Dictionarium sacrorum rituum ex optimis quibusque, qui sacram liturgiam illustrarunt auctoribus a p. Joanne Bartholomæo Colti ... Pars prima altera 1

71쪽

past reditum priorum , ii cantent, & alii pr

cedant at Ciae res capiendos , vel si si it paci. ci , unus Post alium procedat, Bissus, ct Bauμδεν. Celebrans postqnam a digniori Cineres ae ceperit , stans in medio suppedanei aperto capite , & habens Diaconum a dexteris tenentem vas Cinerum , prius imponit Cineres Sicerdoti digniori , a quo ipse Cineres accepit, genuste

xo uisi sit Canonicus ) supra suppedaneum Altaris , manibus junctis, & capite inclinato, quod& alii observabunt in accipiendis Cineribus. Immediatὶ post digniorem Sicerdotem pr fatum accedunt Ministri Sacri , facta prius Alta i genuflexione , & Celebranti reverentia , dc genu flexi super Altaris suppedaneum , ambo simul

accipiunt a Celebrante Cineres . Diaeonus Vero acceptarus Cineres , tradit vas Cinerum Cere

moniario , vel alteri r vel illud deponit super Altare , ex Rituat. Moabi. Refrm. M,nac. S. Bernardi lib. 3. cast. s. & acceptis Cineribus. illud recipit denuo , de tunc iterum 1e locat ad Celebrantis dexteram , & Sabdiaconus paritet ad sinistram , ubi erat prius, Bisus. 9 Baulds, atque alii . In Ecclesis autem Cathedralibus, ubi aliqua Dignitas, vel Canonicus aliquis celebret,ia Bene ficiati, seu Mansi inarii ministrent, tun post digniorem de Ciero prius excipiunt Cine res Canonici omnes , quamvis non sat parati. di quidem stantes , ncn vero genuflexi ; & post eos succedunt Ministri Saeri Baneficiati ut suora

licet si it parati. Quod si Ministri hi Sacri essene

72쪽

pariter pro Diacono, & Subdiacono , & non alii

inseriores intervire debent, non obstante contra

ria coniuetudine &c. in tunc post pretiatum digniorem de Ciero , Mim stri stantes , capite tamen et inclinato, ante omnes alios sacros Cineres reci piunt . Postea accedunt alii de Ciero ad Altare Primo quidem majores, deindu inferiores bini s-mul vel unus post alium , & facta debita reverentia tam ipsi Altari , qutun Celebranti, genufexi super suppedaneum manibus junistis, ,&capite inclinato Cineres a Celebrante accipiunt, manus tamen Celebrantis non osculando , quia commode fieri non potest . Notandum quod Ca- 'nonici Collegiatarum non stantesiui Canonici Caia thedralium , sed genuflexi Cineres accipere de-hent , nisi immemorabilis consuetudo obstet, ut docet Baul I. Superior autem Ecclesς quando: ab alio accipiat Cineres , si ipsemet functionem tunc non faciat genuflectere non debeti, quod de Candelis etiam , &.palmis dicendum est. Datis Cineribus Clero ad Altare , ibi etiam dantur Magistratui, & Nobilioribus genuflexis, ma- nibus iunctis , quod pariter cum ipsis servan-- dum i erit in Candelarum , & Palmarum di- .stributione . Populus autem eXtra gradus Al-. xaris ad CancelIos congruentius recipit Cine res . Advertat autem Sacerdos , ne Mulie- ribus imponat Cineres super velum , sed omni no super capillos, ne benedictus Cinis supra velum deperdatur. Completa totaliter Cinerum di

stributione Celebrans procedit ad latus Epistolae per planum , & ibi prope Credentiam lavat

manus Cum aqua , & mica panis , fundente a

quam aliquo Acolyto , & Ministris Iacris milii

73쪽

strantihus tintdigiuis . Lotio manibus . ti m - tersis Celebrans ascendit per larerales gradus ad cornu Epistolq super suppodaneum, ibique stans: versus Altare manibus junctis medius inter Μi-- nistros Sactos , cantat in totis fetiali Dominus: vobiscum & ot. Cone. ut in Missali 1 qua termi--.Data descendit is planum Altaris , ubi deposito - Pluviali , capit in plano a cornu Epistolet non autem in medio quod tantum Episcopis comis-r ditur in Manipulum, & Plane tam violaceam , s- cui de Ministri suos Μanipulos sumunt ; deinde cum debitis reverentiis Ch - , si ante i in transeunt, aceedunt ad medium ante infimlim Al-- raris gradum ibique facta st ire reverentia Al-- rari , Celebrans ineipit Missam more solit, ; Sa-ο Cerdos enim j qui celebrare debet hanc Μ λ . iam , debet esse ille idem , x. qui benedixit Gineres e, mor. s. a C. I 2. Iun. 1617. Tractus. Domino nom serundum peccata so AE M. dicitur in hac Missa , & repetitur iΑ Fortis securiolo , - Quartis, & sextis per totam Quadragesimam ubn x Ord. Romi. s inquit Microlog. cap. - sed ex nostra devotione ; ex quo Tracta dant Ce -- brans privath legit Φ. AHos nos σε. genuste-- ctere debet unko tansum genii ad Minis vim has ut commodius possit legere v. in libris, - & statim surgete ; Sed dum cantatur isto viiii - Choro ,i genu flectunt omnes exceptist dΗinus Cantoriblis , ω antequam . inchoetur, Celebraris, - d: Ministri Saeri descentatae ad secussdrin et M stum Altaris, ut-dum ontatur Adiuva nos D s. a Choro, stitim te flemit in s pedaneo Al- tπis utroque genu , qlios' est omnino servati-dum,ti ideo debet celebrans si expedire a 3:-

74쪽

tendo Evangelio submissa voce . quod suppinimus potuisse legere ante initium v. v. praesertim si cantatur a Choro G aduale, vel alii vis. Tractum antecedentes ita lenth, ut pretistus Ce-- Iebrans , dum cantatur commodε legat Evangelium , ne intra Tractum , & Adjuva uos silentium interponatur , ad quod CantOrct omni-- no advertere debent . Bauldo , Bissus, ct H-

Cingulum , qua Sacerdotes Altam pr cingunt tri-- hus nominibus compellatum est , nimiruili Cingulum , Zona , & Baltheum. Ex Deer. S. Ru C.' Sacerdotes congruentius utuntur Cingulo lineo, i & quidem albo quam serico . Eademquo S. R. 8. Iun. I7ος. declaravit Sacerdotes polia uti Cingulo coloris Paramentorum Cingulum .ilviiii cat septem . Discretionem moderatricem virtutum omnium Ausin . Continentiam, Amalar. 6b. 2. cap. 22. Custodiam cordis I, Gemma tap. 1. 3. Castitatem corporis Hago Via in speculi Eccles cap. 6. FerVotem continentia , ne sit remissa - Baban. cap. 17. de concordar cum oratione propria ; Arcum contra hostes Gemma tib. i. east. 83. Fortitudinem 'sichi m. in Levit. Circumcisionis Domini Festum cum Oitiva Nativitatis celebratur ; atqdie in vetustissimo Gelbo-- nensis Μonasterii . Sacrament um Libro tres reperiuntur uisse in die Circumeisistitue adsignari, quarum prima , & secunda inscribstur in Octa va Domini , , Tertia inscribitur Missa ad probi hendam ab Idolis. Secunda tamen est de B, Μa-- Tia , ut Indicant orationes ; . & revera in ve-- teri Frontoni Calendario ante Ann. 9Oo. exara

75쪽

c et

Nativitatis, secunda verδ de sancta Maria. quet etiam tempore Durandi celebrabantur in dicta die, rut ipse asseverat in Rationati lib. 6. cap. s. Missa autem, ad prohibendum. ab Idolis inscripta' ad reprimendas Paganorum hac idie superstiti nes potissimum instituta erat , quas superstitio- nes fuse deseribit s. August. Serm. tias. In die

Circumcisionis tria ergo. Festa concurrunt , nem-ph B. V. M. Circumcisonis, & Octavet Nativita-- tis; atque in praesenti Missali Romano recognito omnia praedicta tria Festa in unum conflata videntur in ordine Missae ; Nam Oratio est de S. Maria , Evangelium de Circumcisione, reliqua di Octava Nat. Et Missa inscribitur, In Circumri ne Domini, is Otiaua Nativitatis . In Hispania nu. Tolatanum 4. habitum Ann. 633. prqscri-- hit abstinentiam hac die servandam , & cantari. vetat Allelusa in officiis Ecclesae, sed nequaquam loquitur de officio circumcisionis . E contrii vero in Gallia Festum hoc Circumcisionis nomine vocatur, & Conc. Turonen. a. habi-

tum Ann. 367. Can. 17. Pr cipit ea die jejunari sicut at in Ecclesiae hoc prςscribebant ad profanas consuetudines Ethnicorum quae Kalen-- dete Ianuarii vocabantur expiandas, & Missa - Circumcisionis ' scribit . Aliqui faciunt Aucto-- rem Festi Circumcisionis Ivonem, qui de eo sera

Colores quibus Eeelesia uti consuevit sunt quin- que , 1cilices , . Aibus , Rubens J Viridis, V -- laceus, & Niger . . tidem enumerat Colores Innoco III. lib. Ib eapra os. quamvis nigrum Con 1 tandera vide cur in violaceo k qaatuor P.M

76쪽

tipales faciens colores quatuor I coloribtis anti quarum Vestium legalium respondentes , Bissi, Purpuri , Hyacinthi, & Cocci, Exod. a 8. Αgitant qu stionem Rubricistae : num in Vestibus S cerdotalibus , & Altaris omnes simul quatuor c Iores adhiberi possint , & aniliceat sacerdotibus uti una Planeta indifferenter pro unaquaque Missa cujuscumque generis Primam quaestionem resolvit Turrinus pari. I. fere q. cap. 6. dicendo Vestem in se habentem quatuor CO-lores, qque apparentes , quamvis de singulis coloribus participet , in neutro illorum determinationem peculiarem sumere posse; & proinde neque esse albam, neque rubeam &c. α ι Consequenter ea neque tamquam alba , neque ceu rubea uti posse extra easum necessitatis. Si

tamen unus ex dictis coloribus v. g. albus c teris prςValeat ; tunc dicta Planeta erit reputanda alba , & tamquam tali uti possumus. Diximus extra casum necessitatis non debere adhiberi dictas Planetas mixti coloris quamvis hic sit usus multarum Ecclesiarum nam in casu necessitatis non improbamus talem usum a quia sicut in hoc casu possumus uti Veste alba pro nigra , cum Rubrica de coloribus p ramentorum non sit tam rigorosa ; ita multo magis possumus uti Planeta mixti coloris . Secun clum dubium resolvit idem Turrinus , dicendi hoc esse contra mentem Institutoris Rubrica rum ; qui ideo colores distinguit , ut altera Planeta adhiberetur , altera excluderetur , &. habent in se unusquisque Mysteria propria, uem infra cum Gavanto, Duranda , & aliis dicemus.

color aureus, tu Vestibus Sacris , ut asserit Garri Σ3 Part.

77쪽

-part. . tit. I 8. qui Valet cunctis coloribus, aut . saltem rubeo , di albo , quia aurum aucidum habet . per quem albo assimilatur; & igneum, Per quem rubea ; imo , ut assirmat etiam V - nitor eo nos pro albo, rubeo, & viridi uti pose: sumus etiam in communi usu , quia ex Tu e rino color auri navus est, & approximat viridi ; Pro violaceo autem adhiberi non potest colar aureus . quia ut optimh dicit Gavantus co--lor violacens debitus est afflictioni ; Hinc etiam: fit non posse uti colare ceruleo loco violacei. tam in Sacerdotalibus . quam in Altarium pa-- Tamentis ; Ita Gerlacus Vinitor. or albus adhibitus est in Sacrificiis teste me- ron mo contra Pelagian. & significae gloriam, gaudium . N innocentiam , ex eod. Hier. int Exech. ct aliis Patribus. Ideoque eo colore Ec--clesia utitur in Nativitate Domini , quia natus . est Christus carens originali peccato : In Epiphanis propter splendorem Stelle I noe. In Re-- surrectione . Transfiguratione , & Ascensione D

mini , quia in Vesstibus Albis Angeli apparuerunt.: In Festis B. M. V. quia purior sub Deo Crea-- tura nequit intelligi. Damase. Similique ratione in Festis Angelorum , S. Ioannis Baptistet, Evan-- gelidi , Consessorum , Virginum, In Consecratio--ne Ecclesie , & Summi Pontificis &c. Color rubeus , seu purpureus indicat dignitatis. gradum aliis excellentiorem ; Humano sanguini similis est ., igneam refert naturam ; Ideoque e utitur Ecclesia a Vigilia Pentecostes usque ad Sabbatum sequens propter S. Spiritus fervorem . qui is igne descendit Act. 2. & propter pote-

staus plenitudinem in igne significatam, Apost δ

78쪽

: li'ne datam Ex Abia corona de Templis pare.

I. cap. 49. In Festis S. Crucis, quae Chr1sti sanguine consecrata fuit . In Festis Martyrum quia pro Christo sanguinem fuderunt , excepto Festo. SS. Innocentium , quando non venerit in Dominica , si autem in Dominica venerit utituro rubeo , quia Dominica est;semper festiva , cui. & idcirco eo die conceduntur Hymnus Angeli . eus . & Alleluia; In eius vero die octava semper utitur rubeo quocumque die occurrat; i Octava enim glorificationem denotat Amalar. lib'. q. cap. 29. ct 36. Utitur'denique Ecclesia colore rubeo tu Misia pro eligendo Summo Pontifice, quia squi valet Misset de Spiritu Sancto.

Color viridis medius est inter colores , ait δε- noc. III. dg ideo utimur eo in diebus ferialibus, - cujusmodi sunt dies ab octava Epiphaniq usquei ad Septuagesimam , & ab octava Pentecostes us- , que ad Adventum in ossicio de tempore , eX. Ceptis Dominicis infra octavas occurrentibus , in . quibus color Octavarum servatur, exceptis etiam. Vigiliis , de Quatuor Temporibus. Ruis. Colore violaceo utitur Ecclesia afflictionis indican- , de causa ; olim niger color adhibebatur iis diebus , quibus a nobis violaceus , quo Violaceo, colore Ecclesia tunc temporis his tantum in an- . no utebatur,nem ph in festo SS. Innocentium , & in. Dominica Lςtare: nunc autem conVenientius utimur violaceo a Dominica prima Adventus ad

Nativitatem Domini, & a Septuagesima usque ad - Pascha in ossicio de tempore. exeepta Fema V. in Cena Domini, in qua utimur albo : Feria VI. in Pamlc. in qua utimur nigro ; & Benedictione Ce-

79쪽

. Pr Stionem dicens solus utitur albo pertinetia enim haec Benedictio ad Paschale Sacramentumi Durand. lib. 3. cap. 18. Pro aliis vero diebus, & functionibus , quibus violaceo colore utitur - Ecclesia , vide Rubricam de coloribus Paramen

torum num. s. u

Colore nigro utitur Ecclesia Feria VI. in Parasceve , & in omnibus ossiciis , & 'Missis Defunctorum; mortis enim est propriissimus color ni. ger apud omnes, Innoc. III. In Missis B. Μ. V. in Sabbato, qnando discordant ab ossicio, puta in Sabbatis Adventus non impeditis

ossicio novem Lectionum , licet color parament . Tum Sacerdotalium debeat esse consormis Missae votivae de S. M. nemph albus; color tamen Altaris. . nempe antipendii correspondet ossicio , saltem dum recitantur Horς Canonicq , atque adeo de-het esse violaceus : Sed dum cantatur Missa , - inherendo Gavanto pari. I. tit. 8. & prari omnium Baslicarum Urbis, color debet esse albus. In Missis votivis primi generis , nemph de Sanctis , aut Festivitatibus , quae anniversaria cele-- hritate recoluntur ab Ecclesia idem adhibetur - Color , ac in die eorumdem Festorum , & Sanctorum . Garti pari. I. tit. Φ. ex Rubr. XVIII.

Miss. Ab hac regula tamen excipi debet Mis. se Uotiva de SS. Innocentibus, in qua, si ut V tiva dicatur , colore rubeo utendum est; quamvis in die Festo , extra Dominicam, violaceus adhibeatur . In aliis Missis votivis secundi , &tertii generis , quq exhibentur circa finem GA falis , adhibendus est color , ut sequitur . In Mista de Cruce color rubeus ; in Missa de Pas.

sone violaceus; In Missis vero de M. Trinitate,

80쪽

ge Angelis , de SS. Eucharisti Sacramento, dide B. Maria color albus est adhibendus'. In Missia de Spiritu Sancto color rubeus , & de Apostolis , ut in eorum die festivo . Ad Missas votivas tertii generis quod attinet; pro eli gendo Summo Pontifice , sive dicatur Misia de Spiritu Sancto , sive illa , quq exhibetur in sine,Missalis pro die a causa , color ruheus est adhibendus . Pro Creatione , & Coronatione Pape albus : & similiter pro Anniversario Conis secrationis Episcopi . Pro Missis ad tollendum Schisma , & aliis ibi in Missali contentis uiaque ad Missam pro iter agentibus inclusivh, Color violaceus ; ita ex Rubrica colligitur , &tradit Luarti Ioe. cit. Item in Mista pro felici morte impetranda novissime concessa color violaceus est adhibendus ; Ac demum in Mi Gis pro Sponto , & Sponsa color albus ; miden. Regula vero in mutandis coloribus ea est , ut mentio fiat in primis Vesperis Festi . Si autem Vespere non sint integi et , is color adhibendus est init o Vesperarum , qui congruit illi, de quo dicitur Capitulum . Si ossicium , & Missa discordent , color Altaris sequatur Ossicium; Veristium autem Sacerdotis sit color Misset consor mis 3 quae diversitas accidere solet in Feria teristia Rogationum , & in Vigiliis infra octavas. Pro,Missa vero solemni convenit , ut pallium

etiam Altaris concordet cum colore Paramenina torum Misit ; quod recth adnotavit P. Rala in suo CetremPu. Commemorationes in Missis fiunt , scuthin Ossi. - cio . Vide Rubri de Commemor. In Festis secun

de Classis sit commemoratio Festi simplicis ia