장음표시 사용
71쪽
ut non vivun selum, sed pisesam meret. Caeteri enim Magelista quae anho vidula. altiliuisse nificaremuruntur te baptisminnsecta sunt di quae tirant verbo multitudinis.*nexio in rhine ante baptisinuaraestimonia perhibitat, viderursenaeiula;ouniam Ver, in caris scripseriint,at noster Ioannes nem stam narrasset.&diuituraiamus nis nimρ baptismim exorditur, odori quam selera o ranasset &qvie Christus ab eo tempore usq; a bidu testiuioma Ioaritus,tum ut verita earceris, Io imis gessi' di ab alijs Eu es tanto testimonio comprobaret, tum relistis omis tur Morbiti
Hic erat quem dixi, qui post me venturus est, Mite me eiequia prior me erat.
I turrum annuntiaret, posea quem venturunt iraedixerat, praesentem velut digito demonstraret,iu'ositus impopulus illo testimonio,sacilius hoc ac ceptare poterat. Prioris testimonii meminerunt tres Euangelistae, Math. 3.
Marc. I. Luc. cap. 3. posteri autem solus Ioannes nunc refert. Sensus est;
hic erat,J ost edebat enim praesentem christum squ- dixi a dest. lam. Prius testificatus sum; l qui post me venturus est,a id est, qui post meam pro
dicationem apparebit,&manifestabitur, ante me factus est: 3 sue mihi pra feretur de anteponetur, erit gloria & splendore ius maior, unde ab omnibus pluris ficet. Hoc idem Ioannes uiliti cap.3 aliis orbis significauit, dicens: Illum oportet crescere e autem minui. Connectit aut propter antith fim illa duo aduerbia post meati, iante me:ὶ tempore qindem post me adiparebit 't gloria et honore ante me erilesiibdis cauumaquia prior me ero seu potio N praestantior maior de antiquior erat enim Deus. non ergorum simihi praeferendus est,eiusque gloriarmior futura, quam mea, niveia me nator & prastatutor,v a te in et homo Haec vertadiuinitatem Christi indicant, illi uean in t Ioannes gloriam Christi Miorem futura. quam sitam;cum ipse seruus,illeautem Deus st: de con enit cum xestumnio Euangelistae. Vidimus gloriam eius,quasi unigeniti a Patre. Quod nunc dicia C tur,urior metratu caeteri Euangelissae dixerunt sertior me est non solum rquia in se maior indes etiam quia maiora seciet, inpk pinatu delabit, Dae .inonem superabit ortem deuruet,mundum salvabit,diuitiaq; operabitur. ANNOTATIO resertistia senim non variatur. Nautem christus post Ioannε venire Maratio- TLlud, Iventurus est, JGraecὶ particu ventilius dictus fit,non omnes modo eo- nrium .i Apium es, quod praesenti,di futuroa dem exponunt. brosproxim allega H μ εφονο commodari poteriae fidiciu essat: st tus, & Epiphan. haere. 69. contra Ario me veniens, ante me sinus est:&ineo mantias quos sequitur Theophyl. hoe di, tempore idem aliis in locis legimus. na ctum exponimi propter conceptionem, Marci a.dicinarmeni hin praesenti.Alia &ortuiti Chrisii,qu sex mensibus post qui etiam inuiores legunt, qui post me Ioaceiderunctatu causam mechos - venit, inter quos est Ambro. lim. 3 de hom. Ia.nec Iril.lib. a. 1s admittunns,l. cap. s. At Cyrill. 3c Chryssi magis tum . vidi est Chrysosto quia quo te
ad tempus restinnismirum. sed2arma pore loquerit irata variasta, non eru
72쪽
tus siderat: tum etia, ut dicit Cyril iam citatus, quia Ioannes non est productus in testem, ut Christo te meore se prio. rem assirmaret, propterea ipsi Cyrillo videtur contextui hoc accommodari n6 posse: sed hae rationes non sint multum eis caces , dc Theophy. soluit rationem Chrys. st. Aliter ergo Chrysost. exponit, ut reseratur ad baptismum,& praedi
cationem : quia praedicatio,& manifestatio Christi, fuit post baptismum,&praedicationent Ioannis : quasi dicat; qui post me manifestabitur : ε hanc secuti sumus expositionem. Cyril. autem
1 loco eitato ita b c interpretatur, ΓPost me venturus est, d id est, quia principio
me inserior honore reputabitur gloriosior euadet postea refert ergo illud, post me ad honorem, εc dignitatem : quia Christus venturus eratὶ principio minor, de inferior Ioanne Dominum opinione, tamen gloriosior factus est postea;non est improbanda expositio hete: illa tamen Chrysos. 3c verior,& accommodatior censetur.
Circa illud, iante me iactus est,J aliqui hoc ad diuinam generationem reserunt, & illud, s factus est, exponunt, gechristui nitus est. Verbum enim Graecum utran o dieitui que habet significationem, quamobrem
post venturus nem Dau . est secundum carnis ortum, ante me se
nitus est, quia filius Dei est aeternuia huius expositionis meminerunt Chrysocii. & Theophy. & eam hoc argumento C resutant; quia verba sequentia nona 'tantur huic sensit, ante me genitus est, uia prior me erat; cum contra potiusicendum esset, prius me erat,quia ante
me genitus est. Quare Epipha. loco citato aliter legit, neph qui ante me fuit. nam Verbum etiam hoe sqniscare potest, de ad deitatem resert in mundo existentem: ut sit sensus; qui post me venit
secundum carnis natiuitatem ante me
in mundo, quamuis secundum carnem si me venit. Arriani, ut resert Ambr. lib. s. de M. cap. s. ubi hune locum latius examinat,amplectebantiar illam le-
ctionem: sante me iactus est,' & inde inserebant Christum etiam iecundum diuinitatem creaturam essi: . at exposi-yio communior est,quam Chirsost. Cr Prii: Theophyl. Ambro eo loco,ia Augustin. tract. 3. sequuntur, ut illud fante me,J non tempus, non diuinitatem; sed honorem, S dignitatem signiscet: quia Christus gloriosor, & honoratior est eo habitus.&est ratio Augustin. dc Cyril. quia hoc producitur ab Eliange
lista tanquam sito testimonio conforme.
Nam dixerat; ΓVidimus gloriam eius quasi unigeniti a Patre. J eloria autem, hic in hoc testimonio producto non exprimeretur; nisi, sante me iactus est,Jponatur pro, mihi ante positus, & pluris, quam ego habitus est, quippe qui maiorem sui splendorem sparsit. N que tamen habente x hoe Arriani,quod Scontra veritatem opponant. Si iniquitas, cur in praeterito locutus est, cum nondum fuisset Christus Ioanni antepositus, quando hoc proferebat: nondum enim se manifestaverat; Respondebunt
Prophe 'as praeterito uti pro futuro ad rei certitudinem significandam . Alii respondent , diuina voluntate id iam suisse determinatum, ut gloriosior sui rus esset. Vtrunque verum est; sacilius tamen dici potest esse Hebraismum quo praeteritum pro suturo, & futurum propraeterito accipitur.Illud deniq; f prior me erat,i aliqui ad dignitatem, oce
cellentiam reserunt, quasi dictum. siti mihi praelatus est,quia excellentior me erat : rectius tamen dicimus his verbi, Fnon solam praestantiam, qua ut ii mo maior erat Chri suis; sed etiam ipsis; diuinitatem signiscari: Christus enim multis nomianibus erat prior Ioanne r&sie conuenit testim nium hoc, cum testimonio Euangelistae, vi
73쪽
Et de plenitudine eius omnes cepimus. COMMENTARIUM PRO SE IT V R restimonium Baptistae, ius verba, non ut superio:
ra, quasi pilus dicta, sed tanquam noua pronunciat, & illis, quae ante b Ptismuni dixerat, adiungit :quasi diceret dixi prius ilium esse me priore M praestantioremunanc dico etiam omnibus esse priorem. Nam de plenitudine eius nos omnes acce pimus.Magna prosecto confessio:fatetur raptista non solum se. scd.omnes praetentes, & eos, qui praecesserunt Patres,de plenitudia ne Christi , quidquid boni in eis suit aceepisse. quod Paulus postea confir-
mauit,.dicens; Bibebant de eonsequente eos petra: petra autem erat Christus quo testimonio Christum supra omnes esse palam eons tetur.Huius autem ex, plicatio sententiae h est:Omnem gratiam,se donum spirituale fidelibus da- ta, a Christo emanaue, ut a solare: quia ipla est, qui omnibus ante, & post se is
hominibus,suo aduentu omnem benedictionem a Deo obtinuit. Loquitur autem de Christo simul Deo ,& homine, non ut de Deo tantiam, solus enim Deus non meruir, sed homo factas. Plenitudo autem haec, est ipsa diuinitas unita humanitati, de qua dicitur Colbs i. di quo habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. Est et iam gratia ex unione diuinitatis in humanitatenti derivata, quae ut fons quidam in ea residet: unde in membra, quorsi Christus caput eis, diffunditur : propterea in Christo est psenituta redundantiae ina hos, soli Chrisse propria. Nemo enim aliu&peccati remissionem, conciliati, nem cum Deo,fidc m,& alia mereri sibi, nec alijs potuit, nisi Chri itus. de qua ubertate dicitur Ephes ta Qui benedixit nos omni benedictione spirituali in eoelestibus in Chri ito. Dum auremdicitur, i de plenitudine eius omnes a eepimus:J non autem plenitudinem accepimus) neminem totam plenitudia nem habuisse signifieat, sed singuli partem aliquam habuerunt, sicut d: cimus, bibimus de sonte, quoddo illud est, quam bibimus fontem. Conis G sorme est ergo hoe Baptistae tessimonium vel bis Euangelistae; quando di xit ; plienum . ariae, & voitatis. sicut ergo praecedentibus confirmauit , ruod dixerat; vidimus gloriam, urpnigeniti a Patre, ita illis confirmae caus enarrata&aduentus, plenum gratiae, &veritaris . atque haec est ratio, si cur Euang lilia ab hoc testimonio exorsus est . nam quae dicta erant de incarnatione Verbi hoc testimonio Ioannis Baptistae egregio com
erba aioa quentia usque ad alterum Ioannis p e siptista Millae testimonium tanquam verba E- ita Pro u nigelistae legunt.tamen communis antiquorem Patrum sententia est, haec omnia usqlie ad sequens testinionium esse eiusdem Baptiuae. In primis Α-i ibanas lib. den L hum. si scepta,cos Apollinarem , tanquam soan. Baptist
recitat verbi expolita; sde plenitudine' eius omnes accepimus . & in Oratacon. Arrian. uod ex Deo Deus eli Verbum, Exclamauit inquit Ioannes: f lex per Moysiem data est, gratia autem veritas per Christum tacta est Vtitur eo dem verbo, quo de Ioan. Baptilia usocerat Euangelista noster dictam auit, i
74쪽
A siqninitur. PasL homil. 2. in Pal. 13. a Ioan. Baptista resere dicta haec omnia; sde plenitudine eius accepimus omnes, ac gratiam pro gratia & Deum nemo vidit unquam, Unigenitus, qui est in Gnu Patris, ipse enarrauit. J Epiphan etialiaeresi. i. s De plenitudine eius omnes accepimus,4 verba Baptistae esse docet, his vetustior origem toni. s. in Ioan .mmnia haec verba usque ad illud, sena rauit nobis, J tanquam Baptisse test .monium interpretatur. idem Theoph. Inter Latinos autem Cyprian. libr. Baptismo, paulo post principium , --mine Baptistae legit, I de p'enitudine omnes accepimus. I Augus Litem lib. s. o de Baptismo conti Donat. m. s. & tract. 13. in Ioann. cum igitur tantus sit P erum consensus , non ab eo disiaede dum, sine ogenti ulla ratione, existia et si prauertim quia sie contextus s
estior fit,& eommodior ex stici.Nam PVerbi incarnationem,& plenitudinem gratiae, & veritatis, quae Evangeli ita
narraverat, testimonio Baptistae coi
firmat , ut vect eum a Deo missum esse ad testimonium de luce peihibendum constet: sicque tanti misi erit incred los Iudaeos, qui multum Ioanni des rebam, conuincar, & credentes tam i signi testimonio corroboret. Illud c& Nonnus loco causae exponit,ne E, nam de plenitudine eius, 3 c. causa in enim cur sibi sit praelatus Christus, curque eo prior ad i.ngit Ioannes Baptista,dicens; quia de plenitudine eius, Sc. accommodatior tamen est sensis in comme rario expositire: ijs enim . quae prius
Ioannes Baptista dixerat, adiunxit, μquae sequuntur, ideo copulanti partiacula viatur.
COMMENTARIVS.CAvs AM adfert, oirdictum sit, de plenitudine eius nos omnes a cepisse c& gratiam, inquit, omnes accepimus pro gratia) quia in ipsius Christi gratia, nos sumus omnes gratiam consecuti, & per cum grati fusti Deo. Idem est sensus cum illis verbis ad Rom. s. Multo magis gratia Dei, de donum in gratia unius hominis sim Christi, in plures abundauit. Quod
C ergo Paulus dicit, gratia abundauit in plures, ingratia unius hominis Issu Christi, hoc est, quod dicit Ioannes, gratiam pro gratia accepimus egehanc causam esse reor, cur dictum sit, de plenitudine eius omnes accepi- Fnius. Fuit enim Christus ita Deo Patri gratus, ut sua gratia nobis meruerit, & consecutus sit gratiam. Ad EphcLi. Gratificauit nos in dilecto Filio suo, ac si dicati in gratia Filia sui nos gratos, effecit. hoc est gratiam pro gratia accepimus. Hic est sensus legitimus, ut magis ex sequenti annot tione constabit.
ANNOTATIO si . vluetis CVPERIOREM sententiam Dolusiqei ex- o ctores diuersε exponunt: quidam GAIT. g xi m pri rem, Euangelium, post
riorem legem antiquam interpreta tur: in hune sensum: gratiam pro gratia , seu loco veteris Iegis, accepimus Euangelium. Nec mirum videri debet,
si vetus lex gratia disi- . nam ex g tia Dei suli data lex, & figura erat gratiae Euangelicae. Haec est Cyrill. lib. Mea 2 r. Clam sost. hom. I 3. & comm nis expositio, quae tamen accommodata non videtur: quia quamuis ex dono
Dei sit lex, & sit neum Euangelii; non
tamen vocatur in scriptura gratia, cum semper gratia opponatur legi, ne sciliaeet legis virtute gratia dari existimetur.
imo in verbis proximE sequentibus, di
75쪽
A stinguuntar Ioeontra gratiana, Iex,it qui ter Moysem data est, gratia autem per Christu saeta est: l ergo gratia, quae patulo ante dicta erat, non com Iehende Dat legem. Certe Ioannis est consilium, discernere inter Christum, & Moysemo Euangelium,& legem; eb qu ex Eua- gelio, & per Christum , sit gratia: non
autem per Moysem iee ex lege. Secudo loco ex ponit Aug. tract. 3. in Ioan ut fratia prior. sit fratia gloriae ;& posterior . si iidex, & dilectio, quibus vivit iustus, , ct operatur in Christo.&tuc est sensis; accepimus per gratia sidet, dilectionis,
di operaim; gratiam gloriae, & vitae aeternae. Nec mirum, rnquit si vitai terna dicatur gratia, quia merces quidem est fidei, dilactionis, atq; operum, quae exs gratia Dei stat. Hete expositio magis aecedit ad verum sensim in hoe, quod utramq; gratia ad Euangelium reserto notat et Aug. illam eon unctgonem, &grariam pro gratia hune sensum sacere, de plenitudine accepimus, gratia,& fidem, quae per disectionem operatur:& rursus pro hae gratia, gratiam glori ,εe retributionis ride sentit Berna r. serm. s.de Assump. B. Virginis.Sed haec annotatio non est magni momenti: tum quia
particula s& ut diximus in commentario, causae loco positae est,tum quia Alet etiam aliquando poni ad delignada ea quae in generali victassint. eum.αdixij C set eneraliter, s de plenitudine eius accepimus, J docet modo,quae sit haec plenitudo, f& gratiam 'o gratia, i paulo
inserius adiuncturus, aliud, quod etia de plenitudine acceptum est, nemph veritatem, ut postea patebit. Ista expositio Augustii ii non m hi visa est conueniens, quia v lia aeterna, que pro meritis datur rari; gratia dξ: quod st dicta est gratia. aliquando, sumitur simul cum toto merito, ut gratia Dei dicatur vita aeterna,&cu ea limul sint, ides, directio, opera, &--rces, gratia enim Dei est, homine vocare per fidem, dilectionem,& oper admitam aeternam: tamen qfidistinguitur vita aeterna a dilactione, fide,& operibus, ut hie debet fieri, iuxta Aug. expositionem, nunquam vocatur gratia, sedanerces. Tertio exponunt alii opposito
modo, ut prior gratia fit fides,&dilo. ctio; posterior verδ sitvlia xteriis sItq; nissus, stratiam pro fratia,J id est, a
cipimus fide, & dilectionem propter vitam cierna consequenda, sVt pro,J cassam hilalem significet, ut ide sit, ae propter. in Aug. aut interpretatione idem
significat eu praepositione spr- Iono
in aliud est dicere, unum propter aliud,& unum pro alio: & huic expositioni, dem ratio aduersatur , quae praecedent3. Alii ex recentioribus aliter exponui, ut gratia pro gratia idem sit, ac gratiam si per gratiam. i. omnem gratiam: ut sit sensus;omnis quq accepta est,ab illo accepta est sitque hebrailinus quia ἡ
Duae ultimae expositiones, quq recen tiora sint dissicile admitti possiit. Quod ut ostendam, cesiderare oportet,pripo.
dente,ocutu pro oculo ubi Leuit. habetur nnn stanae,3 similiter insalij, loci oibus,quos mox citabimus. Cum igitur
Ioanes tali gr ca praersitione sit usus, nemo det diibitare voluisse eum ponere loco hebr aeririn stahar, J b c aut in hebraeo,sicut ingreco illi inde te, duas tanturei habet seniticationes;Vna est D latire dc Ioco alterius,sicut Genes . i)osuit . hi Dominus semen pro Abel, i. loco F AbeI eis, dedit mihi Dominus allium prae si
suavi odore laetor , pro Zona seniculus, pro crispanti crine eaIuitium, pro fascia pectorali cilicium, in his locis hξ nn n. stahat J S septuaginta verterunt& una est signi ecatio; loco unius succedet alteria:& latina pr politio hoc ident significati Altera e st, ut idem significet. quod, propter, non ut causa sinalis, sed prout dicimus ratione uni alter u dari, sicut pro merito pexmium, pro culpa petna; & deniq; quia dicimus, causa unius alterum fieri,aut dar sic Rom. 12. Nulli malum pro malo, & t. Petis. N malo Pro malo, nec maledictu pro maled Qq
76쪽
a iii in loelia e habetur praepositio dilectionis, diri gloriam, misi etiam vo P
graeca. Gemeto. Dormiat tecum nactio eis acceptio em nos simus secuti,alitercte pro niandragoris silii multa sint tamen literam lexponentes,nem δε, tra
Luiusmodi testimonia: ubi tam praeposi tione gratia: Cliristi,& propter ea no- . tio hebrata, quam graeca in hac mutn- bis gratia sit data. Eadem ratione exe tur significatione, nullusque est locus in sitio refellitur tertia; nam praepositio scriptura tam veteri , quam noua , ubi nes illae n6 sumuntur in scriptura in earinn stabit J oc . r; sumantur pro hy significatione; unde quantum ex Graeco Thal) seu superi constat igitur ex nis,fe- sermone licet littere, Euangelis a v-centiorum expositiones alienas esse 1 stis est Graeca praepositione, sicut septuaconsueta seripturarum phrasi, &modo' inta etiam usi sunt. hi autem proha loquendi:& inhoe duae primet expositio braea mn stahail possierunt. tenennes recth procedunt, nam praepositionε dum est ergo Ioannem idem voluisse si- Interpretantur iuxta duas istas significa gnifieare , ae si in haebreo dixisset lu
tione, nempὶ loco legis Euan ellum,al- tiam pro gratia, non autem gratiam sistera vero in posterioris iiiiiurii ratione per gratiam. ν
Quia lex per Moysem data est, gratia, de veritas per Iesum Christum facta est.
IA M de plenitudine Christi gratiam omnes accepisse probat,& discrimen
inter Moysem,&Christum constituit,quod Christi proprium est, disthi-ouendo. Moyses fuit legislator tantum, imis legis promulgator: nam per ip- 'ium lex data est a Deo;gratia autem,& veritas per Christum iacta est, Se Christus utriusque auctor est. Excedit ergo Christus Moysem,quia hic legem dedit, nec tamen auctor ipsius legis, aut factor fuit, sed per ipsum Deus,qui auctor est, dedit eam, at Christus dator gratiae, ac veritatis,&factor est. Gratiam vocat ,hua remissio peccatorum fit, qua conciliamur Deo, qua introiatum habemus in aeternum regnum, qua denique legem ipsem,& mandata ina- plere possumus, dc sine qua lex occasio peccati est; quia praecipit, neque t e men dat virtutem, qua impleri valeat praeceptum. Veritatem autem appel- si lat, qua Deus ipse, te fidei mysteria reuelantur, & manifestantur.horum duo rum Christus est auctor, nos enim sua gratia, &iustitia Patri gratificauit, & se auctor est gratiae: ipse etiam nobis mirem,oc seipsum manifestauit, viamque reuelauit perueniendi ad Deum. Nam ante aduentum Christi nemo Dei veritatem consecutus est, nisi propter verbum in carne futurum, & per ip- summet Verbum. Matha I. Nenis nouit Patrem nisi Filius,&cui voluerit Pi 's' lius reuelare . Quocirca cum sit auctor veritatis rectὰ dictum est supra, ple- tau ονο , num esse gratiae,& veritatis, ic consequenter omnes de eius plenitudine accepisse gratiam; quia auctor est gratiae,& veritatis, perquam peruenitur ad gratiam. Hic attende, legi opponi duo, gratiam, Sc veritatem, nam lex praeci-riebat, S: prohibebat ea, quae sine gratia impleri non poterant, nec tamen abebat virtutem, aut e scaciam donandi gratiam: Si enim tunc dabatur gratia, id non virtute legis, sed fide suturi Christi fiebat; in lege ergo non Aegratia, rursus in lege erant tantum promissiones, umbrae, ta figura futur rum i erat absconditus Deus, quia verbum, Trinitas non agnoscebat ita ,
77쪽
A qtramess luirtῖculari orbillegio propter futurum Christum asquἰbiisti la batur. Nec etiam fides Dei vera data est, nisi propter Christum, Sc per Veliabum, nomine ergo legis, & gratia, & veritas excluduntur,quae ad Christi in pertinent. Vides igitur legem a gratia, & veritate distingui i quod superim
diximus argumento esse , non vocari legem nomine gratiae, quando cietii est, gratia pro gratia. Longum esset, & a nostro instituto alienum, s agere vellemus de Iege,&gratia: sufiiciat dixisse nunc, legis nomine omipa pracspra illa ceremonialia, trudicialia,& etiam moralia intelligi: nemini enim vises ute legis totius gratia data est, nec remimo peccatorum,sed virtute Christi, qui ficsim, & dilectionem communicat, & ςerte nisi C hristus suo merito, Miuilitia nos Deo conciliasset , quantumcunque homo omnia inielesset praecepta iudicialia, ceremonialia,& moralia, si tamen id fieri potuisset nui quam obtinuisset gratiam , & iustificationem a Deo ; quam Christus facie, qui nobis, omnibus iustis a mundi principio eam promeruit,& consequutus est. Appellat autem Baptista Iesum Christum, ve eum qui Iesu nomia v ne cognitus erat, Christum esse, & Messiam sateatur, de est elegans collatio inter duos mediatores Moysem,& Christum: ille mediator fuit Dei, & h mirium, ad dandam Iegem, quae nullam in se iustificandi, Se saluandi viri rem habuit, sed potius occaso peccati, 3d mortis facta est G Christus medi tor etiam est, sed vitae aeternae , & gratiae, & veritatis, per quae omnia ad vitam peruenitur aeternam.
rrea superfora verba , aliqua sentChristo breuiter e6sideranda. Clemens lib . paedagoreap. 1 Christulat
ritatem se--legis illius auctorem fuisse asse-
rit, qui ut Deus auctor filii etiam vete-- ris testamenis, eaq; de causa legem per Moysen, non si iam , sed data iri, dictum esse censet quia Verbuim auctor, Movses autem eius promulgator fuit. at Cn6stus gratiae auctor est,& veritatis, & ad
C dit Clemens, Christum dici aucterem gratiae, &per ipsum factam gratiam ,
quia sine ipse lactuus est nihil. ratio - hie Gemem non est ad rem; nam ChrIsus non sic gratiam dicitur se eisse, sicut secit uniuersa, ut Deus est , sine quo ni-' hil sactum est; nam hae ratione Pater, ae Spiritus sanctus gratiam pariter sece runt; hic autem est sermo de Christo mediatore, se de opere eius proprio. nase gratiae auctor est: quia per humanit rem fiam nos redemit, nobis concilia 'tionem, & remissionem, Sc vita meruit. hoe non Pater, nic Spiritu, sanctus per se secerunt: quia ipsi non induet unicarnem, propterea non meruit pater, nec spiritus lanctis nee Redemptores db euntur, quamuis tota Trinlias gratiat Kypsam', & remissionem,'& vitam: quain Christus metuit, & obtinuit nobis, saeiant & operentur: pilius ergo,ut in una eum Patre, & Spiritu sancto gratia facit, tamen Christus Deus, it homo,scisus eam nobis meruit; & antequam ea nem sumetet, non sol im, ut Deus gra tiam operabatur, sed virtute meriti s turi in carne, eam dabat. ςde enim viva apprehensus, quamuis tunc nondum carne indutus, auctor erasgratii, & omnis pueritatis supernaturalis, quae tune reuerabatur; imbellani dationis ipsius Iegis, quae per Mosem data est. nam nunquam illam Deus faceret, nec daret, nisi proptet Christum. ita est intelligenda praesens sententia, nempe de opere pr prio Chtisti, quit solus concili alii' Si mines, & eos gratificauit Patri, redemptionemque persecit. Attenue rursus.
Athan. oratio. i.contra Arrian. kerit
tem umbrae oppositiee, eum diceret te 2 per Mosem data e st: gratia, & verita fiper Iesum christum iacta est; meIioerratia, quilii lex, pristantior. veritas, . q.am umbra illa, lixe autem praestarian*n poterat per altu nisi per Filium,qui sedet ad dexteram patris . esset. lixe Asiam
78쪽
A Athis. At August. lib. ax. contra Faust.
cap. 6. veritatem hanc exposuit, ut o
gnitur umbris tuis: & promissioni
rophetarum,sic enim habet,per Moysem lex data est,gratii autem ser Christum iacta est: gratia stilicet, ut data indulgentia peccatorum, quod prae titerat,ex Dei dono custodiretur: veritas autem ut ablata obseraratione umbraro,
auod promissum erat, ex fide Dei prae-ntaretur, haec ibi,& in lib. I .con. eundem cap.6.inquit, ex per Moysem data est, ratia dc veritas per Chri itum facta est; insa lex cu impleta est, alia, Sc veritas racta est, gratia pertinet ad charit a tis plenitudinem, veritas ad propheti rum impletionem. haec August. ex quibus mili se veritatem esse,per quam νna
bra legis illuminata est,qnia quae obma nes,& in figura sib ea e6tinebantur, aperta sunt in Evangelio per Christum. B: rursus per quam, quae promissa sunt,implentur: nam Christus eoinpleuit, & iaspis completur, dc colebitur quidquid a Deo nobis promisita fuit per legem,S Prophetas,ad nostram pertinens salatem. Omnia haec vera sunt. Christus nim author est veritatis his modis, ut sis perius diximus, in hoc in loco praecipue pro cognitione diuinorum, & mysteriosum,fidei, ut ex posse imuq in comment rio,sumitur:sicut etiam superius, quad. diciat mesti Ioanne, plenum gratiae, reveritatis, nam hoe Baptistae testimonia eroducitura Ioanne, tanquam ijs, quae sipse docuerat, conforme.
Deum nemo vidit unquam,unigenitus,qui est in sinu Patris, ipse enarrauit nobis.
Connexio haec est. A veritate, sicut & a gratia , excluserat Moysen , t quam eum , qui auctor gratii, & veritatis non fuerit; hoc posterius de veritate confirmat propositis verbis: posset estim aliquis opponere, Moy sem,idisse Deum facie ad faciem, potuit ergo veritatem Dei nobis enarrare:lsocreiicit, dicens; s Deum nemo vidit unieam, Juon solum Moyses, sed nec ullus alitu nemo illitur augor veritatis eiae potest, nisi is, qui rem ipsani vidit: at unigehitus in unu Patias existens vidit ,& nouit Deum, ipse ergo narrare potuit nobis Dei veritatem, & ideo praeter alia accepimus de eius plenitudiane etiam veritatem,& ipse auctor est eius. Ecce quomodo Baptistae testimo- Fnium verba comprobant Euangelii; illa scilicet,quibus plenum gratiae,& v Titatis, unigenitumque Patris claristum Ioannes confitetur,illa igitur verba, Deum nemo vidit unquam, J enuntiata sunt ad probandum, nec Moysem, nec ullum alium potuisse auitorem esse veritatis Dei, sed eum solum, 'iii vidit, & narrauit: hic autem est Christus, qui vidit, quia in sinu est Patris, &fecit eam, quia nobis reuelauit, dum per eum, & propter eum data est, quia bus a principio communicata est: hraecipuὰ tamen enarrat se dicitur, quando saetiis homo eam persecte aperuit, de plenitudine ergo eius accepimus gratiam, & veritatem; gratiam quidem pro grassa sua,veritatem autem,quias er eum omnis diuina reuelatio facti est, de ipse eam docere venit , quia so-us vidis, & nemo alius. ANNOTATIO 13. nemo vidit unquam,J cum ex veteri te-
. - samento constet , Patriarchas.,&Pr
M Agnum Ductoribus loςus hic sa- phetas vidisse Deu. Vidit Iacum Iae
79쪽
M L. quebatur, InquIt, ad Moυ seni Domina, i cis ad laetem. Et Isa. s. Vidi Dominum . inulti etia alii vidisse Deum leguntur. Hoc argumento ducebantur Manielixi, ut refert August lib. con. Adiman. cap. .ad affirmandsi nouum testamenta esse contrarium veteri, quia in hoc mulei vidisse inum dicti sint, in illo vero
scriptum est, Deum nemo vidit unqua, quibus verbis patres oες veteris testamenti comprehes esse, nemo dubitat. Multifariam si cri Doctores indere, &Ilacu m hunc ex pi icare studuerunt.Pri mbqMO respondet Irenae. lib. . cap. 37. hqc
verba de Patie intellisenda quali dictu sit, Patrem nemo vidit unquam. Fuit I asit in veteri testamento no solus Filius, sed etiam Pater visus, non Ouidem quantum ad diuinitatis plenitudine, sic enim dictum est,Non videbit ille homo, & viueta Exod. 3 3.sed in figuris,& umbris exterioribus, aut interioritas ficut vi usin idZatriarchis,& Prophetis; nemo in eum vidit,nisi cui Verbum reuelauit: &hoc est quod nunc dicitur, Deum, id est,
Patrem, nemo vidit unquam nisi quibuς .Filius mani sellavit: ex se n. nemo, etiam .hoc modo potuit videre Patrem . Hanc
insionem sequitur Aug. lib eon. Adima. p 9. secundo Hilar lib. s Trinit tenet uide hunc locum esse de Patre intelligεum, ut sensis sit Patrem nemo vidit unquam, i fi negat Patrem in veteri testamento ulli visum tiam sub illis figuris, Vmbris 3c locutionibus, sed quotquot factae sunt apparitiones Dei in veterisse-namento,sub quibuscunq; figuris, si Patris, sed Verbi sutile affirmat: qui enim apparuit nobis in carne, ille ide est,quia principio mundi patribus varijs m dis apparuit later th nemini apparuit,
v se illi vetere, Dea Vidi isse dieii sunt,
nempE Filium, at Patrem nemo eotu visit unqua, sed Vingenitiis apparens in carne nobis de illo enarrauit. Ioan. 7. lanista aut nomen tuu nominibus, hoc loco sic exposito utitur Hilaricon. Arriamos sic ratiocinatu , in veteri testam eis Meus est viillis, Filius autem, non Patet,
tum visus est. Patrem m. nemo unquam
.idit, ergo Filius Deus est. Ista ex Dim
personarum ψistinatonem, coatia
quem argumentatur Tertul. De vim est,ut ex veteri testamento c6stat: Deus
etiam inuisus est, quia nemo vidit D ergo alius est ille, qui inuisus est, & hie est Pater, alius qui sus est tune, Shia est Filius,& connectit haee verba Euan gelii dicen quia dictu fuit vidimus gloriam eius, quasi unigenitri Patre, ut in uisibilitate Patris de senderet, adiunxitis Deum nemo vidit unquam,J & loqui . turde hoc genere visionis iratis, re aenigmaticae, nam de visione essentiae ipsius,& plenitudinis diuinitatis,nemo vidie neq; Patrem,mq; Filium. hae expo-fitionem refert Am .lib. t. in Luc.cap. de apparitione Angeli sacerdoti Zacha iriae, nec refutat, quamuis alteram adhi- Mheat, verba Ambr. resor,& sequitur August. Epist. i i a. de videndo Deo,cap. 1.& 6. TertiZEpiph. Haeres o. aliter respondet, non. a. distinguit Patrε a Pilio in hoc, sed absoluia prolatum affirmat, Deum nemo vidit unquam,J nempe neq; Patrem, neri; Filium, neq; Spiritalanctum, Mexponit hoe dupliciter.Vno modo de comprehensiva visione, ne γenim vidit Deum csi preliendendo eu c& quantus quantus eis vide do, sicut qui per foramen ait ille videt c lum,dicfpoteli videre, & n6 videre, videre quia
partem videt,non videre, quia totis no videt,se Deus visus, ct non visus diruix est a prioribus. Altero modo,quia nemo
id quod de Deo vidit, sua propria virtv Fre vidit,sed diuina voluntate, quantum . Deus,& quomodo, S qsi voluit,nee tam tum Epiph. loquitur de ea visione, quae
est in figuris, umbris,apparitione,a uir uelatione prophetica, sed etiam de illa qua beati vident in gloria, qui etia nos eum comprehendunt, sed quatum Deus vult vident de eo. In genere er*O,loquotur de visione Dei, sitae fit in figuris, ut viderunt Prophetae, siue in humanitatea sumpta, ut viderunt Apostoli, siue ine fratra, ut vident beati, de viderct Aim geli. Visus est ergo Deus olim,tamen c6prehensiuε pemo vidit inb nec illo modo,nisi Dei voluntate, non natii ae pro priae virtute. Idem sentit Ambr loco cis .
ato super Lud que muti diximus, resetidc p obat Augus L nempe Deum iis mi- ιπια vidisse ν aquam,quatum ad diuinis tri
80쪽
A retii senstudinem praeter filium, qui ut
Deus comprehendit diuinitatem. Deus autem vitiis est olim in specie, non in se, di videbitur a beatis in te quantum 'pse voluerir, sed nemo Deum comprehedat. Idem Ambios. lib. i. de Spiritusancto cap. primo iuxta hanc doctrinam, in his
verbis, Deum nemo vidit unquam,Jomnem creaturam exclusam esse aflirmat. Nam nee Angeli Deum vident comprehendendo : non tamen excluditur Spiri-ossanctus, qui Deus est unus cum Fili'
se eoncordat, de exponit Ambrosui visus,& non visis sit dictus. Quareb Chi
respondent,hoc loco dictum esse nemine Deum aperta visione, & per essentia vi- B disse. Hane enim nemo Prophetarum, S
Patriarcharum consecutus erat: hi enim
oes dicti sunt Deum vidisse in similitudine, & specie aliqua, ita etiam respondet Greg Nyse. inlib beatitudinum super illud. Beati mundo eorde: & Greg. lib. I 8. Moral cap. 13. Atque haec sint quae antiqui patres de visione Dei senserunt. Porro quid nobis dicedum videatur, ubi aliqua prius notauerimus, explicabo. inq; mo Principio igitur memoria repetenduriis Deus in est, in Scriptura sacra quinque modos, 4. quibus Deus videri dicitur, inueniri. Primus eis, quo n6 in se, sed in operibus filis
videtur. Vt enim in opere arti sex aliquomodo noscitur, quatenus in eo ars eius
mani se statiar, sic in rebus creatis multae Dei persectiones cognoscuntur, ut sunt c eius sapientia, prudentia, virtus, smmor.' talitas, dc aeternitas, Sce. ει de hoc DefiIob. ια videndi modo, loquitur Iob. Omnex homines vident eum,& unusquisque innim tur procul. Et de tali visione hunc locum exponit Gregorilib. 27. Moral. cap.3. qui autem sic vident, procul videre di clitur, quia Deum non in se, sed in opere videt,
quod distat infinite a Dei persectione,&natura, de hae etiam visione pronunciat
Paulus illud Rom. i. Inuisibilia ipsius, aereatura mundi per ea, quae facta sunt intellecta, conspiciuntur: sempiterna quoque virtus eius,& diuinitas; de eadem locutus est Gregor. Nysen. dib. beatitudinum in cap. Beati mundo corde: haec visio est intellectus, Altera est, qua Deus siqua specie, dc saura corporea vide-
tur, siue a sensi exteriori, siue ab imagi- Dnatione videatur. Deus enim aliquando usus est aliqua figura, in quaappareret hominibus , siue illa sit hominis, siue ignis,sive alterius corporis:& hae visi ne 'pe dictu, est visus in scriptura vel ri a Prophetis, non solum interioribu sed etiam exterioribus oculis: sic dixit Isaias,ea A. Vidi Dominum sedentem:& isi. Gen. 31. Iacob dicit,Vidi Dominu facie Gen. ι .
natura fit visus, sed in his speciebus, quq eum repretsentabat. Tertia viso est, qua videtur per fidem, vel aliquod lumen spirituale reuelataim,& sine specie,& imine ulla.Si edixit Paulus i. Corinth.iq.Videmus nune per speciem in aenigmatae .: gQuarta est, qua videtur per humanitati assumptam, qui enim Christum homine videbant, Deum dicebantur videre: qui erat unitus illi humanitati de haedictit est Ioan. i . Qui videt me, videt & PM Io n. itrem meli, quia Pater in me est. Si enim qui sputas illas , in quibus apparebat Deus videbant, dicti sent Deum vidisse, cu illae non essent unitae diuinitati: multo magis, qui viderunt humanitatem iliatam, cui I sita unitus erat, ut homo Deus,& Deus diceretur di esset homo,dieendi sunt vidisse Deum: & se Deus d ebis est apparuisse, & Verbum visibile factum si is et de qua visione dictum est
Baruch.3. Post haec in terris visus est, &eum hominibus conuersatus est, quae viaso dignior, Et excellentior est, qua illa. v quae facta filii Prophetis in illis specierude qua excellentia dicitur Lue. io. Beati . oculi, qui vidcnt, quae vos videtis: dico ' . enim vobis,quod multi Prophetae,& r ses voluerunt videre: quae vos videtis, S non viderunt. Quinta visio est omnium suprema, qua Deus non in imagine aliqua, non inhumaoitate assumpta, no tin creatura,sed in suamet essentia aperis de clarE videtur,sicut homo holam videtti haec intelle fit, quia Deus spiritu est, haec est visio beatorum, de qua dicta
est Matth. i 3. Angeli eorum semper vi-dent facie Patris mei. Matili. s. Beati madocorde, qiii ipsi Deum videbunt. I. Corin. I 3. Tuc cognoscam, scut S cognitus sum. I. Ioan. 13. Uidebimus eum, sicuti