장음표시 사용
181쪽
. v est similivio aliqua participara, quae in tribus posita est. Primum est, I splaritus ubi vult, spitiit, J Idest, liber est in suis operationibus, quis vult, iacit,
nullo retinetur impiat mento,nulla premitur seruitute. Hoc aliis verbis Paulus. I . Corint. I i. explicuit . unus, inquit atque idem Spiritus diuidens sin
gulis,prout vult psie est omnis, i natus est de spiritu. I habet enim libertatem quandam spiritiis,& ubi vult, spirat. Σ. Corint. 3. Vbi Spiritus Domuni ibi libertas. Legem implet, tentationes superat, Peccata vito, Di tui' v cit, quod bonum vuli, operatur, in libertatem filiorum Dei per Spiritum sinctum eue , a caritate Dei nunquam inuitus separatur. Talis emcitur, qui ex aqua de Spiritu sancta renasci ur Pe sphim Aduerte quadruplicem libertatem eum adinisci, qui de spiritu per Euans v Christi nascitur. Prima est a seruitute legis illius 1li,saicae: nam qui sub
haritar u' lege illa continebantur, laserinutis statu erant. Galat. 4. Cum essemus par---te. uuli,sub elementis mundi huius eramus seruientes, ab hac seruitute Christus nos liberauit per spiritum adoptionis filiorum, unde eodem in loco Paulus
adiunxit, dicens ; Ubi venit plenitudo temporis, misit Deus Filium suum facturi ex muliere, factum sici lege ut eos,qui sub lege elan ,redimeret, ut ad , - ptionem filiorum reciperemus et quoniam autem Hiis filii Dei isit Deus spi ciritum Filii sui in corda vestra clamantem Abba pater. haec Paulus. spiritus ergo filii facit filium Dei, de liberat a seruitute legis illius. Altera libertas est ' a lege ipsi morali,quae hominum eo Mibus natura insita est 1. non quod obse uantia legis huius ablata sit renatis, sicut ablatum est iugum legis illius M SCae, quae iam est obrogara ; sed quod per Spiritum saucium renatis collatast gratia, Sc virtus, qua eam i plere valeant, sine Spiritu enim moralis lex perfecte impleri non μtest.peccato vires adimente: ideo qui de si piritu nati non sunt, seruiunt legi, seu potius legis seruitute premuntur; 'vi vero de
spiritu eam implere omninb valent; Spiritus gratia roborati; idcirco non sunt sub legis seruitiite,sed liberi ad eam obseruandam; De hac libertate Pa lus Rom, et .loquens dicit, Quis me liberabit de corpore mortis huius pgr tia Dei peripium Iesum Chritium: Tertia est libertas a seruitute peccati se Diaboli: qui enita est in peccato, diu perseuerare non potest, quin in alia i . pdat,nec tentantus Diabolo valet omni resiliere : seruire ergo necesse est. c hanc libertatem confert renatis spiritus Dei, de qua Paulus Roman. s. dicit; pCum serui essetis peccati, liberi fuistis iustitiae. Haec cum praecedentico iuncta est sicut & seruitus peccati cum seruitute legis. Maria libertas est ἡ seruitutecorruptionis,N mortalitatis,quam spiritus tribuit renatis, no qui- .dem in hoe saeculo, sed in resurrectione. Rom. 8. Vivificabis mortalia corpo ra vestra; propter inhabitantem spiritum eius in vobis. de qua ibide: Cre tura , inquit liberabitur a seruitute corruptionis in libertatem gloriae filiorumi. Spiritus ergo est,qui de spiritu nascitur,di siret hic libero ita & ille. In hanc libertatem per Euangelium vocati sumus. Gal. s. ideoque Euangstium lex perseetit Eiartatis dicitur. Iac. i. Euangelium aute lex est Spiritus.
Et vocem eius audis. Hoc est alterum,in quo, qui natus est de spiritu, similis est spiritis, ciquo natus est. LVocem, inquit, eius audis, I Spiritus in se inuisibilisti insensbilis est; vox tamen vim auditur: loquit enim spiritiis sanet tar
182쪽
'a nereos, vos inspirat. x. Pet. r. spiritu, inquit ancto infiirari uti sunt v . . , rancti Dei homines. Matth. x o. Non estis vos qui loquimini, sed Spiritus pritris vestri Act. s. Non poterant resistere Spiritui, qui loquebatur. Qui ergotio audierunt prothetas, Apostolos 3c eos,qin diuino affatu sunt Spiritu; audierunt vocem spi ritus, quamuis non omnes perceperint vocem suisse Spiritus, sicut omnes qui Chri uum audierunt, audierunt quidem voce Filii Dei , licet, iis is i. Omne credid int Filium Dei scisse. s Sie et omnis,qui natus est de spu- . . i. inuisibile est quod latet interius,nimirum gratia: Ze dona Spiritus, quia, hi iam bus consors esiectus est diuinae naturae: haae enim eorporeis oculis no vide tur,opera tamen mirabilia,&diuina,quae inde procedunt,apparent,&ho nu sensibus obieeta sunt .Hoc res ipsa confirmat:videmus enirnac legimus homines rudes, raros, debiles,viti deditissimos, spiritu renatos, euasisse pientissimos fortissini γs,omni bonitate,&sanctitate illusti es: ut ex operibus ipsis,nouae &diuinae mutationis,& nati uitatis internae essicax appareat argumenti . Vox igitur natorum de spi ritu auditur, sed quod intus est, non vi-dor. Loquitur autem Dominus in secunda persona, tvocem,inquit,audis, a quia cum: Nicodemo loquebatur,qui ex sina scriptura sciebat, Spiritum Des ser Prophetas lacutum esse.
Sed nescis,unde veniat,aut quo vadat :fie est omnis, qui natus est de Spiritu. Ho C in tertium,in quo geniri de diritis,eum ipλ spiritu: de quo m
tua est simi istudo consistit . Nemo scit quo vavi Spiritus , aut undeve . niat,quantamcunque vocem eius audiatodest: nemo vias, consilia,tud aspiritus san asseqvitur Rom. ii. inam inconiurehensialia sunt iudicia eius sta in sti tales viae eius , quis cognouit sentum Domini aut quis consili rius eius ruit λ s p. s. is hominum poterit scire consilia Dei λ aut quis poterit cogitare,quid velit Deus hoc est,quod di itur nsic, nescis unde venim aut quo vadat. 3 Est enim metaphorica locutio. I sic est omnis, qui natus ende spiritu: J nam homineshuius sarculi, vident opera iustorum natorum de spiritu: at vias eorum nemo nouit, nisi qui eodem spiritu Dei agitur : cogitationes em desideri fines,intentiones spiritualium latenteos, qui Spiritu habent. r. Cor. 3. Animiis homo non percipit, quae sunt Spiritus. - orisi id Act. i. Apostoli pleni spiritu,visi sunt Iudaeas incredulis pleni musto, qui alia .cet audirent in eis verbi&voces spiritus exterius: consilia tamen, iudicia, talia. ἴ-hm percipiebant, nestientes unde venirent, aut in. tenderent. Ii Uplantium oculis, nati de spiritu,reputati sunt stulti, cum cssent prudentissimi: iudicati sunt scelerati,cum essent innoccntissimi; existiamati sunt scite honore, cum essent Hij Dei ; visi sunt mori, cita tamen ei sentin pace. Denique opera renatorum videntur quidem,nondum tamen apparet quid sint,ec quid erunt. Dulius ergo est omnis qui natus est de Spiritu.
s. aliter Mac lac via iure retitur, ut Spiritum ventus intelligatur, si
militudo quaedam: Vt enim ventus inoimpetu sertur,& sonns eius sentitur: t men non videtur,quo vadab& unde veniat,sic qui natus est ex miritu, non v-
detur in se,sed insito esse . Si igitur
183쪽
A. ventio ni sit eo omis, non villatur c. ratione sit principi j, nec rationes, ite mini,sed ex sono & eQ, ςognotatur: quid miruit , si haec gene citio spiritus i on videatur in se, quae corporea nomtiruralii a Placet haec expositio nostri tempori. At iiii Doctores antiqui
non de vento, sed de eodem Spiritu sancto haec verba interpretantur. qua expositionem sequuntur Hilar. lib. Σπrin.
Hieron. in Epist .ad Hedibi.quaest. Ambro. lib. 1. de fid. e. 3. S lib. 3. de Spiritu
uncto e. ii.& Au . tract. I a. in Ioan. qui n6 solum eam ne sed priorem resitare contendit, eandemq; probat Gregor. lia.2 mora. ς. I 3. In hac parte recentiorum aliquos miratus sum, non taqiiod cum Cyria & hri soli. de vento exponant , sed quod sine distinctione
B Graecos eo modo exponere afirment,q si verbo sit omnium Gr coram 'ex-ro litior cum nulti Graeci doctqres non inserioris nominis, quam quos ipsi in hac parte sequuntur, de Spiritu sancto hane sententiam exponant, & sic expositam Haereticis opponant. In primis It ei docto mhana. lib. i. & s. de unica Deit. Trin. m qui det de Spi situ sancto haec verba interpretallo in Obie tui . Gregor. Nazian. oratis. Theologi.
go. Nisse n. orati de sancto bapti sitio. Hirrauissimi de antiquissimi Doctores de Spiritusancto exponunt, quorum autoritas plurimi cerse iacienda est, eui expo- stioni accesserunt August. Ambr. Greg.&alij complures. Non est ergo cur illa C expolitionem Graecorum omnium amrmemus, imb nec cur Graecis simplieiter' tribuatur, cum tot & tam graues Doct res etiam Graeci de Spiritu sancto, sicut& Latini exponant. Fateor Dionysum Areopag. de coelesti hierarchia cap. 1 f. priorem insinuasse interpretatione, sed ante qua veniamus ad rationes quae hae probant expositionem . Aduertendum est, ventum sigmim quoddam esse spiriturincti propter haec tria: nimira motionem eius expeditam. Quo enim eum impetus naturalis impellit,illue sine impedimento sertur et sonus etiam eius auditur,cum ipse fit inuisibilis: deniq; omtus,& terminus illius ignorantur,potest ergo homo renatus di vetito & Spiritui
sancto comparari: hine ficti est , in
Doctores utroq; modo praesentem se tentiam interpretati in me tamen propter hoc senis, sit diuersus. Quamuis aute prior expolitio non sit improbab iis, accommod3tior tamen Vbis visa
' est postior . nemo si de Spiritusancto
non aute evento similitudo procedat, propter rationes sequentes. Primo qui de, quia Dominus prius dixerat natu de Spirituesse spiritum,sicut natum dὶ eune esse carnem: oportebat esto probare& ostedere Spiritum esse eam, qui natus
est de spiritu: quod ceres non essicitur propter hoc, quM natus de Spiritu smilis est vento. Obiicere enim posset Nicodemus: Ta Domine dixisti natum de Spiritu esse Spirimi oportet te ost ade re renatum esse similath spiritui, de q-
natus est,non autem vento: nam de vento non nascitiir, se lia Spiritu ancto. Secunda ratio,in unica se 'emia breuissima, voc butu unum in diuersa signi eatione v stirparetur, spiritus, ubi vult, spirat, Sc. Sic omnis qui natus est ex spiritu: J in priori parte pro vento, in postertiri pro spiritu sancto, ut loquendi modui maximε in re obscurissimi, & ad hominem, qui nec aperct intelligebat
verba non videtur satis congruens. vo- coenim, ut vocant, aequivocae,& multarum significationum, nulla ratione sunt miscendae in sermone, maximὸ ubi rex tractatur dissicilis, de apud eos, qui discunt, seu quos docere statuimus. Tertia, quia non solum esset amphibologia verbi, sed improprietas, quae etiam vitiosa est in docente. Ventus enim non dicitur velle, non habet vocem: qua igitur rati ine credibile est,Dominum volentem Nicodemorem obicuram declarare, uti ambiguitate,& imp prietate verbora Quarta ratio quia noe erat potius Nicodemum in errorem inducere,cum audiaret: Sic est omnis, qui natus est ex spiritu. J Putasset enim generationem eis: eorporea, sicut & ventus corporeus est. Adde, quod non erat illi opus exemplo venti: nam scriptura frequenter meminit Spiritus Dei, qui per Prophetas io quebatur, 3c multa erat per homines ore ratus,erat aute Nicodemus doctor. n- lamin Grico est cum articulo in viro. que Autot
tiareo asta tentiam qui de spitiincinctos litudinem hanc exo
184쪽
care spiritum san fium, ut adnotat Didymus lib. de Spiritu aniso. Demum cum utrao; expositio ad e dem spectet si rise
bus caret i norm in illa o pux est admi Grere amehibologiam, improprietatem, perplexitatem,&locutionis quandam incongruentiam,hor nillis est in ex opostione posteriori,ipaersis est germa. na & vera , atque ea de lausa plures aliaque illustriores Doctorex Graeei & Laiatini ea si secuti silii di probarunt sum hune e6tra haereticos opposuerunt, spiritus sancti diuinitatem comprobam
i spondit incociniis N Jixit et,quomodo possunt hec fieri p
COMMENTARI Us. NICODEMus rudis adhuc verba Christi no percipit & licet verbis
Christi edoctus nihil iam de generatione carnali cogiter, tamen qua ratione Spiritus ei i&nasti possit non assequitur: idcirco ignarus, Sadmi - , rans interrogat: s Quomodo haec fieri possint, homo fiat spiritus, fiatq; α talis, qualis Spiritus dictu, est esse. Prius quidem negando respondit. Quo , imodo fieri potest, ut nascatur homo, cum ut senex Z nunc paulo capacior s eius,ignorando interrogat, quasi discere cupiens .
Resbondit Iesus 3c dixit ei: Tu es magister in Israel, ὀι haec,&c.
NO N. m litiae sed ut Chrysest. ho m. i s. annotat, ignorantiae,s: stultitiae
hominem accusat: eo maxime qubd cum insignis doctor essetab omnibus habitus, nesciret, quae scire deberet. Iu Graeco legitur sic. s Tu es ille magister ipsius Israelis, idest, tu es doctor celebris in toto Israel, & apud omnes Iudaeos, & haec ignoras Meruo doctori vitio datur ignorantia; nescire ς nim quae sui muneris sunt, reprehensione dignum est, & non solum nescire,s adhuc doctrinam non capere . bene Cyril. lib. i. cap. α s. aduςrtit, Si quii Dud eos doctor erat, ita rudis in enitur, quales eius didicipulos mille cyed e Gum est, non enimdiscitatus est supra magistrum suum, quamuis autem ma- I. ior discipulorum ignorantia sit amen magistrorum maior est culpa.
ut in mundatione Naaman a lepra: transitu maris, & Iordanis, & alijs mutitis. Adde quod Deute. 3o. dicitur Cimeumcid. t Dominus cor tuum, & cor s minis tui,ut diligas Deum. Si igitur cit cunciso spiritualis est , cur non gener tio praetcrea Ezech 36.Dabo vobis cor nouum,& spiritum i ous ponam in m dio vestri, & austram i vobis cor lapia deum. Si li,c pronunciata stant per aqua& Spiritum situra. cur non per m mmmini, quod non e fi obseurius verbis tuis p Praterea in seriptura spiritus Do . mini leo. ur Per prunitas locutus, vox die
quare iv statio res Nterrogat Chrys .hom. t . in uonerationis haec generatio spiratualiscum Iudaiaca doctrina communicei, ut Nicodemo ignorantiae vitio de tui Respondet primo hanc generationem praedictam in Wophetis. Psal. ai. Annuntiabitur Domino generatio ventura: Psal iret. R nouabitur ut aquilae iuuentus tua: pr missa etiam est aqua mundans ab omni peccato,& inquinamento EZech. 36. S cundo figurae huius praecesserunt in mutitia uaculis, quaesera m iacta sin.
185쪽
A audiebatur tesseeredebatur,tamen Spirisas non viias a Legitae mutatio interior spiratiun :,nam saul nusetatus dicitur in altera a virum, lagitur unctis Spiritus ii uerior, legitur homine, filios Dei seruis,& alia multa,quae si doctor scripuli aediligenter consitarasset,non ita a vin viam efleteiverbum Christi, nempe nasci hominem interius spirioralem per spiri , & per a a , propterea ignorantiae eum amuit Dominus : dc attende quomodo Nicodenui de sita scientia praesumentem Domina depresserit.
mus,testamur, testimonium nostrum non accipitis. COM 4 ENTARIVL
-emo x ν TRIA in Nicodemo reprehensione digi aerant, ignorantia, quae eni: --φ' 1 doctorex lege seire debuit, nesciebat, incredulitas, quia quae Christo s asserebat, partim negauit , partim in dubium vertit: tarditasquia tot verbis t. edoctus, non est in i gentiam assecutus. Praecedentibus verbis eum igno- dirantiae Dominus arguit, nune incredulitatis accusat: & est sensus: Ego, quae scio, loquor, ec quae vidi, testor, idest, certissima sunt, verissim verba mea: quia non exauditu,non ex opinione, non ex alterius relatione, sed ex. scientia, & visu dico, & loquor, &adhuc non accipitis testimonium meum. 2 3.όω -verbis meis creditis. Non vult praecipue Dominus ignorantiae & incrΡm uiti, at ut dulitatis Nicodemum arguere , sed potius ut huius ignorantiae & incredes μ- exi tatis admonitus, fidem Domino habeat, etiam n non percipiat, credat. Hac de causa testimoni um suum tam mirὸ commendat Christus. 'nde re Cyril. lib. i. cap. 7. haec verba connectens ait a Cum re ipsa rudior, quimul posset diuina dogmata capere, longa iam consumpta oratione , Nicod mus videretur. omissa exquisitiori inuestigandi diligentia, smpliciori fila, quod intellitere rion poterat, recipiendum ei esse consulit. Dominus enim hominum fidem desiderans,& intendens, non vult se romnino emicare iusteria, ne potius rei euidentia, quam v bi obedientia assensit mraciat, C propterea adhuc non intellecta,ut credat,soadet. ibidem Cyril. ittendamus. s inquit, qui docendi potestatem accepimus, melius esse, si simpliciter fidem, quam profundiori ratione diligentius expositam neophytis tradamus. Re eordari autem Nicodemus debuerat propriorum verborum: Scimus quia a Deo venisti magister,credendum ergo ei erat si magistrii a Deo confiteb tur. sciendum Christum, ut Deum omnia scire in seipse, ut hominem au- . tem, in essentia diuina omnia quae loquebatur mysteria, videre. Vnde quae dicebat,optime & perfectissime sciebat, & videbo. Loquitur autem plurali numero, ut dicit Cyril. quia Patre Ze spiritum sancti in seipso habet, quia eius testimonium non fit unius,sed plurium, Sc ex visu, & ex scientia, iuxta . illud Ioan. s. Iudicium me, verum est, quia ego non sum solus, sed ego, ecqui mi sit me Pater, de in lege vestra str tum est, quia duorum hominum imonium verum est. in Nicodemo etiam caeterorum Iudaeorum reprehen
O redulitatem. ideoplurali numero usus. dicit I non accipitis .
186쪽
si terrena dixi vobis.&non creditis, quo: nodo, ii di- xero vobis coelestia, credetis/T E R. Ti o loco tarditatem ingenii Ni eodemi, & Iudaeorum arguit, veex hoe ad fidem habendam his, quae non capiunt, inducat. Γ si non, in quit, creditis, quae dixi,terrena, quomodo credetis caelestia' J est argumentum a maiori,negans si non creditis,quae siciliora sunt,nec crederis 'us dita ficiliora. & perpendὸ verba: nam tacite allicit Dominus ad assentiendum iis, uae dicta sunt, spe multo maiora cognoscendi. similiter timore amittendi fi-em caelestium, impellit ad habendam sbi fidem de terrenis, quasi dicat, ha- 'beo maiora,se diuiniora quae doceam, eorum tamen cognitione, & fide priauabitur, qui dictis hactenus terrenis fidem non habuerit. Recte Chrysolhoni. homi s . per terrena generationem spiritualem, quae per baptismum fit, e 1 onit: per caelestia aeternam Filii Dei generationem a Patre,cuius compara tione generatio omnis nostra terrena est, quia finita,& creata est:omnis autE- creatura creatori collat non solum terra, sed velut nihil est.
vit. lib.i. cap. 9. asserit, quae di- 'Octa hactenus runt Nicodem despi i interrena rit ligeaeratione per baptisimum, di- si terrena, quia aptata sunt hominum
ea aestati, respectu fidei musteriorum
alior 'quae eleuatiora,& altiora sint, ut mysterium Triiurati incarnationis,
Eucharistiae, M. vii de non sola filijgeneratio, sed multa alia mysteria si ni- scantur per verbum hoc, fCoelestiad . . ct si quidem veritatem rei spectemus,' verum hoc est: si autem contextum pret sintem, Chrysinomi expositio aptior .videtur, ut generationi baptismi, opponat aeternam generationem si ij. C enim generationem hanc creatam, non credit, quomodo aeternam ,& infinitam emerationem credet 3 In per Chri -- ωst. homil. Σα refert expositionem quorundam, interpretantium, per terrena,
ad , quod de vento postum est exemplum: quasi dicas, si exemplum terre num non intelligis, quomodo capies celestia sed non probat Chrys.stona
nee nos, qui talem expositionem sep rhis resutauimus. Augustinus tract. I a.
per terrena exponit ij, quod superius dictum est de templo, in capite praee denti, et per c lestia senerationem hi: spiritualem baptism: ut sit sensis; si
non creditis, quia templam possum roa discare deiectum , quomodo ered
tis, quoa per spiritum possunt homines regenerari sed dura expositio via detur, ad ea, quae tam remot siint, verbum reuocare. Nostra saeculo aliqui ad aliquod parabolas ex terrenis desiim .ptas quas in solemnitate paschali soli E docuerat, hoc verbum reserunt ; sed hoc solidum non est, quia sine auctoriatate affirmant, quae in Evangelio non leguntur. Rectior est ergo expositio
Chrysoliomi , dc Cyrilli quam secuta
Et nemo ascendit in coelum, nisi qui descendit de coelo,stius hominis, qui est in coelo.
COMMENTARIVS.CONNEXIO, rc sensus verborum hic est. Dixerat in superioribus
quomodo credetis si dixero calestia λ id est, non credetis, si testia et, ieci, in dixero: tacitὰ hanc incredulitatem exprobrat, dicens, Caelestia mihi non Q ut tu so crestis, cum tamen revera nem sit, qui v at, sicut ego enarrare;
187쪽
a, Quia nemo, astendit in coelum , ut ibi videret exlestia , nisi ego, quieram in P
coelo; scdescendi: &propterea nenis . sicut ego, calestia arx valet. Prudentissime animum praparat ad cred da caelesti , quae dicturus en, reconfirmat ad fidem eorum, quae Leta sunt. Loquitur autem de se in tertia persona, sub nomine Filij hominis, ut uni rem siue identi rem sonae significet. Nam qui est Filius hominis, ille idem est Filius Dei, huiest in coelo. Hic est sensus, & connexio, sed in annotationibus sequentabo nugis explicabitur.
Diversa verba haec e plicon ut, de conectutatPraece re albus.
ANNOTATIO IL ALITER atque aliter connectut
haec verba antiqui Doctores. CPril. lib. 2. cap.4 sic connectit,& expineat ; Mihi non creditis, sed testes inultos mecum posci tu : caelestia ergo quomodo credetis, quorum neminem tostem pollum producere 3 quia nemo ascendit in coelum. Haec expositio vir lenta videtur; nam Nicodemus testes doctrinae Chri iti nunquam revisiuit; non erat ergo cur Dominus se reues non habere , dc sine testibus sibi credendum esse diceret. Chrysioli. homil.ας aliter copulat, 'em pd, cum Nicodemus dixisset; Scimus quia a Deo venisti magister, sic respondet, nἡ arbitreris me magistrum, ut multos prophetarum, qui a terra fiant, ego autem de coelo venio, 'nullus propneta ascendit, eso illic habito. sensus hic verus est, tamen com xio non videtur eonueniens: illud enim valde remotum est, dc multae sententiae Lin intercesserunt. Ausus lab. .de perimeri 6t remis cap. 3 i. aliter coniungit, ε exponit, ut per verba haec osseudat
modum, quo fiat generatio haec spiritualis, eumque dictum esset, quomodo possitnth eseri prespondet, s Nemo ascendit in coelum,3 c. id est, sic fiet seneratio spiritualis, ut fiant e lines homines ex terrenis, quod adipisci non possunt nisi membra Christi efficiatur, ut ipse ascendat, qui descendi, qWia nemo a cendit, nisi qui descendit, nete August. sed durus sensis videtur, ει verbis dissicile accommodatur. Rectior, α aptior mihi connexio visa est, quam in
commentario secutus sium, ut innaelitatem caelelita non credentium arguens, ad ea credenda dis nat , ut sit totusiae sensis, Caelegia non credetis,
rena non ereditis, A t meo omniunxi sum dignissimus, cui caelestiaenari sdem habeatis, Quia nemo ea experi tia nouit, sicut ego. s Nemo,enim,incPlum ascendit, nan qui e cixi', etiam, descendit Filius hominis: J insinuans his Everbis sibi maiore deberi fidem , quam omnibus Prophetis, quibus tamen etia
mus credebam: ac si dicat, Caelestia credidistis ali , -ra in nemo ascendit lucetium, ut ea videret, ει enarraret, ego autem in coelo sum, Ec de coel' scendi, dc quae vidi, doceo. Similis est sensis illorum verborum Ioan. cap. Linum nemo vidit vo uam , unigeni tus, qui est an sinu patri ipse enarrauit. His ergo verbisse Filiu Dei si per oces Propheta, Christas ostendati,
. ANNOTATIO pDIssicilior est alia, quae ex eiciem
Verbis oritur, dubitatio, dicitur i. - . coim, s Nimo ascendit in coelum , nis o uti qui descendit de coelod chrituis autem quando haec verba protulit nondum scenderat in coelum , quomodo ergo discitur, sNemo ascendit incoctum, nisi
rui descendit de colo,J ipsis,qui descenit iam ascenderit. Astendere enim ra- tione diuinitatis non potuit, rationse humainitatis' nondum ascenderat, qua igitur ratione hoc verum est Laboranti centiores in soluenda, dc explanandalia edi sevitate. Aliqui respondent christum ascendisse in coelum ratione humanriatis, quia ab incarnationis inflanti vidit diuinam essentiam, sicut beati, Et hoc est ascend ille in coelum. Sed quamuis doctrina si vera solutio tamen nora tollit dissicultatem : nam hoc in loco
Donitur, tanquam prius sit ascendis in
188쪽
ve 5 deisndisse est ei linis insuc ille descendit, qui prius astandit, at prius fuit, I uni deicendi Dsede coelo, ecfieri hominE, quam Curia ni anima suisse beatam , sc . id se Desi, non igitur de eo ascensu pote ii hoc verbum intelligi. Adde quod improprie dicitur ascendii se in coeluax, quia anima vidit Deum.
Alii hunc ascenaim ratione diuinita ti e ponunt, ascendere autem asserunt signi ucare idem, quod intueri, & vid re caelestia: Chmitu autem ratione di vinitatis Vidit calle ilia omnia, &hoe. est ascendisse in coelum, descendit au-xem, quando homo factus est. at ned p semine, quae prius habebat, crederetur, addituiti est, Filius hominis, qui est in
coelo expositio non admodum etiam satis iacere videtur: Nam asce
se dere in eo lum non solam cognitionem dicit, sed praesentiam quandam, secui
iis Aucti e e , pro eius intelligentia talendumam est, Christum Deum , & hominem, dictum esse ascendisse , dc descendisse,
di esse in coelo: non tamen ratione vir
usque naturae, sed cum iit una persena in duplici natura per communicationem idiomatum, quam vocant, recivit pra dicationes utriusque naturae. idem
nim eii Christus, qui eis Deus, de qui
eii homo, idem qui natus ex matrem tempore, ab aeterno ex Patre genitus, - sed non ratione unius natur sicut idem homo videt, & idem ambulat, sed non ratione eiusdem instrumenti utrumque sacit. Filius ergo hominis, qui Christus est descendit de coelo, & alcendi &esi in coelo, tamen non ratione 'nius,&eiusdem naturae. Dicitur quidem ei se in coelo, quanao haec loquebatur, ratione diuinae naturae : dicitur descendisse de coelo, ratione diuinae, ut principii, ratione humanae , ut termini: Nam Deum descendisse de celo non est aliud,
rvim Deum, qiii in coelo est, hominem
actum esse : Glius enim naturae diuinaec ratione non descendit, quia ubique est, ratione vero hi manae non descendit, quia non erat in coelo, ratione igitur
utrius, dicitur descendere, uti dictum
est. Sed tota dissicultas est in verbo. 'tascendit. J Dico ergo hoc dictum esse
propter homines quorum ne imo in co lum ascenderatot clieitia ibi videreseo intueri posiet, quia hominum cum iaterra sint, nemo in coelo esse poterat, nisi ascenderet: rivus autem non dicit se ascendisse, sed esse in coelo: &est hie sensus, s Nemo ascendit in coelum,lid est nullus nomo mccxlo fuit,eo ascedens, nisi Filius hominis. At ne intellia seretur suisse an coelo, quasi ipse fuerit an terra, ut homo, & an coelum ascenderit additum est, s nisi Filius hominis,qui est in coelo,J α de coelo descendit, ac si clarius diceret, nemo si it in eoelo, nisi filius hominis, qui est in coelo,& de coe lo descendit. at quia de hominibus lo- 'Equebatur, suisse in coelo , expositae per verbum ascendendi, quia in coelo esse i poterant nisi ascendendo: propterea tamen de se loquenι addidit, squi est iacoelo, i Meum ascendisse, ut homi nem arbitraremur: & mprqsenti loquitur, vese semper in coelo esse signi fidet ratione diuinitatis sitae. Hiceii legitimus se sus. nihil enim aliud his conabatur probare verbis, quam ne mi nem unquam mortalia, qui in mundo sunt sutile prius in coelo, ut descendens postea dec testibus .ilis loqueretur praetersei p. am, qui semper est in cetio, Si ast impia carne d scend t. H:s Verbis tres h res , resut 'r' 'tur, 3c tria catholica dogmata confirma. h. t.' ..' 'rtur. Primum dogma contra Ninorauni tutant M. pluralitate persenarum in Christo assii. Finantem, Nisi enim esset oica persona, dici non posset, Filius homini, est in coelo,& hoc annotauit Cyta l. lib. a. cap. Alter in contra Cherilitum,&alios diuinitatem Christi negantes: si Deus ita esset, eum iee descendiis , nec esse in cPl verum esset. Tertium est con tra Manichaeos .vera Christi humanitatem negates : nam si vera humanitas non fuit, quomodo Filius hominis esse Potuit. . .
Atiam dubitationem mouet Augus. na Dd.
t a t. t i. in Ioan. quomodo dictum
st, s Nemo as, Edit incinium, niti quidescendit,a cum iusti omnes alcendant, A des Metiuiri x asce
189쪽
λ ascensuri snt, quJa tamen de coelo non descenderiint. Respondet iustos quidem ascendere , sed ut membra Chri iii,una
enim corpus mysticum cum Christos 'ciunt, ita ut verum ii Christum solum ascendiit r. aliquado enim in sancta scriptura Chri ilus totum corpus mysticum
significat. Sed dissicilis e si talutio haec,
nam hristus in propria sua persena loquitur, non de mystico corpore, 'uod verba tequentia probant, descendit de coelo, & est in coelo. hic enim Christo in tua persona conueniunt. Aliqui viden tes haec verba de Christi persis dicta, aliter respondent. Christum videlicet ascendisse propria virtute, iustos vero virtute alterius,nempe Christi Sed - que haec solutio ad rem facit, quia non agitur hoc loco de ascensi ius forum, quisiturus est per res irrectionem, nee illud verbum, ascendit est temporis pret sen- tis, sed praeteriti, ut ex praeco textu pa- leti Chri: ius enim de his, quae ante si si
aduentum gesta erant, loquebatur, verum eli,neminem eorum,qui ante ipsius aduentum fuerunt coelos, ascendiisse, Scvidisse coelei ita, ut pollea descendens illa enarrauerit quod aurem postea iusti ascenderint, non est huic sententiae con- rixisses lia trarium, nec de Angelis sermo est, qui nullae hine saepe,de coelis ad terram, dc de terra ad .r reta elos in ministerium a Deo missi asceii
derant, sed de hominibus, de quorum e magisterio: εc doctrina hic agitur. S tautem hoc in loco duo,ccirat
reticos aduertenda. Vnum est, quosdam
his verbis iis resim confirmasse quanda, asserebat enim Christum carnem de B virgine non accepisse, sed eam habuisse
in e lo, non huius natura nostre sed GL diritualem,& ante secularem, & cum ea de scendisse, transisseque per B. virginem non aliquid de ei sumendo,sed veluti qua per canalem quendam pertranses Hane hqresim ui it Greg. Narianet. Apollinari,S hoc loco eum usum esse resert in Epist. ad Nectari in Tertuli lib. dii car. Christi, tribuit etiam Valentino Sed hic locus potius heresim talem euertit. Si enim hane carnem de coelo tulit & non ea de Vimine accepit, filius h minis, ut hie dicitur,dici non posses A terum est contra quosdam alios, qui opposta hqresim ex noc loco deduxerunt. Dicebant enim, si non ascendit, nisi cui descendit, ergo Christus non ascendit icum corpore reserrectionem, quia icum corpore non descendit. Hoc restri
Aug. lib. de agone Christi. c.is.& optimo re ndet argumento, dicens asce dere, seu descendere non conuenire nispers aes corpus non ascendit, sed eum corpore ascenditur. Exemplum ponit,
si quis de monte descendit nudus,& ascεdit vestitus, verum est dicere, idem astadit,qui descendit,quamuis nudus descenderit, & vestitus alcenderit, sic de Christo intelli gendum est. Bona solutio ararumenti. anta autem horum sit dialecticae ignorantia, in scholis philosbphici adolescentes intelligunt,est enim sallaciassurae dictionis, quam vocant. Adde, non de ascensione Christi, securis εdum quam post resiirrectionem incce ios ascendit, hic agi, ut iam diximus, o in hoc etiam haec li resis vana esse pro- : tvr, tanquam vano, oc mini αἡ ωlido
Et sicut exinauit Moyses serpentem in deserto, ita exaltari oportet filium hominis, ut omnis, qui credit in ipsum non
pereat, habeat vitam aeternam.
.iis et enim erat , quia nenno cculestia ita narrare potuit sicut ille, qui est hi poterit xcelo, 3c de coelo descenait , niinc adhibet secundunt sumptuni ex necet 'in , vitri consequendam, Et cst sensus, ut Mihi credatur neces , r exaltandiu siim, xl, qui in me credit, vitan, hab i
190쪽
aetemur 'reum ergo,qiri vitam aeternaui habere; &ab aeterea morie liberariue i mihi credere opoctet . Illa coniunctio sEticopulat cum superiori sciuientia suasi dicat, non creditis mihi coelestia, tamen ego sum in eoelo, de de coelo descendi, de coelestii experientia noui, & rursus ego fiam exaltan- , ut , qui credit in me, non pereat, sed habeat vitam aeternam: ex qualitate es eo loquentis,quia de coelo nim di ex fidei necessitate ad vitam,m hi credere debes. Dum autem ad fidem sibi habendari hortatur etiam ea, uae crederi da sunt, reuelat, tale est hoc: nempe ipsum esse exaltat)dum,ut creueti s in eum Dominui fiant.Vtitur autem figura ex se pluris suinpta, ut Acilius Nicodemus douum legis eirinam in equi. postit, erat enim legiri peritus uex ipsa autem figura ira tu ducis Oin habendam dictis Cnristi, nam Moysis facto mysterium a uod magnum significari,dubitare non poterat, quis enim non i , telligeret, serpenteni aeneum in ligno appensum, nihil ex se ad sanandos se GPentum venenosos imorsus profuit se, Deumque qui mille alijs modis sanare boterat, illud praecepisse, quia magnum aliquod futurum significaret mysterium Ut igitur vel ex hoc intrabili facto facilius Christus quod docet, peri- suadeat mortem suam, se crusii xionem his verbis indicar. Non solum autem in sic estura eniis motiti sieni statur, Ic fructus eius, sed etiam a quibus en aset occidendu ,'S: exaltandus, s Exaltari oportet inquio filium hominis, Ia 'Di us ii non ς primit, tamen figura inisuit, seu praesignavit Moyses niu 'iii orum pόpulum repraeseutauit, a quibus exaltatus est Christus, de' cifix io 10 Hii cv. s. Do minws apex E dixit. Cum exaltaueritis fi-hu' bominis; tunc cognoscetis, quia ego sum. Historia huius iacti Num. t r.
habetur. Deus enim proptπ Iuq orum impias murmurationes de blasphemias,imyrisit in eos ignitos seime tes, quorum morsibus,postquam multa Hebraeorum millia perierant, iuuit serpentem meum pro rς medio erigi, queu 2uicunque aspicerent, ab eo liberarentur exitio: hoc mortis oc crucis Chii.
i, in silutem nostram, figuram praetulit. ANNOTATIO im
C r unum est considerati ne,cur Chrichii cui I uus seipsunt filium hominis appei
lauerit. Respondeo multis, &grauibus sim si uis de causis id esse factum,quarum nonnul- hominis is las ut medium prostro. Prima est,ut non
solum eius incarnatio, sed etiam incarnationis modus signiscaretur. Potuisset Dei filius carnem accipere de nouo creatim, aut de iam creata partem capere, sciit Eua de Adae eorpore eduxit, quod si Dei seuhomo veth esset, tamen non filius hominis, sicut nec Adam,nec Eua fi- ij hominis diei possunt,sed homines tantia'. Filius enim hominis non est, nisi qui nascitur ex homine,ut ergo indica: ret Chri ilus se non tantum carnem accelise, sed etiam id fecisse nascendo,ob id lius homui dici voluit, doctrina haee est reriuruli bide carne christi, & Ite
silium hominis,& non tantum hominem 'aeirmant, quia natus est, quia parentes s .
habuit,qua mitis non sit natus,aut conce- a
ptus de viro, sed de sola foemina,virtutubpiritus sancti supplente.
Altera causa est, ut hoc nomine', cp iunctimquam nobiscum habebat, exprimeretur; quia enim illius hominis e st,& quidem ab Adam descendoris, consecutum est,nos esse etiam secundum car- .nem fratres eius; nisi enim filius hominis esset; stater noster secundum carinnem non esset; fratres enim sunt qui patrem aliquem communem habent,quani r . uis ab eo inultis gradibus distent. hae de causa nos omnes statres sumus, quia ab uno parente originem trahimus . haec