장음표시 사용
291쪽
de verbum Dei est semen quo 'Apostolus dignari eas sequi , secundum Illud PsPin.
eos genuit in Christo: unde Iac. I. I 8. ,, UO- xxiv. 4. o Uias tuas, Domine , demonstra se luntarie nos genuit verbo veritati. . 'lis mihi. Et non videatur vobis hoc one- Alios autem dicit paedagogos , quia post- rolum ., quia hoc communiter omnibus imia qua m fidem receperant, eos adiuvarunt. ut pono. Unde subdit: Situr uliqua in Eeetisia intelligatur esse eadem comparatio , quan- doceo. Coloss. I. s. is Audistis veritatis Ε-
tum ad praedicationem Evangelii , paedago- is vangelium, quod pervenit ad vos , seu egi ad patrem, dc quae supra irr. polita est riga - , , Ic in universo mundo. Vel hoc quod toris ad plaentatorem , & superaedificatorisidicit, Vias meas, referendum est ad opera; ad fundatorem . quod vero dicit, Sicut Ac ub que, ad doeu
Deinde cum dicit , Rogo ergo mos , Da. menta. Λd hoc enim milius erat Timotheus, tres, instat ad corrigendum eos suo exem- ut induceret eos ad 4mitanda opera, & t plo: ct primo hortatur eos ad imitandum nenda Apollo ii documenta. suum exemplum, dicens : Eres ex quo esti, Deinde cum dicit, Tamquam non vent siti, cum bonorum filiorum si imitari pa-irus sim ad vos, comminatur eis correctionis tres, rogo vos , imitareres mei estore, icilicet flagellum: & primo ostendit eos esse dignos ut non temere iudicetis , sicut nec ego ,lcorrectionis flagello, dicens: Tamquam non
quia neque meipsum iudicare praelum o ;&lventurus sim ad tor , inflari sunt qMidam , de vobis humilia sentiatis, de de aliis ma-lscilicet vestrum, quasi non timentes per meiora. Unde non sine causa tali modo lo-lde sua superbia convimci , dc tamen digniquendi usus est: Nos infirmi, vos fortes . II. sunt flagellis: nam humiles solis verbis eo Thes. III. 9. Ut sermam nosmetipsos da-iriguntur , superbi flagellis indigent, secunis remus vobis ad imitandum. ' Adverten-ldum illud Iob xl. 7. Respice cunctos su dum est autem , quod eosdem quos supralis perbos , & confunde eos - Secundo sitos nominavit, nunc nominat fratres. Di-lpraenuntiat eis suum adventum, quo veniet xerat autem suos filios in Christo, quia eos ad iudicandum: ubi primo praenuntiat ad- non sbi, sed Christo genuerat; & quia ipse ventum, dicens: Veniam autem elao ad vis. fenitus erat a Christo, ex consequenti eoslEt quia dicitur Proverb. xvi. 9. Cor ho-abebat ut fratres, Ac filios. In tantum er-io minis disponit viam suam , sed Dominito debeb nt eum imitari ut patrem, in-iis est dirigere gressus eius: M ideo subdit: quantum fle ipse Christum imitabatur, quissi Dominus votuerit. lac. Iv. II. Si Do- est omnium principalis pater . Et per hoclis minus voluerit, & si vixerimus , fati subtrahitur subditis occasio de adhaerendoso mus hoc, aut illud. Secundo praenun- malis exemplis praesa totum . Unde in hoc riat eis suam dudiciariam cognitionem, cum subditi solum praelatos imitari debent inldicit: aer ternoscam, scilicet ordine iudicia is
quo ips Chri sum imitantur, qui est in falli- l rio, secundum illud Iob xx x. i 6. - Cau bilis regula veritatis: unde se ipsum Aposto- l se sam quam ne si iebam , diligentissime inlis in exemplum posuit Ioan. xiis. t 3. ., Ex- vestigabam: non sermonem eorum qui Ἀ-- emplum dedi vobis , ut quemadmodum ' nati sunt , sed misturem ; quasi dicat: Non ,, ego feci , ita δc vos faciatis . Quod i propter haec ex mea examinatione appro- quidem exemplum Paulus sequebatur , se-lbabuntur qui abundant in verbis, sed si ab eundum illud Iob xx .ri. ,, vestigia eius t undarent in virtute: quia , ut dicitur Prov. ,, secutus est res meus; viam eius custodi- l xiv. 23. o ubi verba sunt plurima, ibi freti vi , dc non declinavi ab ea . Secundo i, quenter egestas. Tertio rationem assi.
removet exculationem ignorantiς , dicens gnat, dicens: Non enis in sermone est regnum
Id o mῖ si ad τοι Gimotheum , qui est DuslDei , 6ἡ in virtute ; id est , non ideo aliqui mons ea Usimus, ct si Glii in Domino: secun-l pertinent ad regnum Dei , quia abundant dum illud Phili p. ii. et O. de Timotheo lo-sin sermone, secundum illud Matth. vis. 21.quens: , , Neminem habeo ita unanimem ,sis Non omnis qui dicit milii, Domine, Doti qui sincera a flectione pro vobis solici tu si,, mine, intrabit in regnum caesorum, sed se sit: Ρ qui τοι commonefaciar vias meas iis qui facit voluntatem Patris mei. M Ul- id est, qui vos doceat meos processus, idestitimo comminatur eis correctionem , reser-
omnia opera, dc moneat vos ad ea seqvcn- Vans tamen correctionem arbitrio eorum ,
dum, secundum illud Hier. vi. i 6. ,, Inter-ldicens : Luid vultis In virga , scilicet diis rogate de semitis antiquis , quae sit viassciplinae, veniam ad vos, scilicet castigan- bona, dc ambulate in ea. quidem dos, an in earitare, id est ostensione amoris,
viae sunt in cGisto; dc ideo non debetis de iis in spiritu mansuetudinis ut scilicet nia
292쪽
sit durius vobiscum agam: hoc enim pendet aὶ ex vobis. Nam si vos in via stultitiae permanetis, oportet me ad vos cum virga venire, iecundum illud Proverb.xxi r. II. , , Stultitia colligata est in corde pueri,
is & virga diiciplinae iugabit eam . Si
ero vos correxeritis , ostendam vobis; caritatem , dc mansuetudinem: Galat. ult. I.
,, Vos qui, spirituales estis, instruite huius-ri modi in spiritu lenitatis. Hoc autem
non dicit , quin si in virga veniens , non cum caritate veniret , cum scriptum se Proverb. x m. 24. is qui Parcit virgae ,
is odit filium suum qui autem diligit iliari tum, instanter erudit: sed quia ille qui castigatur virga, non sentit interdum dui cedinem caritatis sicut illi quos blande
OMnino auditur inter vos sornicatio ,. & talis fornicatio qualis nec inter Gen tes, ita ut uxorem patris sui aliquis habeat. Et vos inflati estis, & non magis Iustum habuistis , ut tollatur de' medio vestrum qui hoc opus fecit. Ego quidem absens corpore , praesens autem spiritu , iam iudicavi ut praesens eum qui sic operatus est, in nomine Domini nostri Iesu Christi congregatis vobis. & meo spiritu cum virtute Domni Iesu, tradere' huiusmodi hominem latanae ita interitum carnis, ut spiritus salvus sit in die Domini nostri Iesu Christi .. Postquam Apostolus prosecutus est ea
quae pertinent ad baptismi sacramentum , hic incipit prosequi ea quae pertinent ad matrimonium : & primo aisuit peccatum contrarium matrimonio , scilicer fornieationem secundo agit de ipso matrim nio capit. vir. ibi , De quibus autem feriapsistis mihi cte. Circa primum duo facit . Primo ponit cui ram L secundoe redarguit eam , ibi, Non est bona gleriatio vostra . Circa primum duo facit. Primo ponit culpam euiusdam fornicarii secundo culpam aliorum qui peccaelum fornicarii tolerabant , ibi , Et vos inflari estis M. Circa primum primo ponit tria, quae pertinent ad eulpae gravitatem. Primo namque ostendit peccatum esse notorium , dicens: Non sine causia quaesui an velitis quod in virga veniam ad vos : est enim in vobis aliquid dignum virga diseiplinae : quia fornicaris auditur intorvos omnino, secundum publicam tb ὶ fam1m; contra quod dicitur Ephesu. 3. ,, Fornica-
,, tio autem nec nominetur in vobis . Esa. LII. v. Peccatum suum , quasi S doma , praedicaverunt , nec absconde- ,,. runt . Secundo aggravat peccatum ex comparatione, cum dicit : Et talis fornieario qualis me inter Gentes, licita reputatur,
vel invenitur. Apud Gentiles enim simplex
L in vobis. bὶ I. formamia fornicatio non reputabatur peccatum : unde Apostoli AE . xv. ad hunc error m excludendum , Gentilibus ad fidem conversis imposuerant quod abstineant se a fornicatione Erat tamen quaedam fornicationis species quae & apud Gentiles illicita habebatur & ideo dicit : Ira ut uxo em p εν is DI aliquis habeat . sicut dicitur Gen.xi ix. 4. is Effusus, es sicut aqua : non crescas , si quia ascendisti cubile patris tui, & -- culasti stratum eius o Hoc autem erat horribile etiam apud Gentiles M utpote conintrarium naturali rationi existens . per naturalem enim. reverentiam si ii ad parentes, secundum omnem statum , de legem , pater, & mater a matrimonio excluditur, ut
se etiam possit intelligi quod habetur Gencs. II. 24. se Propter hoc relinquet homo
is patrem, & matrem scilicet in cqntra-- ctu matrimonii & adhaerebit uxori suae. Sicut autem ibi subditur, vir, & mulieris erunt duo in carne una. Et ideo uxor patris repellitur a matrimonio , sicut per-sbna patris, vel matris, secundum illud Levit. xv i. g. is Turpitudinem uxoris patrix,, tui ne discooperias : turpitudo enim pa- is tris tui est. Deinde eum dici r, Vos i Iatἰ estis, poni de ulpam eorum qui hoc peccatum tolera-
293쪽
bant : & primo rectehendit eorum tolerantiana, secundo iupplet quod illi negligebant , ibi , Ego quidem absens erepore , pra-sens autem spiritu, iam isaicava. Circa Primum notat in eis tria vitia. Primo superbiam, cum dicit: Et vos insati sis, scilicet vento superbiae , reputantes vos innocentes ea comparatione Peccatoris ; sicut Luc. H-I. H. pla arisaeus dicebat: se Nonis sum sicut ceteri hominum . . . velut ei. is iam hic publicanus . M MP. Iv. 19.ri Disrumpet illos inflatos sine voce . Secundo tangit eorum iniustitiam, cum di. cit : Et non magis i etiam habaasis , stilicet patiendo causa peccatoris, sicut Hier. I x. I.
dicitur i , , Quis dabit capiti meo aquam , is de oculis meis sontem lacrymarum , ut is plorem die ac nocte intersectos filiae po- is puli mei Uera enim iustitia , ut dicit Gresorius horn. xxxiv. super Evang.
compassionem habet , non dedignationem . Tertio tangit eorum iudicii negligentiam :ur tollatur da medis vestrum qui hoc opus f est. Talis enim compastio viri iusti ad pee. catorem vulnerat, de liberat , secundum illud Proverb. xx m. 14. is Tu virga is Percuties eum, & animam eius de inferis no Iiberabis . Per hoc etiam alii corriguntur, secundum ill ad Proverb. x n. 23. is Pestilente flagellato , stultus sapientior erit . Unde Eccle. vlli I. II. ,, intari non profertur cito eontra malos lentem tia , absque ullo timore filii hominum M perpetranx mala. Debet autem ad correctionem aliorum interdum peccator separari , ubi de contagione timetur , secundum illud Proverb. x. 12. i, Elice deriso- is rem , & exibit cum eo iurgium , cessa- is buntque causae, re contumeliae.
Deinde cum dieit, Ego quidem absens coriapora . . . iam iudieaυἰ, supplet eorum negligentiam, sententiam proferens contra peccatorem : dc circa hoe tria iacit . Primo ponit auctoritatem iudicantis; secundo modum iudicandi , ibi , Congregaris vobis , e meo spiritia eum virtute Domini Iesu ; tertio lsententiam iudicis , ibi, Tradera huiusmedi Omisem far na. Circa primum duo facit . Primo ponit auctoritatem ministri, scilicet sui ipsius. videbatur autem contra iudiciarium o dinem , ut condemnaret absentem, secu dum illud Act. xxv. 16. is Non est Consue- ,, ludo Romanis condemnar liquem, priusti quam 4S qui accusatur, praetentes habeat
,, accu satores . ' Sed hoc Apostolus exemiat, dicens : Ego quiuem ab ens e pora, traissens autem spiritu , id est affectu , dc solle tudine mentis , secundum illud Colost . it. s. is Et si corpore abiens sum, sed spirituri vobiscum sum, gaudens, dc videns ordiis nem vestrum . ' Vel prasens spiritu , quia per spiritum cognoscebat ea quae apud ipsos agebantur , ac si praesens estet , hcut& Eliseus dixit IV. Reg. v. 26. Nonneis cor meum in praesenti erat, quando re- ,, versus est homo de curru suo Et quia tum spiritu praesens , iam iudicavi ι idest , lanientiam condemnationis ordinavi in eum qui sic operatus est. Secundo ponit auctoritatem principalis Domini , dicens : In nomise Domini nostri IUM Christi , id est vice , & auctoritate , seu cum virtute , dc invocatione nominis eius, secundum illud Coloss. III. II. Omne is quodcumque facitis in verbo, aut in opere, is in nomine Domini nostri Iesu Christi fa- is cite . - Deinde cum dicit , Congregaris vobis las anum , bὶ ostendit modum iudicandi : ubi tria tangit. Primo fidelium ton gregationem , cum dicit: Congre aris vobis . Ea enim quae gravia sunt , multorum concordi deliseratione punienda sunt: unde &antiquitus iudices sedebant in portis , ubi populus congregabatur , secundum illud Deut. xv I. 18. is Iudices constitues in omni. - hus portis tuis. Unde dicitur in Psalmcx. I. is tit consilio ita oram , & congre-- gatione , magna o'era Domini 1 de Matth. nul l . et O. M Ubi sunt duo vel tresis eongregati in nomine meo , ibi sum itiis metita . Secundo adhibet suum assen tum , cum dicit , Et meo spiritu, id est mea voluntate, & auctoritate , secundum illud quod dixerat, Hasens Murem Oiritu. Terti adhibet auctoritatem principalis Domini , scilicet Christi , dicens: Ciam vistura Domi ni nosvi Dis Chriνῶ : ex qua iudicium Εcclesiae habet robur firmitatis, seeundum illud Matth. xv II P. I a. is Quodcumque li- ,, gaveris super terram, erit ligatum de in A caelis . Deinde cum dicit , Tradera εω
i modi Aomin m orans , ponit condemnationis sententiam: circa quam tria ponit . Primo poenam , cum dicit : Tradema Auiti
mosi Diana : supple, iudicavi: quod potest dupliciter intelligi. Primo quod , c, sic-- Matth. x. Dominus dedit Apostolis
potestatem spirituum immundorum , ut eticerent eos per emdem potestatem pot
294쪽
erant imperare spiritibus immundis ut vexarent corporaliter quos liac poena iudicabant dignos. Mandavit ergo Apostolus C rinthiis in eius xuctoritate tradere praedictum fornicarium lata nae corporaliter ve xandum . Unde ponit lecundo huius sententiae effectum , cum dicit , In iureνitiam carnis, idest ad vexationem carnis , Ac asis ictionem , in qua peccavit , secundum illud Sap. II. I7. is Per quae peccat quis , ,1 per haec ec torquetur . Tertio ponit 1 ructum , cum dicit : in spiritus samus sit in dia Domin . nostri Iesia Christi ι idest , ut salutem consequatur in die mortis, vel in die iudicii, sicut supra xxx. expolitum est:& sie impletur quod ibi t s. subditur : se
autem salvus erit, sie tamen quasi per ignem, cenae scilicet temporalis. Non enim Ap olus satanae tradidit peccatorem , ut eius potestati perpetuo subiaceret , sed ut carnis vexatione ad poenitentiam converteretur, secundum illud Esa. xxv M. I9. is Sola ve-
xatio intellectum dat auditui . Est autem haec sententia Apostoli , quam Dominus servavit Iob ii. 6. ubi satanae dixit: is Ecce in manu tua est i scilicet earo eius. . . verumtamen animam illius serva, scilicet illaesam . Alio modo intelligi potest quod dicitur , Τνadere tui me ir satana ,sei licet per excommunicationis sententiam,
per quam aliquis separatur a communiona fidelium , & a participatione sacrament rum , dc privatur Ecclesiae 1 uffragiis, qui bus homo munitur contra impugnationem satanae ; propter quod de Ecclesia dicitur Cant. I. 9. is Terribilis ut castrorum aetexo Ordinata , scilicet daemonibus . Quod autem subditur , Io miretium ea mis , in telligitur, ut scilicet ab Ecclesia separatus,& tentationibus satanae expositus, liberius ruat in peccatum , secundum illud Apoc. ult. r. is Qui in sordibus est , sordescaeis adhuc. Uocat autem peccata mortalia carnis interitum : quia , ut dicitur Galat. ulta s. is Qui leminat in carne , de carne &is metet corruptionem. Subdit autem: in spiritus Ialvus sit : ut scilicet peccatorum turpitudinem cognoscens , confundatur, &poeniteat , dc sic sanetur , secundum illud Hier. xxx . I9. is Confusus sum , & eruinis bui , quoniam sustinui opprobrium adinis olescentiae meae. Potest etiam intellia gi , ur spiritus eius , scilicet Ecclesiae ,
id est Spiritus sanctus Meleliae . fat s sit , fidelibus , in die iudicii , ne scilicet per
dant eum per contagium Peccatoris: quia, ut dicitur Sap. I. . , Spiritus sanctus discis,, plinae effugiet hctum , dc auseret se ais cogitationibus quae sunt sine inteli
Non est bona gloriatio vestra . Nescitis quia modicum sermentum totam macissam corrumpit e Expurgate vetus sermentum , ut sitis nova conspersio , sicut estis agymi . Etenim pascha nostrum immolatus est Christus . Itaque epulemur, non in fermento veteri, neque in sermento malitiae, & nequitiae, sed in azymis sinceritatis, dc veritatis. Upra Apostolus memoravit duplicemo culpam , scilicet Corinthii sornicatoris , oc aliorum qui eius peccatum tolerabant . hic utramque culpam redarguit . Primo culpam tolerantium eius peccatum secundo culpam sorniea totis , ibi , Corpus autem non fornicatimi , sed Domino . Circa primum duo facit. Primo redarguit in C rinthiis negligentiam iudicii, secundo red- larguit in eis quaedam alia vitia circa iu
dici urn , v I. cap. Audar aisquis vestrum ... indi
cari apud iniquos . is non apud sanctor Circa primum duo facit . Primo redarguit eos qui sornicatorem a se non separaverant secundo reprobat falsum intellectum quem
ex verbis suis conceperant, ibi , Sιν si ιμιI, is Tρ; Ia oe. Circa primum duo sicit. Primo reprehendit quod fecerant secundo ostendit quid faciendum sit , ibi , Exin
purgare verus fermentum . Circa primum duo facit . Primo reprehendit culpam praeterisitam quantum ad suam radicem : dixerat
enim supra, quod ex instatione sequitur in eis incompassio, & ex incompassione correctionis negligentia. Arguit ergo primo C rinthiorum elationem, dicens: Non est bona gloriario vestra , qua scilicet de desectibus aliorum gloriamini, quasi vos sitis innocen.
tes . Debet ta enim unusquisque in Do mino gloriari de bonis sibi divinitus datis, non de aliis, secundum illud Galat. vl. 4.jis opus autem suum unusquisque probet ἔ
295쪽
, & fio in semetipso gloriam habebit , &ivetus sermentum , idest fornicarium , quivi non in alio . Praecipue autem malum peccando rediit in vetustatem corruptionis est de malis aliorum gloriari: dicitur enim antiquae , sccundum illud Baruch iit. it. in Plaim. li. 3. , , Quid gloriaris. in inali-iri Inveterassi ii terra aliena , coinquinatusis tia i Secundo assignat rationem eiussis es cum mortuis. Qiiod quidem dicit
quod dixerat, dicens: An nescitis qued mo qui λ per separationem unius peccatoris i duum ferm/nrAm rctam massam corrumpit ra soc icras expurgatur: unde di egresso Iu-
euati dicat : Hoc ignorare non potestis. da Dominus dixit Io n. xi M. 3 i. o Nun Fli autem sciendum , quod in sermentoris clarificatus est Filius hominis . Potest duo possunt considerari. Primo sapoDquem l etiam perr vetus sermentum intelligi anti- tribuit pani ; di secundum hoc per ser-squus error , secundum illud Esa. xxv r. 3.mentum significatur sapientia Dei, per qua iis Vctus error abiit : vel etiam corru- omnia quae sunt hominis , sapida reddun- ptio originalis peccati secundum illud tur, di secundum hoc dicitur Matth. xi ir. Rom. vi. o. is Vetus homo noster smul 33. o Simile est regnum calorum sermen- is crucifixus est : Ρ vel etiam quodcumque is to , quod acceptum mulier abscondit in peccatum actuale , secundum illud Coloss.
farinae latis tribus donec sermentatum III. 9. is Expoliantes vos veterem homi- ,, est totum . Secundo in sermento pot- is nem cum actibus suis : horum enim est considerari ecrruptio; ct sc eundum hoc caὶ amotione homo expurgatur. Ponit au-- per sermentum potest intelligi uno rrodo tem consequenter purgationis esticium, di- peccatum, quia scilicet per unum homini sicens: ris siris nova te persio. Dieitur autem peccatum omnia opera eius corrupta red- consperso commixtio aquae, & farinae n euntiar , ruta per peccatum simulationi v , vae , antequam admisceatur sermentum . . quod comparatur fermento Luc. xii. r. Remoto ergo sermento a fidelibus , id est se Attendite a fermento pharis orum, quodlpeccatore , vel peccato, remanent scutest hypocriss . V Alio modo per sermen- nova consperso , id est in puritate suae notum potest intelligi hcmo peccator; de adlvitatis , secundum illud Psael m. eis. s. hoc inducitur haec smilitudo : sicut enimisi Renovabitur ut aquilae iuventus tua .
per modicum fermentum tota tuas a passa: Ephes. IV 23. ,. Renovamini spiritu menis corrumpitur , ita per unum peccatore miri tis vestrae . Deinde ponit modum de tota societas inquinatur : unde Eccli. xi .lbitum expurgationis, eum dieit : Sicut estis
34. - Ab una scintilia augetur ignis ,la mi , id est sine sermento peccati : dici- -- ct ab uno doloso augetur sanguis . Etitur enim ab a , quod est sine , ct tima , . hoc quidem contingit dum pcr peccatu iniquod est fermentum . Unde Dominus unius alii provocantur aliqualiter ad peccan- Matth. xvi. D. dixit discipulis : Cave-dum; vel etiam dum peccanti consentiunt, is te a sermento pharisaeorum , ct saddu
saltem non corrigendo dum possunt corri- is caeorum.
gere, secundum illud Rom. I. 32. , Digni Deinde cum dicit, Etenim pascha nostrum 'is sunt morte non solum qui faciunt' ca , t immolatus cs Christus, assignat rationem eius , sed etiam qui conssentiunt iacientibus. quod dixerat, scilicet quare fideles debent Et ideo Corinthiis non erat gloriandum de t esse azymi r quae quidem ratio sumitur ex peccato unius, sed rragis cavendum ne pec- mysterio passionis Christi: unde primo procato unius Omnes inquinarentur ex eiuslponit ipsum mysterium ι secundo concludit
consortio , secundum illud Cant. it. Σ.ipropos tum, ibi, Itaque epulemur' ... in V
,, Sicut lilium inter spinas , sic amica mea mis sinoriraris , ct veritaris . Circa primum ,, inter filias : Ρ ubi dicit Glosia : si Non conliderandum est , quod inter cetera sa- ,, suit bonus qui malos tolerare non po-icramenta legaliae celeberrimum erat agnus se tuit. ' paschalis , qui , ut praecipitur Exod. xii. Deinde cum dicit , Esurgate mettis, feritim molabatur ab universa multitudine filio mentum. cstendi r quid de cetero si facien-irum I ira et , in memoriam illius beneficii. dum: & primo ponit documentum .secun- quo Angelus percutiens primogenita AEgydo rationem assignat , ibi , Pascha nostνωmipti pertransivit domos Iudaeorum , quorum immolatus est C rotis . Dicit ergo primo :l sores linitae essent sanguine agni: unde no-Quia modicum fermentum rotam maliam eor-l men palchae sumitur , secundum quod ibi rumpit , ideo expurgare vetus fermentum t dicitur vers. ar. ,, Est enim phase , idest ..ideli , expurgate vos L abiiciendo a vobis transitus Domini : di ultimo virtute:
296쪽
hulus beneficii transivit populus mare rubrum L ut dicitur Exod. xxiv. Ille enim lagnus figura fuit Christi innocentis, de quo ldicitur loan. 3. 3. , , Ecce agnus Dei . lSicut ergo ille agnus figuralis immolabatur la filiis Israel , . ut populus Dei liberareturi ab Angelo percutiente, dc ut transirent mare rubrum liberati de serritu te AF gypti ;ita Christus est occisus a filiis Israel , pereuius sanguinem populus Dei liberatur a diaboli impugnatione i & servitute peccati
per bapti imum , quasi per mare rubrum . Ille autem agnus figuralis pascha Iudaeorum dicebatur, quia in lignum trantitus immolabatur : unde dicitur Mattia. xxv r. I . lis Ubi vis paremus tibi comedere pascha idest agnum paschalem. Dicit ergo Apostolus: Ideo debctis elle a Zymi : erenim, id est quia, sicut figlirale pascha veteris populi ei agnus immolatus, ita pascha nostrum , idest novi populi , est Chrsus imm otarus e cuius etiam immolationi convenit nomen Paschae , tum significatione linguae Hebraeae , quod sit nificat transitum : Exod. xxx. II. Fst , enim phale , id est transitus: tum s gnificatione linguae Graecae , prout nomen paschae significat passionem : Christus enim per passionem , qua fuit immolatus, transiuit e hoc mundo ad Patrem , ut dicitur
Deinde cum dicit, Itaque epulemur, concludit propositum . Ad cuius evidentiam considerandum est, quod, sicut legitur Exod. Irr. agnus paschalis post immolationem manducabatur cum azymis panibus . Sicut ergo agnus figuralis suit figura nostri paschae immolati, ita figuralis obtervantia paschalis debet eonsormari obtervantiae novi paschae . Ergo quia Christus immolatus estp1sclia nostrum , iraque epulemur , scilicet manducantes Christum, non solum sacramentaliter , secundum illud Ioan. 3. 34.
Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, o dc biberitis eius sanguinem , non habe- ,, bitis vitam in vobis; sed spiritualiter, fruendo sapientia eius , secundum illud Eccli. xxiv. 29. Qui edunt me , adhucri esurient , dc qui bibunt me adhuc si- , , tient : 8c sic cum gaudio spirituali ,
seeundum illud Pial m. xli. s. o In Voceis exultationis , Jc consessionis, sonus epu- , , tantis.' Deinde determinat modum epulandi , secundum conformitatem veritatis ad
figuram, dicens: Non in fermento veteri , ne-sa t. potest intelligi observantia praeceptorum .
que is fermento malitia, is nequisia - Mandabatur enim Exod. x M. quod omne fermentum non inveniretur in domibus manducantium agnum paschalem . Fermentum autem habet ac vetustatem , dc corruptionem : unde . per remotionem fermenti
primo quidem potest intelligi amotio
obtervantiae praeceptorum veteris legis , quae per passionem Christi est mortificata , secundum illud Levit. xxvi. Io. Vetera , is novis supervenientibus , proiicietis . Secundo per remotionem fermenti potest intelligi remotio corruptionis peccati , sicut supra dictum est , quod mMi eum ser- mentum totam corrumpit mallam , dc quantum ad hoc subdit : Neque m fermento malitia , oe nequisia : ut malitia referatur ad perversitatem operis , secundum illud Iac. I. D. M Abiicientes omnem immunditiam , - dc abundantiam malitiae . Per nequitiam vero intelligitur fraudulenta machi in natio : Proverb. xxv r. 23. Quando sumis pierit vocem suam , non credideris et , is quoniam septem nequitiae sunt in corderi eius. Vel secundum Glollam, cum di. cit, Non in fermento veteri , removet Vetustatem peccati in communi ; quod autem iubdit , Neque in fomento malitia , π ne quilia , bin explicat peccatum per partes 'ut malitia dicatur peccatum quod committitur in seipium , nequitia peccatum quod committitur in alium . Excluso ergo modo indebito epulandi, determinat modum convenientem , subdens e Sed in a mis Deeri ratἰs, is vepitatis idest, in sinceritate , dc
veritate , quae signiscantur per azyma . Ponitur autem sinceritas contra corrupti
nem peccati : quod fgnificavit cum dixit :Non in fermenro malitia , is n/quitia : nam si erum dicitur quod est sine corruptione: unde II. Corinth. I r. ar. dicitur et is Nonis sumus scut plurimi adulterantes verbum
is Dei, sed ex sinceritate in Christo loqui.
A mur . veritas vem ponitur contra figuras veteris legis , sicut Ioan . r. x . dicitur: Ueritas, de gratia per Iesum Chri . ,, stum facta est: quia scilieet verum pascha cum veritate, δc non cum figuris, Celebrare debemus . Unde , secundum Gloi iam , per sinceritatem intelligitur innocentia a vitiis , seu novitas vitae; per verita. tem autem iustitia bonorum operum , vel rectitudo, quae fraudem excludit. c. b) l. applicat. LE
297쪽
SCripsi vobis in Epistola, ne commisceamini Brnicariis : non utique sornicariis hu
ius mundi, aut avaris, aut rapacibus, aut idolis servientibus: aliaquin debueratis de hoc mundo exisse. Nunc autem scripsi vobis non comm liceri. Si is qui stater nominatur inter vos, est fornicator, aut avarus, aut idolis serviens , aut maledicus, aut ebriosus, aut rapax; cum huiusmodi nec cibum sumere. Quid enim mihi de his qui seris sunt iudicaret Nonne de his qui intus sunt , vos iudicatis Nam eos qui foris sunt, Dcus iudicabi . Auserte malum ex vobis ipsis. I Nduxeraei supra Apostolus Corinthios ad
hoc quod a seipsis peccatorem separarent quod quidem praetermiserant propter falsum intellectum cuiusdam verbi quod continebatur in Epistola quadam quam eis prius miserat: &ideo pravum sensum quem
ex vectis conceperant, nuuc excludit: unde circa hoc tria facit. Primo resumit verbum prioris Epistolarit secundo excludit falsum intellectum , ibi, Non utique fornieariis . tertio exponit verum intellectum , ibi . Nune autem seripsi vobis. Dicit ergo primo: Dixi mobis in Epistola quadam alia , quae in
canone non habetur, ne eommiseeamini fornia
eariis ; idest, non habeatis cum eis societatem , Fel communionem , secundum illud Prover. I. Iς. is Fili mi , ne ambules cum M eis , prohibe pedem tuum a semitis eo. is rum. U Eccli. 21. 6. M Non des sornicari riis animam tuam in ullo. Deinde cum dicit, Non utiquo δε nkariis,
excludit falsum intellectum praedicti verbi: ct primo proponit quod intendit ; secundo
concludit propos tum , ibi, Alioquin debueraris de Aee mundo exisse ia Circa primum considerandum est , quod in praedicto verbo Α-postoli dupliciter falsum intellectum conceperant Corinthii . Primo quantum ad hoe
quod intelligebant illud esse dictum de sornicariis infidelibus; sed illud excludit Apostolus, dicens: Non utiqΛe intendo dicere , quod non commisceamini Drnicarias huiusn undi. Vocat autem infideles nomine mundi , secundum quod dicitur Ioan. 1. 1 .is Mundus eum non cognovit: supra a. ax. Non cognovit mAndris per sapientiam Deum . Secundo eonceperant salsum intellectum quantum ad hoc quod putabant prohibuisse Apostolum solum de sornicariis , non autem de aliis peccatoribus: & ideo ad hoc excludendum subdit, Aiar amaris , qui scilicet iniuste detinent aliena: Ephes v. s. , , Avaritia, quae est idolorum servitus, non habet herediri tatem in regno Christi , dc Dei : ais rapacibus, qui sciliceti violenter diripiunt a. liena: infra eodem: se Neque rapaces rein ,, gnum Dei possidebunt : aut idolis se
inentibus . contra quos dicitur Sap. XI v. 27. A Nefandorum enim idolorum cultura o-- mnis malitiae causa ess, S initium, & fi-- nis. Et est sensius . Non solum vobis prohibui .eietatem sornicatorum, sed etiam
omnium aliorum peccatorum. Et est advertendum , quod per fornicationem quis peccat contra sei p. m. per avaritiam autem,& rapacitatem contra proximum 4 per ido lorum autem culturam contra Deum : & in his quae ponit, omne peccati genus intelliritur. Deinde cum dicit, Alioquin θe. aD signat rationem propositi , dicens: Alioquin, si scilicet sit intelligendum verbum praedictum de sornicariis huius mundi, debueratis de hoe miando exisse: quia scilicet totus mundus talibus plenus est : unde non possetis tales fornicarios vitare , nisi de hoc mu
do exeundo dicitur enim I. I n. v. 9. Totusis mundus in maligno politus est. Uel alia ter . Dιbueratis de Me munda exisse ; quasi dicat: A tθmpore conversionis vestrae debueratis ab infidelibus mundi separari : unde nou oportet vos super hoc moneri r dicitur enim
Ioan. xv. I9. ,, Ego elegi vos de mundo. Vel aliter. Debuarar;s de hoe mundo exisse . scilicet per mortem : melius est enim hominibus mori, quam peccatoribus in peccatis consentire : unde dicitur infra IT. I s. M/lius est enim mihi mori suam ut gloriam
Deinde cum dicit, Nune aurem sepus v Iis, exponit eis verum intellectum: re primo proponit quod intendit secundo rationem assigna t, ibi, Luid enim mihi de his qui foeta sunt' tertio inseri conclusionem intentam, ibi. Aufe te malum ex iobis ipsis . Dicit ergo primo: Nunc autem sic expono quod olim scripsi vobis, Non commise amini, icilicet fornicariis, & aliis peccatoribus. Si is qui inter
vos frater nominarur , eo modo quo Dominus dicit Matth. xxx II. g. is omnes vosis fratres estis . M Non tamen dicit, Si is
298쪽
cuia per peccatum mortale aliquis a eari tate recedit, quae est spiritualis fraternitatis causa: unde Heb. ult. I. dicitur. is Ca-- ritas fraternitatis maneat in vobis: U Nominatur ergo frater propter fidei veritatem ἰ non autem est vere frater propter caritatis desectum, qui est ex peceato. Unde subditur οῦν Aut
for ἰeater , aut avarus, aut idolis fertiens , nurmaledicus, aut rapax , aut ebrisfus eum huiusmo
di Me eibum μαρνe , scilicet debetis, secundum illud Ioan . u.Canon. vers. Io. Siqi is venit ad is vos, dc hanc doctrinam non affari, noli- , , te eum recipere in domo vestra, nec Α-
ve dixeritis et quasi dieat: Per hae quod dixi , non debere vos misceri peccatoribus , intellexi de fidelibus , qui nominantur fratres , dc sunt inter vos. Non autem per hoc intelligenduin est , sicut dicit Augustinus in Lib. III. cap. r. contra Par. menianum , & habetur in Glossa hic , quod aliquis extraordinario nidieio debeat a comis munione aliorum separari: quia stequenterpollat errare: sed potius hoc debet heri secundum ordinem Ecclesiae , quando aliquis a communione repellitur, ut convictus, vel sponte consessus: Ac ideo signanter dicit :si is qui nominatur, ut eam nominationem
intelligamus quae fit per sententiam saὶ Ecelesiae ordine iudiciario contra aliquem prolatam' . Illi autem qui sic a communione pelluntur, sunt vitandi quantum ad meniam, sicut hie dicitur, dc quantum ad salutationem, ut dicitur in praedicta auctoritate Ioannis , Ac ulterius quantum ad Lacram communionem: unde in versu dicitur: is os, orare , vale, communi O , mensa negaetur, stitieet excommmicat .
Sed notandum, quod Apostolus supra non numeravit nηi peccata mortalia , in signum quod pro solo peccato mortali debet aliquis excommunicari . Et de aliis quidem quae ponit mani testum est sed de ebrietate potest esse dubium , quae non temper videtur esse peccatum mortale dicit enim Augustinus in ιermone de Purgatorio inter serm. de 1ane . serm. xli. quod ebrietas nisi ut frequens, non est peccatum mortale. Quod credo ideo esse , quia ebrietas ex suo gene- Te est peccatum mortale. Quod enim aliuis propter delectationem vini velit perere usum rationis , exponens se periculo multa alia peccata perpetrandi, videtur esse contrarium Caritati. Contingit tamen Per S. Th. O r. Tam. n.
aecidens , ebrietatem non esse peccatum mortale propter ignorantiam vini fortitudinis, vel debilitaris proprii capitis; quae tamen excusatio tollitur perfrequentem experientiam : dc ideo Apostolus signanter no a dieit, Ebrius, sed ebriosus. Addit autem duo peccata his quae supra posuerat', scilieet ebriosum, & maledicum. Resertur autem ebrietas ad genus peccati quod committitur contra seipsum, sus quo continetur, non solum luxuria , sed etiam gula, maledicus autem refertur ad genus peccati quod committitur contra proxi. mum, cui nocet aliquis non solum facto , sed etiam verbo, mala imprecando, vel male diffamando, quod pertinet ad detractionem . vel mala in faciem dicendo , quos pertinet ad contumeliam : & hoe totum pertinet ad rationem maledici , ut 1 upra
dictum est. Deinde cum dieit ', Ωuid .nim misi s assignat rationem eius quod dixerat : de circa hoc tria facit . Primo assignat rationem, dicens : Dixi hoc esse intelligendum de fratribus , Ac non de infidelibus t quid enim mihi est, idest quid ad me pertinet . iudieare , id est sententiam condemnationi ferre, da his qui foris Iunt, idest de infid
libus , qui sunt omnino extra Eeelesam γPraelati enim riclesiarum accipiunt spiritualem potestat m super eos tantum qui se fidei subdiderunt, secundum illud Il.Corinth. x. 7. In Promptu habentes ulcisci omnem ,, inosedientiam , cum impleta suerit ve- si stra obedientia. In directa tamen prae lati Eccles rum habent potestatein super eos qui foris sunt , inquintum b propter eorum culpam, prohibent fideles , ne illis communicent. Secundo adhibet smilitudinem , dicens : N, n n e de his qui intus sent, vicis iudicaris quasi dicat : Eadem anctoritate vos iudicatis qua & ego: se unde sicut vos non iudicatis nis de vestris; ita dc ego. Dicitur Eccli. x. I. Iudex lapiensis iudicabit populum suum . Tertio respon det tacitae dubitationi. Posset enim videri quod infideles ellent meliores, qui propter peccata praedicta non condemnantur. Sed hoc excludit , dicens : Ideo nihil mihi de his qui foris sunt, iudicare r nam eos qui foris suis, id in infideles , isdicabis Deus, icili cet iudicio condemnationis , non examina tionis: quia , ut Gregorius dicit in Moralibus , infideles damnabuntur sine iudicio discussionis, & examinationis; & quan M m tum a l. .mittitur Ecclesiae . b ὶ ML d es proptet eoiam culpam . c unde nec
299쪽
tum ad hoe dicitur Ioan. m. rg. is Quiri non credit, iam iudicatus est idest , manifestam in se habet causam condemnationis . Et hoc gravius reservatur Dei iudicio, secundum illud Heb. X. 3 r. ri Hor is rendum est ineidere in manus Dei viis Ventis. Deinde eum dicit, Auferre malum ex πο- bis ipsis , inseri conclusionem principaliter intentam, dicens: Ex quo hoc quod dixi , m commisceamini fornicariis , intelligendum
est de fidelibus, non de his qui foris sunt:
ergo auferta malum, scilicet hominem, ex
mobis iis , id est, de vestra societate elicite, secundum illud Deut. x m. s. is Auferes a ri tum de medio tui Est ergo considerandum ex praemissis Apostoli verbis, quod non prohibemur communieare infidelibus qui numquam fidem receperunt , propter eorum psnam. Est tamen noc cavendum aliquibus, scilicet infirmis, a propter eorum cautelam, ne i ducantur . Illi vero qui cunt firmi in fide, ponsiunt eis licite communicare , & dare ope. ram conversioni eorum, ut dicitur infra x. 17. Si quis infidelium vocat vos ad caeuam , Cr vultis ira omne quod appositum fuerit manducare. Infidelibus autem qui aliquando
fideles fuerunt, vel sacramentum fidei receperunt, sicut hineticis , & aposta tantibus a fide, subtrahitur omnino communio fidelium; & hoc in eorum poenam , sicut& ceteris peccatoribus, qui adhuc subduntur potestati Ecclesiae.
LECTIO I. A et aliquis vestrum habens negotium adversus alterum , iudicari apud Iniquos, & non apud sanctost An nescitis quoniam sancti de hoc mundo iudicabunt ;& si in vobis iudicabitur mundus , indigni citis qui de minimis iudicetis Nescitis
quoniam angelos iudicabimus 3 Setecularia igitur iudicia si habueritis, contemptibiles qui sunt in Ecclesia, illos constituite ad iudicandum. Ad verecundiam vestram dico. Sic non est inter vos sapiens quisquam , qui possit iudicare inter fratrem tuum 3 Sed frater cum fratre iudicio contendit, & hoc apud infideles 3 Upra Apostolus reprehenderat Corinthios I de negligentia iudicii; hic reprehendit
in eis quaedam alia peccata circa iudicia :dc primo quantum ad iudices eorum , coram quibus litigabant: secundo quantum aciipsa iudicia , ibi , Iam quidem omnino deliis sum es in vobis. Circa primum tria iacit. Primo arguit eos de inordinatione; secun do rationem reprehensionis assignat , ibi , An nescisis quoniam sancti da hoe mundo ditabura λ tertio remedium adhibet , ibi , Saeularia igitur iuditia si habuerisis, eontemptiabiles qui fiant in Ecclesia , illos tonsi ruire ad iudicandum. Dicit ergo primo a Ita negligitis in iudieando vestros, sed tamen praesumptuosi est is subire infidelium iudicia; Shoe est quod dieit: Auder, idest praesumit,
aliquis vestrum habens negotium, scilicet sae-ςulare, adetersus alium, indieaνi ud iniquos,
idest subire iudicium infidelium, is non a. ιuA Ianeῖοι, idest apud fideles , qui sunt sa-
eramentis fidei sanctificati . Hoc enim est
inordinatum multipliciter . Primo quidem quia per hoc derogatur auctoritati sdelium. S cundo quia derogatur dignitati fidelium quantum ad hoc quod infidelium iudicia subeunt. Tertio quia per hoc datur occasio inii. delibus iudicibus contemnendi fideles, quos distentire vident. Quarto quia per hoc da tur occasio infidelibus iudicibus calumnian di , & opprimendi fideles , quos odio habent propter sdem, & ritus diversitatem. Et ideo dicitur Deu ter. 1. I s. ,, Tuli deis tribubus vestris viros sapientes, & nobi- δε les . . . praecepique eis, dicens: Audite il-- Ios, ct quod iustum est , iudicate : cibid. xvir. II. A Non poteris alterius genti tis iacera Regem qui non sit frater
Sed vide nar esse 'contra id quod dicitur
I. Pet. II. I 3. se Subditi estote omni huma- is nae creaturae propter Deum , sive Regi
300쪽
is tamquam praecellenti , sive ducibus tam-ri qua ni ab eo mistis ' pertinet enim ad auctoritatem Principis iudicare de subditis. Est ergo contra ius divinum prohibere quod eius iudicio non fletur, si sit infidelis. . Sed dicendum, quod Apostolus non prohibet quin fideles sub infidelibus Principibus
constituti , eorum iudicio compareant , si ocentur: hoc enim ellet contra subiectionem quae debetur Principibus: sed prohibet quod fideles non eligant voluntarie infidelium iudicium Deinde cum dicit , An nescius quoniam sane ii de Aee mtindo iudieabunt assignat rationem contra id quod illi faciebant, sum tam ex hoc quod derogabant auctoritati
anctorum : dc primo quantum ad auctori. ratem quam habent super res mundanas secundo quantum ad auctoritatem quam habent ad res supermundanas, id est sit per angelos, ibi, An nescitis quoniam amelos iudicabimus Dicit ergo primo: Inordinatum essiudicium apud infideles, quia fideles habent
auctolitatem iudicandi. An nescisis quia fancti de hoe m tindo iudieabunt id est de hominibus mundanis huius mundi: quod quidem impletur tripliciter. Primo quidem secundum comparationem , scilicet secundum quod non totum boni iudicabunt malos , dc sanci mundanos, sed etiam secundum quod boni iudicabuntur a melioribus , & mali tu .sticabunt peiores , secundum illud Matth.
t I. 4 I. Viri Nini, itae surgent in iudi- ,, cio cum generatione ista, dc condemna, bunt eam Secundo iudicabunt approbando sententiam iudicis, scilicet Christi ;& hoc erit proprie iustorum, secundum illud Psal. luit. 1 i. se Laetabitur iustus cum se viderit vindictam. Unde Sap. Iri. g. dicitur : ,, Iudicabunt sancti nationes . Tertio modo per sententiae prolationem ἐ& hoc erit Apostolorum , dc similium, qui contemptis rebus mundi, solis spiritualibus
inhaeserunt. visitualIs enis iudicat omnia ,
ut dictum est supra ii. I s. unde & Matth. x Ix. 28. dicitur: o Vos qui secuti estis me, is sedebitis super sedes , iudicantes duode-- cim tribus II rael: & in Psalm. ex rix. 6. dicitur: ,, Gladii ancipites in mauibus is eorum, ad faciendam vindictam in natio, , nibus. Intelligitur autem illa prolatio sententiae non vocalis , sed spiritualis, inquantum per superiores sanctos, inferiores, et etiam peccatores, spirituali quadam illuminatione illuminabuntur, quales pinnae,
di qualia praemia eis debeantur sicut etiam
nunc homines illum Inantur ab Angelis, vel etiam inferiores Angeli a superioribus. Secundo ex hoc quod dictum est, argumentatur ad propos tum , dicens r Et si in vobis , 'idest per vos, iudiexbitiae mundus, id est mundani homines, numquii indigni estis qui iud teris de minimis e scilicet de negotiis saecu-lλribus. Luc. xv I. Io. sequi in modico ini- , , quus est, dc in maiori iniquus erit. Deinde cin dicit, N euis quoniam angelox Iudicabimus argumentatur ad idem ex auctorita te sanctorum super angelos : & primo ponit eam, dicens: An n scisti quoniam nos, scilicet fideles Christi, iudicabim .s angelis quod quidem potcst intelligi de malis angelis, qui condemnabuntur a sanctis, quorum virtute sunt victi. Unde Luc. x.
19. Dominus dicit: is Ecce dedi vobis potis estatem calcandi super serpentes , dc si , , per omnem virtutem inimici: Udc Ps,lin. xc. 3. ,, Super aspidem, dc basiliscum ambulabis. Potest etiam hee Intelligi de bonis Angelis, quorum plurimi in compa ratione quadam inveniemur Paulo, dc similibus sibi, inferiores . Unde signanter non dicit, Iudicabitis , sed rudicabimus . Quamvis ast etiam dici possit , quod ex consequenti , si sancti iudicabunt homines bonos, dc malos, erit iudicium de bonis Angelis,
quorum accidentale praemium augetur ex
praemio sanctorum per Angelos iliaminato rum. & etiam de malis angelis , quorula
poena augetur ex poena hominum per eollieductorum . Secundo argumentatur ad yr positum, dicens : Quanto magis facularia ,
scilicet iudicia, idonei erimus iudieare Qui
enim est idoneus ad maiora , multo magis est idoneus ad minora. Unde dc Dominus, cui commil erat quinque talenta , postm dum commisit unum , ut habetur Matth.
Deinde cum dicit , Saeuiaria Igitur iudiaeta , adhibet remedium contra culpam e rum: & primo ponit remedium ; secundo cxponit, ibi, At verecunsiam vestram dico. Dicit ergo primo : Ergo ex quo sancti de hoc mundo iudicabunt, si habueritis latir vox mutaria iudicia, quae tamen habere non debetis, illos qui sunt eontemptibiles in Ecclesia , consistulae ad iudicandaιm , potius scilicet quam
iudicemini apud infideles. Unde de in piat.
cxl. s. dicitur: si Corripiet me iustas in is misericordia, de increpabit me . oleum
autem peccatoris non impinguet caputis meum: & Eccle. ix. 4. dicitur: ,, Me- ,, lius est canis vivus leone mortuo . De-