장음표시 사용
501쪽
litrae. Ad soe probandum adducit auctori-isentiam corporalem reserri &tunc expo-tatem , probans hoc ipsum per uluin tem-initur sic . xuouiam inhabitabo in istis , per pli: usus enim templi cst ut Deus habitet carnis assumptionem : Ioan. 1. I 4. is Ver- in eo P nam templum est locus Dei ad in- - bum caro factum est, oc habitavit in no- habitandum sibi consecratus . Pia: m. x. I. ,, bis : Ρ θ ambulabo inter illos , corpora se Dominus in templo lancio suo . Quaeli iter cum eis convertando: Baruch Iir. 38. quidem auctoritas sumitur ex Levit. xxvi. Post haec in terris visus est, ct cum ho-Tr. quae talis est. A Ponam tabernaculum i ,, minibus conversatus est : er ero dis meum in medio vestri , dc non abi iciet irum Deus, per gloriam: Deut. IV. 7. ,, Non vos anima mea . Iil qua auctoritate is est aluti natio tam grandis , quae bab λζ. quatuor tangit , quantum ad hunc ulum , , deos appropinquantes sibi , sicut Deus pertinet. Primum pertinet ad gratiam ope-lis noster adest cunctis obsecrationibus norationum . quod est Deum elle in aliquoto stris. Et Vsi erunt mihi popalus ; idest per gratiam: & hoc est quod dicit: Inha-lper fidem me colent.
ιitabo in eis, scilicet in sanctis, per gratiam Consequenter cum di id , Propter quod excolens eos. Licet autem Deus in omni-l exire de medio eorum, confirmat ipsam ad in bus rebus dicatur esse per praesentiam, pot-initione in per aliam auctoritatein & cirentiam , de ellentiam ι non tamen diciturica hoc duo facit . Primo confirmat admo in eis inhabitare , sed in solis sanctis perinitionem per auctoritate In; secundo osten- gratiam .. Cuius ratio est, quia Deus est in dit praemium Promissum servantibus mo-omnabus rebus perluam actionem, inquan-initionem, ibi, Ego recipiam vios . Dicit cristum coniungit se eis , ut dans esse , go: Propteν quo , idest quia estis templum cc conservans in esse; in sanctis autem estiDei, extra de medio eorum: dc sumitur de per ipsorum sanctorum operationem , qua Esa.li . . is Recedite , recedite, ta) exite attingunt ad Deum, & quodammodo com- is inde, & pollutum nolite tangere. Ubi prehendunt ipsi im . quae est diligere , <ria dicit, Exiro , separamini, oc immunIumeognoscere : nam diligens , & cognoscensinolita tangere : quia tripliciter debemus nos dicitur in se habere cognita , dc dilecta .lhabere ad infideles . Primo ut exeamus ab
secundum pertinet ad gratiam cooperano eis , relinquendo peccata . Tach. II. 6.rem , quo scilicet proficiunt sancti auxilio is Ο, o, o, iugite ὸ e terra Aquilonis , di Dei; dc quantum ad hoc dicit : Inambula-isi cit Dominus . Sed Donatistae dicunt , ὀo in eis id est, promovebo eos de virtute quod debemus corporaliter deserere malam in virtutem: nam hic prosectus sine gratiailocietatem , quod non est verum . Unde Dei elle non potest . I. Corinth. xv. xo. quod Apostolus dicit, intelligendum est de ,, Gratia Dei sum ij quod sum. Nam sciat separatione spirituali; & ideo sic exponit :gratia operans facit nos este aliquid ineste Exite spiritualiter, non sequendo vitam e iustitiae , itae & Fratia cooperans fac ic nos rum. Cant. gr. a. se Sicut lilium inter sp
in ipso esse proficere . Tertium pertinet ,, nas, sic amica mea inter filias. Et hoc ad Dei beneficium: dc hoc vel protectionis ideo ut vitemus ipsas peccatorum occasi per providentiam ς & hoc tangit dicens :ines ab eis datas: de ideo dieit : Syaram Ego ero illorum Deus i idest , providentia ni id est , longe ab eorum consensu sitis is
mea protegam eos: Psal. cxl m. is se Bea-lMatth. X. 3 . is Ueni enim separare homi- tus populus cuius Dominus Deus eius. vl, , nTm Adversus patrem suum . Numer. Vel beneficium remunerationis . ut sc di-ixvi. 26. ,, Recedite a tabernaculis homicatur : Ero illorum Deus . id est , dabo eisl,, num impiorum , dc nolite tangere quρ meipsum in mercedem . Genes v. i. , Feolis ad eos Pertinent, ne involvamini in pec-
,, ero merces tua m gna nimis: μ &Hebr. is catis eorum . Tertio ut arguamus eos, TI. 16. is Non cori sutiditur Deus eorum vo-icum male agunt; de ideo dicit: Immundumis cari Deus. Quartum pertin t ad debi-ina retigeritis , scilicet consentientes eis intum cultum , dc servitium sanctorum dcimalis . Roman. r. 32. o Non solum qui quantum ad hoc dicit: Et ies erunt mihi inlis faciunt ea , sed Zc qui consentiunt sa- populum . id est , me colent , & mihi obe-tis cientibus. Ephes. v. IT. , , Nolite Om-dient uti mei, & non alterius. Psal. xe iv.iis municare operibus infructuosis. Et hoc xc x. 4. ,, Nos autem populus eius , dcJquia qui tangit picem, inquinatur ab ea , is oves Dicuae eius. Uel possunt ad prae- Eccli. xit r. Praemium autem repromi ilum
502쪽
servantibus monitionem est duplex , scilicet divina familiaritas, dc divina adoptio. Di.
vina familiaritas , quia ego recipiam ver . quasi dicat : Secure exeatis , quia ego recipiam vos in meos . Psal. xxv I. IO. - niam pater meus , dc mater mea de re-- liquerunt me; Dominus autem assumpsitia me. Psal. lxiv. s. ,, Beatus quem ele-- sisti, dc assumpsisti. Et xl D. r. Ecceis servus meus , suscipiam eum . Sed divina adoptio , quia adoptat nos in filios , quia vicit : Ee ενε Oolia is patrem , θ Neritis m7hi in filior . Rom. V . II. n N. is accepistis spintum servitutis iterum iri timore , sed accepistis spiritum adopticis nis filiorum , in quo clamamus: Abbia Pater . Et dicit filior quantum ad pe: sectosi , & fitias quantum ad impersectos
de hoc sumitur ex M. Reg. v M. I 4. ut dicitur de Salomone e Ego ero ei in pi: is trem, di ipse erit mihi in filium.
HAs igitur habentes promi ssiones , carissimi , mundemus nos om nr mqulimento carnis , & spiritus , perficientes sanctificationem m timore De
Capite nos . Neminem laesiimus , neminem corrupimus , neminem circuinveni mi Non ad condemnationem vestra in dico. Praediiunius enim quod in cordibus nollest is ad commoriendum, & ad convivendum ..
Monuit Apostolus Corinthios qualiter
se ire futuro debeant habere; hie comis mendat eos de bonis praeteritis. . Sed ut fiat quaedam continuatio praeteritorum ad sutura , primo concludit admonitionem secundo vero commenda t eos , ibi , Multa mihi muria est aptid vos. Circa primum tria facit. Primo ponit admonitionem I secundo inducit exemplum sui ipsius ad admoniti nem servandam , ibi, Capita nos tertio ponit admonentis intentionem , ibi , Non adcendemnationem voram duo. Circa primum
tria facit. Primo ponit motivum ad obser vantiam admonitioni fide hoc est promi iasio eis facta : dc ideo dicit: Has igitur δώ-bentas tremosianes , carissimi , scilicet quod Deus habitet in nobis . re recipiat nostic. Secundo Ponit admonitionem, cum di
cit: Mundemno xiss a. omni inquinamento ear
nis , Θ Diritur : dg hoc ideo , quia pro-m i stiones istae non dantur nisi mundis ἔ dc
ideo mundemus nos ab omni incνιinam mo car
nis , o spiritus, id est earnalium , dc spiria
tualium vitiorum. Esa. it r. Ia. is Munda
is mini sui sertis vasa Domini. Ubi sciendum est , quod omne peccatum lquod consummatur in delectatione carnis , lest carnale ; illud vero quod consummaturi in delectatione spiritus, eli spirituale . Et linde est quod peccata caraialia , si coauuγ l
rentur quχntum ad sui eonsummatione sunt duo tantum, scilicet gula, dc luxui ceterδ vero peccaeta sunt spiritualia . vero considerentur quantum ad sui ornem, se omnia peccata post uni dici carlia ,. quia omnia aὶ exconeeptione carnis ginem habent ; dc hoc modo loquitur Galat. . Iv. ,, Manisesta sunt autem ol, , carnis . quae lunt sornicatio , immuis tia, impudicitia, luxuria. , idolorumis vitus, veneficia, inimicitiae , contenis nes , aemulationes . irae , rim , dilis sones, lectae, invidiae, homicidia, elis tales , commelliationes , de his sis lia. Tertio ponit modum implendi admtionem , ibi , Persieientes sanctificarion ea timora De . Post et enim aliquis dice Numquid non sumus mundati in bapti 1 Et ideo addit : Perficientes sane Tifiea lonidest, perficiamus emundationem inchoain baptismo . Sanctus enim idem est imundus. Levit. II. dc XIX. M is Sanctiis te , quoniam ego sanctus sum Donis Deus vester . Perficiamus inquiqui a Philosophi conata sunt perficere
dc non potuerunt , quia non Poriae omnia peccata vitare: quantumcumque aliqua peccata vitarent , α exei cc
503쪽
in eis peccatum infidelitatis . Et ideo in uero cultu Dei solum perficitur emundatio ι & hoe est quod dicit: In rimore , id estia cultu , Dei . Eccli. xxv. ε. , , Timoris Domini super omnia se superposuit.
sed contra, Colossiam. 4. , , Silper omnia , Taritatem habentes , quae est vineulum, , perfectionis. Non igitur perficitur iam
ctificatio in timore Dei , sed in caritate Dei a Respondeo: Dieendum est, quod hie loquitur de timore filiali , qui est caritatis effectus , de non de servili , qui contrariatur caritati . Dicit autem , In rimore , ut doceat nos habere affectum ad Deum eum quadam reverentia, dc lolicitudine. Amor enim causat securitatem , quae quandoque
negligentiam parit; sed qui timet, dimperest solicitus. Consequenter cum dicit, Capito nos , in exemplum se praebet; quas diceret: Acciapite nos in exemplum . I. Corinth. xl. 1. Imitatores mei estote , sicut & ego is Christi . Ego enim mihi cavi ab immunditia per sanctificationem , quia neminem laesi. Ubi notandum, quod tripliciter potest aliquis laedere proximum dc nullo istorum modorum laesit aliquem . Primo in persona ; dc quantum ad hoc dieit :Neminem Iasimas, , scilicet in persona, sicut faciunt mali domini et Mich. lII. t. ri Ut se lenter tollitis pellem eorum desuper 'is. Secundo quantum ad famam , inducendo eos vel exemplo , vel persuasonibus ad Dalum ἔ de quantum ad hoc dicit : --
Tertio quantum ad subtractionem bonorum ἔ & quantum ad hoc dicit r Mminam cireum venimus id est , in bonis fraudavimus: I. Thess. Iv. s. is Ne quis circum v M niat in negotio fratrem suu in.
Consequenter eum dicit, Nn ad rem emna. timem vestram dico , aperit suam intenti nem ; quasi dicat : Non dico hoc conisdemnando vos , sed ut emendemini Mala enim praeterita propter duo consueverunt commemorari 2 aliquando ad eonisdemnationem , & hoc quando non est ul-.tra spes correctionis . aliquando autem ad emendationem , ut scilicet corrigatur , Achoe modo loquitur in : Non ad condema a tionem vestram dico . I. Corinth. I r. 3 is Haec ad utilitatem vestram dico, non ut , , laqueum vobis mi iciam. Et ratio huius est , quia gaudeo de bono vestro e marixi enim qMod vos estis in eord bus nostris . Su- ma II . Σ. is Epistola nostra vos estis δεν prain eordibus nostris . Philip . r. 7. Eo quod
se habeam vos in corde , Ac in vinculisse meis, de in defensione , ct confirmati is ne Evangelii , socios gaudii mei omnes
si vos este . Estis, inquam, in cordibus ua. I ris , scilicet ad eommoriendum, Or ad estn---n m . Quod potest intelliti de morte culpae , dc de morte naturali. De moria te culpae , ut non intelligatur quod nos simus parati ad commoriendum vobiscum ἔidest, quando vos peccatis , nos velimus peccare . sed quod mortem culpae vestram eo dolore accipimus quo nostram . Instax . 29. Ω-s infirmatur , ct ego non infinmor j I. Corintli. xv. 3I. is Quotidie m se rior per vestram gloriam , fratres . G ad convisendum, quia ita gaudeo de bona vita vestra in gratia , sicut de de n stra . De morte vero naturali, ut intelligatur : Ad eommoriendum ἔ idest , paratus tum mori pro vobis . Infra XII. IS. U- , bentius impendar, dc super impendar pro,, animabus vestris . Et ad eonvsvenaxm , idest ut desiderem vos esse socios in vita aeterna. II. Timoth. tr. H. . Si commortui ., sumus, dc convivemus. M
II. M Ulta mihi fiducia est apud vos , multa mihi gloriatio pro vobis e repletus
sum consolatione , superabundo gaudio in omni tribulatione nothra . Nam ct cum venissemus in Macedoniam , nu iam requiem habuit caro nostra , sed omnem tribulationem passi sumus . Foris pugnae , intus timores . Sed qui cons latur humiles , consolatus est nos Deus in adventu Titi . Non solum autem in adventu eius , sed etiam in consolatione in qua consolatus est in vobis , reserensi obis vestruin desiderium , vestrum fletum , vestram aemulationem pro me , ita ut magis gauderem . Quoniam , etsi contristavi vos in Epistola , non me poeni
504쪽
tet . Et si poeniteret , videns quod Epistola illa , etsi ad horam vos contrista vit , nunc gaudeo : non quia contristati estis , sed quia contristati estis ad poenitentiam AAPostolus posuit supra admonitionem ex praemissis eo lulam; hie subdit suam.
commendationem; & circa hoc duo iacit. Primo ponit eorum commendationem ἔ 1ecundo ipsam exponit , ibi , Nam o eum
venissem in Mauden iam , nullam requiem habu t earo nostra . Commendationem autem
ipsorum ponit ostendendo assectum suum , qui consurgit ex bonis operibus , quae C rinthii faciebant . Consuevit enim quadru. plex allactus in cordibus diligentium comi urgere ex bonis quae dilecti operantur ἔα nos quatuor te Apostolus concepisse de eis ostendit . Et primo affectum fiduciae :ende dicit: Multa mihi sdueia est apud vos, inquantum se ilicet confido quod qui bene coepistis, semper proscietis in melius: unde ex bonis auditis de vobis spero maiora in futurum. Philip. I. o. A Confido de vo- is bis , quod qui coepit in vobis opus h is num, perficiet usque in diem Cliristi Ie. M Q. V Hebr. v I. s. o Confidimus de v bis, carissimi, meliora , & viciniora fia-- luti . Et haec fiducia bona est , dc fia-
lubris. Hebr. X. 33. is Nolite amittere f.
dueiana vcstram, quae magnam habet re- ,, munerationem . P Secundo ex hoc con
cipit affectum gloriationis . Ex quo enim quis bona amici sicut sua diligit , consequens est ut de bonis amici scut de propriis glorietur . Et hoc specialiter , quoniam ipse est causa illorum bonorum, sicut magister est causa doctrinae discipuli .
Et ideo dicit : Multa mihi gloriaris pro vobis est . Prov. x. I. is Gloria Patris Filius
se sapiens . M Tertio ex praedictis concipit affectum consolationis, quando is qui laetatur , Ac gloriatur de bonis suis , vel ami
ei, habet remedium contra tristitias. Con. solatio enim est remedium contra tristitias. Naturale autem est quod semper delectatio , dc gaudium , tristitiae opponitur ;& secundum Philosophum omnis delectatio debilitat , vel totaliter tollit tristitiam . Si delectatio sit contraria tristitiae , totain liter absorbet tristitiam ; si autem non si contraria , debilitat , dc diminuit eam . Et inde est quod quando quis est in tristitia , quanaocvirque nuntiantur sbi aliqua laeta , diminuitur tristitia . Et ideo quia audit laeta de Corinthiis , dicit :Replerus sum consolationa, audita scilicet cor. I rectione vestra. Supra I. s. Slaut abundansi Chrisei, passiones in nobis , ita ον per Christum a fundat consolario nostra. Philip. D. I. Si
is qua contolatio in Christo, s quod sol 1-- tium civitatis, si qua societas spiritualis, si s qua viscera miserationis : implete g1uia dium meum, ut idem sapiatis , eamdem is caritatem habentes, unanimes,id ipsum se δε tientes.' Quarto conlurgit ex praedictis affectus exuberantis gaudii: licet enim ex aliquibus delectationibus diminuatur tristitia , non tamen totaliter tollitur , nisi gaudium sit magnum. Quamvis autem A postolus multas tribulationes iustineret, quia tamen multum gaudebat de bonis Corinthiorum , ideo non lotum non asilorbebatur tristitiae totaliter , sed etiam superabundabat gaudio; dc ideo dicit : svorabundo laudio in omni tri larione nestra I id est gaudium meum superat omnem tribu lati nem, quae erat in animo meo. I. Thellat. II. I9. Quae est enim spes nostra , autis gaudium, aut corona gloriae Rom. x . I 2. In tribulatione patientes. DConsequenter eum dicit, Nam eum ven;
sem in Macedoniam , nullam requiem Labia earo nostra, exponit suam commendationem.
Duo autem dixerat, scilicet se accepisse gaudium . dc habuisse tribulationem. Primo ergo manifestat suam tribulationem; secundo vero suam consolationem, ibi, Sed qui consolatu
humiles, eonsolarus est nos Deus in adventu Tisi. Tribulationem autem aggravat ex duo
bus, scilicet ex subtractione remedii, &ex tribulationis multiplicitate. Ex siubtractione remedii , cum dicit: Nam is eum
venissem in Macedoniam, nullam requiem habuit caro nestra', quasi dicat: Vere tribulationem habeo, quia in nullo consolor: nam
eum etenEem in Macedon tam , nullam regulem
habuit caro nostra. Hic facit mentionem de persecutione quam passus est in Macedonia, quando liberavit ancillam Pythonii Iam , ut legitur Ach. xvi. Dicit autem: Nullam re quiem habait earo nostra: dc non dicit, Spiritus noster : quia sancti semper habent pacem spiritus; cum etiam in adversis anima, quae in corpore patitur, spe suturi praemii quiescat, quamquam musta sustineat an se tui carnis contraria . Ex multiplicitate vero tribulationum aggravat , cum dicit : nem Dilutationem passi semus, idest omne genus - -
505쪽
tas tribulationis secundum corpus , de duo facie . Primo ponIt concolat nem.
undum animam . Supra xv. g. M omnι. de primitentia Gori in hineum . seeun3orei latiovem patimur. I an. xv I. 33. ,, Iniexponit quaedam quae dixit , ibi , C re is mundo pressuram habebitis . Et quod stari erim estis secundum Deum . Circa pri--nem tribulationem passus fuerit , expo-tinum tria facit. Priino ponit consolationemnit consequenter cum dicit : Foris regna .lTiti; secundo materiam consolationis, ibi, Hrtis rimino. Freis, idest extra me ipsam ,lReforens nobis vestrum desiderium σα tertio turna persecutionum ; sed tamen istus ,leffectum contolationis in mente Apostoli . idest in eorde , est timor de malo, timenslibi, sta ut magis gauderem . Dicit ergo rverseeutionem in futuro. Deuter. xxx H. x s.lNon solum C solatur inos Deus in adve
Fotis vastabit eos gladius, & intus pavor ustuviri , ted etiam in consolatio ae qua ipsis
Sed contra. Prov. xxv III. I. Iussus quia Titus consolatus est de vobis, & in vobis. is leo confidens absque terrore erit.' Re-IEt huius consoIationis maueria est, quia iis spondeo. Est sine timore quantum ad spi-ipse Titus est Marus est, referens nobi/ veritum, non tamen quantum ad earnem. strum desideriam vestrum fer m , vestram amu
Uel foris , id est extra Ecclesiam , pa-llarionam pro ma. Ubi tria ponit laudabilia via , illatae ab infidelibus ι sed inma rim spropter tria reprehensbilia quae suerunt inera , ne scilicet illi qui intra Ecclesiam sunt,teis. Fuerunt enim pigri ad bonum; &con-
exei dant a fide prcupter persecutores . Velitra hoc dicit: - R forens nobis υestrum deside-Dνis, idest in mani testo, pugna, quibus ii ,- νι-s, de proficiendo in melius. Itemeranc pugnamur a mana sestis inimicis . In s G1proni ad malum; & contra hoc dicit . Ve-imores, qui iniiciuntur nobis ab illis 'ui cti. rarum flerum , scilicet de peccatis commiscunt se amicos, ct nore sunt: quia . ut di iss. Hieris v I. 26. is Luctum unigeniti face it Boetius de Consolatione, is nulla pestistri tibi Item erant faciles deceptioa iis effcacior ad nocendum quam familiarisipseudorum; & contra hoc dicit , , .fames inimicus. Matth. x. 36. ,, Inimici h lamulationem , contra pseudos habitam prosi minis domesties eius. . amore mei. Nam ante aemulabam mi con- Consequenter eum dicit, Sed sat emsola. tra me pro eis. . .
uν miles, consolarus est nos Deus in adυen. Consequenter cum dicIt , Da vit m
in Tiri is poni male lin suae eonsolatlanis laxa rasederem, ponit affectum conceptum ex quam exta te x duobus , scilicet ex gra- consolatione Titi: qui quidem affecius est. ta praesentia Titi , & ex consolatione Ti-igaudium. Unde circa hoc tria facit. Prati , ibi , Non solum autem in adventia eius, mo ponit conceptum gaudium; lacundo sed etiam in consolarione qua emolatus est is stendit suae aestimationis imitationem; ter οἱ M. Dicit ergo : Licet hic graviter al-itio subdat rationem gaudii . Dicit ergo et
fluat suerimus ; sed qui , stilicet Deus, Intantum gavisus sum de his quae Titus re
e-olaruν humiles . inmotatuo est nos is ad- tulit mihi , ita ut magis gavdaνem de hoc
ventu Titi: cuius . praesentia ca utique quam de tribulatione mea doluerim. Nam mihi eratissima est, ct in adiutorium. Su- spiritualia praeserenda sunt temporalibus .
pra l. 4. ui emsolatur nos in omnI xνiburationad Vel My magit raudarem de hoc quod contria nostra . Dicit autem, LuttonDiarur έumiles,lde vi νos, quam doluerim olim . Pecea ve-
quia superbos non comolat Wr , sed eis re- runt enim faciendo fornicationem& R-sule, ut dicitur lac. tu. & L Petr. v. Con- po us increpaverat eos, ut patet in prἔ- solatur autem humiles dando eis gratiam ,lma Epistola v. & vi. opp. Tune autem quae est consolatio Spiritus caincti. Esa lxi .lincertus erat Apostolus quem eventum de-2. , Ut consolarer omnes lugentes. ret habere illa tm stitia, bonum scilieet, Non solum aiatam in adventu eus, sed or am lan malum , & ideo dubitans poenituit . In tonsolariana qua ean latus est in vobis. Hic Sed videns Postmodum quod honum inde ponitur alia materia consolatioliis Aposto-iprovenerat, gaudebat: ideo dicit: Quo Mamli. scἰlseet consol tio Titi. Et materia huius es contristavi vor, increpando in prima L consolationis est dupleae . Prima, emendatiosPiliola, non me taenitet modo , quia corre- Corinthiorum, quam hahuerunt in praesen- cti estis: ersi olim poeniteret , quando scilicet tia Titi; secunda est gevotio Corinthiorum, eram intertus utrum tristitia induceret quam ostenderunt. ad Titum , ibi, di con- vos admorrectinnem , vel 'desperationem .matione autem nostra abundantius Lamisi δε- videns quod sola illa, es ad horam . Harens super raudis Titi. Circa primum emissavit, nunc gaudeo, quia estis convers. b. εν. Tom. ra. . . PPP si.
506쪽
s . Et rationem gaudii assignat: quia non sed ad paenitantiaos: sicut medieus non igaudeo de hoc quia corriuati sis , sed deldet de amaritudine taὶ medicinae , latellectu, scilicet de correctione, quia scili- effectu , scilicet de sanitate. Supra vi. e et eontristari astis, non ad desperationem, is si strisses, δε-- aurem saadantes.
Contristati enim estis secundum Deum, ut in nullo detrimentum patiamuhnobis. Quae enim secundum Deum tristitia est, pamitentiam in 1alutein bilem operatur; saeculi autem tristitia mDrtem operatur. Ecce enim hoc ipsusecundum Deum contristari vos. quantam an vobis operatur inlicitudinem, sed sensionem . sed indignationem, sed timorem , sed desiderium . sed aemulationei sed vindictam. In omnibus exhibuistis vos lucontaminatos esse negotio.
ΡΟsta eonsolat Ione Apostoli, de Titi de vobis impendimus, vobis prosunt ; sed
tristitia Corinthiorum , eo quod fuerit iam hoc ipsum quod vos corrigimus , ad poenitentiam , dc non ad desperationem. contritumus, Hebr. XLI. M. Domnis di hie consequenter huius consolationis rMiol, , plina in Praesenti quidem videtur assignatur, eorum tristitiam commendando: . is elle gaudii . sed res roris . postea dc circa hoc duo facit: primo enim comae 4 em fructum pacatissimum exercitatis mendat eorum tristitiam; secundo ex hoeari eam reddet iustitiae. concludit propositum, ibi, Et si sevi, -- Consequenter cum dieit , Qtia enim his, non propter eum qui fecit iniuriam 'stitia secundaum Deum est, paenitentiam lasd ad maninstandam olistisdisem nestram .llurem flabilem opera aer , commendat eo Commendat autem Corinthiorum tristitia matristitiam ex effectu . qui quidem ess pex duobus. Primo ex cauti . secundo ex mium vitae aeternae: de ei rea hoe duo effectu, ibi, Qua enim tristia est secundumacit: primo enim ponit effectum in genveum, pren tantiam in sataram stabilem veν-lli. secundo experimentum specialiter ii ur . Causa autem ex qua commenclatur consecutum, ibi, Mea enim toe os, ἡ eorum tristitia, haee est, quia est Deundum dum Deum conrrsari Hos , quantam in . Deum ; ct ideo diciti Licet ad horam contri-taveram solieitudinem . Circa primum saverim vos per Epistolam , tamen nunc gau Iincit: primo enim ponit effectum tris deo, id est quia centνsari estis fecundum Deum. quae est secundum Deum; secundo pUbi sciendum est, quod tristitia , dc gau- effectum tristitiae quae est secundum idium , dc communiter omnis affectio ex dum, ibi. Saetiti autem rνsit a mornem amore causatur. Tristatur enim quis, quia νώ ur. Dicit ergo primo: Dico quod trearet eo quod amar. Qualis autem est a- tia nostra non fuit vobis detrimentimor, talis est tristitia ex amore causata . enim, id est quia, rrisitis qua es oena Est autem duplex amor: unus quo diligiturineum, σε tur paenitentiam , να nitent
Deus, & ex hoe causatur tristitia quae est autem, dico, in sataram stabilom, idest lsecunὸum Deum: ιὶ alius est quo amMur piternam. quae est salus stabilis , dc saeculum, dc ex hoe causatur tristitia sae-4beatorum ἰ de qua Esa. I i. 6. se Salusculi. Amor quo diligimus Deum , facit nos is tem mea in sempiternu merit: uti libenter servire Deo, se in solicite quaerere operatu 1 pq nitentia . Matth. M 4 is Ahonorem Dei, dc vacare Deo dulciter. Et is pinnitentiam,appropinquabit enim regi quia peccando impedimur a servitio Dei , , , caelorum. Et dicit stabilem , ut ex dc ideo ei non vacamus, nec eius honoremddat salutem temporalem, quae est trancuaerimus; ideo amor Dei causat tristitiam ria , dc communis ipsis hominibus, cide peceato; de haee est tristitia secundum mentis; de qua in Psal. xxxv. g. Deum: quae quidem tristitia non suis v ais mines, dc iumenta silvabis Dominebis ad malum, nec detrimentum , sed po- Sed contra hoe quod dicit, quod trtius ad fructum , dc meritum. Et ideo di- tia quae est secundum Deum , poemeit : in in nullo detrimentum patiaminἐ exi iam operatur , videtur,esse , quia nobis: quia non solum bona, di grata quae tristitia secundum Deum est poenitem. Pc
507쪽
Poen Itere enim est tristari de malo, de secvn. idum Deum. Non ergo operatur pinnitentiam
Respondeo: Dicendum est, quod poenitentia habet tres partes: qu1rum pars pri m est tristitia, scilicet dolor, re compunctio de peccatis; aliae duae sunt confessio, ct satisfactio. Cum ergo dicit , quod tristitia operatur poenitentiam, intelligendum est, quod compunctio, seu dolor de pee- Cato operetur in nobis poenitentiam, idest alias partes poenitentiae, scilicet eonfessi nem, & satis iactionem. Uel dicendum est, quod tristitia secundum Deum est commu .n or quam paenitentia: quia poenitentia est de proprio peccato . sed tristatur quis secundum Deum dc de peccatis propriis, dide alienis . Sic ergo effectus tristitiae quae est secundum Deum , est salus aeterna effectus vero tristitiae quae est secundum mundum , est mors . Quia enim qui diligit saeculum, inimicus Dei constituitur, ut dicitur Iacob. I v. ideo ex amore saeculi mors causatur. Tristatur enim secundum saeculum quis, non quia peccans Deum offendit; sed quia deprehensus in peccato, Punituι de eo, & detegitur: & haec tristitia est
vitanda in peccatis. Mc'. xxx. 24. is Tri. ,, stitiam Ionge fac a te: multos enim oc-
, , cidit tristitia, di non est utilitas in illa. Consequenter manifestat effectum praedictum per experimentum sumptum in ipsis, cum dicit : Ecce enim Me ipsum , Ioeundum
Deum contristari vat, quantam ιn vobis V
ratur solicitudinam; quasi dirae: Uerct salutem stabilem , quia expertinento Patet quod in nobis multa quae ad salutem du. Cunt, operatur. Ponit autem sex ad hoc pertinentia; quorum unum est generale ,
Lilicet solicitudo: quando enim homo est in laetitia, de facili eommittit aliquM ne. gligentias; sed quando. est tristis, ec in timore, solicitatur: & ideo diei et Geo enim,lcilicet in vobis experti estis , hoc tuum ,
scilicet saeundum Deam contristari Nos . qua tam in vobis varatiam silieittidis-, ad vitandum mala, & ad faciendum bona . Mich.
is Indicabo tibi , o homo , quid siese bonurq, de quid Dominus requirat a te S infra : se Solicitum ambulare eum Deois tuo. Alia vero sunt tpecialia, quorum quaedam pertinent ad affectum interiorem, quaedam ad aestim exteriorem. Eorum is ro quae pertinent ad affectum interiorem quaedam sunt ad precati remotionem, quaedam vero ad boni adeptionem. Nam verus poenitens debet recedere a malo, dc face. Xe bonum. Quantum autem ad remotionem
mali ponte tria. Primum est ut desistat sacere malum dc quantum ad hoc dicit , Sed dasnsonam, contra illos qui nos ad malum inducunt. I. Pet r. v. s. is Cui resistiteis sortes in fide. Uel, seeundum Gloslam, ut contra pleudo me defendatis . Ephes ult. 23. Accipite armaturam Dei , ut is possitis resistere in die malo . P Secundum est quod homo indignetur contra sopro peccatis quae seeit; re quantum ad hoc dicit, Sed indignationem . indignatio autem sui operatur tristitiam hecundum Deum . Ela. t XIII. s. o Indignatio mea auxiliata is est mihi. Tertium est quod sit in continuo timore de suturo , ut caveat a & quam tum ad hoe dicit, Sad timorem, de recidi vota ne scilicet in futuro similitok eoati gat. Meli. xxv. - . ,, Timor Domini si is per omnia se superposuit stantum autem ad hane boni adeptionem, duo P nit. Primo desiderium, quo ad bonum asse
ficitur; re quantum ad hoc dieit, sed dosia
δενι- , quo bonum facere allactetis . Proin verb. XI. 13. is Desiderium tu itorum ri mne bonum . v Secundo aemulationem nonam , qua bonos imit ri conatur Ecquantum ad hoc dicit Sed amulationem ,
ut sei licet me, de alios bonos imitemini ι
., aemulamini charismata meliora TI . 3I. Eorum vero quae pertinent ad exteri
rem actum. duo ponit. Primum est ut vindicent m se ipsis quod peccaverunt; dc hec
utile est. Cum enim omne malum necessa
lium sit puniri vel ab homine, vel a Deo si hic non punit, melius is quod homo malum i a se puniat quod fecit , quam quiad Deus: quia, ut dicitur Heb, . r. 3I., ,hOris rendum est incidere in manus Dei viis si ventis: & quantum ad hoc dicit, Sed vindieiam; idest , quia peccantes punitis , de etiam vos ipsos . I. Corinth. IX. 17. A Castigo corpus meum, d in servitutemo redigo. Esa. xxvi. II. Iustitiam nonis fecimus in terra ἀμ Meundum est quos totaliter kbstineat a mado. de ideo dicit :In omnibus exhibuistis vis , duce scilicet fide , incontaminatas esse uetario, scilicet chriastiano. Supra ur. 4. In omnibus exhibeamur
mari os μων Dei ministros . Ephes. in . 4., , Elegit nos ante mundi constituti inem .is ut essemus sancti. Psal. e. 6. ,,Ambulans in
is via immaculata , hie mihi ministrabat. U,, Uel neruis, de quo scilicet correcti estis, mata de favore quem dedistis fornieatori. sed postmodum puniendo , de condemnando ipsum, ostendistis vos in hoc incontaminatos esse. Pp p 2 - L D
508쪽
I Gitur & si scripsi vobis, non nropter eum qui sint iniuriam, nec propter equi passus est; sed ad mani testandam solicitudinem nostram, quam habemus
vobis coram Deo: ideo consolati sumus . In consolatione autem nostra aburultius magis gavisi sumus super gaudio Titi, quia resectus est spiritus eius ab oti bus vobis. Et si quid apud illum de vobis gloriatus sum, non sum confusus ;sicut omnia vobis in veritate locuti sumus , ita & gloriatio nostra quae suit Titum, veritas iacta est; & viscera eius abundantius in vobis sunt , reminiscet omnium vel trum obedientiam . quomodo cum timore, & tremore excepi si is ill uGaudeo quod in omnibus confido in vobis. I Ic assignata ratio ite quare gaudet Ap
stolus de ipsiorum tristitia, consequem ter inducit conclusionem suam, in qua duo facit a primo enim ostendit intentionem
suam quam habuit in scribendo ; secundo manifestat gaudium quod habuit de ips
Tum correctione , ibi , Ideo consolari fumus. Dicit ergo primo : Ex quo incontaminati ellis , igitur apparet quod , ct siseri s vobis, per Epistolam increpando . non scripsi propter eum tantum qui fecist mi uriam, incessu maeulando cubile patris sui, ut di
citur I. Corinth. v. nec propter eum tantum
qui passus es , stilicet propter patrem; quasi non propter zelum vindictae solum, sed hoc Dei ad manifestaridam solisitu em nos amquam pr. υἀD ώabemus. idest . ut seiretis quam soliciti simus pro vobis: & hoe di eo emam Dest, ut si inramentum , id est Deo teste. Vel ad mani fistandam taὶ coram Deo, stilicet de vobis omnibus solisitudinem nostram . Colos L x x. r. is Volo vos scireri quam solicitudinem habeam pro vobis ,
- & pro his qui sunt Laodiciae , di quiri cumque non viderunt iaciem meam in se carne . vel aliter. Non scripsi tantum propter eum qui scis imi riam , ut scilicet eorrigeretur . vel propter eum qui passus est. Mi placaretura sed ad manifestandam ollan rudinem nostram , ut scilicet vos qui indinati suistis pro coni melia, & poena in- icta .serni tori, veconciliaremini Deo. Consequenter concludit gaudium quod habuit de eorum correctione, eum dicit: Meo densolari sumas, quasi dicata Quia hoc consecutus sum ex eo quod scripsi, scilicet quod es is correcti; ideo e Molari famaesὲ idest, cons lationem accepimus. Gaudium enim hominis est cum consequitur quod cum desiderio intendit. Supra r. Ia. Abundantius au. em M vos conversati sumus.
Consequenter cum dicit , In consolatione autem nostra abundantius magis raus sum ponit secundam causam suae consolationi quae sumitur ex devotione quam ostenrunt ad Titum et i c circa hoc tria faciPrimo ponit gaudium suum de gaudio 'ti conceptum; secundo gaudii rationem signat , ibi , Er si quid Oud Ilium da xii gloriarias sum, non sum confusus ἔ tertio iteriam gaudii Titi a stignat, ibi, Remini ei
omnium vestrum obedirexi O. Dicit ergo prii
ιν sumus de correctione vestra. aut idest sed, in eon Iarima nosba abundam magis raus fumaea, quam turbati merit de tribulaticine, spre gaudio Titi. Vel ιxis gavisi fumus . idest, magis gaudium allit consolationi nostrae gaudium Titi ἔhoc quia Mefectus est spisitus eius . Tunc ei reficitur animus praelati, quando subditi εsunt obedientes et , dc eum reverenti Ad Philem. ao. - Re viscera meaia Domino. Resecius, inquam, ab onbus vobis: quia omnes vel correcti estis, est spes correctionis. Rationem autem ius gaudii assignat quantum adduσ. Unest ex parte Apostoli, quia se ilicet ipse ventus est verax. Nam Apostolus eommdaverat Corinthios Tito, antequam ire leos. Quia vero nunc ita invenit Titus
ut Apostolus dixit, gaudet Apostolus iba ma vera suisse; δc hoe est quod dic
Ea si quid οὐ illum da vobis gloriarus commendando vos s dicit autem, Gloria fum, quia gloria Apostoli erat bonum lorum non sum edinfusus. Hest . non eheseo me falsa dixister quando enim alicinvenitur mendax , confunditur . Ecx X a. o. is Ante omnia sermo verax prari dat te. Sed -- omnia is ver earebis laetitis a sum, id est sicut praedicavi v veritatem , ita gloriatis nostra clua fuit Titum da vobis, veritas facta est; idest ,
venta est vera, Alia ratio est ex parte r se
coiam robis, Dro scilicet de omnibila.
509쪽
rinthiorum. Nam amiei desiderant ut illi quos diligunt, is omnibus diligantur. Quia et go Titus diligebat Corinthios propter eorum devotionem , ideo de hoe Aposto lus gaudebat ; & ideo dicit Apostolus r
quasi dicat: Non solum gaudeo quia inve rus sum verax, sed etiam quia 'νισα eius , id est Wi1eerosa caritas eius, ct nimius amos,
est abaendantius quam antea in vobis esset , ex quo vidit profectum vestrum: vel abundam eiis, quam in aliis . Colossi m. I 2. I
duite vos sicue electi Dei, sancti, di di-ὐ lecti, viseera misericordiae. Materiam autem gaudii manifestat Ex duobuq , sellicet ex obedientia, ct revelentia . Ex obedientia quidem, cum dicit : Raminiscentis invium vestrum obodientiam , qua obedienter sibi obtemperast Is: In quo etiam Ac laudavit vos. I. Reg. xv. 22. , , Melior est obis edientia quam victimae. Eccli. Iri. I. ,, Filii sapientiae, uriesia iustorum. Ex reverentia autem, cum dicit: stuomodo eum timores scilicet filiali, non servili , eum tiamstre animi , ct tremora corporis exeapsis
um. Galat. V. 13. ,, Testimonium eniim
is vobis perhibeo, quia si fieri posset, oeu - los vestros eruissetis , de dedissetis mi- hi. Et quia ita habuistis vos ad eum,
gavisus sum, quia verax inventus sum, &ipse diligit vos. Unde gaudeo quod in omnλιωs confido do vobis: non solum in bona voluntate, sed etiam in bonis operibus in suturo quod bene vos hλbeatis. Hebri v I. 9.., Confidimus de vobis meliora , & vici is niora scuti.
Notam autem vobis iacimus, fratres , gratiam Dei quae data est in Ecclesiis
Macedoniae, dc quod in multo experimento tribulationis abundantia gaudii ipsorum suit. & inissima paupertas eorum abundavit in divitias simplicitatis eorum. Quia secundum virtutem testimonium illis reddo & supra virtutem v luntarii suerunt , cum multa exhortatione obsecrantes n& gratiam , & communi cationem ministerii quod fit in sanctos. Et non sicut 1 peravimus , sed semetipsos dederunt primnm Domino, deinde nobis per voluntatem Dei ; ita ut rogaremus Titum ut ouemadmodum coepit , ita & perficiat in vobis etiam gratiam istam rsed sicut in omnibus abundatis fide , & termone , & scientia ,..& omni solicitudine , insuper & caritate vestra in . nos 'ut & in hac gratia abundetis . Non quasi imperans dico , sed per aliorum Plicitudinem , etiam vessime caritatis inge
Posita iam exhortatione ad bonum in generali , hic consequenter exhortatur eos ad quoddam bonum partieulare , scilicet ad largitionem collectarum pro sanctis qui erant in Hierusalem. Nam, scut Act. xv. dicitur, de Apostolos .langit ad Galae. xx. Apostoli imposuerunt paulo, de Barnabae ut proponerent verbum salutis Gentibus, exhortando eos .ad subveniendum sanctis qui erant in Hierusalem, qui, venditis omnibus, ct postis ad pedes Apostolorum, in maxima erant.paupertate: &ad hoc inducit eos ad praesensi ubi duo facit. Primo inducit eos ad dandum ἰ secundo m
net ad modum dansi. ut sei licet cito', &abundanter dent; Ac hoc Ix. cap. ibi, Nam δε missorio rώοή sit in sanctor, μ abundaninti est mibi fer rea vobis. Cirea primum duo facit. Primo tractat de collectis dandis ;secundo de ministris per quos huiusmodi
eoi lectae fiant, ibi, Gνarias autem Deo 'aei dedit eamdom saliettiadinem pro vobis is υνδε
Titi. Circa primum duo facit, Primo inducit eos ad dandum; secundo exeludit ex. cusationem, ibi , Sἰ enim v laentas prompis est , saeundum id quod habet, aeeopea est . Inducit autem eos ad dandum tripliciter primo, exemplo aliorum qui dederunt; se- eundo , exemplo Christi , ibi, Scitis enim yatiam Domini ne*ἰ IUM Ch isti, tertio ex ipsorum propria utilitate, ibi, me aenim N bis virila est. Circa primum tria, facie. Primo ponit exemplum . secundo ostendit se permotum ab hoc exemplo, ibi, BAE ae r
510쪽
raramus Titum ut quemadmodum eo Ie, ita osv rturem . . . di supra virtutem voluntaρι sciat in veἱis etiam vaιιam sam tertio arunt. Dicit ergo pii mo Non solii
monet ut ipsi hoc exemplum i equantur , erunt patientes in tribulationibus. I ibi, Sad sicut in omnibur abundari .... θ Macedones, sed etiam fuerunt liberio hae graιιa abundetis. Circa primum scienis quia altissima , id est maxima , pax est
dum est, quod Apostolus ad hoc ut Corin- rum, vel nobilissima. Secundum Glolthii liberaliter tribuant, proponit eis Ma-ffacit paupertatem altam elevatio spcedones in exemplum , de commendat eoslsupra res temporales , & conremptilquantum ad duo, scilicet quantum ad pa- rum. Et sic illorum paupertast altis iii tientiam in adversis; secundo quantum adtrat, quia non habebant divitias, & ι liberalitatem in donis, ibi, Et aItid a pau- mnebant eas. Iacob. II. F. M Nonne pertas eorum abundaetis in divitias simplicita- elegit pauperes in mundo, ivitestis eorum . Circa primum sciendum eii , is de , dc heredes regni , quod reprquod Apostolus inducit eos ad eleemolynas.lis diligentibus se Haec, inquam, paut merita ipsorum crescant . de ideo in ilisitas abandavit, ilest excrevit ibὶ inlo tempore hoc seeit quando pos Iuni me-itias, copiose dando. reri, scilicet tempore gratiae : tunc enim Sed haec expositio Glossae non veleemosynae meritoriae sunt : & hoc estiesse secundum intentionem Apostoli; quod dicit: Noram mobis facimus gratiam, idestri eo aliter dicendum est. Ah Usima pati gratuitum donum , De , scilicet eIeemo- eorum abundavit in divi tus simplIeitai synarum largitionem. Et dicit hoc esse gra-irum . Ubi sciendum est , quod hontiam, quia quidquid boni faeimus, est exlduabus caulis habet promptum animι gratia Dei. Lua quidem gratia non est da-ldandum satis, scilicet ex abundantiata istis, sia mihi , inqnantum scilicet exitiarum , se sicut divites, vel ex comea proeuratione, & solicitudine, & πο-iptu divitiarum; est se idem facit innitione Mace)ones ad hoc moti sunt . Fphei. pere contemptus quod facit in divit ID. S. is Mihi autem omnium sanctorum undantia: dc ideo dicit: Alr sma pas,, minitro data est gratia haec. Data est .lsic rei pra abundaiis , id est et sectum inquam, mihi in Ecclesiis Maceάania , id est dantiae iacit, in divitias simplicitaris eapud fideles Macedoniae: quae quidem gra-iquia cor eornm erat stium /d Deuitia est quantum ad duo , scilicet quantumlε x hoc provenit contemptus divitia
ad patientiam , quia in n-lto experimentasPruv. xl. 3. is Simplicitas iustorum drrutilationis ab .ndantia gaudia i oram fuit. 4 eos.
Ubi pomi con 'itiones patientiae persectae. Consequenter eum dicie. Quia serι
Una est quod homo se constans j ita quod virtutem ... σ supra virtuyem voluntanec timore tribulationis delici tur . sed nec erunt, exponit quod dixit , commcnetiam in ipso tribulationis experimentor oc ipsorum liberalitatem quantum ad a in ideo dieit , quod in multo a erimento scilicet quantum ad quantitatem tribulationis , scilicet constantes ne iant .1 knt utri ad voluntatem dandi , de Alia est quod in ipsis tribulationibus gau- tum ad ordinem dationis . Quantudeant, sicut legitur de beato Laurentio :iquantitatem ἡati, quia dederunt sup& quantum ad hoc dicit: Abundant.a gauin tutem; de ideo dieit : Uere abunda Ais isserum, idest Macedonum, Dip. Iacob. divitias: quia eici reddo illis testimena. a. , , omne gaudium existimate, stat resiqviod fuerunt violuntarii ad dandum Ibeth nrei, Cum in tentationest varias incide. virtvitem rerum suarum , is D ra viri, ν ritis. Rom. x . II. In tribulati lquia in tantum dederunt quod pollis ne gaudentes. Vel in mωIro experime trunt. Vςl dicendum cli, & melius,to trIulat. oni , non quam ipsi passi fuerunt,test virtus interior animi, dc virtus sed quam viderunt pati in Macedonia, ab-irior, scilicet facultas rerum temporiundanria gausa iHorum Dit . Item secun-lUirtus interior est promptitudo anido gratia est quantum ad liberalitatem in dandum ; & ideo dicit e Testimoniun leernosynas; dc quantum ad hoc dicit: Et reddo, quod Derunt voluntarii, ad da
ias s licitaris eorum. Ubi duci faeit. Pri-4pra virtutem exteriorem , scilicet ὀ o ponit eorum liberalitatem. secundo ex.irum. Tob. xv. s. se Si multum tibi iponit quod dixerat , ibi , Luia secundum se abundanter tribue.