Probabilismus methodo mathematica demonstratus

311쪽

3o . p ROBABILIS MUsὸs de essentia Sacramenti , quam tactus : tamen, ipsa verba formae videntur ostendere , quod Os uamateria si de esentia Sacramenti, quia c. Haeci autem. quaestio, & speculativa simul, & practica est, ut liquet. Distinct. 32. q. I., art. 4. ad 3. in quaest. Iuxta unus Coniugum emittere pust ritum non peten-Gn. a. di debitum, aut non redendi fine consensu alterius is HGq. Duas allari, alteram aifirmantem pro libertate, lGr. : alteram negantem pro lege. Et ait. Dicendum quod circa hoc duplex es opinio. Quidam enim, dicunt, quod unus absque consensu alterius potes lvovere, quod non petσt debitum, non autem quod non . reddat, quia in primo uterque es sui juris , non in secundo. Sed quia si alter nunquam peteret

debitum, ex hoc alteri Matrimonium onerosum redinderetur , dum oportet unum semper confusionem

petendi sedire ; ideo alii probabilius dicunt, quod

neutrum potes unus me consensu alterius vovere Distin h. 33. quaest. 2. ad a. quaestiunculam

Iuxta An illi, qui sub Lege Moses Uxores dimittebant

Can.3. per Ubellum repudii , excusarentur a peccato. Duas ponit, alteram negantem, alteram affirmantem , l& am admittit. Ait enim. Et quamvis hoc lprobabiliter dicatur, tamen primum communissim sinetur ; ideo ad utrasque rationes respondendum ess Ut autem , magis appareat . D. Thomam utramque opinionem admisisse, ad 3. quaestiunculam haec habet. Dicendum quod secundum priamam opinionem Uxor peccabat is repudiam altero Viro coniuncta . . . sed secundum aliam opinionem , seis licebat ex Disina dispensatione Viso Uxorem repudiare, ita inori alium Virum ducere . . . . taee o ad utrasque raetiones respondeamus. Qua duplici opinione etiam ad . quaestiunc. utitur .

312쪽

METH. MATH. DEMONsT. MI. 3o 3Itaque vel problematicus est, vel manifeste a firmat , opinionem minus probabilem , & minus tutam in concursu probabilioris tutioris liacite sequi posse.

Dist. 37. quaest. I. art. a. ad 3. in quaest. An Graeci tixorati possint accedere ad sacros Ordines sne consensu Gorum. Duas innuit, assirmantem,& negantem, de qua ait. Dicendum , quod s-ctit probabilitis videtur, quamvis quidam contrarium dixerint, etiam Graeci non debent accedere ad Sacros Ordines sne consensu riorum . Atque ex his solis D. Thomae exemplis Controversia , etiamsi caetera exempla deficerent , am confecta est; cum tam Probabilistae, quam Probabilioristat unanimi consensu compromittant in D. Thomam, uti Praemonitione q. diximus . Exempla ex D. Bonaventura.

IN a. Distinct. et . art. a. quaest. 2. An pars inferior post peccare mortaliter absque superiori. De Delectatione, an sit peccatum, haec habet. Aur adυertit, inquit, periculum, o desectationem illam non repellit, sed mentem in talibus cogitationibus reυolvi snit: tunc dicunt Magi-sri, quod peccat mortaliter, quia quamυis non sit ibi consensus verus, es tamen ibi consensus intem

pretatιvus .... hoc tamen non es usquequaque certum. Negant enim aliqui esse mortale in negligentia reprimendi , ubi es displicentia, quamlum-σumque quis periculum advertat; sed tamen securior via tenenda est, quidquid sit veritas . Et si cui hoc contingat, sanum es consilium, quod de ipse , tit de mortali paeniteat : in dubiu. enim securior ἱ U υia

Juxta

Can. 2.

Iuxta

313쪽

3o6 PROBABILIS MUsita eligenda es. Itaque duas sententias innuit, affirmantem pro lege, nempe mortaliter peccare, &nmantem pro libertate, nempe non peccare , & illam tenet tanquam probabiliorem, &securiorem. Ubi etiam significat, in huiusmodi incertis de consilio ait enim famum es rem lsitam viam securiorem tenendam esse. Distinct. 38. art. I. quaeli. q. An omne me Iuria dacium se mortale Viris perfectis. Ponit tres opi-Gn.3. niones, quarum secunda libertati favet, nempe mendacium hujusmodi non esse mortale . seclveniale, tertia vero favens legi, nempe Virox perfectos publicos peccare mortaliter , si scienter mendacium dicant. Hanc tenet D. BonaV., motus praesert Im auctoritate quadam D. Augu- sstini, quem putat ita sensisse. Ut autem ostendat etiam contrariam sententiam teneri posse, ad quartum subdit . Haec autem sunt dicta demendacio se ndum quod ve a B. Auleusini prae- ltendunt , qui . . . . Postea sequitur. Et propterere si quis vellet intelligere . quod mendacium , quod eis aliis veniale , non sit Viris perfectis mortale , poterit ad verba Augusini respondere , intelligendo per ea mendacium semper esse indecens, o malum Viris perfectis, quoniam mentiendo disponunt se, alios ad malum, non autem quod sempersit eis mortale peccatum: re per Me declinari possunt omnes rationes adductae ad oppostum. Quiriquid autem horum verum sit , Viro tamen , qui perfectionem profitetur, eaυentam es omne meniam cium. Itaque defendit, Uiros perfectos publicos peccare mortaliter, & quidem tanquam probabilius de more, aperte tamen significat, etiam contrarium teneri posse, cum etiam solutionem ad suae sententiae argumenta adducat.

314쪽

in Lege μ' si disset disserri, aut praeveniri dies

octatus Circumcisionis . Affert duas sententias , affirmantem pro libertate, nempe potuisse praeveniri sine peccato ob necessitatem , v. g. Ob periculum mortis Pueri, etiam seclusa DEI dispensatione, & negantem pro lege, nempe non potuisse sine peccato praeveniri , etiam ob ne cessitatem, sine DEI dispensatione . De prima dicit . Sed haec opinio licet probabilis videatur , ramen. c. . Eam impugnat . Postea de secunda ait. Et ideo alia opinio es, probabilior. Dillinct. at . Part. a. art. a. quis . I. An Sacerdos possit reserare Conseisionem . Ponit duas , alteram pro libertate, nempe non teneri Sacerdotem ad sigillum, quando poenitens non con

fitetur ad obtinendam absolutionem , sed ficte v. g. ut revelet propositum occidendi , peieran di &c., alteram pro lege, nempe teneri etiam in his casibuq ad sigillum . Hanc tenet S. D ctor; de prima tamen ait . Sed quamvis diadvideatur dici probabiliter , tumen eum G. Eam impugnat de more . Distinct. 38. art. a. quaest. 3. An Pontifex possit dispensare in Hore . advertat Lector, quod quamquam haec quaestio, utpote tractans de po testate Papae, videatur speculativa , tamen re vera practica est. Nam id decidit, quod si Pori tifex facit, peccat, vel non peccat. Ubi distinxit dispensationem in duplici sensu, nempe, ut est Iuris relaxatio , & Iuris declaratio, duas sententias affert , primam assirmantem pro libertate, nempe posse dispensare dispensatione in primo sensu , secundam negantem pro lege nempe non posse in eodem sensu, posse tamen

Juxta

Iuxta Can. 3 Iuxta

315쪽

3o3 ΡROBA BILis M Us in secundo sensu. De hac negante , quam, sequitur ait . Et haec positio es rationabilior , securior , quia magis per ipsam. satisfit Con scientiae. Itaque tenet dispensare posse in Uoto dispensatione accepta, ut est Iuris declaratio , affirmatque in hoc omnes convenire . Descendens pollea ad peculiaria Vota, in quibus disipensare possit , assirmat quoque tanquam communiter admissum, dispensare posse in omni Voto , quod recipere potes compensationem melioris hon ,sve simpliciter , sive pro loco tempore . Quae vero sint ista Vota , quae compensationem hin, jusmodi recipere possint , ait non omnes convenire. Itaque hac de re tres sententias ponit. Prima est pro libertate, nempe esse Uota omnia, ideoque in omnibus Votis dispensare posse. Secunda favens aliquantulum Legi, nempe non posse recipere compensationem hujusmodi Uotum Castitatis, bene vero omnia alia Vota , ideoque posse dispensare in omnibus , excepto illo. Tertia adhuc magis favens legi, videlicet non osse recipere talem compensationem tria λαemilia Vota Paupertatis, Castitatis, Obedieri, tite, bene vero alia omnia, atque ideo, eXC

et is his tribus , posse in aliis omnibus dispensare. Postea subdit. Quae sarum trium opinionum sit verior , fateor me nescire , o satis quaelibet potes bene susinerie ideo nullam assero. Si

quis tamen vult hanc ultimam acceptare , non occurrit ei inconυeniens manifesum , ut dicatur ,

quia nec in nullo , sed in quodam sic, o in quodam non. En quomodo universe assirmare esse sequenda probabiliora facile, in casibus vero

dissicilibus, quid sit probabilius, determinare , ut in Scholio Supp. 3. dixi, dissicile est. It f. que

316쪽

METH MATH. DEMONsT. P. II. 3o'que omnes praefatas sententias admittit , dum affirmat, quamlibet satis bene sustineri posse. Atque ex his D. Bonavent. exemplis simul cum exemplis D. Thomae, multo magis, etiamsi caetera deficerent, Controversita de licito Probabilis mi usu demonstrative confecta es . Etenim istorum duorum Doctorum Doctrina ab

Ecclesia approbata est a .

Exempla ex Scoto.

IN q. Dist. 33. quaest. 3. Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare Uxorem . Duas sententias asseri , negantem pro lege , & affirmantem pro libertate. Ponit rationes pro utraque,& utriusque rationes solvit. Et quamvis videatur inclinare in partem pro libertate , & quia praeter rationes communes assignat modum convenientem , quo sustineri poteit , adducendo nempe argumenta pro dispensatione Divina ad repudium ; nam ait . Modus conveniens , quo

opinis i tu teneri posset, egi isse. me. Et infra. Sisergo posset dici , quod sicut Deus dispensavit in

Bigamia propter majus bonum, ita cum isa Gente in repudio propter majus malum vitandum ς & quia nuic affirmanti diutius inhaesit; propter quod Scholiastes in a. Scholio dicit , Doctorem hanc partem libertati faventem tenere: Tamen quia in calce ait. Qui vult tenere primam opi-'nionem , ad argumenta in oppositum potes facialiter respondere ; fatetur Scholiastes idem ibidem, Doctorem problematicum esse; Commentator Vero affirmat, negantem pro lege tenuisse tanquam probabiliorem, licet affirmanti diutius inhaeserit. Nam ait , non ideo id fecisse,

28. p. Iuxta

317쪽

Juxta

Cor.

3io PROBABILIS MUS quia istam teneret, sed secisse, ut reduceret eam

ad debitum sensum , in quo potest fusineri,

expediret disscultates, quae sunt urgentes. Id quod legitime colligit ex superioribus loquendi formulis modus conveniens G. , σ sc ergo posse: dici, c., quibus significatur , si ea teneatur , hoc modo a Doctore assignato melius defendi posse . Itaque Scotus iuxta Scholiastem in hac quaestione problematicus est; iuxta Commentatorem , sententiam negantem pro Lege defendit tanquam probabiliorem . Quidquid autem asseratur, ex hoc exemplo usus Probabilismi, ut liquet, licitus est. Distinct. 33. quaest. unica 3. Sed hic est dubium. Primo ponit casum. An si Vir conjugatus via vente propria Uxore nubat cum alia Muliere nescia hujus Coniugii, ideoque impedimenti dirimentis inde consequentis , mortua propriae Uxore, possit, habita impedimenti dispensati . ne , sine peccato simul cum illa permanere quod est idem ac, an Matrimonium illud reddatur validum, si Vir ipse tantum de novo in Matrimonium consentiat , Muliere de priori

impedimento nec certiorata, nec de novo Consentiente. Hunc resbivit nefative, nempe Μ trimonium non revalidari, ideoque sine peccato habitare simul non posse, qui docet utrumque requiri ad Matrimonii validitatem, ide que ad licitam eorum cohabitationem, & quod Mulier de prioris Conjugii nullitate certioretur, & quod uterque in Matrimonium de novo consentiat. Postea ponit alium casum. An hoc locum habeat etiam in casu impedimenti orti ex promi Tione futuri Matrimonii simul cum Adulterio. De hoc duas sententias innuit, nempe

318쪽

affirmantem pro libertate, hoc est valere Μ, trimonium , ideoque sine peecato cohabitare posse , etiamsi mulieri insciae non exprimatur Matrimonii desectus, nec Vir de novo consentiat, & negantςm pro lege, nempe non valere Matrimonium , & ideo sine culpa cohabitare non posse, nisi pars inscia certio retur de Co iugii nullitate, & uterque de novo consentiat. Ait enim de priori sententia Videtur ex dia capite, nempe ex capite quodam Glossae superius a se laudato quod simpliciter est Matrimonium, etiamsi nunquam exprimatur Personae inscia defectus ille , nec ipse pose expressionem defetitus

de novo consentiat. Postea de negante ait. Sed prima sententia videtur certior c., nempe non valere Matrimonium , & Conjuges peccare simul permanentes sine assignatis conditionibus .

Distinct. 38. quaest. unica 3. ex dicta disiacti

ne . In casu : An contrahens Matrimonium

cum Volo simplici Castitatis peccet in re dendo debitum, & prima vice, & post. Duas opiniones innuit , alteram pro lege assirmantem, peccare mortaliter, & prius, & post, alteram pro libertate assirmantem peccare reddendo prima vice , post vero non peccare . Ait enim . Quando etiam consummat, videtur peccare mortaliter, quia contra ritum suum duod intelligitur, quando contraxit cum intentione non consummandi, ut hic admonet Commentator,& ex proximis superioribus Scoti verbis colligitur licet secundum aliquos post primum actum non peccet mortaliter in reddendo , qaia ad illudes jam obligatus vinculo fortiori ; peccat tamen mortaliter petenda, quia nihil habet Iaris in hoc,

319쪽

Juxta

Cora

Iuxta Can. 3 3Ia PROBABILIS MUscum renuntiaυerit tali Juri in Voto . Itaque opinando utramque admittit. Exempla ex AEgidio. IN a. Par. a. Sent. Dist. 24. Par. 2. quaest. Σ-art. 2. An consensus in delectationem si pe catum mortale. Amrmat cum Magistro. Subdit tamen . Quambis aiatem aliqui in hoc continaeiacant Magdiro, tamen tutior es opinio Magiseri me. Et ibid. art. 3. An omnia peccata carnalia snt ex carne , Vel oriantur a came , & praecipue, utrum motus fecundo primi sint peccata: duas sententias innuit, affirmantem, quam defendit, & negantem. Ait autem . Cum enim se ualitas movetur ad illicita semper est ibi peccatum saltem veniale. Fuerunt tamen alιqui dicentes , quod in sensualitate potes esse peccatum, o vitium, sed non culpa , nis hoc procedat a voluntate . Asentiunt ergo Augusino, quod nonnullum vitium est, cum caro concupiscit adversus Spiritum, o Spiritus adversus carnem , sed illud vitium, vel peccatum nisa voluntate , vel ratione procedat , non habefit rationem culpae. Sed tutius es dicere , quod licet

primi motus naturales nullam habeant rationem

culpae , qui motus sunt primo primi , motus tamen secundo primi , qui sunt sensualitatis sequentes imaginationem nostram , habent rationem culpae iuxta

Exempla ex Bakono.

I Sτε Author hujusmodi exemplis plenus est

nam ipse in moralibus decidendis fere nihil de suo ponit , sed solum opiniones varias Au

320쪽

META. MATH. DEMONST. Ρ. II. 3I3 forum allegat cum suis rationibus , praecipue Canon istarum . Unde sere semper ex aliorum mente opinando, non asserendo resolvit. In 4. Dist. I. quaest. 3. art. a. f. primo, in quaestione . An Itidex possit condemnare innocen-rem , sibi tamem Reum , juxta allegata ; seu Antini versim debeat lamper judicare iuxta allegata. Duas ponit, assirmantem pro libertate, condemnare posse, & negantem pro lege , nempe Condemnare non posse. Hanc sequitur, & multis rationibus probat, & de ista dicit. Sed videtur contrarium veritis esse . Distinct. 22. quatit. q. art. I. dub. I. An cum paratus ire ad nundinas, petit mutuo pecuniam ,

qua indiget, cum pacto certum quid reddendi commodanti pro lucro , possit commodans tale lucrum recipere. Affert duas, aientem pro libertate Ostiensis , negantem pro lege Innocentii , cum suis rationibus. De hac secunda ait. Sed secu-νior est opinio Innocentii. Hanc sequitur; immo Conatur in eam trahere etiam ipsummet Ostiensem.

Et quaest. 7. dub. . 8. An intrantes Religionem possint pactionem facere eum recipientibus , quodae voluntate Praelatoriam possint de bonis suis , qua portant , aliquam portionem sibi retinere ad Ibam dispositionem . Affert duas , assirmantem cum duabus rationibus. , & negantem pariter cum rationibus suis. Hanc sequitur his verbis. Credo per Castur Tua nos, quod si Simonia. Et quaest. 8. diib. I. An occultus Simoniacus

in Ordine es suspensus quoad se, quoad alios. Duas ponit cum suis Auctoribus , & rationibus , assirmantem pro lege, negantem pro libertate . Post de prima ait. Sed υreius Clitur, Juxta

Cora Diuitiam by Cooste