장음표시 사용
311쪽
Ac causam , sed eonsecutionem indicat, quoniam haec opera facta non sunt Deo si ire, ut in admirationem illos induceret, sed ut ad fidem traheret. est is itur corus mio, eruntianta opera, ut vos in admirationem inducant: estque exagneratio, erunt opera tam 4nsiana, ut incredulos, & persecutores nolentes admirari faciant: quo etiam verbo incredulitatem eorum Perseueraturam
Praedicit. His etiam verbis calumniam sabbati repellit: non enim diligeret Pater filium, nec maiora opera demonitraret, si transgressor et set legis eius: leo. Mi non siceit: nam demonstrabit ei in iora. teri . . Dubium tamen occurrit, qua ratione dictu iri sit, s in monstrabit opera. I iatu uio ςnim videtur praesentemigi rantiam indicare. At non ita est,& f ' ςue ex annotatione praecedenti restandemus: actum aeternum variis exprimi temporum differentiis,prout rebus,de quibus agitur, accommodatur: de quia de futuris operibus sermo est,utitur laturo, Γ Demonii rabit,J non quod ante,. ab aeterno non demonstratierit, sed quod semper, ante, nunc, & ia
futurum perpetua sit cognitio. Non est hoc nouum inscriptura .nam Io a. Is .
i dicitur de Spiritu sancto: Quaecunque audiet, loquetur, & de meo non acci- n piet, Se cereum est ab aeterno audisse,&accepisse: ita nunc dicitur, sDemon- astrabit.I non ergo est,cur exponamus haec verba de Christo homine, ut expo fuit Aug. triat ii .hanς vocem veritusmam dis scultas nulla est, ut apparet. 5erursus de Christo etiam homine non potest intἐlligi: nam a principio inca nationis omnia ei demonstrauit Pater, quae futura erant, propterea August , . nus recurri cad corpus misticum Christi, ratione cuius dicta censet haec verba, sed violenta est expositio. Nos eundem sermonem continuamus de Chria' sto, qua ratione Filius Dei erat, sicuti dictum est: & nobiscum de diuinitari
Cyrii. lib. 1 .cap. I 3 8. exponit.
Sicut enim Pater suscitat mortuos, A vivificat, sic Afilius, quos vult, vivificat.
Qv AE snt haec maiora, quae Pater demonstrabit filio, exponit, causam
reddens: cur dictum sit, maiora demolistrabit: Nam sicut Pater mo tuo, luscitat,& vivificat,sic etiam filius quos vult, I supple moriuos; suiuifi -cat.J dc attende quam caut E Dominus loquatur: ne propter laturum illud P. V demonstrabit, aliquam impersectionem ullus suspicaxetur. in probatione 'titur verbo praesenti significante perpetuitatem. siaut Pater sulci tat, & vivificit,4 id est, potestatem habet vivificandi; ssis & Filius.J Probat Chri lius se
omnia facere, que pater facit, & patrem omnia, qtis facit, demonstrare filio,, per opera Dei maiora. St. n. facit, Nostendit filio, quae maiora sunt, &quae propria sunt Dei: consequens est demonstrare otia: unum autetri opus est mortuos suscitare,& vivificare, hoc iacit Pater, hoc idem facit Filius: & aduertesimilitudinem: Sicut pater mortuos vivificat, J non unum, aut alterum: sed qui vivificantur,omnes ab ipso vivificantur: sic & filius. Et ne intelligeremus
Iustitasse, seu vivificasse filium mortuos, sicut &prophetae aliquando suscitarunt, propterea addit, s auos vult a quandoquidem solius Dei est vivificare quos vult:&propterea sicut pater,ita de ipse vivificat. Recte igitur Chrysos notat hoc verbum Qnos vult. J aequalem potestatem fili; cum patre significare, propria enim virtute, de voluntate facit, silc ut, & pater, & utitur ve bo pissenti, quae locutio indefinita est, omne tempus respiciens ut idem n
312쪽
A tat Chrysost. quandocumque Pater sufestat : aut vivificat,etiam similitet pialius una cum patre suscitat,& vivificat. Non mirum ergo si dictum est maiora demonstrabit: nam maiora faciet pater, maiora etiam iaciet filius, qui vox cum patre semper operatur, etiam in carne existens.
vivificare' quadriisti IIumptu in sui plura. morsum
ATiendenda est autem ver, tum seminatio suscitat,& vivificat. Viuificandi enim verbum in scriptura quatuor habet significata.Primo quidem,uiuificare est vitam dare ijs,qui prius eam non habuerunt. Iob. 33. Spiritus, i quit, Dei secit me, spiraculum Omnipotentis vivificauit me. Secundo vivi care est eos qua prius vivebant, & mortui sint, ad vitam reuocare. m. Qui vivificat mortuos, & ocat ea, quae nota sint. siue ut iterum moriantur, sicut viavificatus est Lazarus, siue ut iterum n6 moriantur, sicut vivificabuntiar omnes in die iudicij, siue resergant ad gloriam, siue ad poenam. Est ergo generalis significatio, ut vivificare sit vitam post momtem impartiri. 1ertio vivificare est de morte naturali ad vitam gloriosam, debeatam suscitare Roma. ου vivificabit mortalia corpora vestra prppter inli bitantem spiritum eius in vobit.' Ad hanc vitam non resurgent omnes, sed iusti, & sancti, in quibus est Spiritus Dei rario vivificare est, de morte furituali peccati ad vitam ratiae revocare. Galat. 3. si data esset lex,quae posset vivificare . cum haec ita sint, & Deus viti: fieare omnibus modis ex sitis, in praesenti tamen sententia accipitur secundo modo. Sicomnes in ultimo die uiuificandi sitim: sic ante illum diem diuina virtute multi a mortuis reum
Obiiciet aliquis, videri sit perfluum verbum hoc sViuificat, I cum enim dictum esset, suscitat mortuos, no erat cur adderetur, IViuificat,J qui enim suscia tantur, vivificantur. Respondeo in scri- rura stequentissimε verbum suscitatioe idem signiscare , quod reuocari de morte ad vitam , tamen non est haec λgnificatio perpetua. nam aliquando dicunhir mortui suscitari, etiam si ad vitam in corpore no i euoceutur. Iainae.
dixit Samuel rare inquietasti me. Vistiscitarer: & iterum, dixit Mulier, Quem sustitabo tibi: dc iterum, susciata mihi Samuelem. non ergo superua eaneum est verbum additum , sed veexpressius significaretur virtus Patris, qui sie mortuos suscitat, ut etiam viavificet. Nee repeti rem est verbum sis scitandi, quando dictum est sic, & Fnlius quos vult, scilicet mortuos, vivis ficat . quia vivificare mortuos , idem
significat, quod sis itare , dc uiuisita
INterrogabit non immerito aliqui, - de
cur Filius dictus est vi u scare, quos vuli, non autem Pater,cum etiam Pater quos vult vivificet: aut cur adiectum est eati verbum hoc, sinos vult, J cum dicem dum videretur, sicut Pater suscitat mox tuos, ec vivificat: se, di Filius si scitat mort Si viviscati Vlti aequae diaximus in commentario, duas huius rei causas adiungimus. pro pricuis explic tione sint aliqua adnotanda. Primo, haec sententia, s Vivificat quos vult, a insinuat potestatem generalem Omnes mortuos sit se itandi : nemo enim dici Fpotest si scitare mortuos quos vult, nisi is, qui potestatem habet suscitandi omnes. unde fit, ut hoe verbum signiscet potestatem aequalem filii cum Patre, ut
in commentario adnotauimus . Secu
do, haec eadem sententia indicat restriactionem quandam respectu actus viiii- seandi : qui enim dicitur. viuificareqvos vult, quamuis potestatem habeat omnes si scitandi , eam non in omnes exercere significatur , sed in aliquos, quos pro suo arbitrio elegit vivificandos Roma. Io. Cui vult miseretur, et quem vult indurat. Tertio, Christus potestatem habebat omnes mortuos sit scitandi eandem quin Patre, εἰ omnes
sistitabit, et vivificabit cum Patre in
313쪽
Me , Quando veniet iudicare. i. Corintiis licut in Adam omnes moliuntur se in cbrisio omnes vivifica--nturi in hoc tamen saeculo honest v- sis ea potestate in omnes,sed in aliquos, quos voluit suseitare in diuinitatis, Et potentiae sitae ostensionem. His tribus sippositis ad id,quod interrogatum est, respondeo, de patre dictum e: se a cis iure, s Suscitat,& viviscat more' dria potestatem habet omnes suscit γi: at de Chri isto adiectum ei , t Quosoli, J quia ultra potestatem gener lam, quam habet, ut Deus cum p tr in hoc Deculo exitans in carnς, & per earnem aliquos si scitavit, quos ipse volui & suscitandos elegit in diuinitatis propriae argumentum , dc 3pifestati nem: hoe enim est unum ex operibus, quibus pauid ante dixerat, Uyter maiora ei demonstrabit, ut vos miremini,J
mortuorum namque vivificatio magnam Iudaeis excitauit admirationem:
non ergo haec sententia est tantum intelligenda de extremo iudicio , quando omnes si scitandi sunt,& vivificandi per Christum,& vult August, tract. LI. non enim dicendum erat , I Qu's, vult viviscat, J sed absolute svivificat, I sed etiam de ea, quae facta est per eum in
hoc saeculo, de qua dictum est Ioan. i i. DInfirmitas haee non est ad mortem, sed ut glorificetur Filitis Dei peream.quamuis recte etiam deducitur: si quos voluit, suscitauit, posse mortuos omnes fise scitare, ut dictum est supra. Sensus er-fo sententiae huius Euangelieae est: Fi- ius vivificat, quia eandem habet cum Patre potestatem: sinos, autem, vult, vivificat, J quia in aliquos a se electos potestate hac utetur per earnem suam suscitando. Haee est prior tausa, cur Filius sit dictas quos vult vivificare. posterior est, ut signiscetur Filius nissolum per voluntρtem divinam, quam habet eandem cum Patre: sed etiam per voluntatem humanam mortuos posse vivificare. Christus enim, qui est Filius Dei in earne exi stens, notet late diuini- statis, quos volebat ut Deus eum Patre,& quos volebat, ut homo suscitabat, α viviscabat, ideo dictus est uiuifieare quos vult, quia propriam habebat v
luntatem ultra eam, quam habebat, ut Deus communem cum Patre. & seca dum eam etiam voluntatem poterat via diuina potentia ad suscitamum quos volebat, & in die ultimo utetur ad νε uificandum omnes.
Neque enim Pater iudicat quemquam, sed omne iudicium dedit Filio. COMMENTARIVS.
HOC est alterum opus, quod Pater demonstrabit Filio in earne exustenti ultra mortuorum vivificationem, nempe iudicium generale omnium hominum: Filius enim in carne iudicabit omnes homines. Est enim Christus Dei Filius, & homo constitutus iudex a Patre vivorum, de mortuorum exercebitque hoc iudicium inhumanitate, &perhumanitatem suam: quia visibiliter, ut homo seret se*tentiam in omnes bonos, & malos, quod iudicium proprium est Christi, qui solus est homo: non Patris,qui naturam' humanam non suscepit: ideoque dicitur neminem iudicaturus per se, sed per Filium in carne. illud, somne,3 resertur ad personas, nempe dedit omne iudicium,idest,omnium iudicium: ita enim esse intelligendum, indicat quod praecessit, s Non iudicat quemquam,J id est, neminem iudicat, quia omnium iudicium dedit Filio . hic est sensus huius sententiae. Connexionem autem particula causalis i EnimJ ostendit, causam enim haec sententiae praecedentis
continet. nimirum quia omne iudicium Pater dedit filio, inde est, ut Filius V a quos
314쪽
A quos vin vivificet,&yotestatem habeas oriuos suscitandi. Rasis enIm Piudicii postulat eos,qui iudicandi sunt ad se trahere, de vocare, cui, i
lius in carne,& per carnem iudicaturus sitoni nes,consequitur eum pone carnem mortuos, quos vult vivificare,habereti potestatem suscita idi omnes iudicandos. Verum haec in annotationibus exactius explanantur. ,
Quomodo V AE, oecurrunt graues dissiciat 1 tes. Prima est, qui ratione sit intel
ne rudis tu. iudicium. Sunt enim sacri Doctores dis. sentientes; quidam primo loco, de pote B state iud icandi, quam Pater ab aeterno Filio cum esse ima dedit, haec verba imeterpretamur, quam interpretationem secuti sunt Hilar. lib. . Trinit. Ambros.
M lib. 1. de fide, cap. Chrysest. homil. 3s. Alit secundoloco, de pore state data humanitati Christi, quamvehonio aec pit a Patre, quia iactus est iudex omni ii, . antelligendam censent, in hac sententia sint Cyprian. lib. i. coni. Iudaeos, cap. 28. S lib.X. ad Quir . cap. 33. 8c August. etrare a i. in Ioann. adeoque haec sentei etia ab Augustino probatur, ut lib. i. Tra lixap. 1 3.rion solum eam amplectanir, sed priorem s istinera non polle conten. dat. Idque duobus interitia argumentis essicit. Primo quidem,quia dictu est.
Q s Pater non iudi at quemquam, J non erso do iudicio ratione diuinitatis in telligere id possumus. n m Pa ex etiam
iudicat omnes cum Filio,est enim commune toti Trinitati iis icium. Sec 'd',
ille Filio iudicium quia dictum est dedi hoc, non ergo cino, quia sic habebat
iam hane potestatem. haec sunt ex Aug. Tettio loco est sententia Cyrili libr. i. cap. 4o. qui cum Augustino ratione humanitaris interpretatur, tamen tu hoc diis e ri, quod Augusti laus de potestate interpretatur, quae humanitati est datai dis incia a potestate diuina, quam finbra communem cum Patre , at Cyrillo non tu, sed de potestate divina, quam hum itas accepit per unionem diuini. to is, qua nujs Augustinus non ita di- siniste hane potestate qa vltra diuinam an Chri do sat catar. secundum Cyriunm ςrgo humanitas accipiens diuinita
a , accePit cum eoustatem iudicandi , & per eam iudicaturus est Christiis
homo, vivos, & mortuos. Conuenite
Cyrillus cum prima sententia, qtra de potestate diuina, Si ratione diuinita tis naec verba intelligit,cum secunda autem, quia acceptam hane potestatem dicit a Christo ratione humanitatis. Haec sint, quae Patres seni unt. Pro huius dii ficultatis explanatione εaduerte , Christum duplicem habere testatem iudicandi , unam ut Deu est,& ratio indiuinitatis suae: altera, ut homo estia i Si de priori loquantur, sicut Chi stus vitam, & eandem habuit cii P
tre essentiam ita una m & eandem pol statem iudiei si De enim ratione diu nitatis si ae iudex Est omn uim supremiis,& ipsius eii absolure iudicare omnes. Hoetamen iudicium,iquod commune
eth Patri,& Filio . Spiritui sancto, qui uis unum, Sc demst, uia ab una te nate procedi tamen aliter per hiluit aliter per Patrem, & spiritum tinctum
exercetur. Filius enim quia humanam naturam sibi seli knitala habet , hoe is dicium exercet pera a in ,, siquam per in frument m couiuuctum, Pater vero,& Spiritus lanctus idem exercent iudi- ciam per limmanitatem, sed tanquam spe r instrumentum separatum, quia L manitas non est illis vulta. Una erinest potestas Patria; Filii. 5e Spirit siancti, unum etiam iudicii mi, &iu dieandi per humanitatem, sed hoc tu. dicium exercetur a Filio perhumanii tem, tanquam per sibi unitam, & in qua iubauit, a Patre vero, & spiritu sancto per eandem,l se i tanquam peream, quae ipsis non est unita, ficut e - riam quando suscitabat mortuos Christus, ut Deus, simul cum Patre, & Spiritu sancto, v qicλ quidem erat potestas, unica operatio, & Per humanitatem exercita, tanten a Filio alite quia a Patre , & Spiritu sancto, propternionem humanitatu solam cum Fili
315쪽
Tost Λ Si igitur de hae loquamur potestate, &iudicio, Pater dedit Filio, ut Deo pote. statem ab aeterno, quando genuit, dedit . ut homini potestatem hanc in tempore, quando uniuit diuinitatem humanitati, hoe tamen est discriminis quod selus Pater dedit Filio, ut Deo potestatem
hanc,quia solus genuit eum, at non solus dedit potestatem humanitati, quia non Blus ipse,sed tota Trinitas uniuit diuinitatem humanitati: tribuitur tamen Patri,quia ipse est primum principium. Si de hae potestate, & iudicio interpret
mir sentEtiam propositam cum prima, εc tertia sententia superioribus , tunea dicimus patrem dictum este non iudicare quenquam, non quod non habeat potestatem eandem eum Filio, vel quod . non iudicet cum Filio, sed quod pol stas per humanitatem, quae soli filio unita est, exercenda est, nam Filius in carne, 3c per earnem sibi unitam iudiear,
Pater vero extra carnem, & per carnem non sibi copulatam. Haec de potestate, quam Christus, ut Deus habuit dicta sentiri laseis Aneram habuit iudicandi potestate, a christi ut homo, quam August. docere videtur, & scholastici LMores veia docet. sevi enim humanitas Christi praeter scientiam diuinam,quam habuit ex deitate sibi uniti, accepit scientiam iniit. sem,qua vi homo sciebat, sic praete, potestatem iudicandi communem cum Patre, habuit potestatem propriam humanitati collatam, quam utique non habuisset, nisi Deus esset, haec autem est secundaria, dc velut stibal ternara diuinae potestati,& per hanc iudicabit,& exemeebit iudicium: non quod sint distincta iudicia. sed unum, quod respectu potestati, humanae Christi , est eius proprium, respectu potestatis diuinae est commune
cum Patre, quantum ad substantiam actus ipsus. quantum ad modia vero,quia
per carnem coniunctam sibi iudicar, est etiam proprium Christi. Augustinus ergo de hac potestate locum hune intelligere videtur, S sententia probabili ,
natamen ut sententiae Patrum citatae non sint improbabiles cesendae. nam, Sceontextui accommodantur, nec repu-- a m doctrinae August. inimo simul sum
hae duae potestates, nee argumenta Au- o sustini adeo sunt ei ficacia, ut tui non possitit. Ad primum enim res deo. Patrem dictum non iudicare quemquam,
non quod non iudicet, sed quod n6 exerceat iudieiuna per seipsum,sed per humanitatem non sibi copulatam , Filius autem iudieat per seipsum, nimirum per humanitatem sibi unitam, sed eadem potestate diuina. Ad secundum dico, sicut Pater dat Filio essentiam, & Filius acetpit, nec propterea Filius accipit, quod non habebat, nee minor est Patre, ita e tiam dat potestatem, & filius eam accipit una cum essentia. Idem dice dum est Ede operatione: Filius enim, ut Deus a cipit operationem,& iudicium a Patre, sicut et iam quod dρ creare habet a Patre. Deniq; ita oportet intelligere Fialium accepisse iudieium a Patre, ut nulla ratione iudex esset, nisi etiam Deus esset, iudicabitii; ut Deus, & homo simul, siue id faciat per potestatem solam diuinam, siue simul per potestatem creati. Haee est vera doctrina, dc accommoda
ANNOTATIO 1 s. ALtera non minus grauis dissicultas
circa eandem sententiam occuserit, nempe,cut sicut dictum est: s Pater cui Q
non iudieat quemquam,J non etiam di- nit . pateceitur, Pater non vivificat quemquam λNam sicut iudicabit omnes per Christum, ita per eundem suscitabit, & viui. ficabit omnes. Quod si non dictum est,' quam non suscitat quemquam,sed Pater si iei- Fiat, sie& Filius, cur etiam non sie dictis est iacui pater iud icat, sic Filius, aut sic, Pater omne iudicium dedit Filio, abs
que eo , quod diceretur, Pater non tua dicat que inquam : quod is itur est distrimen hoc inter vivificationem mo tuorum , dc iudicium suturum homi-uum λAduertenda est doctrina,quae pro re- Nε ora quae sponsione,3c intelligentia multo tu, quae Christus ut dicta sunt, & in serius dicetur proderit. v x Quicquid facit Pater,sacit etiam Filius existens in carne: sed n6 omne id emcit aeta. per carnem,stu per humanitatem. Filius
quidem in carae est eiusdem substantiae
316쪽
a mention-ab omnibus cognitus, ideo me honorificatus . propterea habuit oseu exercuit siqua diuinitatis opera per carnem: ut diuinitas ibi latens manifestaretur, crederetur, de honorificaretur. opus autem, quo ab omnibus cognoscendus, Sc honorificandus est, praeter vivificationem mortuorum, maximὰ hoc iudicium futurum eis, quando nimirum omnis caro ad eum veniet de ipsi incurvabitur omne genu: quando mali, dc qui infideles extiterunt. etiam nolentes credent, & contremiscent, de diuinitatem eius confitebit tur. Propterea et g , datum eli ei omne iudicium in carne . Potest etiam exponi de honore ex nibendo etiam ante iudieium , ut sit sensus secundum chrysoli. homil.38. Dedit omne iudicium filio, ut omnes saltem metu futuri iudici j, per Chri illim, ipsum honorificent tanquam Deum: quos enim. beneficia non alliciunt, timor poenae attrahit: potius dicamus totum hoc verbo complecti. sevit pater vester misericors est, ubi ndaequalitas, sed similitudo notatur . Respondet Cyril. recte docens, uandoas uerbium hoc inter ea quae sunt diuersi V generis ponitur: tune similitudinem Gaequalitatem signiscare: sicuti dicimus, argentum splendet, sicut Sol: at quando inter ea, quae iant eiusdem generis , tuc aequalitatem denotare: sicut dicimu venerandus est Paulus, sicuti Ioanne id est, aequali est veneratione honorandus. Pater igitur, & filius cum eiusdem sint generis, quando dicimus filium venerandum scut patrem, adorationis ae qualitatem significamus. Nee ergo adverbium hoe identitatem personarum conto Sabellium, nee similitudinem adorationis, sed aequalitatem, & identitatem,& honoris adorationis indicaticum unica adoratioae totam Trinita
Qui non honorificat filium, non honorificat patrem , qui misit illum.
COMMENTARI Us. . NO N solum pater filium honorificari vult, sicut ipse honorificatur, sed
eius honorem ira necessarium, & debitum constituit: ut qui filium non honorificet, nec etiam patrem honorificet. si autem non honorare filium Dei in carne, est patrem non honorare: & negare honorem filio, est negare honorem Patri: sequitur, ut qui contum e lia asscit filium, a sciat etiam contumelia patrem. Perpende quanti criminis Christus Iudaeos reos faciar, qui eum transgressorem legis reputabant. Adverte in illis verbis, s Qui misit 11- ., tacita causa redditur,cur,qui non honorat filium, non honorat patrem, V 4 nempe,
e Ἀ- Α Butebantur hoc loco Sabelliani, qui Patrem a filio non distinguen
smam. Dicebant ex hoc loco id colligi, si honorificandus est filius sicut pater, . ergo filius est pater. Respondet doctEGrysost. hom.38. potius distinctio ex his verbis colligitur. Si honorificandus est filius, sicut honorificatur pater, is itur filius non est pater: honorare enim
sthim honore patris, quasi ipse sit pater, hoe est,confundere patrem,& si tu, non autem honorificare Mium, sicut ho- ui Α, mrificatur parer. Pervertebant etiam laeum hune Aseriani reserente Cyril. lib i. cap. 1 r. iulud, Isicut,J asserebant non esse adue bium aequalitatis, sed similitudinis: naMatth. s. dicitur. Estote misericordes,
317쪽
. A ncmpe, quia ipse misit illum. Missio duo innuit : unum est processio a patre: alterum cst carnis assumptio: non enim filius patrem mittere dicitur, quia a filio non procedit pater: sed pater filium: quia ab ipso patre procedit . nec miis est processio haec aeterna, sed praeterea pst terminus exterior, neNe ca
nis assumptio.Idem est ergo dicere, LQui misit illum,J ac si dictum esset: quia
. homo factus est,ut a patre procedat ipsi consubitantialis,propterea in cax ne adorandus est adoratione aequali,quia aqualis a Patre procedit. , AIitet ho- Ex hac doctrina soluitur dubitatio: Deus misit prophetas: non tanten honorificadus norificandi erant prophetae: sicut Deus,sed νt legati a Deo,& qui non hoc' 4.a z. rificabat ut legatos, nec Deum honorificabat:at non satis est sic honorificare., Clit .stum sed additur, sicut Patrem:& qui sic non honorificat,nec patrem huD-- nocificat, quia millus eii, non ut prophetae iniis sunt, sed ut procedens filius a patre. propterea enim dictum est, s Non honorificat patrem, qui misi i lum,J & non dicitur. Non honorificat Deum, qui misit illum. Attende rur- .susd:ctum esse, sini misit illum,i quia antequam mitteretur ignotus erat: rnon ergo mirum, si non holior: scatus est ut filius Dei: at quando missus est: in manifestatus est: propterea honor: ficandus est in carne tanquam Dei fi- , .lius, ipsi patri aequalis,&conlabitantialis. .
Amen amen dico vobis, qui verbum meum audit, A credit ei, qui misit me, habet vitam aeternam.
P Roseqri tur Domit .us ean&m materiam de vivificatione, S: iudicio: cum enim ipse si, qui vivificandi habet pote darem tu ipse sit iudicaturus om-xes: ostendit, quale iudicium subibunt honorificantes eum, dc credentes,d- cens hos vitam aeternam habituros. Sermo hic est de aeterna vita, in quare- . surgent iusti. Nec obitat, quod verbo praesentis temporis vlisur: fHabet viatam aeternamd saepe enim tempus pro tempore ponitur: sicut etiam superius idicitur, Suscitat Pater mortuos :&tamen de praesenti non suscitat, sed est sensus : ipsus c si suscitare mortuost: sic dicitur credens habere vitam aere
C nam, quia ius habet,& ipse est: qui vivificandus est. s o Sunt autem duo in verbis annotanda. Vnum est, nouam sententiam a Domino proferri de necessit te, & ei scacia credendi in eum: qui enim credunt, vivificandi sit ni in hoc iudicio, propterea noua utitur asseveratione, I Amen amen dico vobis.J Alterum e st, fidem in eum duobus expositam esse verbis: vitum est . t Qui audit verbum meum. 2 hoc commune erat credulis, Ze incredulis, & iacceuarium ad fidem, quia fides ex auditu, auditus autemi per verbum Christi, secundum distinguens eredentes ab incredulis. ΓEt cros dit ei, qui mist me, i noli dicitur, qui credit in me. Non propter rationem Chrysoq. homil.32. N Euthym. quia si sic locutus esset, gloriari videretur, quae ratio silicitioncst: nam Ioann. 7. dicitur, mi credit in me, flumis a aquae viva de ventre eius siuent: sed quia haec locutio explicat magis qualis sit sutura fides haec crc dentium: nam qui credit ei, qui misit Christum cri cit in mittentctu, Ninmissum, Nin hoc signiscatur Trinitatis mysterium creditetjan, c hristum esse missum, in quo incarnationis nolle rium indicatur: & his articulis fides Christi maxime definitur, nimiium ut credamius
ivn esse Dei filium,patri conrubii uali di hominem pr*pter nos iactum.
318쪽
A Nee excluditur ab ac fide dilemo , &opera ipsus: sed Christus de fundame. Dio ipso, quod tunc nondum: iactum erat , agebat: hoc autem fides est in eum. Si autem dilectio exclusa esset, non diceret idem Ioannes I. Cano. 3. Tram sati sumus de morte ad vitam quoniam diligimus.
Et in iudicium non vehit, sed transit de morte ad vitam.
CAVSm H, cur eredens vitam aeternam sit habiturus, reddit: haec enim parricula. s Et, J saepe apud haebreos vim causalis obtinet, quia,inquit,s Non venit in iudicium: I id est, non iudicatur secundum ea, quae commistrnam per fidem in chiristum vivam remittuntur ei commissa: ssed de morte,Jcorporis, in qua est, s transit ad vitam, I beatam. Non credentes autem v niunt in iudicium, Hilaro peccatis damnationi iam sunt deputati, nec peris fidem Christi liberati sunt, quia ea tarue iat: hi de morte corporis transeunt in mortem aeternae damnationis: quamuis enim ad vitam corporalem resuN Agant, potius vita talis mors est. In Graeco, s Venit, I praesentis temporis ,s Transit, J praeteriti, sed vim habet utrumque suturi. Cum enim hebraeus fer mo non hastat praesens, sed praeteritum, & hoc saepe pro suturo, & praesenti urpetur facilu tempus pro tempore in Graeca locutione secundum phra sun hebraeam sumitur, Chrysost. GL 38. dc Cyrill. lib. v. cap. I42. hanc expositionem sequutiitur. .
. nis ex. o. mi verba,ut qui credit dicatur norostiones. Harire in iudicium, quia inpultimo die non sit,ibit damnationis iudicium,St in hoc eonformis est nostra expositioia Attrtasse de morte ad vitam cicitur, quia de peccato ad vitam gratiae sit traii,sa-C ω, iuxta illud i. Ioan. Transsui simus de morte ad yitam, tamen re rus eum chrysost.& Cytil. expositum est, ut de morte corporis,sc vita aeterna hie intelligamus: Et totu uti dixtinus, sin saturo
tepore legamus, i Non venit in iudicia,
sed trasibit de morte in vita.Et quavis, sit verbum praeteriti, idem est sensus . transisse de morte ad vitam dicitur, quia deputatus est iam e de morte corporis trifileat ad aeternam vitam, quavis nondum fi mortuus: ει idem est sensus Io vis illis verbis allegatis Trasiati sumus de morte ad vita: quia status credentia . is est, ut de morte ad vitam aeterna sint sastitandi; nam iste totus contextus de morte eorporis est, te de reserrectionea tali morter necest, quod admittamus ampliabologiam in eodem contextu.
amen dacovobis, quὶa venit hora, & nunc est, quando
mortui audient vocem filii Dei , A qui audieri ,
pi,ire a morte, explicata do se tantx virtutis esse, vA voce possit mortuos sulcitare: & ne rebus futuris es distantibus videatur prae sentia probare, i
quit. tamen amen dico vobis venit hora, & nunc est, J id est citis ae N hoc tempore fiet, xt mortui audiant vocem filii Dei, & audientes, vi Meur, H d ii in
319쪽
GA hoe dicit propter mortuos, quos voce stra etat suscitaturus : propterea non uniuersaliter loquitur omnes: mortui, sed mortui audient, & non dicitur, qui credent, sed Γ Qui audierint. Est hebres sinus, id est, ad quos peruenerit virtus vocis fili j Dei, perueniet autem, ad quos ipse voluerit, illique viventrita hunc locum exposit soli. hom. 38. Sc Euthyni. Qui ergo tantam potestatem habet, non mirum si dicat, & faciat, ut qui credunt, transeant de morte ad vitam. Et attende dici 'o ni filia Dei, quia, vox non venieri h minis, sed , t Dei fi iij, tantam habebat efficaciam. Dicit autem tempus venisse iam, di adesse: quia pridicatio verbi incepta erat per ipsum, de contianuanda per Apostolos. . ANNOTATIO 13. audiat vocem sit ij mi,S qui audierint, xiii ixo lib.ι.cap. i M. tres resert supe . ixiuen ,3 si reseramus ad distisictas vota, tu rioris sententix expositiones. Vi ad di in sicilem: νt refert
sententiae eu, ut demortuiν morte peccati intes', in Cyrii nam priorem sententiam V more positim liPauis , quia prae cationς urbi Chti- .ituo' ac vocem ultimi iudicii refert po- hi ad fr tiae vitam reuocari sunt, steriorem ver b, ad viuentes in peccato, quae sententia est August. lib. 2o. elui . cap. 6. & serm. 64. de verb. domini. &tract. 12. Altera est,quam bos ca Chry-y sost.&Euthym. secuti sumus: ut verba haec de mortuis iam iam per Christum excitandis, ad vitamque reuocandis exponantur. Has duas ipse Cyril.dicit: era insitas non ese, propterea adfert te itiam, quae talis est: vi priora verba,
. t Mortui audient vocem Uij Dei,J pr
dant de ultimo iudicio, quado omnes resurgent boni, & mali: posteriorem tem, I in i austerint, vivent: de his, vitibus verbum praedicandum e M : pii
erum crediderint uiuent,quia visam . ternam habebunt
At ista expositio, quam exquisitam Cyrillus arbitratur, meo iudicio graues dissicultates patitur. primo qui se, quiam dicitur, Venit hora,& neest quando
moraui audient vocem filii Deil, si devitavi iudicio sermo esset. noniddere- tui, sNunc est, J non enim solet Domimis talem particii tam assiiungetidi,t nisi quando dς rebus proximit loqui titi . Praeterea quia paulo interius agens de iudicio ultimo, non usus est tali particuta : IHora venit & nune est, J 'tre v ra dii .n; ueret hanc sententiam ab illa: haec enim de proximis Iebus, illa de diam itinuς est : Deinde quia lotui se esset nitas impropria, & vimenta& audientes verbum fidei, cum tamen locutio de eisdem loquatur mortuis, de
Propterea probabilior est Chrys, mi expositio, mi ad eos se mortuos,
dc ad eandem vocem restit i qui audierunt enim mortui vocem Christi surrexeriint di euautem sim laudisse vocem, quia virtus vocis Christi ad eos pera est operando finirremorin voce enim, diuinitatis instrumento usus est, quado de Lazarum Salios fascitauit nis tuos. Hanc secuti sumus, de ea legitima viderar: cum tertia violenta sit, de nimos spirituatis, quam Ereralis: nam si de credemtas esset sermo, non dicium esset, Audient mortui,&qui audierint, vivent. J cdm paulo ante dictum fit, non satis esse audire, sed simul credere: at quia de his, qui vocis effieaeia sistitatieuit, i loquebatur, propterea dieitur,
I Qui audierint. 4 Harere' quia dicitur, sinudierint vocem Fili , a Dei, ut suam proprium vocetis signiscatet, qua
suscitauit mortuos, non autem verbum praedicationis Apostolorum : nam demortuis agitur corporaliter, suscita dis: non ergo ad mortem spiritu tem, dc vitam hic reserenda sint: variaretur enim sententia, .
aliae Cluasostomi mpositio quisquitur A
320쪽
Sicut enim pater habet vitam in semetipso, sic dedit A filio, habere vitam in semetipso.
AVsAM adfert, quare, qui audierint vocem piIi),uiuent,eum mortui stati. Et sensus est: Q , t Sicut Pater habet vitam in semetipso, J Se propterea mortuos suscitat, i ita etiam dedit filio vitam habere in semeti . L, J propterea poterit etiam morauos suscitare. hinere vitam instinetipso . eii , non participatam vitam habere,. nee dependentem vitam ab alio, ut i Cyril lib. a. oi . Abg. mict. 11. exponunt sicut sol lumen dicitur habere in se respectu eorum, quaei guminantur ab eo et & ignis calorem in se collatione eorum; quae ab eo calafiunt, eaula ergo prima vitae, quae alijs dae vitam de ipsa non recipit vitam ab alia vita pendentem, dicitur habere vitam
in semetipso: palis estPater, talis est Filius, qui eandem vitam habet, i m et
RectEChrysost. hom. 3 ρ. ex hoc Ioco confudit contra Arrianos necesse,i , fateri filium eiusdem esse vitae cum PatreI nec aliam habere digerentii , ine eindE quam quod unus est pater alter filius: tamen omnia praeter haec esse eadem in utroque: si eni ii alia vitai t filii, tune dependens ent, &participara avita seris, iamque non haberet vitam in semetipso, sicut habet pater. His verbis probat non solum se ad vitam myrtuos reuocare posse, ut Lazarum Malios, se ad aeternam vitam, scut & pater potest: quia habet vitam in sem ripis, S: his verbis confirmat illam talentia qua perhibuitcredentesiast
transituros de morte in aeternam Vitam. ...
Attende autem Ionge aliud esse habere vitam in tanetipso, S: habere vi- iiij., tam a semetipso, Fit rabet vitamin semetipso, sed non habet a semeti se, sed a patre,quod his verbis insinuatur. Si enim, LPater dat filio habere vitam in semetipso, I ergo filius habet a Patre hanc vitam: habet ergo in s
metipso,& non a senietipso. Creaturae nec in semetipsis, nec a semetipsis ha- bent: non a se, quia ab alio vim receperunti: non in semetipsis, quia abalibo pendent. sicut enim lumena sole incoreoribus receptum pendeta sole ipso: F sic omnis vita, & esse creatum pocit suprema causa, quae Deus est:Deus a nemine dependet: unde vita eius, quae una est, dc prim nullo alio eget,pro- .pterea in semetipso: Deus est 3c vivit.
diuesci p. Y scordes videntur antiqui Din trum expli- l I res in huius expositione sentetiae, iones re vera sunt,sed non est tanta discor- ' dia,quantam aliqui existimanti August. trare ia. & Chrysest hom. 38. h e verba Christo ut Deo conuenire putant. Cyrili. autem lib.2. e. 4 .ut homini,&ratione humanitatis assumptae, sed qua ratione haec dicantur attent Eest conliderandum. Non enim negat Cyrill.Chri-
si, ut Dei esse vitam in semetipsis habere, hoc enim nemo Catholicus inficias
ibit, nec in hoc discordat ab August.sed dicit,haee verba, Pater dedit Filio h bere vitam in semetipsis, J conuenire Christo ratione humanitatis, quia humanitas est , quae recepit diuinitate filii vitam habentis in semetipse. Christus ergo, ut homo,dicitur habere vitam in semetipso,quia habet sibi unitum filiunx viventem in semetipis: de hac ratione pater dedit homini vitam habere in s metipso,quia dedit Filium Rum, ut una reuir humanitati. propterea Cyrili. dirurit