장음표시 사용
291쪽
x8o Liber II. Commentari j Literales & Morales, .
sunt, qui testimonium dant in caelo: Pater, Verbum , de Spiritus sanctus, & hi tres unum sunt 8. Et tres sunt, qui testimonium dant in terra : Spiritus, dc aqua, Bd sanguis :&hi tres num sunt. 9. Si testimonium hominum accipimus, testimonium Dei maius est: quoniam hoc est testimonium Dei , quod maius est, quoniam testificatus est de Filio suo. Io. Qui credit in Filium Dei, habet et tei limonium Dei in se. Qui non credit Filio, mendacem facit eum : quia non credit intestimonium quod testificatus est Deus de Filio suo. ii. Et hoc est testimonium, quoniam vitam aeternam dedit nobis Deus. Et haec vita in Filio eius est. ir. Qui habet Filium , habet vitam: qui non habet Filium, vitam non habet: II. Haec scribo vobis: ut sciatis quoniam vitam habetis aeternam , qui creditis in nomine Filii Dei. 14. Et haec est fiducia, quam habemus ad eum: Quia quodcumque petierimus secundum voluntatem eius, audit nos. is. Et scimus quia audit nos quid quid petierimus : scimus quoniam habemus petitiones quas postulamus ab eo. I 6. Qui scit fratrem suum peccare peccatum non ad mortem petat, de dabitur ei vitapcccanti non ad mortem. Est peccatum ad morte me non pro illo dico ut roget quis. 7. Omnis iniquitas, peccatum est : oc est peccatum ad in ortem. I s. scimus quia omnis qui natus eli ex Deo, non peccat: led generatio Dei conseruat eum, ocmalignus non tangit eum. 19. Scimus quoniam ex Deo sumus: Se mundus totus in maligno positus est. 2 o. Et scimus: quoniam Filius Dei venit, de dedit nobis sensum ut cognoscamus veru in Deum, desimus in vero Filio eius. Hic est verus Deus, dc vita aeterna. λι. Filioli, custodite vos a simul actis. Amen. dum debellat: hie est qui imis per quam ct r-guinem. Iesiis Chri stas, seu Messias. qui venit in
mundum. vi sanguine suo homines redimeret,& aqua Baptismatis expiaret: non in aqua sitim. sed in aqMo savisine. Satis non suillet eius charitati nos aqua diluere, nisi & lauaehrum sanguinis agdidisset. Quas se vere amantem non reputaret, Dis pro amatis pateretur.J ' si AP 'ς Imul nos docet, ad diluenda erimina aqua usu.ros, Ae sanguine, hoe est, lacrymarum proflu- pati.
niam chri θm est s iνiitis, seu spiritus sanctus tu, qtestatus est, i dum Christus viveret) per mira itu cula, post eius mortem, de resurrectionem, per ipsius defeeti sum in Apostolos,& eorum praedicationem, Christum esse veritatem. Quoniam tres δεηι, qui iviis vini in e la o Patre Veribu . cst Spiritu sntitis : si ιres unum sunt. Omnes tres Ss. Titilitatis Personae in caelo, de de c.elo tum Angelis, tum maxime hominibus
testimonium perhibent de Christo.quod sit verus Mellias,Deique Filius. Pater in Bapti suo.& transsgutatione proclamata iit His ε' Huis mitti a Iri vis. Matth. 3.i . 5 cap. a .F. Spiritus sanctus dum specie columbae in illum des cendit. Filius autem, qui sape dixit, Se miraculis plobauit, se esse Messiam. Certe Pater, Filius de Spiritus sanctus natura, et lentia, & diuinitate sunt unum. Et tres fiant,qui testimonium dant in terra. Spiritus. s aqua. O utiti. Sicut tres primi de caelo , testimonium de Christo proserunt hominibus in terra agentibus t alia testium creata tfinitas testimonium teddit de
Christo. quod Deus sit,& Dei Filius. Hi quidem sunt spiritus, quem Chiistiis clamans emi si in eruce mira voeis sortitudine , vividens ceri viris , quia sic clamans expirasset, iure Inis hie homo Filim Dea eras. Mat i s. 39. Aqua de sanguis , quae de latere Iesu profluxerunt , verum Deum & hominem elle ostenderant: hi tres rivis sint, seu in virum S: idem testimonium conspirarunt : probantes
ERS. I. . . . s.s . s. Omnis , crus
credit. Oe J Qui eredit fide vitia quae ad Histitatem te ex tetidit , 3eti per dilectionem operatur, q- ia o in vel quia ι uiri ebi Chri titi. seu Mersiis, ex Deo
M. O M s. ais filiationem adoptiuam eleuatur, qu .i homo si non solum amicus , sed de diuinae naturae consors , v t. aiebat D. Petrus Epist. a. p. i. s. Et omnis. qώi alligis eum , qui genuit .austis evim . qui nafas est ex eo. seu qui
Deum omnium patrem ditistit, debet etiam di .ligere filios ab eo genitos, seu fideles, qui eius. dein Patri, filii eum snt, sunt 3e stat res nostri.
In Me ea tu,scimus, seu cognitum facimus,quoniam seu quia diligimus proximos natos Dei. cum D/tim Ligamus. Er manuata eius fac/amus.
Nam ii Dei praeseripta implemus, diligemus
proximum,quia hoc est unum ex diuinis stan datis di de ex noc constabit Deum nos diligere. Qualis a ν , ' Q antum igitur a proximi amore recesserit, ximi amote tantum te a Dei amore abseessiste non dubi tetit His est enim eharitati Dei, it mandara eius ., his it s mandara eius Ira iis non sint. Charitas erga Deum in hoc consistit, ut eius praeseripta observemus, quae quidem grauia amanti non sunt, sed admodum leuia iuxta illud : Iuum meum stivitie est , ct onus meum leue. Matth. i. o. Est enim lex gratiae de amoris.
Amisi; . l. i ' Nihil distielle. nihil graue est amanti.J 2υ
δε- Filii Dei, seu veri Christiani facile viti
cunt mundi cupiditates quae eliaritati obsistunt, de iugum mandatorum Dei grauae reddunt. Et quidem hae G Τoris . qua Uncu. i , quae victrix eua . t. siris nostra non nuda, sed charita
ὰ . nis qui creare, quoniam Iovi est Filiti, Dea peredendo enim sperat, sperando inuocat, inuocando vii tutem ace pit, qua roboratus mun- .
292쪽
ad Epistolam Ioannis i. caput V. L s.
a Christum verum Deum esse, de homi ncm ve- certum est, satius tibi esse non accipere posturum. lata.Jm A. io .i i. t i. i s. ia. Si te imonium ho- Mosi s. .i .i 2.19.1 o. ii. Et se As quia minum , sire. l si ace imus hominum testitu tidii nos, cte. J Hoe eertum esse credimus anium, & ei s deni damus e tentimonium Dei ma- Deo preces nostras auditi e de quidquid petie-itis eoi di euitate eertitudine: ideoque illi multo timus Mimus quoniam habemus petitiones, quasnaagis fidem debemus adhibere. submam hae pMIti amas a Dio, seu selinus, quod semper reia est ιιITim avi Dei. quia maius esit , quoniam cipimus, quodcumque postulamus, quia eius resti calcis es a. Filiosis. eius confirmans diui- voluntati estium submittimus. Et cum opte-nitate n. Qui di Ar in Alitim D i, halet te Iri- mus Dei fieri voluntatem, etiam cum negat, moniti Dei Di se . seu habet in se per sdem ve- nostris preeibus annuit. smscit, farrem Damittatem hanc testatam a Deo , quod stilicet peccare peccaram non au monem: perat, ct aabit Christus sit Filius. Ptii non ινώ ι filio. Mendm ei visa nee ii non ad mortem. Dixi , eum quicem iit etim , seu patrem , qui testimonium de credit in Christum,omnia precibus impetrater illo perhibuit ; quia non credit in tectimoniam, excipio peccatum prori mi ad mortem a pro Maa ι II, alis, Djus A pilis suo , tanquam quo expiando . ii quis orauerit, certam lin-- s esset a veritate alienum. Et hae est ι Immoniti . petrandi spem dare non audeo. per peccatum quoniam vitam aeternam de iis nobis Detis. Hae e enim ad mortem intellisto quod uis peccatum est par, diuitii testimonii iam dicti, Deus erum grauissimum, quod ob sui enormitatem , contestiseat ut consequentet , Chi illum vitam liuetudinem, obstinationem & malitiam iuxta ex tertiam nobis declise , eum si nostet redem - legem communem,per gratiam quam Deus oriaptor , ct saluator. Eι hae tira in Filio eius est, dinati edare solet, est quas immedieabile. Pe
seu per fidem in Filium sumus a Deo irae vita ob aliter videtur Apostolus loqui de apostas ad Onandi. Lui ha ι Fili . habes illam qtii 1 Chi isti s de, in quam quis incidit, & vult in
non haberi Elium, litam noti habet. Qui Chri- ea usque ad mortem permanere. Est ergo prestum habet pet fidem , amorem , & obedien- caruis au moriem, non pro ilo gico, ut roget eris. t iam, possidet vitam gratiae in re , & gloriae in Omnis ini),itas pecearti est O peccisti 'ad martem,spe: a qua omnin1 alienus est, qui a Christo seu est alia species peccati ad mortem. Quasi recedit per incredulitatem , aut peccatum. dicat: Duae lunt peecatorum species: altera estriae scribo socia ; ιι sciatis, quoniam vitam ha- ad mortem, altera non Iniquitas enim, Gracὰmmi, i t. ηternam in spe quidem, qui creatris in nomine iniustitia peccatum graue est, sed non ad moria .st . lis. - . Dei, in Dei Filium. ' ut nominis Icci tem. Selisus quia omnis, qui nurus est ex Deo.nori otia Christi virtutem agnoscas, quod pro ipsus Christi pet- pereat. Seu generatio Dei conseruat eum , seu gra- potenti ire u sona sumit ut: & quas persona videtur opera- tia per generationem diuinam accepta, per ope. du, ri. unde ait Lucas: Maris Hin re ierim I sis, quam factus est filius Dei adoptiuus: mal quas ipsum nomen , instat personae, nomen gntis, seu diabolus non tangit eum. Scimus. γο- acceperit J Lι hae eIi Mucia , quam haemus au niais eae Deo sumus , seu , Deo regenerati peteum. Luta raodcumque petierimus secundum το. Baptismum , ct mmatis io tis in mesigna polus ovi pisci, luntatem eius, ait nos. Hanc autem siduciam per es, seu quod impiobitate redundat. Ει seim Iulia Dei ,α fidem concipimus , quod a Deo aisequemur quoniam Filius Dιi viola, ct dedis κολs sensis , asi a tem sua, quod petierimus, modo si eius voluntati, ac seu mentis illustrationem, τι cognoscaratis terum diti st psi legi eon tme. ' Nunquam non et it esseax D ti. ct smm in τοι Filio eius per fidem, gratia, deprecatio tua, si Dei voluntati subiiciatur. & charitate. His svertis Deus.oihaetrema Vr
L. y' ' Quia uel eum tibi abnegatur, quod postulas, de filioli, custoditexti astim lacisis, seu idolis.
293쪽
APOSTOLIEPistolam hanc eodem, quo prima dc tertia tempore Ephesi scriptam reor, missamque vel in Parthiam, vel in aliam Asiae prouinciam suisse immissam ad foeminam quandam pietate illustrem , Electam
Gmmendat Elictum , eiusque familiam arae, Christiana chari atri Homtatur e , ut constanter persistat haeret co que se a
Icentes diligenter coeat. Eviox Electae, dominae , 5e natis eius, quos ego diligo in
ea vetitate. & non ego solus, sed de omnes qui cognouerunti veritatem. 2. Propter veritatem qu ae permanet in nobis,l se nobiscum erit in aeternum. 3. Sit vobiscum gratia. mise-l raeordia, pax a Deo Patre, &a Claristo lesu Filio Patris, ita ve-i titate 3ccharitate, A. Gauisus sum valde, quoniam inueni 4 de stu, tuis ambulantes in veritate . sciit mandatum accepimus a Patre. s. Et nunc rogo te, domina, non tanquam mandatum nouum scribens tibi. sed quod habuimus ab initio ut diligamus alterutrum. 6. Et haec est Hiarit ac, ut ambulemus secundum mandata eius. Hoc est enim mandatum, ut q)iemadmodum audistis ab initio, in eo ambuletis: 7. Quoniam multi seducto. res exierunt in mundum , qui non confitentur Iesum Christum venisse in earnem hie ei seductor. 5e Amichristus. 8. Videte vosmetipsos, ne perdatis quae operati estis, sed ut mercedem plenam accipiatis. 9. Omnis qui recedit, re non permanet . in doctrina Christi, Deum non habet: qai permanet in domina, me M Patrem de Filium habet. io. Si q)lix venit ad vos. & hanc doctrinam non affert, nolite recipere eum in domum, nec AVE ei dixei itis. ii. Qiai enim dieit illi AvE eommunicat Operibus eius malignis . a 2. Plura habens vobis scribere, nolui per chartam de attamentum spero enim me futurum apud vos , 5e os ad os loqui ut gaudium vestrum plenum sit. 33. salutant te filii sororis tuae plectae.
gesimum septimum) Craece projδε-- legitur P obire, O senex. Ego senex Praesbyter omnibus Apostolis sola ti stipeisse , de citrictis Episcopis iam semoti
eos, re a sociis meis diliguntur, quia ipsi eonstanter Christianae veritati adhaerent, de charitati, quae permanent noli seum in hae vita.&in caelesti patria permanebunt. ' Electa ap- uia domi. pellatur a Ioanne a mina. & quia nobilis sce. natur ivis mina & quia eunctis fulgebat virtutibus. Nam P i qui vitiis dominatui conitariis verἡ Dominus se est .ocitandus r qui enim passionibus noxiis bhi mane pia deseruiunt, non Domini , sed maneipia debent a nitati. appellati. J Sis ves, pinis gratia , miseraeordia. pax a Deo Patrι, cr a ch isto Iesu E is palm,in
294쪽
ad Epistolam 1oannis 3. Caput unic.
veritate, Cr th uitiue , seu ut permaneatis &crescatis in veritate, sue in fide, de in charitate. η Nomine pacis Aebraeorum more omne
nomine infe mlhe Omnis notatur infelicitas. J Grauis fuis icitas omnis valde , quoniam inurni desilii, tuis ambulantes iusiguiti. Iur, veritate, seu cognoui filios tuos ad Euai gelii normam vitam itistituere: sicut mandatum acce- P in a p. tre, qui per Filium suum recte sentiendi, & vivendi regulam praescripsit. Et nunc
rogo te Domina , non l.ιnquam mindatum nouum
scribem tibi. Mandatum enim dilectionis , est vetus mandatum , iam Hebraeis in veteri lege iudictum Leu. 19.is. Sed quod tabuimus ab iuitio : ut diligamim alterutrum , seu ut ab initio Christianimii sumus instituti. Nortaruν G, V s 6 . 7 . 8. 9. Et haec est charitas, cte. J I ii
ut coactanter hoc autem charitas effulget , in hoc consistit, in fis . o ut ambal miis secundum mandata eius. Hoc est σε p enim mandatum. si quemadmodum auui IIis ab iui- ruri eati. - ιρ , tu co .imbuletis. Hoc mandatum est charitatis : ut quemadmodum a principio Christianismi audistis in charitate Christiana progre-Ptaeeeptum diamini. Dixerat: Vi ambulemus secundum man- Amitatis est data eius; mox adiicit; me es maudatum.' Cur quasi Uminu non PIaee sunt maiidata, sed singulariter,
T Hoc est nondatum Certe quia charitatas
mandatum omnium mandatorum est epilogus. Qui enim vere Deum & proximum amat, totam legem se obseruare quis dubitet ' Quoniam multι Iedufiores exierunt in mundum, qui nou constentur venisse in carnem. Monui , ut in mandato charitatis, ac veritatis perseueretis , quia
scio multos seductores in publicum processis se, qui hanc veritatem , de Christi ctiaritatem Luertere student. Hic est sedi iurast AMDChria. piis. inicumque huiul modi doctrinam proseminat, Aiaci Christus proculdubio est appellandus. Videte vosmet ues , ne Perdatis, qua operatientis, seu vobis cauete, ne bonorum operum tractenus fictorum iacturam faciatis: Sed is mercedem plenam seu copiosam arcipiatu.Omnu, qui recedit, ct non permanet in doctrina Christi. Deum non habet; qui permanet in Lictrina ChriHi hic est Pat=em, ct Hlium habet, de consequenter
spiritum sui hum, qui est amor, & Patris ac Fili j nexus.
Re f. io. ι .r2.3 3. Si quis venit aduos, cte JQuisquis ad vos aduentat, ct hanc do trinam non fert, sed ei contiaria docere praesumpserit: nolite recipere eum in domum vestram; nec Aue ei dixeritis. aut eum salutate. 2ui enim dicit illi Aue, communicas operibus eius malignis. Quia videtur eius errores aliqnomodo probare, qui eum anticὸ salutat. Hinc ediscat, qui virtuti studet, ab impiorum consortio abstinere , ne socius in crimine illorum appareat. J Plura habens vobis scribere, nolui per chartam, ct atramentum, sed nolui chartae committere ; Jero enim, me futurum apud vos, ct es ad os loqui. Vt gaudium ventrumst plenum seu abundans. ' Probo
enim discipulo gratus admodum est magistri qui eum sumis viam docuit, aspectus. J Imbdc uberior consolatio ovium, cum i Pastoribus ipsis inuisuntur , qu in cum per epistolas eas adit. 8 Episcoporum Visitatores dixerim esse epistolas ad subditos absentes, quae quidem ad eorum solati uin patum conserre a solent. Vnde Operae pretium est , ut frequenter vocem Vivam Palloris audiant. ' Salutant te sili3 μ- roris tua Elacta.'Biblia Gauthica sic : salutam te silly seroris tuae, Electa , seu o Electa in vocativo. Scio, meum serari na, &alios existimare , nomine Electa Ecclesiam aliquam iiitelligi, quorum mentem non probo.
virtuti, a s eietate impiorum sepa- Ietur, ne etiaimpius via deatur.
Probo dise puto gratus est magistia aspectu . vox v ua Episcopi es-ficaeior est ad subditoia
absentiu s latium,quam eum visitat tum ore tu qui iuI
295쪽
Certia. Nonnulli asseruere hanc Epistolam tertiam, & secundam haud fuisse ab Euangelista loanne scriptam, sed ab alio quodam Ioanne. Alij dubitant. Ego autem nec ausus fuerim dubitare , cum Proscripta ab Euangelista recipiendam Concilium Carthaginense HL Laodicenum, &. Tridentinum definierint. Eodem tempore fuit Ephesi scripta, quo prima, & secunda.
Epi STOLAE ARGUMENTUM.Laudat Caium sibi familiarem ab insigni in boblites charitate: ex aduerso carpit
Diotrephis inhospitalitatem, oe arrogantiam. Demetrium publico Ecclesii ,staque commendat
testimonio. E N i o R Gaio charissimo , quem ego diligo in veritate.
i. Charissime, de omnibus orationem facio prospere te ingredi de valere, licui prospere agit anima tua. s. Gavisus sum valde venientibus fratribus, dc testimonium perhibentibus veritati tuae, sicut tu in veritate ambulas. q. Maiorem horum non habeo gratiam , quam ut audiam filios meos in vetitate ambulate. s. Charissime, fideliter facis quidquid operatis in fratres. 6d hoc in peregrinos, qui testimonium reddiderunt charitati tuae in conspectu Ecclesiae: quos benefaciens, deduces dignE Deo. 7. Pro nomine enim eius prosecti sunt, nihil accipientes a Gentibus. s. Nos ergo debemus sus Cipere huiusmodi, ut cooperatores simus vcritatis. 9. Scripsissem forsitan Ecclesiae: sed is, qui amat primatum gerere in eis, Diotrephes, non recipit nos. Io. Proptet hoc si veneto, commonebo eius opera , quae facit, verbis malignis garriens in nos : 5e quasi non ei ista sufficiant , neque ipse suscipit fratres 1 5e eos , qui suscipiunt, prohibet, de de Ecelesia eiicit. 11. Charissime, noli imitari malum , sed quod bonum est. Qui benefacit , ex Deo est : qui malefacit, non vidit Deum. in . Demetrio testimonium redditur ab omnibus , de ab ipsa veritate , sed de nos testimonium perhibemus : dc nosti quoniam testimonium nostrum verum est. I 3. Multa habui tibi scribere e sed nolui per atramentum de calamum scribere tibi. 14. Spero autem protinus te videre , dc os ad os loquemur. Pax tibi. salutant te amici. Saluta amicos nomi
ERS. i. a. i. . Senior Gaio eb
rissimo. cfe.l senior aetate, de omnibus Episcopis de presbyteris fratribus meis Gaio. seu Ca
io charissimo. quem e o in verata
te. seu ex animo,& tineere dui. . Eximino Caium hune ei Ie Coiiuilitari ilis tum , de quo Paulus Rom. 16. ait: Salutat νυ ius hostes meus. de L.Cor. t. l . Neminem πε- si baptitaui, nis Cristum, o Gium. Charises me, de omni strationem facιο, prostere te ingredi , s valere . sicut prostere agit a nima tua. Sicut animo bene habes, ita Opto te per omnia bene habere. ' Optat Ioannes fieri quod Tempora: sil tumque hominibus accidit. Felicita, enim felicitas is eu prosperitas in rebus temporariis assolet z. virtutem animi comitMi. Diligentibus nam- iis que
296쪽
ad Epistolam Ioannis 3. Caput unis. 28s
que Deum omnia in bonum cooperantur. Qualem te Deo praestitetis, talem tibi Deus se
mbiti . ct te AMOnimn perhoentibiti veritati tua. seu fidei, charitatis, beneficientiae, de morum piissimorum, praecipue circa hospitalitatem. Et eleemos, Haec est enim virtus,quae maxime Christiana virtute num commendat, vel et D alios homines. aim E ho- Nam qui eleemos,nim huiusmodi accipiunt, miseri r dies illius fiunt praecones. Ided Ioanerga homi. nes ait: Heman ibtis fabibus,ct restimoniam ριν- a obiici. sis entibus chamitatis tua. J Minoem horum non has a I a iam, qtiam τι audiam, filios meos in M. itale ambula M. Graecd. maius gaudium. Syrus, Nulla mihi laetitia maior est illa , nempe quando de vobis audio, ad Euangelij normam pie vivete.
Faci, 6 eharissime tem tua fide dignara : quii quia operam iis fias .s 3e hoe in peiegrinos,hu quidquid saeis in scatium obsequium , ae praecipue peregrinotum ; qui teaim iura reddiderunt cha,itati tua in c. p. 34 Ecel D. Qui peregrini ad suas Eeelesas in patriam reuel si laud bu, eelebrarunt cunctis audientibus tuam rimam sto, Eliaritatem. Quemadmodum inopes, quibus etiam obscu' diuites non succurrunt,ubique eorum praedicat qui ψ auaritia ri vitae parui proprium Aciunt hono-νeie, ii a rem,qui pauperes , se vacuos repellunt. J sub duur. ben faciens. δε luces digne Dis. Quos si instrue re volueris deinceps subsidiis neeellariis ad iter,& addidetis comites contra latrones,ages, ut decet eum, qui Dei amote ad id allicitur, de scit, Deci tribui ipsi, quidquid egenti proximo tribuitur. pro nomine enim erus profecti sunt. nihil reeipientes a G/ntibus. Propter praeia reationem enim Euangelii per varias urbes peregrinationes instituunt, nee quidquam acvntiona Gentilibus ad victu, & vestitus necessaria re- cipiunt, ne illis graues sint, Je ne impiis quae vcstititi'. h. stum ex praedicatione aueu pati videantur. hia at ' Docentes Euangelii praeeones. gratis offerre Qui ae si proximia, quod a Deo gratis accepere. J Nus 3'i' os. Ab is stis V . Mi Moab, ut cuperatores rii piovistis. smias veritatis. ministrando nece saria illis , quic Euangelii vetitatem piadieant. Prosectb qui Euange ininios lis ministros neeerariis sumptibus donant,
' etiams saeculate; sint , in Evangeli j ministros
vir potens suit insolen ,, de arto an s. quil : ζr
in Eeeles a domitiari, fidelibus praeesse , s bi-- i. que ius Episcopale attogate satagebat. Crediderim Episeopum fuisse , t ex sententia aliorum) qui S .loa imis Apostolatum non recipiebat , nec illi , olebat submitti,nee illius litteras,
ac monita luscipere. Propter hoc venero,comma nebo mas opera , qua Deis. verbis malignis garruns in nos indieabo fidelibus eius praua opera.
riendus. J calumnias enim in me conlieit, sed peccat,pubii. pioisus inanes. ' Pto pallicula misi H est iu ς/- oui Graeco , Nuga in . Nam impiorum calumniae ' citiariis; contra iusto1, cordatis nugae inanes existiman- impioiu eorutus.J ct quas non ei itasti fitiant;m M ines di ι ria iustos fratres, seu Christianos: stras. vi illosjusis uni, ρ vim ' irit, o de Etiti ii, tum de loco.& eta 'ς 'tu Eeeleliae praesertim in Agape , 3e conuiuio post Eucharistiam : tum de ipsi fidelium eonia gregatione per excommunicationem. Charissime noli imita i mal .s a quod bonum es seu noli exemplum Diotrephis ae inulari. Qtii Mηes cit . ex Γὸo est: qui madefacit . non Uaut Deum. Qui tecte operatur Dei est filius & parte eius seu Dei cultot ostenditur : qui impie vivit, Deum practich non agnoscit. Demetrio autem resimomum νeauitur ab omnitas , s ab ipsa me . miser seu es nos ιψὶ mam,m perhibemus. Porro de hospitalitate , itobitate Demetri j omnes staeis ab ipso holivito recepti, Ze cunctis deles , qui apud ipsum habitam, magnificὸ
loquuntur : de ab ipsa veritate commenda tur . quia eius facta famae apprimἡ respondent: etiam de eius pietate nos tibi testimoni uiti perhibuimus: ct nosti, quoniam testim nitim nostrum verum est. Mucia habri tibi seribere , seu κοltii, per atramentum es ea amum scribere tibi. Spera aurem prati s te Murae. OMisu os loquemur. Pax sibi. Salutant te amici. Sa- Iura amicos nominarim. Nonnulli existimant Epistola sagIoannem noluisse Caium certiorem sacere perdum est. litteras de rebus ad Diotrephis nequitiam tinetites de qua Matia habebat, quae noluit νοσ'ofio chatiae fidere. Poterat enim Distola in alie- itanas incidere manus , quia Dinae proximi possiet ollicere.
297쪽
ANno trigesimo-primo a morte Christi Epistola haec scripta sitit,
quo quidem anno s. ludas cum fratre suo Simone in Perside fuit a Deo martyrij corona donatus: scripta fuit circiter sexennio ante secundam D. Petri Epistolam, qui plurima sex ludae Epillo lasententias in suam transcripsit. Nonnulli dubitarunt, an Canonica sit ; sed pro Canonica Concilia Carthaginense Romanum sub Damas , Florentinum, de
Improbos haereticorum mores describit. Supplicia eis caelestia minatur. Fideles hortatur ad vitiorum fugam, ac virtutum studium.
Vn As Iesu Cluisti seruus, frater autem Iacobi, liis qui furit in Deo Patre dilectis, id Cluisto Iesu conseruatis, Mvocatis. 2. Misericordia vobis, Sc pax , te charitas adimpleatur. 3. Cliarissimi, omnem sollicitudinem faciens scribendi vobis de communi vestra salute , necesse habui scribere vobis : deprecans super certari semeltiaditae sanctis fidei. q. Subintroierunt enim quidain homine; qui olim praescripti sunt in hoe iudicium in imp j, Dei notiti gratiam
tran serentes in luxuriam , Ne solum Dominatotem dc Dominum nostrum lesum Cluillum negantes. Commonere autem vos volo . scientes semel omnia, quoniam Iesus populum de terra AEgypti, saluas secundo eos, qui non crediderunt, perdidit: 6. Angelos vero, qui non seruauerunt suum principat umsed dereliquerunt suum domicilium, in iudicium magni diei, vinculis aeternis, sub caligine leseruauit. 7. Sicut Sodoma, de Gomori ha, dc finitimae ciuitates simili modo exfornicatae, & abeuntes post carnem alteram, factae sunt exemplum, ignis aeterni poenam sustinentes. 8. Similiter de hi carnem quidem maculant, dominationem autem spernunt: maiestatem autem blasphemant. 9. Cum Michael Archangelus cum diabolo disputans alteriaretur de Moysi corpore, non est ausus iudicium inferre blaspliemiae: sed dixit: imperet tibi Dominus. io. Hi
autem , quaecumque quidem ignorant, blasphemant: quaecumque autem naturaliter , tanquam muta animalia, norunt, in his corrumpuntur. 11. vae illis,quia mula Cain abierunt, de errore Balaam mercede ellusi sunt. Ne in contradictione Core perierunt. 12. Hi sunt in epulis suis maculae conuiuantes sine timore, semetipsos pascentes, nubes sine aqua, tuae a ventis circumsistuntur, arbores autumnales influctuosae, bis mortuae, eradicatae, t . fluctus feri maris, despuniantes suas confusiones, sidera errantia: quibus procella tenebrarum seruata eli in aeternum. I . Prophetauit autem de de his septimus ab Adam Enoch, dicens: Ecce venit Dominus in sanctis millibus suis, is ..facere iudicium contra omnes de arguere omnes impios de omnibus operibus impietatis eorum, quibus impie egerunt. x de omnibus duris, quae locuti sunt contra Deum peccatores impii. 16. Hi sunt murmuratores querulos. secundum desideria sua ambulantes. oc os eorum loquitur superba, nairantes perlonas quaelius causa. t 7. Vos autetia charissimi. me motcs cstote verborum , quae praedicta sunt ab Apollolis Votuini nostri Iesu Christi, i s. qui dicebant
298쪽
ad Epistolam Iudae. Oput et micum. 287
bant vobis, quoniam in nouissimo tempore venient illussires. secundum deside Da soaan, bulante, in impietatibus. i'. Hi sunt, qui segregam senet ipsos, animales, Spiritum non habentes. 2 P. Vos autem charissimi, super aedificantes vosmetipsos sanctillimae vestrae fidei, in Spiritu sancto Orantes. 1 i. vosmetipsos in dilecti. ite Dei seritate, expectantes misericordiam Donuni nostri Iesu Christi in vitam aeternam. 2 . Et hos quidem arguite iudicatos: 23. illos verὁ saluate de igne rapientes.
Aliis autem misere in mi in timore: odientes δί eam,quae carnalis est, maculatam timnicam. 24. Ei autem, qui potens est vos conseruate sine peccato, te coniti tu e te aim
te conspectum gloriae suae immaculatos in exultatione in aduentu Domini nostriae sis Chiisti 3 11 soli Deo Saluatori nostro pet lesum Cluillum Dominum nostrum, gloria & magnis centia, imperium 3c potellas atrie omne saeculum,& manc,& in o mania saecula saeculo tum. Amen. tem de AEgynto eduxit, Mose ac ione ducibus at secusa , seu alia viee eum perdidit, cum ii credulus ab eo recessit. Hoe exemplum D. iv d as applicandum nobis teliquit. Simili enim modo Deus fideles, quos primo salute do nauit in Baptistio , dum Christum secuti sunt e secundo rei det, si a Cluillo pet et imitia d
nis tu . sint in Deo Patre dilectu, ex charitate, inquam,qua propter Deum proximos amantiis : ct iis Christo Iesia consi cito. G casu, seu
qui rei Chi illi gratiam vocamur ad fidem , de
Magnu Dei in ea conseruantur. ' Magnum Dei benefi-heneiiciu d. eium est .vocali ad virtutem,ad Religionem,sediais' tia A in ea scinitet cui seruari, maximum. J IIJ ea eo tisi,u,' creata tuis .ct pax. O charitas adimpleatur. Seuxi, maximu. impleatur in vobis Dei miselicordia, v: suam pacem 5e e halitatem, reliquaque catellia inu-racesiui ple, neta in vos effundat. ' Certe Apostolos apposite di, it, is ampliaris in iobis miserae ora a ct Eoidia est Plena enim pace homines fiui, plena admodum Dei misericordia est.J Cha omu fit citiairim finiens siribe ι vobis de communiv/stra Ialtile, me se hastii sit ibere et sis , seu tantum mihi studium fuit ad vos de rebus ad communem animi salutem attinentibus. ut non potuerim non selibere vobis : deprecam stipe cora i s Mel ινὰ διὰ sanesti fari, seu hortant, ut viriliter decet tetis vel bum activum pro deponente usurpauit interpresa pro fide. quam
semel accepi ilis . & sti, iis, seu Chri istiani, maetiaris et de fratribus promissilis, semper
profiteri. Susin/,oio ι enim quadam homines
qui olim praeseri pii sunt in hoe iudicium ) in. pq. Fur tun se insinuat utit quidam impii homines de quorum iniquitate de iudicio seu eon demnatione ante me seripsit Paulus, imo Christus ipse eos depinxit Matth. a .a . praemonens ut eos quasi lupos cauetetis. Dei nos, igνariam transferentes in Lauriam, seu Christia Da religione abutuntur ad libidinem. asserentes legem Christianam legem esse libertatis, ideoque licitum esse eam profitentibus gulae aexeneti indulgere ; osolam Dominatorem O Do minum nos tim Iestim Christim negantes, seu ab
negant es diuinitatem Christi, qui vetus est deflum Dominus noster. Eil enim Christus
Deus, Deus autem unus est,quem Dominum &retum omnium Dominum , ae Dominatorem agnoscimus. Commonere a tem vos Colo, fientes
Ionet omnia, seu prorsus calletites s dei mr steria : luoniam I6tis . seu Issae populum de terra 'nii seruans, seu cum saluasset secundo eos. 'νι non erea ali unt , perdidit. Ac si diceret:
Deus semel sa luauit populum cum se sequen-
sciant, ad haereticos acetiitentes. suppli Quod libeleium aliis peccatoribus a Deo illatura, nobis
d. bet esse adhortatio, quod eorum imitatores, hobi, es eidem iudicio subiacebimus.J elo vero, qAt e cottatim. non I. Ni retinistitim I incipartim Graece, Mi nem ,seu diris 4M ni suum a micilium . in iuui citim magni diei vinculti a renis stib cal De νωθ- ait seu Angelos, qui non seruauerunt originalem suam excellentiam , statum, gratiam, de
dominium in res omnes corporeas , sed quia Deitatis thionum ambierunt , ἡ caelo Empy- reo dei uibati sunt: in caliginosis tartati locis cruciandos reclusit, reseruatos quidem ad ex tremum iudicii diem, quo etiam daemonestania quam rei Christi tribunali silentiit, & damnotionis aeternae sitientur sententia. Sim liter a hi
carnem qMiciem macti aut , dominat onem aurem sterntint , Ma e statem autem bla 'hetatu. Inia
pii homines hi similitet delinquunt, insandis
libidinibus suum eorrus maculantes. ' Nam, ,h, i
stetit dixit ausus i. Cor. s. 18. Omne peccatum operum. quodcumquescere ι homo, extra cor ptis est j qui in eo tos suatem forni asin, in coros stitiis i eceat. Id ne lis ρος aegritudinibus exponetis.J Nee vetentur blans hemias in ipsam diuinam Maiestatem ia
gelimem . diabolo d. 'titans altercareiών ua Muscorpore, non est assis iudicium inferre blasphema. Voluit diabolus corpus Molis in loco cognito sepeliti, ut Hebraei in idololatriam proni,veluti Numen id colerent. Michael vero ei restitit,& cutauit, ut secreto loco sepelitetur. Vnde Delit. 3 . s. dicitur e Nori cognouit hama s pia chrum eici que in 'asntem diem. Ausus itaque tune Alchangelus non fuit diabolom maledi cete, diris eum deuouere: Sed disti: Imperet ι; A Dominus . seu tuam insolentiam comprimat. Archangelus itaque non audet maledicto vel diabolum pete utere: & hi autem in Deum ip sum iacere maledicta , iactate blasphemias. Hi ah . . qnatumque ignotans. blas heman. tr qua
299쪽
Liber I I. Commentari j Literales & Morales,
Deum, & eius attributa, Christi m 3 steria, re
caelestes, &c. de in morem brutorum, sola Ha tura,ac sensibili duce, sua corpora,& metes tur
pissima ingluvie, & ob senis admodum libidinibus corriimpunt. Uaissu, quia in via Cuiuabiertini : errone Balaam merecede essu uni, sin contradisiione Core perie=unt. Via in sacris literis idem cst, quod vitae institutum. Sensus est. Vae illis , qui instar Cain , Deum contem nunt, intradi , homicidae, haeretici .athei. Vae
illis , qui sicut Balaam lucri spe , & munerum Regis Balac populo Dei voluit maledicere : ita hi toti in luctum effusi, in maledicta ac impia consilia aliaque scelera sese Profundunt. Vae illis , qui si ditiosi Core in morem, sua in seditione pereuntis, misere in errore , in haeresi pereunt. -Hi sunt in epulis seu, macula, seu in Agapis, vel in epuli , quae post Eucharistiam Clitistiano more instruuntur, se corpus crapula,mentem libidine, conuiuas praua doctrina maculant impudenter. Conviii antei sine timore Dei, sine hominum re-' . ' uerentia : semetipsos disienses, Graecε , regem , i nolentes scilicet aliis subiacere e nubes siue aqua,
qua a vento circumferuntur: seu nubes steriles, quae videntur, aquam ad terrae foecunditatem
promittere; sed eam profundere non possint. Sic Gnostici inane nomen doctrinae ac sapientiae prae se ferebant; sed eam non praesta b. intra ores autumnales tu seu tu a, seu arbores, quae fructuin afferunt corruptum , na acidum , immaturum. Sic haeretici opera non ibitam non utilia sunt, sed etiam noxia ebis mortua erassic ra, quia primo in se moritur arbor,cum arcscit: deinde rursus moritur,cum eradicatur, vel succiditur. En desperata haereticorum salus. Hurius feri maris, Syrus, fluctus vehem ntis miris; nam hae ritici sunt turbulenti, & seditiosi : δε- uinaures suas confisones, siue sita dedecora. Omnia enim turbant, & miscent, superbus ut,
de attolluntur, fluctimni instar, sed haec super- . bia detumescit, abitque in pudendae libidinis supe ibi a 3e spumam. Et quando nam superbia sine socia lu-' Uria pari' xuria graditur. J Sidera errantia, seu igneae ex- cI inceduΠ halationes discurrentes in aere. Haeretici enim
videntur aliquem splendorem doctrinae fulgurare : sed statim evanescit: quibus Procella reue-brarii seruata est in Hernum errantibus stellis istis Qualitati de , aeterna tartari caligo est praeparata. ' Merito e uri o , in xςΠςbra Ormentorum mittentur aeternas,aeetimodati qxii in Ecclesia Dei sub nomine lucis tenebras soleti inducebant errorum. Solet entiri Deus sit plicium qualitati delicti accommodare.Vnde plocelloso procellar fictae luci vera caligo torqvcns adiicitur.J
Versi 4.is. iis .i . I 8 I9. Prophetauit autem,
Enoch autem septimus ab Adam de his prophetauit , dicens e Adam quidem genuit Seth, hic Enos, hie Caivan, hic Malaleel, hic Zareth, hic Enoch : est ergo septimus, ipsis Adam, de Enoch annumeratis. Quid dicebat Enoch Ecce venit Domium in sanetis millibus suu , facere
iudicium contra omnes, σ a reuere omnes impios, de omuibus operibus impietatum eorum , quibus 1m-
Pe egerunt: or de omnibus daris , qua locuti sunt contra Deum peceatores ν 3. Probat Apostolus, impiis li i reticis procellam tenebiarum reseruatam ei te, Enoch testi inonio, cuius prophe tiam, vel traditione maiorum ipse accepit. vel ex aliquo libro, qui tunc extarci, cum ii .ec scribebat. Praedixit ergo Enoch Cliristum Dominum innumeris Angelorum , & lanctoria in legionibus aduenturum ad genus humanum iudicandum : de contra blasphemos haereticos dura, de non serenda docentes exitialem sententiam proferet. Iunt murmuratores qucrulosi, secundum uesideria sua ambulantes Obmurmurant enim impij,& queruntur, quia nunquam sunt sua sorte contenti; sed plura,aut maiora desiderant. ' Nec mirum,quia omnia,quae in mundo omnIa m sunt, nihil omnino elle constat, quia corda non di bona,desi implent. Vnde vere ea dixerim desideria non is
possessiones: secundum s ait Apostolus in deside
riasua ambulantei. J ct οι eorum Io uitur superba:
mirautes prsonas questus causa, seu laudan tes eas adulatorie ob quaestus spem alicuius. Vos autem charissimi, memores e Ilore verbo is, quae praedicta
a D. Petro epist. a. cap. 3. 2. a D. Paulo i .Timo t. A. i. aut dicebant vobis: quoniam in nouissimo tempore venient i seres, secundum des ieria sua ambulantes in impietatibus,quia eorum desideria erunt
impiissima. Idi sunt, quisegregant semetipsos ab Ecclesia Christi: animales, animae enirn vegetatiuae,ac sensitiuae serviunt: Spuirtuti non habentes. Ammalis en inibo no uti ait Paulus I . Cor. 2. Iq.)non percipit ea,quaesunt oritur. Vcrs 2Ο. 1 l .11.1 3. . 1 I Iris autem charismi. sc lo clivis sunt, vos superadi Mant ei vomeri os
sa'bissima ossa mei, seu ieci stis fidei fundamen
tum,nunc reliquam substructionem erigite per virtutum actiones : in Spiritu sancto orantes, seu per Spiritum sanctum. Ipse enim spiritus postulat, seu postulare nos facit semitibus inenarrabilibus. Rom. 8. 17. Vpsemetipsos in dilectione Sei ser- ωte, expectantes mi ericordiam Domini no Iri Iesu Christi invitam aeternam , seu Christi pietatem, quae vos in selicitatem c testem adducat. Et hos quidem arguite iudicatos. Seu hos haereticos per se damnatos, re ipsa, de facti e uidelitia fortiter arguite, de conuincite : ilus octo saluate de te ne
rapientes, gehennae, ad quem tendunt velociter. Aliis autem miseremιni in timore. A lios vero qui
in fide nutati crunt, & timore eis supplici j obiecto, resipuere , paterna iviseratione iecipite :Odieutes s eam, quae carnalis est, ν nacvl.uam ruricam. GraecE, tunicam a carne maculatam. Hoc est, cauete, ne candidam innocentiae veste in ,
quam accepistis in Baptistio, libidine, seu
corruptis moribus inficiatis: sed haec execramini. Ei autem, qui potens est, s conseruare sine feccato. constituere ame congestii gloria sui immaculatos in exultatione , seu cum exultatione. in
aduentu Domini nostri Iesu Christi . cum scilicet ad iudicandum venerit; Soli Deo saluatori nostro per Iesum Christum Dominum nostrum, gloria, ct metvisicentia imperium,2 potestas arite omne saeculum 2 nunc ct in omnia sacxla se loram. Dei solius agnoscatur gloria , quam habet: magnifi
do ἱ imperium , Graece , robur: Rotessa , Syrus, dominatio. quae ante omne saeculum constitere, de constant, & aeternum consistent. Dei, inquam , agnosci gloriam , potentiam , maiestatem, magnitudinem, robur, dominationem, &- ab oinnibus celebrati ardenter exopto. Ain z.
300쪽
In Vetus, ac Notium Testamentum.
APOCALTPSIS BEATI IOANNIS Apostoli.
O Mnium Scripturarum Apocalypsis est obscurissima, plura conti
nens secreta quam Verba , in verbis namque singulis plures in telligentiae latent. Vnde immensae dissicultatis opus. Vnde Prorsus despcrarem consequi aenigmatis intelligentiam , nisi primi capitis initio illa verba legissem : Et a septem spiritibus, qui in con*ecta Throni eiu Maila spia sunt. Apocal. i. q. Dei Thronus est Maria , ipsa proclamante, in quin creauit me, requieuit in Tabernaculo meo. Ait vero Richardus a Sancto u i. Laurent. lib. de Laud. Virg. Septem sunt stiritus, qui sunt ante Thronum Dei scriptori- Mariam locat. t. Spiritus sapientiae intellectus, stiritus scient , ii κ. ζ' Igitur etsi in Ioannis ex ore Dominico filius Maria: : Ecce Mater tua, Apocalypsi tanta dissicultatum moles indoctum expositorem terreat: ad opus aggrediendum alliciunt tot sapientiae, intelligentiae, ac scien
tiae Spiritus Deiparae Dei Throno assidentes: quibus ad Apocalypsis explicationem, in filij Ioannis gratiam, opem praestabunt. Profecto Ioannes Apocalypsin scripsit in Insula Pathmos in quam
fuerat a Domitiano relegatusὶ anno quarto ante obitum suum, a morte Christi sexagesimo-quarto, ab excisa Ierosolyma vigesimo-quarto, im