장음표시 사용
101쪽
exspoliare dein perpetutina supellectilia possidere. Hid Tutor prudens faceres Anne titereris illuin bene, ii occidi permitteres , ne ex- Dolia retuli Non quide. Ergo, non sol um posses, sed &dcberes claves dona iis lavdere,spolia permittere , et irinito pacto si id exigeretur ab illis,peccaturus alias , si occidi pupillu permitteres.PON TERTIO, Prociaratorem,& assero supervcnientibus dissicultatibus, illum posse& debere illos contractus inire qui necessarii crediti, ut vita Minajor sui Domini utilitas manuteneatur.PONO QUARTO Invadi a Maho- metianis Africani, a rebus omnibus bene perpensis, aut Christianos perituros esic,&totam subi ciendam ab hostibus, aut ipsiis unam civitatem rclinquendam, nempe in perpetuum, sinc spe alicujus recuperationis. Et quia consulor respondeo me videre aut totam Africam in perpetuum, aut unam civitatem in perpetuum in inanus hostis inc suram,&ludicare minora es c mala permittenda , ne succedantiarajora,adeo qui e posse pactum instrumentum publicum iniri , vicinus perdatur in perpetui tinacivitas, ne tota Regio in perpetuurcidatur. Hi CASus omnes sunt connexi,&eadem solutioncsolvuntur,&possem scriptorum illos nominibus illustrare&firmare Sedono calamum,& utor verbis Ioannis Sanche dis'. . inflauit quia ui argumentum,sed aeque clarium doexpeditum ponderans, Ut quid, alli Iutaniam, Doctorum in recommuni transiribam
'ri ichnue Politicis, Pa competat Iurisiictio Ecclesiastica. i sunt inter Cathi, licos opiniones diveris; nam totaim sentciatiaruri' discrimen mera accidentia rospicit noni obsistantia ira; MDiagonium ingeniumqtie Eri estit Xamino. urtit,cui ius audia ubi illum erravisse asse-rupro; illunal lac, fixit ibe: ediscutrit,commendo Stat enim pro parte alii 'r iiiv.i, unus Duplex est potestas in Ecclesia, ut explicat Suarer M. 3. ad sin Regem Anglia cap .Una ordinis ad sacrificuidum, acinii nistranda Sacramenta ; Altera Iurisdictionis , tum in foro interiori ad remittenda peccata, tum in exteriori
ad regendam tacitatam Dei, quae huc spectat. Neutrius secundum sc
102쪽
ium eo fidei regulam distinguunt. Tam ergo non pos int Veis cotestate politica quidquam statuere de iuribus hi &Eesesil valentis illa unangor 3 e. pa At Vesri hcisti . quod accepit Ps G - recihecessitas , nox mar opinio tribui jundictionem , ut
mas materiasque sacramentorum mulam, QDposse , excepto ba pi a matrimonio sicinino conficere, non posse sacerdotes aut Episcoposcons weapses et in non posse peccata sacram II in Dei missas cel axe aut modum eoesque e lamidisponere. Et tandem quia hoc specialitcrdebo istar',
norum, Mn posse leges pronuntiare, lux. diectu Ecclesiasticos obligent nec de playmnusine notestaris alio
Cela nisi, scietiam Ecclesiastica imi A M
103쪽
. Caeterum haec ipse, quae vera esse confitcor, non expendam uberius,non eniti cxistimo talia esse, Itue ad nostram controversam conducanti
An-ne Pud,quod exsepe tum est, nicessitas luitu aeta, ii nc sto&paltim gativae subscribo , notando tamen Necessitat vocabulun hic oraliter si mere; quoniam si illud se niathir physice s 'ntentia Ernesti reiicienda, irriden cl. e. t. Dicitur neces trium moraliter , quod simme utiles summe commodum , quo sine magno damno carere non postimus at absolute carere possumus . si climus. At necessariam Ἱfice, illud est cujus existentia non est inpotestat nc stra, qu 3derit etiam nobis invitis , o obiter, ad majorem claritatem doctrinae, suppono non di uto; palum enim refert Thomam-nebican Scotum sequatamur me non crecie redari peccata ex se,co sensi, ut dicatur dari ali quid quod praecnadendo a lege naturali lata aDeo,sit peccatum;doceor enim peccata omnia csomala qua prohibita a Deo praesi m-dendo a prohibitione millum intellici posse peccarim. Hanc 1en tentiam ante annos aliquotin mea Theologia morali edidi:&clarissime ostendi adversarios nobiscum ab lute sentire, tametsi aliter se peloquantur; quoniam tertia aut quarta consequentia nobiscum et a loqui coguntur. Igitur quando inquiro, An id quod secundum se est peccatum tempore necessitatis liceati Quaero, An illud, quod non habet a nobis Cnoc est, a lege hun ana icta Decalogo, qui est lex di vina, Quod malum sit,possit a necessitate morali; hoc est summa utilitate cononestari Quod est inquirere, An ad obtinenda semma bona aut ad vitanda simina mala, ri aliter aut illa obtineti aut haecvi tariam sibile sit, liceat temerare Decalogum Consto negativae sententi quam Ernestus sic probat. Duo id in Qui tauris laturalis& divini principia persita dent. Vnum explicat Christw.Maith. 36 v. 16.Quid enim prodcst hominiit mundata univcrsiam lucretur anima vero uiae detriniciatum patiatur Nulla ergo tanta iacti ira es qua peccato redimi debeat aut licite posse, alicului enim Christus id fata
lenti detrimentum animae , quod solo peccato incurratur non in tentaret. Alterum stabilivit Doetor Gentium Rom. s. v. 8. Non esse vi-
Peeeatasunt mala quia prohibita.
104쪽
delicet facienda mala ut veniant bona cum erroris contrarii ex eo quod diceret etiam iniquitate nostra Dei iustitiam commendari, fal-sd sibi impositi blasphemiam a se repulit damnatione dignam
iudicavit. Nullum ergo tantum bonum est Acilius causa peccare
liceat , alioqui vel maxime ad illum andam Dei gloriam id liceret,
quod veluti blasphemum, ut omnem boni finis intentione peccan-di licentiam excluderet , Apostolus damnavit. Quare praepostere nec Christiane Religionis 5 Imperii necessitas ad persuadendam pacem exaggeratur . priusquam licitas esse conditiones constitcrit. Quae si ex se illicitae fuerint, non magis eas inire fas est, quam necessitatis cuiuscumque causa fidem negare,blasphemare,peierare , O nicari,adulterari, sicut etiam nemo sanae mentis consultat de impos sibilibus teste Aristoteles. Ethicor. ρ.3 ita ncmovere Christianus, Deumque timens deliberat de illicitis. Perinde enim est timoratae conscientiae non licere,defieri non posse. J HAEC ILLE , contra cuius rationes aut testimonia potius , possem non nulla obiicere: Non enim quaeritur, An liceat cuictimque homini temerare Dec logum 'sed, An liceat homini ad extremam moralcm necessitatem icclaeto Z cum tamen allata testimonia prima quaestioni responde ant, non secundae. Quod si secundae repondere finguntur,iuaec iterum bimembris est-Aliud enim est quaerere, An liceat homini in morali necessitate peccare λ aliud, An liceat violare Decalogum Posset enim negare prius&adstruere posterius, qui diceret violationem,
quam moralis necessi extorquet , nonisse peccatum. Haec alias
falsa, sed urgcndo Ernesto fassurientia, responere possum, si vellem: sed quo fructu immorarer nam siquidem haec Ernesti Reso ictio vera est,quid nostra eam ab illo diminute probari Sit igitur Co CLUSI I mala uidcommittit contra Decalogum , morali necessia1ι excusari Mnpotest Patet ex dictis. CONCLUSIO II. Omnem commissionem aut omisionem necesiitMexcusat naturalis. Patet, quoniam Deus realiter impossibilia praecipit , nec realiter necessaria interdicit. Porro dari multas permissiones physice necessarias is in specie omnes illas,quae in Pace Religionis positae, ostendam num. I 2 . Digitiaeum Cooste
105쪽
An expediat Ommbrustatibus Catholico umorem illicitam hac est, MDecaligiνislationem imbibιret non eris I,Ernestus verbis clarissimam Controversiam resolvit pernitiosus error est existimare aut nilui,aut parum inter- ἀλώ. na Catholicorum, qui Protestantibus vicini non sent neque aliquando bonis aut Iuribus Ecclesiasticis ab iisdem spoliati fuere,qsubiis conditionibus Pax transigatur Cum enim Principes4 statu guli suffragium ferre debeant non pro se , suisq; dumtaxat ditionibus, sed pro toto Imperios secundum plura enim suffra- gia incomitiis decerni solet interest conscicntiae, salutis singulorum,ne quidquam legibus divinis, Religioni maxime adversum: suadeant vel ratum habeant. oque sustragio comprobent, i id . non ipsos,sed alios concernat. multo eni in iniquitis est aliorum Episcoporum aut Catholieorum bonis ac iuribus silossistragio derogare,quam sitis, in quae qualesiumque ius obtinere videntin . Deni que ad omncs status Catholicos Pax Religionis eiusque extensio attinet, tum quia ex omnium ditione subditi possunt ad haereti cos emigrare,tum quia, si citissea odi pace haeresis nimiu invalescat pe- cirutum,quod ant2 paucorutra fuit,erit omnium, ibique vicinus
paries ardebit. sic ille. Et quidem cum ait, secundum plura Fuffragia in Comuist dum solet commiuia tersonalia sine causa contina di sunt nimii: Comitiis multa, in quibus in involuntarius tenebitur , tametsi reliqui suffiagia in opposituan ruant;sunt alia quae a vocum pluralitate pendent. Sed quia hoc cxposui . a 4 qitast. s. num. o. verbum non addo. Noto tamen illam Propositionem , Mulbani mitti aliorum Episcoporum iuri iusUragio drrogare , quam suis, non
uideri per omnia veram; nam si eo nos necessitas invexerit ut unus Epjscopatus perdidebeat, consilio pendeat determinatio, cur tu potius tenean suifragium dare contra tuum , quam contra mςum non ideo vimo siero, te iuramenti vinculo potius obstringi,
106쪽
ad tui quam admei defensionem. Sed haec ipsa non urgeo , non enim ab iisdem gemitu inlusolutione principali
Comitiuerrare non post 'Vris Civilis Regulae conditae sunt absolitio illo opere , it Verum fatear tot&tantis exceptionibus.& limitationibus obnoxiae,ut debeant potius regulari a Iuris Caesarei penitiore notitia , quam possint studiosorum ingenia regulare Absoluto etiam Canonico Iure Bonificius VIII Regulas edidit, quae suas etiam habent difficultates. Et eorumdem vcstigiis insistens Ernestus ab Eusebiis Iudicium suum Regulis Theologico-Politruis claudit ad quas redigi existimat omnia illa,quae uberius pertractarat. At Ego,quia Repulas debere praecognosci assero Canonici Iuris in terpretationem ab ipsismet Regulis exorsus, cursum meum summa eum facilitatevi securitate peregit ut etiam hic securus progrediar . RegulasEt nestinas praemittam, sid in ipsiis aut falsum aut obsciuum
B A SIS. Nu permiso, quae non es libera, et peccaminosa: nuta e iam libera
peccaminosa est,s non es,intιrdicta. An-ne dantur permissiones libertie&necedariae 'An-ne interdict. e&indictae omnino Attentionem postulo Haec enim Thesis omnium aliarum basis,debuit praeponi, Dab omnibus legi&intelligi Prima pars demonstratur; quoniam quando permittitur minus malum,ne eveniat majus iupponitur alterum necessario evenaturum nec posse humanitus fieri,ut utrumque caveatur. Erycintali casu permissio dupliciter poterit considerari nimirum qua permissio mali est, &qua permissio majoris mali est adeoque qui munus malum permiserit,dicendus erit,non permisse libere malum illud parvum,scci libere vitasse exessima sicut e contra etiam , qui maius malum permiserit , non tenebitur de toto malo, sed de excessu. Hanc doctrinam exemplo clarissimo dilucidabo.Habes rusticam a cena,&in ipsa stabuliun thesaurumque Illius animantes mille aureis aestu
107쪽
aestimas, huius divitias centum millibus. Stabuli&thesauri patent portae, dc superventur milites diligentissimi animalium raptores,auri εί argenti inquisitores exspoli.itoresque.Instans periciatum consideras, de Aialelmo praecipis, ut stabulum, thesaurumque cust odiat La boratur temporis copia, Anselmus praevidens se utramque portam claudere non posse,posse alterutram , discurrit sic. I Anglistiae sunt mihi undique S quid faciam ignoro. Sithesaurum occlusero, equis,bobus , reliquis stabuli bestiis mors certa instat; si thesa rum contempsero, Manimantes has dcfendero, Domini mei divitiae non efinient hostiles manus. Considerandum igitur, quid m- cessitatis,&iquid libertatis occurrat Quoniam si utramque portam claudere,& thesaurum simul ac stabulun defendere impossibile sit;
ut altera porta parem manear, ut alter locus exspolietur necessarium
est.Necessarib igitur omisi uriissem loci unius defensionem neces sario sum unius loci invasionem ripoliationem permissuriis.. trius tamen ZSi stabulum clatuero de defendero manutenebo in ipso mille aureorum valbrem, tamen thesaurum perdamo in ipso aureos centies milic Si hos tuebor, mille aureos tanti fiunt armenta stabuli perire necessarium est. Ergos instant duae iactivae, altera aureorum mille, altera centies millium quanim altera nccessaria
est. Non perdi mille aureos impossibile est tot perdentur, si spolietur stabulum; tot,4 mulio etiam plurcs si thesaurus rapiaturo liberum perdi, praetcr hos mille, alios nonaginta-novcin millies, si potius stabulum quam thesaurum defendam iliberum etdi praetex nos mille, si utrumque simul locum negligam. Peccabo igitur in meum Dominum peccabo in meum ossicium,praestitumque fidelitatisi ramentum; si intermisero actionem, quae a meo arbitrio dependeat. Reus ero, si utrumque locum ab hostibus spoliari patiar; quoniam haec permissio necessaria non est Reus ero, si thesaurum negligam, quia ibi centum millium incurreretur iactura, quae libere vitari pos-rer. At si coactias alterum locum perdere, aurum argentumque semavero, armenta neglexero, Dominus meus laetiuam mille aureorum incurret, ipsa non obstante, mea diligentia commendabitur. Debebitur piovidentiae meae nonaginta novem millium defensio; illi enim perderentur, si operarer incautius e mille aureorum iactu a,quaeacci lit instabulo, cum realiter necessaria fuerit, mihi ad
108쪽
culpam imputari non poterit quoniam in necessariis impossibilibu
que non demeremur. JPatet igitur, Permissionem minoris mali esse necessariam realiter hoc est,inevitabilomi deb peccati argui non posse Patetetiam, Permissionem maioris mali, liberam esse quoad excessiim: nam Anselmus,si custodiendo stabulum thesaurum perdidisset;male egisset ministerium situm , in laeti ira centum millium, Iummodo ad nonaginta novem milli tim restitutionem tenetur; quoniam ponitur mille atu commiadiura non potuisse vitari. Hinc oritur Resolutio alius dissicultatis, inquirentis , Quid facere debeat homo miser, qui in ambiguo haeret, operanionem
crimen putat , omissionem peccatum An necessario peccaturus' Et respondemus,in necessariis nec crimen nec peccatum dari, adeoque debere eligere minus peccatum, aut alias condemnari de exceΩRI.Ita IoannesSancius,disj .sΙ .numa.7.&apud ipsum alii..Hanc basis priorem partem uberius dilucidare volui; uoniam omnia,quae dici solent aut possunt, ab eiusdem notitia intelligentiaque dependent od posteriorem transeo,&existimo permissionem
non interdi istam, non debeIe imputari. Non enim peccat Deus,cuiri
peccata permittit, quae non tenetur impedire. Nec recurvi debet ad distinetionem Iustitii Charitatisque quoniam Deus nec ex iustitia nec ex charitate tenetur impedire pecc ta; homo autem multa tenetur ex iustitiaimpedire, multa ex charitates quoniana non sollim de iustitia . sed etiam datur de charitate pr.eceptum quod non ligat Deum; sed homine ;quiviscimus Iustitia opera obligar strictissimi non tam stridie opera Charitatis. Hac docti ina praemissa ad Pacis Regulas, quasEmestus proponit Oculatior accedo,illasque cius verbis propono. REGULA PRIMd. Lueturgente necessitate grauipericulo praesertim metionis, II resim tolerare idi ulando poenam ct ea quae ad eius exercitium summi essaria, concedeκdo. Et ratio est; quoniam, si aut permittenda sit haereticis ita liquibus aut in innibus,nccessaria est naereseos permissio,&praest bit in paucis illam permitti,quam in omnibus. a. uit eadem causa prohibereCarbolicos, ne intempesti rebaret nagredien- DI duxu iaceFnDoe ctrcligrum in V 4ivi discrimen coniiciant. EtIatio
109쪽
LIOTA DEMONSTRATA. G est,quia intempesta prohibitio, let causare potius,quam vitare
Sic Ernestus , est en ego existi iv esse eviciens sublata promissione non possemat i permitti decem annis, etiam sit certum m raliter sipraesentes miscitas toto illo tempore durarii ras, sidcfacto rebus mutatis non darent nisi quatuor annis. Dcbel; enim, si non
detur promissio, mala non permitti, cum primum minorismalipe missi,none vita atominata Luet utram prinisonm dicto modo promisere,fer ausitiinsapacto firmare:pro ii deetu videlicet ires mstantiis,necsitatis ais moesi.Huctisq; Ernesto consentio at stibilit inam periodum, quae non placet; ait enim Mnest tametra me eiuExprimere,cumperse inlinit risii Sedulis liciti in fetaresit madquiescponantur, exprimantist cmducet ea mutoritatem Ecclesiae ει Imperticontraebium obscuritas &insecuritasὶ non puto. Adeoq; existimo inter ingenuos homines rihilsubdoloS captiose sed omnia
sincere tractanda, & inter Germanospraecipue, quia sinceritate lamdan r. Anno Domini I 6o uinducia nabuit Hispanus&Hollandus; ε in compositionis instrumento postum et Mytrat a con
Popimia, quae Hiberae, etiam . evm--Η-ώλωνμ--mera ν incla,quaestubera quidem, si vocis nergiam prior senses videretu litterae accommodatior;aliud enim est, Decidium duo suaqui,stud Decid, quequari es aqui nam vox illammo videtur imbibere non solam similitudine,sed veritatem. Et quidem harcaequivocatio gravissimarum dissicultatum musafuilinam da H indise liber es: stant. , , Hispala libertatissis iaminumbram conam convertere, optataepaci adinis clauditur.5 adama
110쪽
ter nos, laaereticos tam candide tractandum esse, quam sonant ver ba Christophori Ducis irtenbergici, qui anno MDLVI. te iam Iunii Othoni Cardinali Truchsessio, sic scribit. Ea ρ v c amica is stilis nostra consideratio est, ut Dii ctio rastra in iroxime instanti vi Comitiis fisimitu tractat instituatur , ' Ligatos stino pareat, 'U' num omnimode eo dirigat uisemeIpenistis musa nota e permtiosa dis- demtia causa omnes, ct qui ardior disti dentiae' quo Puν nodo an amρνε-bere, occasionem misi stiιionem prHerepoti sun i insviliterao ne nota bene ,secundum antiquum Germanorum morem taudabiliter tost tur, ac removeatur. Vcrba mirientiergici laudo, tametti detester eius haeresuri,in ipsam et haereseos desensione Germani Principis inceritatem commendo condemnoqii quascumque restri mones mentales; quae me iudico nihil fuit aliud qu is verauriendacia mendaci veritatis nomine condecorata Condemnathas calcem.restrictiones Fcrdinandus L totus Electorum senatus, haecipia Pax Religionis, quam expendo lcgo cnim in ultun Paragraphi fine, Alics eire vulichin 1vngcst brlich, S c. Oilini. bona de oesine dolo. Et qui .il odie Disput. tioni scholae Dominicmae liter iii, non crit abs
betur so tetra Mevras nec usius ontra tu tu Letiam med ante Iuram nis cri in histbus furiqueat. Sic philosophatur D. Thomas iic Patres Dominicani de eius incliorcs Discipuli; litas ego Ebsit igitur ut loco Regulae o iratur At quonemalis restrictio;cum Rogulae debeant esse verae, de restrictio:ars sint cauti abusus verborum , inceritatis absentiae, simulata mendacia.
ueto eo ditiari luis uis causa saliter ea obtineri non psit genera leni amni liam euob ιrionem o innuim inιuriarum Maiociorum on caedere qua a me brili comiti runti Sic Ernestus ad x ego aram' 'lo,rum, qua non tam occasione bai, sed alto p opumque modo si ita sint Pitet in sentcntia communi, quia Diutius est oblivioni mari dare iniurias&ha re paccm, quam titubari bello ob vindictam quia cum turae potius Disitiro b c Ooste