장음표시 사용
231쪽
vero homo infidelis aliquid agit ex eo quod tur: puta, si paganus ad honorem suorumvinfidelix est, manifestum est quod peccat . deorum virginitatem servet, vel eleemosy-Undes a) eum in Glossa dicitur: is opus emite, nam det, hoc ipso peccat. Tit. I. I S. is C is que ιι non est ex Me, putarum est: Use est inquinatis , & infidelibus nihil mundum intelligendum : omne quod est contra fi- ,, est; sed inquinatae sunt eorum & mens ..dem , vel contra conscientiam , peceatum & conscientia. est , etsi ex genere suo bonum esse vide
OEbemus autem nos firmiores, imbecillitates infirmorum sustinere; & non n bis placere. Unusquisque vestrum proximo suo placeat in bonum ad aedificationem . Etenim Christus non sibi placuit; sed scut scriptum est : Improperia improperantium. tibi ceciderunt super me. Quaecumque enim scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt, ut per patientiam, & consolationem Scripturarum spem habeamus. Deus autem patientiae . & solatii det vobis id ipsum sapere in alterutrum secundum Iesum Christum, ut unanimes uno ore honorificetis Deum, de Patrem Domini nostri Iesu Christi. Propter quod suscipite invicem , sicut & Christus suscepit vos in honorem Dei. Dico enim Christum Iesum ministrum fuisse circumis cisionis propter veritatem Dei, ad confirmandas promissiones patrum I Gentes autem ' super misericordia honorare Deum ; sicut scriptum est: Propterea confitebor tibi in Gentibus Domine, & nomini tuo cantabo. Et iterum dicit: Laetamini Gemtes cum plebe eius. Et iterum: Laudate omnes Gentes Dominum, & magnificato eum omnes populi. Et rursus Esaias ait: Erit radix Iesse, dc qui exurget regere Gentes: in Eum Gentes sperabunt. Deus autem spei repleat vos omni gaudio, re pace in credendo, ut abundetis in spe, & virtute Spiritus sancti S Upra Apostolus doeuit quod maiores deis
bent scandala infirmorum vitare ; hic docet quod maiores debent etiam infirmitatex minorum sustinere: & ei rex hoc duo facit. Primo troponit admonitionem ; se
condo manifestat eam, ibi, Unusquctua υἱ- strum proximo suo plaeeat ire bonum . I sta adia monitio duo continet, quorum primum Pertinet ad exteriorem , ὸ exhibitionem: unde dicit: Non solum debemus scandala infirmorum vitare, sed etiam nos , qui sumus firmiores in fide, d b/mur sustinera imbeeillitates infimorum . Sicut enim in materiali aedificio eliguntur aliqua firmiora ad susti- nendum totum aedificii pondus - quod ex
fragiliori materia te superponitur , scutsunt fundamenta, ct columnae . ita etiam in spirituali Ecclesiae aediscio non solum eliguntur, ted dὶ esticiuntur aliqui. firmio.
res, ut sustineant pondus aliorum . Unde in Psal. lxxiv. 4. dieitur : A Ego confirma- is vi columnas eius: & Gal. r. 2. Αlis ter alterius onera portate . . ' Sustinent autem firmior ex imbeeillitates infirmorum , dum eorum deiectus patienter serunt , &pro polle sublevare nituntur. Secundum au tem pertinet ad interiorem intentionem Iunde dicitur: Et non debemus nobis placi re, ita scilicet ut semper illud velimus impleri σὰ quod nobis placet; sed debemus
condescendere voluntatibus aliorum , ut faciamus ea quae aliis placent , & quae eis sunt utilia. I. Corinth. X. 23. - Sicut &,, ego per omnia omnibus placeo. Deinde eum dicit ,. unusqu*qua merum proximo suo plaeear in bonum , manifestat pro posit m admonitionem: dc primo quantum ad secundam partem secundo quantum ad pri-
232쪽
ir Imam, ibi, Propter quod fuse'ira invicem M. Circa primum duo facit. Primo Oponit quod dixerat. secundo rationem induiscit , ibi, Er..im Chritas non sibi placiait. Diiacit ergo primo: Ita dictum est , quod nos non debemus nobis placere; & hoc quidem est, quia unusquisque nostrum, qui sumus firmiores, debet placere proximo suo infirmo, idest condescendere ei in his quae ei
placent, non tamen in his quae mala sunt,seut Esa. xxx. Io. quidam reo uirunT: A L is qui mi nobis placentia , videte nobis erri rores. Et ideo subdit, In bonum . Si militer etiam non debemus intendere ut hominibus placeamus propter humanum δε- 'vorem, vel gloriam, cum in Ps. ni. 6. dicatur: Deus dissipavit ossa eorum qui ho-
minibus placent: sed ad honorem Dei, re utilitatem proximorum : unde subdit , Ad adimation/m , id est propter hoc quod aliorum voluntati ain condescendentibus, ipsi sedi fieentur in sde, de dilectione Christi. Supra XIV. I9. Iua adimationis funt , invicem
Deinde cum dicit, Et/nim Christus nensibi piaeuit , assignat rationem eius quod dixerat, exemplo Christi ἔν di primo propo-vit exemplum Christi . seeundo , ostendit eius exemplum esse a nobis imitandum, ibi, aenaeumque scripta sunt, ad nostram doctrinam seripta sunt . tertio subiungit ιὰ orationem , ut id implere possimus , ibi , Deus aurem te parientia, is falatii det v
bis idi um opera in alterutrum. Circa primum duo facit. Primo proponit exemplum, dicens: Dictum est,quod non debemus nobis placerescilicet secundum nostram Privatam voluntatem: etenim Corsus , qui
est caput nostrum, non MI placuit, dum et git pati pro nostra salute, & ea quae suae propriae voluntati erant contraria, scilicet naturali voluntati humanae, ut impleret diu vinam, quae sibi, & Patri erat communis, secundum illud Luc. xx . o. Non mea , voluntas , sed tua fiat . Seeundo id hoc auctor i tatem inducit, dicens: S.d sicurser tum est, in Psal. lxum. Io. expersona Christi , dicentis ad Patrem: o Pater, improperia Iudaeorum improperantium rui, id- est te blasphemantium per stra mala opera, ct per hoe quod veritatis tuae doctrinae
contradicunt, eeeideriant super me e quia videlicet opprimere me voluerunt, 'uia v luntatem tuam ei proponebam, & eorum mala opera redarguebam . Ioan. xv. 24.
M Sed oderunt me, dc Patrem meam. Potis
l est & hoe referri ad peeeata totius huma.
lni generis: quia omnia peccata quodam i modo sunt improperia Dei, inquantum pert ea lex Dei contemnitur. Eia. . . , , Dere-- Iiquerunt Dominum, blasphemaverunt San-- ctum Israel. Sie ergo improperia imis properantium Deo ereiderunt super Christum, inquantum ipse pro peccatis omnium mortuus est. Esa. Im. 6. o Deus posuitri in eo iniquitates omnium nostrum . I. Petr. H. 24. Peccata nostra pertulit iuri corpore suo super lignum. Deinde cum dicit, Ruaeumque enim feriapra sunt Θe. ostendit quod hoc exemplum Christi sit nobis imitandum, dicens: Puarumque enim scripta fune, in sacra Scriptura vel de Christo , vel de membris eius , scripta funι ad nostram doctrinam: nulla enim necessitas fuit haee scribere nis propter nos, ut ex his instruamur . II. Tim. I I. 6. si omnis sἀὶ Scriptura divinitus inspirata, ,, utilis est ad docendum, dc erudiendum, is ad arguendum, & corripiendum. Quid autem in Seripturis ad nostram doctrinam
contineatur, ostendit subdens: Ut per patientiam , or eonsolationem Ser'rurarum , idest quas Scripturae continent: continetur enim in sacra Scriptura patientia sanctorum in malis sustinendis. Iacob. ult. II. is Patien-- tiam Iob audistis. v Continetur etiam iaeis consolatio quam Deus eis exhibuit, s cundum illud Pal. xc DI. I9. ,, Secundum is multitudinem dolorum meorum in corde meo, consolationes tuae t tificaverunt animam meam. Unde & I. Pet. I. r.
dicitur: ,, Praenuntians eas quae in Christo is sunt passiones s quod pertinet ad pa- , , tientiam & posteriores glorias, quod pertinet ad consolationem . Quem autem fructum ex hae doctrina suscipiamus, ostendit subdens, uam habeamur. Per hoc enim quod ex sacra Scriptura instruimur , eos qui patienter propter Deum tribulationes lustinuerunt , divinitus consolatos fuisse . spem aceipimus ut & ipsi consolemur , si in ipsis fuerimus patientes. Iob Tm. II., , Et si occiderit me, in ipso sperabo.
Deinde eum dieit, Deus aurem pat entia M. quia videbatur nimis arduum ut purus
homo possit exemplum Christi imitari , le-eundam illud Eccle. it. in . ,, Quid est ii δε mo , ut sequi possit Regem factoremis suum ideo adhibet orationis suffragium, dicens: Deus autem parientia , scilicet dator: Psal. lxx. F. Tu es patientiari mea: π solarii, id est qui spiritualem
233쪽
consolationem largitur : II. Corinth. I. 3.is Pater misericordiarum , dc Deus totius se consolationis: Ρ rit vobis, a quo est omne datum optimum, ut dicitur Iacob. . fatera in altorti trum , id eis ut invicem idem sapiatis : II. Corinth. ult. II. Idem is sapite, pacem habete: non quidem secundum consensum in peccatum, sed secun dum uiam Christum, de quo dicitur Ephes. II. I 4. se Ipse eli pax nostra, qui fecit u - , , traque unum : ut per hoe quod idem sapitis , Mnan es existentes per fidei Scaritatis consensum, secundum illud Psalix vi t. 7. secundum aliam litturam, is Qui se habitare facit unanimes in domo , uno ore, idest una oris confestione, quae ex unitate fidei procedit: I. Corinth. r. ' O. Id- se ipsi tin dicatis omnes: M Jc pro consor- illitate cordis, & oris honor laetis Deum Ο-irni uin creatorem, id ipsum etiam existentem Patrem Domini nostri Iesu Chrisi , per qtiem nos sibi in filios adoptavit . I. Reg. II. 3O. Qui honorificaverit me , honoriis ficabo eum . Malach. r. 6. is Si ego pari ter, ubi est honor meus Deinde eum dicit, Propter quod sis'ire invicem, mani festat primam partem admonitionis, in qua dixerat, quod firmiores debent imbecillitatem infirmorum sustinere: dc ei rex hoe duo facit. Primo resumit admonitionem; secundo inducit rationem ex inemplo Christi, ibi , Si ur θ Christus δε-
cepit vos in honorem Dri . tertio subiungit orationem, ibi, Deus autem spes repleat vos omni gaudio, π paeo in credenti. Dicit ergo primo: Propter quod, id est quia ea que scripta sunt , ad nostram doctrinam ordinantur, scilicet ex mpla Christi , Ac aliorum sanctorum; consequenter fusci re invicem , secundum earitatis allacium, ut scilicet unus sustineat ea quae sunt alterius, scii t &vult se sustineri quantum caritas permittit, dc unus alium etiam suscipiat ad adiuvandum, dc promovendum. Supra x Iv. I. Insirinum in fide suscipite . Deinde cum dicit, Sicut er Christi suscepit vos, assignat ratio. nem exemplo Christi: dc primo ponit eius cxemplum, dicens: Sicut CT Cwrifrus fusco retros, scilicet in sua protectione , dc cura. Ela. xlo. I. is Ecce servus meus, sit sciri piam Cum. Luc. I. liv. is Suscepit luis rael puerum suum, recordatus misericor- , , diae suae. Et hoc in honorem Dei , in
quem omnia reserebat . Ioan. v m. 49.
,, Honorisco Patrem meum , dc vos in- ,, honorastis me. Fx quo datur intelligi quod nos invicem debemus si scipere in his quae pertinent ad honorem Dei . Secundo
ibi, Dko en Christum Oe. manifestat quod dixerat: dc primo quidem quantum ad Iudaeos; secundo quantum ad Gentiles, ibi,
Gentes autem super misericordia bonorare Deum.
Dicit ergo primo: Dictum est, quod Chri ilus vos suscepit , qui estis congregati in unitate fidei ex Iudaeis , dc Gentibus: &hoc patet quantum ad utrosque. Dico ergo, Christum ministrum fuisse circumeisionis : est enim ipse auctor fidei quantum ad omnes , secundum illud Hebr. x Q. E. ,, Aspicienis tes in auctorem saei , dc consummato - , , rem Iesum . Sed in propria persona non exhibuit seipsum nisi ludaeis, secundum illud Matth. xv. 24. si Non sum missus nisio ad oves quae perierunt domus Israel . Esa. xlis 2. Non audietur vox eius so- ,, ris . Et hoc quidem tropter veritatem Dei, ut scilicet veritas Dei promittentis
comprobaretur: supra III. 4. ut autem Detis verax. Unde subdit: Au Gn i mandas
promissiones patrum; idest , ut per hoc implerentur promissiones patribus factae. I uc. r. 69. - Erexit cornu salutis nobis ii d o mo David pueri sui sicut locutus estis per os sanctorum. II. Corinth. I. ΣΟ. Quotquot sunt promissiones Dei, in illo,, Est. Deinde cum dicit, Gentes aurem suter miseriere ita honorare Deum, ostendit etiam Gentes tu sceptas a Chri lio: 8c primo proponit quod intendit; secundo confirmat per auctoritatem, ibi, Sistit scriptum est . Dicit ergo : Ita dictum est , quod Christus suscepit Iudaeos propter veritatem Dei, ut promissiones patrum implerentur. Gentibus autem non erant promissiones factae: unde hoc non habet locum quantum ad Gentiles, sed sunt propi r misericordiam sulcepti: & hoc est quod dieite Gentes aurem debent honoraνo Deum super misericordia eis exhibita per Christum: quia licet eis persisnaliter non praedicaverit . ad eos tamen discipulos suos misit, qui in Centibus ministerium exercuerunt , situ ipse exercuerat inludaeis, secundum illud Matth. ult. I9. Euntes docete omnes Gen-- tes. Et de hae misericordia dicitur ita Psal. XXX ι . s. ri Misericordia Domini pleri na est terra. V Luc. t. 3o. is Misericor- , , dia eius a progenie in progenies timenis tibus eum. Sic ergo Apostolus conversonem Iudaeorum attribuit veritati divinae, conversonem Gentilium divinae misericordiae. Contra quod videtur esse quod dicitur in Psal. xxiv. io. Universae viae Dornicii
, misericordia, & veritas. Sed dicendum est, quod per hoc quod ascribit vocationem
234쪽
nem Iudaeorum divinae veritati , non excludit misericordina: quia dc Apostolus ex Iudς is natus dicit I. Tim. I. 33. is Mise is ricordiam conssecutus sum. Et hoc ipsum misericordiae suit quod Deus patribus promissiones fecit de posterorum salute . Similiter hoe quod vocationem Gentium a-seribit divinae misericordiae , non excludit totaliter divinam veritatem: quia hoc ipsem ad divinam veritatem pertinebat
quod propositum suum de salvatione Geniatium implevit; quod ad Ephes. xi . dicit Apostolus , cile sacramentum absconditum a saeculis in Deo. Sed aliquis modus veritatis, scilicet pro impletione promissorum, consideratur in vocatione Iudae rum, qui non consideratur in voca tione Gentium , quibus promissiones non sunt factae. Deinde eum dicit, Sicut scriptum est ere. confirmat quod dixerat de convetiione Gentium , per auctoritatem . Licet enim Gentibus non fuerit repromissa vocatio ad si-dem Christi, non tamen ex improviso accidit, sed fuit praenuntiatum vaticiniis Prophetarum . inducit autem quatuor auctoritates , quarum prima continet gratiarum
actiones Christi ad Patrem pro conversione Gentium per ipsum facta: unde dieit: sie-
na 'Christi: A Constitues me in caput Gen- tium: ' & 49. - Αb insurgentibus in me lu- daeis J exaltabis me z o Deus Pater, ego Christus eon'eboν rui, consessione gratiarum actionis, in Gent kιs, idest pro Gentium conversione per me faba, ct cantabo,
nova quadam mentis exultatione , nomini
ruo , quod eis mani se statum est , secundum it Iud loan. xvir. 6. ,, Manifestavi nomen
,, tuum hominibus quos dedisti mihi. Uel aliter. Conmbre tibi in Gentibus ; id est, δε-ci Em quod tibi Gentes confiteantur consectione fidei: Psalm. lxvr. 6. , , Confiteanturis tibi populi, Deus , confiteantur tibi po- ,, puli omnes: is nomini tuo eantabo, id est , faciam quod Gentes cantent tibi canticum, quod consistit in exultatione spiritus renovati. Psal. xcv. r. is Cantate DO- mino canticum novum , cantate Domino Omnis terra Secunda auctoritas continet adunationem Gentium, & Iudaeorum: unde lubdit : Et irarum dicit, Scriptura ,s aὶ Ela. ult. Io. o Gentes, quae eratis alle nae a conversatione Israel. ut dicitur EphesII. Iaramini bὶ cum plobo ettis , id est simul
communem exultationem asiamatis cum Iu-S. Th. Oper. Tens. VI.
daeis, qui olim erant plebs eius . Esi. I x.
3. ri Laetabuntur coram te , sicut qui laruis tantur in mella . Ioan. X. I 6. is Fietis unum ovile , dc unus pastor . Nostra autem littera habet : se Laetamini cum Hie- is rusalem, dc exultate in ea omnes qui di se ligitis eam. Tertia auctoritas continet devotionem Gentium ad Deum : unde se dit: Et iterum, scriptum est in Pial m. cur.
Laudate omnes Gentes Dominum, scilicet eius bonitatem confitentes : PIal. cxtr. 3. Ris solis ortu usque ad occasum laudabile no- men Domini: o omnes Dynli, non solum populus Iudaeorum , magnificare eum . id est, credite esse magnum; id est, quod sua magnitudine omnem laudem execdat. Eccli. xl ar. 33. o Benedicentes Dominum, exal- , , late illum quantum potestis: maior enimis est omni laude. Malach. r. II. H Abri ortu solis usque ad occasum , magnum se est nomen meum in Gentibus. Oiraria auctoritas continet reverentiam Gentium ad Christum : unde subditur : Et
rursus Esaias ait xx. Eris radix BD 1 in
quo praenuntiat Christi originem ex David semine nascituri e Iesse namque fuit pater David . Dicit ergo : Erit ruindix Iesse, se ex cuius semine Christus nascetur . Es.. xi. r. is Egredietur virga deis radice Iesse, dc flos de radice eius ascen-- det . Uel Christus eris νώix Iesse, quiRlicet ex Iesse processerit secundum carnis originem, tamen sua virtute Iesse sustentavit, de gratiam ei influxit . Supra L . I s. Non tu νad tem portas, sed radis re . Deinde tangit Christi ossicium. subdens: Et qui
exurget, in tantam gratiae excellentiam ut possit regera Gentes , eos divino cultui subiugando; quod nullus ante eum facere ρο- tuit. Psal. tr. g. is Dabo tibi Gentes heri reditatem tuam ... Reges eos in virga is ferrea. Ultimo ponit devotionem Gentium ad Chr stum, dicens : In eum Gent sperabunt, ut scilicet per eum hereditatem caelestis gloriae consequantur. l. Pet. r. 3.M Regeneravit nos in spem vivam per re
is surrectionem Iesu Christi ex mortuis .
Deinde cum dicit, Deus autem spei oc. subiungat orationem, dicens: Dictum est, quod in Christum Gentes sperabunt. Dens autem
stri, id est qui nobis hanc spem infundit, se .
cundum illud Psal. lxx. s. se Spes mea DO-- mine: vel Deus stoi, id est in quo sperandum est , repleat vos omni gaudio , scilicet spirituali , quod est de Deo : Nehem.
235쪽
1o - Gaudium en Im Domini est ser. l per quam fides operatur , ut habetur Gal. titudo vestra : per quam homo; in se-l v. ne fides eorum sit informis, & mortuar
ipse, & ad Deum, & proximum est paca.
tus. Psal. cxv I II. I 63. ,, Pax multa diu. se gentibus legem tuam Domine. In ereis
M. quasi dicat: Ut cum hoc quod creditis, etiam pacem, & gaudium habeatis
quae quidem sunt caritatis effectus , 1ecundum illud Gal. v. 22. Fructus autem SPI-- ritus sunt caritas , gaudium , pax .
Unde patet quod a Deo, qui est dator spei, optat eis ut cum fide habeant caritatem, quia fides sine operibus mortua cst, ut dicitur Iac. II. & ut sc per plenitudinem harum virtutum, abundetis, Proficiendo de bono in melius, non solum in oe, sed etiam in misture Spiritus sancti, idest in caritate, quae in cordibus nostris diffunditur per Spiritum sanctum. ut supra v. dictum est. II. Corinth. xx. g. se Potens est autem is Deus omnem gratiam abundare facere iais vobis.
LECTIO ILCErtus sum autem, fratres mei, & ego ipse de vobis , quoniam & ipsi pleni
estis dilectione, repleti omni scientia, ita ut possitis alterutrum monere. Audacius autem scripsi Vobis, fratres, ex parte , tamquam in memoriam vos reducens, propter gratiam quae data est mihi a , Deo . ut sim . minister Christi Ie su, in Gentibus sanctificans Evangelium Dei', ut fiat oblatio Gentium accepta,& sanctificata in Spiritu sancto. Habeo igitur gloriam in Christo Iesu ad Deum. Non enim audeo aliquid loqui eorum quae per me non effecit Christus in obedien tiam Gentium in verbo, & factis, in virtute sis norum, & prodigiorum , in virtute Spiritus sancti; ita ut ab Hierusalem per circuitum usque ad Illyricum repleverim Evangelium Christi. Sic autem praedicavi Evangelium hoc, non ubi nominatus est Christus, ne super alienum fundamentum aedificarem ; sed sicut scriptum est: Quoniam quibus non est annuntiatum de eo, videbunt , & qui non audierunt
de eo, intelligem. Postquam Apostolus generalibus admoniistionibus Romanos instruxerat, hic incipit eis quaedam familiaria scribere : &primo quaedam pertinentia ad seipsum; secundo quaedam pertinentia ad alio , xv r. cap. ibi, Commendo autem iobis Phaben σe. Circa primum tria facit. Primo excusat praesumptionem de hoc quod eos instruxerat, oc reprehenderat . secundo excusat suam tarditatem circa visitationem eorum , ibi , Propter quod plurimum imperiectaν τ ni νe ad os ι tertio petit suffragia orationum ipsorum , ibi, Obo ero autem vos fratres Cre. Et circa primum duo facit. Primo excludit oppositam causam instruendi, & arguendi eos; secundo assignat veram causam, ibi, Audacius enim Icripsi zobis , fra res , ex parte .
Cirta primum consderandum est, quod aliquis posset credere Apostolum ideo scriptisse Romanis, quia aestimaret a nullum esse apud Romanos qui posset instruere, die orrigere. Sed hoc ipse excludit , dicens :Certus sum enim , fratres mei , per ea quae de vobis audivi , quoniam idonei estis ad admonendum eos qui inter vos admoniti ne indigent. Ad hoc autem ut aliquis recte admoneat , duo requiruntur : quorum primum est ut non ex odio, vel ira , sed ex dilectione moneat, secunὸum illud P a I. cxl. s. , Corripiet me iustus in misericoris dia: & Gal. v x. r. se Vos, qui spiri-- tuales estis, instruite huiusmodi in spirita , lenitatis : & quantum ad hoc dicit :Ωuoniam π ipsi ptini estis dile etione . Faech. X. 2. ,, Imple manum tuam prunis ignis , ,, quae sunt inter Cherubim: qui est ignis caritatis. Secundo requiritur scientia veritatis, eo quod quidam habent zelum Dei in corrigendo, sed non secundum scientiam, ut supra x. dictum est: & ideo subdit: Repleri omni I ciantia , scilicet & humana, ct divina, & veteris, & novae legis. I. Corinth. I. s. ,, In omnibus divites facti estis is in illo, in omni verbo, ct in omni scien-- tia . Et ex hoc concludit sic : Ira Mepistis, convenienter propter dilectionem ,
dc scientiam, alterutrum monere. Quia enim
in multis offendimus omnes, ut dicitur Iac.
236쪽
or. oportet ut invicem moneamus: quia, lut dicitur Ecesi.xv . I 2. is unicuique mRn-
davit Deus de proximo suo. Deinde cum dicit, Audacius autem feria is vobis , assignat veram causam quare eosis Sie nos existimet homo ut ministros Chri- , , sti. Supra x . 13. is Quamdiu sum Ge is tium Apostolus , ministerium meum ii se norificabo. ' Tertio ostiendit huius gratiae ctum , cum dicit : Sana eans Eυangeliam admonuerat , dc correxerat: dc circa lioc l Dei. idest, sanctum esse ollendens Ec veris duo facit. Primo ostendit quod hoc perti-ibo veritatis , dc opere bonae conversationebit id auctoritatem Apostolatus sibi com- l nis, di miraculorum. Col. I. s. In vermissam . secundo ostendit qualiter hac pot-ella e usiis fuerit, ibi, Habeo igitur gloriam in Christo Diis ad Deum. Dicit ergn: Auda eius antem, id est securius, fer si vobis , errores , dc delcctus vestros arguendo : quod quidem ad audaciae praesium prionem posset ascribi propter hoc quod offensionem vestram non timui. iob xxx IX. 2I. M Auda. , , cter in occursum pergit armatis . Sed haec praesumptio excusatur ex tribus . Primo quidem ex condition eorum quibus scribebat e quiae etsi inter Romanos essent aliqui respectu quorum talis reprehenso audax , & praesumptuosa videretur; erant tamen etiam aliqui qui indigebant dura re Prehensione propter contentionum insolentiam. Tit. I. a 3. ,, Increpa illos dure
Et hoc est quod dicit, Ex parte; quasi dicat: Non videtur mea scriptura esse audax quantum ad omnes vos , sed quantum ad partem aliquam vestrum. Vel potest intelligi, Ex parta Epistolae in qua eos reprehendit. Potest intelligi etiam ex parte Ecclesiae, quae scilicet mecum est. Secundo excusatur praedicta audacia ex intentione Λ-postoli: non enim scripsit eis a tamquam Feputans eos ignorantes, sed in memoriam eos reducens cognitorum: dc hoe est quod
subdit: Tamquam in memoriam vos reducens ,
quasi oblitos eorum quae sciebatis, sicut ecPhil. iv. xo. dicitur: is occupati autem e ,, ratis. Hebro x. 32. is Rememoramini
,, pristinos dies, in quibus illuminati , ma-M gnum certamen sustinuistis passionum . UTertio excusatur ex auctoritate Apostoli quae hoc requirebat: unde subdit , Propter gratiam, scilicet Apostolatus mihi commissi. I. Corinth. xv. io. ,, Gratia Dei sum id is quod sum. Huius autem gratiae primo describit auctoritatem, eum dicit: Qua data es mihi a Deo s quasi diceret , Non ab hominibus. Ad Galat. I. I. postolux non ab hominibus bo veritatis Evangelii quod pervenit ad is vos, sicut de in univerio mundo est , &is fructificat, dc crescit. Proverb. v m. s. o Recti sunt sermones mei . Quarto ponit finem huius gratiae , cum dicit : in far obtario Gentium, id est Gentcs per meum minii Ierium conversae : in quo quasi quod dam saerifitium dc oblationem Deo obtuli, secundum illud Phili p. tr. 17. is Et si im-- molor super fac riticium , dc obsequium, , fidei vestrae, gaudeo , dc congratulor mnibus vobis. μ Fiat accepta , scilicet Deo per rectitudinem bὶ intentionis . Psal. l. is Tune acceptabis sacriscium iustitiae, ob is lationes Zc holocatista: Ρ Θsancti ara n Spiritu sancto i id est per caritatem , ocali, Spiritus sancti dona. I. Corinth. VI. II. si Sanctificati estis in nomine Domini no-
is stri Iesu Christi, dc in Spiritu Dei nostri. MDeinde cum dicit , Habeo igitur gloriam Te. ostendit quomodo auctoritate apostolica fuerat usus: dc primo ponit fructum quem fecit, secundo ostendit huius fructus magnitudinem , ibi , Ira ur ab Hierusalem per e,-evitum usque ad Illyricum repletierim Evang/lium Christi tertio ostendit difficultatem , ibi, Sie aurem pradicavi hoc, non ubi nomi
natus es Christus cte. Circa primum tria facit. Primo dat gloriam Deo de fructu quem feeit, dicens: Igitur quia tarem gratiam accepi, dc diligenter executus sum id ad quod mihi haec gratia data est, habeo ruriam, se idest meritum dignum gloriae, sicut fidelis minister. I. Corinth. I x. as. ,, Melius estis mihi mori quam ut gloriam meam quis ,, evacuet. Sed hanc gloriam non mihi principaliter attribuo sed eam habeo in Christo tisu, idest per Christum , cuius virtute fructificare potui. Ioan. XU. F. is Sine,, me nihil potestis facere. Et qui a s d ὶ Paulus Α- ipsi omnia tradita sunt a Patre, ut dicitur neque per Matth. xi. Ac se Pater in eo manens, ipse hominem. Secundo specificat istam gra- - facit opera: Ioan. xxv. Io. ideo ultetiam, cum dicit: Ut sim miniuεν Christi I - l rius hanc gloriam resert ad Patrem, dio in Gentibαι. ideit, ut serviam Christo in
Gentium conversione . I. Corinth. xv. I.
cens , Ad Deum , scilicet Patrem . Psalm. ex m. I. is Non nobis Domine, non nobis,
237쪽
M sed nomini tuo da glorixm . ' Assignat
autem rationem eius quod dixerat, sit bdens: Adu enim stulteo loqui aliquid e tim qua perdine nos es eii Christus ; quasi dicat: Nihi referam de frusti per me facio quod per me factum non sit. Alioqii in gloriam non haberem apud Deum, etsi apud homines.
Quae quidem refero, non tamquam per me
principaliter facta , sed sicut quae per me Christus fecit: & ideo hane gloriam dixime habere in Christo Iesu. Esa. xxv I. m. , , omnia opera nostra operatus es in no-
bis. Secundo ponit ipsium fructum, dicens: In obedientiam Gentium ; quasi dicat: Gloria mea haec est pro eo quod feci Gen. tes fidei obedire . Supra r. s. Ad obed enis dum fidei in amnans Gentibus. Psalm. xvis. I. is in auditu auris obedivit mihi Tertio ostendit quomodo Gentes ad hane obedientiam adduxerit . Quia autem supra x. i . dictum est: Fides ex auditu, aAdistis autem per verbum Chrissi : a) ideo dicit , In verbo , idest per verbum praedicationis fidei Argumenta autem fidei praedicatae, sunt bona conversatio praedicantis; & quantum ad hoc subdit, Et fassis; quasi se ilicet
per recta opera vos ad fidem allexi: Mati. v. 16. is videant opera vestra bona, & glo- rificent Patrem vestrum qui in caelis etit: μει opera miraculorum, quibus Deus dat testimonium doctrinae praedicatae , secundum illud Marc. ult. 2 o. is Domino cooperanis te, & sermonem eonfirmante sequentibus,, signis . Urde subdit : Io virtute signorum, id est miraculorum minorum, puta sanationes aegritudinum , ct trodigiorum, id est maiorum miraculorum, quae ex sua magnitudine aliquid magni portendunt, id est stendunt . Sed hoc totum non sussceret , 5 Ipiritus sinctus intus corda audientium ad fidem commoveret: unde dicitur Arex. quod loquente Petro verba fidei , cecidit Spiritus sanctus super omnes qui audiebant
verbum. Et ideo subdit , In virtute Piritus sancti. Heb. 1 r. a. ,, Contestante Deo mis pnis, & prodigiis, & variis Spiritus san- , dii distributionibus. μ Deinde cum dicit,
Ita ut ab HieνWalem , ostendit magnitud, nem fructus ex multitudine locorum in quibus praedicavit, dicens: Ita tit ineipiens ab H eνuralem, ubi in principio suae conversionis praedicavit in synagogis Iudaeorum , ut dicitur Ach. ix. ut sic impleret quod dicitur Esa. II. 3. is De Sion exibit lex, &is verbum Domini de Hierusalem: tisque ad III itum, quod est mare Adriaticum ex
parte oppofita Italiae, repleverim Eaauem Christi; idest, omnia illa loca replevi pra dicatione Evangelii. Et ne aliquis intelligat quod solum vadens per rerum viam a Hierusalem in Illyricum praedicaverit Eva gelium, addit , Per circuitum , quia scilicet Gentibus circumquaque praedicavit, & eas ad fidem convertit : unde sibi potest com petere quod dicitur Iob xxxv I II. 1 F. is Quisis dedit vehementissimo imbri cursum Deinde cum dicit , Sis aurem prarieaῶ σα ostendit difficultatem hunc fructum faciendi: dissicile enim est omnino ignaros ad fi dem convertere. Primo igitur difficultatem se passum ostendit, dicens: Sie autem pra dieaυi Evangelium , ὁ non ubi nominatus s Christus , idest non apud illos qui nomen Christi audiverant. Psalm. Xura. 4 ., Populus, quem non cognovi, servivit mi is hi. Es a. lv. s. se Ecce gentes quas ne- is sciebas, vocabis, & gentes quae te nonis cognoverunt , ad te current . subdit autem rationem, dicens: Ne super alienum fundamentum ad carem . Potest autem alienum fundamentum dupliciter intelligi. Uno modo doctrina haeretica, quae est aliena a verae fidei fundamento; & sie hoe quod drucit me , ponitur causaliter. Ea enim intentione Apostolus voluit praedicare illis qui nomen Christi non audierant , ne fi prae venti essent a doctrina pseudo apostolorum, dissicilius esset eos ad veritatem reducere. Unde Matth. vir. dicitur: Stultus est qui aedificat domum suam super arenam, cui comparatur falsa doctrina . Alio modo per Glienum fundamentum potest inteIligi doctrina verae fidei ab aliis pridieata; & sic potest sumi ly na consecutive . Non enim vitavit Apostolus prςdicare illis quibus ante fuerat ab aliis praedicatum, scut ipsis Romanis specialiter praedicavit , quos prius Petrus instruxerat; sed eo praedicante illis qui nihil de Christo audierant, consecutum est ut non aedificaret stiper alienum sund mentum, sed ipse iaceret prima fidei su damenta, secundum illud l. Corinth. m. io. , , Ut sapiens architectus tandamentum ,, posui. Secundo ad hoc quod dixerat ,
auctoritatem inducit, dicens: Sicut ferinum est , Ε a. tra. 13. moniam Dibur non est annuntiatum de eo , videbunt ἰ ιν qui non audierunt , eontemplari sunt: in quibus verbis Propheta videtur praedicere t quoniam Gentiles excellentiori modo ad cognitionem Dei ellent perventuri quam Iudaei , qui ante cognoν erant. Ostendit ergo primo
238쪽
excellentiam quantum ad eausam cogniti nis; quae scilicet duplex est, scilicet verba audita, dc res visae : hi enim duo sensius sunt disciplinabiles. Iudaei ergo in notitiam mylleriorum Chri tu pervenerunt per verba
annuntiata eis a Prophetis. I. Pet. I. IO.
se Prophetae, qui de sutura in vobis gratia se prophetaverunt, scrutantes in quod, velis quale tempus fgnificaret in eis Spiritusis Christi. praenuntians eas quae in Christo, , sunt passiones, Ac posteriores glorias .
Sed Gentiles huiusmodi Christi mysteria iam realiter impleta vident; ideo dicitur : ΩMo
niam , Gentes, quibus non est annuntiarum ,
per Prophetas, da eo, id est de Christo, sie-
ut fui t annuntiatum Iudaeis , videbunt, resiam impletas. Luc. x. 24. M Multi Reges sis oc Prophetae, voluerunt videre quae vosis videtis, de non viderunt . Secundo ostendit excellentiam quantum ad modum cognolcendi : quia Iudaei ex annuntiatione Prophetarum solum auditum habebant: Abdiae i. is Auditum audivimus a Domino ,
dc legatos ad Gentes misit: sed Gentiles exi visione intellectum perceperunt :unde dicitur: Et, Gentiles scilicet, qui ante non audierunt, praenuntiari Christum per
Prophetas, in ullirent , scilicet fidei veritatem. Psalm. II. Io. Et nunc Reges in-- telligite, erudimini qui iudicatis ter-
1 Ropter quod & impediebar plurimum venire ad vos, dc prohibitus sum usque
adhuc. Nunc vero ulterius locum non habens in his regionibus, cupiditatem autem habens veniendi ad vos ex multis iam praecedentibus annis, cum in Hispaniam proficisci ccep ro, spero quod praeteriens videam vos , & a vobis deducar illuc, si vobis primum eκ parte fruitus suero . Nunc igitur proficiscar in Hierusalem ministrare sanctis. Probaverunt enim Macedonia . dc Achaia collationem alia quam sacere in pauperes sanctorum qui sunt in Hierusalem . Placuit enim eis , &debitores sunt eorum . Nam si spiritualium eorum participes facti sunt Gentiles , debent & in carnalibus ministrare illis. Hoc igitur cum consummavero , dc assignavero eis fructum hunc per vos prosciscar in Hispaniam. Scio autem quoniam veniens ad vos, in abundantia benedictionis Christi veniam. Obsecro ergo vos, fratres, per Dominum nostrum Iesum Christum, dc caritatem sancti Spiritus, ut adiuvetis me in orationibus vestris pro me ad Deum , ut liberer ab infidelibus qui sunt in Iudaea, & obsequii mei oblatio accepta fiat in Hierusalem sanctis , ut ve. niam ad vos in gaudio per voluntatem Dei, ut refrigerer vobiscum. Deus autem pacis sit cum omnibus vobis. Amen. Postquam Apostolus se excusavit de praeis
sumptione, quae ei potuisset ascribi ex hoc quod Romanos instruxerat , dc corre xerat ; hic se excusat de eo quod eos visitare distulerat : & circa hoc tria facit . Primo ponit impedimentum visitationis praeteritum feeundo ponit visitandi proposi
tum, ibi, Nune vero ulterius locum non habens in hἱs νegionibus .... Dero quod prater
fens videam vos tertio promittit vistationis fructum , ibi , Scio autem quoniam veniens ad vos, in abundantia beared Hionis Christi υε-niam . Dicit ergo primo: Dictum est: Praedicavi Evangelium per multa loca, in quibus Christus non fuerat nominatus e propter quod hactenus impediebar plurimum ex huiusmodi occupatione Monisa as vis . Et illud impedimentum usque nunc duravit : unde subdit: Et prohibitias sum usque ataue: quod quidem potest referri ad multitudinem ocincupationum quas in aliis locis habuerat ;vel etiam ad divinam providentiam , per quam Apostoli impediebantur ne perventiarent ad quosdam , dc dirigebantur in alu tem aliorum , secundum illud Act. xvi. 6.is Transeuntes Phrygiam , & Galatiae reis gionem , velati', sumus a Spiritu san.
Unde & supra t. dictum est : Sapa proposuitianira ad vos , is prohibitus fiam usque a hue . Et hoc est quod dicitur Iob xxxvis. II. de nubibus, per quas praedicatores in
239쪽
telliguntur : is Lustrant cuncta per cireui- , , tum, quocumque eos voluntas guberna , , tis duxerit Deinde cum dicit, Nune et ero ulteriss δε- ιum non habens in his rerisnibus Oe. manifestat propositum suum de eorum visitatione : & primo promittit eis suam visitati nem . secundo assignat causam quare oporteat eam differre, ibi, Nune igitur tr .iscar Cre. tertio as gnat eis visitationis terminum, ibi , me igitur cum censummavero, π simili ero eis fructum hune. Dicit ergo pri mo ita : r que modo sum prohibitus; nune ve ro, iam peragratis omninus his locis , u rerius non habens lotum , idest necellitatem permanendi , in his regisn bur, in quibus iam per me iundata est fides, cupiditatem habens
veniendi ad tos ex multis ἰam pracedentibus
annis . secundum illud supra I. II. Desiis dero enim videre vos, ut aliquid imper- tiar vobis gratiae spiritualis : eum in Hispaniam pro Uri extera, quo scilicet ire intendebat, ut etiam in extremis terrae fundamenta fiὸei collocaret , secundum illud Esa. xlix. 6. is Dedi te in lucem Gentium, ,, ut sis salus mea usque ad extremum teris rae: Dero quod prateriens videto vos e per quod dat intelligere quod non intendebat ad eos principaliter ire , quia reputabat eis susticere doctrinam Petri , qui primus inter Apcstolos Romanis fidem praedicavit . Et quia tunc Romani dominabantur in toto Occidente, eorum auxilio, & ducatu se sperabat in Hispaniam proficisci: unde subdit: Et a mobis deducar illuc. Intendebat tamen aliquam moram apud eos contrahere:
unde subdit : Si vobis frustus fuero , idest
consolatus , secundum illud quod supra i . a. dicium est, Simul consolari in et Mis ; dc hoc ex parte, scilicet temporis , quia per aliquod tempus intendebat cum eis con
Sed contra est quod Augustinus dicit in Lib. I. cap. v. de Doctrina Christiana, quod illis solis rebus fruendum est quae nos beatos faciunt, scilicet Patre, Filio, & Spiritu sancto. In convenienter ergo dicit se fruiturum esse Romanis.
ded dicendum est, quod, sicut Augustinus dicit ibidem , homine in se non esse fruendum, sed in Deo, secundum illud adnam alia parte, scilicet malis, non potera frui, sed magis de eis dolere, sicut dicitur
II. Corinth. x D. 2 r. is Ne cum venero,
is humiliet me Deus apud vos, ct lugeam se multos ex his qui ante peccaverunt. Deinde eum dicit , Nune i tu proficiscar, assignat rationem quare differebat vi stationem: & circa hoc tria facit. Primo ponit causam , dicens: Nune igitur tres Mear ; id- est, ideo non statim venio ad vos, quia proficiscor Utrusalem min 'rare sanctis. Circa quod sciendum est, quod, licut legitur Act. iv. illi qui ex Iudaeis a principio convertebantur ad fidem, venditis pollessionibus suis, de pretio communiter vivebant; quod cum desectilet , maxime quadam magna fame imminente, ut legitur Act. xi. discipuli, scilicet Christiani, ex diversis partibus mundi , prout quisque habebat , proposuerunt singuli in minillerium mittere habitantibus in Iudaea fratribus; quod & secerunt, mittentes ad leniores per manus Barnabae, &Sauli. Ministerium. igitur sanctorum hic dicit eleemosynam, quam fidelibus Christi attulit in Hierusalem, secundum illud I. Corinth. ult. I: is Quos probaveritis, hos mitἀis tam perserre gratiam vestram in Hieruis salem: quod s dignum fuerit ut di ego,, eam, mecum ibunt. Secundo exponit quod dixerat de ministerio sanctorum , dicens e Probaverunt en- , idest approbaverunt , Macedonia , Θ Aehaia , id est fideles utriusque regionis pec eum conversi , coli menem a tiquam ocero, idest aliquam collectam, in paupινes Christi , idest ad usum pauperum, qui sunt de numero sanctorum, secundum illud Eccli. xis. 4: is Da iusto,& non recipias peccatorem: qui sunς in merusalem , in paupertate viventes. II. Corinth. I x. r. is De ministerio quod fit in sanctos, ex abundanti est mihi scribe re vobis. Scio enim promptum animum vestrum , pro quo de vobis glorior apus Macedones. Tertio assignat rationes diactorum: quorum prima est beneplacitum et unde dicitur: Placia tenim illis. I l. Corinth. X. 7. is Unusquisque prout destinavit in is corde suo, non ex tristitia , aut ex ne- si cessitate. Secunda causa est debitum:
unde iubdit: Et debitores sunt eorum. Supra XIII. 7. Reddite emibus debita . Rationem
Philem. 2 o. , , Ita, frater, ego te fruar in t autem flebiti assignat , dicens: Nam si ino Domino; quod et delectari in homine propter Deum . Et sc intelligendum est quod dicit, Si fuero fruitus et Obis , scilicet in
Deo. Vel quod dicit, . Ex parte , potest reserti ad bonos,. quibus poterat frui in Deo :riui facti fiant partis es bonoνκm Disitu alium, quae erant specialiter eorum , idest Iudaeorum, scilicet notitiae divinae , dc promitasionum, di gratiae , secundum illud supra IX. 4. Ωuoram adoptio est filiorum, θ itoria L
240쪽
Θ rsamεηρ um , ct Iethiatio, o e equium , is promissa: dc supra x I. I7. Seeius radicis, Cr pinguedinis ollia factus es: sunt etiam iacti participes spiritualium eorum per hoc quod illi praedicatores eis miserunt: debent Er in earnalibtis ministrare illis , lecundum illud Eccli. a iv. is. In divisonc sortis is da, ct accipe.: d. Psal. VIDI. 3. DSu
is mite psalmum s id est spiritualix I
o date tympanum, id est temporalia . Et ex hoc sumitur argumentum, quod debentur sumptus non solum illis qui praedicant , sed etiam eis qui praedicatores mit-
Deinde eum dicit, Hoe stitur cum consim-mavero, praefigit terminum quo ad eos sit venturus, dicens: me igitur etim tonsumma
vero, scilicet in inisterium sanctorum, Θ assignavero eis fructum hune , id est eleemoly nam Gentilium , quae est quidam fructus conversionis eorum: oleae x. r. is Vitis fron. , , dosa Israel, fructus est ei ad aequatus : proficiscar per vos inrispaniam.
Sed videtur hie Apostolus falsum dicere: numquam enim in Hispaniam ivis l. legitur : in Hierusalem enim captus fuit , dc exinde Romam perlatus est in vinculis, ut habetur Act. ult. ubi est occisus simul
Dicunt ergo quidam, quod, scut dicitur Act. ult. cum venisset Romam Paulus, ye missum est ei manere sibimet eum custodiente se milite; dc postea dicitur, quod man si biennio toto in suo conductu, de in illo spatio dicunt eum in Hispaniam ivisse . Sed quia hoc certum non est, potest melius dici, quod Apostolus falsum non dixit, quia Iroponebat se iacturum quod dicebat ἔ dcic verba eius erant intelligenda quasi insinuantia eius propositum, non autem suturum eventum , qui ei erat incertus: unde non poterat hoc praedicere , nisi sorte sub conditione quam Iacobus dicit apponendam, Iac. Iv. I S. D Pro eo ut dicatis : Si Domi-
nus voluerit , dc si vixerimus , facie- mus hoc, aut illud. V Et sic etiam Ap stolus se excusat II. Corinth. i. 17. de hoc quod ad eos non iverat, scut promiserat, dicens: si Cum ergo volui , numquid levib, , late usus sum Aut quae cogito , secunis dum carnem cogito, ut sit apud me Est, se dc Non ' Ρ Et se ex hoe quod ex iussa causa praetermisit facere quod promiserat, se immunem dicit a levitate, carnalitate, de falsitate . Et se etiam solvit hoc Gela-sus Papa, & babetur in decret. xx M. qu.
II. ,, Beatus sinquit Paulus Apostolus nonis ideo, quod abiit, se fellisse eredendum est.
aut tibi extitisse contrarius, quoniam cum, , ad Hispaniam se promisisset iturum, dic ,, positione divina maioribu, occupatus Cau- ,, iis , implere non potuit quod promisit . is quantum enim ipsius voluntatis inter. iuit , hoc pronuntiavit quod revera vo-- l u ill et efiicere; quantum vero ad diviniri secreta consilii , quae ut homo non po-- tuit, licet spiritu Dei plenus, agnosceis re, superna praetermisit dispositione praeis ventus. Licet enim propheticum spiritum
se habuerit, tamen Prophetis non omnia re-- Velamur: ut patet IV. Reg. v. 27. ubi
Eliseus dixit: - Anima eius in amaritudineis est, dc Dominus celavit a me , dc nonis indicavit mihi. UDeinde cum dicit, Seio autem oec. praenuntiat eis fructum suae visitationis, dicens: Seio atirem, scilicet ex fiducia divinae gra
tiae, quoniam venisus ad vos, in abundantia
b nedictionis Christi veniam . id est , Christus abundantius suam benedictionem dabat vobis in meo adventu; de qua dicitur in Ps.l xx III. s. se Etenim benedictionem dabitis legislator: ibunt de virtute in virtutem. Et sie Laban dixit ad Iacob Genes. xxx. 27. is Experimento didici quod benedixerit mi-- hi Deus propter te.
Deinde eum dicit, Dbseero ergo vos, fra tres, per Dominum nostrum Icum Christum, petit ab eis orationis suffragia : & primo petit eorum orationes ; secundo ipse pro eis rogat, ibi , Deus pacis sit etim omnibus υobis. Circa primum tria facit. Primo inducit eos ad orandum pro te ex tribus. Primo quidem ex superna earitate, cum dicit: Obsecro vos ergo fratres . Ad Philem. I x. is Propter caritatem autem magis obsecro. Secundo ex reverentia Christi , cuius ipse erat minister, dicens: Per Dominum nostrum I fiam Christum: in quo omnes unum sumus, ut supra xit. dictum est . Tertio ex dono Spiritus sancti , quod eius ministerio trade batur: unde si ibdit : Per caritatem Spiritus
fanat s quam Spiritus sanctus in cordibus nostris diffundit, ut supra v. dictum est .
Secundo petit auxilium orationis eorum . dicens: in adiuteris me in orationibus vιst is pro me ad Deum, scilicet pro me fusis. Pr verb. xVIII. I9. is Frater qui iuvatur ais fratre, quas civitas firma. Hoc autem, ut Glossa dieit, non ideo dicit Apostolus, quia ipse minus mereatur quam alii mino. res , sed ordinem sequitur . Primo quidem