장음표시 사용
411쪽
elt: inculta niἰm eo, sit elas manifesta fiunt :quod potest intelligi tripliciter . Uno m do ex hoe ad litteram quod aliqui in primitiva Ecclesia gratiam habuerunt , ut se . creta cordium , dc peccata hominum scirent . Unde legitur de Petro Aci. v. quod damnavit Ananiam de fraudato pretio agri: re secundum hoc legitur: Oeeulta enim coris dia etas mani sta sunt quali dicat : Ideo convincitur, quia occulta, id est secreta peccata ilia , manifesta funr , ab illis qui ea revelant . Alio modo ex hoc quod aliquando quis in praedicatione tangit multa
quae homines gerunt in corde, sicut patet in Libris beati Gregorii , ubi quilibet in.
venire potest sere omnes motus cordis siti: de secundum hoc legitur : Oeeutra eordis . quali dicat: ideo convincuntur, quia seculata cordis sui , ideli ea quae gerunt in corde: prov. xxvir. I9. ,, Quomodo in aquis rei plendet vultu, aspicient vim, sic cordari hominum manifesta sunt prudentibus: manifestauruν , id est tanguntur ab eis. Alio modo quia aliquando occultum cordis diei.
tur illud quod est alicui dubium , dc non potest per te certilicari: dc fecundum lio: legitur: Oeculta tardis fui, idest ea de quibus in corde suo dubitabat , dc quae non credebat , inaniscitantur , dum scilicet vadens ad Ecclesiam frequenter , fiunt sibi manifesta , sicut de se ipso dicit Augustinusi Lib. X. Cons. cap. xxx r. quod ipse ibat ad Ecclesiam solum pro cantu, dc tamen ibi multa de quibus dubitabat, dc propter quae non iverat, manifestabantur tibi. Ex hoe enim sequebatur reverentia , qtii λconvictus reverebatur D um . Et hoc est quod dicit : Et ita , id est ex quo ita convincebatur, dc manifestabantur occulta cordis sui , cau/ns in faelem aderabit Deum . Matth. II. I . is Procidentcs adoraverunt se eum: quod lignum est reverentiae. De reprobis autem legitur , quod cadunt retrorsum : Prov. 14. I9. o Via impiorum te-- nebrosa: nesciunt ubi eorruant . Eiectus vero in faciem cadit , quia videt ubi prosternitur: quod signum est reverentiae .
Lev. x. 24. is Laudaverunt Deum ruent s
is in facies suas. Psalm. lxx . 9. o Coramo illo procident AEthiopes . Et non solum exhibebit reverentiam Deo, sed etiam
Ecclesiae, quia pronuntians dicet, quod veremias ιβ io vobis, qui prophetatis in Eccle. sa . Tach. v x x. 23. Ibimus vobiscum :is audivimus enim quod Deus est vobiscum.
Apparet igitur quod donum prophetiae est
utilius, quantum ad infideles. aeuid erro est , fratres ὸ Hic ordinat eos ad ultim donorum dictorum : dc circa hoc duo facit . Primo ostendit qualiter se debeant habere ad usum horum donorum . secundo concludit principale intentum , ibi,
Iraque , fratrer , amulamim proybetara , cI lo-ι va tinguis nolite prohibere . Circa primum
duo iacit . Primo ostendit quomodo ordinate se debeant habere in usu dictorum donorum; iecundo exprimit eorum praesui ptionem, ibi, An a vobis formo Dei proeUR Circa primum tria facit. Primo ollendit in generali quomodo se debent habere in omni.bus donis; secundo quomodo se habeant quantum ad donum linguarum, ibi, Sive lingua quis loquatur θe. tertio ostendit quomodo te habeant quantum ad donum prophetiae, ibi, Prophetent duo aiat tres cte. Dicit ergo: Prophetare est melius quam loqui linguis. Quid ergo, fratres, agendum est Hoc scilicet agendum est. Nam cum eonvendis, constat quod unus non habet omnia dona . di ideo non debri uti aliquis vestrum omnibus donis, sed eo dono quod specialius accepit a Deo , dc quod melius sit ad aedificationem. Nam ianusquisqua vestrum habor aliquod donum speciale . Alius haber almum; ideli , a habet canticum ad laudandum nomen Dei , vel psalmos exponit: Habac. m. i9. is super excelsi mea se deducet me victor in psalmis canentem. Alius vero Gerrinam; idest, habet praedicationem ad instructionem morum, vel expositionem, dc spiritualem sensum . Prover. xi . S. , , Dractrina sua cognoscitur vir. Alius apocalypsim habor, i de ii revelationem vel in ibmnis, vel in visione aliqua . Da niel. 11. 23. - Est Deu in caelo revelansis mystcria . V Alius linguam habet, id est donum linguarum, vel legendi prophetias. Act. D. 4. , , Et coeperunt loqui variis lin- ,, guis prout Spiritus sanctus dabat elo-- qui illis. Alius interpretarionem . Supr x II. io. Alii interpretatio sermonum . Haec autem sic ordinantur, quia vel sunt ex in .genio naturali, vel ex solo Deo . Si sunt ex solo ingenio naturali, vel sunt ad laudem Dei; dc se dieit , Psalmum habe , vel ad instructionem proximi, & lic dicit, Doctrinam habar. Si sunt a solo Deo, sic dupliciter . Uel sunt aliqua occulta interius, dc se dieit, Apoeabsis babor vel occulta exterius , dc sic dicit , Iunguam habet. Et Cc e 1 ad
412쪽
ad horum manifestationem est tertium, sci- is quisque Nesrum proximo suo placeae Ialicet inteν rerario. Et debet seri, ut en nia , bonum aes aedificationem. ad ιι cancnem stant. Ron'. xv. 2. D Unu ι
Sive lingua quis loquatur, secundum duos, aut ut multum tres, & per partes,& unus interpretetur. Si autem non fuerit interpres, taceat in Ecclesia : sibi autem loquatur, & Deo. Prophetae autem duo aut tres dicant , & ceteri diiudiacent. Quod si alii revelatum fuerit sedenti , prior taceat . Iotestis enim omnes per si gulos prophetare, ut omnes discant, & Omnes exhortentur. Et spiritus l/r
phetarum Prophetis sub ectus est. Non enim dissensionis est Deus , sed pacis, si
ut ec in omnibus Ecclesiis sanctorum doceo. Hic Apostolus ordinat eos quomodo se nem hominibus ignotae linguae: de ideo di-
habeant ad usum doni linguarum . dc icit: Et unus interpretetur. circa hoc duo facit. Primo ostendit quali- Conlequentcr eum dicit , Si autem nemter debent uti dono linguarum . secundo fuerit intrepres, taceat in Ecelesia , ostendit
quando debent cessare ab usiu , ibi, Si au- quando non est utendum linguis , dicens , rem non fuerit interpres , lateat in Ecclesia .iquod loquendum est per partes , dc unus Dicit ergo primo , quod modus utendi do-ldebet interpretari ι sed si non fueris aliquisno linguarum talis fit inter vos , ut siυe ovis, interpres, idest qui interpretetur, ille qui idest v aliquis, loquatur lingua, id est dicat donum habet linguarum, taceat is mel a visiones, vel somnia, huiusmodi locutio nonlidest, non loquatur, seu praedicet multitus at a multis propter occupationem tempo-ldini in lingua ignota , quia non intelligi-ris in linguis, & non restet locus prophe-itur ab eis; sed sibi loquaruν , quia ipse seriis , ct confusionem generet; sed secundumsintelligit: dc hoc tacite orando, vel medi- δαρι, id est duobus, cis necesse suerit, se-itando. Iob. x. r. is Loquar in amaritudine
cundum multum tres, ut si satis a tribus .i, , animae meae, dicam Deo: Noli me con-Deur. xv II. 6. In ore duorum, vel triums,, demnare. Propheta autem duo aut meris testium peribit qui intersei et ur. dieanp, ct rereri di uditor . Hic Apostolus Sed notandum, quod haec consuetudo ad- ordinat eos quomodo se habeant ad usum huc partim servatur in Ecclesia . Nam le-rprophetiae: dc circa hoc duo facit. Primo Oienes , dc Epistolas, ct Evangesta habemus ostendit qualiter utendum est dono prophe loco linguarum: dc ideo in Mista Deundum i Liae, ct quantum ad numerum b γ&quan- duos servatur: quia solum duo dicuntur , t tum ad ordinem; secundo ostendit quibus quae pertinent ad donum linguarum , scili- l usian prophetiae interdicitur, ibi, Mulieres
licet Epistola, dc Evangelium . In matuti- l in Eeelesia raeeant. Circa primum tria fanis secundum multa fit. scilicet tribus te lete. Primo docet ordinem utendi dono pro-εtionibus dictis in uno nocturno . Antiqui- phetiae; secundo huius rationem assignat, ibi, rus enim dicebantur nocturna divisim se- l Porsis enim omnes per singulos probo μ' ἔcundum tres vigilias noctis; nune vero di- tertio obiectionem exeludit , ibi , Spiritur cuntur simul. Non solum aute in debet ser- Propέerarum Prophetis obieerus est . Circa vari ordo quantum ad numerum loquen-iprimum duo facit . Primo determinat adtium, sed etiam quantum ad mogum; dein umerum utentium dono dicto; secundo hoc est quod dicit, Et per ραν t. ; id est, utId et modum, seu ordinem utendi , ibi , illi qui loquuntur, succedant sibi ad invi-4 Ω-od si alii revelatum fuerit sedenti , priorcem, se ilicet quod unus post alium loqua-iraeear. Circa primum sese n)um est , quod tur. Vel ter parres, id est interetis, uti usus prophetiae, secundum quod hic videst i licet loquatur unam partem visionis, sevi tur accipere Apostolus, est proponere ver- instructionis, dc eam exponat, & post aliam,lbum exhortationis ad plebem , exponendore ipsam exponat, & sic deinceps : quem l bcripturas sacras: dc quia erant in primi- modum coniueverunt ser are praedicato- ' tiva Ecclesia plures qui a Deo hoc donum re, , quando praedicant per interpretatio- ' habebant, dc fideles non erant adhuc mul
413쪽
tIplieati; ideo ne esset confuso, dc taedium,
v v lt Apostolus quod non omnes qui sciunt exponere prophetias , dc sacram Scriptu-Tam, prophetent, sed aliqui , dc determinati ; et hoe est quod dicit e Propheta avis
rem duo aut tres dicant, quasi dieat : NIlo quod omnes qui conveniunt , sed duo tantum, aur ad plus tres, prout hoc loquendi necessitas exigit, dicant, id est exhorten tur. Et hoc etiam consonat Scripturae Deut. xvii. & Matth. xv III. 16. D In ore duo- rum, vel trium stat omne verbum . rei vere , scilicet illi qui non dicunt , diiudicen ν ea quae ab his proponuntur , utrum scilicet bene, vel male ducta sint, bene dicta approbando, dc male dicta retractari iaciendo. Supra a I. I . Spiritualis fio ma omnia dii uitae. Est etiam iervandus orado in utendo dicto dono, ut si alteri illorum qui sedebant, dc tacebant , de diiudicabant, fuit aliquid melius revelatum quam illi qui exhortatur, & stat prior; tunc iliale qui stat, debet sedere; dc ille eui melius reveIatum est, debet iurgere, de exhortari: dc hoc est quod dicit: Ruod si alii
fident; μοι latam fueris, scilicet per Spiritum sanctam, prior stans taceat, dc cedat ei. Rom. xis. Io. is Honore invicem
praevenientes. Et ratio huius est , quia secundum hune modum potestis successive prophetare ρεν singulos , id est omnes, scilicet nν sic omnes , idest maiores, distane, o
omnes, idest minores, exhortentur . Prover. 1. 3. is Audiens sapiens, sapientior erit.
Et si aliquis dicat: O Apostole , ego non possiam tacere dum alius prophetat , vel cedere sedenti ex quo incepi : quia non possiam retinere spiritum , qui in me loquitur, secundum illud Iob Iv. 22. is Conce is pium sermonem tenere quis potest ideo Apostolus hoc removet eum dicit: Et spiritus Prophetarum Prephetis subiectus est quas dicat: immo bene potest tacere, vel Iedere, quia spiritus Pνο etarum, idest spi-
ritus qui dat prophetias Ac ponit in plurali numero propter multλs revelationes
quidem quantum ad cognitionem , qui R , sicut dicit Gregorius Lib. II. Moral cap. xli. , non semper spiritus prophetiae adest Prophetis: unde non est habitus, sicut se tenti se enim sequeretur quod etiam quλn- cum ad cognitionem eis iubiectus est et,& possent uti eo quando vellent , dc non uti sed est quaedam vis aut impressio a Deo , illuminans, & tangens corda Prophetarum,oc tunc solum quando sic tanguntur , CO-gnoscunt. Unde non est sic cis subiectus , nec secundum hoe intelligitur verbum Apostoli; sed spiritus Prophetarum sunt sub tecti Prophetis quantum ad pronuntiatio
nem, quia scilicet in eorum potestate est Prouuntiare ea quae revelantur eis quand volunt, re non pronuntiare . Et si e nihil valet excusatio, quia non cogit te spiritus quin tacere postis . Et quod hoc si verum, probat cum dicit: Non enim dissensi nis es Deus, sed paeis. Et facit talem rationem . Deus numquam cogit ad id unde oriatur rixa, vel distensio : quia Deus nones dissensionis, sed paeis; sed si eogeret homines spiritus prophetiae ad loquendum , tunc esset eausa distensionis: quia se vellet semper loqui , vel docere, vel non tacer alio loquente, de quo alii turbarentur. Ergo Spiritus sanctus non cogit homines alloquendum . I l. Corinth. ult. I . ,, Deusis pacis, de dilectionis erit vobiseum . Uerumtamen quia adhuc posset obiicere , quod hoc non saceret , quia solum eis ista
mandabat, & non aliis EeeIesis, unde dc in gravamen posset videri; ideo Apostolus subdit , hoc non solum in eis , sed etiam in omnibus Ecelesiis docere : de hoc eis
quod dicit: Sient in omnibus Ecelesiis Ianineyωκm doceo , scilicet de usu linguarum , dc prophetiae. Supra r. io. Idipsum dieatis
1 O VII. MUlieres in Ecclesiis taceant. Non enim permittitur eis loqui. sed subditas esse,
sicut Ec lex dicit . Si quid autem volunt discere, domi viros suos interro gent. Turpe est enim mulieri loqui in Ecclesia. An a vobis verbum Dei processit; aut in vos solos pervenit Si quis videtur Propheta esse , aut spiritualis , c gnoicat quae scribo vobis quia Domini sunt mandata. Si quis autem ignorat , ignorabitur. Itaque, fratres, aemulamini prophetare, dc loqui linsuis nolite probiabere. Omnia autem honeste, & secundum ordinem fiant in vobis.
414쪽
Hic Apostolias ponit personas quibus inisterdicit uium prophetiae r & circa hoc duo facit. Primo ostendit quibus prophetiae 2 ius interdicitur. iucundo removet Obiectionem , ibi, Si quid aurem moliana distere, domi vires Dos interruent . Circa primum duo facit. Primo ponit mandatom de interdicto; secundo huius rationem assignat, ibi, Non enim permirtituν eis loqui. Dicit erisso: Volo ut vir, hoc modo utamur dono prophetiae . sed maliὰνιι in Ecclesia nolo loqui, sed taceant is Ecelessis . l. Tim. 11.12. is Mulierem docere in Ecclesia nono Permitto. Et rationi m huius assignat
Chrys. stomus dicens i hom. ix. in I. ad Tim. cap. H. ὶ quod semel est locuta mulier, oc totum mundum iubvertit. Sed contra hoc videtur , quia de multis mulieribus legitur, quod prophetarunt, sicut de Samaritana, Ioan. xv. dc de Anna uxore Phanuel, I uc. H. di de Debbora , Iudi c. iv. oc de Holaam propheten uxore Sellum, IU. Regum xx . oc de filiabu Philippi, Act. xxi. Supra tr. S. etiam di
Responsio. Dicendum, quod in prophe tia sunt duo, scilicet revelatio, & manifestati G revelationis. sed a revelatione non excluduntur mulieres , sed multa revelantur eis, scut di viris. Sed annuntiatio est duplex. Una publica, dc ab hac excluduntur; alia est privata, dc haec permittitur eis: quia non est praedicatio , sed annuntiatio. Huius autem rationem assignat, dicens :Non enim pesmittitων ei, tequi, scilicet ab Ecclesiae auctoritate; sed hoe est officium earum, ut sint subditae viris. Unda cum do- vere dicat praelationem praesidentiam , non decet eas quae subditae sunt . Ratio autem quare subditae sunt , Ac non praesunt, est quia deficiunt ratione , quae est maxime necessaria praesidenti. Et ideo dicit Plutolophus in 'Politica sua Lib. IV.
cap. 33. quod corraptio regiminis est , quando regimen pervenit ad mulieres. Consequenter cum dicit , Si quid volunt discere , demi viros suos in torrerem, quia pos sent aliqui dicere, quod ad minus de dubiis potiunt quaerere in Ecclesia . ideo Ap solbus hoc excludit : dc circa hoc duo facit . Primo enim removet obiectioinem; secundo rationem assignat, ibi, Turpe est enim mulieri legiat in EMIesta. Dicit ergo: Dico,
quod muneres taceant in Ecclesia; ρή si
aliqua de quibus dubitant, adάiseere et iam
interrogent vires Des demi. I. Timoth. II. I risse Mulier in lilentio discat cum omni su is leo ione. Huius autem ratio est , quia turpe est, non ibium indecens: in mulieribus enim commendatur verecundia . Fecit. xxv I. δ'. ,, Gratia super gratiam mulieris sancta, ec pudorata . Si ergo in publico quaereret. dc disputaret , signum est et inverecunciae; dc hoc est ei turpe: dc inde est etiam quod iniuνe interdicitur m lieribus ossicium advocandi.
Consequenter cum dicit, An a vebis semmo Dot praeesset ' confutat omnes contradicentes. Et quia possent omnes simia contradicere, vel ad minus sapientex inter eos, ideo circa hoc duo facit - primo enim confutat eos quantum ad totam eorum Eccit'. tam; fecundo quantum ad lapientes tantum, ibi, Si quis astem videtur Prophetae Ia , AEur spiritualis, coenorea3 qaea Ieribo velis re a Domini sunt manuara . Circa primum sciendum est , quod causa quare populus consuevit eontradicere domino , .ves rectori, est sngularitas. Singularitas a , autem potin causari vel ex prmritate in aliquo bono, vel excellentia . Et ideo Αpc stolus volens eont radicentes Corinthios confutare . excludit primo ab eis prioritatem, cum dicit: An a vobis sermo Dei processit λquasi dicat: Non , sed a Iudaeis. Esa. II. 3.is De Sion exibit lex, Et verbum Dominii, de Hierusalem. 'Quas dicat: Si in Ecclesia Iudaeorum sacerem aliquas ordi
nationes contra ordinationes suas , possent contradicere , quia ipsi prius habuerunt verbum Dei; sed vos non, quia non processit a vobis sermo Dei . Secundo excludit ab eis excellentiam : An in ves solestem enu quas dicat: Non solum vos credidistis, sed etiam alii: unde vos Mn excellitis eos: Psalm. xv m. 3. In omnem
is terram exivit sonus eorum . dc in fines , orbis terrae verba eorum dc ideo debeti, facere, ut alii faciunt. Consequenter eum dicit , Si quis aurem. videt ν Prophera Usa cte. in speciali confutat maiores dc circa hoc duo facit. Primo consulat eos. secundo respondet cui-:dam tacitae obiectioni, ibi, Sι quis autem ignorar, ignorabitiar. Dicit ergo: Esto quoatota Ecclesia non contradi ext ι sed aliquiae Di midetur esse Propheta. Et dicit, Misertiris: quia si contradicit, non vere est Prophelta , vel sapiens seu spiritualis . quia nomi contradaceret . Dicit etiam , Prophera , dc
415쪽
his lauaris: quia multi sunt spirituales qui non sunt Prophetae, licet omnes Prophetae snt ipliatii ales. ille, inquam, qui sic videtur Propheta, dc spiritualis, non contradicat, sed eunoscar, id est sciat, quia ea quaseribo vobir, Iunt mandata Dei, dc non tantum mea; quasi dicat: Ex quo nullus au lus est mandatis Domini contradicere, de ea quae scribo, sunt mandata Dei, non auis deat aliquis contradicere. lI. Corinth. ult. a. is An experimentum quaeritis eius qui
si in me loquitur Christus ' Et ex hoe postumus colligere , quod verba Apostol rum sunt ex familiari revelatione Spiritus sancti, de Christi; Ac ideo servanda sunt scut praecepta Christi. Unde ec signanter Apostolus dii inguit illa quae ex se man
dat, cum dicit supra vix. 23. Da virgini bus antem mandatum Domini non habeo.
rum , de spiritualium virorum , qui sunt inter vos; oc ideo dicit: sit Pis auram is
detur Pro era esse , aut Diritualis, eognoscaecte. Supra 2 i. I S. visitisatis iudicar omnia.
Et ne aliquis dicat, Non curamus scire ista , subdit quod tenentur scire: quia omnis
ignorans ignorabitur. Esa. v. 13. ,, Propter
ea captivus ductus est populus meus , is quia non habuit seientiam. Psal lxxxi. . , , Nescierunt, neque intellexerunt , in
is tenebris ambulant. MDaq- fratres mei amastamini merae ara .
Apostolus hie concludit generalem admonitionem; dc circa hoc tria facit . Primo monet eos ad appetitum Omnium donorum. dieens: Itaque dc loqui linguis , dc prophetare est bonum . A E lamini , idest de sideretis, pro herare: euius causa est , quia . se ut dicitur Prover. xxix. xl. is deficien Sed possent dicere: o Apostole . quomodolse te prophetia dissipabitur populus . Et ego cognoscaui quod haec sint mandata Dei l accipitur prophetare hie, secundum quod per Non possum hoe scire. Hoe Apollotus ex- l totum capitulum expostum est . Et tamen eludit. dicens: Non valet tibi hoc , quia licet desideretis prophetare , us/De trahurea non debes ignorare. Quare Quia omnis igno-j loqui singuis. ne fiat difffensio . Sectindo im ns 'norabim . Matth. xxv. 22. - Αmeniducit ad modum debitum . cum dicit: O- se dico vobis, nescio vos. V Ea quo patetimnia autem harios e . π δε-ndum ενἀ nemquod omnes tenentur scire ea quae sunt de fiant .a Oobis : ut iei licet uno loquente xiii necessitate faluti quae ipse prius mandat, ct Apolloli, Ac Prophetae. Uel aliter . Sistina videtur Propheta esse , aMe spiritualis , cognoscat qua scribo quia Domini fiant man. Aa a : ut sit confirmatio praecedentium . auasi dicat: Ita seribo, sed vos non pote- is ea agnoscere propter eorum difficultatem. Ac quia smplices estis: sed ut sciatis, quod ea quae scribo, iusta sunt . de honesta, volo adducere testimonium Propheta. taceant, ec mulieres in Ecclesia non Io- quantur, de similia. Rom. x m. x3. Sic-- ut in die honeste ambulemus . M Tertio inducit eos ad congruum ordinem , eum di. cit, Et secundum ordinem, tit scilicet primo unus; dc postea alius loquatur, de perpruries, de similia quae dicta sunt . Iudic. v. 1 D. Q Stellae manentes in ordine. A de cursu suo , ad versus Sisaram pugna in
N Otum vobis facio, Patres, Evangelium, quod praedicavi vobis , quod 3c a cepistis, in quo & statis, per quod ec salvamini; qua ratione praedicaverim vobis si tenetis, nisi frustra credid1stis. Tradidi enim vobis in primis quod 3c accepi e quoniam Christus mortuus est pro peccatis nostris secundum Scripturas ; dc quia sepultus; dc quia resurrexit tertia die secundum Scripturas; dc quia . visus est Cephae, dc poli ea undecim; deinde visus est plusquam quingentis fiatribus simul, ex quibus multi manent usque adhuc, quidam autem dormierunt ἱ deinde visus est Iacobo, deinde Apostolis omnibus ; novillime autem omnium , tamquam abortivo, visus est & mihi. Ego enim sum minimus Apostolorum, qui non sum di- .gnus
416쪽
gnus vocari Astostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei. Gratia autem Dei suin id quod sum: & gratia eius in me vacua non fuit ; sed abundantius illis mnibus laboravi: non ego autem, sed gratia Dei mecum. Sive enim ego,, sive iuli, sic praedicavimus, & lic credidistis. Fostquam Apostolus instruxit Corinthiositum . Ad eredenda ea quae sunt fidei, aut
de ipsis haeramentis , & de re conten . sunt miracula facta , aut non . Si su ut fata , de significata in sacramentis , scilice licta miracula , habeo propositum , quod di- de gratia, ct eius cffcctibus; hic consequen- ηnissima , & certii sinia est . Si non sunt
ter instruit eos de re non contenta , sodsi acta, hoc est maximum omnium miraculo- significata in sacramentis , scilicet de glo rum , quod per quoidam paucos conversiria resurrectionis quae non est contentassunt ad fidem infinita multitudo hominum; in sacramento , cum non statim habeat eam per pauperes praedicantes paupertatem qui suscipit sacramenta . sed significaturiὸivites . per idiotas praedicantes ea quavgloria retur rectionis in ipsis , inquantumirationem excedunt , conversi sunt sapien- consertur in eis gratia, per quam ad bea-ites , dc Philosophi . Psalm. xv m. s. Intitudinem pervenιtur. Circa hoc autem duo , , omnem terram exivit sonus eorum, di in facit. Primo praemittit tractati im de re-io fines orbis terrae verba eorum. surrectione ι secundo per hoc probat resur. Sed si obiiciatur, quod etiam lex Macho- rectionem communem omnium hominum ,lmeti recepta est a multis dicendum est, ibi , Si antem Christus medicatur quod reor. quod non est smile: quia ille opprimendo, rexit a mortΜrν , quomodo quidam dicuna inles vi armorum subiugavit eos : sed isti vobis, quia resumectio mortuorum non est Apostoli moriendo ipsi alios ad fidem du- Circa primum duo facit. Primo commen-ixerunt , di faciendo signa , & prodigia adat evangelicam doctrinam ι secundo an-lIlle etiam proponebat quaedam quae ad deis nuntiat quae oportet scire circa resurre-alicias, & lascivias pertinent; sed Christus, ctionem Christi, ibi, Tradidi enim Nobis inlde Apostoli terrenorum contemptum . I. primis quod accepi. Commendat enim miThell. II. 13. is Cum accepi stetis a nobis minentiam evangelicae doctrinae quantumlis verbum Dei, accepistis illud non ut ver ad quatuor. Primo quantum ad praedica iis bum hominum , sed i sicut est vere vertium auctoritatem, quia ipsi Apostoli; & ,, bum Dei.
hoc est quod dicit: Ustarees, continuando Tertio quantum ad virtutem : quia con- se ad praecedentia , facio te, inorum Eυan- firmat, dc elevat ad eae lestia : ideo dicit :gelium, quod idem est quod bona annun-im quo saris , scilicet elevati ad caelestia .
tiatio, quae incipit a Christo et unde quid- Ille enim dicitur stare qui rectus est , dcquid pertinet ad Christum . vel est dethoe sola lex Christi facit. Rom. v. 2. - Iu ipso Christo , dicitur Evangelium . mo/lis stificati ergo per fidem. ..habemus accessum a radicavi mobis ι qua si dicat: Illud quodl,, in gratiam istam, in qua stanaus. Lex enim pracdicavi vobis de Christo , norum facisive tusse)non faciebat stare,sed curvabat ad teris
mobis I id est , reduco vobis ad memoriam , rena. Deut.xxxii l. et S. oculus Iacob in terra quasi non sint nova ea quae seribo . Phili p. se frumenti , dc vini . ' Quarto quantum m. r. is Eadem scribere vobis mihi qui- ad utilitatem e quia sola nova lex perdu- ,,dem non pigrum,uobis autem necessarium. scit ad finem salutis, vetus autem non .Pradicavi, ego scilicet vobis, & alii Ap lHebr. vir. 19. se Neminem ad perfectum stoli aliis . Et in hoc apparet auctoritastis adduxit lex . Et ideo dieit: Per quod huius doctrinae , quia a Christo, a Paulo ,lis salυamini . Hic iam ex certitudine spei ct ab aliis Apostolis. Hebr. xl. 3. - Quae per inchoationem , quae est per fidem , se eum initium accepisset bὶ enarrari per salsamini , & in futuro in veritate rei , se Dominum, ab eis qui audierunt, in nos dὶ dc speciei. Iacob. I. 2I. In nὶansue is confirmata est . Secundo quantum ad A tudine suscipite insitum verbum , quod communem fidem omnium populorum &Jo potest salvare an inaas vestras. Ioan xx. ideo dicit : Quod is acto pii , omnes .s3 r. is Haec autem scripta sunt, ut creda-Sed hoc Augustinus t Lib. XXlI. de Civit. l, , iis , dc ut credentes vitam habeatis in Dei cap. v. dicit pertinere ad eviden-lis nomine eius. Et apponit hie duas tonis . tiam huius fidei , faciens tale argumen- ditiones . Primam , cum dicit, Si tenerἰr . Gloia
417쪽
Glossa se exponit . ,, Sἱ teneris qua rat meis nauteavi vobis illud Evangelium , id estis resurrectionem mortuorum , ea rationeri qua confirmavi vobis, idest per resurreis clionem Christi. Uel aliter . Salvamiani, ita tamen, si innis , id est si servatis , ea ratione qua pradicavi vobis Evangelium Christi. Secundam conditionem ponit, cum
dicit , Nisi frustra credidissis ; quasi dicat :Salvamini per fidem , si non frustra credidi. sit, . idest , si fidei adduntur bona opera , quia fides une operibus mort est , Iacob. II. Illud enim dieitur esse frustra quod est
ad snem quem non consequitur. Finis a
tem fidei est vilio Dei. Unde si non salvamini , frustra credidistis, non simpliciter ,
sed inquantum non a pervenitis ad si,nem . Vel aliter . S. teneria ; quasi dicat , teneatis; nisi frustra eredidissιι . Tradiati anim vobis in primis quod is aeta- ροῦ. Hie ostendit propostum. Circa hoc tria facit. Primo ostendit originem doctrinae deretur rectione Christi It secundo ostendit ea quae in doctrina huius inoia continentur , ibi , Oniam Christus meritias est pro pectatis
nostris , tertio consonantiam , seu conue.
mentiam praedicantium tb aὸ hane doctrinam , ibi, Sive enim ego, sua illi , sie priai eavimus, ct sie credidistis. Dicit ergo primo: Istud debetis tenere , id est e in mem
ria habere, quod eradidi vobis in primis , &adhuc trado. Et dicit, In primis, id est in. ter prima credenda . Credenda enim vel pertinent ad Trinitatem, vel ad fidem Incarnationis. Et primo debet homo credere ea quae ad fidem Incarnationis pertinent ,
dicit , Pro diceat 3 nostr s , non suis . Esa. li1 I. g. ,, Propter scelus populi mei per- cussi eum . I. Petr. 3. I. Christus se temet pro peccatis nostris mortuus est , - iustus pro iniustis . Alia suspieio est quod mors Christi esset caesualis , vel violentia Iudaeorum δε de hoe excludit eum dicit, Secundum Scriptiaras, scilicet veteris, ct novi testamenti ; dc ideo signanter spe
eialiter dicit , Meundtim Scripturas . Esa. li II. 7. ,, Sicut ovis ad occisionem ductus is est. Hierem. xi. s. is Ego quasi agnus,, mansuetus qui portatur ad victimam . Matth. XX. g. ,, Ecce ascendimus Hier
A solyn am, & Filius hominis tradetur princi ,, yibus sacerdotum . dc scribis oc comis demnabunt eum morte. Tradidi vi et . iam vobis iecundo sepulturam Christi ; de ideo dicit, Ea quia sepultus est. Sed numquid sepultura est articulus fidei specialiter, quia iacit hie mentionem speeialiter de ea ' Dicendum , quod secum dum illos qui numerant articulos secun dum credenda , non est specialis articulus fidei , sed ineluditur eum articulo passio nis , Ac mortis Christi . Cuius ratio est , quia fides est eorum quae sunt supra ratio nem : unde ibi incipit artieulus fidei ubi deficit ratio. Hoc autem primum est quod Dominus si conceptus , & ideo conceptio est articulus fidei ἱ secundum quod Deus est natus de virgine, & ideo hic est alius; tertium quod impassibilis Deus patiatur ,δc moriatur , Ac hic est alius, & eum hoc
intelligitur etiam de sepultura et unde non est specialis articu Ius . Facit autem Apo- dc pollea quae ad Trinitatem pertinent . stolus hic mentionem de sepultura propter Unde quod tradidi vobis in primis , scilicet tria . Primo ut ostendat veritatem mortis de Incarnatione , Ac non a me , vel ex Christi : evidens enim mortis signum alis mea auctoritate tradidi , sed quod areepi a cuius est quod sepeliatur. Secundo ad osten- Christo, vel a Spiritu sancto . Galat. r. I. dend un veri tatem resurrectionis : quia si se Paulus Apostolus non ab hominibus , n is que per hominem , sed per letum Chri-
stum. Supra xt. 23. Ego accepi a Domimo quia er tradidi vobis . Ua. xxx. I .
,, Quae audivi a Domino exercituum Deois Israel , annuntiavi vobis . Ea autem quae accepit , dc tradidit , sunt quatuor, scilicet mors, lepultura, resurrecto, & ain
paritio Christi. Dicit ergo primo: Tradidi vobis primo mortem Christi dc ideo di
removet duplicem suspicionem, quae taboriri post et circa mortem Christi . Prima est quod mortuus est et pro peccatis sui s actua-i ibus , vel originali ι dc hoc excludit cum
non fuisset sepultus , nee custodes fuissent iuxta sepulcrum illis diebus ; possent dicere . quod discipuli suissent eum iurati . Tertio quia Apostolus vult eos inducere ad fidem resurrectionis; de hoe videtur magis dissicile quod sepultus restirgat. Et de hoe
dicitur Esa. xx. m. Et erit sepulcrumis eius gloriosum . Esa. IIII. 9. ,, Dabitis impios pro sepultura. Tradidi etiam vobis resurrectionem e
- vificabit nos post duos dies , in die terinis tia suscitabit nos . Et etiam dicit , Tertia dis . non quod sueri ut tres dies integri , sed duae noctes , & una dies , per
418쪽
synecdochen. Et huius causa fuit, sicut dicit Augustinus Lib. IV. de Trin. ca'. m.
quia Deus per suum smpyum , id est per
malum poenae , quod significatur per unum
diem, destruxit nostrum duplum, id est poenam, & culpam, quod signiscatur per ἡuas noctes . Tradidi etiam vobis quarto Christi apparitiones et quia visus est Cepha . Et ponit primo apparitiones factas aliis ἰ secum
do apparitiones factas sibi soli, ibi . Nomib
sime autem omnium ram quam abortivo vi
sus est o mihi. Sciendum est autem circa primum, quod apparitiones Christi non sunt factae omnibus communiter . sed aliquibus specialibus personis . Act. T. 4o. is Deditis eum manifestum fieri non omni populo, ., sed testibus praeordinati a Deo . Et huius ratio fuit , ut servaretur ordo in Ecclesia , ut per quosdam speciales fides resurrectionis deveniret ad alios . Notan . dum autem est , quod apparitiones Christi
non ponuntur hic omnes , nec illae quae factae 1 unt mulieribus ; ponuntur autem hie quaedam quae non leguntur in Evangeliis . Et horum ratio fuit , quia Apost ius vult ex ratione confutare infideles; &ideo noluit ponere testimonia nisi authentica ἔ ct ideo tacuit apparitiones mulieribus factas , ct posuit quasdam quae non inveniuntur, ut ostendat, quod etiam aliis pluribus apparuit . Sed facit mentionem specialem de Petro, re Iacobo, quia erant quasi columnae , ut dicitur Galat. II. Dieit ergo : Tradidi vobis , quia visus est Cepha, idest Petro . Luc. ult. 34. is Surrexit se Dominus vere , & apparuit Simoni . VEt creditur quod inter viros primo appa- Tuit Petro , quia erat in maxima tristitia :unde de Anselus dixit Marc. ult. 7. MIte, se dicite discipulis eius , & Petro , quia se praecedet vos in Galilaeam . Psea , idest in alia vice , visus est undecim Atest lis . Semel quidem visus est decem tantum , quando Thomas erat absens, & post octo dies, undecim , quando Thomas erat
cum eis . Augustinus Lib. II de Cons. Evang. cap. xxv. dicit, quod debet .ice. re duodecim, seό corruptum est vitio scriptorum: & dicit quod non resert quod Iudas iam obierat, & Mathias nondum erat electus : quia consuetum est quod quando maior pars collegii facit aliquid , dicitur quod totum collegium hoe facit. Unde quia Dominus elegerat duodecim , ideo potest dici , quod vi Ius est duodecim , idest toti collegio Apostolorum. Sed non est vis,
ixe dieatur duodecim, sive undecim. Da&do iterum visus est plusquam quingentis fratribias . Sed de hoe nihil legimus in saera Scriptura, nisi hoc quod hic dicitur . Potia est tamen dici , quod haec apparitio fuit de qua loquitur Dionysius in III. de divinis Nominibus , quando omnes discipuli conia
venerunt ad videndum corpus quod ferebat principem vitae.
Sed contra hoc videtur esse , quia hoc suit ante ascensionem , quando scilicet Christus apparuit Iacobo. Sed congregatio discipulorum ad videndum Beatam Virginem , de qua videtur loqui Dionysius, fuit
Et ideo melius videtur dicendum , quod apparuit quingentis fratribus simul ante aicensionem suam, & non refert quod di incitur, Discipuli erant centum viginti: quialieet illi qui erant in Hierusalem , essent centum viginti , tamen in Galilaea erant multi discipuli , Ac forte omnes congrega ti sunt smul cum apparuit . Et ut huius testimonium si magis certum, dicit, quod
ex eis adhias multi man mi , id est vivunt , quidam autem ex eis dormierisnr, idest mortui
lunt in spe resurrectionis . Et vocat san.ctorum mortem , dormitionem : quia moriuntur carne corruptibili , ut resurgant incorruptibiles . Rom. v t. s. se Christus M resurgens ex mortuis iam non moritur . is mors illi ultra non dominabitur
Deinda , idest post , visus os Iacobo , sei- licet Alphaei . Et ratio huius potest assi
gnari , quia , ut legitur , Iacobus vovit se non sumpturum cibum , nis prius videret Christum Sed lecundum hoc non servaretur ordo apparitionis: quia si post omnes numeratas apparitiones apparuis et Iacobo, nimis suisset sine cibo, & hoc est disseile, Et ideo
dicendum est, quod ideo singulariter Christis apparuit lacobo, quia specialem devotionem Iacobus ad Christum habuit . Et de ista etiam apparitione nihil habetur in Evangelio. Dainde , post hoc scilicet visius est ,
omnibus Atest si s , in ascensione , ut legitur Matth. ult. &Αct. r. Novus e autem omnium tamquam abortito visus es o mihi . Hic Apostolus commemorat apparitionem factam
sibi soli ; re circa hoc duo facit . Primo
ostendit ordinem apparitionis; secundo rationem eius assignat, ibi, Ego enim sum m nimus Apostolorum . Dicit ergo ita . Dixi ,
quod omnibus manifestatus est Christus r
419쪽
nein , visus es σ mihi , tamquam abortito , & ideo novissime . Dicit autem, Tamquam abortiυο ν p Iopter tria . Abortivus dicitur aliquis fetus, vel quia nascitur extra tempus debitum, vel quia cum vioIentia educitur, vel quia non perducitur ad debitam quantitatem . Et quia haec tria videbat in se Apollolus, ideo dicit , Tamquam aborIivo . Primo enim ipse extra tempus aliorum Α-postolorum renatus est Cliri ito : nam alii Apostoli renati sunt Christo ante adventum Spiritus s. ncli. Paulus vero post. Se-
eundo quia alii Apostoli Ibontanee convelli l unt ad Chri lium , 1ed Paulus coactus . Act. I x. tu in is Prostravit eum adis terram &c. Et hoc multum valet contra haereticos, qui dicunt, quod nullus debet cogi ad fidem , quia Paulus coactus
fuit. Et, sicut dicit Augustinus t epiit. l. post ii ted. plus profecit in fide Paulus
cum coacte converius est, quam multi qui spontanee venerunt . Tertio quia reputat
se aliis minorem , & non pervenisse ad virtutem aliorum Apostolorum ; dc ideo
quasi rationem assignans , dicit : Ego enim sum minimus Apostoloriam . Circa hoc duos acii : primo enim ostendit suam parvitatem; secundo rationem huius exponit, ibi, Quoniam persecutus sum Eccl/siam Dei . Parvitatem autem suam manifestat primo in comparatione ad Apostolos , cum dicit :Ego enim sum minimus Apostolorum . Esa. ix. 22. ,, Minimus erit in mille , dc parvulusis in gentem sistissimam. Eccli. Ii I. 2α,, Quanto maior es , humilia te in omniis bus, Ac coram Deo invenies gratiam. Et licet sit minimus in comparatione ad
Apostolos , posset tamen dici , quod est magnus in comparatione ad alios, quia est Apostolus ; dc ideo secundo ostendit suam parvitatem in comparatione ad alios, cum dicit: Qui non sum dignus, non solum esse, sed vocari Apostolus: licet vocer. II. Corinth. III. F. is Non quod suiscientes simus c is gitare aliquid a nobis , quasi ex nobis , , , sed sussicietitia nostra ex Deo est . Sed postes dicere: O Apostole, propter humilitatem nullus debet dicere tallum: cum
ergo tu sis magnus , quare vocas te minimum dc ideo eum dicit , moniam perfe-etirus sum Ecclesiam Dia , ostendit quomodo sit minimus , dc quomodo non minimus . Minimum autem dicit se , considerando praeterita facta sita , & dicit: Non sum diagnus vetari Apostolus . Quare Quia ρεν-- eurus sum Ecclesiam Dei , quod alii Apostoli non secerunt . Gal. r. 33. Supra m
,, dum pertequebar Ecclesiam Dei, dc ex- is pugnabam illam . I. Timoth. I. II., , Qui fui blasphemus , dc persecutor , dcis contumeliolus. Et licet ex me una mi ni mus , tamen ex Deo non sum minimus; dc ideo dicit e Gratia Dei sum id quod sum . Et circa hoc duo facit . Primo commendat conditionem suam quantum ad statum;
lecundo quantum ad executionem status , ibi , Et gratia eius in me vacua non fuit .
Dicit ergo .primo : Ex me nihil stim , sed id quod tum , gratia Dei fiam , id est ex
Deo, non ex me . Ephes. III. 7. is Cuius
is fatius sum minister secundum donum gratiae Dei quae data est mihi . Et dicit, Id quia sum, quia homo sine gratia nihil est . Supra x in I. a. M habuero omnem prophetiam , ' noverim msteria omnia ... caritatem autem non Labuera , nihil fum .
Sed qualiter usus si , dc executus statum suum , ostendit dicens : Et gratia eius in m. vacua non suis . Ubi primo ostendit quomodo usus sit gratia ista , quia ad bonum de ideo dicit: Iis me vacua non fuit. id est otiosa, quia ea usius est ad id ad quod data est sibi . Phil. Ir. 16. se Non in vacuum cu is curri, necte in vacuum laboravi. Secu do manifestat quomodo alios excessit; & ideo subdit: Md abundantius ut , omnibus . id est Apostolis sigillatim , laboratii, pra dilando: quia nullus per tot loca praedicavit, & annuntiavit Christum : unde dicit Rom. XV. 9. , , Ita quod a Hierusalem usque a1 Ilisis lyricum per circuitum repleverim Evan-- gelium Christi : & etiam usque ad Hispaniam : operando: quia licet i pie, sic ut alii Apostoli , post et exigere sumptus sibi necessarios, tamen specialiter voluit d labore manuum quaerere sumptus suos, ut
ipse dicit II. Theis. Hr. g. - Nocte , dcis die manibus nostris operantes, ne quem is vestrum gravaremus : tribulationes sustinendo e nullus enim Apostolorum tot persecutiones , Ac tribulationes sustinuit , ut ipse enumerat II. Corinth. x . 23. In
is laboribus plurimis, de carceribus &e. 'Tertio ostendit usus esse ac iam , quia hoc non a se solo, sed ex instinctu , dc adiuto rio Spiritus sancti. Ac ideo dicit: Non a se
rem ego solus operor, sed gratia Dei mecum, quae movet voluntatem ad hoc . Esa. xxvi. 12. is omnia opera nostra operatus es n
a. ix. I. Me tegisvr . is Et subito circumfulsit eum lux de caelo I bc eadens in terram , audivivis vocem dicuntem sibi: Saule, Iaule, quid me persequeιιι
420쪽
si bis , Domine . phili p. H. I 3. Qui sie pra dicamus, set licet Chrifium resurrexi Lis operatur in nobis velle, dc perficere pro ' se , dc visum suille Z c. dc vos etiam creri bona voluntate . Deus enim non so-ldidistis , sicut ego, & illi praedicaverunt , tum infundit gratiam , qua nostra opera i scilicet quod Christus resurrexit , di visus
grata fiunt, di meritoria sed etiam mo-l est &c. I l. Corinth. Iv. 3. is Habentes Eu vel ad bene utendum gratia infula . dclis dem spiritum fidei . . . di nos credimus, haec vocatur gratia conper λns. ,, propter quod & loquimur . Secundo
Siva ego enim, sive ilia , sis Padi Umus .lpotest legi , ut efficacia praedicationis sit Hic ostendit concordiam praedicantium .lomnibus Apostolis ex uno , idest a gratiadi hoc potest dupliciter legi . Primo utiDei; quasi dicat: S/ve ego , praedicem, δε- sit confirmatio riclorum ; quasi dicat ali-lilia, idest Apostoli, sicut praedicamus; hoc quis: Tu ita praedicas, sed tamen non cre-liscimus adiuti, dc firmati per gratiam Dei. dimus tibi soli , quia . tu minimus es interloc etiam vos ipsi creuid sis , scilicet inspi Apostolos. Ideo respondens Apostolus ait tirati Spiritu sancto, oc gratia Dei , sine qua Immo debetis mihi credere, quia ego noninihil facere Postumus . Ioan. xv. I. is Sine Praedico alia. 1ive e o, live alii Apostoli , si me nihil potestis facere.
SI autem Christus praedicatur quod resurrexit a mortuis , quomodo quidam ducunt in vobis , quoniam resurrectio mortuorum non est Si autem resurrectio mortuorum non est , neque Christus resiurrexit . Si autem Christus non resurrexit , inanis cst praedicatio nostra , inanis est dc fides vestra . Invenimur autem & salsi telles Dei , quoniam testimonium diκimus adversus Deum , quod suscitaverit Christum ; quem non suscitavit , si mortui non resurgunt . Nam si
mortui non resurgunt , neque Chritius resurroxii . Quod si Christus non resurr xit , vana est fides vestra : adhuc enim estis in reccatis vestris. Ergo di qui dor- emierunt in Chri ito , periemunt. Si in hac vita tantum in Chriuio iperantes fumus , Initerabiliores sumus omnibus hominibus. Upra Apostolus astraxit fidem per re. rarit . Dieit ergo primo: Dixi , quod sivo surrectionem Chri iti hic vero proba trino praedicaverim , sive illi, scilicet alii per resurrectionem Chri iti, resurrectionem postoli , sic credidistis; sed si paedicatur a
mortuorum suturam: dc primo probat fu- nobis, quod Christus resurrexit a mortuis , turam resurrectioiiem ; secundo ostendit qtiomodo quidam in vobis , idest inter vos . qualitatem resurgentium , ibi, Sed diser ali- dicunt, quoniam resurreeris mortue um non es equis'. Quomodo resurgiant me tui tertio vero quasi dicat: Si Christus resurrexit a mortuis describit ordinem resurrectionis, ibi , Eeea secundum quod nos praedicamus : I. Thecmve um vobis dico. Circa trimum duo fa- tu. II. ,, Si credimus quod Christus mor-cit. Primo probat resurrectionem mortuo-Lis tuus est, & resar rexit; ita 8c Deus eos rum futuram ratione sumpta ex re sarre- is qui dormierunt per Iesum , adducet
Oione Christi . secundo ratione sumpta ex is cuin eo: nullus debet dubitare reiii 3- vita sani forum , ibi , Alioquin quid faciem rectionem mortuorum suturam . Unde Rora-
qui baptixautur pro mortuu , si omnino mo visa. aia is Qui suscitavit Iesum Christudinrui non νεsu, eunt λ Probat autem mortuo. M a mortuis , vivificabit & mortalia co rum resurrect innem ex resurrectione Chri- , , pora vestra.
sti tali ratione . Si Christus retiarrexit , Sed videtur quod haec argumentatio nota ergo dc moi tui resurgent . Circa ergo hanc valeat , cum sit locus a maiori . affrmando et rationem tria facit . Primo ponit condi-1quia licet Chri sidus rus,rrexit specialiter extionalem , scilicet si Christus resurrexit , virtute divinitatis suae , nou sequitur quoa& mortui resurgent; sec Indo vero probat Alii homines resurgant. antecedens ipsius conditionalis , ibi, Si au- Sed ad hoc dicunt aliqui , quod non est
st us resurrexit; tertio probat conditionλlem resurgere competit Chiilio secundum si elle veram, ibi, Nunc auum Chrsui resu V Π natuIam ἰ dc dicunt , quod est su