장음표시 사용
331쪽
in tantum,sed verPsuisse Ioanem testem dignum omni fide. - rete vlucerna ardens & lucens De si diceret, Rectequidem fecistis tu eo,quod I annc m vobis testem elegaliis,Eratenui, lucernaardensn lucens: id est, ora nia habens, quae ad sibi aliorum fidem com Parandam necessaria sunt . eratque testis omni dignus fide, omitique exceptione superis r. Totali ili Notanda sunt verba:in hoc enim,quod dicitur, Erat lucerna, Jinsinuat mactot verba datum, seu missum esse Ioan hem ili cerna enim instrumentum quoddam est, q*s 4ς quo utinxur,vi luceat aliis:sic Ioannes venit, ut veritatemali;s, tanquam Dei -iI minister indicaret. Lucerna etiam ut dicit CFrildib. I. t .ab alio lumen accipit: accenditur enita lucerna sic Ioannes a Christo lumen recipit. idem notat Ambro.ferna. i .in Plial. i in vel sic i. Lucerna pratςrea,vidicit Euthym.s la adueniente cessa: sic Ioannes Chtisto iam praedicante suo testimonio fit impositit.Est autem cum articuis,lucernat ut recte dicit Cyril ut ad pro-- phetiam reuocarct Iudaeos. Psal. i 3 i . Paravi lucernam Christo meo. Idannes erat lucerna haec. August.etiam tract.23 . hanc sic interpretatur prophetiam: dicitur fArdens di lucens Jardens in se,quia veritate nasciebar, cui erat testia monium perhibiturus: lucens, quia ali P veritatis huius erat idoneus, ta fide - dignus praedicator lucet cnim qui veritalcm alius sui scienter demonstxatim c
tenenim aliquis scire veritat Lm: edalijs non satis ut oporte ea demonstrat: nec argumenta habet lassicientia ad persuadendum: talis lucerna ardem est sed non lucens:non sic Ioannes,sed Christum novit,ac nianifestauit.& fide dignus Christi suit index ac testis, umenq; tale ac tantum emisit: vi potuerint Iudaei videre si voluissent..Greg.hom. 1 ian Erech.sic exponit. sErat lucerna ardens, per coeleste desiderium, fLucentilaer verbum: illud ergo ad vitai hocadaoctrinam refert Gregorius,& id recte dicitur tatam hoc, quam inlud Ioanneshabuit - Arsit in se per iunctimoniam morum,dc scientiam: luxae alijs per manifestationem doctrinae, dc mirum eaemplumvata. Is sciunt,qux dignum fide essiciunt testimonium- .
Vos autem voluistis exultare ad horam in luce eius o
Cans mat lucernam hane illlaxisse , & Iume veritatis emisisse. Fosuistis,a
nquit, Exultare in luce eius: inam a principiodignum fide iudicastis,re svi hominem a Deo missum recepissis lucebat ergo ille: sedi Ad hora'br ui tempore id fecistis.quo verbo arguit de infimulat Iudaeos,quod Ioanni nocrediderint. Ille ardebat,& lucebat, & vos lumen recepistis eius:sed cito v stra inconstantia eum repulistis . Misistis ad eum,ut ad fide dignum testem,'r inquireretis de Pisto: at postquam respondi eius testimonium sprquisti
retis: misistis enim adesi, qui di x quid ergo baptivism e Cyrised ei typrior,quam sequitiar Chryshom.'
est conuenientior: na de testimonim,q de Christo perhibuit, sermo hic est. Ex his verbis Domini liquet dignos reprehensione fuisse Iudaeos, Ioannis stimonio no crediderint, eosq; peccasis 2 inter, lyramae lucratauiam eru
sententiam viter exponit : ni ad baptismuresere, di orsis inci dicens: Mirati Ioannem in principio ludis Patres rem eius hoc modo accendistis', sed νη φ ροη- stea nec ipsi ab eo baptizari,&baptiza xi c eros prohibentes, ad hoc usq;insainiae delapsi et M ut Dei si Micii increpa
332쪽
Aside Cyrd.haeeorb aErmit insinua verba1Ardens,&IMetis,Jre eat ad si Dre Ioanne infigura legis e nitentum; ut sura Leu. I . Liverna enim in tabem enim it id verbu,erat illes Lueerna,Jre culo lueens Ioanne significabat, ipse Ca uocat ad Prophetia Hal. Iaa. ita & hoc rillus diffuse figuram naneexplicat.
autemhabeo testimonium maius Ioanne.
Cur se testimonio Ioannis ex parte sua non indigere . nec eum in testem
producere dixerit,causam exponit sula, sHabeodinquit, stestimonium maius Ioanne,Jid est aratoris auctor tis,quam sit Ioannis testimonium. Et liac verba connectunturillis; Vos misistis ad Ioannemrac si dictum .sset, vos uti testimonio Ioannis voluistris, Ego autem non producoetestimonium hoc tabeo enim testimonium maius. Quod autem dicitur,sMaius Ioanne,Jintelligendum est, maius testimonio Ioannis: nam testimonium testimonio, non persenampersonae comparat.
, opera enim, quae dedit mihi Pater, perficiam ea, ipsa opera, quae ego facio, testimonium perhibent de me, Rquia Pater misit me.
Expon: t,quod sit testimonium maiustestimonio Ioannis:& verborum hieest sensus sopera quae ego facio,ipse,perhibent de me testimonium J I
tellige maius,quam sit Ioannis testimonium, dc ne opera,quae,ut homo facie bat, existimaret aliquis ea esse testimonium dicit, s Quae mihi Pater dedit,ut ea perficiam,Jid est.Ea opera dico de me testimonium perhibere maius Ioannis testimonio, quae facio ut Deus, quae operor per potentiam diuinam a Patreacceptam ,cuius autem rei testimonium haec opera perlicient nimirum, meesse a Patre missum Verba sunt consideranda, sopera,J inquit, squae dedit mihi Pater vi perficiam ea Jhaee sunt opera diuinitatis quae virtute,& potentia faciebat, quae a Patre sibi data est . perficienda dici loquens ut homo. cui Pateriniunxit,ut ea opera faceret:& simul potentiam deuit, perquam faceret: nempe per diuinitatem unitam illi humanitati. At nequis existimaret se tantum ex coni missione aliqua haec era sacere, adiunxit, L Opera, quaeo ego faciod id est,non tantum accepi a Patreopera, sed simul ego opera haeera ,quia Deus sum, non quod alia sint opera, quae dedit pater, alia quae ip- .se iacit, sunt enim eadem: sed quod a Patre accepit ut homo, propter unionem & ipsemet facit, quia ut Deus eandem, cum Patre diuinitatem, O naturam habet . Percontaberis, quis est, qui perhibet hoc testimoniumὴ & quis est de quo perhibetur λ opera enim temmonium ipsiim sunt. Respondeo ip- et Christus, ut Deus est, perhibet de se ut homine testimonium, per opora quae facit supra hominem, nempe miracula, quae sunt opera Dei, ac si dia it , si nihil appareret in me nisi humanum, esset qui deme testaretur homo, 'at cum opera per hanc humanitatem faciam,quae Dei sunt, testimonium reddo me eue Deum, qui in hac lateo humauitate, de quia haec, quae facio, ut Deu communia sunt etiam Patri. Pater v cum filio reddunt testimonium, ut non unio, sed duo sint testimonium serentes, sed de uno, nempe de filio
333쪽
x homine facto. quod autem testantur, id est, esse scilicet filium Dei a patre missunt, qui in illa est humanitate, nec merum esse hominem , qui apparet. Ad simul filium Dei. ANNOTATIO 32. CHrysoss. hom. 3 s. potuisset inquit,
dicere christus, testim cinisi per fibia i iἰ ita bent de me, quod aequalissim Patri, at
quod aq ua noluit sed minus expressit quia misit merus strat tu Pater,quia hoe prophetaruerat:&quia,
e fit, semel esset admissum,consequeba---, i in trer etiam admittendum eum et seae a lem Patri Dices, qua ratione opera nec, erant ora ius testimonium Ioannis testsemonio 'i enim Ioanes a Deo missus est, di opera etiam a Deo procedunt, aequa- Iis auctoritatis este videntur Dico fi con. stitisset , & inanifestum esset Ioannem a Deo mi sum, & testimonium eius a Deo
a esse,utiq; aequalis esset auctoritati sinam difficultas eredendi ex eo procedi quia obscurum est, an a Deo, quae dicuntur de
proponuntur,procedant: Si enim nobis,& omnibus constaret Deum esse,qui per homines docet, et fidei sin omnes crederent, quia Deum mentiri non posse certum est mi iracula autem sunt, ut quae di untur,esse Dei eredantur. Illud ergo, quod magis probat virtutem diuinam, maius testimonium,& esseacius est. Ioaxes ergo a Deo misitis erat. tamen non iraeeris erat hominibus euelle a Deo, uti erat opera mira, quae fecit Christus: proptetea maius finitestimonia ex his operibus silmptum, quam testimonium Ioannis, tantam certitudinem, quod a Deo eset, non habeatis.
Et, qui misit me pater, ipse testimonium perhibuit de me.
COMMENTARIVS. DIxit altum es, qui de eo testimonium perhibet,& his expostis: quae o cafione Ioannis dicta sunt, quis fit hie alius, qui testimonium perhibet, explicat. ΓPato, Iinquit, squi misit me, testimonium perhibuit de me, I hoc
te timonium cst illud in Baptismo redditum, quando vox decocto audita est Patris incentis, Hic tu filius meus dilectus,in quo mihi complacui. Et attet denda est pallicula,s Era quae dictio est aceumulatis,aes diteret: etiam Pater perhibuit testimonium de me aecumulatur auic in hoc Patris testimonitam, non lamnis testimonio, sed testimonio, quod ipsemet c hrili , ut Deus, de se reddebat ut homine per opera diuinitatis: ut sit sensus,operibus meis,qure Patri sui uini a te lacio, testimonium perhibeo de me, qui homo soris appa-Fxeo, quis asini filius a Patre missim: & Pater etiam meus testimoniu perhibintde m , viando sua voce hoc idem declarauit, me esse suum filium.
cum operatur. Hanc connexionem, postionem adserunt. Hilarat.yaritia Aug. tra. 2 3. & videtur etiam Hesentire
Cyrili. c. 1.at illiud verim, sperhibui lduriuscule acc6modatur :)stenduen in erat, Pater testimoniu perhibet de me,sicut dictil est: sopera quae facio,test in nium rhabent.Jchry.h 39.& Euthynia testimonio Patri di apud Iordane, quado Christus bapti 1arus est,interpretam Dr hoe enim ruit proprium Patris testimonis, ita interpretatione si s in
v ΥEr hare graues Doctores superio V ribu connectunt, di nε de Patris te Oi. stimonio apud Iordanem exhibito, si: dis de testimonio Patris per eadem et opera, quae Chrissus faciebat exponat,vr fit hie sensus; sinera, quae et clo,te H monisi perlibent de me,JN fimul etiam Pater,qui misit me, testimonium perhi- et mecum per eaden, opera,ut simul sit - γaurinice resti cinis,sicut tua ni
334쪽
A eammentario secuti ; tam quia planior sti est,qua si attendissent Iudaei illi, pr
est,Se verbis acc6modatur; tum quia se- sectb instructi suissent,ut Christisquentibus optime connectitur,in quoru sterent. N6 est improbabilis expolitii, expositione haee interpretatio magis tamen difficultatem patitur hane . nameolarmabitur. Aliqui hoc tempore de hoc testimonium non magis est Patris,
testimonio per Prophetas & scripturas quam Fili, Si Spiritus sancti ipsius, qvi
ceteras veteres exhibito exponunt;seri locutus est per Prophetes. Media imHuraenim illa tota testimonium Chri- tur expositio legitima visa est.
Neque vocem eius unquam audistis, neque speciem eius vidisti . de verbum eius non habetis in vobis manens, quia, quem misit ille,huic vos non creditis. ξ COMMENTARIVS.
I 8.&Exod. 1 o. populum Iudaeorum quando ei in deserto legem Deusdedit prae timore, & terrore sonitus, & lampadum ignis procul stetisse, nee ausum esse ad Deum accedere, ob idque petijsse mediatorem aliquem, quem se audite polliciti sunt:quorum vel ba,cum referret Moyses Domino, respondit se acceptare pactum,& vocem populi, promisitque te locuturum per me diatorem quendam: ea lege ut si eum non audirent,vitionem de eis sumeret. M oysis verba sunt haec. Prophetam de gente tua, & de fratribus tuis sicut me uscitabit tibi Dominus Deus tuus,ipsum audies,utritisti in Oreb,qua do concio congregata est,atque dixisti: ultra non audiam voce Domini Dei mei,& ignem hunc maximum amplius non videbo, ne moriar: & ait Domi- nus mihi, bene omnia sunt locuti: Prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum, similem tui, & ponam verba mea in ore eius loqueturque ad eos omnia,quae praecepero illi: qui autem verba eius, quae loquetur in nomine meo, C audire noluerit, ego ultor existam. Hoc fuit pactum inter Deum, Sc illum spopulum: hic Propheta suscitandus, per quem Deus verbum locuturus erat ' Populo, Christus erat, quem audire populus recepit sub poena diuinae viti Dis, ne Deus eis loqueretur amplius sub specie illa horribili lampadum, & t nitruum,& buccinae. Ex hac historia totus pendet huius loci seusus, & connexio . Cum Patrem testimonium reddidisse de eo dixisset, arguit eos ut im- mores, & contemptores pacti, quod pepigerunt cum Deo inmonte Oreb,& dicit ι Vos, s Eius vocem non audiitis nec speciem eius vidistis. IAlludit ad verba, uae tunc populus dixit, nempe, vocem eius non audiam, leignem hune non videbo: sensiis ergo est, obtinuistis, quae per Patres vestros olim prae timore pelijstis: non enim vocem horribilem Patris audistis, neq; speciem terribilem eius vidistis, verbum tamen & pactum eius, ad quod vos obligastis, non seruatis: acceptastis quidem pactum eius, nempe vos audituros, quem ille miserit Prophetam de gente restra: at verbum & pactum eius non manet in vobis,quia quod pepigistis, implere non vultis: ecce enim ego lam, quem ille misit, & vos non mihi creditis, nec auditis ni e sicut pridimisistis. inibus verbis aperie steta Mciliam Christus significat, Odiuu
335쪽
A nam ultionem l pter eorum incredulitatem ex Dei pacto, ueste comminxatur. Hie est legitimus sensis,a quo resiqili expositiones multum recesserunt, cui sensui maxime consentit, quod sequitur, scrutamini scripturas, Scc. haeo enim sententia ad veterent am historiam pertinet.
m M. QEntentia superior variE exponitur a expli I Doctoribus propter eius obscuritatem. Hilari lib. s. de Trin. hanc sente uam ad totam superiorem restri: nempe , Propterea vocem eius non audistis, nec speciem vidi liis , nec verbum eius
manet in vobis, quia mihi non ereditis: quasi dictum sit di si mihi crederetis, v
eem Patris audiretis, di speciem videre eis: qui enim videt me, videt & Patrem: similiter,qui audit me dii & Patrem,& verbum patris in e6 manet. Chryso - hom. 3'. & Cyril. lib. 3. c. 3. exponunt: lle Dominum probare, Ste6landere. Iudaeos se de cognitione Dei gloria res, quod Patrem vect non cognoscant: disie interpretantur. f Vocem eius a distis,nec speciem vidistis, 2 quia Deus spiritualis est, nec vocem aut speciem habet propriam, sicut habet homo, per quam cognoscatur: nam vox illa,aut species, quam audierunt, & viderunt Propheta: propria non erant Dei, sed signa quaedam,& propterea dicitur: s Uocem eius non audistis unquam. 4 Mihi,qua- uix ita sit verε, Deum non natatile v eem, aut speciem, potius videtur Dominum noluisse negare, quae inscripturis
recepta erant: nouam enim calumniae
c occasionem daret: in scriptura autem vox & facies, seu species Dei leguntur, quamuis propriae non sint, & sic Deus visus,& auditus dicitur sepe . Athana.
sermo. contra Arrianos verbum refert ad Christum, qui est Verbu patris. 3t dicit recth conivnsti cum specie,& sorma Dei, quia ipse en imago, & chara-
cter uiuus Patris: tune ad sensum liter cin Me ve accouimodantur a vos. vocem Dei non audistis, nee sermam vidistix, &eum siperesset vobis modus unus, ut in me qui sum Uerbum patri & imago eius substantiae, quique videt me, videt Patrem , crederetis : hune modum contemnitis,& non creditis mihi , propterea Patris cognitionem non habetis, & diuina notitia priuati estis.
August. contra Adimantum. cap. s. exponit, rocem,l Non audistis, J quia a non credidistis, quando dictum est Io .
. II. Et clarificaui,&iterum elari
ea as NMue speciem vidistis, J quia
Pater speciem non habet, tamenis oc tapotest accommodari, quia quando haruloquebatur, nondum erat prolata illa vox Patris. Aliqui ad vocem in baptis mo reserunt, quam isti existentes in Hierusalem non audierant, quod Nilulib. s. Trini insinuate sed nee hoe fici 2 aptatur verbis: nam dicitur,s Non alis distis unquam, J quod adverbium, non ad unam vocem, sed generaliter ad om- nes resertur. Haec sunt, quae sentium Doctores e iudicium leiaribus reli suo: mihi legitima videtur expositio in commentario posita,Speciem Dei vo Feat eam in qua apparebat: dc vocem, verba, quae sentiebantur, ut Exod. O. α Deuturon. 13. constat.
Scrutamini scripturas, quia vos putatis in ipsis vitam aeternam habere,& illae sunt, quae testimonium perhibent de me, A non vultis venire ad me,ut vitam habeatis . COMMENTARI US.
TEstimonio opemn, Ze paremo accumulat etiam scripturas sacras. Vos, inquit, scrutamini, & inquiritis scripturas, quia putatis in obseruan earum vitam positam aeternam, de illae sunt, qua testimomum perhibent o
336쪽
δε me tamen vos non vultis venire a1 me, ut hanc vitam habeatli. Nesitiam eorum arsi; tk iiDificans eos proprio scriptiuarum illidio conuictos esse deveritate Christi, erae arabilia i mo 'olle eum sectrire, neci ipsum credere, Damuis per Christum vita haec aeterea consequencia ent. Ex hoc loco conis Ot Iudaeos scripturatae si ruio inquisiui ei, quamuis nimo calumniandi, earumque Ietione cbnuscios de veritate Christi non enim testimoniis tot, ac tantis, quod respondere possent, inuenire poterant non valebant adhuc obstinati credere in eum,nec ipsum confiteri, & si scirent in Christo vero, gedromisso positam vitam bane aeternam, quam ex scripturarum obseruantia-2mbituros esse arbitrabantur. hoc signissint illiid verbum s Et non vultis v nire ad me, I quasi causa sit voluntatis malitia,non autem quod scripturarum testimonia non indicauerint vetitatem eis. Scripturae dicuntur testimonium
perhibere de Christo,non solitin quia promissus est in scripturis Christus,sed quia ex signis,& circunstantiis multis in scriptura ea *ressis, agnostere potuerunt Iudaei illum ei se Christum promissum. Hoc est, quod dicitur. s Testimonium perhibent de me, I dum generali utitur scripturarum vocabulo, Sca , se Prophetas significat, tota enim scriptura Plena est testimoniis
M Gem CEntentia haee duplicem habet sem se in I sim ex ambiguitate verbi Grater αLatini, s Scrutamini: nam Iegi potest' me modum imperandi, & exhortandi, ut cruristus eos impellit ad studium scriptur rum, quia ipsae testimonium praebent de Christo,&in hoc sensui
terpretantur Chrysbst. ho m. immo Attianas in quadum epist. quae est in K. ne voluminis operum. & Basil. lib. de bapta cap. . & Euthym. R est comm ni, inteis retatio. Cyril. Vero lib. I. 4. C quamuis asserat eam esset stam,&communem expositionem, tamen non seq.itur, sed exponit verbum per modum a
dicandi dest, inquiritis, & legitis stri iras,&Oimillae testimonium perhia
ant vobis de me, non vultis eredere, quantumuis existimetis vitam sternam positam in earum obseruantia, & per Christum hanc vitam obtinendam. Haee expositio verbis ita accomm
datur, ut prior v ix possit aptari ,ham si per minium exbortandi dicta essent his verba, dicendum potius erat, Inquiri- . te stripturas: in quibus putatis vitam habere, & venietis ad me, ut vitam h beatis , cum autem duitur, L Non mia
eis venire, ad me: J indicatur illos se imi stripturas,&cum te*Momum perhibeant de Christo nolle tamen eos
ad ipsum venire, a quo vitam aeternam haberent, si venirent. Illud,s Ut, I nem ; non solam consequentiam signis eat; visit sensus, s Non vultis venire ad me, Itanquam ad Messiam,vt per me vitam hanc consequamini. Non est s Ius Cyrillus in hac interpretatione, m
& Irenae. lib. . cap. 13. hoc verbum.
s Scrutamini J non per exhortandi, sed
indicandi modum interpretetur , Hunc enim locum citans in eapitis illius principio,& loca veteris seripturae aliquot enarrans, sit biunxit haec verba; Inquiarant hi, qui omnia scrutari dicuntiar, id tempus, in quo deficit princeps.liis ver. Fbis Irenaeus signictat verba Ioannis, modo indicandi esse prolata; si ii et ii Cyril. legit Ei l . censet illam pamticulam; f Er, Et imae issimonium perhibent,&e. J abundare, nam legenda est
sententia quantum ad sensum sine talaparticula, immo Irenaeus lib. q. cap. 23.
legit hanc sententiam sine tali par
ticula,aenon video eurabu det, nec eur omittenda
sit, sensus enim lucidior est eum. tali par
337쪽
Curitatem ab hominibus non accipio sed cognoui vos,quia dilectionem Dei non habetis in vobis .
E verba illa, i Non vultis venire ad me, ut vitam habeatis, rex ambutione, & humanae alicuius gloriae appetentia prolata esse e x istimarent , visorsitaniana illi corde conceperant: hane falsam Dominus remouet suspiacionem,&causam cur dicta sint, veram exponit, s Non,inquit, claritatem ab hominibus accipio, i idest,humanam gloriam nihili facio,humanas laudes,de honores propter me ipsum non curo,nec eas accepto, unde quae dixi, a Noavultis ad me venire: J non quia a vobis magni fieri & laudari cupiam dixi . sed quia noui vos non habere vitam, qu ae est dilectio Dei, 8c ut hanc acciperetis: propter vestram ergo utilitatem locutus sum haec: non autem propterme: ego enim hominibus non indigeo,sed proeter salutem ipsorum eos qui ro. Verbum, s Claritatem, J apud Graecos est, modo interpres vertit gloriam, modo claritatem: paulo enim inserius vertit gloriam, tamen idem g est semper vocabulum Graecum,& eadem significatio.
variis in vis exponi tur superior Dateat a
Driorem partem sententit Chrysost.
I hom. o. dc Cyril.lib.3.c. .exponubat connectunt, sicut in commentario dictum est, &est legitimus sensus, &con nexio; posteriorem partem non connectunt quidem eodem modo, nec exponunt. Chrγλst enim & Euthymius haee verba dicta iasent, ut argueret,& reprehenderet eos, qui zelo Dei, & tanquam Deum diligentes, Christum persequi videri volebant; contra ouos dicit; Noui vos, quod dilectionem Dei no habeatis, nee ex eius amore me persequamini, ea Deus tot testimonijs me ab se mulam esse confirmauerit. Eri ergo sensius hie. Non haec dixi, ut quaeram hominum gloriam, sed ut vos arguam, quod,quae Laeliis, non ex dilectione Dei saetatis. Non sic Cyrillus exponit, sed sensus secundum eum i ste est;Non haec dixi propter humanam gloria sed ut cognoscatis dilectionem Dei non esse in vobis, qua privati, quomodo poteritis ad me , qui filius sim Dei venire sicilior se sus, Sc eonnexio nobis videtur, quam in commentario explicuimus. iEgo veni in noenine Patris mei,& non accepistis me,si alius venerit in nomine suo,illum accipietis. COMMENTARIVS. Eo s dilectionem Dei non habere, nee propter Dei amorem opera sua iacerethis verbis satis declarat Dominus, s Ego veni in nomine Patris mei, tinoa me accoistis, J nec credidistis mihi. Venire in nomine Patris, non est tantum missum esse a Patre, sed ita missum,ut testimonia esicacissima, O argumenta sussicientissima suae missionis haberet. s Uenit, inquit, In nomine Patris,& pon accepistis, J non quia non o fecerim omnia ea,ex quibus mei 'tre missum cognosceretis: sed suia noluistis: ergo vos non habetis dii ctionem Patris, nec ex Dei amore tacitis, quae saeuis. Praeterea,si alitu vo
338쪽
α nerit, ut rex ira vemeton nomine suo, non a Deo inissus,sed a sin propria ma DIitia inductus, eum recipietis: si autem amor Dei ia vobis esset, non deber tis hunc recipere: si igitur, quem misit Deus, non recipitis , quem non misit recipitis,non est dilectio Thi in vobis. Attende, cum Dominus ad defectum dilectionis Dei illos quod eum non
receperint, reducit: tu sinuat non ex ignorantia probabili ea Facere,sed ex e rore grauissimo,& inexcusabili aut ex scientia: nam Christum vel nouerunt, aut unde mile noscere possent, habuerunt: illum autem quem recepturi erat, non esse a Deo, similiter habituri erant unde assequi ponent. Nolint autem Dominus expresse dicere alium venturum, sed tacite, sSi,inquit, lius ven rit,a quibus verbis comminatur poenam Iudaeis, in spiritum erro is trade dos esse, vitanquam Christum recipiant eum,qui vere Antichristus erit,quia
msita hoc Ioco consideranda curl runt. Vnum est circa illud verbo, s In nostine Patris mer, I Athanasius - enim de unita Diestate Trinitati, lib. x. εc s. exponit hoc verbum sie, ut Chrias dictus fit in nomiise Patris venisse,nia Deus erat sicut & Pater, nomenq;
a virique commmae. Erit ergo se sis , veni in nomine Patris mei, non
luna mulas,sed ita missus, ut D essem,
nomen idem cum Patre eo nune habens,quod ex operibus communibus ea Patre demonstrauis: nam eadem operatus est, quae& Pater, & hae ratione
intelligitur tibia in I. 1 r . Benedictus qui venit in nomine Domini. &'inde urget Athanas Arrianos,Si venis In nomine Patris, ergo habuit nomen eo
e mune eum Patre, non illud proprium, . nempe ut pater esset, se enim consesso personarum fieret: sed id nomen, quia Pater Deus est o si ergo nomen habet idem quod Pater , ergo & essentiam, ει naturam. Et re vera nic est sensis legistimus.Uenit enim, sin nomine Patris, I uod non tantum missis messi a Deo, utrophetae missi sunt, significat: sed venisse tanquam filium Dei naturam ea dem habentem, & nomen cum Patre,sicut& opera eadem: propterea tan dicitur mitas sim a Deo, sed f Veni in nomine Patris, I quod nemo Prophetar sietum eorum, quia Deo missi sunt, de se protulirme assirmauit nee Arriani proteriti hinc euadebant quando dicebant,
quia Patris auctoritate ,oc a Deo milia
erat, id esse dictum: non tamen quod
Deus esset idem cum Patre, quia rei ponsio non seruit arsumenti essicaciam,plusentin est in nomine Patris venisse, maxi uis adiunctis etiam, quae praecesseriant ,
Omnia, quae facis Pater, facis ει filius ,
venit enim cum eadem virtute, & ρο- tentia Patris . Eodem modo eum Amanas exponit Halar. lib μ de Trini. Ambios autem i. Thessal. v. haee verba considerim dieit: Venire in nomine Pati is
est seipsim profiteri filium Dei: & inde deducit Antichristum non se filium Dei
praediciturum, sed Deum: quia in nomine sito dicitur venturus. quasi hoe verbum, In nomine sim veniet, J significet, quod non ab alio minus veniat,sed tanquam Deus ipse a nemine procedE rse ipsem enim esse Deum mentietur. ici ei reo in nomine sito veniet. Sed non existimo hunc esse huius verbi sensum, sed ν In nomine filo veniet, J quia revera nullam habebit diuinam virtutem, sed Ffila malitia finget se a Deo. missum, ut Dei filium,sicut salsi Prophetae insito nomine veniebant, quia re vera a Deo n6 mittebantur. Et hoc est quod dicitui mine, D si quis veniet in nomine suo idest, re vera non a Deo missus, nec Des habens potestatem,sed sua se fingens propria nequitia talem, recipietis illum. Alterum verbum est, I si alius vene. Recentiorarit. J recentiores de ciuibusdam,qui paueo post tempore a Christi Alcennone veniri innofinxerunt se christis,& deceperunt tum mine Lo. M hoe dictum exponunt . de uno enim
yptio refert Iosephus lib. a de bello I so. 2.1 a. qui trionia millia I daeorum
339쪽
R daeorum derepit. 8c de Simone Mago disio proptereoram persdIam
. habetur Ast. 8. qui multos decepit: ta-vitente. Ita exponunt Irenariis, lib. sinos. men communis sanctorum interpreta- Hieronymus ad Algassam,q. et r. Ambrotio est de Antichristo, qui vect ultimis lib. i. de Spiritu sancto e. iq. Hilari libdiebiis se Christum praedicabit,inultos--μ de Trinitate,&lib. de unitate Patris' hue decipiet, & bule inuit: tudo Iudaeo & Fiiij. Cyril lib. ea. 6.& Chosta mundatura est fidem, Deo iusto stoi hom. α&tile est italtim seus -
Quomodo vos potestis credere, qui gloriam ab inuicem accipi iis,&gloria quae a solo Deo est , non quaeritisλ
COMMENTARI V S. . ulam infidelitatis eorum aperit, eisque tanquam sapientissimq;& n mentissimus medicus eam manifestis,cum quada insimulatione,xtuso iE causa cognita &aperta,respiscant, & ad medicum consuetiant . simile mi
hi hoe videtur ac si infirmus graui,& diuturna aegritudine linorans multis,ic aincacibus remediis sanitatis acceptis,tamen adhuc a mala quadam consueti dine,quae causa morbi est,nolens recedere in Medicum culpam reiiciat,& diacat: nullum honus remedium incax adhibuisti,iam enim sinus essem si adhibuisses: contra quem Medicus iust8, dimiseranter insurgat dicens . qu modo tu potes sanari,qui a praua hac consuetudine,a qua morbum contraxisti,non recedis piranu Dominus , quiaincredulitatis causam Iudaei inco de suo in Christum reuocabant,quali non crederent,quia se nondum Christuςsse verum probatierat,nec unde id credere possent, ostenderat: propterea in eos inuehitur, postquam iam testimonia suae veritatis narrauit & eos arnuit
dicens, s Quomodo credere potinis, qui gloriam J propriam quaeritis, non
non ego sum in causa,qui essicaci Gina credendi iam adhibui argumen' seu vos, qui aba ibit ne vestra, quae caecitatis yestrae causa est,non abrin xis, Ilic in sensus,& connexio verborum ἀC Adhuc tamen sunt verba explicanda. Gloriam ab inuice accipere, estn esid is glo-lanctitatis &docti inae, ac virtutis ab hominibus quaerere ι non tam stu' F diosum,& doctum,& virtute praeditum esse,quam talem ab homin s repu- rem tari: qui autem plus studet vere virtutem, & doctrinam amplecti, qua ab hominibus talis videri, hi egloriam quae a Deo est quaerit: nam apud Deum gloriam habet, qui talis est: non autem qui talis tantum reputatur. Pluris ergo isti faciebant tales ab inuicem haberi, quam tales apud Deum esse: ideo diiulant accipere gloriam ab hominibus,& non quaerere gloriam, uae est a Deo. Qui vere virtutem,& legis obseruantiam,&iuilitiam habet, ille testunoni R nomen suu habet ab ipso Deo, do propterea dicitur gloria haec a Deo effera ouia Deus est,qui praeclaram ha t cognitioam de homine,quando vere i stus csl, & qui auctor est verae virtutis, & iustitiae, cui non incumbentes,non quaerunt gloriam quae a moest,uno verbo sensus est, Hi plus apparere tales
. hominium Volebant,quam Verc, dccoram Deo esse. za ambitio Sciendum est Iudsos videri voluisse sapientes,ac prudentes,&legis obs . itimium autem opinionis suae minui reputabant,si a chridisterent, eius discipuli fierent, quem literas nunquam didicisse credo M tanta
340쪽
ob ni nunus lagis obseruatores abalijs haberi timebant, si Christum seque. D.
rentur, qui legis rigorena seruarc non videbatur: elegerunt ergo potius non credere, nee eum confiteri: idcirco ambitio excaecauit eos, de magno fuit impedimento, ne crederent, Sc ad Chrastum venirent: passiones enim animi vitiosae,&affectus inordinat, saepe excitcant, εἴ detinent mentem, ne veritatem cognostat, atque etiam m cognitam exterius profiteatur. Hilar. lib. s. da Triuit. aliter hanc legit sententiam, nempe, I Q modo potestis credere,
qui honorem ab hominibus accivitis, & honorem eius, qui solus Deus est. non quaeritis p J &tunc sensus es eos pluris secisse gloriam,& honorem proprium apud homines,quam h pnorem Dei veri :jden,plus ipses ab aliis honorari,quam honorare muri verum
. - Vbitare non immerit 6 aliquis poris inbuio iς qua r tione, cum fides iit intelz lectus,ambitio autem voluntatis, impe-
inie te crimentum haec estis possir credendi, k vis r Hon probationes voΗine se, ut quan si bene affecti simit φης' η'uem, iacilius credamus, quae dicit, etiamsi rationibus non ita urgentiabus ktatur: quos autem odio tabernii , non sacvε eorum itidae recipimus: qu causa Iudaei, his Merit ineledulitatis ora Christum. Sciendum. : veritates, i quabus per intellectum assentim indu plici esse differentia quaedam habent iussicientem sui ostensionem, aut probationem,& haesi si quae aut tam clarae,&euidentes sint, ut per se pateant, quas Philos hi vocanx propositiones per se notas,aut habenum bationes, & a sumenta quae necessario concludunt, &convincunt, quales sunt veritates sciemriarum, quae etiamsi per se ipsas, & selae Hopositae non innotescant inteluctui, tamen fi ratio, & argumentum accedat, ita fiunt manifestae, ut intellectus repugnare non valeat: aliae Lint veritates , couae nec per se ita sunt riptae, ut intellet Gus per se sistus valeat assentiri nec habent Mobationes ita necessarias , ut i rellelium dissentire no* possiti: tamen haben taliquam probationem induce rem, & inclinantem intellectu ad asse - riendii ,& hae sunt veritates,de quibM dicimur habere opinionem: eis enim . assentimus,nori quod nec sitariam proba
necellarax. nam volontaxinducit intel- Iectum , ut illis assentiatur, non autem istis. Haec omnia sivit ex Philosophia simpla , nec est cur dissessus haeetraei mus, sed proposito nostro applicanda sint- Veritates Mei nostrae non sqnt pri rit generis: non enim sunt perdom*nse doseitae,nec demonstrationibus, aut proba- rate itinem tionibus necessariis fides proceditiquod M. Basil. ho m. in Psal. iis . docuit dicens et Fides non per rationales methodos,nec per Geometricas necessitates animum ad assensiim trahit : sed peractione vi tutis . haec Basil Sunt ergo posterioris seneris, non quod probationibus vlli, Finnitatur fides ed quod non ita eius v ritates parean intellest' i. vi niῆ volu res adiuuet solus ipse valeat assentiri. habet qui de fidex probationes pro his, ni nondum credunt: pame' Ireque hae necessariae sunt, s cui demonstrationes scientiarum: nec qui credunt, Propter eas credi nt: sed . propter i qmeo fidei ii m m ha an : sed quod probat: o qt Deqinsu i inta dum inclinante ad rationabilis, iqdμctiu antellectus,seu nsiim, ita ut no 'si sciat, ni J volu non conuincem In illi. .veritatibus
ioribus intelleo is non' indiget auxilio voluntatis : nam que homo velit, si . ne nolit , dissentire non valet: in post rioribus aut e loe indiget auxilio voluntatis, quae ipsummet inducat ad asset
Grirc si taleat,quod probatioci deest.
. in c*ncurrat simul, ut velat homo credere ; nec etiam probationes non credenti suis iunt: nin athuc intellectos illuminetur, & voluntas eriam accedat, quod non facit, nisi etiam adiuta i Deo. hac ratione sit, vi; fides sit meriti ria, qui liaca tau non i tu cui qum est,