장음표시 사용
201쪽
'o Liber IV. Commentari j Literales & Morales,
tionia indicamentum4 In Magna autem domo non flum sunt vasa auria . ct a Veniearsed σ iunia, or Atilia: θ quadam qua deis in honorem , qua dam a tem in contia elia . In Ecclesia Christi sunt citrinis generas Chi istiani: quidam illustiea de eonstantes in fide & sanctitate: quidam vulgates , de infirmi: quidam inhonorificos usus, quidam in vilia ministeria deputati: hi sunt peecatores sordidi.& viles in Dei oculis.E quorum mero non mirum . quosdam fiangi quoad fidem, & e domo exturbari. Sed ne putes despe ratum de talibus. Ab ipsorum nutu id dependet;
nam cum diuinae gratiar auxit:o nunquam ipsis defuturo, si isti essera se emtinuatieris ab Hiu. peccato tum sordibus, e ι mox mas in honinem. Ianm Scatiam . emundatum , & gratia diuina exornatum : atque ita euadet itiis ad gloriam Ren ten ae Dei auteum instruitientum. ' Hine pende-vit iste ra micu Poenitentiae effectu . Dum scilicet gon ume va, contumeliae vile luteum,fractum inaureum
nem gloriam, ambitionem , murmurationi m. plati se in direndo de sideriunt: Sinoe vero iusti tiam, suem, chariareis sto auem cia a 3ι. qui De meant Domi m de corde puro, seu cum vel δDei seruis. Stiata. aviem . ct sine Asciplina, seu quae nihil habetit sensus aut capientiae veracis,li asiliones demta: sciens , qtita feneram lues, utu petiori Epistola scap. i. monui. Sertiam
aurem Domiri non oporteι hilare . seu pugnare verbis, rixati , altercari: seu manserium este ad innes, docibilem , patientem. Graece , aptum, ac parasum is darena . & sustinentem mores indisciplinatos , & infirmitatem proximi: --.estia codiripientem eos. qui resistunt te irasi.' Gra eὴ est , cuis mansitietudine eo νιpiens eos.
Quas immodestia st. Praesulem sine mancie
tudine delinquentem si, bd tum reprehendere.J iudio subdi A. quando Graece , si quando Deis, det. seu de tum eo p dem lita rei ιπιιiam. seu gratiae suae auxilio ad rq respiscentiam eos Geitaueiit. Ptodigus
enim ad paternam remeans domum': erronea histri ei a ouis recui rete cupiens ad ovile,& brachiis pa- Pi sute. Veitris ad pastoris humeris sint plaeide exeipi edi4 consisatio Sic exeipi Edi ii Rectore t Consessario sunt eu .. ς ῖ ς-
aperiunt oculos ad coσMose dam teritarem . de
res pistunt a diaboli laqueti , a quo captiui tene hantur ad Vsitis τοliantarem implendam , dum metatis illigabantur.
Praessicit, impios doctires exorituros,ὰ quibus oportet recedere. Hortarur Timotheum vi LAT .im tradat, quam ab ἱ- δε acceperat.
o C autem scito, quod in nouissimi diebus instabunt tem: pora periculosa: 2. crunt homines seipsos amantes, cupidi, elati superbi blasphemi, patentibus non obedientes, ingrati,' scelesti: 3. sine affectione, sine pace, criminatores, incontinentes, immites sine benignitate. q. Prodito es , protervi, tumidi, & voluptatum amatores magis quam Deta l. Ha - bentes speciem quidem pietatis, virtutem autem eius abnegantes. Et hos deuita: 6. Ex his enim sunt qui penetrant domos, dc captivas ducunt millierculas oneratas peccatis, quae ducunt ut varias desideriis; I. semper discentes. de nunqciam ad scientiam veritatis prouenientes. 8. Quemadmodum autem laniae, M Mambres restiterunt Moysi: ita& hi resistunt veritati, homines corrupti mente, reprobi circa fidem. 9. Sed ultra non proficient: insipientia enim eo tum manifesta crit omnibus, sicut dc illorum suit. Io. Tu autem assecutus cs meam doctrinam, institutionem, propositum, fidem, longanimitatem, dilectionem, patientiam, persecutiones, passiones: qualia mihi facta sunt Antiochiae, iconii , M Lystris: quales persecutiones sustinui, se ex omnibus eripuit me Dominus. I i. Et omnes, qui pie volunt vivere in Christo Iesu persecutionem parientur. 1 3. Mali autem homines, 5c se luctores, proficient in peius i errantes, de in c. O rem mittentes. 14. Tu vero permane in iis, quae didicisti, credita sunt tibi: sciensa quo didiceris. II. Et quia ab infantia facias litteras nosti. quae te possunt insitu e- re adi alutem, per fidem, quae est in Cluilio Iesu. 16. Omnis seriptura diuinitus inspirata, utilis est ad docendum, ad arguendum. ad corripiendum. ad erudiendum in iustitia: II. ut persectus sit homo Dei, ad omne opus bonum in-
202쪽
in Epist. Pauli ad Timotheum CisputesIIL ,
sicum; in Amia juim es m manifesta reis .mm ----bm. scia S illo tim δε i. Non proselent hi in sua ficta pietati, specie . quin ea detegatur, de suam spieima prodat ut in lucem: licui mani
ERS. I. I. 3. . s. s. 7. Hoc autem
uubui eu quae a temporibus nostris defluxura sunt usque ad suem inundi hi obtint te ina periculosis, Graece , dis cilia , molesta , quia homines petu eis futuri sunt ibi, sei licet vitiis notati, quae hi Paulus enumeralo Eseni namque i inesseipsos
.matites , suis commodis, suis luetis, suis voluptatibus seruien tes: plui.seta pecuniaetores: Qui arrogantes,iactabundi: Dpotis se honi, seu contu nullosi: parens, bcis non Aed en .
cum aliis uiuete pacifice nesciunt: cri Marores, seu calumniatores r in an inermes, seu gulae sciuientes, & luxuitae r i ires. seu inhumani, 2, luxuila de seritate assecti more bestiarum. ' Ex in trudelitas continentia enim solet eludelitas exorixi. sine seni nitate, Graece, non am c. bonis, scu bonos IIedum ma. non amantes. ' Signum suminae peruersitagnat perite s- tis est odio habete virtutis sectatorcs,cum viriai a est . - tiui amabilita, si a nata. t Hodii es. icu viola--- - tores amicitiae e proierui. Graece, leueb, uis labiles tumidi, seu typho supelbiae insati : ct io.
Aptatum amarores maesti quam Des. I Lbμι ea tecum quium putatu. ι,γrtit m atirem ema abneiagam es. seu peccata specie pietatis veram religionem conantur euertete. unde vim ipsus Pictatis abnegant,depet lunt. Et hos dem/u, seu reiice abs te, M sti ἐκ si , qti penet anι ὰ mo. seu se in domos insinuant suorum com pCndiorum causa : Gr tapritias citicunt mulaenu-Lti oneratas peccasti. qua uticuntur variu de sedotis,
seu doctrini, sui, sae iunt, ut mulierculae s bitam addictae sant, ut velut captiu is ea , Quolibet dueere Videantur ad sectandos erib res Ier mulieres μ Vndὸ eum D. Hieronymo crediderim, om G ncs haereses per mulietes propagiri coepisse.lti Genitio . Hae quidem peruersos suos magistios in agno peccatorum pondere grauatae insequuntur va riis addictae noxii, cupiditatibus υ per discen- ιιι, s nunquam Asientiam ceνitatu peraemenistri ι quia nunquam a magistiis illis syncera veritas proponet ut: sed e trotes, & salsa dog
nes,sed Sicut veto Iannes s Mambres restiterant olim M ob ha ct hi , esistunt inritari. lannes & Marabies suete illi Magi qtii Mos restiterunt apud Pharaonem.&cum eo in miraculis edendis decertatunt. Eotum nomina in Exodo Moses obticuit . sed Paulus ex traditione ediscens, hie explessit. Nee mirum, quia homines corrupti mente,ν νιbi cis frim. seu qui iudicium vitio sis affectibus eorruptum habent: unde eitca fidem eitauerunt. Seu iura non pra- festa Rit stati, Magorum phataoim. ' N ii Non potest quidem roteli diu insipiens occultari, maesi me diu iaspihn ii loquatur.J Tu istitem. 5 Timothee, assuinis is uς ut iumeam doctrinam, i, ii utionem, quam nosti esse synceram. & viuengi rationem , de inposities -- , seu finem. & scopum, quem nulli in euange . . Eando proposui: sum longanimitatem iurecatonem, parientiam, seu constantiam in s de, lenitatem erga perseeutores, affectumque, quo am cos, & inimicos in Domino complector: Nee ignoras ρι securiones, passoves, qualia mihi ficta sunt Antiochiae, Iconis, Lystris. In Graeco est , ctu alia generis ne uitius, sed die sua o miseeutiones, dec. Antiochia hienone ii syriae, sed Pisidiae vicina leonio,&L3 iliis , , bi Iudaeis seditionem concitantibus, lapidatus suit Paulus , at pene occisus Aa i 3.3 . Scis inquam, quales W ccitiis ei se limis,
nosi 1. 3. .i s. o. i7. Et e G . qas pis, Ure. J Et quidem quicumque volant pie ac religio,e tutine iis chis. I. s. seu in Chr st; timore , tersecutionem patiemur, ab haeret cis, ab inuidis , ab impiis, de non temet ab amicis, re cognatis. Qisa cum Deus hic iustis citos ti e tatribuere soleat labores in praemia virtutum ad satium
uberiora merita qtio modo qui pie vivitur, ζ' poterunt a iusto Deo suarum virtutum prae- zis .is,
inici Orete 3 J II iem homines, O F. - . tiuium. Nores pio ta/ni iti peltis, seu in sua impietate crescent. ' Vnuin enim peccatum Hellio vaum pecurem reddit hominem, di audaciorem ad alia I
perpetranda J Errantes et arit ipsi , es in ereo νem alios isti ηιes . ideoque duplicis pcenae .l . D. rei. ' Et quidem grauior admodam erit trana poena illius, qui alium traxerit ad errorem.
Tu vire permane in ηι, qua a met Mic iii, de . iiii proprio studio es a isecutus: O qua coaetas ι . di ad reeca tibi Episeopo , ut asserues , & promulges: tum si s a qua Liuieris , seu memor, te eam Docti inam a Deo, in eo mitii sterio didicisse, ac proinde debes de illius veritate esse securus. Et quia ab infamia sacras luteras nosti , qua re Issant iis 3 uri. ad Jalurem Hr sdem . qua .s in M. I a Iesu. Sactae litterae . queis a pueritia studium litasti te dirigere potuerunt ad fidem . Cluisti constanter retinendam , eum toties figuli, , & aenigmatibus de Christi aduentu, vita, morte, ac re sui rectione loquantur. Omnis Scriptura aluissetis in I irata Quis hi ad docen/um satiam doctrinam, is arguenuum coniatra haereticos, de peccatores, au corripiendiam morum corruptelam , ta erudientam in itisti ita , seu ad morum honestatem, di pei secti
nem suadendam : ιι possvis si homo D/i. de ad omne opa, b vim instructus. Hominem Dei vocat Episcopum, de Doctorem Euangeli eum. ς ςopus. κHi enim Deo soli vivere, de operati de 'i' bent. J
203쪽
lvi Liber IV. Commentarij Literales & Morales,
Monet Timotheum, ut assiduus sit in praedisatione. Suum obitum instare prae- disit. Rogat ut adse complexandum ultimo, Romam ineat. Amicos suo nomine saluere iubet.
EsTIFICOR coram Deo,& Iesu Christo, qui iudicaturus est vivos, ic mortuos, per aduentum ipsius, dc regnum eius: a. Praedica verbum, insta opportune, importune. argue, obsecra, increpa in omni patientia , 5c doctrina. . Erit enim tempus, cum sanam doctrinam non sustinebunt, sed ad sua desideria coaceruabunt sibi magistros, prurientes auribus: A. dc a veritate quidem auditum auertent,
ad fabulas autem conuertentur. I. Tu vero vigila, in omnibus labora , opus sacEuangelistae, ministerium tuum imple. 6. Sobrius esto. 6. Ego enim iam delibor, dc ecmpus resolutionis mcae instat. 7. Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui. 8. In reliquo reposita est mihi corona iustitiae, quam reddet mihi Dominus in illa die iustus iudex : non solum autem mihi, sed & iis qui diligunt aduentum eius. Festina ad me venire cito. 9. Demas enim me reliquit, diligens hoc saeculum, de abiit Thessalonicam : io. Crescens in Galatiam,Titus in Dalmatiam. I . Lucas est mecum solus. Marcum assume,& adhuc tecum: est enim mihi utilis in ministerium. i 2. Tychicum autem misi Ephesum. 13. Penulam,cuam rc liqui Troade apud Carpum, vemens affer tecum, de libros, maxime autem membranas, 1 q. Alexander aerarius multa mala mihi ostendit; reddet illi Dominus secundum opera eius : quem de tu deuita: valde enim restitit verbis nostris. 36. In pri a mea defensione nemo mihi affuit, sed omnes me dereliquerunt : non illis imputetur. i T. Dominus autem mihi astitit, ecconfortauit me, ut per me praedicatio impleatur, & audiant omnes Gentes : dc liberatus sum de ore Leonis. 18. Liberauit me Dominus ab omni opere malo: δί saluum faciet in regnum suum caeleste, cui gloria in saecula saeculorum. Amen. i'. Saluta Priscam. de Aquilam. 8c Onesiphori domum. 2 o. Erastus remansit Corinthi. Trophimum autem reliqui infirmum Mileti. 2I. Festina ante hiemem venire. Salutant te Eubulus, de Pudens, de Linus, de Claudia, de fratres Omnes, 22. Dominus ictus Christus cum spiritu tuo. Gratia vobiscum. Amen.
ERS. l. 1. 3. 4. s. Testificor coram Deo, s c.JlRogo, obtellor, adiuro te coram Deo Patre , & Iesu
Christo filio eius , qui indiciatu-rim est vitios illos,qui iudicij tempore viui inuenientur, qui tamen mortem subibunt,& vitae restituentur: ct manuos antea : per aduentum ipsinu, ct Regnum eius: qui inquam Christus Iesus cunctos homines est iudicaturus, cum veneris e superis tanquam Rex omnibus beatis comitatus. Quid post tam solemnem obtestationem , & adiurationem Paulus , Timotheo requirat 3 Praedica, ait,verbum Euangelicum : insta praedicationi Opportune importune prouerbium sapere credidcrim seu assidue,& instanter : argue , seu argumentis conuincere peccatores stude, obsecra, seu adhortare : increpa in omni patientia st doctrina , errantem reprehende. , sed ea seuera mansuetudine , ut illum errasse doceas , de ostendas, te illum corripuille non ex vindictae affectu, sed ut ei viam veritatis ostendas. η Co reptio errantis ut proficiat eum mansueti id ine Ux ζ0 teptile ondiri debet. J Erit enim rempui, cum D m mansue rudi doctrinam nonsostinebunt,seu ferre non poterunt, ne eoudin nec se illi dociles exti: bebunt :sedias deside- tur.
ria vana , εc carnalia satisfacienda , coacerua-
btini 1ibi temere de sine delectu magistros . seu eos admittent non ab Episcopis immisses, aut ordinatos : sed quod plebs ipsa depoposcerit, aut qui seipsos licet inepti sese obtruserint. η Nunquam non est circa apii tudi- sus ectus estne in suspectus , qui sine Praesulis approba ςixς px xv tione , aut electione sese docendi ingerit mi- h.'' ksuit, ni sterio. J Asciscent inquam sibi magi- approbatiostros prurientes auνιbim , seu eo quod pru- ne, docendiriant auribus , id est, quod ament audi--i re noua , curiosa, nugatoria : ct se a ti,i 'a
rate auditum avertent, ad fabulas autem con-
Wrtentur Iudaicas, aut haereticorum. Ue T. 30xu reor, ne & hoc tempore a nonnullis quae- ti, biε' i trantur praedicatores, ut auribus pruriant, seu euut ad au- ut fabulis , de nugatoriis sermonibus , quos ditus delς illi iacris Scripturae locis indigne coitimis. ωWψ μ' .cent , inutiliter , imo noxie delectenturqTu veri vigila , ut hisce cunctis te oppo
nas malis : in omnibus labora, pro Euange- --
lio placeat tibi in omnibus actionibus arum
204쪽
in Epist. Pauli ad Timotheum. caput Ili
s sic Graece, sustinete: Euangeli D,
icu Euangelio praedicando insiste : ntinisteriunx ruum impia, seu in munere tibi a Deo iniuncto ita veriare , ut nihil eorum omittas , quae a fideli Euangelii ministro iure exiguntur. Subrins esto, Graece, vigila , ut praefata plene perficias. 2. Vc s. 6.7. 8.9. Io. it. 2. Ero enim iam delibor, Dam morum σς J Oportet quidem ut deinceps diligentia Ο uberiore vigiles adEcclesiae profectiim,quandoquidem laboris socius esse non potero. Ego enim tam delibor, Graece, pro libamento offeror, de immolor, sanguinem meum pro libamento
Deo oblaturus: & tempus reflutionis, seu mortis meae instas. Σοnum certamen certant, quia
pro fide Christi praedicanda, multas a filietiones subii: eursum conbuminaui, iam prope absum a meta , vitae etenim serminus
instat : fidem seruaui, fidelem me Christi Domini ministrum Hidui exhibere. In reliquo, seu quod attinet ad laborum mercedem: posita ut mihi corona iustitia praemium laboris , vita aeterna , quae quidem corona iusta Iudicis sententia mihi ad rudic.ibitur. Quam pud se repositam nunc reddet iustus iudex mihi in ista die resolutionis meae : non solism au-tim mihi, sed ct iis, qui diliguvi aduerium eius ad particulare iudicium , quia sibi be- Iusti piἰuil, ne conscij sunt recte factorum. Hoc pro pium est die be viventis priuilegium , iudicii horribi.
iudicii borii-lis impiis non solum non timeres, imo &mere' se V 'iligere , & alacriter expectare. t Festina,
Iaeritet eae i aque ad me venire cito antequam hyenis vel
tuum ad uelitum impediat, aut retardet imbribus irruentibus : tua enim opera valde indigeo. Demas enim me reliquit. diligens magis hoc seculum, seu huius vitae commodis pacificc frui, quam mecum incommoda subire.
Non tamen recessisse a fide significatur.ὶ Et abiit et hessalonicam, siue ut suis priuatis rebus vacaret , siue ut procul abesset a periculo. Crediderim Thel Ialonicain suis leeius patriam. Crescens mi istas , me profectus est ad Euanselium praedicandum, in Galatiam e Titus ad idem ministerium in Dalm riam abiit. Lucas Euangelistast est mecum solus. Ideb Marcum astume, ct affer tecum. Intelligit Ioannem cognomento marcum Barnabae consobrinum , cuius mentio fit Ach. a. est enim, ait, mihi utilis in Evangelii mini-
Motte insta- flerium. Etiam cum sperabat Paulus obitus te, debemus diem iam instantem curabat Euangelij propa- ita, .dic gati Oi i addi ministrum. Quia obitu instantelius studere. debemus seruentius virtutis operibus studere.J Dchicum autem misi Ephesium, ut vices Timothei Ephesini Episcopi Romam euocati, Ephesi suppleret.
Vers. 33. 4. s. 6. Penulam, quam reliqui,
G. J Penula est vestis genus aptum imbribus, ae frigori depellendo , quo potissimum iter
agentes uti assolent. Hispanὸ diei mus , Ea-Iandram Penulam , 5 Timothee, quam reli qui Troada apud Carpum, vemens affer tecum: tibi enim proderit ad itineris commoJ tatem,& mihi pol modum ad frigus depellendam. Laboriosum plane est docendi , & praedi- Labotioso candi munus, cui debet commodum aliquod docendi, de adhiberi. J Et simul asset libros, maxime auia praedicandium membranas e libros, inquam , sacrae Scri- 'i . .: pturae . & membranas speciatim quas manu dum aliquod mea seripsi. Corpus vir sanctitate egregius, adhiberi. cuius memoria celebris est apud Dionisii Areopagitae Epistolam s. ad Demophylum, ubi insignis huius Diui visio recensetur. Alexander aerarius , seu aereorum vasorum faber multa mala mihi ostendit , seu intulit. ' Ati i. affectus Pauli ad subeundum labores tantus te, .idenrueerat, ut vulnerum dirorum executio ei solum solum tendi ostensio eorum videretur. J Reddet Eli Domi. a longe, non m secundum opera eiust quem ct tu deuita . seu ς ςςψuom
tibi ab illo caue ι valde enim restitit Nerbis nostru , seu praedicationi nostrae. En Vnam dc Maena Coni non exiguam officii concionandi molestiam eicinatorum subiici idiotarum censurae. Faber aera ius Solestia es audet verbi supremi Conciolinoris Pauli subitet idiois
subcensere. t D prima mea a es e, seu quam tae. in primis meis vinculis feci, nemo mihi afuit, seu patrocinium impendit : sed omnes me dere liquerunt , non tamen illis imputetur; hoc enim diuina actum est prouidenti Quim Pro Piortium est prium sanctorum est alborum desectus excu- facto is aliosare.J rum desectus
hi astitit, cte. J Profectb inihi ab omnibus
derelicto Deus adstitit , & ine confortauit.' Nam cum desunt humana auxilia, prom-Cu humanaptius diuina accurrunt. J Consortauit me, inia auxilia de- quam , Deus, ut per me vinculis exutum Pra. dicatio impleatur, seu compleretur,& absoluere- aeeutiuatitur : ct audiant omnes Gentes, seu ut multis
adhuc Gentibus possem praedicare : ct ideo liberasus sum de ore Leonis , seu Neronis, qui Leonis sesitatem aemulabatur. Liberauit me Dominus ab omni opere malo , seu ab omni pec- Cato, non enim palliis fuit, me superari aduersis : ct saluum Deire in Regnum so in caleste. His autem laboribus caelestem assequar felicitatem , Domino largitore , cui gloria inscula seculorum. Amen. Saluta Priscam, ct Aquilam. Vide ad IRom. I 6. 3.) ct Onesiphori δε- mum. Hunc primo huius Epistolae capite laudauit Apostolus. Era Ται remansit Corinthi. Huius etiam . mentio fit ad Rom. I 6.12. Trophimum autem reliqui infirmum Mileti. Huno ille Episcopum Arelatensem, ex Anselis accepi. Miletus est Asiae urbs non longe ab Epbeso distans. Festina precor, ante hiemem venire, ne imbribus tuus ad solatium meum retardetur aduentus. Salutant te Ebulus , s Claudia, ct statres omnes, seu omnes Cliti- ,stiani. Pudens vir erat apud Romanos cla rissimus ordinis Senatorij, pater sanctarum virginum Praxedis , dc Pugentianae. Linus Petro proximus rexit Ecclesiam. Dominus Iesus Christus eum Spiritu tuo, seu tecum per gratiam adsit. Gratia vobiscum. Amen.
205쪽
Titus utroque parente Gentilis , Gramus & Corinthius ob insgnem
morum innocentiam , sanctitatem , de castimoniam extreme
Paulo charus, unde δέ suum vocat filium id fratrem: ab eo fuit creatus Cretae vicinarumque Insularum Archiepiscopus. Ad eumque hanc scripsit Epistolam anno a morte Domini vigesimo sexto ex loco vibcino Nicopoli Macedoniae anno sequente, postquam Archiepiscopa tui fuerat ille praefectus.
Docet Titum, quales debeat ordina re Episcopos adpassores Vrbium sibi commissarum. Et quomodo debeat fraenare Cretenses , ne in Iudaismum delabantur occasione commerci' cu m Iudaeis, qui in Creta degebant. AvLus seruus Dei, Apostolus autem Iesu Christi secundum fidem electorum Dei, εἰ agnitionem veritatis, quae secundum pietatem est. t. in spem vitae aeternae, quam pro milit qui non mentitur. Deus, ante tempora saecularia: 3. manifestauit autem temporibus suis verbum suum in praedicatione, quae credita est milii secundum praeceptum, Saluatoris nostri Dei r q. Tito dilecto filio secundum communem fidem, gratia de pax a Deo Patre, Se Cluillo Iesu Saluatore nostro. s. Huius rei gratia reliqui te Cretae, ut ea quae desunt corrigas, de constituas per ciuitates presbyteros, sicut de ego disposui tibi. 6. Si quis sine crimine est, unius uxoris vir, filios habens fideles, non in accusatione luxuriae, aut non subditos. 7. Oportet enim episcopum sine crimine esse, sicut Dei dispensatorem: non superbum , non iracundum, non vinolentum, non percussorem, non turpis lucri cupidum: 8. sed hospitalem, benignum, sobrium, iustum , sanctum, continensem, P. amplectentem eum, qui secundum doctrinam est, fidelem sermonem e vi potens sit exhortari in doctrina sana, de eos , qui contradicunt, arguere. Io. Sunt enim multi etiam inobedientes, vaniloqui , & seductores ; maximEqui de circumcisione sunt i s r. quos oportet redargui: qui uniuersas domos subuertunt, docentes quae non oportet, turpis lucri gratia. ia. Dixit quidam ex illis, proprius ipsorum propheta: Cretenses semper mendaces, malae bestiae, ventres pigri. 13. Testimonium hoc verum est. Quam ob causam increpa illos dure, ut sani sint in fide. 14. non intendentes Iudaicis fabulis, de mandatis hominum, auersantium se a veritate. I s. Omnia munda mundis: coinquinatis autem . & ins delibus nihil est mundum sed inquinatae sunt eorum te mens de conscientia. 16. Confitentur se nosse Deum. factis autem negantaeum sint abominati, de incredibiles, M ad omne opus bonunis probi.
206쪽
in Epist. Pauli ad Titum 1. Caput L
Vt iis qui ERS. t. 1. 3. 4. Paulus seruus Dei
se. J Paulus Dei semus, Annotiti aditem Iesu Christi ecundum fidem electorum Dei, seu ad hoc missus, sunt a Deo electi , fidem annuntiem, qua effectum electionis , qui est salus aeterna,
consequantur , per agnitionem veritatis Euan
gelicae , qua secundum pietatem est, seu quae
edocet, ut pie vivamus, in spem vita aeterna. seu ut confidenter vitam aeternam possimus speraxmνIὸ .iuen- re. ' Impie enim viventi quaenam firma salii ei haud firma tis spes J ctuam quidem salutem promittis Deus spes salutir, ipse, non mentitar , -te tempora saecularia ante mundi constitutionem , antequam esset temporum cursus, seu ab aeterno praedestinauit
apud se aeternam felicitatem suis fidelibus eleactis impendere. Manifestauit antem temporibus suis verbum suum in praedicatione , que credita est mihi secundum praceptum Saruatoru nostri Dei.
seu temporibus verb praelapsis per Propheta- . rum Ora , de praesentibus suam promissionem illam, seu decretum de electorum salute manifestavit Deus per Euangelij praeconium , ad quod proferendum ego ex Christi Domini praecepto ego sum delegatus. Tto dilecto si lio secundum communem fidem, & spiritum, quo ego te in Christo genui, gratia, ct pax a Deo Patre, Gr Christo Iesu saluasore nosbo multipli
O. 6. . 8. 9.to. s. Huius rei gratia, .l Archiepiscopum te o Tite, Cretae constitui, de ibi reliqui te, ut qua desunt, seu quae adhuc restant corrigenda diligenter corriῆas : sconm- tura per Insulae magnae Cretensis , Ciuitates
presbyteros, de Episcopos, hos quidem in mai ribus urbibus , illos verb in minoribus ad Parochale munus : sicut ct ego lain diffosui, seu
praecepi tibi, Tales autem viros eliges ad haec Obeunda munera , quales verbo descripsi coram , de nunc rudum calamo describam. Si eris siue erivrine est, ut nullus eum meritδ in crimen vocare, boni scilicet nominis de famae Episcopatui& praenyterio dignus erit. Dum tamen sit etinius uxoris vir, seu si uxorem habeat, qua ei est,ad sacros Ordines recipiendos,recedendumὶ aut habuerit, non tamen secundam acceperit: silios habeni Delas, seu Chri sti fidem professos, non in ac sationem luxuria, aut non subditos, ceu qui luxui non se addixerint comessationum, de compotationum : aut subiecti elle parentibus, & maioribus renue
Qui filim tint. M Filios Disse aut non fuisse luxuriet ad
cupidum , seu captantem undique luctum , re pugnante etiam honesti ratione: sed hospitalem, benignum, sobrium Graece, strudorem iustum, tsanctum, leu qui innocentem inter homine, degat, de erga Deum pius, ac religiosus ex stat, continentem, seu cupiditatum refraenatorein earum maximE, quae sunt a libidine ramplectentem eum, qui secundum doctrinam es , sirilem sermonem , seu tenaciter 8c mordicus retinentem verae, fidelis, & exploratae certitudinis do ianam. Vt potens si exhortari in doctrina sana , cst eos, qui contradicunt, arguere, seu qui idoneus sit exhortari ad pietatem de firmis scripturae testimoniis hostes veritatis conuinceIe. η Si Qui pletata enim Praesul hisce virtutibus non praefulgeat, non praesul haud potens erit alios ad pietatem adhortari. get,haud p Dum abnegat moribus, quod verbis affirmat.J in II. . Sunt enim multi etiam inobediemes Ecclesiae praescriptis, seductores, qui errores disteminant inter fideles, ut eos a veritate abducant: vanιloqui , qui vana proserunt ac nugatoria verba, queis stultos venantur. Ad horum numero maxime adduco eos , qui de circumcisione sum.
seu qui Iudaismo fuere conuersi, & simul cum Christiana religione Iudaisinum edocent
retinendum : quos oportet redargue. Ex Graeco,
quibus os obturare , est nece ilarium. η Eos ' ζ',
equidem aemulantur nonnulli Proceres, qui fa- iponem iri'. stum saecularem Dei ope contemnentes , de eum Sc stet ineuntes Regularem statum, postmodum aliam ad Reli-
primo seruore deficientes, saeculares reiectos ζοφς N 'mores ad Religionem trahunt, de simul perse μ' 'eboni de saeculo impossibile obsequium litare contendunt. J quidem uniuersas domos Dbvertunt, docentes, qua non oporaci, turpis lucri gratia.
Merst 2.3 3. 3 4.i s. 16. Dixit quidam ex illis , .l Epimenides quidam Poeta Cretensis,pro prius eorum seu Crerensium propheta de eis
dixit Graeco carmine: Cretentes temper mendaces, malae bestiae, ventres pigri. Totus verinsus exameter Graecus sic vertitur: Cres semper mendax, mala bestia venter, Iners est. semper mendacer r Inde virium prouerbium
Graecorum, quibus CretRare, idem est quod mentiri.' Annon licebit mihi νο Cre in Cri Criurare le/
commutare 3 Certe nonnullorum oratorum
criticas clausulas prudens mendacia reputabis.J Mala bestia appellaritur , quia ad nocendum procliues, bestiarum instar, quae morsu nocent , aut cornu petunt. Ventres autem pigri,qnod otio ac ventri indulgent. TVtimonium hoc verum est. Noverat hoc Paulus & fama publica . Se experientia doctus. η Nec enim allere-Nonerede
retex sola sania,quae saepe mentitur,veram pila D'6ώ, de Cretensium vitiis relationem illam, nisi ip- .ua tu,'' e si dictos, aut inobediem , quid prodest, aut se oculis experimenti lustrallet. Edocens circa tuliti tem-
., i. tisi ossicit patris electioni ad presbyterii aut Epin famam proximi non credendum auditus testi- monio, nisi
est ad regen- copam s munus 3 Multum quidem. Qui enitndam Eccle nesciuit filium regere ,& corrigere, quomωdo
mes; , Rixua exit Ecclesiae Rector.J ' Addiderim. ex
filii mole, filiorum, Sc famulorum moribus documentum palεtum eol- sumi quales patris,seu domini mores existant.Jligi ailoleat. Quod autem ad mores nominatam pertinet. Oportet Episcopum sine crimine elle , sicut Dei dispelisatorem , seu ministrum in Evangeli j ac sacramentorum dispensationem : non δε-
perbum , seu audacem , elatum, non iracundum: non vinolentum : non percussorem,non turpis lucris P. Ant. de Esc. de Mend.SS. in Scra. IX. P.Lmonio lingulari, nisi visus testis alter acce, IR dat.J Quaesieris vero cur Epimenides proph ta R'illarum vocitatur An quia a suis habitus fuit Propheta Sic Laertius. An quia omnes Poetaentes appellantur An quia librum de Oracu
lis seripsit 3 η Crediderim prophetam fili se vi Ia aifiu,
nuncupaturi V quia scripsit vitia agnata gentis parentum se.
suae, quod perinde est, ac posterorum vitia post praedicere. Nam vitia natiua parentum sere in posteros derivantur. J suam ob eo incre
pa illai 4m, visasi uis in fas: vi integritarem
207쪽
isc Liber IV. Commentarij Literales & Morales,
fidelis doctrinae conse tuent, & quidquid contrarium ei Gesseritur, tespuant. Si Cretensum crimina erant mendacia,crudelitas,& ventris ingluuies , de quae ex gula procedit luxuria : cur Paulus Titum hortatur, ut rigide cum illis agat, ut sani de constantes sint in fide, de non potius vi ab illis vitiis ab Illabantur, quibus erant insecti. Certe qui nimium hiscet vitiis indulgent, sic solent excaecari, sic caele illa dc spiciunt, ut alieni a fide omnino vidcantur.lVt fani, inquam , in fide snat, non interi entes
mi ura fabulu , ct 11 andasti hominum AMU-ιium te a veν itare. Taxu hic Apostolus non omnium hominum mandara: sed eorum, quiveritatis aduersarii ostendebantur, fabulas Iudaicas vibiti tuentes, & legis Mosaicae caere-ΠΥonias, & ciborum delectum ab illa praeceptum volebant pol h Baptismum retinere. Om-
Iibus nihil est mundum : sed inquinata sumi eorumor mens, est conmentia. Christianis Christi san guine in Baptismo mundatis nullus est cibus velut immundus vetitus italidelibus aut e Iudaeis est mundus nullus est cibus. Nam vel abstinent ab illo, vel comedunt: si abstinent, peccant superstitione, quia putant se debere non comedere : si edum . ex coninentia erronea delinquum,ciam enim putent fas non elle illis vesci, uti lex Mosaica imperat, non tamen abstinent. Hoe significant verba illa: Inquinata sunt eorum mens, ET conscientia. Confitentur bi se nos Domfactis autem negant. Verbis profitentur fidem, ficta autem minime illi professioni respondent : cum sint abominati, ct incredibiles, ct ad
omne opus bonum reprobi, seu cum stat execra
biles, s Graece sic) impei suasbiles, & vitio suo
Edocet, quonamnodosenes, amra tumores, serui sint instituendi.
V autem loquere quae decent sanam doctrinam: 2, Senes ut bos tint, pudici, prudentes, sani in fide, in patientia :
. Anus ii militer in habitu sancto, non criminatrices, non mulso vino scrutentes, berie docentes: q. Vt prudcntiam doceant adolescentulas, ut viros suos ament, filios suos diligant, y. Prudentes, castas, lobrias, domus curam habentes, benignas, subditas viris suis , vi non blasphemetur verbum Dei. 6. Iuvenes similiter hortare ut sobrij sint. 7. In omnibus teipsam praebc exemplum bonorum oporum, in doctrina, in integritate, in grauitate. s. Verbum sanum, iri eprehensibile: ut is, qui ex aduerso est, vereatur, nihil habens malum dicere de nobis. 9. Seruos dominis suis subditos esse, in omnibus placentes, non contradicentes, o. Non fraudantcs, sed in omnibus fidem bonam ostendentes: ut doctrinam Saluatoris nostri Dei ornent in Omnibus. i i. Apparuit enim gratia Dei Saluatoris nostri omnibus hominibus, 12. Erudiens nos, ut abnegantes impietatem,&sacularia desideria, sobrie, iusto, S pic vivanaus in hoc saeculo, 3. Expectantes beatam spem, & aduentum gloriae magni Dei, & Saluatoris nostri Iesu Christi: a 4. Qui dedit semetipsum pro nobis , ut nos redi nactet ab omni iniquitate, & muta daret sibi populum acceptabilem , sectatorena bonorum operum. I. Haec loquere, & cxhortare , & argue cum omni imperio. Nemo te con
1 ERS. i. a. s. η. s. ri autem loquere qua
eritiniores.σ nae consentanea omni hominum sexui,& aetati serui sim in. accomodata. Seuer hortare, τι πιν sint. Graeca
v K. ' . . significat sobrios, & vigilantes, circa familiae l. e te, ςgin cn. Non autem , utiliter recto suorum rum regi- gimini studebunt, nisi ipsi morum sebrieta mε. sobrie- te praefulgeant. l sim de pudici, marini sietate pi*iol Graece & graues. ' Quod enim in iuueni- ubata ;4 oti minus grλue, &ummaturum, in se uene est im-nibus est iuucnilis impudicitia. J Sint & pr Oiutitarim intra . sam in sidae uiliciane , oe Pasietitia. Sani erunt in fide, s constanter eius prae- scripta teneant, & seruent: in dilectione autem , si Deum, & proximum feruenti ais chii prosequamur; in patientia verδ, si ita tole
rent aduersa , ut non excidant animo. η Me
mores, quod labores inter Dei beneficia annu et I ' P
meremur, imo iustas luc sint praemia virtutum imb&ki ad uberiorem gratiam acquirendam.Vnde Pau- tutum his
lus postquain descripsi senum grauitatem, P mium pudicitiam, fidem, & charitatem, addidit, In Patientia. Quasi agnatum esset his virtutibus praefulgenti, dira pati in praemium iustitiae. l.Anis similiter in habitu sancto, decenti scilicet, qui sanctimoniam, & religionem ei aetati coim Iuris sueto
gruentem redoleat. Anus enun iuuenili utens,& pr
208쪽
m Epist. pauli ad Titiana. a . Caput III.
trices, quae lites serant: non mira vi semientes, Ebrius man- seu deditas. Certe qui ebrietati indulget, vino i pNςst in seruit, et obedit impia , & noxia semper imperanti. J Bene docentes iuuenculas aut familiae ministros non . mala non turpia : sed bona , &ille bene do. honesta. Ille bene docet,qui docet uti- ς ε qui do ita ' Hortare itaque anus, ut prAdemiam δε-
perantes faciant adolescentulas. Loquitur de adolescentulis tam nuptis quam innuptis : ut Non omhea viros ses ament , ut filios tuos alligant. ' Quid Daries vere necelsum fuit matres hortari, ut diligant filios, tu, Eis est si x m agi atus sit matribus amor in eos, quoslum di i et V Qt cruciatibus fuerunt enixaeξCerte non omnis eos, qui eos matrum in filios asse. tio cst verus amor, sed
odium. Illa solummodδ vcre diligit filium,quae illum dirigit ad virtutem, de errantem corripit. Vnde verbum illud. Vt diligaui filios, ego sic legerem . Vt αι rigant Πιυ.JPraeterca eaS cdoce,ut lint prudentes, casta, sobria.domiti curam b ibentes. Ad uxorem namque potius attinet quam ad riti, qui non maritum quotidianos linia plus ad victam dicsid. x D- pensare. Vnde taxantur nonnulli mariti qui ex sum=u ὰ ς inconfidentia vel animi laceria sibi retinent or Miationem. dinarii sumptus nimiam distributior iem. i Be nigna, subdita viris suis: ut non blasphemetur verbum 2 ei,seu ne C liri lii an a docti ina male audiat apud infideles, quasi contraria vitia doceat, aut
Vers. 6. 7. 8. s. o. Iuvenes si liter hortare To.J Hortare iuuenes,ut sobrij sint, senes aemu- lando. In omnibus teipsum prabe exemplum bonorum operum indo 'riva. ιu iutegritate, ingrauitate.
Seu cum doctrina Euangelium protuleris, teipsum exhibe recte operantem, id erit loco doctrinae aspectantibus. Bona enim opera concionatoris vocalia sunt & elsieacior doctrina, Coneἰonato. quam quae verbis exponitur. J Vrebum sanum, ris bona ope. & irreprehensibile praedicans profer,doctrinain st nempe orth odoxam,sanam, & integram : ut is, uario 'Ru ---, seu aduersarius Iudaeus, aut Gentilis, vel haereticus, vereatur, pudefiat,confundatur : mhιl malum habens dicere de nobis. Sermos autem edoce dominis suis subditos esse, in omnibus his placentes heris, quae diuinae legi non
Tepugnant: non contrassicenter, D. Ambrosius doctiina.
legit. Nun re Iunguntes. Hispane gixeris. Qia ramuli res. voean re fondones. Famulus enim vel famula, poni me ,
queis est responsandi usus, fiunt heris intole- Σ ali et
rilbiles. J Non stati antei, seu sussurantes, sed in omnibus sidem bonam octendentes. seu cum mittuntur ad victualia de more ementes fidelitatem vel in minimis sectantes. ' Vilissimi vii stimiani. animi, ne dicam Iudae imitatoris est ille , qui pede pecunia sibi credita vel teruntium detrahe- , Ire audet.J nsilicet doctrinam Saluatoris nostri ieiunitum Dei ornent in omnibus, ; seu ut probis moribus detrahete. suis apud heros commendabilem esse Euangelicam fidem & doctrinam ostendant. VcV. l. 2. t i. 3 .is. Αρ ruit enim gratia Dei. 9c.J Prosecto decet nos Christianos omanes senes , anus , iuuenes , iuuenculas, seruos,&c.sancte vivere iuxta praetcripta hactenus tradita, nam in Evangelij luce diuercuitur. paruit, Graece,illuxit enim gratia , de misericordia Dei in Christi Domini saluatoris nostil
incarnatione omnibus hominibus. erudaeus nos . vi
AEbuerantes impaetutem, infidelitatem, idololatriam , & omnem superstitionem, Jc sa. vlitria. aeria, seu mundanas concupiscentias. Sobrie. 2 ιιι ste , cst pie vitiamus in hoc suculo e expe citantes , leu interiin dum expectamus beatam stem , seu promi isam beatitudinem, tanquarn . ibonorum huius vitae operum praemium. Et a Luintum gloria magni Deι, seu gloriosum Christi aduentum ad iudicium , a saluatore nostro Iesu Christo die noui sinia proferendum : qui quidem dedit seme:ipsim pro nobis , τι nos redime ἀνα ab omni iniquitate : ct mudaret sibi populum acceptabilem, seu peculiariter electum : seiaio- Qui opetarem bonorum operum, seu ingenti studio virtutis pia negligo opera cape flentem. ' Qui igitur negligenter, δc velut coactus opera pietatis exercet : indi- .s electum camelicum obiicit, se ad populum Christi ele- Christi po-ctum non pertinere.J Hae loquere, ct exhorta. pulum non re. auus cum omm imperio, seu plena liberi te, I, Elabi .
&auctoritate. Nemo to contemnat. Ita re gere Geolaiis eo in tuo munere, adeo irreprehensibiliter vive, munis despi-Vt nemo te contemnere audeat. Sacerdos nam- cirur, cum viaque uti saecularis communis despicitur, cum vi- 'tam exerit saecularem.
Pergit, morum correctionem per, in propter christum inculcare.
D M o N E illos principibus & potestatibus subditos esse,
dicto obedire, ad omne opus bonum paratos esse: 2. ne minem blasphemate , non litigiosos esse, sed modestos, omnem ostendentes mansuetudinem ad omnes homines. 3. Eramus cuim aliquando & nos insipientcs, increduli, cr-rantes, seruientes desideriis & voluptatibus variis, in malitia,&inuidia agentes, odibiles, odientes inuicem. 2. Cum autem benignitas 5e humanitas apparuit Saluatoris nostri Dei, s. non ex ope Iibus iustitiae, quae fecimus nos, sed secundum suam misericordiam saluos nos fecit per lauacrum regenerationis & renouationis Spiritus sancti, 6. quem effudit in
nos abunde per Iesum Christum Saluatorem nostrum: I. ut iustificati gratia ipεsius, heredes simus secundum spem vitae aeternae. 8. Fidelis sermo est: dc de his vo-
209쪽
wῖ Liser IV. Commentati j Literales & Morales,
lo te consimare: ut curent bonis operibus praeesse, qui credunt Deo. Haec sunt botana & utilia hominibus. 9. Stultas autem quaestiones, de genealogias ,& contentiones , de pugnas legis deuita, sunt enim inutiles, de vanae. ici. Haereticum hominem , post unam de secundam correptionem deuita: I r. sciens quia subuersus est, qui eiusmodi est, de delinquit,cum sit proprio iudicio condemnatus. G. Cum misero ad te Artemam, aut Tychicum, festina ad me venite Nicopolim: ibi enim statui hiemare. a 3. Zenam legi speritum, & A pollo sollicite praemitte, ut nihil illis desit I . Discant autem de nostri bonis operibus praeesse ad usus necessarios, ut non sint infructuosi. r s. Salutant te qui mecum sunt omnes: saluta eos,qui nos amant in fide. Gratia Dei cum omnibus vobis. Amen.
ERS. I. I. 3. 4. s. s. 7. Admo
M altis, e 4 Igitur admone Cretentes tuos principibus o mi saribus, Magistratibus sibilitis esse desolvi seu imperio eorum obe dise ad omne opus bonum a principibus de
s piis Magisti axibus iniunctum, e in paratos.
stilom impἡ -bρπum , iat. Nee enim possunt ad ma Do malo o tum opus eorum impetio obedire. J Monebedire. praeterea illos, neminem bla thema eseu conuitio lacerare quemquam: nou . se Iitigiosos , seu
rixarum amantes; sed modulos, mites, humanos, omnem ostendent/s M. V. t inem ad omnes homines. Eraratis enim aliquando s nos insipientes,stiu-ti se Graee ) inconsulit, inritatis erranus, sesententes desuritu,s wlvιaribus variis in malitia. ct inuid a uenies.seu petuet state affecti, ad bi- Ciomnis est Io, digni , Odi ni ei inuicem Praemit. ψη tit Apostolus, Erauus aliquanus insipientes, seu
. i. stum: mox autem illa vitia recenset. Visellicet innuat, omnino elle stultos, qui audentreeeatot sa. perpetrare delicta J illud pondera : Epamia. cibus pecea- nos i ipientes. O. J prosi et ut se etiam ali-
. c: ia,' qu do orassete , ut errantes C tetenses faelitu, ii, , i his, ad sit erroris agnitionem alliceret . de illum
uti se suisse profitendi animum adderet.J Sie D. Ignatiuspeeeato tem. Pater meus quendam virum, qui non audebat
D. ignat us ex rubore eonfiteti peceata, ad ea facile profi- Iti his tim xenda allexit, propria ei iuuentutis delicta mi
est'. . , qua fecimus nos ,sa secundum sis mis
s naul iris Dei erga homines amor δe dilectio sese ostendit nobis offerens Filium suu in , non merito operum nostrorum, sed propter suam miserationem gratis quidem , pet Baptismum, quo exterius fuimus diluti,intus tegenerati sumus in Dei filios per gratiam adoptionis, de renouamur, de noui homines essieimur Dei amici per gratiam Spiritus sancti, quem Deus e faciis in nos Mauri . largξ, copiose . per Iesu Christum saltia orem nast tirae in iuItificari gratia 'sui, seu a peccatis abluti, de iustitia donati,M edi simus stetinacim opem vita Herna. seu iam incipiamus sperate, de tendere ad Regni caelesti, haereditatem. Vos 8. s. io. i. Ad lis sermo est, die. J vera sunt, decerta, quae dixi. Eι L his mola ιι e fimare , seu iterum atque iterum inouere : in
einent bonis operistis prae s. qui credunt Deo. seu ita bonis operibus ineumbere, ut aliis sint duee, ad eadem bona opera exponentes si Vt ri i leni exemplum. ' Quilibet recte operans magiste--Et imrium exercet in silentio. Exemplum enim sine quilui disti. linqua loquitur, de efficacius quam Rhetorica diserta verba ad aemulationem persuadet. Vird Erecte operantes maestim velut magistri euncti, aspectantibus .l me savi Mna O vidia hominimbus, seu quae praemisi agere, honestum est, de utile. Stulti aureis quastiones o genealogias, ct contentiones. ct pugnas legis, seu stitiles Rabinorum disputationes circa legem Lutia. respue. in reiice. Docet D. Hieronymus morem ni in .l; se ludiarantium , ab exordio Adami usque ad quoium de Zorobabel omnium generationes ita memori genealogiaeriter c velocitet petcuirere, ae si nomen cum origine vis refertent: Se hoe ut propriae suae progeniet originem inuenille viderentur. Quam aptἡ Paulus huiusmodi genealogiarum repetitiones sucias vocitauit, cum Omnes ex Adamo duxerimus originemὶJ me enim quaestiones itinemuriles, O vana. Hoeticum hominem pos Onam. Oscais eorreptionem, seu commonitionem,
uuae lenitet fit. vi res piscat, deuita, retice, aue rare, respue : Sciens quia liauersus 63, qai ei --δ ιs, o a Inqsis, eum sit proprio iudicia condemnasvis, seu peccat se iens, de prudens, eum si inhaeres obstinatus, condemnatus equidem a seipso, quia suo vitio fit, ut ab haetes non res piscat. Versi I. 3 .r . s. cim misero ad te. .l Cum autε ad te immisero Ari in istiG Dι-- f trem. vi tui absentiam in Creta suppleant de Diaia m. vinis. Mevolim. ' Non debet Episeo. recidua pus, vel Parochus a sua litione reeedete, noti ep fcopira, ptius prouidens gregem de apto ad eius regime ramisisti,
pastore aut vicario 4 Te inquam accinge,ut cito te litiques .
Nicopolim ineas: ibi ιη statui hiemare seu hie Otiu aptum. mem transgete. Nicopolis quidem ciuitas est Epiri. Zι nam Iut 'erirtim. ct Apogaselicite 'armine.ιι nihil istis desit. Cum praemittas Zenam legis Mosaicae petitum, di Apollinem ita viaii- eo instructi procedant, tua solicitudine, vi nihil eis in itinete dest. Distant os is cr nostri brinis operibus'. e ad Um netessarios , vi non sim infructuos. Omnes debent proiectui Euangelii iuuare. Te hortante , dis eant fideles dare aliis operum pietatatis exemplum : ut etiam ipsi ad
rem Christianam plomouendam concurrant,
de ut possunt fructum satiant, is opibus praedicato cibus Euangelieis sueuirendo.Salutam te. qui mecam sim omnιs similiares e saluta eas, quinus amarii in furi Gratia Dri cum in avi vobis
210쪽
Epistola haec scripta fuit Romae e primis vinculis anno a morte Do minica vigesimo octauo & per Onesiimum transmissa ad Philemonem virum nobilem, ac inter ciues Collo censes ut potentia, &Qpibus, ita & pietate conspicuum.
AvLus vinctus Christi Iesu, & Timotheus stater; Philemoni dile- cto, S: adiutori nostro, Σ .le Appiae sorori charissimae, te Archippo commilitoni nostro, dc Ecclesiae, quae in domo tua est. 3. Gratia vobis de pax a Deo Patre nostro, de Domino Iesu Christo. q. Grai tias ago Deo meo semper memoria tui faciens in orationibus meis, I. audiens charitatem tuam, dc fidem, quam habes in Domino Iesu, de in omnes sanctos s. Vt communicatio fidei tuae euidens fiat in agnitione omnis operis boni, quod est in vobis in Christo Iesu. 7. Gaudium enim magnum habui, dc consolationem in charitate tua. quia viscera sanctorum requieuerunt per te, frater. 8. Propter quod multam fiduciam habens in Christo Iesu imperandi tibi quod ad rem pertinetis. Propter charitatem magis obsecro,cum sis talis, ut Paulus senex, nunc autem dc vinctus Iesu Christi. io. Obsecro te pro meo filio, quem genui in vinculis, Onetinio; II. qui tibi aliquando inutilis fuit; nunc autem dc mihi oc ibi utilis. tr. Quem remisi tibi. Tu autem illum, ut mea viscera, suscipe: I3. Quem ego volueram mecum detinere, ut pro te mihi ministrat et in vinculis Euangeli : 16. sine consilio autem tuo nihil volui facere, uti ne velut ex nec cilitate bonum tuum este, sed voluntarium : 1s. Forsitan enim ideo discessit ad horam a te, ut aeternum illum reaciperest is . iam non ut seruum, sed pro seruo charissimum fratrem , maxime mihi , quanto autem magis tibi, de in carne, de in Domino i i7. Si ergo habes me socium, suscipe illum sicut me. I 8. Si autem aliquid nocuit tibi, aut debet; hoc mihi imputa. I9. Ego Paulus scripsi mea manu . ego reddam, ut non dicam tibi , quod de teipsum mihi debes: to. ita frater. Ego te fruar in Domino i Re fice viscera mea in Domino. a I. Confidens in obedientia tua set ipsi tibi: sciens quoniam ec super id , quod dico, faciet. 22. Simul a Patem dc para mihi hospitium: nam spero per orationes vestras donari me vobis. 13. Salutat te Epaphras concaptiuus meus in Christo Iesu, 2 . Marcus, Aristarchus, Demas, de Lucas, adiutores mei. i . Gratia Domini nostri Iesu Christi cum spiritu vestro. Amen.
Da nullius quantumuis petatii salute
- iam nere mancipium, Philemonis compi latis quibusdam domini sui rebus Colossa Romam pro gelat : Hunc Paulus conuet sum & bapti ratum eum hae commendat itiaremittit ad Philemonem eum rogans, ut in gratiam recipiat Receptus ab illo in vitum maximὸ insignem euasit post Timotheum Ephesereatus est Episeopus, de sub Traiano mattrrium floriose Romae consummauit.' Edisce ge nul ius quantumuis duri, rapacis, ae perditi homi
nis salute desperandum. Patili citam christieausa, per haec vincula tibi supplicat, supplieat de Timotheus Ephesorum Episeopus,& sup plicant uniee sbi Al/cto Philemoni. prae omni bus ad Mori nostra in fidei Clitistianae proin tione , ad quam quod petimus spectat. Idem commendamus Apiae uxoci Philemonis serati nostrae in Christo chari senis . s Aieεippo Colostensum Episeopo: vi illos in hae causa
salitotes habeamus , ae pro Onesimo depleeatores. Inuocat Apostolus Appiam 3c At- viam. chippum , vi pro se & Timotheo intercedant niam imp apud Philemonem agentibit, Onesint eausam: tremus . sanos edocens caelestes intercelli, tes aduocare, eum a Deo peccatorum veniam impetrare ea pe- aeeuiamui. timus Q ' Cum vero Paulus adit Appiam Philemonis uxorem, vi spons veniam mancipio Dei palam; impetret, nos admonet ad Dei param accedere sponsae est a
debere,ut apud Deum sponsum, Patiem, & ri- Tlium suum pro nobis intercedat haud timens ihi illi. 'tepulsam. J nia itaque 5 Philemon o Appia .5 Archippe , o Ecclesia seu Christiani, qui in domo Philemonis degiint. νώia o pax a Deo Patre nora , cst Domina tisti ci isto. Gratias aga Deo meo, se re memoriam tu, saciens in Marionia