장음표시 사용
141쪽
In emigratione etiam neces. νώ eooperatio aAmaltim non resucet. Non ἰnducit minem in tenrasionem,qui liberat illum a mal .
queat in tantum,ut Magistratin etiam inpitineam tolirare,cti . allarum civium adrersu quampis iniuriam desentire teneatur' ita tu sane scrupolo-sbamas,quas ex aquitate injurepotissimumstentandaurumasitate ac publicatranquillitate decidenda oret, in a manuum cora Ascendere minim/dubitarem. Sed csto emigratio necessariast. An-nedicendus Caesar est D se similis illi,qui domesticos velit,aut gravia clicta committere, aut domo expelli minime,quoniam gravamen debet his aut similibus verbis proponi. Cum impedire nonposmus Hareticorum Principum re-βlutionem,qui bonas Religiones insuis Provinciis taurare non volunt, imminet certi umeresonupericulum timendumque est,nedeficiens a pera Religione aliquis Primus , sepia insiubdiros, eosqua nec emigrare territorio,
nec in ipsi Catholice vivere termittat. Quam ob rem Catholicorum infanti misi ria condolistes , siq4idem obtinere non passumus ut scini patriamqa simul retineant distonimus utemigrare possint nec liceat eos detineri se cogi ad Religionem Lutheranam Ergo Imperatorerit similis illi,qui Claristiano martyri designato timeret; S ne in passione ille
succumbcrct, copiam discedendi impetraret. Venit ad Dedes meos Antonia,& occasionem proximam peccandi advertens, aliam illi ego domum&commoditatem provideo. An-ne ego illam ad illud dilemma induco,quod vel peccaro debeat,vel domum & commodit tem mutare ρ minime. In peccandi illa periculum proximum aliunde me involuntarios renitatum imponere nesciente inducita est,&es o,ut illi periculum caveam,emigrationem constito,is copiam commoditatemque procuro. Non aliter in casu nostro. Vuli Saxo,verbi gratia, illos paucos catholicos, quos babebat, pervcri re. Potens est,& qui vinci non possit viribus enim reliquorum armatur.
Sunt sub ipso Catholici in proximo deficiendi periculo : in id illos
non invexit Caesaris malitia,intncgligentia, quae corrigi possit. Necessaria eii calamitas,& remediiim impossibile est: ariCaesar Saxonis actiones in Saxonia coecere non valet. Suadet igitur pericli tantibus,ut emigrent,&ad loca Catholica vcniat;& ne vi in pediantur, statuit ut egredi libcres aleant, nec detineri a Pi incipe haei circo possint .
142쪽
TErram illud Ecclesilassicaboli pecunias concernit in multum dissicultatis habet. Illud Ernemis hisce verbispioponit Βο- Maccis stica ante Transsctionem Passariensem occupata, imperis 1ει-
non fore illud recuperaturum , sed perditurum togam etiam aut vitam praeterPallium. Quamobrem , cum perdita Ecclesiastica
bona recuperari non possim, rosiquasi, inpereundi periculo;haec clausilaridisnon coopeimuratorii bonorum, quaeiamerant suiuua,invasioni, amiisioni, rex 'i' i impossibile enimestillare cuperari; sed cooperant bonoriain. v enondum senta QMc
est ti&retentioni. CLXIX. Ecelesias
143쪽
vare autholitate, qirae a Deos Ecclesia pelideta Respondeo suspen sionem , non potestatem sed usum tantummodo respicere;&Ecclesiasticos non potuisse directe damnaria Caesare ut hoc iure liten d Ecclesiastica authoritate contra Lutheranos cederetium nec ibisse de facto damnatoc coactos. Directe consuli dico , o lo enim indirectam potentiam Caesaris examinare , quae forte est minor quam asseritur vulgo forte maior Addo psosmet Ecclesiasticos potuisse sic discurrere. Capιma expetimur , fugamur , tau ne in Lutheranos nec in Catholicos exercere Ecclesiasticam iurisdictionem possim. Ere nostra authoritas aut exacebitur ergasiolos Catholicos, ct erga Lutheranos uirit aut tinpedita erit erga utrosque. Ergo , siquidem Ecclesiastica authoritatis usus erga per sona Iutheranas impeditis sit , nec sit possibile remedium poner , tolerem pete vitare non possumus . modo Catholuos reter permitramur. Proia enim Catholicorum curam gerere theranos toiudicandos committere,quam utrosque negligere,ηeutrorumque Ecclesiastia curam hia re.
Gravaminisse timi I Llud est , Catholici ex benu ac reditibus intra territorium Protestan tiumstis, ministιriis ac si Lutherani providereiabentAtiante has Catiariis.Artac. III. . Hoc non est me indice gravamen novum, sed in quintum recidit; cum enim unius Monasterij, Verbi gratia, bona permittuntur Haereticis, consequens est ut eisdem pe, mittatur recipere annuos omnes reditus, quos Catholici, si haberent Monasterium,reciperent. Quamobrem, quae diximus in examine Gravaminis quinti sum
144쪽
ἄrioratast perpetua esse debet. AN. acri Eadem perpetituas confirmata siit ita Comitiis anno MDLUU.MDIIX.MDLXVI. Sed de hac perpetuitate iam egimus in Exatoine primi Gravaminis. num. Iro. Sed ne nihil hic dicere videar. inquiro , Veracum Haereticis iniri possit pax securius perpetua, an temporanea tanustiis sect IV in ipso initio pro perpetua definit,S sic ait , Deperpetua iace pracipue Mim temporaria enim parum deii securitatis habet , neque acquiessent Protestaηtes donec undequaquestabilemfleuiamstu alias obtineant. Ernesto igitur teste, aut pax perpetua concedenda est haereticis aut nunquam requiescendum est. J At cum ipse pacem perpetitam stabiliorem S securiorem temporaria defitanit, decipitur , Mostendit se carere experientia historia P et , quae involvunt breve tempus , accuratius ubicumque servantur; S dissimulantur ad tempus plurima . quae in aeternum non possent. Concordiam , quam tempus praest riptum diximet, sancte tenemus homines , malumusque eam decidere quam aleiici , terminari quam frangi ; quam tamen frangeremus omnino , si rationes urgerent , nec terminus illius insta-
Constitutionibu Imperi, ct aliis Ordinationibvi contrariis Cadeoque νιl maxime Pauli cum Ecclesa tiruatur. Ernestus ait, sque ulla declaratio in contrarium dari , peti , aut acceptari potest.
Semper video verba cruda,dura quae 'cooperationem aut contemptum Religionis insinuem. Nec verbum in toto articulo de Ordinationibus Ecclesiae aut Pontificum, nec dicitur Pacem Religionis aliis Ordinationibus derogare , sed illas huic nihil demere aut derogare debere inter quas phrases magnam urbanitas differentiam reperiet. Clim nulla declaratio contra Pacis Articulos nec petenda nec acceptanda promittitur , nihil mali promittitur; quoniam declaratio m non petere , dc oblatam non acceptare , maium
145쪽
non est maxime cum necessitatis lex maior sit omni civili&pol tificia; quoniam in Canonicis Pontifex , in politicis Reges&Caesares di ensere possunt solent qui tamen in necessitatis legc dispensire non possunt: quia quod impediris dispensari potes ,nc-
Accedit,qubd Declaratio, quae concedatur aut petatur, vel dc finiet hanc Pacem Religionis debere observari vcl debere non observari; si primam,superflua,s inutilis erit; si secundum falsa erit; evidens enim esto,debere observari pacta , quae nihil ontra legem superiorem includunt,&haec , quae expendimus nihiI contra legem divinam & nihil contra humanam validam complectuntur. Hum naenim,siqua daretur, quae iuberet potius totum petire quam partem; potius maius malum permitti quam minus potius utrumque damnum tolerari quam alterum: in Dei legem impingeret, nec se vari posci sine culpa mortali-
saraminis decimLAD hancpacim obsera dam ait Ernestus , casar atinprosectβι-- 16seribitio bare ibinsuis demfallunt. ii.XVI. Sed hoc est rescribere aliis verbis octavum. Quoniam si in Gravamine octavo dicitur Pax perpetua esse , scitur esse quae debeat in perpetuum a succe Iibus servari Vide quae de perpetuitatet dicta sunt mmaia
Grariminis undecimi VErbis male conditis, ne dicam iniuriosis,proponitur; Ernestus enim ait, Cas ct status Catholici, secun m Pacis hum Articulos nonnituus Proi antes, Fam Catho cosa findereiabent, imo se iurare ho reo dunx lego, vel Ferdinandi Liniquitatem,vel Ernesti in heresi vire
146쪽
i tam iniquam legem pronuntiarunt, aut stabis tam eratum pedicusserunt.Sed si ficta sint, vae calumniatori materia enim gravimma est , Viri,gravissiini; calumnia quars'yi erna' 'letineoco; inrisi
me totum Articulum p rlesi,smultas negationes reperio,plurimasperia iusiones . - dummod iii iam actionem pollivam, quae exprimitiis verbis sequentibiis. N Moonainifractici, seu sula Muris tali casi .no tota ipti,imis in Ἀωω.stiam exhibutris aut exhibeat , confidumauxilium Mummium
praestare risideriam alteriparti, aut Statui qui contra hancpacem vim autoppugnationem patitur sontra rim inseremem auifacto oppi nantem, ecce unicam positivam actione na auxitium patrocinium asser e Polumus
'Mν--ο- bona iri,ct sine dolo. Sine i iuste potuimus articulos antecedentespromittere poterimus Middicere observantiam, coercere cuiuscumque'ruci sunsanimositatem, qui pacta ista vio landbludibrio habeatndelitatem publicam, Imperiumque perinovs exponat Consonat mihi Emestus ab Eusebiis sectione VI. Regula III.libiipsi contrarius Massirmans Licere Reipublicaprohibere Catti-Mos, ne intempestire haretiίos aggrediendo, vellacis do siect religionem in maius disierimentanticiant. Hac licentia, quam Ernestus concedit; hac Regula, quam Emestias pronuntiat, usus est Ferdinandus I. usi sunt status Ortinodoxi,cum Pacem Religionis obsco xi iusserunt, xi latoribusnon iam neg runtaurilium,sias tymnasi
147쪽
bio id in tribunali licebit; & in eo casu pro haeretico contra Calliol1- cum ex eius principiis iudicabitur.
uitur Pacem Religionis nihil continere contra Deum&De calogum, nihil contra Ecclesiam & Resigionem Catholicam, quod possitive fiat maneat multas illam, ali permissione complecti, quae sine causa licite non possunt admitti. At si illae caedem mali e missiones iniuria temporum,cccssarve reddantur, maneat decircinari mala illa debere, quae tolli non possunt; adeoque toleranda mi
nora,nec maiora tolerare cogamur.
Clim igitur totus Ernesti liber in istis gravaminibus insita stat,&haec nihil contineant , quod peccatum involvat concludimus Prim , ordinandum I. reliquos Catholicos Si tu , Successoresque suos nulli peccato cooperari oecundo, Ernestum tota sectione IV. huius cooperationis praeiudicio pr. eventum Andabatarum more non contra nos , sed contra umbras, extra arenam S intentum confligere; nec verbum ponere , quod
vel dissicultatem involvat, volveritatem capiat Terti , eumdem tota sectione V obludere , nec argumenta posita iectione II ditatueres semper enim ad cooperationem recurrit , quam abesse , ct ab illo in odium pacis fingi, siquido, ut puto, dc monstravLNOTA. me amnistia, quam cupiunt Proust tu. Illam sectione a. f. .SicErnestus abEusebiis describit. Ananistia, ait, vox Graeca significat legem oblivionis , qualem ThralibuIus, Athenis tulit, eaque Rempublicam pacarit. Reconciliata pace, ait Emilius Probus, cum plurimum in civitate posset , legem tulit.
ne quis ante actarum Rerum accusaretur, neve mulctaretur, eamque illi legem oblivionis vocarunt. Idem commemorat Valerius Maximus libr. . cap. I. cimitatum se in Antonij,
148쪽
&bonorum ereptionem vi nimirlim pars laesa non Itim oblivia scatur iniuIlarum, sed iurium quoque S honorum iniusto bello sibi erepto ruin, eaque invasoribus in perpetuum vel ad tempus cedat S reluaquat Plaec posterior Amnistia inusitatae sit , peracerba Eui
absque eaacquicturi Protestantinoohrides, in Etricii lemineasententia, qui livioni uti asinandat, generotrus procedit, qua raritui ceditius ad bona tempo talia i ' quo ni dioniae I onori postponendae sunt. Sed a quoa o Haeretici, q. i. 'onorum
amnistiam postillaturi impetraturi sunt Tempus docvDIt. Imo iam docuit,ut ex .unnistia edita,&gravaminibus,quaeMonasterno tulerunt Protestantes,iam constat.
Amristiam consulerat Ernestus, illamque aeque ac Pacemi relligensi clain adsininino,nibilose illicitum sanciri et cuius potestasnonia penes Caesa rem Motus perij,ipsisconcedi posse.
Eadem enim est ratio Amnesiae,quae Pacis,cuius proprietas quaedam est vel cstectus,vel via ad eam obtinendam. Et ego Ernesti studium rideo. Non enim tanti bona terrena facto , ut eorumdem causa cum haercticis disserere velim nec scio cur non possit quis illis fundos aut pecunias concedere. ne concedere maIora cogatur.' onenim est eadem Amnistiaevi Pacis Religionis ratio; Anm, stia enim muros, mores Religio concernit.
Controversia deciditur. Resolutio Variis argumcntis frinatur; nostinditurilli ab
actionem nterdictam monstravi. num .cxxvII SECUNDO, Hasea id perinsiones tantum habere iniquitatis, quantum libertatis. Quoniam permissionecessiaria,urapulari non potest;&plerasque titulo necessi/inus excusamus, qui credimus, sub iusto Deo nemini posse interdici,
149쪽
qiiod vitare non potest. TERTIO, Has pelsimilespermissiones hac rerum tempestate nicori sputamin; Iodsi non subsistat hy othesis; ast imiis, Coarem haberest uligationem carendi Imperio mala omnia, rapo sit addi
mus,deccaturiιm si mirus malum permutat, cum tamem utrumque t miniumiasus)valeat eritare An-nc Imperato Luthera nos atterere; nihil
illis concedere ita triumphum agere nil il permittere in melius cogere posse afferendus est Credo meis ocillis, nec curo quidquid dicat Ernestus Iacturas video triumphos despero; Pacem suadeo; mulia Protestanti is necessario concedenda protestor. Pmosne
ce si rιὸ non birta, ct bimn libeia,nec peccaminose cemedentur. Quid 1 non concedantur Casio possibilitatemne. O . quia rotinus minora mala capere in mastra dil/tamur, t cavemus mino a', quoniam in maioribus
minora claudi ev.densis Vide num XXIII.
an-ne Ernsa ab Eusibiis dirima argamenta,quonem bullivi-p-ιηd:ι φ pMem admitteu per Od tiRgumenta, quae silent pro nostra sententia Proponi, congerit Ernestus sui Iudicii sectione II eademque solvere co natis sectione . nos autem claritati studentes, singulare- fetamus, iudicinimus,ac roborabiniusti utrum solvantur ab Erncst . vhdebin s.
Non est ex se ictui tim. Primina ar umentum his solet terminis proponi. Et si nullΣ neces ita te urociatu 1llicitum est Haereticos tolerare,illisque hil ae Relimonis liberJtem permittere , aut promittere, at cum Remublicae satis AveLYReligionis conservatio id exigit quod non est licitum facit necessitas C. et musticitum .extra.de Reg. Imris Vol notari volo ii nouain Nec tamin gorosi significatione utamur, 'ctri nam hanc nulli limitationi subesse , Deus enim nec nec staria inhibet, nec praecipit impossibilia: subsumo. Atqui eo res sunt deductae, ut vel occinittenda iniquae pellimur , Vel alias in eiadem generibu, b
150쪽
cog nazirtoici irc peiora: ergo permisi ominoris mali necessaria est ibitina erit lilicia evitatio aut permisIio maioris. Peccabit igi uir mortaliter Caeser, si non impediat maius aliun quod permittendo minus arcere de impedire eotest. Caeterum sumpto nomine Nece*tatis in hac significatione rigqros , illicitum cile licereticos nulla urgente necessitate permittere tallum cit Suiliceret enim ad eos tolerandos Necellitas Moralis , sufficeret utilitas satis parva , si Becano assentimus. Vtiles enim sunt Reipublicae, qui leviter prosunt , modo ne quidem leve damnum inserant. Et haereticos,iam etsi sint saepe pernitiosi poli mi ita compesci ut eorumdem virtutes morales sitit nobis exemplo. infidelitas non sit scandalo: solere enim ipsos in multis moralibus virtutibus f modestia,humilitate,pietat vigilantia, obedientia Inos superare certumost.
Sed respondet Ernestus,' Esse ex se illicitam pacem, qualem
desiderant protestantes sitis demonstratum est ex cooperatione tum directa, iam itidi redia cum haeresi ex iniuria Crcatoris S iei ael cligionis. Ex violatione ossicii&usurpatione potestatis non competen tis,excCmparatione cum mendacio is denique sense ac exemplo Pontificum. S. S.PP.veterisque Ecclesiae. mergo i nuum est in cillitate divi negare blasthemare,peierare adulterari tam i icitum II cujus Pune essitatis aut peruati obtentu talem pacem constrinare aut extenerre.
Regula iurisin oppositum induet procedit de illis, quae iure positivo aut himaano, non naturalia divino sive secundimi id prohibita sint,ut exeimplum abbathi S cnunii ostendit. Sed hoc non est solvere disti cultatem riuo nia in ranc pacem non cooperari haeresi , sed potius bello hanc cooperationem com
petere oriendo si. Hoc esseCreatori injurisi,5 Ecclesila Romanae cinitiosum num. Suadeo, de Caesaresar dignitatem,olliciums juramentum suum peccaturum, nisi bello finem impori t demonstronum. Et nullo eum modo incompetentem authoritate: P usurpare concludonum. Scio Ernestum dicere se demonstra
visse contrarium; sed dicit. Doctis viris scribimus , quos testor, apud nos non volo videri modestiae limitas ex celsisse, si dicam rationes illas omnes, quas Ernestus demonstrationes nominat esse' floc-