장음표시 사용
41쪽
I48 Nunc tantum inquiramus, quae causa fuerit quod in ecclesia dies solis cultui communi re publico destinatus sit. Non et absque fundamento est sententia Spenceri
de Leg. Hur. Rituan L. R. c. . Sect. 13. coro . t. Vbi ita causam eius instituti exponit: In Christianismi nascentis exoriuo tuo erant maxime conopicui Chrasianer Hieronis aduersarii, Ethnici
nimirum s Iudaei Ethnici Diis falsis is ceremonitae impuris, Iudai Musi soli cae legis insisutis addictiosimi. Suatenus itaque
Christiani diem unum esse emotiosacro dedicabant testimonium aduersius Ethnicos exhibebant, fisse Deum istam colere, quι mundo sex iebus condito,septimo cessauu,aperte profitebantur Euate nus autem diem primum eseptemfanctum caeceobrem babuerunt, tacuisnter indicarunt tae Deum cogere non utreium forem estAmnpto,sed , Ut Patrem Domini Iesu Grsi,qui primoiue surrexit amortuu ,s tuam a daemones peceato redemrionem praestinc , cuius ilia ex Aeopto redemtio tUum tantum cae umbram gessit. Eta49 haec sorte fuit causa externa. Sed & fuit alia causa interna, orta ex conditione & qualitate Christianorum.Cura enim in coetu eorum etiam merint rudes & infirmi, ut hi instrui publice de vera fide, & ad vitam pie agendam admoneri possent, e re eme visum fui h certum aliquem diem statuere, ut sciant quando conuenire debeant, uti ex Or
42쪽
Catechimo Maior . Praecepi. III. his verbis: Nos dies fesos celebrare, non propter inreuigentes s eruditos CGrsianas, hi enim nihil
spm bibent feriis. Vbi 3 subiungit aliam causam natura- 1iso
lena, verbis sequentibus: Etiam corpora is cuiusdam causa snecessitatis gratia,simorum,anciatarum, qui per totam febrima-dem Iaboribus seruierunt, ut cae Vs habeant, qua ab operibus re- ιrantes semet ex labore rosciant, re corpora fessa quiete Armare
queant. Neque VorO 4) causia haec fuit, quasi dies primus 1 si in septimana sanctior & praestantior reliquis fuerit: quo
pertinent verba Ll theri ae L Sc o nyuhmastu nos non perinde certis temporibus oscut apud Iudaeos alligatum est , ut ei rei ιie aut His dictus aut praestitutuom. ΝVLLVS ENIM DIES ALTE RO EST MEL, OR AUT PRAESTANTIOR : verum haec quidem quotide Aeri debebant , sed quando muisitudo praepedita negotiis uteresse nequeat, ad minimum unusa quis dies per hebdomadem
hiate rei h ruienda eligendus es. Vti S s) dies solis cultui diuino destinatus non ideo, quia hoc omnino necessitatis fuerit, & is dies per modum legis sit obseruand'is,lad tantum boni ordinis causa, ut tamen libertas Chintiana hoc ipso non coarctetur. Notabilia hanc in rem sunt verba
August. Conte T. art. r. p. 6. Illi induant eccles autoritate , pro Sabbatho instituram esse diei dominici obseruationem , t an qu m
43쪽
u CAP. I. DE SABBATHI ORIGINE PROGREssu
necessariam, LONGEERRANT. Scriptura abrogauit Sibbathum, qua docet omnes ceremontas Mosaic. , pos reuelatum Gangetium, omittιposse. Et tamen quia opus erat constituere certum Lem, ut Diret popumri quando conuenire debeat, apparet Ecclesiam ei rei destinase diem dominicum , qui ob hanc quoque causam videtur magis piacuisse , ut habereat homines exemptam CHRISTIANAE LIBERTATIS, rescirent, NEC SABBATHI NEC ALTERIUS DIEI OBSERVATIONEM NECESSARIAM ESSE. Et post pauca : Aliqui disputant diei dominici obseruationem non qώidem iuris diuini esse , sed quasi iuris diuini ψ praescribant deferiis, quatenuo liceat Ferari. Hu iusmodi disputationes quid sunt aliud, nisi LAEVEI CONSCIENTIAE
Qui plura desiderat ex Luthero pro nostra sententia, legere potest ea quae habet Tom.Π aen.Germ.fol Npeqs.r1 3 Quod ergo nune ad obligationem diei Dominici pertinet, faCile, quid dicendum sit, ex antecedentibus fluit. Et primo quidem inde liquidum est , non adesse obligationem iuris diuini, cum iure diuino hic dies statutus nuspiam sit. Unde & in Augustana consessione art.Z.Ver bis antea adductis, eiusmodi sententia,qua obseruatio diei dominici iuris diuini vel quassi iuris diuini dicitur, vocatur rue laqueus aeonscientiarum. Exi quo etiam facile cognosci potest, quam frustra illi sint, qui autoritatem huius diei stabilire intendunt, conquisitis ex veteri testamento argumentis, ubi sanctissima obseruatio Sabbathi iniungitur ludaeis,
44쪽
ΕΥ OBLIGATIONE IN NOV. TESTAM. is
daris, & violatoribus grauissima poena dictatur: ibi enim de sanctificatione Sabbathi iudaici agitur, quod sublatum
esse, tot solidissimis rationibus testimoniisque antea prohatum est. An ergo nulla omnino adest Obligatio ad ob- seruationem eius stringens y Hoc autem non assierimus. ΠScilicet: debet dies dominicus Originem instituto ecclesiae. Cum enim viderint primiChristiani,si nullus Omnino ceriatus dies statuatur cultui publico , sed res cuiusuis libero arbitrio relinquatur, imperitam plebem laboribus variis
secularibus, & negotiis mundaniS Occupatam,hac rationea cultu Dei abstrahi, veraque doctrina, qua ratione in vera fide & abnegatione sui vitam transigere, Deumque ex toto corde colere debeant, imbui commode non posse; necessitate non absoluta,sed hypothetica ducti,certum diem statuere voluerunt, quo omnes conuenire possint, ut in struantur in articulis credendorum dc agendorum, eXcitenturque ad laudandum Deum ipsique seruiendum.Inde ibo tamen non sequitur, neminem ad eius Obseruationem obialigari, adest enim hic fundamentum aliquod genuinum obligationis. Si quidem ex sacris litteris manifestum est, obligari unum quem uis,ut quaerat praecipue ea quae regni Dei sunt, & huic reliqua omnia negotia posthabeat. Maith. ras. Cum ergo, in quonam regnum Dei consistat,& quo id modo adquiri possit, doceatur praefinito die dominico, ut hanc se erudiendi occasionem nemo facile negligat, vera adest in conscientia obligatio. Et huc pertinet illud in
Apostoli monitum mis. X. v. Non derelinquamus estngregationes nostras, is mos quibusdam est. Vbi quamuis de congre
gationibus tantum priuatis loquatur, quin tamen ob partistatem rationis idem quoque ad congregationes publicas, quae die dominico instituuntur, applicari possit, dubium non est. EX quo fundamento tamen patet, tum nullam is sadesse obligatione istiusmodi congregationes publicas fie-
45쪽
o CAP. I. DE SABBATHI ORIGINE PROGREssuquentandi, quando constat, homines a quibusdam doctoribus ecclesitae abduci a vera via angusta in viam illa latam, quae ad gehennam ducit: hoc est, quando necessitas premendi vestigia Christi, crucifigendi carnem & concupiscentias, abnegandi se ipsum& Omnes res mundanas, senon conformandi mundo, seruandi praecepta divina, non modo non urgetur, sed plane contrarium docetur,ac fides tantum commendatur mortua ct cerebrina &c.Cum enim tunc nullo modo istiusmodi doctrina emendari mores possint, sed potius corrumpantur,nulla quoque eiusmodi doctrinam audiendi adest obligatio,vsque dum congregationes publicae a malis istis doctoribus fuerint purgatae. Impii eni m doctores deserendinunt, quia hi iam non funguntur persona Chrψε Θd Antichristi, v t habent verba Apologiae Augusta- inae Confessionis art. g. p. NT. in M. pura vide in Di . de ore
M liciti, se non honesti cap. III. n. pes. Sed & illud ex modo dictis consequitur, non tantam esse hanc obligationem in
adultis in Christianismo, quam infirmis & imp eritis, cum
illi iam ex unctione spiritus sancti I. Iob. II. ao. Iob. XIV. ac.
XVI. s. intelligant, quomodo colendus Deus sit, & quibus moribus virtutibusque incedendum Cons. Lutheri verba I6o ex CatechiSmO mai. lii pra n. p. citata. Quanquam aliqua etiam in adultis adsit obligatio, non plane deserendi conuentus publicos, ne scandali occasionem suppeditent, sed ut suo potius exemplo infirmos praeeant.161 Quod autem ad illam quaestionem adtinet, an ab operis & laboribus ordinariis abstinere die domini oblige ici murἶ pariter illa decilio ex supra dictis fluit. Scilicet, non eadem est obligatio ad quietem corporalem,quam quae olim fuit die Sabbathi,tu enim ex legeMOsaica obligabantur Iudaei abstinere ab omni operatione corporali: Quae lex Mos aica cu fuerit ceremonialis, in nouo testamento cessat cum & cultus noui testamenti nullo modo debeat esse coactus
46쪽
ΕΤ OBLIGATIONE IN NOVTESTAM. 4x
istus sed liber Dr. X TIL F. A. Sed dixeris, audio tamen 163 a doctoribus ecclesiae, dum abstinendum esse a laboribus die dominico docent,subinde prouocari ad illam Mosis interdictionem& maledictionem diuinam iis an nunciatam, qui sanctitatem Sabbathi fregerint. Respondeo: Non o--ia, quae fiunt,recte fiunt,imprudenter sane agere istiusmodi doctores, salua ceteroquin eorum autoritate, manifestum est. Nam aut lex illa Mosaica de non operando die Sabbathi hodie cessiat, aut adhuc obligat; Si illud, neque inde potest peti argumentum; si hoc, non tantum particula eius, sed tota illa lex nos obligare debet. Et sic onus humeris Christianorum nouum imponitur , a quo tamen ipsos liberauit Christus, uti supra n. I .sqq. probatum est.
Sed posito etiam nos hodie pariter illa legeMostica obstrin- 164gi, necessum hic erit, ut ipsi isti doctores ecclesiae suum
errorem publice agnoscant. An non enim iubent, ut ancillae & serui cibum praeparent die dominico Hoc autem
expressis verbis prohibitum est a Mose Exod. xVLas. xx. Io.
An solent homines fermittere, ut equi& omnia animalia quiescant die dominico 7 Haec vident isti, sed nunquam improbant,ipsit quoque saepissime itinera suscipiunt die dominico, & epulis lautissimis intersunt. Quae ergo rationis diuersitas erit, in quibusdam non abstinendum esse ab operibus, & in quibusdam esse abstinendum Z Aut ergo omnino non laborandum, aut dicendum illam legem nos hodie non stringere. Quid ergo dicemus t adhuc puto abstinendum este eo die a laboribus ordinariis, verum non ex obligatione legis Mosaicae, aqua liberati sumus, sed ex alio fundamento, scilicet ex indole cultus diuini in nouo testam. requisiti. Et primo quidem, quia iste dies statutus est,publicae informationis & admonitionis causa, uti di- ἔβρper operas priuatas ct domestiCas autem aliquis impeditur congregationibus publicis interesse, ab his . F merito
47쪽
41 CAP. I. DE SABBATHI ORIGINE PROGREssvmerito abstinere, & primum ea curare debet, quae regni 161 Dei sunt. .33. Deinde cum ista, quae publice in- , culcata sunt ruminatione opus habeant,& necessum etiam sit, ut supersit tempus precibus , quibus auxilium & vires a Deo implorare queamus, omnino res ipsa postulat, ut
reliquum diei dominici spatium huic rei destinandum, laboribus secularibus non impediatur; cum ita facillime ite- 16I rum ea, quae hausta sunt, dispellantur.Sed & hoc ipsum ex
nulla legis necessitate,rerum libera voluntate, cum cultus noui testamenti liber esse debeat,faciendum est; sed & ma. gis hoc incumbit infirmis,qua adultis,qui in bono perSpiritum Sanctum confirmati sunt.Quo pertinent verbaLutheri in ιν. von quien 2Bercten Oper. Ien. Tom. I toti m. Diesse
48쪽
ET OBLIGATIONE IN NOV. TESTAM. 43MDites millen 3illelimrunt13u beten. Vbi in sequentibus addit, respici hic ad quietem spiritualem, quam descri
fern Erasten dcc. Sane sola quies a laboribus Deo grata Gesse non potest, si coacte abstineamus a laboribus, & non potius libere, ut vires animae nostrae, per laboreS quotidianos dispersas, colligamus, dcvnitis viribus animam ad Deum elevemus, ut nutriri coelesti manna , ct consortari possit. Vnde etiam videmus quotidie,maiUS malum hoc ij6 ipso emci, quod plebeii homines, quibus nullus diuini numinis sensus inest, nulla cupiditas perueniendi ad quietem spiritualem, a laboribus tantum externis tam crudi sensu BuOcentur. Hi enim , dum prohibentur laborare, diem dominicum post peracta sacra in otio & voluptatibus transigunt, & omnes cupiditates carnis in hunc diem per totam septimanam differunt: qui haud dubie minus peccarent, si non cessarent a laboribus, sed operarentur. Ad hos pertinet, quod Augustinus in P μ. XCI. deludaris dicit : Meliis es die Subbathi dominico sperari,stagrum conre, quam saltare. Quo dc facit Chrysostomi locus, qu em adducit Ian. Arnold. abbiId. l. a. e. . f. a. & verbis germanicis
Ut vero constet, qua intentione hanc libertatem noui , itestamenti defendamus, nec aliquis mente nobis sinistram 'aiungat; ante omnia contestamur sanctissime , non animum csse, defendendi effrenatam illam libidine malorum
stiana libertate die Sabbathi pugnarunt, & tamen nullum
49쪽
44 CAP. I. DE SABBATHI ORIGINE PROGREssvnullum licentiae malorum hominu locum reliquerunt; ita
di sententia nostra eo tendit, non ut homines avocentEra
sacris publicis, & moneantur, ut nullo modo die dominico se abstrahi patiantur a laboribus secularibus,&illud occlesiae institutum flocci habeant; tantum abest , Vt hoc intendamus, ut potius firmissime credamus, non satis laudari Deum posse, quod pro infinita misericordia sua nobis adhuc permittat publicos conuentus, & liberam Euangelii praedicationem. Agnoscendum etiam 'gratissima mente, &inter beneficia Dei maxima referendum, quod singulis septimanis certo die nobis permittatur require animae,& ce satio a duris laboribus huius seculi:quodsi non esset,o quam dura seruitute nos vinctos tenerent illi,qui in mundo dominantur r quin quod ipsum corpus continuos istos labores diu perferre non posset. Haec omnia maximi facimus,suademusque,vi Omnes, qui Christiani vocari volunt, hanc commodissimam occalionem,hauriendi faluberrimas doctrinas,secundum quas vitam vere beatam degere possint, nullo modo negligant,sed potius ambabus, quod dicitur,
manibus amplectantur,inque eo toti sint,Vt aa veram ani-1 α'quietem peruenire hoc medio possint.Interim tamen non peruerso sed vero sensu, ouo modo sanctificandus hic dies sit, imbuendi; scilicet tali modo, qui conueniens est Euangelio,& indoli cultus interioris,qui in nouo testame-U to exigitur. Qua ratione ille et abusus tollitur, quo homienes imperiti existimant, huius tantum diei singulare esse
sanctimoniam, vide verba Lutheri n. citata, non & ceteros dies hebdomadis sancte transigendos; hoc tantum die colendum esse Deum, orandum esse; a vitiis abstinen-Π4 dum esse, non dc reliquis diebus. Sed& sa) hoc modo exanimis hominum praua illa sententia eruitur, in his publicis conuentibus, die dominico institutis,&actibus externis, consistere verum cultum diuinum,qui Deo solus sui ficiat,
50쪽
ΕΤ OBLIGATIONE IN NOV. TESTAM. 6
ciat, cum tamen negotia isto die suscepta tantum pridCὼ ratio quaedam sint, quibus homini seruitur non Deo, Rou
scilicet homo instruitur, eruditu ipsi via ad veram felicita' tem & vitam aeternam ostenditur,ut deinde per totum Vitae tempus seruire Deo, eum que in spiritu & veritate colere possit.Nec minus υ) falsa hypothesis ita tollitur,suffice-1 uere,si1 11ngulis diebus dominicis ab externis laboribus ahstineant homines,etiamsi ceterum in otio & voluptatibus diem transigant; qui error tam firmiter impressiis est animis vulgi, ut difficillime eximi possit.Vt nunc 4 taceam,con 1 6trariam sententiam,qua Der modum legis externa obser Datio diei dominici, dc abstinentia a laboribus iniungitur, infinitos angores in conscientiis proborum excitare, & laqueis eos constringere: vide verba Aug.COnsessn.Na.adduincia: quos dispellere& soluere non licet, nisi ex principiis hactenus a nobis suppeditatis. Conseratur omnino trahatus germanico idiomate conscriptus,cuius titulus est Das
Sed & ue) officia magistratus circa Sabbatha Christianorit,1 seu diem dominicum , de quibus in sequenti Cap. agetur, non aliter rite describi possunt, quam his fundamentis rite suppositis, ut adeo veniam nobis polliceamur a B. L. quod hic paulo diutius substiterimus. Concludimus nunc prae 1 8
c.ra. talia reperiunturi Cur tantam utilitatem,quantam Salba ιho consequebantur Iudaei, abstulit Christus Z Immo non absunt , se eluia ita, addidit incrementa. Tempus enim iam adera quo per altiora essent erudiend/: nec oportebat manus altius hominis vinculo coerceri, quistrauitatem sponte odisseι s virtutis ardore statimius υο aret'. Nec de hinc iussere,a De oso creata esse omnia: Nee detebat eos Sallatsi monitu mares s humanoδ esse,qui ades