장음표시 사용
71쪽
co Liber II. Commentari j Liter ales Morales,
praedi eans, sine sumptu ponam Euangelium, ut non abutar potestate mea in Euan gelio. l9. Nam eum liber essem ex omnibus, omnium me seruum secti vi plu tes lueti facerem. 2 o. Et factus sum ludaeis tamquam Iudaeus, ut Iudaeos luctareti
it. iis qui sub lege sunt, quasi sub lege essem cum ipse non essem sub legeὶ ut
eos, qui sub lege erant , lucrifacerem. iis qui sine lege erant, tanquam sine lege ellem eum sine lege Dei non esse in t sed in lege essem Christi ut lucrifaeetem
eos, qui sine lege erant. Q. Factus sum infit mis insimus, ut infirmos lucrifacearem. Omnibus omnia factus sum, ut omnes facerem saluos. 23. Omnia autem facio propter suangelium: ut particeps eius essiciar. a . Nescitis quis d h qui in stadio currunt, omnes quidem currunt, sed unus accipit blauium; Sic cui rite ut comprehendatis. 23. Omnis autem, qui in agone contendit, ab Omnibus se abstinet illi quidem ut corruptibilem coronam accipiant; nos autem incorruptam. 26. Ego igitur sic curro,non quasi in incertum: sic pugno, non quasi aerem verberans: Q. sed castigo corpus meum, de in fetuitutem redigo: ne forth cum aliis praedicauerim, ipse reprobus eis ciar.
o Coti nihil stat res, mei tutis sum aut prohibitum cst mihi alim
niam nicessariam a nobis accipite, imo etiam
exigete 3 Non si in Apostolus, seu Eu uigelii praeeo, eui iure debetur alimonia a Certe Apo stolum me esse . de immediate ab ipso Ch isto missum ad Evangelizandum, patet, quia Chri
stum erit potalltci mihi appare Hic in aspexi,ine que vocantem, & mittentem audiui. A. . opis m/- ιοι ιοὶ is in Domino ρ id est . nonne prae si eatione re ea ad Christum regenerati
estis 3 nonne ve stra Ecclesia mea , Ope Domi ni, mea est stluctura 3 Es aros, Gentium re gionibus Apostolus non haberet, apud vos certe maxime sum Apostolus: quippe vo, esti, quodammodo instat sigilli, quo nicus Aposto latiis obsignatur, & confirmatur diuitia aucto ritate subtilius. Tam prolixatam finactuosi apud Uos praedicatio mea, tot miracula, tantiexant lati labores certum exhibent de meo Ex secta Apostolatu testimonium. Te esse operarium 4 Mostri. 4riolteum non ostendit nomen ossicii, sed
mi st . in inisteris fructus. J Afra Asensa, seu rei pesti
iii ministhi sio apud eos, qui me interrogant de meo Apo existiti stolatu, haec est. Si quis enim vel dubitet, vel veget, me meo mune te sanctum mox pro exemplo vos in medium produco , meo qui
dem studio & labore ad Christum adducto, . -rtini igitur, si Apostolico munere fingi mur,non habemus potestatem vescendi bibeti di ne e publico Eccli sat sumptu m risu nobis non licet aeque acque alias Euangelii mi nistras fidelem & honestam foemi Lam circuin
ducere,cunis sumptu alamur: quod gerunt caei teri Apostoli 1 de nominatim nai res Domini. imo ipse Petro, praesul Ecclesiae summus. An. Ia , , . de Barnabas socius meus alia lege cogimur Euanaelium promulgate : neque ius e st. nobis sne manuum labore victum alienos in ptu quaeiere 3 Antion de Christo ministrabant Taetantiis omnia necessaria mulieres , quae cum ipso de Coneronato Calilaea ascenderant 1 Luc. 8. ι. Equum ess . . quidςm est, Euangelii praecia bus de nece la nilh isti pri/iud i i: sed iniquom Dei veri in se .e M.t. nale cxPoni t eonei otiatores suggestum ascei
dere refugiant, nisi materialis spe tetributionis. Quam hi a Dei gloria de proximorum utilitate procuranda abstracti. JVPs 7. 8. s. o. i. I. 3 3. 4. Quis misi assis Apendiu vinquam' cre. J Quis, qua , pro priis sumptibus certaturus init militiam 3 Quis plantandae vineae labore impendit, ut illius ii uiactibus aut vescatur, aut bibat Z Quis gregi pancendo, ae custodiendo laboret, qui ab eius saltem lacte piorsus ablineal Numquid haec
humana tantum consuetudine nixus communimo te is fleto 3 Annoli ipsum diuina auctori tate sancitur ' Seriptum 6 quidem in lege Mosis Detit. 13. . Non aequalis os boni trituranti
Cuin Deus hane legem eondidit, existimare debemus , illum non solum ad boves & bruta alia antinalia respexisset. Annon etiam propter nos praecipue id fuit se tiptu 3 Nam ut in sumpta mea taphora petiistam , qui arat, spe fluctus petet-piendi tetram aratro findit: & qui tritui at non sine magna uiuitatis expectatione laborat. Si
nos ergo diuini vel bi satores spirati iiiiiii rerum amplam vobis sementem Dei mus, magnumne , & inauditum qu lapiam videri de
bet, ii quae reseruntur ad tuendam vitam nostro iure meituerimu ,3sia η hoe ipso tute apud vos alietio sumptu victitatu : cui non potius
id nobis lieeba γ At q inos hoe iure haudquaquam us sumus, sed extrema quaeque potius aequo animo pertulimus, ne mite nostra causa Euangelieae predicitionis carsis retar- - .diretur. ' Retardatiir pto Io non semel pro pter oppidulorum inopiam. Vnde qua missio strito itinum itimi sterio vii lilsi rioqli dem Oeumbuiu, bunt, ne graues sint, curetri potnis ostraturi sti ictum vi victum emendicare, qua in de exiguae, ae inopis communitatis sumptu victitate. t Nisi imeos , qui sacris operantur , iis vesci conste
uisse, quae Deo in Templo immolantur et de qui aliati alii luo assident studio seri participes eo-rtain, quae in altari osset uritur, quia victui aliunde comparando vacare non potiunt 3 Ira, seu eadem ratione constituit Domitivis, ut qui Euangelio promuletando dani operam , ex eo ipso munere vitae subsidia Decellatia tibi venia
dicent. Heg. I t. i s. I. 1 8. s. Ego autem ntici ho
rum usuisti . se J Ego quidem nulla eae hi,
rationibus sum adductus, ut hae uterer scite- sate riaeque hie ideo setips quod eiulitio lim. hi ossicia a quopiam expiatam exhiberi. Prae-ilae
72쪽
stat erum vel fame potius emori, quam ut taui, ut meter, quos possem, salvos efficerem. quis misera altinomae Portiuncula oblata eua - ' Egregius fieri u ibi. miliaster omnium tormas 'cuet gloriam me. in quam et Lingetir Dulo sine d .het aemulari, coadibusque ona Da exiit ere, 'simptibus alienis mini apud Deum, & homi-ζxpolientem,quom erant si cri v. mi auditorum t . ingenia. Iam indicum , iam lapontinia Lem.
x euatui nes aequisiui. 8 Verum non dubito, quinti φη 'ς inagna ex parte egregi j Concionatoris gloria grati. tibi '' evacuetur, dum norunt auditores, illum haud praedicat. gratis gerere ministerium .i Namsi euangelizo volens Graece, i fonιὰ mea, seu citra Christi praeceptum, id est, liberalitei , gratis, merce- ut fructu uberta inop rat ir4En D.Frauci scu. Mim is de cui erium Indorum Apostolum tot formas bet ciuiuia
cit, ut Indos , & Iaponios ad iidem addMat. , , Iam induit aulae stilum
Iam tintinnabulum pulsat, 't pro animabus tua iadem mihi repositam liabeo , non qualemeum- purgatorij suffragia colligat. Iam me nautae ςst , grum ta sine sensu iacenti socius assidet, ut ad ης - β ς-que ut alij, qui non gratis euangelizant sed
copiosim, & excellentem. Si autem euange- hzo inu tus , Graece , non mea lonte sine spererrenae mercedis, carebo illa singulari gloria ι& mercede .exdellcnti. Dii usatio enim mihi, seu fidei meae plane & plei te credita est Domino meo, ut si velim, possim si premam mihi gloriam ,& mercedem comparare, nec id ta Qui gratis ab alio, quam a me solo dependet. ' Viidequiti ictus est, ut omnes per cum talutem a tequan
graxi non praedicat, magnam sibi ipsi infert xui sibiipsi tu iniuriarn, cum mercedem illam ineffabilem
plane operis admodum i iboriosi vult pro vili
terrena mercede permutare , auditurus a Domino ; Recepit m rcedem fisam.J me e 3 autetiatae merco mea' seu quae cit via hanc supremainiuercedem obtinendi, si velim Certe ut eu.ω- gelium si e Iumptu ponam seu si gratis euangelizem. Sic non abutar potestate mea in Eua Velio
proferendo , defraudans me ipsuin suprema illa mercede, quam si gratis profero, polluini
acquirere. Nam cum liber essem ex, seu ab omni bus , seu cum nemini ei lem obstrictus, vel sub icchus , muιum me eruuis feci, omnium neceL statibus me accommodans, ut plures lucrifa-Libetὸ non cerem , seu Cluisto acquirerem. Quod ge-
aediI ,qui rere non valet, qui gratis non praedicat. Mer aud-ces enim accepta,vel recipienda os obturat, nescii sum redeunti Sacramentum poenitentiae mi RVς ι' nistret. Iam Nuncium Anostolicum ag:t, ut 11 gistiatum durum emolliat , qui expeditionem eius ad sinas impedire conatur. Iam puerunt se gerit, ut pueros edoceat. Iam AEthyo-k:im verba impei secta imitatur, ut eoium animos gratiae aptet albedini. omnia omnibus factus est, ut uinnos per eum talutem a tequan-
tui . 3 omnia autem liae et propagandi Epangeli,
Causa facio, ut cum aliis minii tris Euan i- ab auditori
cis, & cum tis qui conuestui rur , ego pasticeps fiam piae nuoruni , qui iii Euangelio prό-
Her . 14.2s. 26. 27. Noscitis, critod is, qui nstadio curruuι .ctc.J An ignoratis, quod ex plurimis, qui in thadio ad metas, praemiumque
contendunt, cum currant illi Omnes,viriis dum taxat praemium allῖ quati ir 3 Sic vos existimate
in huius vitae istadio ad saturae gloriae beatitudinem festinate Satagite igitur, ut ex rotcurrentibus segniter, vos celebres palmam ac sequamini. Omnis autem qui in Move coutendit i se expediunt ab omnibus his, quae ipsum iis agone possim it remorari. Alludit ad G r.eco ruin. Olim pica Isthmia certamisia,qxiae Corintliij celebrabant in Neptuni , Sc Melicertae lici- Concio nator libere proferat quod ad audito rem : in quibus omnis generis. Diat stae ut una correptionem oporteret.j ad certamina expeditiores essenti a luperfluis Versio. D. . M. Et fallum sum Iudais, M.t Cibis, a venere, abismebant. Id vero illi geAliam recti Euangelii ministri Apostolus ex. primit. Me quidem omnium genio , ac insit tuto in licitis accommodo. Cum Iudaeis ita ine gero, ut ab eis quasi Iudaeus reputer, ut
eos ad Christum adducam Et qui iam sub lege
non eram, ita agebam cum iis,qui legi Mosit rebaiu , ut hii manae laudis praecomum inane;& perituram coronam percipereiar: nos vero pro immortali caelesti decertamus. η Pudeat Taxantur Sacerdotes & Religiosos a saeculari biis siperata sacerdotes, .ri , dum illi propter bona mox peritura tot se --beuut labores, & propter felicitatem aeter 'ς pae parebant, qtia si adhuc subditus legi exta nam ais que iidam hi vix digitum amo .iere cu
sterem , ut eos qui sub lege aderant, ab eiusseruitute eriperem. Iis autem, qui sine lege scri
pta erant, seu Gentilibus factui sum quasi 'd
ie te scripta essem , ac solain naturam ducem sequerer , ut faciebant Gentiles: eum tamen
sine lege non ellem , sed subditus legi Christi ivt ad ipsum adducere pollem facilius eos, qui
sine lege se tipta operadantur. Facim sum in si mis , dc aegris quasi infirmus. & aeger , ut eos qui aegritudine , aut imbecillitate laborabant, ad vetam fidem , ac salutarem disciplinam allicerem. Denique omnium quodammodo mores indui, & mominin veluti me sorin s in rant.J Ego igitur ὁ fratres, sic curro ambiens
bravium caeleste , ut non in incertum videar cursum institi ulse. Sic pugilem , &agonistam ago, ut non inanibus plane ictibus acrem, aut umbras caedatri. Sed castigo corpus meum. & re- luctantes cupiditates,quantum in me est, frangere studeo, ut rationi pareant.Ne scilicet dum alios praeceptis Christianae vitae instituere curo, ipse inter reprobos annumerer. In strauim Nereiari rem redigete spiritus corpus,ut valeas,castigare etsi coi potuid oportet. Bestiales enim eius mores calce, ς istigatio. nunquam non iaculantis necessum est verbere de ieiunio comprimere.l
73쪽
M. Liber II. Commentarij Literales&Morales,
Edocet, puniendos , qui vel idolorum cultu vel scandalisse idolothytorum esu sese contaminarint. Sicut olim Hebraei.
o Lo enim vos ignorare, fratres , quoniam patres nostri omnes sub nube fuerunt, & omnes mare transierunt; t. α omnes in Moyse baptizati sunt, in nube, & in mari: 3. oc omnes ea dem escam spiritalem manducauerunt , A. & omnes eundem potum spiritalem biberunt i bibebant autem de spiritali, consequente eos, petra : petra autem erat Christus in s. Sed non in pluribus eorum beneplacitum est Deo r nam prostrati sunt in deserto. 6. Haec autem in figura facta sunt nostri, ut non simus concupiscentes malorum, sicut & illi concupierunt. 7. Neque idololatrae essiciamini, sicut quidam ex ipsis: quemadmodum scriptum est: Sedit populus manducare & bibere, & surrexerunt ludere. 8. Neque fornicemur , sicut ex ipsis fornicati sunt , & ceciderunt una die vigintit ma millia. 9. Neque tentemus Christum t sicut quidam eorum tentaverunt, & a serperitibus perierunt. Io. Neque murmurauetatis , sicut quidam eorum murmuraverunt, dc perierunt ab exterminatore. I i. Haec autem omnia in figura contingebant illis r scripta sunt autem ad correptionem nostram, in quos fines taculorum deuenerunt. I 2. Itaque qui se existimat stare, videat ne cadat. I . Tentatio vos non apprehendat nisi humana: fidelis autem Deus est, qui non patietur vos tentari supra id quod potesti. , sed faciet etiam cum tentatione prouentum ut possitis sustinere. I . Propter quod charissimi mihi, fugite ab idolorum cultura: is. Vt prudentibus loquor, vos ipsi iudicate quod dico. I6. Calix benedietionis, cui benedicimus, nonne communicatio sanguinis Christi est & panis, quem frangimus, nonne participatio corporis Domini est i 17. Quoniam unus panis, unum corpus multi sumus, omnes qui de uno pane participamus. 18. Videte Israel s Cundum carnem : nonne qui edunt hostias, participes sunt altaris 3 I9. Quid ergo Z dico quod idolis immolatum sit,aliquid: aut quod idolum, sit aliquid ρ 1o. Sed
quae immolant Gentes, daemoniis immolant, & non Deo. Nolo autem vos socios fieri daemoniorum : non potestis calicem Domini bibere, & calicem daemoniorum: 2I. Non potestis mcnsae Domini participes esse , & mensae daemoniorum. 22. An aemulamur Dominum ρ Numquid fortiores illo sumus 3 Omnia mihi licent, sed non omnia expediunt. 2 . Omnia mihi licent, sed non omnia aedificant. 2q. Nemo quod suum est quaerat, sed quod alterius. F. Omne, quod in macello venit, manducate, nihil interrogantes propter conscientiam. 26. Domini est terra , & picnitudo eius. 27. Si quis vocat vos infidelium , & vultis ire : omne, quod vobis apponitur, manducate, nihil interrogalitas propter conscientiam. 28. Si quis autem dixerit : Hoc immolatum est idolis : nolite manducare , propter illum qui indicauit, & propter conscientiam : 29. Conscientiam autem dico non tuam, sed alterius. Vt quid enim libertas mea iudicatur ab aliena conscientia o. Si ego cum gratia participo, quid Blasphemor pro eo quod gratias ago ' 3Ι. Sive ergo manducatis siue bibitis, siue aliud quid facitis r omnia in gloriam Dei facite. 32. Sine o sensione estote Iudaeis, & Gentibus, & Ecclesiae Dei t 33. Sicut & ego per omnia omnibus placeo, non quaerens quod mihi utile est, sed quod multis, ut su-
74쪽
in Epist. pauli ad Corinthios t. Caput a.
ERS. r.My.4.s. Nolo enim vos in rare fratres, scit Conor, o fratres veterum Hebraeorum idolololatrarum
columna &mare Ru-hrum accedunt.
exemplo , vos Oinnind ab idololatriae assectuses in iis . trahere, dum in memoriam affero supplicia; furiam Bia quibus illi olim astecti fuerint. Patres itaque nostri post egrellium ex AEgypti seruitute omnes fuerunt lub columna nubis, ciuae Angelo ductore per diem instat dentae nubis, Hebraeos protegebat ab aestu : per noctein, instar ignis, omnia castra totis quadraginta annis illuminabat. Omnes mare Rubrum siccis grensibus trant mearunt; ct omnes in Moyse, seu pee Moysem, baptiet in sunt in nube, ct in m.σι, ty-zaptiumi ty- pice quidem. ' Nam subire nubem de mare Nubis inire, quod AEgyptios demersit, typus erat futuri Bapti l malis Christi, quo peccata demerguntur , nos Christi sanguine rubricamur, de caelesti Spiritus sancti gratiae rore perfundimur. Et omnes tam boni, quam mali eanderii spirituale e eam Manna scilicet comederunt: de omnes eundi in totum liritualem biberunt, ex petra Oreb aqua voertiti profluente. Exo. In
6. Cur verb Manna cie aqua Oreb esca spiri ritualis de spiritualis potus vocitantur 3 Cert Equia spirituum, seu Angelorum ministerio parabantur : de quia typus Sc figura erant nostrae
E 2 'I' Eucharistici cibi ac potus ' Ergo si spiritu a
Quumuia lis cibus, & potus est spiritum nutriens desint , qui ad vivificans, oportet ab omni carnis affectu alie Euchatistiam nos esIe, qui ad Eucharisticam mensam accedunt. J B.bebant autem de spirit li consequente eos petra , id est, de petra eorum votis obia secundante , & sitim extinguente. Petra autem haec erat Christus Symbolo quidem sanguinis seruatoris virgae crucis percussione profluentis. Sed tamen licet haec ita sunt,non omnes Deo aeque placuerunt: sed potius eorum plerosque, qui iese idololatriae seelere polluerunt, quique seditiones de scitismata
excitarunt, non modo Deus non approbauit, sed ultor ac vindex non uno morti genere in
vasta illa solitudine prostrauit, exceptis sollim Iosue , & Caleb , qui terram promissam attigerunt ex tot millibus, qui ex AEgypto pro
facta sunt, M. t Haec quidem quasi quaedam Oxemplaria suerunt, in quibus Deus delineauit nobis, quid fugere debeamus : praecipueque monuit, ne prauis cupiditatibus succumbamus,seut illi obstricti miserandum in modum pe- Oblectio rierunt. ' Haud dubium, quin obiectio sup opplicii aliis plici j aliis illat hessiciat, vi alij se a simili deli- 7 π cto contineant. Poenae enim in uno peccatore
reptimii 'l' executio, , in omnibus plane est comminatio. delicto. Liceat vulgariter exprimere: La execution delcastigo en vn peccador , en toris Ios demas es ameis et r. J Igitur in alieno capite periculum facientes , Neque idololatra esciamini , ut plurimi illorum gesserunt. Scriptum enim accepimus. Num. 2 o. I. Sedit populus manducare, ct bibore, ct surrexerunt ludere, seu ludos more sentium idolis litare. Neque fornicemur, quemadmodum
quidam Hebraeonim hac suere insecti turpit
dine , de Deo vltore, una die viginti tria millia
hominum periere. Quod ad fornicarios cum filiabus Moab reserendum exi stimo de quia Num. 13. 9. dicitur numerum eorum, qui ceci derunt, viginti quatuor millium fuiste, respondeo, numerum viginti tria millium in maiori numero vigintiquatuor millium comprehendi. Neque tentemus Christum , quasi de eius proii , missis dissidentes , ut aliqui Corinthiorum de te surrectione dubitabant ut patet hic , cap. is. . quemadmodum olim quidam Hebraeor viri
Deum tentarunt, ec morsibus serpentum inteariere Num. Er. 6. Neque murmuraιαν itis, vel cotta
Deu,vel contra homines vobis i'raefeci os,quει admodum quida Hobraeorum au si sunt obmurcmurare;quare ab exterminatore Angelo periere, id est, Angeli ministerio suere exterminati, siue
interempra. Num. II. I. dc t 6. I. Haec aliteran
omnia, G c. J Deus quidem ti,t Hebraeorum sit 1 pliciis dedit operam . in figura nostra , hoc est, ad nostrum exemplum ut eorum poena eruditi sapiamus: ne similia patrantes crimina, simili poenae subiacere contingor nobis, qui hac extrema mundi aetate vivimus. Itaque qui vana de arroganti securitate sibi videtur stare, de firmitatem in bono sibi pollicetur: alieno exemia plo disc.it se a casti continere. η Aliorum ea. Allatum ea ius nos debet monere , ut gret Ebus firmita se stem implorata caelesti ope , adiicere studea- νἱbili,' ρὰ mus nostra ex fragilitate grauiori casui Ob- lesti ope eu- noxis.J remur lii mi Hrs 3 3. 3 . t s. Tentatio vos non apprehendat, 'ς vis humana, se. J Subrepentem tentationem *φ'- ne ita foueatis, ut quasi iiuuperabilis fiat, nam ut humanas seu leues tentationcs nunquam sentiatis, omnind est impossibile. Daeinonia-elim quidem est maligna tentatione vinci, de ex malitia delinquere : Angelicum , nullam sentire tentationem : humanum sentire, de vincere. Curat hic Paulus nos omnino a su- Ageo debe. perbiae vitio remouere, dum dicit: Tentatio vos mus a etitio non apprehendat nisi humana. Profecto superbiae superbiae esse tentatio non est humana sed diabolica. Ita vult immu est ut Paulus nos a superbiae vitio alienos esse, ut ne- '; tu,' iasque eius tentamina ad nos vel rimulam possit nos ingledi inuenire. J Fidelu autem Deus amicus, qui non permittet vos supra vires tentati.Imo faciet cum Letatione pianentum, Graece euasionem felicem & loriosam : qualis miles e praelio victor etia-it, sortior.& gloriosior. ym possitis bostmoduiri multo maiora tentamina uberiori fructu fustinere. Resisteudo namque tentationibus pet Resstendo
contrarios virtutum actiis augentur habitus eaia tentationi alrumdem virtutum : S sic homo magis robora li 3 g auio
tur ad alia etiam grauiora vincenda. J Propter a, iobola quod , pro ea qua vos beneuolentia prosequor, betis. enixe deprecor, ut ab idolorum cultu quam longissimὸ recedatis , nec tentationi detis locum ; untatio enim haec non est humaua. c d prorsus d&moniaca Vt prudentibus loquor, ideoque paucis indicasse visum est satis;vos qua decet diligentia mea verba ponderate. Profecto qui vos ab idolorum cultu omnino studet remouere consequenter suadet, ne de idolothytis cum pusillorum scandalo edatis. Audita
Vers. 6. 8 19.1o. 1 . calix bene Aetionisse. J Calix benedictus , & consecrariis a Chri sto, seu a Clitilli .inis iacerdotibus nonne coiit
municat, de distribuit semelitibus ipsum Chilin
75쪽
M Liber II. Commentari j Literales & Morales,
sti sanguineti & panis , quem in stati stangimus. scii Deo osteriinus , de oblatum populo
distribuimus , nonne sultientes participes facit veri corporis Christi adiniam vero unus est panis . de quo omites participamus, hinc per illitis unius sumptionem omnes, quantui acuinta que multi, et sicimur, Ee tumus viamia corpus Christi via utra inquam, tum cum Christo nam alimentum cum alito coalescit) tum inter nos mutuo. Nam quae sunt eadem uni tertio. etiam inter se eadem existunt. Maete , de considerate I Misee dum earnem. id est, Israelitas carnales, seu Iudaeos modernos, quando hostias in Tem plo Ublatas edunt , nonne partiei pes sunt sacrificii in altari oblatii verum haud aliter de vos quando idolothytia in idolio eo meditis, eo ipso participatis, Se communicatis saetiscio idoli, oblato litam absumptio victimae est quasi conis summatio laetifieis. Non quod veli in dieere, qaod i oratiam idolis sit aliquid in se, seu sacrum , seu pollutum. Imd allelo . idola nihil dile sol malitet, materialiter solum muta essed inonum simul aera. Sed quia qtia immolant Gentiles, daemoniis sacrificant, ideo titilo vos de idolothytis in idolio manducare, ne participetis, Se eommunicetis saetificio idolis obla to. Qiti enim de victimis comedie, de saeti seio participat: sicut cum de hostia Eucharistiea comediti, sacrifieij Eucharistici estis participes. At quam indignum est participantes mense Domini. seu gueharistiae oblatae Deo in altari , participare ctiam velle mensae daemonio. Ium, de iis tanquam domi nix de diis sui, sociari , ae subiici. Prosecto viri pot6tia Deo s- D e. in qua mul, de daeinoni sacrificare,vel seruire. ' Ego
Euthatistia quidem non incongrue vocitarim comis.
raeepisti , in- dia, amorum idolothyta in idolio seu theatro .a ai proseno exposita auditoribus satiandii. Alle inter elle. ruerim autem minime decere, eum qui in sa-eriseio Mi ili Eucharistiam recepit . ea die mensae profanae haerescere,ut idolothytis vesea iatur,id est .vi comoelia amotum animus delectetur , Se visus Se auditus lasciuatum saltationum sagina impleantur.J
so nostro aemoni hosti nostio haereamus Qv mmmodo potestis mensae Domini, & mensae diaboli simul else participesὶ Omnia,quae idolis immolata sunt, mihi licet priliatim eomedeiate i sed non mihi est licitum ea manducate, cum non aedificat eiusmodi esus. imo ut m iuui destruit eo quod in publico pusillorum candalo edantur. Nema. quod sciam solius es. quaerat,se,iquod ad alios pertinet, attendat.
Vnde non ita captare d bet proprium eo in modum ut incommodum obiiciat. Careat et-go potius ex idolothytotum esu colligi solita
voluptate , quam hae actione alios offendat. Non autem ideo omnino omnem idolothr. torum esum prohibeo. Omne genus carnium , quod in maeello venit libere manducate quamuis idolis antea immolatum fuerit, nulla praemissia interrogatione, num idolis immolatum sit, Mene , proptet conscientiae scrupulum. Domini enim est terra, & quidquid in terra cernitur, de quae ad victum pertinent, ad liberum hominum usum sunt creata, dummodo aliundἡ non det ut ansa crimini. Siquti igitur infidelium vos ad edenam invitet, de vobis libeat eius conuiuium inire , cibis queiscumque appositis libere vescimini, neque quaerite,num
uerit aliquid illorum idolo oblatum. Nee quidem video aliquid ibi inesse, ex quo com s iustilis scientia pungatur, si proto conscient Am id ec ab inutili set quaerendum. Hi ne edoceant ut scrupulos, laterrogatio. bona fide operati, δe ab inutilibus interroga nih*
tionibus abstinere. Nihil, ii uetuit, interroganus Ohseunt apropter cons entia i ruinisaei.
Hos 18. 9. 3o. 3 i. 3 i. 3 3. Si qias avitem diis xu. O J Quod si vobis quisquam e sacerdotiabus idolotis, qui ad domum idolothita in usum
similiae attulerunt, vel ex saeculatibus Genatilibus, qui in macello compararunt, quidquam ciborum,qui in mensa appositi sunt, ille prius idolo immolatum suisse dixerit: eo casu noli te manducare : idque ne conscientiam laedatis eius , qui id vobis indicauit, vel aliorum assidentium,qui cum nesciant,id vobis elle licitum, seandalirarentur, si vos edentes ex illo cibo ac picerent. Alioquin s omne seandalum absit. velei licebit idolothrtis etiam indicatis,&eognitis;sed eum leandalo non licebit. H qaia enim librari mea iudica M ab adiι constentia ' id est, cur, de cui bono ego viat iure ae libertate mea comedendi de idolothytis, cuin alterius offensione It iis ιν, seu damnet ab alterius infirma conseientiai Quare nullo modo id agendum. Si ego non nisi ea grasia, seu gratuito bene fieto libertatis Euangelicae de grata erga Deum antimi recognitione pari icipo dum se dat occasios ne seandalol vel participare possum de idoloth, tiar non debeo vlla ratione committere,
vi pro eo blasphemersi infirmis quas idolola
tra sani. Tune enim abuterer concessa mihi a Deo libertate: nec gratias illi agerem, sed grauiter offenderem ' Stulta prosectδ ini quitat est ob rei alias licitae haud opportunum stultum m usum delinquere.J Sitie eraea manducaris die Abi tu' qm articie quid alius praestatis . omata quae geretis, itigerite, ut non cedant in ignominiam, sed in Muta. Dei gloriam: neque in destructionε, sed in proia sum , eoinrimi aedificationem Sine offensone estote , seu tici mi ilia lite causain exhibere ossensionis seu Iudaeis, seu Gentilibus necdum eonversis e seu Ecclesia D i.
id est, iis, qui iam ad fidem Christi suete con
vers. Sicus o Copo omni omnibus placeo, siue placere studeo, curans omnes aedificale, neminem iuste offendere, neminem scandalo pun-
76쪽
in Epist. Pauli ad Corinthios si caput a L
Educet mulieres velari in Ecclesia oportere. Et quo ramodo sacra Eucha ristia digne ac decenter sit; umenda.
do autem vos, fratres, quod per omnia mei memores estis Sc sicut tradidi vobis. praecepta mea tenetis. 3. Volo autem vos scire, quod omnis viti caput Christus est: caput autem mulieris, vir: caput vero Christi, Deus. q. Omnis vir orans aut prophetans velato capite, deturpat caput suum. s. Omnis autem mulier orans aut prophetans non velato Capite, deturpat caput suum t unum enim eli ac si decalvetur. 6. Nam fi non velatur mulier, tondeatur. Si verδ turpe est mulieri tonderi, aut decalvari, Velet caput suum. I. vir quidem non debet velare caput suum t quoniam imago& gloria Dei est, mulier autem gloria viri est. S. Non enim vir ex muliele est, sed mulier ex viro. 9. Etenim non es h cieatus vir propter mulierem , sed mulier propter virum. Io. Ideo debet mulier potestatem habere supra caput propter Angelos. II. Verumtamen neque vir line muliere, neque mulier sine viro, in Domino. 12. Nam sicut mulier de viro, ita dc vir per mulierem : omnia autem ex Deo. II. Vos ipsi iudicate: decet mulierem non velatam orare Deum 3 . Nec ipsa natura docet vos, quod vir quidem si comam nutriat, ignominia est illi: Is. mulier vero si comam nutriat, gloria est illi. quoniam capilli pro velamine ei dati sunt. I 6. Si quis autem videtur contentiosus est et nos talem consuetudinem non habemus, neque Eccletia Dei. 17. Hoc autem praecipio non laudans, quod non in melius, sed in deterius conuenitis. I 8. Primum quidem conuenientibus vobis in Ecclesiam, audio scissuras esse inter vos, dc ex parte credo. I9. Nam oportet de haeretes esse, ut dc qui probati sunt, manifesti fiant in vobis. Lo. Conuenientibus ergo vobis in unum, iam non est Dominicam coenam manducare. 21. Vnusquisque enim suam cinnam praesumit ad manducandum. Et alius quidem esurit, alius autem ebrius est. 22. Numquid domos non habetis ad manducandum Ec bibendum aut Ecclesiam Dei Contemnitis, bc confunditis eos, qui non habeut Quid dicam vobis Laudo Vost in hoc non laudo. 23. Ego enim accepi a Domino quod Sc tradidi vobis, quoniam Dominus lesus in qua nocte tradebatur, accepit panem, 24. dc gra tias agens fregit, Et dixit: Accipite, oc manducatet hoc est corpus meum,
quod pro vobis tradetur: hoc facite in meam commemorationem. 2s. Similiter de calicem, postquam coenavit, dicens : Hic calix nouum testamentum est in meo sanguine. hoc facite quotiescumque bibetis, in meam commemorationem. 26. Quotiescumque enim manducabitis panem hunc, dc calicem bibetis i mortem Domini annuntiabitis donec veniat. Q. itaque quicumque manducauetit panem hunc, vel biberit calicem Domini indigne i reus erit
corporis de sanguinis Domini. 1s. Probet autem seipsum homo i dc se de pane illo edat, Ec de calice bibat. 19. Qui enim manducat de bibit indignὸ, iudicium sibi manducat dc bibite non diiudicans corpus Domini. o. Ideo inter vos multi infit mi oc imbecilles, Ec dormiunt multi. 3 i. Quod si nosmetipsos diiudicaremus, non utique iudicaremur. 31. Dum iudicamur autem, a Domino corripimur, ut non cum hoc mundo damnemur. 33. Itaque fratres mel, cum conuenitis ad manducandum, inuicem expectate. 34. Si quis esurit, domi manducet: ut non in iudicium conueniatis. Caetera auLem, cum venero,
77쪽
os Liber II. Commenta ij Literales ta Morales,
.-i-- suum obiae late non debet , cum si gloriae &maiestatis Dei imago, inque eius elucet impe rium, eum si mulieris eaput. Mulier autem a viro gloriam & dignitatem mendicat . cum illius tit quasi eorpus, cuius virtus a capite derivatur. Non enim vir ex muliere, sed e con ita potius mulier essicta de eondita est Euhim vir haud conditus suit propter multetera , sed totius mulier propter vitum. Ided debet inu ter supra caput suum habere potestatera , id est. 0mbolum potestatis viri in mul:erem , ne mispe velamen, quod testimonium & insigna est s ibiectionis mulierum. Et ab hoe velami. ne dieuntur nubere mulieres, id est, eaput obnubere, seu velare, cum in viti transeunt potestatem Contra in viro pileus liberae .potellatis insigne fuit Libio teste lib. s. Vndὰ ad puram Meare, est prouocare ad libertatem. Iubet autem Paulus velari mulieres in Ecele sap=opter A elos ubique assistentes pidoris,
aut impudentiae ipiarum testes, deaeeusatotes. Ut omnes moneamur quanta debeamus in Templo reuerentra intereste, qui nostratum
actiones obseruatores inuisibiles habemus. qui nee puncturi praeterire sinent i ' Pieme Ia Te la
, FRS. l. a. 3. 4. s. s. Imitatores
m tolere sevi O ego Christi. .l: E stote 5 fratres mei imitatores: hoc enim audeo libere vobis dicere , quia ab initio immutationis meae se vitam institui,
curaui, ut omnes meae a tiones, ae consilia ad
Christi Domini imitationem componerentur. Nesisl clisu Cum agnatum st subditis Praesulum actionessa aemulenar imitari. oportet Praesules Christi Domini elle
aemulatores r ut subditi probum actionum, di his ii exemplar sbi valeant obiicere. J Lavius au ὸm
exemplat, vos stat es, hoe potissimum nomine,quod om-
quod aemu nia mea facta,dictaque firmiter memoriae tradi-ι xui deriti, & quae eotam accepistis 1 me,dogma- Lautib iis, ta letinetis de obseruatis. η Ρosecto hoe ex qui dogma eapite commendabilis admodum est fidelis Die a qψω auditor. Nihil enim stellius aliatet obliuioni
audiuit, mE tradi,quam spirituale dogma,quod in concione moliae retiis auditur: eum firmitet memoriae hae testat , sivi. qui3 minus modestum. risum excitum ex Con-eionatoris ore excidit.J Volo cirem vos esse ira
nitos, quod omnis viri eaput, Dominus. superior solus est Christus: mulieris autem caput est etiam viri Cum ergo mulier sit viro vii capiti
subiecta in huius subiectionis signum velari debet. Velum namque est subiectionis signum.
Porio viri ex antiquo ritu ab AEnea inductos si Plutaretio eredendum i velato rapite diis luis saetiscabant: sirminae vero ut amasios allicerent, de te isto vult , expansis capillis formam suam publice ostentabant .Hunc autem patrium morem cutabant etiam Christiani Corinthii quas magis decentem etiam in publicis coniatientibus eoiisetuati. Reformare itaque Paulus hoe vitium intendit, quod quidem apud eos
virumque fixum deturpabat. omno vis ora, in
publico seu dicens, aut prophetam seu explicans prophetiam. vel quiduis aliud de sacra Seriptu ra,c velato capite id sterat,dedecore caput sinimasseit ; qui praeeellentiae suae dignitate se priuare videtur, & alteri se subiectum profiteri. Apostolus quidem iuxti opinionem tunc in Eeesesia receptam nunc loquitur. Nam hodie contratio ritu esset subiectionis signum, ii quis in publieo verba Aciens, aperto capite loqueretur. Gmnis autem mitra in publico orans , antpropheta, nam praeeuntibus viris , neminae etiam Geros hymnos & Psilmos Olim concinebant ) si id faciat non velato capite. deturpascaput suum et quia agit contrii naturalem ho Testatem, de verecundiam ei a Deo indictam:& videti vult non subiecta,eum viro subiaceat. Vnamen iam , seu perinde de aeque turpe illi hoe M7nus -- est , ac si drealuetur. M Tanti momenti esti .a s: foeminartim Templo decentia, ut inibi mistam , i, is nus decenter interesse perinde est illis. ae s eat tui eis est uitio descedarentiat, quo nihil astolet fae aestieal - minis molestius, imo grauius accidere. 4 Nam μ' s non velatuν - ire fondea ιν. id est . si nolit caput obuelare , ob indecentiam publico conventui fidelium illatam,tonderi, seu spoliati eo-ma iubeatur. Quod si ei est turpe tonderi, eam
certe omnino vetari oportet. V. s. r. s.f. o. it. I x. a 3. 4. s. Vis νά-
m non ribu MIM . t 'i'.J Prosea. vii eaput illud: Iaio a Mi Mia repore starem tabo sis a ea nos ορο mes M. Potestati viti se esse subiectam indieat mu iet , dum uelo operit caput, prae se serens mo-Α. I destiam. signum enim perspicuum foemina dici est Io, nuptae specialis debet esse modestia. ' Noti se nulli asserunt , particulam, Propter Angelo ad sacerdotes in Ecclesia existentes resetii, qui quidem Angelicam puritatem aemulari de pia est spe-benti unde quidquid sabolet immodestiam Halii nuistin est illis. J VFruintamen haee , qui dies, stra sessi de subiectione mulietis erga virum, nolim cha - Π s, . sevitiritati, de obseruantiae, quam viri debent mu- Angelieapa lietibus, praeiudicare. Nam sicut mulier non α' prodiit in mundum snh viro : ita neque vir ii mal; da ne muliere nascitur, in Dimino, id est, se Deo volente, ac disponente. Nam sitis mulier de viro : ita Ec vir per mulierem, seu a mulierenascitur. Omnia autem a Deo conditore procedunt. Quae eum ita fiat, Hos ipsi,uiueale, num deceat mulierem non velatam in Ecclesa ad
Deum sundete pieres ' Quomodδ a Deo exau- Vel habria diei ut quae iplo orandi habitu illum irritat modestus quem placare studet, de illius illigat manu, quas ad elargienta beneficia esse petit apertas3l Nec ipsa natura doceι vos, quod pi aecedit, sciri
cet, decere mulierem non velatain orare :sed potius eius contrarium. Nam virum co mana nutrire, de fouere, turpe est. Contra Simiaieν comam nultiat, ei est gloriosim. Si quidem coma pro velamine data est ei. Igitur quas dictante natura est mulieri velamen agit tum si coma ei data est ad Opereulum, cur Taxandit comae aliud velum indacitur An quia mulier s mina 'aetam immodeste comae natiuo Operculo abiititur illud sericis fasciolis , floribus , ac gemmis hale
exornando, ut ad modestiam altero velamine
tentissis esse. iste.J Quod s quis his de rebit,
contentiosas disputationes instituat, nolim
pugnatius cum eo contendere e nos quide vere omnis Ecelesia Dei , a contraria consuetudine penitus abhorremus. Hoc autem , quod vobis denunclaui de velandis mulieribu , ita praeeipio, ut interim non laudem vos in eo ,
78쪽
in Epist. Pauli ad Corinthios ii Cis i I L
' rod sequitur: nempe quod cum in Ecelesia
conuenitis, non in melius , sed in deletius, id est, non ad utilitatem , de nuchum spiritualein percipiendum conuenitis e sed ex vestris con uentibus detrimentum potius procreatur. Hi mam , seu imprimis quidem, audio, inter vos stiriti seu diuersam opinandi citea fidei do gmata rationem esse,cuin ad Ecclesam, seu pu- blicum conuentum conuenitis. Et id ita acci Multa di dere expaνιι credo. ' Cur non ex toto, sed ex Mntin. quae parte 3 Qui multa dicuntur,quae post inodum probantur.J ' Quare ergo Apostolus: ' μ' non di, it se omnino non erede te, S ut fallare Pi sul his, iacere : sed fatet ut se samam illam ex pane ete- debet si lE didisse a Certe quia Praesul audiens subditorum Medere di excesses, non penitus debet famae dare fidem, dii. 4- ὸ nec Omnino se incredulum exhibere. Dubi ter saltem, an fama sit vera, ut remedium pro-Qsi aud i uidete maturὰ valeat.J η Prosect5 ut ex toto p imu de de pro Y imo elidas errata duos testes debes rihai, ti s s' talem examen vocare, nempe auditum , &inui id visum. Dum autem solus auditus de sacho des o
deat. nit,non omnino credas,sed ex parte tantum, qua
sol tim inibi adest semiplena probatio: lux plena
rudieet, di fiet, si visus accedat.' Hoc edisci ritus a supremo
a miro, iudice, ac Praesule , qui Caelieoli, dieii
mori ei d i. ciamar Sodomorum venit ad me . seu famam iiii subdito tum quitatum illorum exaudio : sed quia docere in piacula.m si tendo homine, , ne facile auditui singularitet alia, Pii' credant : Licendam , ct oidebo. nume ti . clamor indieat, opera compleant. Ceu. eooieseu a r. io. J Ex parte, inquam , credo, Nam νον-aan res his eos ego . necessitate quidem non absoluta. sed ex hypothes, spectata scilicet humana
infirmitate, meonstantia, superbia, de in nouitates pronitate, quali Corinthis laborabant.
sim prooati, seu firni'. solidi in fide, tetricii m . . liquis cum laude mauis i favi. ' Valde etiimbo esse Fi commendabile est, inter improbos probum hum. existere.l2. Vos a o. xi. 11. Conuo limibus ergo vobis iis uin. O. J Absit autem, ut iudicem est eas em iniet vos esse hosti vetae suspici eis., Hoe enim vocabulo intelligo schismata, &dissensiones animo tum in motibus , ut scili testis in eoenae Eucharisticae sumptione. Conue nientι eraeo Dosi, iri mnum u hi vobis stu dium, Dominieam cinnam manducandi, ut de ceti sed ite iaceti imae haeretis mensae, ae si Bae
chleam vel Martialem coenam iniretis. Missequi cie euim ditiorum coenam fiam praes mit. seu sumit ante Synaetiira, exesulis pauperibus. vel non expectatis. Porro in primitiua Ecele sa ad imitationem eaenae Dominicae solebant
ditiore , Vel tuae lecti Ecclesiae ante s. erim
munionem epulum in Ecclesia instituere com mune tam diuitibus, qliam pauperibus . idque in mutu 2 charitatis documentum : ideoqueis 'ape . id est . Dd Itia si barur lam abusus irrepserat . ut diuites priuatim,& laute, & non ratδ ad ebrietatem usque coenarent, inopesque excluderent. vel saltem taciti expectarent; quos hie taxat Apostolus. Quia itaque unusquis uevestitim pri iratim vobis , amicisque meniatii opponitis; alius quidem non vocatus esui te la borat, pauper scilicet: de alim satur cibis, mero
usque ad ebrietatem indulget. Acti quia domo non Lab iis . ubi possitis mensam prauatam apia potiete , ii noli iis illam esse communem, ubi sine eontemptu pauperum solos giuites exei M. Ani. ι Me. ora H.SS.in Scr. UxPI.
piatis 3 An vos non pudet. Ecclesiim DA, sed coetum fidelium , vel loeum coetui colligend5
destinatum contemnere. J H equidem locus moderatae refectioni, de Chiustianae charitati fouendae debet non et apulae de ebrietati deseria uire. Equidem licet ob sitisses abusas conia Die, iacellium Laodieense ean. 18. A apes in Ecclesia vetuit institui j piissimum adnue illum ino rem possumus imitari. s prius metiet ali ali. mento pauperem reficiamus,quam ad spiritua serile Eucharistieum moliamur aecedere 3 Eceleaiiam, inquam, Dei eo profano conuiuio con temnitis: de illo vestro cibo tum apparatu p d facietis eos, qui neque tantos pollunt suere sumptus , neque habetis foras , quo te solos reficiam. Quid me vobis de hac re dictu imathi tramini 3 An. me nonnullam laudem exispectatis , ut in aliis rebus piis quidem non semel accepistis 3 Equidem non committam, ut eius rei gratia quidquam vobis laudis imperiatiam , quae acri potius eget reprehensione. Enim ver δ eum iam de coenae praemittendae Eueharistiae sumptioni decentia dixerim , t alii de ipsa ad synaxim digna praeparatione, de re
ceptione nonnulla iubiicia n. keu a . . . is . as 27. 23. 29. Ego enim ae
cepi a D. 4 O. O. J Ego quidem a doctrina Apostolorum , qui cunae Dominicae adsue. runt, accepi, qPae Dominus gessit,cum Euchaiaristiam instituit . sicut iam vobis tradidi. Ea quidem nocte , qua plo hominum salute pro di , sitit a Iuda , panem accepit , & cum gractias eg is t, sacramque impertilitet benedictio nem, fregit, ae dixit: Ace pile , de edite: hoe est o pus m tim, quod pio vita vestra tradetur
in mortem : hoc agite, ut mei memoriam per-
petuo colatis. simili re de poculum , ubi coeanasset, accepit, dicens : Hic calix , seu poculum noulini est testamentum sanguine meos licitum : hoe agite quotiescumque hunc ea licem hauseritis, ut mei memoriamlitu sole ani celebretis. fluvii stimilis enim panem hi uae sacer timum e delitis,& vitiis eum hoc libaue ritis poeulum,mortem nomini ac Magistri nostri in mentem reuocabitis , quoad ille in sua premo mundi die ad nox iterum veniat. ' Cet Aa re sillate Apostolus cum ex vi verbor a Christi corpii, exanime licet diuinitati unitu pronatur,mor- ba
tem Domini sie an nunciati assirmat. Vt sci- Commorito licet Christi corporis ex vi vel borum mortui nem Maesa obiectu ad mortis proprii memoriam recurra sesmus.Deberemus enim ad hane mensam actede re , quasi mox post Communionem essemus morituri. 4 Itaque quisquis hune panem ederit ,, haud poculum Domini indigne hau serit, si teli Corporis. ae laeso inis Domini
crimine tenebitur. Aiaci altera seipsam homo , seu ad examen se vocet vitiis utique , an ad
tanta mysteria sit digne dispositus. Ei s quid
deprehenderit, quod impediat, puta pcccatumat quod lethale illita expellat non contritione sola, sed eonsessione saetamentali cum coniti tione vel attritione. Porid hane ex Christi iti stitutione l&eonsequenter tute diuitioὶ Paulum hie pro peecatis mortalibus eommunieaῶtuti requiri, Tridentinum seir i 3.ean. . docet. stui enim in Levi, ct bibiι indigne, liniurium; seu condemnationem edit, es potati non Δώ-
dieari diseernens ab aliis cibis commuiti. bua carpti. Domini.
79쪽
LUM I L. Commentarij Literales 3c Morales,
Ideo quia indigne sumitis, v.gr. ebrij, superbi,
Conicia Psores pauperum , dcc. multi sunt infirmi inter vos, de praemature dormiunt, seii Corporeis moriuntur multi. η Multis his & aliis poenis Pinnis multi ob id affectos variis exemplis Patres docent.
tali ir' ' Nominaum D. Anselmus addit, id a Paschate
cepiam Eu maxime .lpprehendi: eum ob indigne sum-cbaiuliam. ptu in corpus Domini videmus varios variis morbis praeter solitum affligi,& multos extingui. J In hoc autem elucet diuina in nos pietas. Dum enim in praesenti per morbos iudicamur, seu punimur,hac via cerripimur a Domino, sicuta Patre filii, ut eiusmodi supplicio resipisea
mus, & poeniteamus de data aegritudini, aut morti caula ut cum hoc mundo, seu cum infide
libus&aliis huius mundi peccatoribus aeternum non damnemur. ' Procul dubio magna Dei in Marni Dei nos misericordia est, laboribus affligi, dum pietate Medelinquimus. A Deo hominem prosperitas distrahit, eundem ad Deum trahit adversitas J st et tui.
Itaquefratres mei, cum vestros conuentus cele
bratis, & coenas, seu Pq.rpes instituitis, memores huius vocabuli significationis, sonat enim staternam charitatem) non prandeatis soli, sed expectate pauperum aduentu ri. Si quis
autem esurit, aded, ut non possit in Ecclesia i tamdiu ieiunus expectare, prius domι mi: era, ne illi sit molestum, aut noxium in communi eoena socios, speciatim inopes segnitet ob infirmitatem venientes excipere. Ierum vero, quae ad alias virtutes promouendas, vel alios corrigendos excellus pertinent, cum ad vos rediero, disponam.
Docet, gratias gratis datas varie variis ὰ Spiritu sancto ili bini. Et quemlibet in Ecclesia suo gradu era gratia debere
E spiritualibus autem, nolo vos ignorare, fratres. i. Scitis quoniam cum Gentes essetis , ad simul ac tria muta prout ducebamini euntcs. 3. Ideo notum vobis facio, quod nemo , in Spii itu Dei loquens, dicit anathema Icsu. Et nemo potest dicere, Dominus Iesus, nisi ita Spiritu sancto. q. Diuisiones vero gratiarum sunt, idem autem spiritust s. Et diuisiones ministrationum sunt,idem autem Dominus: 6. Et diuisiones operationum sunt, idem vero Deus, qui operatur omnia in omnibus.
7. Unicuique autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem. 8. Ath quidem per Spiritum datur sermo Sapientiae: alij autem sermo scientiae secundum cum dem Spiritum: 9. Alteri fides in codem Spiritu: alij gratia sanitatum in uno Spiriturro. Alij operatio virtutum, alij prophetia, alio discretio spirituum, alij genera linguarum, alii interpretatio sermonum. D. Haec autem omnia operatur unus atque idem Spiritus, diuidcns singulis prout vult. I a. Sicut enim corpus unum est, membra habet multa, omnia autem membra corporis cum sint multa, unum tamen
corpus sunt: itati Christus. 13. Etenim in uno Spiritu omnes nos in unum corpus Baptietati sumus siue Iudaei,sive Gentiles,sive serui,si ueliberi: dc omnes in uno Spiritu portati sumus. I . Nam & corpus non est unum membrum, sed multa. is. Si dixerit pes: Quoniam non sum manus, non sum de corpore enum ideo non est docorpore 3 16. Et si dixerit auris: Quoniam non sum oculus, non sum de corpore: num id ob non elide corpore t i 7. Si totum corpus oculus : ubi auditust si totum auditinia ubi odoratu se I 8. Nunc autem posuit Deus membra, unumquodque corum in corpore sicut voluit. I9. Quod si essent omnia unum membrum, ubi corpus t 2 o. Nunc autem multa quidem membra , Vnum autem Corpus. 2I. Non potest autem oculus dicere manui: Opera tua non indigeo; aut iterum caput pedibus: Non ostis mihi necessaris. 12. Sed multd magis quae vidciatur membra corporis infirmiora esse, necessariora sunt: 13. & quae putamus ignobiliora membra esse corporis, his honorem abundantiorem circumdamus: & quae inhonesta sunt nostra, abundantiorem honestatem habent. 2q. Honesta autem nostra nullius cgent: sed Deus temperauit corpus, ei cui deerat, abundantiorem tribuendo honorcm: et s. V t non sit schisma in corpore, sed idipsum pro inuicem sollicita
sint membra. 26. Et si quid patitur unum membrum, compatiuntur omniamCmbra: sue gloriatur unum membrum, congaudent omnia membra. 27. Vos au
80쪽
in Epist. Pauli ad Corinthios i Caput III. 'suit Deus in Ecclesia primum Ap ossolos, secundo Prophetas, tertio Doctores,
deinde virtutes, exinde gratias curationum, opitulationes, gubernationes, genera linguarum, interpretationes sermonum. 29. Numquid omnes Apostoli numquid omnes Prophetae 3 numquid omnes Doctores 3 numquid omnes virtutes ρ numquid omnes gratiam habent cuiationum 3 numquid omnes linguis loquuntur 3 numquid omnes interpretantur 3 3 o. aemulamini autem ςharismata meliora. Et adhuc exacellentiorem viam vobis demonstro.
ΕRs. O. 3. 4. s. s. . De lyristia tibiia autem . O. J Nolo autem vos, fratres ignotare doctiinam,
de isti ii alibin , nempe de donis,& gratiis Spiritus suacti tam gra tis datis Me quibus hoe capite) quam gratum facientibus fge quibus duobus sequentibus capitibus disseret. Haec quidem ab idolis olliri
vestris minime accipiebatis, eum ad illorum muta simulacra accedebatis. Hine cum variis
linguis loquimini, vel alia dona gratuito ac cepta profertis,certissimi iam sui . illa non ab idolis mortis, sed a vivo ae ver d spiritu Dei vobis obtigille , Iris natum τι Asfacio. quod nemo in spiritra, seu praeditus spiritu Dei duisa ιhendia Iesia. seu maledicit , de execrat Iesum, ut Leiunt Iudaei: en Gentiles increduli, & ad idem faciendum vos stequentet inuitant,& mi nis, ac tormentis compellunt. Item simili a nuncio, neminem p ile ex corde Iesum Domi num vocitare, nisi Spiritus sancti instinctu excitetur. Hoc autem praemii ,haud dubitari dum est tuis oratia, um, seu donorum mul tiplices esse: viatimque, atque eundem spiri tum sontem este, a quo diuina haec charismita derivantur. Addiderim alitisiuis . seo di ieri mina ministe licitum multa etiam esse , quibus in Eeelesia Dei quisque laborat. Sed idem est unus omnium Dominus, cuius imperio omnes Ecclesiae ministri obsequuntur. Nee negarim, esse nonnulla etiam diserimitia si cultatum , atque actionum . quibus alii aliud prae stant . sed idem earum auctor, atque eL
sector est Deus, qui singulis illam vim ad ope
randum impellitur. varia autem ac. multi
plex uaee diuini spiritus manifestatio mi cuiqΛι iinpenditur ad Ecclesiae utilitatem. nina. quae ' De quaeumque enim dote quae ad / pro-2pi itu ian- xi motum utilitatem non exetitur , dubita ad Ee i sis xe quis poterat , num a Spiritu sancto fuerit
hem impeti. Ud .8 9. o. . Alhqiuaemper spἰritum da M. Qvt autem in Iarticulari loquamur,alis datur sermo sepientia , leu facultas explicandi Sapienatiam, alti gima scit. mysteri assar initatis,lnearia nationis,Iustificationis. Praedestinationis, &e. Alii fremo sientia , seu saeuitas exponendi res naturales, de morales ad humanam ae diuitem vitam recte compo nendam. Atini fati non praecise Theologica nam hane iam inest ellipponimus i sed excellens illa, quae vocatur fides miraculorum. Alii gratia sanitarum , seu donum curandi corpoleas aegritudines. Alijeperatio tiriti tim, celebriorum & inexpectatorum miraculotum , nelnpe mortuos luscitandi, &e. Alij prophetia, seu donum fututa
praeditendi, & obscuras Prophetarum se tiptis ras enodandi. Nonnullae enim aded sunt dissi ciles , ut prophetia quodammodo necessario sit, ad earum expositionem. Alij a se, est, 'isi
iistim . seu facultas discernundi cogitationes, affectiones, intentiones cordis, an a natura
sint, an a spiritu diuino, Angelico, Diabolico. Ati: ne a lingua m. seu donum variis linguis loquendi. Alii interpretatio sermonum , seu linguarum dissiciliorum intellectu Prose- In .ti, Fiaarcto quae aliis , ae aliis spiritus sanctus dona fisco Xaue
diuidit, ausus suerim asserere, in uno meo. D. Franeis eo Xauetio Indorum de laponiorum loe,uii omia Apostolo .bertime collocasse. Datus enim ei in spiti titi .suit iet tiri Sapientiε, ad abditiissima illa my P in eun-
stella reseranda. Accepit scientiae sermonem - ad mores suilium Indorum firmitet erga vir . s 'tutem eomponendos. Donatus siti fide mira culorum , qua daemonia eiiciebat. serpenturii venena obturabat , mortiferis saepe poeul si narrauiter potatus :& diuinum cunctis aegri tudinibus pharmocopolium se ostendens: eum namque omnia quae excogitate velis signa te quebantur, gratia equidem sinitatum poten iis limum. Fuixit virtutum seu celebriorum mi raculorum operatione, siquidem plusquam triginta sex vita sunctos ad vivos reuocauit. Prophetia nituit, multos futuros maris ac teriae euentus praenuncians. Annon fuit spirituum diseretione celebris , qui tot occultas piorum.& impiorum eogitationes reserauit De geneiatibus demum linguarum , de sermonum inter
pretatione ipse loquatur, qui non solum a Spi litu sancto, uti Apostoli, eunctas linguas ae- cepit, sed dum unica lingua uteretur ab audi totibus diuersarum nationum de linguatum ita intelligebatur, ae si materna cuiusque linia
gua loqueretur linos i a. t .i . s. s. I .i8. 9. o. Sittia enim Orpus unum est, cte.J Quemadmodum autem nostrum naturale colpus , eis unum sit, multis tamen membris ornatur: ita & Chri stus unum est corpiis cum membris suis, quae valde multa, di varia exi stunt. Etenim in unum
corpus Christi m 3 sti eum, quod est Ecclesia, baptietati, seu pet baptismuin insiti sumus. Mincorporati. Et omnes in uno spiritu potari sumus, cum e calice Eucharistico viritin Omianes spiritu cum sanguine Dominico hausimus: Quotquot igitur baptismo Christi sumus diluti, sine ludaei. sue Ctaeci . sue serui, siue
liberi Christo adiungi mut& corpore ac sanguine eius recreati, unius spiritus ipsius pat-ticipes eisseimur, qui pet Omnia membra per means, singula vegetat, eaque suis stinctionibus reddit idonea. Num corpus eum dico,non unum tantii in membrum intelligo , sed unum quidpiam ex plutibus necessatio compactuim L quot enim de corpore hethereogeneo , 5e or- panico, quale est humanum, unde haec omnis