장음표시 사용
141쪽
i do Liber III. Commentarij Literales & Morales,
ita ego Pantas , M.t Ego Paulus hoc Euangelium vobu Genubis praedicaui, & ius rei gratia vinctus cisisti sinis in hoc Romanoearcere. ' Vinctus . ait, Christi sim. Cur non diastis in .gi, ais, Vinctus sum Pseudo apostolorum , de ti- magnu Dei Ginnorum sed Christi Cedie quia magni be-rix nςii tu . ikij laco iustis a Domino labores excitamur. Forte non iudicat is,me hac causa vinculis alli lati : Si semes abidi tu aram mihi Alpensetionem,
eu munus dispensandi vobis gratiam Dei, seu Euangestum, α salutem per Christum: noni poceritis ignorare, quod huius.rei gratia earia
. velis vel bi ceri addicar. ' Nam veris Dei verbi praeconia se ri P ας biis agnata est impiorum persecutio. Quia inum: micitias sibi conciliat veritatis prolatio.J Vt
''' autem fructum laborum meorum percipiam, necessarium est, ut Euangelicae doctrinae meae ori nom agnoicatis. Non est quidem homi mun figinentis in aumiamscκudum, seu per re--lat onem diuinam Num primi in conuerterer, & postmodum in tertium caelum raperer, innotuit inihi Sacramentum, seu mysterium arcanum vocationis Gentium ad Ecclesiam Chri
sti, ut supra duobus praecedentibus capitibusὶ in breui, seu paucis scripsi: Prout potestis ibi te
gere, ct legentes inressuere prudentiam, Graec in telligentiam meam circa hoc mysterium. su, dissis gene attonitas seu superioribus saeculis,non
tiun esare, ac distincte agnitAm est vilis si
ιιι hominum , ne Prophetis quidem veteris lagis, si, ut nune reuelatum s s Uis Apostolis crPropbitis legis nouae a Spiri u sancto : nempe,
- cipes. id est,Gentiles esse eiu em iam haeredit iis participes, eiusdem corporis stici membra,eatamdem promi ssionum, exi per Christum Euangelicae legis beneficio consortes. Cuius Euangelicae praedicationis factu sum ministra, secundum donum gratia Dei, quae conuersionis die mira quadam virtutis, seu potentiae eius ma-matiis beatis Angelis, per Ecclesiam, seu per ea quae gesta in Ecclesia sunt temporis succella. Multa enim my steria Christi.& Christianorum
latuere initio Angelos,quae paulatim per Ecclesiae procellum didice te, Multiformis itaque, seit multiplex Sapientia Dei reuelauit omnia, quae reserat i nobis voluit,Secundum praesiuitia uems colorum, seu iuxta ea , quae a faeculis omnibus. siue ab aeterno decreuit Deus bene fieta Ecelesiae conferre per Christum Dominum, in quo habemus totam nostram sidaciam collocatam. Eius enim beneficio Wr fidem pol sim .is magna
considentia ad Deum Patrem accedere. Uersi . s. 6. 7.l8. 19.2o. 2 . Propter
quia peto. 4 Quapropter rogo vos magno cordis affectu, ue deficiatis turribulationabiti meis
pro υο .seu ne cadatis animo, aut nimium con
tristemini videntes, me vinculis alligari, quia vobis aliisque Gentilibus Christum si lutemque aeternam euangesieto. 2ua est gloria vestra, nempe quod ego praeceptor vester dignus habear tantas pro Christo calamitates tolerare. Si gloria est aspectantium iustum Gloria sussi- videre patientem labores,quanta erit gloria ip nentis i bo
sius,qui patitur 3J η Illam particulam mi Ora: hi im dociatis tu trabulationibus moly ρm vobis. Vi- eiusa nostia, dere namque aliquem pro me aliqua affectum magnum est molestia,magni moeroris causa elle alsolet.Cur nostiae com
ergo non uberes profundimus lacrymas dum Dei Filium videmus tam dira pro nobis probra pati, tam horribilia tormenta lustinere3lmius rei gratia gesta geuua mea ad Patrem D mini nostri Iesu Christι in reuerentiae de subieiectionis signum : rogans eum ex quo omvis pasernitaι nominatur , qui a non solius Christi. sed etiam Angelorum in caelis, de hominum in terris Pater est, & hoc nomine ab onanibus cole ad is, Sc amandus: Vt det vobis virtute seu constatuta roborari tu interiorem riminem, seu ingratiae,& spiritus incrementum : Sc hoc scini
dum diui ira glorias is , scit barri in i r tofiisio sone, sicut infinitum decet Largitorem. His aure diuitii is caelestibus opplebimini si dederi eo istum habitare constanter in cordibus vobis per sitim: & in charitate radicari, de fundari. Vt possitis cum Omaibui sanctis , seu Christianis squibus idem deprecor comprehendere, seu in-
nisestatione. unctis comitibus meis admiratio Coneiona, ne affectis, it data. Itaque verbi Dei elle mi telligere, qua sit altitudo ,langitulos limitas, ση tum minus nistrum, donum ea grasin Dei. Video, hoc do- profundum, seu quae sint dimentiones immen
s: I ... nuin Deo dignuin tam parui ab hominibus surabiles perfectionis Christi , tam qua Deus
nullia piaeat queiseain aestimari, Ut magis appareat poenam est,quam qua homo. In diuinitate Latiitiducatata otia esse, quam donum. Caeterum huius poenae culta est ometipotentia, Lovgitudo aeternitas Izblimit. υς - conic- pam penes nonnullos concionatores elle credi maiestas, Profundum Sapientiae abyiliis. At in profundum deriin, si ii tacituri stilo, ininus ad sacra decenti humanitate coluin eontemptor beneficium re Christi pet' sermone faciunt caelestis doctrinae vim eneria demptionis per crucem in qua video Latitudi i*β 00M 'vari. l nem ad omnes homines. Longitudinem , quae Vers 8 '. io. i. a. Mihi omnium D treum nullis terminis clauditur. Sublimitatem ad minimo, .l Mihi quidem non solum Aposto caelos usque , nam eo deuexit Christum, de lorum, sed de omnium Por i.seu Christiano nos suo tempore evehet. Profundum vnrum minimo data est haec gratiaGentibus euania que ad inserui nouissima , quo se virtus cru-
gelizandi. de proserendi inuestigabiles myste- cis extendit.J Oro etiam, ut possitis plenὸriorum Christi diuitias tot saeculis absconditas: scire, de pro digni rate aestimate Hraritatem Et illuminandi omnes, seu in lucem ip lis profe- christi fVereminemtem omni scic'tia , seu ex- Tota DE; si
rendi. qua st distensatio Sacramenti, siue quodia cedentem omnem humanam cognitionem. Vt pientia qn nati,& quantum sit istud iam communicatum impleamini in omnem plenitudinem Dei, seu ut pleni dimodo nobis mysterium, vocationis Gentium, antea sitis omni Sapientia qua Deus plenus est, quo- prorsus absconditum in mente,consilio, ac prς- dammodo ex solida cognitione diuini incarna- Eliihῆdum destinatione diti in a. νι .dum illud inlucem proia tionis beneficij. ' Ac si diceret:Tam praecelsum de pothletam ferimus, iunotescat , non vobis solum , sed & est beneficium incarnationis,& Redemptionis, dum i ς ς'
ac initas G mustatibus in cale*bas, seu pri- H ad illud solide intelligendum,& pro digni tale I '': νε Ponde
142쪽
in Epist. Pauli ad Ephesios. Caput II. 333
ponderandum, quasi tota Dei sapietula sit ne- clesia glorificet tantis ab eo beneficiis obaerata pedisthmiaces laria.J Ipsi autem Deo , qui potens est,nobis ε'Chra st Iesi,siue per ChristumRedemptorem. ei lebeneficia conferre abundantius, quam ipsi Π- dc si Natorem,in omnes generationes seculi sectilo- 1-- aut intestigimus pro illa facultate, quam mm,sς in Omnes aetates Amen. Beneficiis enim Musitati iam in nobis tot donatis muneribus experi- a Dco acceptis debet esse pedisssequa gratiarum mur, sit gloria in Ecclesiis, seu ipsum omnis Ec- actio.J
Ad varias virtutes, steriatim ad fraternam claritatem hortatur.
BsECRO itaque vos ego vinctus in Domino, ut dignε ambuletis vocatione, qua Vocati cstis, a. cum onum humi litate , ic mansuetudine , Cum pallentia , supportantes inuicem in charitate , 3. solliciti seruare unitatem Spiritus in vinculo pacis, ε. Vnum corpus , dc unus Spiritus, sicut vocati estis in una spe vocationis vestrae. s. Vnus Dominus, una fides: unum baptisina. 7. Unus Deus & Pater omnium, qui est super omnes, de per omnia , oc in omnibus nobis. 7. Vniis
Cuique autem nostrum data est gratia secundum mensuram donationis Christi. 8. Propter quod dicit: Ascendens in altum captiuam duxit captiuitatem: dedit bona hominibus. 9. Quod autem ascendit, quid est, nisi quia de descendit primum in inferiores partes terraei Io. Qui descendit, ipse est de qui ascendit super omnes caelos, ut impleret omnia, D. Et ipse dedit quosdam quidem Apostolos,
quosdam autem Prophetas, alios vero Euangelistas, alios autem pastores, & dotiores, I 2. ad consummationem sanctorum in opus ministerii, in aedificationem corporis Christi: I3. donec occurramus omnes in unitatem fidei, dc agni
rionis filij Dei , in virum perfectum in mensuram aetatis plenitudinis Christi:
Iq. ut iam non simus paruuli fluctuantes, Sc circumferamur omni vento doctrinae in nequitia hominum , in astutia ad circumuentionem erroris. II. Verita tem autem facientes in charitate, crescamus in illo per omnia, qui est caput Christus : I6. ex quo totum corpus compactum , de connexum per omnem iuncturam subministrationis, secundum operationem in mensuram uniuscuiusque meminbri, augmentum corporis facit in aedificationem sui in charitate. i . Hoc igitur dico, de testificor in Domino, ut iam non ambuletis, sicut S Gentes ambulant in vanitate sensus sui, i 8. tenebris obscuratum habentes intellectum, alie nati a vita Dei, per ignorantiam quae est in illis, propter caecitatem cordis ipsorum, 19. qui desperantes, semetipsos tradiderunt impudicitiae, in operationem immundititia omnis, in auaritiam. 2o. Vos autem non ita didicistis Christum, 2 r. si tamen illum audistis, Ac in ipso edocti estis, sicut est veritas in Iesu: 22. deponere vos secundtim pristinam conseruationem veterem hominem. qui corrumpitur secundum desideria erroris. 23. Renoi amini autem spiritu mentis vestrae, x . & induite nouum hominem , qui secundum Deum creatus est in iustitia, &sanctitate veritatis. 2s. Propter quod deponentes mcndacium, loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo: quoniam sumus inuicem membra. 26. Irascimini, & nolite peccare: sol non occidat super iracundiam vestram. 27. Nolite locum dare diabolor 28. qui furabatur, iam non furetur .' magis autem laboret, operando manibus suis quod bonum est, ut habeat unde tribuat necessitatem patienti. 29. Omnis sermo malus ex ore vestro non
procedati sed si quis bonus ad aedificationem fidei , ut det gratiam audientibus. 3o. Et nolite contristare spiritum sanctum Dei : in quo signati estis in diem redemptionis, 31. Omnis amaritudo, de ira,& indignatio, dc clamor, α blasphemia tollatur a vobis, cum omni malitia. 32. Estote autem inuicem benigni, misericordes , donantes inuicem, sicut be Deus in Christo donauit
143쪽
. prema Obsecro itaque vir, Ad varias iste.J Precor igitur, ego Domini cau- ' .ὼ T, s sa vi mulis illigatus : ut cain vitae ra
.haritatio ii oneria ineatis, quae vocationi. qua diuinituspa Maam vocari esto respondere videatur , ctim omni mo horiacum destia, ac mansuetudine, eum animi lenitaterioximus te alij alios ehati talia ergo suspis, antes. η Nul- Cis' his ius aiko posectus qui non habeat aliquid , in eiso ibi mo quo grauis sit proximo. Vna ἡ si proximes, te lesium tole- ei molestuiti tolerat, eum suffert tibi mole- sum : portantina te potia : onus hoe filiis hominum est agnatum i Soliciti litis. omni ad .hibito studio, ut seruetis stirimo nempe ut tu duplici corpore,seu in multis corporibus unus vigeat spiritus lineislo Dei, multis in unicam quasi ellentiam adstrictis. Siquidem Vnum corpus est Ecclesia, uno informatum spiritu. Cum autem unus spiritus non possita se ipso dissentire: vos qui unus estis spiritus
unum corpus idem vos sentire oportet; ut seu a mitii Una spe illa selieitatis aeternae , au quam esti virali. Neque vero de hoc vocationis ve strae fine .lla potest esse inter vos dis optatio. voeati estis ad seruiendum una Ecclesia,vinum corpus, unus spiritus Deo, qui Viti est D minui : de Christo.qui unus est Redemptor. Obse qui vestri materia est. Ga lides . quam omnes piofitemini: intim Lapti a quo estis regenerati. Vtim Deus, quem colitis: OMM Patre -- nitim, qui pari dominio super nos omnes est :cuius prouidentia pet omnia nullo excepto, se extendit: &qui innumeris bene seiis eos latis, in nobis omni a relucet. Ergo inter tot unitates. 3; cum sui quomodo charitas non noa virum efficiet3Cρο- ea cha qui charitate colligantur, Dei ipsius, de eo, ἡ seu uiti Chiisti Domini sunt. aemulatores quia scilicet viiiiiiii Dhi Deus, ct vinus est, Dominus, 3e Clitastus unus sunt aemula omnium seruator.Jtotes, Fri .s s. ici. mittisque autem no 'Im. e.JQuod autem attinet ad gratiam nece lariam. vi unem illum, assequi valeamus : VH 3M hostiam salis. ae tanta uaria est gratia. qu lntain.& qualem placuit admetiri lingulis pro mensi ira gratuitae a nationis christi, seu ipsus me litorum intuitu. Vnde nemo superbire, nemo queri, nemo alteri inuidere debet: sed quisque quod accepit , ad caiipsus. & ad communem totius corporis utilitatem consurre ten tur. Propi r et d. seu ad quam donorum Cliti sti gratuitam distributionem nobis indieandam . dicit scriptura piat. O . 49. As Λ- ά , Clitistiis in alium. sera eaelum. & traia. sens eo secum iustorum animas antea apudi seros in limbo captiuas, multiplicia inde Aeci tians inisti hem usus in terram , non
solum in proxima Pentecoste, sed omnibus etiam is ibi equutis temporibus. Quod utilem ascenάit Cliti itus in caelum, quiunt. quid tibi vult 3 quia innuit nis quod ipse iam ante dene derat in inferis es. v. t.iblus. in infimas par- ιιι ire . seu in infernum, ubi erat limbus pa-H4mia ias trum uel Abrahae sinus Quorsum hae e3Cet- est maser tὸ Apostolus meminit prosungissinii huius den
' M Chiissi, ut Ephesi itieulcet humilitatem , quae malec est: et, nutrix concutiliae, de
esialitatis scatetnae, ad quam hie illos allieere curabat: setit supelbia discordiae δ: inuidiae existit origo.J Qui igitur a s ndit. Us es o qui U.ndi . ' Ad ascensum namque glori Oium Aa .nῆtari necessaria est humilitatis abiectio.J Ascendit, glotio a ne-il miram . septν omnes calo . super totum etiam cessalia est caelum Empyreum: vi impleret omnia, quae Propheiatum vatieiniis de hoc ascensu extabant. II i pleris omnia , seu totam Ecclesiam, imo mundum uniuersum sua munificentia; nempe omnis genetis donis gratiis, sanis, miraculis, de sui nimitii, splendore. ' Aleensioni Chii iii oniimui debemus ut omnia impleat 3 Ergo ei offera. chi sto. E. mus omnes vasa vacua non pauca ut suae muni. sale
seentiae caelesti oleo repleat 4 p. 'Hers ii .i a. i s. i .i s .is. Et ipse ridis quos dem impleta .e, Noluit itaque Christus donorum laria omnia g tor, quosdam in Ecclesia esse A stutis, quo dam P ophetis . alios Euan ali asseui Euangelii praecones .alios autem pastores seu Episcopos, alios vero Da lo siue legete aptius libeat: Agnitum Alios Apis os Docto ei. Muneri euim Epis Episcopa copali agnatum est docere subditos. Nee enim l .
semper tuo muneri satistaciunt, committendo . . .
aliis subditorum eruditionem 4 Id ve id gessith tum munerum eae lenis institutor, A. e. sumasionem fans ortim , seu ad instruen o, iideles persecta , consummata . Omnibusque
pari: bus absoluta sui stitate Graecus se; nivm mini ινη. sue Apostolus. propheta, Pastor, Doctor plene opus ministeti, tibi crediit
exerceat: in ali rationem e pMi, Chri si . seu Ecel sae. Vt illa ceu aedisseium spirituale sensiti assirgat, numeroque fidelium , ac virtutibus proficiat, donee laudem omnibus suis partibus ornatuque debito consummetur. Doauoccurramus omnes in suitatem Dei, ct a'n tionis F. D i tu mirum perferctum. iis mensuram . a iis pleriit , i, Christi. id est. Dei dare debet' pacto tum industria . donee tandem alle inarat tit continua monitione, vi omnes euadamus in uiros pers ctos, in mensura ii aetatis plena non illius quidem, quae annorum numero computatur: s d quae s dei unitate. & certiore ac si mi ore Christi eognitione , quotidie grandiorellicitur, vegetior, ac t bustior. Effecti autem viri persecti secti ,emus, seu perueniemus ad aemulandalia pro humano captu rei sectissimam illam plenam o,nnind Christi Domitii virilem aetatem. Certe dum Paulus monet. trina lio pra.d here nos proficere in spirituali vita usque adsectionis ιε- aetatis Christi plenitudinem,non asserit, posseno, iliam unquam aequare, sed suadet vi tenda- hi is qui iti si mus illam : innuens, nunquam in via s-sule de M. stendum , sed semper ad pei sectio reni gladiim obtinendum conati debeie J Vi ia, nou sisti partitili , Itiante . seu puerorum instar, palli in propositam eitca fidem sententiam mutemus: de ut non circumferamur in hane de illam partein, scut arundo leuis, omni lenio, seu impuli iculus eumque a ibi seu vetae, seu salsae nobis almatae in x quilia seu ob nequitiam pitu et sorum homestim qui aIltitia. Datiae, & dolos nos circumueniunt, & in errores pertrahere age-ctant. His quas viri in plena spirituali aetate seu solida lide, de eonstantia Christiana obs- stamus: ut Fati ni i ι ita em, seu sectantes veram Doctrinam, charisate seu charitatis oreribus expressis crescinus per Omma m ιδε, Christo videlieei , shi virtute M in sudiu eius.
144쪽
et' qu: dem vi est estis omnium Eccletiae
membrorum, ita ex ipso totum Ecclesiae covus habet, quiad lit compatim , ut oportet,& membrum membro connexum. & arctissim dcohaerens per seriem mulcturam au ui bati m , seu pit imi tuam unionem, Hiaritatis, de
virtutem cunctatum : Iecunatim operarionem.
seu ex vi intus agente, set licet ei socia gratiae , quam Clitatius . instar capitis in singula membra inquit, illa vivificans, de vegetans in me tiram , seu pio exigentia viri cωι siue atque ita vi eiusdem gratiae Christi fatis iaci mentum proprii corporis, seu sui ipsus : nam i illam corpus Ecelesae te ipsum auget, aedi-icat, ae perscit.
c. m. J Hoe itaque dico: es etiam atque etiam in Do xo, seu per Dominum obtestoi: ne pri- sinam vitae rationem irrationabilem quidem repetatis ut olim, de vi Gentes in mentis suae vano errore vel cantur: et Me s sis inartim Mabentes inti Destiis. ob ignorantiam, quae es inuis ortam ex cordis caecitare, ali irati a vi
Devies . praecepta bseruat . quasi Deus est , i quidem Dei vitam agit. J Non iiii, igitur stiti stetit
Gentes. qisae ii. Jerant 1 sui rem,oc vitam aeterianam , semetipsu ιν i ierant impudicit a , ct iri sperationem immunditiis omnis . seu te prorue
runt in quae uis scelera obi cena , de itit Dida. idque iti a Varilia . ceu eum excelsua de iii Iairitie; οἰ- explebili luxuriandi auiditate. η Loco illius u addictit partieulae: D. aries est in Graeco uerilem AT, ',ibb. seu non dolentes de peccatis suis. Quod pro
siti . lieitu, prium est eorum, qui luxnti ei vitio adaicuntur. .ea peccan- Etli enim aliquati ci adprenotentiae lacramen
a consessio. ium Metiti t. sipissime inanis est , de sau si crilaga consciso Ob desectu doloris, de propo Lehitae ih. iiii terius noti peccandi. J ' Despera te ves iti pee- alii exponunt . seu conscientiae remorsini non rant, habem hab tites : unde bib3nt sicuti aquam iniquita s . '' tein. Huiusmodi hominibus quas desperata est silus: stetit desperatae si vita eius qui sine scaenotatus I k; ςq'io rct riaecipitia caeco impetu curtatium tititino, relate. J ' Iu au irili. Λ , ait. Co iis arat ut a pie Leiticissicit en laenata luxuria cim an aritia, quae quidem
nunquam dicit: susscit.J Vus autem non ita uid cibit, o Q Nos 4 Ephesia,haud ita me maginio Clti iiii legem edocti estis, qua non modo ab his seeleribus abhorret: sia miram quandam puritatem praedicat,& a suis cultoribus erig t. 7ι en ii sera seu Christum in me loquentem istiui. IZis. ct in ipso , seu iuxta ipsius fidem 6 neeram edocti estis, pscusso apostolorum doctri iram
contemnentes. Docet quidem lesus Vos depone-νe . seu exuere vererem haminem petisti iam counts rionem aborientes. Qiis nil idem vetus homo cor uispitur. de computrescit in dies, pro vi magis ac magis obsequitur e oorti de sideriis R/muia mini antem spiritu meruis G13 ae . N inuis re
tam , nouum vigorem spiritualem. secundum letira creari e 3 in maria cr favill rate --νiram, seu ad ipsius Dei perfectani imas inem
de exemplat est reformatus, de quasi creatus de novo, in seu per sanctitatemve, itaris. siue sanctitatem non Deatam , sed veram. Hic renouat O il Diti me iis, seu grati ae vi menti , si L
in Epist. Pauli ad Ephesios. Cisput IV. 133,
titu salicto indita Poria hie pauli siti sthhhuai tentia aptum societatis nostrae institutioni qua spisitus so- mel & iterum in anno renouatio spiritus spera iro dat argumentum 4 4. .
ma a p., en ei mentatium. O J Vt autem tanquam nouos hi in nes, renouatos spiritu vos vruere ostendatis: deponentes . Gu iei ieientesqu: d lita mens acii spe etem exerat, loqui riveritatem miti qui )ae cum proxima stio e quoniam fimis in icem membra. Vnum enim membrum alteri non metititur, non decipit alterum, sed, num quodque alteri est fidele.' itaque sicut iis .gmhtiis
quando membrum unum aliis est infidele ali- titε tetig qua laborans noxa , totius corporis constitu sa .ei . misito pei turba tui: haud aliud in lancta commu sotius men-Ditate unus socius mendax eam susscit petitit.
bare.J I asin: im . eum ratio εe necessitas cogit nempe aut eum subditus corripiendus sit, aut cum Pseudo . Apostoli repellendi: sed vili a secta . . seu itam se si aenate, ut in Deum , vel proximium non peccatis. Sit autem illa licita, aut mitius licita , si non occiaut stiper i tuuia diam vestram : illicita, ut omnino abolent ut: lieita vero , ne processu temporis declinet inviti dictam. saepe enim sub se ternae, aut ubi pate inae eotieptionis specie quae licite, ac san- ita uia a fidiae ira coepit; si non mox desinat, nimium aD dia prim ii Asolet cruentari. J Nolite latum dura diabes . it. Ne forte in iracundia , sancta alias diabti. lus loetim inuenire possit. Drabatur, esiciet. iam non stirit ιν , licet ad surtum eum exei. tet egestas: Oastis aviem, seu potius ut egellati succurrat, laboret , Metando manibus suis, quia Anti Iu , seu susteiens, ut habeat, und)sbi pa rati tribuis nere sitiem , seu necessaria prouideat. operanda. ait, quo bonum es Seu o si; l ;lli laop. licium exercendo non turpe aliquod vel in. ii eletiliatio iecorum,vel illicitumi sed bonum honestum, ti oi
te. Mihi ciedite , esset, illieiti exere itationem non subleuare paupetiem , sed augere. J O , '.
quam . qui vel laseivia. vel se trilitate, vel lio simili vitio si insectus. SMUθαι ba uisu νδ' cirrio/ em saei. seu vel in sermone bononis Ilitio re non insecto proserendo . stude te , , t tendat ad audientium utilitateia, nempe ad aedificatione iii seu stomotionem fidei tiι aer I u iam auae, tibi seu ad pi ostielsum in gratia. in pietate & in virint ibi alliciat D, i te ιν para Spiritu, anti vim Dei .seu palliori bus
vestiis obsequendo , vel bai: e noxia pro ten do contia ploximum , aut eius famae detrahen
do , nolite offendere Spiritum sanctum quas ii per q te ira in Baptiisno.& Constitiali
Desu χali estis in te inii,3e copiosa pratia, tua tam peculiari notatuate ν euemptionis, 1 1 quando ab hae vita aerumnosae captiuitate liberamini, ab
ipso Domino dignoscetuini, nec illud pronui
ci abii r siloso). Q oties verba iocosa pro . lotosa τρε fers queis proximus pungitur: alim audiente, bis,queis au ad risuim, de laetitiam excitatur , Spiritum saniactum eootti state intendis 4 Ommi .i it uda seu tui .
verbum amarum, quo proximis offendatur:ira, sanctua eo indexatio . clamor inoidinatus , ιlal emia. seu tiis aliat. Graece, maledicentici, aut conuitium, chm , lam ilia, seu quacumque actione virtuti contra ria , a mobis tot arur. Estose an em imutem benigni, comites, aues,blandi: quod amatitudini omponitur. misertior aes, bonorum vi erunt; Hii- .
145쪽
,3 Liber III. Commentari j Literales 3ί Morales,
ne dixeris: Hombres rib vine- , . ii iam Oisennam, haud potest illud Dominieae ora- QII fione G
ira innuem iniurias: seMι Deias in Chrisa cori donavit υiati , seu quemadmodum Deus pet
hi isti Filii sui metita vobis erimina condonauit. ' ii proximo non condonattionis proloqui. Dimitte nobis debita no 40' r
Ad Dei, O Christi imitationem bortatur. Iubet uxores ritris subiectas esse:
viros autem ν res amare.' Seto τε ergo imitatores Dei, sicut si ij charissimi: z. oe am- bulate in dilectione, sicut de Christus dilexit nos, de tradidit semetipsum pro nobis oblationem de hostiam Deo in odorem
l suauitatis. 3. Fornicatio autem, bc omnis immunditia, auti auaritia, nec nominetur in vobis, sicut decet sanctos: q. Aut turpitudo, aut stultiloquium , aut scurrilitas, quae ad remi non pettinet i sed magis gratiarum actio. s. Hoc enim scitote intelligentes, quod omnis fornicator, aut immundus , aut aliatus, quod est idol orum seruitus, non habet haereditatem in regno Christi & Dei. 6. Nemo vos seducat inanibus vel bis: propter haec enim venit ira Dei in filios dii fidentiae. 7. Nolite et go cssici participes eorum. 8. Eratis enim aliquando tenebrae. nunc autem lux in Domino. Ut filij lucis ambulate: 9. Fructus enim lucis est in omni bonitate, Sc iustitia, Zc vetitate: io. Probantes quid sit beneplacitum Deo i ii. Mnolite communicare operibus infructuosis tenebrarum, magis autem redarguite. 12. Quae enim in o ulto fiunt ab ipsis, turpe est dc dicere. I 3. Omnia autem, quae arguuntur, alumine manifestantur: omne enim, quod manifestatur, lumea est. I . Propter quod dicit: Surge qui dormis, dc exurge a mortuis, Sc illuminabit te Christus. is. Videte itaque fratres, quomodo caute ambuletis: non quasi insipientes, i 6. Sed ut Sapientes: redimentes tempus, quoniam dies mali sunt.
17. Propterea nolite fieri imprudentes, sed intelligentes quae sit voluntas Dei. , I 8. Et nolite inebriari vino, in quo est luxuria : sed implemini Spiritu sancto, 19. Loquentes vobismetipsis in psalmis, de hymnis, oc canticis spiritualibus, cantantes Se psallentes in cordibus vestris Domino, λο. Gratias agentes semper pro omnibus, in nomine Domini nostri Iesu Christi, Deo dc Patri, Li. Subiecti inuicem in timore Christi. 22. Mulieres viris suis subditae sint, sicut Domino: 23. Quoniam vir caput est mulieris : sicut Christus caput est Ecclesiae : ipse, saluator corporis eius, 1 . Sed sicut Ecelesia subiecta est Christo, ita dc mulieris vitis suis in omnibus. Σs. viti diligite uxores vestias, sicut de Christus dilexit Ecclesiam, de se ipsum tradidit pro ea. ut illam sanctificaret, mundans lauacro aquae in verbo vitae. 27. ut exhiberet ipse sibi gloriosam Ecclesiam, non habentem maculam, aut rugam, aut aliquid huiusmodi, sed ut sit sancta Sc immaculata. 23. Ita de viri debent diligere uxores suas ut corpora sua. Qui suam uxorem diligit, seipsum diligit. 29. Nemo enim unquam carnem suam odio habuit: sed nutrit, Ne fouet eam. sicut dc Christus Ecclesiam : 3o. Quia membra sumus corporis eius, de carne eius ocde ossibus eius. si . Propter hoc reliquet homo patrem , dc matrem suam, te adhaerebit uxori suae: & erunt duo in carne una. D. Sacramentum hoc magnum est, ego autem dico in Christo Se in Ecclesia. . Verumtamen oc vos singuli, unusquisque uxorem suam sicut seipsum diligat: uxor autem timeat virum
146쪽
in Epist. Pauli ad Ephesos. Caput V. 3 33,
A R S. i. r. 3. . s. Estorti erga imitatores Dei, dic.JFilii .quos p tet diligit.affectuosδeutant,eius exequi imperia, eius aded conis Armare placito, ut eadem illius este videantur essentia. Igitur 5 Eptiest,quibus Deus tota lectionis documentari aestitit , estote quaeso Dei imitatores seut fi-ν sis,quo ei testis Pater sibi charissimos esse monis. 's. . .' strauit. ' Aman sentiti nox tute exigit , nobis mobia tedi da mari.l Et ambulate iis Lliarian seu dileistionisii extiliti ni fraternae augendae studium impendite,ut vos inuicem ametis, aemulati pro tantes illum Christi Domini affectum. quod levit nos, haud Juidem verbo tenus: bpere namque illud ostenit tradens semesipsum in illarionem . seu invrclimam , & hostiam D O gratissimam si auissimo , ia . INi fusilii Odore. Illud expende r Ambaea E is pior itis a ' Eius, qui aliquem,aut aliquid di het elle soli. hgit, proprium ei 3. gressu sol ieito ad id quod cum, ad etai ai equi exoptat ineedete. Qui ergδ diligit pim
Minoda pio ximum lolieite debet pergete ad Omnia ossicia, vi nu queis in illum eliaritas exercetur. J Formosio autem , & omnis immunditia , aut avaritia me nominertiν inter vos, seut decet eos, qui Clui.
otia . i. si indisciplinam,&sancto talem profitentur.
pit essEO sunt aliqua vitia, quorum vel nomen eastas si a. . a mei bia aures offendit. Tum autem luxuria nominatur, ni nus pudi cum verba aliqua minus pudica proseruntur.
cu abstine l. liuiusnodi uerbit abstinere Oportet, qui se castitatis cultorem esse profitetur. J Avi turpιιui , aut stitilloquium . seu excessia in iocis, seu ivt Hieronymus i saluatum. & ineptarum narratio sabularum i aut scurrilitas scum quis ridiculis Leetiis utiturὶ qua quidem ad rem muraeeliae in perii, ι. Huiusnodi enim facetiae praecipue
sotiis, sise ita ii' concione ad verba , vel lonum pertinent,
Deo ieei E. uanaus, moueamur, 'e sinus: nullum instrastea benes. est temporis, in quo eius beneficiis non donea instami- mur: unde nullum deberet instans praeterigi acti, hi' . ς , in quo actionem gratiarum ei non litate gere debo. inus J H c enim scissi. intelligentes, seu si in uiui. telligitis, & non estis bruta animantiae qMIomnas for icis . avit immundas, atia Martis qui est
cultot idolotum. s Graece, qui est idolatas a non habes hereditatem in Rum cisiin , σ Dei. dolori; -- seu eaelesti Regno non potietur. 'Auaritia igi- Σ ' - tut o luisti uis δε, fui. Quia auarus signatas
nummorum suorum colit eisgies, pro Deo diligit, sciit idololatiae statuas aureas , de argenteas r nec audet idolum suum contingere,
pro Templo arca & vectibus illud sepit tan to studio , ut malit animam perdere , quam Gi; . 4 h Luxu. Vnde nihil thesaurus auaro pro fiet t.
est ,εpei ., quia pecunia ex avaritia collectae agnatum est se di.& tiri semper abscondi, nee ad auari usus unquam
qua ad eius comparere.J sum sep ' Ho . . 8.s. o. it. i. 13. 4. Nemotasseaueas . O.J Iis, qui cutant vos , fide, ae tectis
motibus abdueete non credatis, nec vos ι - mbis G, bis seducant. Propter hae enim vonis ira Dιi Ilias di fido ia . seu propter haee vitia fornicationis vel immunditiae , vel auariatiae venire. 5e saeuite assolet Del vindicta iustio, iri, J m. Graece sic 3 seu in eo, qui Dei testi haec prohibenti non obedii int. Nolite
ergo dici panicipes ea ara , seu date operam , nὸ vos vita eorum vitiorum macula vel leuiteras pergat, ut huiusmodi poenam non subeatis. Loris enim ad quanas tenebra caecis et totibus circumsepti i nune ais/m lux iri Domino , seu
Dei bene fieto eaelesti luce persus. Igitur itflij Itiel, a balute Nee enim nis affectate potest impingere, qui secum lucem gestat. .
t nactus namque Dei est stigare tenebras,gtes.sus dirige te i itaque incedite in omni bonitate, o tu titia , 6 venia ι. Probantes seu exquirentes, & inuestigantes quid D bo placituis &aeceptum Deo . ut illud impleatis. ' COm- philia otii munis Christianotum proba vita est, fruare sulenti pio praecepta. At eorum, qui persectioni studetit, pi uestivisi. proprium est agileere studium vestistandi sim g xς per in quo possint grata ulterius, gratiores, de suetie Deo. gratissimi obitet eonditori. Et norite commani- came operibus insetisti s ιιι orarum, seu nolite petere peccata sordida, de sci'da, qtiae tenebras captant, instar tenebrionum. Magis autem redamevire , seu vos qui si ij luet, esti, redarguite contrariis operibus , qtiae supra versei l. s. lueis fructus vocavi , sue sciniactae doctrinae. enim in occiaso sunt ab ipsis. ιurpe est. uti. e. insandas enim tibi
dines perpetrantur. Omnia autem , qua auti-tin. vel arguenda sunt tenebrarum sordium, &errorum , nonnisi a tali iam De mam Uan in . Omne enim opus quantumcumque tenebro mi quoa , & quando lumine vestro manifesaris, de manifestum eorrigitur, non manet autem
tenebrosum, sed , abiectis tenebris, lumen est, seu in luminosum opus fidei, ae continentiae mutatur. ' Hoe quidem poenitentiae est priui- . . legium. vi ipsa peccata eoi um clui verὰ ad Din saeti H ihil.
miniam eonvertuntur, quodammodo emittant ta hominum
splendorem a de quod olim cum patrabantur, clunina te erant peceatoribus tenebrosum in vituperium. iam tu fuis/ri commendationis conuertamur. 0leod ste ' Testor Petrum, paulum, Magdalenam,Mat. te thae υm , quibus de pristinis tenebrosis crimi pereatarim ,
nibus tam se tib poenituisse, in lumen speetalis sinae laudis ressuere videtur. Propter , seu , ad ,.a'
quod studium pellendi peccatorum tenebras tram e itum acuengum, dicit Deus lia. co. i. Surge 4 pee- quod da tu cator e sceletum tenebiis, somnum excute, qui 'ς dormis somno peceati: ct ieruuin f. Sol tu ivo
stitiae chri is inod ergo Isaias Iudaei, inela
mat, Susue. illum,nie Ierus iam, ista venu tamari iuum. id est, Christus: hoc Onan bus peccata tibus Paulus accommodat. Vers a s .is. r. ig. i'. io. 11. Vaete ira Mfratres. se. J Itaque 5 Ephesi fratres, vestri,
gressibus eantelam allicite,ne impingere eon tingat: e r. ambulate , non qua S insipientes,
qui libidini seruiunt i sed quas sapi o castimoniae amatores. ' Equidem luxuriae vitium iinscitiam ingenerat. vndE aiebat Paulus cap. ii, praecedenti de iis qui voluptatibus dabam stu- ti,in log dium t obseuratum habenus intellectum. J Redi heiat.
menses sempiti. Graece , ementes opportuna em.
Omni pretio.& quam tumuis rerum dispendio,
mercatorum instat, occalionem in via virtutis
proselendi captate. si omnium rerum dic sis Est seri pendio debetet tempus emi ad te iste operan- p . sume dum: quomodo o pectator tam longum tem- mmio emi
147쪽
i 36 Liber III. Commentari j Literales & Morales,
pus, quod non pretio, sed gratis tibi a Domino datur, inutiliter praeterire permittis. Probiam pretio si thesauri prodigum contemptQ- Quam pio remit Nili velis tempus , captiuitate redimi. litis ubi 2 Ν-m ςum iniustis operibus impenditur, quasi peceatoies iu dira captiuitate detinetur suo illo pretio
Tempus pee. priuatus ex Peccati tyrannide.J Redimentes inca iis ioca quam tempus, quoniam dies mali sint. Dies prae' sentis vit. e multis sunt periculis, teritationiabus, & aerumnis expoliti, quae saepe naufragia parium. Aptius dixeris : Redimite tempus a captiuitate, qua premitur; quoniam dies qui Nisil, g; , λ l)ςςcax do insumuntur, mali sunt, innume- bona pecca- Vis Humnis: agnati. η Qui ergo diligit die,
tori elue videre bonos, a peccato recedat, nulla enim dies
seu, bona peccatoribus elucescit. J Propterea nolite fieri imprudentes, dum peccando exi stimatis dies bonos vobis sortituros , quos nullatenus alteque mini : sed intelligentes, que si voluntas Umne, diei ς ςcuxioni mandantes diebii, iamphi seni b0Dis admodum pol emini. Nullus dies est
boni iustia. malus et , qui diuinae voluntatis praescripto semper haerescit. Nam cum ipsius voluntas Dei voluntati subest, exerente Deo sua voluntate , semper iustus propriam suam exeret B ni igitur ei omnes dies crunt, eum in illis suam agit voluntatem.J Et nolite inebriari vino, in quo Luxuria in est luxuria. ' Nam venter mero aestuans despumat in libidines. J Sed implemini stiritu seicio,
cuius aestus in virtutum seruorem erumpit. L quentes vobismetipsis , seii mutuo inter vos de rebus ad salutem attinentibus, ct umnis, M.t Psalmos, hymnos, cantiones spirituales modulate voce: vel intimo cordis affectu Deo psal-νbsitum ' Adorationem vocalem, & mentalem eouila luxu- eos allicere curat Apostolus, ut luxuriae in tiam medi- non inebriciatur. Oratio enim appositum est camem ad extinguendas libidinis flammas, medicamen .l Gratias arentes semper pro omnibio benefi- . ciis Deo Patra eorum largitori: idque in nomi- , ii ne Christi Domini, cuius intuitu cunctis donamur. Subiecti inuicem in timore Christi. id est,
alter alteri filius parentibus, subditi superioribus : cum timore offendendi Christum , qui fictus fuit pro nobis obediens usque ad mor-bedi εie, si is ς mihiscit feceritis. η Certe subditi inobe rite di euiuuidientes dicuntur proprie Christum offendere,
Cluistum os cuius Omnis vitaexmplum extitit obedientiae.
Dodere. Unde Paulus cum pollet dicere ut saepe alibi. In timore Dei, hic scripsit, In timore Chri-
laesas: vim, Domino Christo, quem in viris suis cloeum
eas amare. eius tenentibus reuereri debent: Hinc contineatur uxor, nec audeat in maritum probra iactare. In Deum enim ipsum id recidit opprobrium. Curent autem mariti uxoribus se deos, aio daemones praestared 'Iam vir caput ebi mulierιs: Pus t hristus eaput est Ecclesia. Erῆo quem. admodum Christus saluator est Ecclesiae, & in
omnia eius membra munificus influit: sic maritus uxoris debet esse tutor , protector rerum ad eius corpus spectanti uin ,haud auarus promo-viriem, linx0 l Ecclesi a subiecta est, Christo : ita sicuti Deci ct Uxores in omnibuι viris suis subiectas esses ibi ieianit oportet. ' In omnibio, inquit, subiecta sit suos csisa. ' ' N cenim huic satisfacit obliga O ,ibis, ' n viol4udo thalamum , si alias in reli quis honestis viri abseedat directione. ' O quot uxores uxores ab huiusnodi subiectione omnino eximuntur dictitantes : Casta tan, seu ut vulsariter exprimam : Sol muσιν honrada e dc id solummodo putant sufficereti ini id autem vir in uxorem sibi subiectam agere debeat,adiicit. Via .r .dιligite uxores vestris , quomodo & Cli cistus Ecclesiam dilexit, se pro ea morti sponte obiiciens. M illata sanctificaret expians lauacro Baptismi,verbo diuino adhibito : Ego te banti. ς', sc. J Ut exhiberet sibi sinchoate in rerris, complete in cadis Ecclesiam quasi selectissimam sponsam non solum non habentem macum iam , aut rugam; sed etiam gloriosam, seu sui Graecusὶ multo decore de gloria illustrem, auctam scilicet,le immaculatam. Ita igitur: ct viridebant diligere uxores fias ut corpora sua propria;
sunt enim duo in carne una Gen. 2.2 . Vnde vireain debet nutrire, fouere, ornare, sicut proprium suum corpus. ' Et quidquid ipse suo in163 .li
corpori non admittit incommodum, intelligat suo corpori uxori suae , quae corpus suum est, non admittendum. J Qira propter qui suam Uxor m d tuit, Esi. ibit suae sei sitim diligit. Unica enim sunt quodammodo no debet as
Vers. 29. so. 3 3. 32. 3 3. Nemo enim inquam carnem suam odio habuit: sed nutrit, ct Christus Ecclesiam. Si uxor in caro de carne mariti, siue duo spiritus in carne una morantur , necessit inest uxores a viris amari, nemo enim sui corporis est inimicus. Foueant ergo viri uxores ad
Christi imitationem, qui cum sit Ecclesiae Caput, corpus suum amat, & fouet: Quia mem- bro sumus corporis eius, & de carne or ossibus eius in cruce dormientis mystice efformati : scutex Adamo corporaliter formata Eua fuit. 'opter hoc relιnquet homo Patrem, ac matrem seu . adhaerebit uxori sua magno dilectionis affectu: ct erura duo in carne υna, ut discant se inuice amare. Sacramentum hoc magnum est. Primum hoc matrimonium & omne aliud deinceps tam veteris , quam nouae legis est sacramentum magnum, seu signum rei lacrae, nempe in Christo, ct in Ecelsa id est , Christi & Ecclesiae repraesentativum, seu desponsitionis Christum Ecclesia factae in incarnatione : qua Christus
visus est . quasi reliquere. Patrem tuum, postea etiam & Matrem suam Synagogam,ut Charinfimae Ecclesiae adhaereret: Christiana vicissim Ecclesia diabolo, parente olim relicto, & ma- ire infidelium coetu , Iesu haesit sponso. Uerumtamen 2 vos singuli. is c. J Vndό ego Paulux
vos hortor, o coniuges; ut amorem hunc coniugalem excitetis , & foueatis : atque ita mysterium, seu sic ramentum, quod repraesentatis , re expleatis ipsi. Unusquisque uxorem suam sicut seipsium diljgat, uxor autem diligat, & timeas tarum Hum . id est , veneratione , obsequio , ac reuerentia prosequa- Vbi Vlt non tur. Sicut dicimus timere Deum , illum amat uxore. qui eius custodit imperia, & iuxta eius degit M Qx vvoluntatem. Nec enim erit matrimonium iuxta Dominicae desponsationis exemplat illud Esi cstini
coniugium,ubi vir non diligit uxorem , & vi- desponsatio rum uxor non reueretur. J At maritus expetit uxorem ei exhibere obsequitim, eam dili- μ' . . gat sicut teiplum : amantem amabit , amanti .xolem dili- autem graue non erit dilectum i ponsum ti- git,uxor virilmeri, cius obsequi voluntati J leuetc-
148쪽
in Epist. Pauli ad Ephesio,. Caput VI. 137 i
Docet , quales horum erga parentes , erga dominos seruorum osseium G comtra. Praedest certamina acria fidei bus instare , in quibus armis sint protegendi, ostendi.
ILit , obedite patentibus vestiis in Domino i hoc enim: iustum est. a. Honora patrem tuum, Ac matrem tuam,
, quod quod est mandatum primum in promissione : 3. vi
ben E si tibi, desis longaeuus supet terram. q. Et vos patres nolite ad iracundiam prouocare filios vestros e sed educate illos in dueiplina de correptione Domini. s. Seruit obedite dominis carnalibus cum ii mole, de trem re, in simplicitate cordis vestri, sicut Christo: non ad oculum seruientes, quas hominibus plaeentes, sed vi serui Christi, facientes voluntatem Dei ex animo, 7. Cum hona voluntate seruientes, se ut Domino, & non hominibus 1 8. Scientes quoniam unusquisque, quodcumque secerit bonum, hoc recipiet a Domino, siue seruus, 6ue liber . 9. Et vos Domini eadem iacite illis, remittentes minas: scientes quia de illorum, de vestet Dominus est in caesis r de personatum acceptio non est apud eum. ro. De canerostatres, consortamini in Domino, & in potentia vir tutis eius. it. Induite vos at maturam Dei, ut possiti, nate aduersus insidias diaboli. I 2. Quoniam non est nobis colluctatio aduersus carnem 5e sanguinem, sed aduersus principes, de potestates, mundi tectores tenebrarum harum, contra spiritualia nequitiae, in caelestibus. I 3. propterea accipite armaturam Dei, ut possitis resistere in die malo de in omnibus persecti state. I . state ergo succincti lumbos vestros in vetitate, de induti loricam iustitiae. II. de ealceati pedes in praeparatione Euangelij pacis e 36. In omnibus sumentes scutum fidei, in quo possitis omnia i ta nequissimi ignea extinguet e. a 7. de galeam salutis assumite, fle gladium spiritus quod est verbum Dei) is. Per omnem orationem Ec obsecrationem G tantes omni tempore in spiritu: de in ipso vigilantes in omni instantia, de obsecratione pro omnibus sanctis, i 9. de pro me, vi detus mihi sermo in apertione oris mei cum fiducia, notum facere mysterium Euangelij a. o. Pro quo legatione fungor in catena, ita ut in ipso audeam, prout oportet me, loqui. o. Vt autem ec vos sciatis quae circa me sunt, quid agam : omnia vobis nota faciet Tychicus , charissimus stater, de fidelis minister in Dominor 17. Quem misi ad vos in hoc ipsum, ut cognoscatis quae circa nos sunt, de cons bletur corda vestra. Pax fia- tribus, &charitas cum fide, a Deo Patre. de Domino Iesu Christo. 24. Gratia cum omnibus, qui diligunt Dominum nostium Iesum Christum in corruptione.
s iij vestris parentibus in DamιMo, seu uti lex te voluntas diuina exta it, in omnibus scilicet, quae mandatis . consi is , de pietati non repugnat: hoe enim iussum est. um a parem tuum fili, familiae caput, imo ετ Maaiem tuam honore prosequere , ex qua exortus. .a mandatum de honoratidi,
parentibus 'imum est in promisione. leu secundae Tabulae est primum, de cum speciali promistione nobis traditum: nempe hae: in kὰὰ si tibi. seu ut diu, ae prospere vivas r ιι sis, ait, Iouauus super terram. Certe filii qui pa- P. Ara. d. o. O Moaeis 55.5 ...u.Ptentes honorant non solum diu vivunt, sutvsu venit ut plurimum . sed prosperitate
ruuntur. Longaevos enim esse sine prosperitare potius supplicium , quina praemium exi- sine pios tiasteret. J ' Potio honorare patentes. de illis aut suppli obedite, nee ab eorum iusta voluntate recede te. J V sus, patres, nolite ad iracundia ρυ- - ν. erit . . eukestia is Me iniustis scilicet exactionibus,aut ii ii obedumve ibis amatis. η Potentior enim plerumque potentiol ea est ad eos continendos prudens humanitas,
o eo, epitona Domini. Hoc est, si corripere, a tas. ma de castigare eos necesse si , aemulamini Do seruerit .mini Iesu pietatem, & mansuetudinem , nams nitaque
149쪽
i 38 Liber m. Commentarij Literales & Morales,
nitaque iuxta id , Domino expressa exemplopaigi filium se luate. ' Certe qui ut filium et tantem cot in Domino, tipiat . & maledieit , diaboli vocabulo , nia-- sis iis, gis cum in diabolor quam in Domino eor pisti ripa Vos s. 6. 7. 8. s. Servi, obevire dominis earia libas . cte. J Dominis temporalibus, qui rebus . vestras externis, seu corpori domi
timilia εἰ. licita reuerentia ε serat, ob dii. sic expo-mot. nec in nenda partieula, cum thnore , & t temore.
I p Nan et illis timor aut metus ne quidem in
mane ipiis a Paulo probatur. J Ea autem reii rentia fiat in s Aetiata e Mati mari. Aus 1is . . seu non stuletis eYtetna subminsone reuerentiam , sed ex corde eam praest ite , ae se Chi isto Domino , qui eoi intuetur. & salli non potesti obtempe latetis. Non ad oeulum situlantes , seu externam sol ieitudinem praestantes sine cordis assectu, ut dominis hominibus , qui externam sol sim actionem aspiciunt, placeatis : Seu vi Ioia
- seu studentes in persona dominorum seruire. Christo , & placere Deo, cuius illi locum
reptae sentant. Cum bona voluntare seruientes,
sicaι qui selliit Domino , sinori hominibvi. si s rim, iri ' An non sicile filius patri obteinpetat 3 Ita 1 so Devi' planἡ. Setuus igitur cum obedit Domino ' .. . . non ei obtemperet tanquam homini. sed in
diei iam ν, 'o Deum respiciat. cuius ille agit personam,tra, voti D, seque patri, noti Domino obediet. J Sol na uo. res utique , qaoni tinti quis , e quidquid se-eerit boni, eius aliquando mercedem repota tabit siue fretia, qui tuetit, siae Lbιν. AEquales enim etunt in praemio, si aequalis fuerint in obsequio. ει υM . Domini, vicissimos m. seu patia Dei te seruis proportionaliter , facilὸ remitιentes monis , si quas ex sibi Mane νῖ, ta , 3e itidi tela irae undia iactitastia. M vel Aetii 43am mancipia facilius amore , quam minis pro-
ici rum , ct vester Dominus est in calis r tir pristanainum accepi a non est aptia Deum. Inaequales lieet estis in fortuna , natura orti estis aequales : de apud uerum Dominum Deum, qui personat non accipit, non erit respectus Domini, vel serui : sed singuli iuxta merita praemio donabuntur, aut supplieio assidien
nam a Dei. o. sarras. σι. J Q od superest scatres. - . . d xς vos, operam, ut consortemini & ...tiis, roboremini in Domino . seu per validum to O ,αι--Dur ipsius, quo iacit. insurrectura certami
- uniuersum acinorum apparatum a Deo subministi aluin i vi rositi consistete aduersus dia-L;- - as. Quoniam non V nobis eoque aiario aduertur earnem, ct sauhinem . seu homines , quotum si agiles sunt . ires; sta ari, fui principes. or potestates, sed aduersus erudelismos daemones. q ii vocantur principatus, de pue Auit . Nam etiam ex illis Angelo Nihil, saxum ordinibus plurimos eeeidisse non miror, fili, iri vir cuin ex primo ordine eaput omnium Luci
2 a. the e rit. ' Ne qui virtutum verticem
tu, HA. vi datur tenere, sbi fidat; Σιν Mes enim eae i,dutii testes excidant in abyssium. J Aduersias Man
tenebro sis peccatoribus dominantur, de contra nequissimos spiritus . qui in adre degunt. Communis enim est Patium sententia, aerem istum sentit 1 esse daemoniis , in eoqua
procellas , tu bines, temp. states , quibus noceant hominibi', non talo eiete. Illud Nem sapreine. Guria θ, ualia nequisita. Non ait, se contra stoliciatis nequisivi ; sed , oitu tria ne- quilia , seu eo ira nequitiae sp aitualitates. ommoga Solem enim nequillimi homine, spirituali pi cuiate. praetextu sagitia patrale , exercere vindi-mni. Hoe altitit ad Dei obsequium pertinet : ad bonum spirituale Reipublieae sp . & solummodo intendunt suis temporal bus commodis studete , aut sui vindi
dare operam. Ita Herodes Ioannem in te remit iuramenti non violandi praetextu .l' Contra huiusnodi homines necessiiti est. Contra I ti, toto Dei armamentatio prote i.
ris d. la Malilia. J P σι reai inculcat Apostolus) accipite in marinam Dei. M ptimis , ψ- se . illis iη die malo . seu in praefato certaminne admodum perieuloso; m. ibis perfecti para aduersus omnes omnium liomuin ineu sus. Stare ἐν a saccincti iambos vestros in voltitia ct in ea tu ista seu pro Baltheo, qui lumbos stringat . latet a robotet , si vobis veritas: pro lotica, sint iusta opera, quibus linctus vim cique protegatis. spiritualia nequitiae pote contra Liarunt a filige te, sed s verita, & iustitia adiit ho imminem do bellare minime poterunt.J Et calce ii, istini diripiara in papariatione Lua 'e' facis. Calcei nullo νia. militates , seu ocreae sint animus praeparatus bosiis. ptomptus ad vitia ex ptimendum, ad alios de tendum Euangelium paeis caelestis baiu- sum. In omnibuιμ ηι ι scutum mei. in quo positiis omnia tela nequissimi ignea extingue. te. Ae s diueret. Cl3peus si fides solida .firmata pei spem, per charitatem sormata. Talinamque clypeo laeula omnia hostium vestro tum quantumuis nequitiis aestuantium , Oriti fiammantia impune excipietis, imo extinguetis. Ergaleam saevitis assumis/ s gladiam se
filia. qissa es te bum Dei Galea si taliis animae . speraia. ' inae enim tentamina non si peta bit, qui menti obiecerit, aeternae saluti, seli citate donandum . qui victot euaserit ρὶ Gla tetiis nadius denique spiritualis sit Dei verbum . ip supciabis sis etiam hostes lacessere , sternere , Occidere. μν omnem oratisnem , ct sis ait nem, orantes omni tempore in obitu ct in i D tigilantes in omni instantia, ct obsera ι κι pro omnibus sanctis, O pro me, vi de in m hi se, no in apretione oris mei cum sitaeia , n iam Doera ruperi, Euangel3. Pro quo legatione δεπιν in catena . ita τι in , o amdeam , novi oportet me loqui. Non tamen
ac si dieetet; sat est militi arm s hi, esse in
structiim : debet praeterea assidue vigilare, debet 3e a Ducesio instrui rebus omnibus uen- do corpori necessaliis. Q. are de vos quoque oratione, de obsecratione non voce solum expressa, sed toto spiritus affectu eum omni in santia, deposcite a Deo, quacumque necis
150쪽
in Epist. Pauli ad Epheso s. mptu VI.
a sum omni tempore , seu assidue quantum per alia negotia licebit; huic exere illo otilo ari vacatites. Oratio enim esset t. vi his spi- Hilem usum titualibut armis, quibus instructi sumus, utili-0 M bu ter viai nur. Nee in vobis solum sistat oratio, progrediat ut ad Christianos Omnes , de ad me, qui etiam vinculis obsti ictus in earcere gladio verbi Dei viens a Gitamine non si perse-DA . ibtim deo. ' Dei enim verbum alligati non po ali .ii tioti test lroua. I D. 11. i. 1 . Vt autem e et' a sciatis, . J Vt Vero vobis constet quis strerum mearum status, de quid omnino agam e omnia vobis nota saei et I ne o chamili cis frier. de sidus in Domino ministet. suem hic de causa mis mi, ut .cia de rebus nostri ceittores ei liceret : animis ite vestiis aliquid solatii averret. Ephesis fratribus certiores saceret de P Cloi a ς ε li vitieulis obstricti rebus, qua veritate dieit: Eum nais ad vos, vi consoletis cor p ' *ψ An solatium fidelibus Epi lii, elat scite, patrem , de Magistrum suom tam dira pati 3 ita plan). Fidelium enim Chiisti scruorum gloria, voluptas , solatium eii, pro Deo tit-bulatione, icileiatu. Vnile Paulus vi consoletur fiat res, mittit ad eos, qsi reserat iis, ip- n pto veritate vinculis iis gari. 4 pix si ιν triti interea si, & mi. v elim fide eoti stanti a Diu 'ire . o Dauineis Iesu. Dicti . me sempcc mecante. Ei ur. DAE 'bertim eo litus des en at ad omnes, pi aliquis chrismisi is ineo . uione , seu cum integritate , synceritate, ae puritate amoris instat sponsae dilectilliora ,