장음표시 사용
151쪽
Leuidquid ex Malilo insuperaιili necessitate facimus
floccidas,3 quae non siissiciant in dubium vertere re lutionem demonstratam a nobis S tot Theologorum conlinitia centum amplius annis in tot Comitiis confirm..tam inde si Erne itiscntentiam probabilem licerem, me incitisurum mortalem culpa.m apud Deum.&ε irrisionem apud homines Dochos putarem , scio- pcrcnim Ernestus pugnat extra arenam, non ingreditur dissicultatem. Et ut hoc appareat evidentius, ultimas lineas suae responsionis relegamus. Regula Iuris,esit,in oppositum induecta, mesit de istis, quae iurepositiro aut humano, non naturali ct irino, sire secundum βρυ- hibisa sunt,ut exemptu abbatio ieiuni omni an in nos dicimus esse evidens, quod Ernesius nec Iuris Regulam intellexerit, nec casum, quem ipte tanto foliorum apparatu fuit conatus resolvere. Tene mus omnem omissionem rei impossibilis, omnem permissionem iret necessariae, quae evitari non possit,sive in nobis, sive in aliis, carere libertate, adeoq; peccati ratione Delirus menticiir,f iratur, lascivit,. occidit,blasphemat,pejerat &tamen in his omnibus peccare non potest ; illum enim excusat necessitas , quoniam talibus4 talibus. apprehensionibus postis physice praedeterminatur , ut operatio, necessaria sit,in impositatis omissio. Ergo in iure naturali di vino , S in his quae iecundumse prohibitauriat, excusat necessitas. Et ne putes in delirio sublatere sophisina ad prudentissimum virum converte oculos. Sit Petrus pientissimus anetillimusque instet momento temporis M.praeceptum credendi nupernaturaliter quid si ab instanti F. usque ad R.Deus neget omnem concursum an ne Petrus sine divina cooperatione credet e minime. An-ne non cre dendo peccabit nullo modo 'uia non datur sine libertate peccatum, nec cum necessitate libertas;&in casti omissio actus fidei su pernaturalis necessaria fuit. Hinc dicimus veram realemvi rigo- iam nessitatem raro in Decalogi materia teperiri,at excusare ab omni culpatam mortaliquam veniali,si reperiatur. Addimusque neces. sitatem rigorosi in haeresin permittendi articulos illos addidittendi impraesentiarum reperiri. .
152쪽
Dein miti permittit. 'umanum regimen derivatura divino,&ipsum debet imitari, ait S. h. a. a. q. IO. art. s. c. Ergo sicut Deus mala permittit ob majus bonum, aut ne sequatur maliis malum,italicite Carfies status Catholici Libertatem fatis
Religionis permittunt, ne vera eligio penitus intereat. Ex duo-.bus enim mali minus eligi debet c. duo mala dist. 13. Haec ratio aliquid compleetitilr,quod alibi proiicite poterit; non enim ide5 Deus perinittendo mala non pecc.it, quia illa ut maius vitet malum aut causet maius bonum permittit sed quia non tenetur impedire. Certum est enim Deum , posse evitare maius malum&causare maius bonum, quin peccata permittat;& certum est Regem,qui posset aliter, quam permittendis peccata,maiora damna impedire, aut maiore utilitatem ob tinere, peccaturum omnino, li in bonum finem non necessariam peccati pomissionem, tolerantiam ordinaret. Sic imitationem regiminis divini missam faciens, caput illud dua mali, dist. N. urgeo, sic argimaentum propono. Ex duobus malis,sii utrumque arceri possit , neutrum est permittendum : si neutrum arceri possit, utrumque licite toleratur modsi alterum vitari tantum possit , matterum debeat necessario perta mitti,ininus est permittendum,naajus vitandum. At nunc ad tales
simus miserias redacti, ut in singillis articulis aut debeamus poe- mittere quae petuntur permittere , ne lura iciora pennit
Videamus mode, qui Ernestus huic secundae rationi concivi satisiaco e. Respondeo,ait, regiminis divini exemplum suffragati permissioni primi secundi generis non tertii, nam cis Deus peccata distimulat ad tempus,&subinde impeditne contra apicntia su eordinem mala, mali intempestive tollantur peccatis tamen nequaquam cooperatur. Neque enim ulli concedit impunitatem perpetuam ut secluso fine maiori boni,neque libertatem peccandi,
153쪽
n' procedat a Deo. Deus igitur cJo eraturesentiam rea-
Aliud es pra- ferre in aliqui- .stri ertra ferre.
legibus tirmat,aut ad peccandum provocat,vel in pestit, neque vitia virtutibus v luat,velao dcin loco habet, nec quidquam cum peccantibus paciscitur, nihil praeterea contra ossicium supremi Domini Moderatoris optimi Maximi committit , cum peccandi Libet tatem naturae rationali quam liberam fecit, relinquit, ad bonum praemiis piovocans, malo Suppliciis absterrens nulla in re potest tem incompctcntem usurpans , qui quaecunque voluit, fecit in coelo S in terra His condistanibus si Caesaro status per tiant Haresn, iram regium: pl int, diphra gubernation exempti recte se defendunt. Ex duobus enim malis minus esigendum csse , cum absque eligentis peccato fieri potest, & praestare aliquid quam omnia perderememos a d bon a mentis vel ambigit vel negat. Si vero minor inali ElecIio erim lueat, ni icooperando peccat , usurpando jus non sii mn,viο- lauiops iuve alit aliter peccando Hucrtim mundi cum trimento anima non quaeratur,2perdam in omnia, ut seruemus Dei gratiam. Ita faciendum essenili credimus Christiani non sumus di cum aliter facimus,. Christiane non vivimus. Sed laoc non est spondere; sed repetere, quae saepius negavi-miis, quaecsse fusa ottendimus, quae fle vera non probat. Sed sub suino. Atqui omnes has conditioncs servat Caesar cum haercsin permittit, quoniam nec cooperatur peccatis , nec usurpat alienum ius, nec violat iuramentum , nec in ossicii obligationem impingit, nec peccando vult lucrari mundum, sed potius paratus omnia perdere quam aliquid contra Dei gloriam facere,aliqua perdit, cum quibus gloria Dei servari non potest. Ergo acceptand i pacem belle facit Ergo nisi ita faciendum credimus, Christiani non sumus: Et si aliter uademus aut facimus, Christianei InviviiDus.. Sane rationem illam. Ob quam lauclii et Deus culpas permittit non attigit certum est nim multis hominibiis concessisse Deum impimitatem totius vitae,&solum univisse post mortem nec apparet,cur non possiti ex unam culpam in punitam linquere dc si ab scdulae potentiae stctur,cur non posti concederoneTitius vadat admistinum etiamsi moriatur in peccato mortali. In multis rebus videmusnaalos bonis praelatos,nec tamen vitia a Deoici serri virtutibus dicimus, quoniam tametsi Iulius Caesar villis victoriis clarus, thetauris praepotens, ad imperium evel tus,videatur foelicior D. Pau
154쪽
1 1 1 DEMONSTRATA.lo,sepius caeso,tertio navifrago,in carceri biis variis detento, a satanae spiritu vexato non ideo statim est dicendus seelicior, cum consciet tiar quies vix potest. Nihil addo protestor tamen meloe ultimo parr. agrapho ita loqui,ut negare non velim etiam inter summas divitias fuisse salicies potuit belle viros cinctos &pios,qui victui ami- istu contenti nihil absonum sibi, nihil sit perfluum suis indulserint; sed omnia, quibus non indigebant, pauperibus Christi crogarint; At quia non teneor dicere quaesiispicor, sed quae vidi aut audivi sunto scripta lux scripta.
Aneat igitur ab Augustissimo Imperatore primo loco debereiicri Animas, Ficlem, o Religionem secundo ficerdotum N spiritualium Ministrorum cubnalem Laesentiam tertio bona Ecclesiastica. Debere, si possibile sit,universa defendi. Sin minus;
considerandum oceani procellosi impetain, naufragantium periculam in proiiciendas mcrces, ut Animaeibcurae reddantur. .esolvo peccaturum mortaliter imperatorum , si faciat aliter ; mortaliter peccaturos Ministros , si aliter consulant ' Sane non posse universa defendi experientia testatvi anno DCXXX. debuisse potius pacem fuisse conclusim , omnium sententia ist iesset mirum si inre,quae ab experientia pendet, omnes Germani errarent. Qu9 serius tinis bello imponatur, sequior erit Transactionis conditio adeoque iudico , Caesarem debere dare pacem Imperio: Se ut Catholicos sim longo bello attritos, Mileterodoxorum moribus scandalizatos, in Fide,l cligiones Pace in 'nuteneat, posse manumittergomnia illa temporalia bona qui iudicentu necessaria. Consulto, quaeiudicentu nec fria dico uota enim quae non sint neces.saria cedi post unt; S forte bello inter Hisbanos Sc Hollandos composito,Rex Catholicus tutusest fortior, de Christianissimus debilior,&Haeretici, quos illa protegit, paucioribus rebus contenti. Id ipsum omnino considerandum est,&ii ixta hos terminos ita mens i-randa liberalitas, ut prodigalitas dici non possit. Sic entio, soli' iudicio hominum,qui nihil a bella lucremur, pre e libros etiam riderivio pus Derinta via: absit enim,ut otitiam , quam prater Theologicam anno am
Dedi Viennae tertio Iadus Febr. 4. D XLVII. Quo-
155쪽
Quom idam Principui n& Consiliariorurn fasta qtiae iustus judex Deus olim in Iudicium coram omnibus addiacet,cui ea reservata tur videri possit, securior tamen tutiorque contraria sententia semper est adhibita vereCatholicis Principib., tam secularib. quamEcclesi sticis Religionis Catholicae conscientiaeque sitae studiosis. Prob. I. Liprincipibus secularibus. Carolus V. etsi Iliberalior inconcededishu- .iusmodi fuerit induetius laxioribus consiliis non neminis,agnovit e rorem suum tamen scrius, corrigereque conatus est, ut in comitiis Augustanis Anni.1s 8. Isso. anno I s . instructione Ottonis Cardinalis, videatur compositio pacisDilii ganorum p. F.qas.ant n. o. atque ob eam laxitatem forte non minerito putatus est
experiti adversa inbellis S retro sublapsa referri omnia , ut imperio regnoque post se abdicarit. Ferdinandus i. ReservatiEcclesiastici abolitionem Ouoad bona Ecclesiastica semper horruit tanquam nefas,inquod utiphe loquitur, nec possit nec velit consentire. Legatur responsum ipsius datum die 27.Februari Anno aues . in comitiis Ratisponensibus 9 iso glii bnoch dii Salom u.Item& praecipue incomitiis Angust. Anno. I 19.
rationes a stertImperator,cur reservatum Ecclesiasticum retinendum,
Nimirud quod conforme sit omnibus legibus Canonicis, civilibus, ipsisque Caesirit constitutionibus r. quod nefas sit quippiam decemi aere aut immurare , fundator u pia voluntati deroget aut rcpugnet, . Quod protestantium petitu contra reservatum, oppugnet veluti substantia religionisCatholic . Ideoq; aChristiano C holico Imperatore nec polle nec debere urist 5cedi,nisi fidesua in qua natus,S Aa maiorib. antecessorii, tradita, inicii coelesti benedictione accepit perfide abnegare velit. .Quod tale Id concedendoageret cotra officium suu S sancte iuratam promissione Electoribus Imperii c. Videatur comp.pacisDiling. cap. 7.q.J3.n. 37.deFerdinando .nilopus est comemorare. Etsi vero quibusdam videatur in Pragens pace longius abductus a nonnullis, quos istius pudeat nunc de quo malim alios iudicare in perpetuum tamen nihil permisit. In principibus Ecclesiasticis idem probatur exemplo Ottonis TriicccsiCardinalis Augustani, qui publice scripto protestatus est vitam se potius daturum, qua consensurum in pacem Religionis,contra muneris&juramenti sui obligationem,Vid. Con .pacis iling.
156쪽
sq.26.n. 3.dccp.II.Φ78. Addi post intSS. PP. Antiqui&Episcopis. Basilius.Ciuysost.&praesertam S. Ambrotatis,qm ad pacem cum Haz reticis Arrianis conciliandam ipsi etiam Imperatori ne vel unicam Ecclesiam date voluit sanguinem potius daturum, lacta dignissima epistola ius hac de re ad Marcellinam Sororem. Respondeo valde esse mirum,hominem Theologum,d tantuquiab Electbribus consuli debuit,dicere Securio tamentatio I con-Daria sententia emper est bibit . fan-non haec uni caperiodus omnia destiuit, qua hucusq; objecta si argumentatoris sententia securior&tutiori si, nostia eodem teste secura est,tura est & cum non sit lex humana aut divina, cuius Imperator relinquere viam tutam, securam S ingredi securiorem tutioremq; teneatur, iam admittit suam posse a Caesarciententiam reiici, nostratu admitti Probabilitatis commimi doctrinae constemus;&inveniemus sufficere Caesari habere conscientiam securam tutamque,su accre ita procedere ut iurare possit se non
peccare, sed potius apud Deum mereri sufficere probabilitatem. nec probabilibritatem requi ri. Addo tamen viam illlam, i ipse iecuriorems tutiorem appellat, posita necessitatevi periculo Imperii esse aperte falsim&improbabitem, de non aliter posse labsistere, quam si ponatiu Caesare nulla vi aut
necessitate compulsum velle ex mera malitia aut ignavia exipoliare Catholicosi Iutheranos investiret in impraeseintiarum non accidit Subvenit ad exempla,&tametsi rationib agendum esset illusubsequor Carolum V sub initium liberaliore aut profusiorem asserit, sub finem vero multo moderatiorem. At multi negantCarolum sub initiuliberaliore esse, inter alios apud Dominicii Arumam deiure publico, volumine I. Discuriis X. ViigiliusPingit rerus sub initiums multas Conclusiones. Sed esto fuerit parcior,quo senior,adquid obsecro haec moderatio profitit Audiatiir Fordinandus I. quem adleg is enim in Diplomate quod Pax Relgions inscribitur ait.
157쪽
Nos Ferdinandus c. trandoquidem in omnibα intra trigili ad amplius ab hinc amios,cuebratis moeri Comitidis, O qui rudama ij particularibiu Conventibus , de communi duratura ct constanti Pace inter
sacri In vij ratus,propter Religionis dis it statiunda , vari iractatum
acduiberasumsit; ct aliquotiis iniura constitutaci quae tumen ad viis
co serrationem nunquam osse erunt sed , ij nihil obstantibus , Impe, jordi insequentibin interse discor jsci atque Odentia permanserunt:
unde non exigua detrimenta provenerunt : Nisi autem durantibus Religionudi psis lina tractatio Pacis, in causistam Religionis, quam profinis adicia ι- tibia instituatur , . omnlinodi' articulua is ita componatur, ut utraque
par Religio in Uea nominandarum , sire posset, quid ad extremum una pari ab althra sibi polliceri debeat ni Vesatin, neque subditi sinum
firma,ceratquesecuritate1fuipessent,sed continuo de imminente pericula dubiν Iurere debint. Ad has limabiles inartitudines ostendas,acflatuu, ubdito rum animos ad qui tem mutuamque sim revocarido , Germanamque ditationem, dilectam nostrai Patriam ab extrema dist pati eis intentui indicandam Nos cum Electorum COUiliarse,praesentibus Principibus, ac libus ab entium Nunt' ct Legatis, atque ipsi vicisim Nobiscum convenimia ct transeg.min. Vide igitur , Primo An- non sit Caiolo V. intutarius argumentator,cum illum sub initium filiis liberaliorem, quam deberet conqucritur anno enim MDXXX. Augustae ex consensu Principum ci statuum Imperii errores Consessionis condemnavita
158쪽
vit,iussitque veteris Ecclesiae dogmata ceremonias retineri. Se quuitum fuit Scmal caldicum bellum,& non quidem ob Caroli procligalitatem, sed omnino propter parcitatem. Vide etiam Secundὸ, An ex hypothesii,quod i ab illitium fuerit Carolus liberalior, parcior sub finem, &veniat erroris arguendus, erraverit potius cum prius liberalior fuit,an postea cum parcior Sc cautior λ Nam Ferdinandus eius fratcr,S 4nCaesarea dignitate successor,in paragrapho Diplomatis praescripto clarissimis verbis conqueritur non uisie Lutheranis satisfactum,&post triginta aut plures annos tandem aliquando debere. Quamobrem si triginta annorum errores correxit Ferdi. nandia liberalitas, nou dcbet dici Carolus prodigalitate,sed potius parcitate peccasse. Namsicut non debuisse aut debere dari Hete- rodoxis plura , quam necessitas S temporum iniuria postulci, constanter assero sic eisdem etiam tantum cedendum reor, quantum sit opus ut Catholicismus in Germania turusvi securias permaneat. Et firma in Deum sipes,dicentis,Nihil mihi conscivisum. Et *ο- stas mihi corona iustitis,prv nderem CasarisDelicitam
Zie ania non eressenda. Dimae gubernationis exemplum, Christus Zizaniorum para- bola confirmat Matth. Is. prohibens, ne eradicentur cum periculo tritici; mandans,ut sinatur crescere usq; ad messem. Christo igitur morem gerunt, qui cum periculo tritici nolunt eradicare haereticos,sed inita pace sinunt illos crescere usque ad messem a Deo deGetam. Hoc argumentum non involvit meram congrmentiam, sed rationem fortillimam , si ad formam Dialecticam reducatur. Arguo sic , si velimus pugnando impares eradicare haereseos zizania, non jam eradicabimus Zizania, triticum, sed solum tritiacum,&sola aut fere remansura Zizania sunt. Hoc est. Si velimus occasionem contemnere,nec hos articulos, quos Haeretici proponunt admittere,futurum est,ut illi crescantis novis victoriis triumphantemInfidelitatem in Catholicas alias civitates inducant, nos cogamur tandem peiores conditiones admittere: nam si vires illorum crest ant& diminuantur nostrae, non erunt olim articulis istis contenti.Er o si necessatium est,aut hodie has conditiones admittere, O S aut
159쪽
Quod dii Nos Ferdilianditi c. urandoquidem in omnibu intra trigi uact amplius ab hinc annos, debratu moeri Comvijs, ct quibiadam Hipparticularibus Conpentibi , de commu ri duratura ct constanti pace inter seri Impn Staim,propter Religionis dis it m t. enda , varietractatum ac diliberusum it i aliquotus indiuia constituta quae tamen ad Paciscoserrationem nunquam osse erant si nihil obstantibus , In eis, Ordiues insequentibin interbe disicor j atque dissientia permanserunt:
unde non exigua detrimentaprovenerunt : Nisi autem durantibus Religionudi dij plena tractatio Pacis, in causis tamReligionis, quam profanis ac civilibus instituatur omnimodi' articulus iste lacomponatur, ut utraque
pars Religionum postea nominandarum , sire posit, quid ad extremum uua pati ab ult.ra sibi polliceri debeat neque flatu , neque subditi ipso1um
firma,ceratquesecuritates uipossint,sed continuo de immmenrepericulo ubi, harere debint. Ad has a stimabiles incertitudines tollendas,ac tusi, Gubduο-rum animos ad qsuetem, mutuassique L moerocandos Germanamque Nationem dilectam nostram Patriam ab extrema distipati eis inte=itui indic.mdam: Nos cum Vectorum Consiliari,s,praesentibus Principibus, at alibus ab evirum sint sct Legatis, atque ipsi vicistim Nobiscum convenimio transeg. . Vide igitur , Privi An- non sit Carolo V militarius argvinentator,cum illum sub initium fuisse liberaliorem, quam deberet con lucritur anno nun MD XXX. Augusta ex consensu Principiunt statuum Impcrii errores Consessionis condemnavita
160쪽
vit,iussitqtie veteris Ecclesiae dogmatas eremonias retineri. Se quuitum filii Scmal caldicum bellum,&non quidem ob Caroli prodigalitatem, sed omnino propter parcitatem. Vide etiam Secundὸ, Ani hypothcli,liod lub initium fuerit Carolus liberalior, parcior sub finem, &venim erroris arguendus, erraverit potius clim prius liberalior fuit,an postea cum parcior&cautior mam Ferdinandus eius fratcr,S 4n esare dignitate successor,in paragrapho Diplomatis praescripto latissimis verbis conquetitur non uisie Lumeranis satisfactum,S post triginta aut phires annos tandem aliquando debere. Quamobrem striginta annoruni errores correxit Ferdi.
Dandia liberalitas, nou dcbet dici Carolus Prodigalitate,sed potius parcitate peccasse. Nam sicut non debuisse aut debere dari Hete- rodoxis plura , quam necessitas & temporum iniuria postulci,c stanter assero sic eisdem etiam tantum cedendum reor, quantum sit opus ut Catholicismus in Germania tutusvi securus permaneat. Et firma in Deum spes dicentis, Nisil mihi conscitulum. Et Reposita est mihi corona iustitia,praepGnderent Caesarissae uitari.
Zivitnia non eressenda. quinae gubernationis exemplum, Christus giganiorum para- bola confirmat Matth.I3.prohibens, ne eradicentur cum periculo tritici; mandans,ut sinatur crescere usq; ad messem. Christo igitur morem gerunt, qui cum periculo tritici nolunt eradicare haeretico sed inita pace sinunt illos crescere usque ad messem a Deo deaetain. Hoc argumentum non involvit meram congruentiam, sed rationem fortissimam , si ad formam Dialecticam reducatur Arguo sic , si velimus pugnando impares eradicare haereseos Zizania, non jam eradicabimus zizania, triticum, sed solum triticum,&sola aut fere remansura Zizania sant. Hoc est. Si velimus occasionem contemnere,nec hos articulos, quos Haeretici proponunt admittere,futurum est,ut illi crescantis novis victoriis triumphantemInfidelitatem in Catholicas alias civitates inducant, nos cogamur tandem potores conditiones admittere: nam si vires illorum crescant& diminuantur nostrae, non erunt olim articulis istis contenti.Ergo si necessatium est,aut hodie has conditiones admittere, aut