerit Dominus λrdes siliarum syon, di sanguine Hierusale Iauerit de medio eius, in spiritu iudici j, dc spiritu ardoris: ubi Hieronymus baptismuim Christi docet praedici. Sunt etiam alia testimonia Prophetarum. Ex his Iudaei sperabat Baptismum aquae tempore Messiae, & haee
suit causa una,ut notat August. loco citato, cur Ioannes uenit baptizans; ut omnium nem phanimos intentos faceret, ad cor itandum Domini adventum. Iudaei
eris non ita persecte scripturas de suturri my steriis intelligentes, hunc baptis.
mu praedictu, aut per Christum, aut per x num eoru , quos cum Christo uenturos sperabaot,ministranduin existimabant; sum autE ex Ioanne audissent, nee Chrisiui sumesie,neque Heliam,neq; Prophetam, arcumentura lusimulandi se habuisse arbitrati sunt,dieεtes;cur e baptiaeas si es ullus horu triumualidi erent; haoenus nemini vi qua fiebantiore licuit. Bapti sinus enim tepore Messiaqficii rus ut per ipsum,aut per alterum illorum,qui venturi sun liministrandus est te utem nullum eorum assirinast cur ergo bapti Eas Ex his comprobatur,quod
supera diximus imitu hoc in loco Pr- Epheta, n6 signiscare propheta in uniuersiam,rec etii uru ex pretieritis tantu,sed
illueunde,que isti putabant promissim,s cute. i8. tempore christi venturum,siue existititauerint eo ex pi ioribus susciatandu, siue alium alique denuo suturum Nam si latum locuti essent de Propheta aliquo antiquo,non consisterent hic verba,quia nulli eorum licuit sic bapti/a r et quando enim dicunt,si non es prophetiuqd baptiaeas'significet si Propheta esset
licuisset baptizare at non hoc de quouis Propheta, etiam ex prioribus sentiebat: sci evant enim nee Isallae, nec Hieremiae, nee vlli id unquam licuisse: Ioquebatur ergo de propheta uenturo cum Christo,&Helia,&ob id cum Helia, Primi clarat coniunxeruntihie est verborum sensus legitimus: ex quo sequitur etiam intellis Flia illius sententiae Matth ri .d ix it enim Dominus. Baptismus Ioanis erat Ecglo, an ex hominibus quasi diceret,licebat illi bapti Zare, an non erat inuentum proprium an Dei mandatum non siint ausire ondere Iudaei: gare enim quod de coelo fit, non audebant propter turbas:
concedere autem noluerunt,ne coti incerentur illum esse verum p t euri
rem Mcniae, qui per aquae veniebat baptismum, S c , sequenter cuin Christum
94쪽
A est idemistrabit. Isti enim IudetiquIuis rus esset, amen rem sentiesunt,eredetra Doestiret baptismi differetitia, & erraret maecursore siturum, & aduentum Chrianoa erano: centes, quis praecurser venda sti per aquae baptistium dignoscendum.
Respondit eis Ioannes, dicens, ego baptizo vos in aqua. C O M M E N T A R I V s. Ioannes eausam reddit Pi baptismi .s Ego, J inquit, I baptizo vos in aqua.
medius autem vestrum stetit,&cd id est, baptizo,quia percursor sim Christi,qui inter vos est, Sonestitis eum; ipse autem est,qui venturus est,ae si ci rius dixivet;rect E cogitatis bapti sinum futurum tempore Chris & ad eum do eius praecursorem tantam pertinere, sed non est quod me accusetis,quia si bis tiro Christus iam adest, id hunc ego praecorro, 3c ostendo vobis, & ipse est, qui venturus est, idem est sensus cum verbis sequentistestimonis, i ve manifestetur in Israel,propterea veni ego in aqua baptirans I dicit autem baptizo vos aqua, ut insinuet differentiam sui baptismi a baptismo Christi qua-- si diceret, meus baptismus in aqua sola est, nec efficaciam purificandi animam habet, sed praeu si praenunciat illum Christi baptismum, qui erit in spi aritu sancto, qui purificabit 8c sanctificabit animas: non tamen adiicit illam sententiam, quam alias protulit, ille vos bapti rabit in Spiritu filicto, ut alii Euangelistρ narranta quia non ex professo assignare volebat discrimen baptismi sui, a baptismo Christi: sed causam solum reddere, quare, cum non esset neque Helias, neque Propheta, baptitaret: ad quam quaestionem suis cienter respondet; Baptizo vos aqua, quia ecce iam Christus adest, cuius sum praecursor, vos autem baptismum existimastis ad solum Christum, aut eius prae G sorem pertinere: dum autem dicit sin aqua, insinvat baptismum Christi, qui est in Spiritu sancto sibi non usurpare: sed selum in aqua, quia praecursor est, bapti rare,ac si diceret,baptizo, uia praecursor sum, ec ideo in aqua ista,nec baptisnum Christi,qui est in spiritu thi usurpo.
C sensus superiorini verb-1 N mim,quem aliqui putant,quod I
annes stilicet respondeat ad accusatim Nem;quare bapti eas,si non es Christus, neq; Elias neque Propheta sitq; sensis, meus buti sinus in aqua est sbia, n6 autein Spiritu sancto. Na per halic responsionE non satisfaceret accusationi, quia nec hoc modo baptismu ulli licere,nisi Chriso,aut pratcursori, Iudaei putabant; nec in hoc errabat sed e st sensiuη, ille quε explicuimus in commetario: Hae enim de causa non adiecit sententiam illam, qua ipse prius protulerat, ipse vos baptizabit in Spiritu sancto, ut dictum est, sed dixit, medius uestriim stetit, lue vos ne-stitis,ille est,qui ventutui est, iuxta illo mini expositionem dicendsi erat, ille est, qui baptiaeat in aqua,& Spir itu sancto: at non dicit,nisi eum esse, qui venturusest, ac eum esse Messiam; sign ficans se esse Fpraecurserem, ideoque baptiγare.scis dum praeterea Ioannis bapti sinum non suisse secundum legem,quia talis bapti G
mus nullatenus in Iege continebatur.ta
men non seqititur se iste contra legε sed sed supra usupra lege, eo quod a Deo ordinatus est, seincias. quod ipsemet paulo inserius testatur, dicEs:qui misit me baptiore, ille niihi dixit. propterea nulli unquam licuit baptizare, nisi ei, qui Dei mandatum habuit, quale habuit Ioanes, qui praecursbr erat
Christi, ει suo baptisino ad Christid, frenebat bapti sinu. Ea etia de causa D
lx nu, Matth. ai. proposuit Iudaeis inter rogationem, ancipii suavis Ioannis eget
95쪽
A exhon inibus, an de eoelo: non dixi haneat Iese quia certa res erat non esse is dum ligent,sed ex particulari Dei ma dato,ob id isti Legati ovponunt cur ba-mtZare triri non est turnumero eo si, quibus isti a stimabant Iicere baptizare, propter prophetam baptisini suturi Christi.Ioannes autem respondet se esse praecursorem , iuxta prophetiam Isaiae, quamuis pon sit neque ille Pto-phe .illo enim textu Isaiae ws erroris conuincerat,probans futurum unum,qui vox damauis esset in deserto. unde re
α responsi.37. Baptismum Ioannis non dixit esse secundum, nec retra sed supra legem. Basil .hom.1.in Psal 28.notat baptishium Ioanis prophetatum esse a D . uide , in illo verbo, Vox Domini super aquas, tamen non est hoe omnino cem tum. Alii enim graues, Si antiqui Doctinres aliter eum explicant locum: multa diei possent,de disterentia baptismi Ioa nis, a baptismo Cluisti, et de ratiotis utriusque, sed opportuniorem haec exsegunt locum, ideo ab illis abstine L
Medius autem vestrum stetit, quem vos nescitis, ipse est qui poa
me venturus est, qui ante me factus est. COMMENTARI Us. VErba hae superioribus uti diximus connexa sensi quasi in his explicetur
caula,cur baptiret: sitq; sensus causalis, ae si dicat; quia iam est inter vos a Christus quem ego ut praecursor ostendi, Nostendo, sMedius,I inquit, tum astrum stetit, I Graice legitur in prasenti stat: & sic legunt Ambrosius ena rat. Ps l. r.& Hieronaeap.34.Eaechiel.do Cyprialib. a.contra. Iud cap. 39.ia est,inter vos est : conuersatur vobiscum,ut unus ex vobis,non est in loco ab 'scondito,non vivit ab hominibus separatus,vobiscum agit. Isais i x mcitur Magnus in medio tui sanctus Israel,&-ipse est Christus ipse est Messitas, MVos cum vobiseum agat, Se inter vos sit,nescitis eum, adhuc non agnoscitis, ec tamen ipse est, Qui post me venturus est,qui ante me factus est: Id est,idi se est,cuius ego sem precursor hoc est dicere,post me venturus est,& qui mihi praelatus,ec ante pontus est,sue,quo ego sum mi illo inseri W,quia ipse caechristus.Verba haec superiuςexplanavimus.Illud verbum, snescitis vos ab bet quandam taci tam reprehenu0non,iam enim I omnes Christumuerat: iamque de eo testimonium perhibuerat quasi dicererinter vos est , ocvos non uuitis eu recipere, nec euchristua noscere, ectar nimς est cuius ego sum pcursor,ipse est,quo ego sum inserio quippe si Christus verus ea.
Cuius ego non sum dignus, ut solarun eius corrigiam
ς calceamenti εOVanto magis a legatis Iudaeorum elatus fuerat, dum Christit x repuditus est,tanto se magis deprimit Ioannex; ob id dixit,ante me factus est, ille mihsest antecto situs,me est superior: de ne ex collatione ista exiguus r P taretur excessus, adiunxit, adeo me superat de excedic, ut nec eius struus ego esse dignus sim: maior est inter me & ipium excessiis, quam inter dominos temporales, di eorundem seruos, quandoquidem ego nec minimus se meus qui eius soluam calceamenta,esse mereor. Egregia conclatione Ioannes responsum suum concludit, si principio interrogationis conseratur. Legata enim primo quaerunt, an sit Christus, illa concludit nec di us sum solue .ssceamenta eius. Hic in verborum scos c.
96쪽
A ANNOTATIO 6 . solvere eorrigiam caleeamenti eius. AL Ptera eius expositio magis est pr inria: omes Eul a D vertendum autem est alios tres erat enim, ut ipse dicit, Christus io sistκ Euangelistas huius sententiae me- Prophetis absconditus, &in symbolis
minisse,Matth. 3. ius,inquir,non siim S figuris contentus: ut pes in ealceamen eandε dignus calceavita portare Nar. I. ius iis conclusus; at Ioannes ipsum apertemni staten non sum dignus procumbens soluere cor indicat,& remotis umbris ostendit: sota rigia ealx tamentoria eius. Luc. 3. Cuius uere ergo eorrigiam calceamenti eius non sum dignus soluere corrigia calcea est, Christum aperte,&diseria demo vito rueius, in quibus Evangelistis ali- strare, quo ossicio Ioannes se vocat indi adiuersitas,& inter se,&i Ioanneap Enum. Greg. NaZian Zen. in ora in sanis paret: Ioannes enim usus est numero sin cia lumina,aliter exponit, ut per calcearulari calceamεti alij tres plurali. Pra mentum,eius incarnatio,& earnis assim terea Matthaeus dixit,calceamεta porta pilo, per corrigiam verb minora myre; at alii duo, & Ioanes, soluere corri- steria eius incarnationis intelligantur .gia. Praeterea Marcus addidit,yrocubes sitdue sensis; non sum dignus nee valeo latuere alii omiserunt& secundu Graecu vel minima incarnationis eius explie textu apparet alia etia diuersitas. nam re mysteria.Ambro.lib. de institu. viro tres Euagelistae dixerat idest, non nis, e. 34. pauid aliter interpretatur, ve- sum idoneus,suffciες. Vnde Cypraib. I. per corrigiam calceamenti, totum my-3 contra Iudetos,e. 32.citans Matib. verba, sterium incarnationis intellisat, sitque edegit n5 sum idoneus. Ioannes dixit sotu sensus 3 mysterium incarnationis eius idest,non sum dignus, &sic Cypri. angustiis himanae mentis, 3c inopis se
lib. x. conti Iud. c. 36. citans Ioanne le- monis vilitate,comprehendere non porgi no sum dignus.Tamen nulla est con- ω m. Gregor.hom . . in Evang. duas ad-
tradictio,quia quod unus omittit, alter hibet expositiones. Una est, ut pereas latet narrare,& disierentia numeri parsi ceaments humanitatE intelligat Verbi, esere: solet enim numerus pro numero soluere aute corrigiam calceamenti, sieronii in rei veritas haec est; hane,quam mysteri si incarnationis explicare, εcos resert Ioannes,non esse eande historiam prehendere,fith; sensus. Sid mirum,ficu ea,qua alii narrant. Ioannes enim Ba ille mihi praelatus est, que post me qui-ptilia nane sententi in6 semel dixit, sed dem natum considero, sed natiuitatis aliquoties reritiit, & dum praedicabat, eius mysterium non apprehendo haee& dum legatis hisce respondit: unde se expositio est eadem ca expositione Am-- ri potuit, ut semper eisdem uteretur bros Alteram adhibet Gregor. quae est verbis sed aliquantisium immutatis, ut etia Ambro. lib. 3. desid. e. s. ut alludat Freserunt Euangelistae: sensus tamen idε ad illud Ruth. quando aIi quis mori est . est enim figuralis modus loquendi, batur sine liberis,qui magis illi consa quo se multo inferiore Christo mani se- guinitate proximus erat, loco mortui
Rati Hac sententia varis sacri Doctores accipiebat eius uxore ut suscitaret se- ,-- exponunt. Clemes Alex. lib. . Stromati men fratris siti,at quando erat alter m
-- ε, duas adhibet interpretatione , Vn , est nus proximus, eiq; prior, cui de iureiu-ε - . quam ad Bapti sinum reser ut si sensus, cumbebar,cedere volebat, ut ipsam assis
non sum dignus tantam baptizare pote- meret in uxorem, siluebat sibi calce; fia tem,nempe Christum. Vocat autem Mentum,& dabat accipienti in uxorem.
soluere corrigiam ealceamenti eius, camergo Christus sis sus Ecclesia , quia qui baptizat, animam exibluit a non Ioannes,nec ullus alius; ob id nemo peccatis, ut pedem a Glceo: sed haec ex- calceamentum Christi soluit, quia id storta valde apparet expositio, nital set,sponsam se Ecclesiae sacere. Ioa 3.qui enim de baptismo agitur, & licet ager babet sponsam Donsiis est: Ioannes smtur, baptismus Ioannis non soluebat a sis non est,propterea ipse dicit, non sim peccatis ι & quamuis solueret, Christus dignus soluere ealceamenti corrigiam;
ma habebat Peccarum , ντ disi posci ac si dicanes' Christi vestigia desudau
97쪽
A non sponsi nomen mihi immeritd non us ιrpo. Sed hoc non videtur recte accommodari; nam qui nolebat uxorem, ipse sibi calceamentum se luebat , & dat at minus phoximo accipienti eam, &si Ioannes sponsam sibi allumeret, non erati psius Christi calceamentum soluere ; sed a Cliristo solutum accipere. Cyrill. lib. I. in Ioan. cap. vltialiter exponit, ut sit figuralis loquendi modus, significans se indignum, ut vel seruus eius sit, unde Chrysost. hom. I r.
in Matth. dicit; Quia dictum erat,mihi
praelatus est,ne ex comparatione paruus
videretur excessiis, studidit; nos sum dignus &e. id est, adeo sum eo inferior, ut nee ei seruire , vel in infimis sim dignus : quod nos secuti sumus in comiTenu tario, & quantum ad praecipuum inten-
. tum, omncs expositiones conueniunt.
per haec enim Ioannes respondet, se tan tum abesse, ut Christus sit, ut nec eius praecursor esse sit dignus. Humilis quidem, sed vera eonfessio, ut dieit Cyrili. uis enim hominum dignus esse potuit, dignitatem omnimodam,& absolutam consideres, unigenitum Dei filium, omnium creatorem dizito signare, ocpraecurser eius fieri
ANNOTATIO 16. o ECENTIORIBVS qui L
.c.eis aifirmantibus, locus hie negotium iacensere viderii quia dictum est, dignus n6 C smi calceamEti eius soluere corrigiam: Jnec eorum solutiones satis sacere arbitror: quarum una est; Ioannem, quando hoc pronunciauit, non nouisse Chri- sum de iacie, uia nondum viderat, propterea arbitratum esse calceamenta portare : quae: responsio idem significat, aesi clarius dicerent ; deceptum esse Ioannem: quam prosectb rem non auderem ego affirmare. Vbi enim tellimonium tantae veritatis perhibetur, vel unum minimum iaIsum magnum esset sis ei, & veritatis illius detrimentum. Dici enim ea poterat,quomodo Christum esse scis, qui nec, an calceatus sit,cognouisti λ AI tela responsio est, hune esse modum pro
ierbialem loquendi ad signiscandum, se non esse dignum nee in vilibus osse,ia DChristo inseruire: Neque haee responsio satisfacit, 'ramuis aptior sit prae - dente di quamvis enim sit, seu esse possit
liguralis modus loquendi, tamen re vera in tota verborum proprietate dic
batur, quia non se sentiebat dignum es amentum soluere Christi; & ubi de . veritate tanti testimoni j agebatur,nihil dictum esse debuit nee per figuram, aut prouerbium, quM non etiam in rei
saverum esset. Saltem hoc nepari non
potest , si modus prouerbialii 4 uendi
est, communem hominum viam illius temporis fuisse cal Eeamenta corrigiis accommodata portare, aliter apud eos communis seu prouerbialis loquendi modus non esset: qu si verum eis com amunes tunc hominibus nisse calceos.
insert i debet etiam Christum pestasse. rnam vita di conuersatio Chrissi in hi.
quae ad victum ec vestitutum pertin bant,comminais fuit cum aliis, ut scriptura,& sacri Patres passim ostendunt, esse autem valdh nouum Et singulare sine calceis tune incedere , ex eo constat, quod quando Dominus misit Isaiam cap. 2
ad terrendum populum, di nouum quid. ae horribile lignificandum, iussit eum sine calceis incedere, & in Hebraeo est na hal quod calceatum significat, dc est illud idem vocabulum,quod Exo. 3. quando dictum est Moysi, ut solueret
calceamentum de pedibus suis, dc D-teron. x s. quando mulier tollit calce mentum de pede fratris viri sui mortui, Fnolentis eam accipere in uxorem, ac Septuag. verterunt Graech si erFo magnum portentum erat, sine es-eeis incedere prosectb Christus calce tus erat, qui in exterioribus vitam communem agebat. Adde quὁd multa itinnera Christus conlae it praeda rationis cause,quae erant aspera & montuosa, ac tempore hyem ali& aestiuo, nee est eredibile nudis incessisse pedibus, nec id decebat. Praeterea,quia Ioannes Baptista Vsiis est ealceis, qui tamen asperrumam prostebatur vitam si enim calceis usis non esset, non dissimulassent Eua relistae id describere, qui usque ad 2 nam pelliceam, eius venitum descripsse
98쪽
A est real io, q-d patet Ast. ix. ubi nos lagini dictum Petro ab Angelo, calci.
N e ligas , legitur Graece σανι-- quae xii diximus paeso ante, pro cabeis νς .iunt in vereri testamento septuaginta, interpretes; ac si dictum esset, calcea te ea ieeos mus , dc quamuis Hieron. dicat signiscare GraecEcasigas, tamen Euthy.&alij Graeci auctores ealce's significare tradunt, non quoscunque sed eos, qui non totum operiunt pedem, sed si perna partem relinqηu't 'ertam ac in antiauissimis, εἰ authenticis picturis, Aporolos ει Christum esse di pictos cum huiusmodi ealceis videmus 3 quamuis si ex ligas habuit, satis ex eo coli igitur etiam ealceos habuisse, quis enim Glisis sine
ealeeis utitur Aug. etiam lib. a. de coa sem Euang. eam ro. Apostolos' non imtegros calceos. sςdsan alia gestasse any niat. idem dicit Beda Nar. 6. ubi ipse Euangelista refert Apostolos, se si iid
itis Olceatos; qudd si Matth. Io. iubenturire sine calceamentis,oportet interuli ere iuxta verbum Marci eum sand , sed sine calceis, qui totum coope riunt pedem. Tertuli. Christianos sui temporis his uses esse affirmat, non au tem calceis, qui totum operiunt pedem,& probabile est tempore Christi horiivsim communem suille. Scio uterondimum in episto. ad Eustoch. de custodia Virgin Christum ealceos habuisse norare, tamen mihi propter rationes di-Gas contraria opinio videtur probabilior et nee sine mosterio usus est Christus sandalij non autem calceis. Naa hoc calceamento eius humanitatem sis perius diximu significari, in qua diu nixas Dartim aperta , partim occulta erat: Himanitatis operibus velut ea cς 'mentis eam velarit, sed diutiusmiata lis manifestabat.
Haec in Bettania tacta sunt tons Iordanei', ubi erat
Ioannes baptizans. c O M M E N T A R I v s. CV M esset insigne, N admodum solenne testimonium hoc Ioannis,Iocus
Vbi factum sit describitur. Locus autem est Bethania, locus quidem tras Iordanem, ubi Ioannes ad se venientes populos baptirabat: qua etiam de causa Euangelissa meminit loci, ut testimonium hoc omnibus publicum fessi eostenderet. Locus enim ille erat publicus ubi erat Iordania transitio.
An si lina 'I G- - asserit omnia andum Betha ti tua exemplaria habete Beth nia, an vero niam, tamen esse mendosum locum, i .si aliis 3 gendumque Bethabaram. Chrysioli ominabara . hom. 36. idem notat, dicens Be inaniam non esse trans Iordanem,s d propὰ Hi rii salem quindecim distantem stadiis ath tha baram Vrbem esse trans IordanE; M volebant, religionis causa eo in loco Fbapti linum suscipere,haec sciatentia co firmatur ex amici uis seriptoribus, qui unam tantum Bς inaniam, & eam Propὶ Hierusalem coria memorant. Epiph. haeris i. legit iii Betha bara; dicit tamen in aliis exemplaribus legi in Bethania. Modemi sequuntur hane sententiam, & l pendum existimant non Bethai iam, sed Bectabaram, & aliqui eorum norun Iu
haec erat in tribu Beniamin, cuius simὐ daeos reiihrtentes de Agypto hae voretio Iosse. 18. Hierony. lib de loeis He- loco transisse Iordaneisi in otio mylle braicis habet Bethabaram ese sita tras rhim est a uertendum. Vbi enim co Iordanem, ubi Ioannes Baptista baptia sectatus est baptismus noster,eoloei si ΣΡt, dc Christus ab eo baptizatus est, eis pedibus hine indeaquis consistentiis reuitque tempore bis eos, vii baptiz transerunt mirabiliter Iudaei, n ilium
99쪽
modernis hoc non placet, ted duas affirmant Bethanias, unam pro ' Hierus lam: alteram , quae fit trans Iordanem, sed opinio nullo se lido consistit landamento. Certum enim est, non esse nisi micam Bethaniam , sicut certum etiam est, Bethabaram esse locum, ubi Ioa nes baptiaeabat,quae erat trans IordanE, di prope fluuium,quo loco erat transreus Unus fluuii. Non est tamen parui faciencum,quod etiam antiqui Doctores mafitentur, omnia exemplaria haberetaniam tam Graeea,quam Latinae & ita tegit Cyril. nec mihi credibile, aut probabile videtur, mendosum esse locum, qui tanta antiquitate & tot exemplariae sormitate receptus est: vin igitur ab hac antiquitate & communitate non rod oedamus,&eὰ alia etiam parte non si Eamus nec multiplicemus Ioel,quae non uint, dico esse legendum Bethaniam; tamen haee Bethania non est illa, quae esti 'R proise Hierusalam, sed est eadem; quae
et Bethabar tota obscuritas ex Graeco, &Latino sermone proteisit, quae non sem- veream literarum distinctioia habet, quae est apud Hebraeos. Bethania, quae est prope Hierusalem stribitur cum vain, at Bethania haec scribitur cum n
eph, & fignificat idem, quod domas nauis, idest .lociis xta navicula est, qua
tranfitur flumen, Pod idem est, ae Z thabara, idest domus transitus: nisi velis Bethaniam signiscare illom locum, ubi prope fluuium erat naui ,εc nauta ha bitabat,prout seriistet,quaeerat pro Bethabaram urbem, di vocabor M- inania eum N idest, domus nauis, LatianE ainem &Grech, ex desectu literaraua utramque scribunt cum alpha, Et inde ambiguitas processit. Simile quid habetur Matth. i. ubi dicitur, genuit Iecyniam Ieconias autem genuit: idem vis detur uterque Ioconias Latinε, εc GrΡct,tamen notat ibi Hieronymus essest in f, dc in Hebeaeo distinctis scribi ineri , unum cum p Scia in v Itimo; alterum omn dc I ita mune in praesentiaecidit, & Evangelista voluit non aestabaram,sed Iocum ipsem immediam, E8c proprium describere, ubi gestaui haeer erat eniis'extra urbem in loco iliato Iordani proximo, ubi erat domus naviculae transitus, & puto esse ham ieetimum sensim lectionem . Nee o stat, quod refer aliquis 'bijcere,apud Hebhaeos'κ ani nisnRnificare nisi nauem magnam 3c maritimam,qWiare: ra non ira est: nam etiam paruam,& st
vialem fignificati Isai. 3 3. Non transibit per eam nauis remigum , ubi par phrasis Chaldea extonit, navim eis - torrum,ec de tali ibi est sermo.
Altera die vidit Ioannes Iesum venientem ad se, δἰ est.
TE R. TIU M testimonium Ioannis resere Euangelista, cuius tres ann tat circunstantias, duas expressE, unam tacite: quae tacite insinuatur . est, Ioannem sponte, Se non interrogatum hoc perhibuisse testimonium, in quo a praecedenti differt, qudda legatis Iudaeotam interrogatus illiud perhi-
quas postridie die sequenti post diem, quo praecedens perhib*it te ita montu , Altera circunstantia est, tunc Dominum venisse ad Ioannem, quem Ioannes videns,testimonium perhibet de illo. Graece in praesenti est, s v idet , a vei et alium Dominus ad Ioannem, adhuc in loco,ubi tolebat baptirare, manente. venit autem,ut oco fionem perhibendi testimoniu hoc Ioanni offerret,quoa, quidem mst baptismum sula tinniec eius destris regressum factum est . .
100쪽
tur, altera die, ampli dictum imtelligime ut significetur dis quoda post
praecedens ressimonium 3 quia illud ante baptisnum, quod autem modo narratur post baptismum factum esse existimant: unde inter hoc , & iliud trastimonium multi dies intercesserunt: navi habetur Mare. I. Statim a baptismo ductus est in desertum, ubi ver dies quadraginta mansit, hoc quidem dici ero. babilitet potest i sed multδ probabilis, est etiam , post bapti sinum uiperius ne sti mirum perhibuisse ante retressum a Ddeserto ; amenserat Christus, quando Ioannes legatis Iuditum res dii: eraenim in deserto , quo se post baptis vita receperat; inde autem reuersus ad Ioannem venit, tunc e hoe redditum est
testimonium ; ερ sie in sita propria significatione vox interpretanda est, saltera die, I nemm a die, quan sisterius testimonium est perhibitum,innis
enim quorum ratio certa .statui non potest securius verborum proprietas co seruatur, a qua non est recedendum,nia si graui ratione in contrarium ursenteν quae in hae re non reperitur.
Ec Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi.
, .rε,4 TI APTIZARAT Ioannes Christunt; ne autem, ut eaeteris, baptismumta ainum Dei esse collatum populus existimarer, testimonio hoc eam omnino tollit Mei, Chii suspitionem, cummundi peccata eum tollere testetur. vox, secce, Id
re distinctam indieat personam, de qua perhibet testimonium quasi dicerer, tapE vobis dixi, post me venit, medius vestrum stat,&c. nunc, quis sit iste, vobis dia ito demonstro, recce, J his verbis insinuat Ioannes
Christum sua morte ni induti a peccato liberaturum, agnum enim vocans, sicrificium mortis eius praenunciauit, ut recte Oriaen. homi I. 14. In N mec. Chry Ast. homil. 3 r. in Matth. di xerunt: estque cum articulo, ecce agnus ille, cuius unius sacrificio mundus a peccato purgatur . Agnum etiam illum dicens , insinuat Christum figuratum in lege, agoi enim sanguis ne alsersi sunt postes Iudaeorum in AEgypto. ne ab Angelo percutiente paruult eorum occiderentur. Agnus etiam Paschalis .iotannis magna pompa offerebatur. Agnus inniper singulis diebus. mane, O vespere intemplo C sacrificabatur. Agnum Praeterea illum appellans, eum este, quem Prophe- Fiae praedixerunt, insinnae: Isai s s. Tanquam agnus coram tondente se o mutuit,&Ierem. II. Ego tanquam agnus mansuetus, qui portatur ad vi cti tuam: quasi diceret, ecce agnus ille in Iege figuratus, 3c a Prophetis praestinchreus': Agnum illuni tandem vocans, eius innocentiam, & ea dorem significat , qui millius mecati ima lalain habens , mundi maculas abluit. Hebr. 7. Talis enim decebat, ut nobis esset Pontifex, sanctiis, in
nocens , impollutas , segregatus a peceacori illa Graece semel legitur,s ecce, I in principio. s Ecce Agnus ille tollens ricatum mundi, J mundi
peccata.tollere dicitur; quia singuine ipsius nostro in peccarorum, M culae delatae & mundatae tulit, sicut medicamento adhibito tolluntur mν - . bi. Dum autem L mundi e catum Idicit, non Iudaeorum tantum: sed om nium ho num peccata significantur auferri, ii ista illud i. Ioan. a. Ipse in propitiatio pro peccatis itastris, non pro nostris tantum, sed pro totius
iaci. inod autem tu taculari dicitur, spectatum. anon minuit figaificationcm