장음표시 사용
181쪽
Tystnnus Si haereticus erat Theodoricus , Ioannes pius catholicus , S qui potetat ei in aliis malenis rci, displicereri ob alias causis crudelibus laqueis vinciri, iniqua sententia damnati. Sed rur Iomnes Papa Legatiis esse voluit Regis Arriani Theodorici,a .Haereticorum no ini ne clementiamCaesaream implorare Suscepit Ioannes, ait Erncitus , iussu Reguli ratisiem pro arrinis nota singula verba eodem animo, qua Matir MachAmam 2 Machab.c. I. υμ tiοιhιο Rue'adente .utpua ηda renitori, qui soliurarnsianafratrum supererat seret in salutem,pι Ironiamsi obseeιuturam promisit idque morara-νissimi ad Constantiam monitis, re ipsa demonstravit Ioannes igiriu Pro curatc,ritimi ominaisi inem sitscepit ab Arrianis, ut cos cautius deciperet, contra illos Caesarem caec itaret. Sic citis at thbrita tiri tuetur nos crethaoloisus i ut neget quae salva pictareti honestate fieri potuerunt, illa quae a vili homine non potuissent,sancto, liticero Papae imponit. SECUN DO. ad S. Athanasium convertit oculosi & ait, cum Constantio viribtis imparem sapienter dixisse se Arrianis templum Alcxandriae concestu uni, cum praesertim inde maius bonum Ipera-a et, si vici Isim pro Carholicistem pluin Antiochiae obtinhiat, quod advertentes Hriani , permissionem templi Alexandrini libenter remiserunt. meque , si Haercetici ex aliqua Vrbαpenitus expelli nequeant, nihilque praeterea in praeiudicium Religionis illis tribuatur, illic iriura erit, aliquoi templum exercitio haeretis assisnare; ubi minori cum Catholicorum periculo & exacerbatione tua, quam in privatis aedibus conveniant Locru enim alae extrinsecesi adpeccatum habet; ideoque licere Meretrici aut Vsuraria domum iocare , cum aliis icia et San
watim casu, quando Haretici multa loca munita occuparunt, in quibus se ex quibuιν nullas corrumpunt a m seri incita exercitium Religionis Catholica, saliqua ipsis picissili tacum relinquatur. Quod non magis illicitnm est, quam cum urgente necessitate templa ita propugnaculari vel alios'
182쪽
necessitate templum Arrianis in ipsa Alexandria concessisse adeo que infeIunt,tolerare haereticos.&cis templa concedere , e sem-lum non esse lias enim,cum non sint facienda mala, ut eveniant bo-m,non potuissetisse dando Arrianis unum Alexandriae templum,C-diolus Antiochiaeresidentibus temptim liberiuri erae sponis exercituum obtinere mimaconcediaminiuntamen multisatos, onerat,ac si distingueret vel limitaret. TERTIO destendit ad Concilium Basileense,istribus verbis, se iugulat,&nostram opinionem defendit Exemplum Concilii aitωut mnil dicamus de eius authoritate,plus non probat, etiam simplicem toleranti ad breve tempus: neque anim exercitium suae sectae
Hustissile Marii -- tumnegari potuit.Subsim At nunc nullo queunt modo impediti quae I. 'meiani postulant, ,em baiabunt eu eoncedantur euneuntur: Ergo ne peiora se
ceciant,permitti debent, quae vitari non possunt. Sed neque temporis brevitas excnsationi est quae enim ex se mala sunt, ne brevi quidem liceattempore; ει quae bonain malastia duratione non tran Eunt. Videntvm2 o.
ARTolevero sipereisocausa resibiiquea via exempla gratis produci; quoniam illi quili,
talem A cligionis pcimiserunt,uel Christiani non erant, uinilia MApostata; vel Hierctici, ut Constantius; veInecessitate, aut incautis Consiliis impulsi eam aliquamdiu concesserunt,ut IovinianUS,Gra . tianus,Theodosius,Ho rius. E quibus Gratianus S Theodosius - , , D ' --cessivate cessante,leu facti, attentes,se
itamnestulit tamen,qui perpetuam cum i aereiacispacem. ratione,quahodie desiderant Protcstantes,pepigerit Imperatore aut Principem Catholicum ante Tradiatiam Passaviensem, & Pacem Religionis nullum posse commemorari .Hanc pacem fuisse mal e emplo S scandalo aliis multis Principibus , qua hoc decreto delusi in
Alsitanno. si necessitate eompulsi is, λα- Theodosius Honorius, Valentinianus, potiterunt tolerare Haere ricos; potuiteroculdubio e tolerare Ciaxilus RSFerdinandusa.
183쪽
LICIT DEMONSTRATA. intinno DLV. poterit nunc Ferdinandus III. sit pari necessitate co- gatur. Nec mutat rerum faecies temporis minor aut maior longitudo, caenim quae biennio licite pernutriuntur, si cauta aut necessitas decennio perseveret , poterunt decennio permitti imo in perpe tuum,si perpetua sit concedendi necessitas. UULNIO nec Fcrdinando I ignoscit, tametsi ii num. Io I. stendinuis,maluerita Theologis, Ecclesiasticis in Comitiis Augu-dianis dirigi,ait enim. Ferdinandia.& Catholicoriim statuum in sancienda Pace Religionis consilium comprobare , prohibρη Lach Imae, quas teste Cardinale Hostio, idem Ferrinandus, cum ei siubscribm fudit: Argumenta itidem ex certissimus Scripturarum ac Theologiae principiis, SS. Patriam, eterum Catholicorum , summorum praecipue Pontificum authoritate stabilites, nemine vero hucusoue convulsa.J Sed sunt verba, non enim argumenta vidimus, qua suutione indigerent; Repetit cadem Ernestus centien& singula hic sua ruunt. Et quidem inter lachrymasicrdinandum Paci subscriptiise non mi-cor; nam inter lachrymas subditos gravibus poenis aliquando punimus,&tamen ,non quod mala facimus lugemus, sed quod talia sint lationina momenta , quae nos cogant similia tolerare vel fa
SEx ro non patitur Ernestus,ut Patres societatis Pacem Religionis approbasth dicantur, aitque Nuntium Apostolicum a Patribus societatis Iesu nersuasum Anno is 66 confirmationi Pacis Religionis non contradixisse , vanum cssὸ Protestationis en coram Notario&Testibus factae exemptuniatithenticum se. Rat. allegatum,in Archivio Episcopatus Augustant cxtat. At subiungit eos. dem Patres forte id effecisses, ne publice protestatio ficrct cum perturbatione racandalo id enim verba Nuntii supra allata innuunt. Et co cludit, Patres, si plus suasere , sola temporum necessitate sibi proposita, Pacis autem qualitate non explicita, nec intelleci a,falli, o tuille. Et ad Canishun, beatae memoriae virum veniens, ne at illa huic Paci patrocinatum; cum enim is Cardinali otioni Episcopo Aua 'stano vnice carus,&Magistri spiritualis loco fiterit,utiq;&persuasisset, ne Protestationi An.13 3.tam constanter insisteret,&toties tum alii tum in illis ipsis Comitiis Anno II16.eandem aut ipse repet v ret.
posuiat, ut illa negati auferatur.
184쪽
CCXXII. as I S. R. IMPERII PAX
ret,aut pei suos Legatos repeti mandaret. Sed quis non videat has esse meras coniecturas,&quae ncqueant sitisfacere dissicultati ξNuntium Apostolicum anno 166 protestatumiuisse, audio de gaudeo id meo illustrissimo Chisio, agenti monasteriis adeo; qui me iudice non debet impedire pacem, sed protestationem interponere, ob rationem positam num. 18.Si quis Nuntio Apostolico, ut pacem impediret aut retardaret suasit, aut non amabat Religionen Catholicam, aut necessitates publicas ignorabat.Si quis illi proicit tionem dissua st,erravit imo etiam ille, qui persuasit, ne publice protestaretur: cum enim Christus non sit Princeps tenebrarum, sed lucis, ita in Comitiis debemus procedere, ut haeretici nostram sinceritatem&candorem videtes,glorificentPatrem nostrum,qui in coelis, au-do Gardinalem Truchsessium, qui generos meis candidissime processit.& siquidem Caniiij discipulus spiritualis fuit, huic venerabilis atridebemus,qudd ne verbum quidem in tot ille Protestationibus posuerit de bonis Ecclesiasticis; sciebat enim vir prudens haer ticos meras divitias quaerere quibus semel concessisomnem essent nobis indulturilibertatem dc munitatem. SENTIMO, Ernestus Pacem Pragensem postas ob oculos accuratius considerat,&ait: Pax Pragensis , quatenus certis annis definitur,improbanda non est. Quatenus autem Pacem paeligionis, praecipue vero Regulam alti scit meriam perii confirmat, Haercti cis quosdam Episcopatus, seu bona Ecclesiastica a tholicis recuperata,restitui aliasque conditiones haeresi cooperantes, lusurpationem potestatis non competentis continet , nostro suffragio ab
solvi non potest ob quas easdem causas nec de Amnistia supercon clusa mitius nobis sentire fas est,utpote in qua Pax Religionisi Pragensis quoque stabilitur aliaque statuuntur, quae Uteri Christianae Theorimae repugnare, neque ipse potestatis Imperialis demonitrantiam est: Theologi consultores quicunque nerint, veniam dabunt, si 1llorum opinationes S.IP. Veterum Catholicorum monti cum maxime authoritati ,receptisque Theologiae principijs postpo-irantur. Etsi credimus non paucos , praesertim exteros aliterp nuntiaturos,si Pacis Religionis&Conditioni tum illi, tum nupe- die Amnistae insertarum , plenam solidamque notiti m haberent. Certe agi solum de Sex scilicet mittenbergiae Monasteriis, ut aliqui
185쪽
lactant,est glaucoma,quod suis alienisque oculis obiicum qui vo rum nec ipli videre,nec ab aliis videri volunt.JSic ille. Et ego Pragensem illam pacem nec impugnare, nec defendere volo, sed de illa in exemplum polita circulum committendoqkinquam, Pax Religionisin Pragetatis sunt similcs illam magni iii approbarunt ergo haec nihil completitur, quod permitti non debeat. Celsic Sunt similes; hanc cile pie & sancte conclusam videmus ergo summa sit iniuria Theologis, qui Pragensem compositionem
aonsuluerunt cuni eosdem contilio, Pacem authoritate haeresi cooperui noster Ernesti sanimosepronuntiatri.
FATEOR, Amnistiam elle instar potionis amarae, qua Religio& Ecclesii re penitus interea corpus mysticum, conservari debeat; certum est enim feliciorem fore Germaniam, si omnes essemus Catholici,& haeretici aut nulli essent, autnulla authoritate praediti. At
id ipsum quod verissimum est, Ernesto displicet, nec si di persiaaderi vult, hanc leu similitudinem , seu parabolam esse Evangelicam S S. Patres, Do fiores Veteres , Summosque imprimis Pontifices,quos Raeligionis, Ecclosiaeque Vulneribus curandis Deus semperadhibuit,
credit,ut ait, esse medicosta peritos nihil causaesit,cur aliis credatur esse pharmacum,quod illa dicuntcsse Venenum. Non eniminuidissent Sancti Viri& Summi Pontifices sanitatem Provi is haeresi infectis, si elusinodi pacem uidicassent cum salute pacistentium posse consistere. J Sed cum Historiae sint ad Theola resimam examinandae, quam Pacem Theol. gia ineundam sub mortali peccato asserit, iron possunt Historice damnare. Uoniam veteres illi Principes, quorum Histo elegi possent , vel fecerunt idem quod Carolusvi Ferdinandus; vel non ii denu non debenL contra nos pientissimos Carta es protrinit. Sinon,vel fueruntalia tempora vel erravunt. Ne no enim nostri avrprisci aevi Doctor citari poterit , qui admittat hanc propositionem, mando bellum spm inissim Ecilem ,Iviphris,etsi ab Hareticu proponanti, Patu artu uti, qui Legi Deo ηοiassonensi admittimn possu/ἰt sed istaeiunum militandum. Et quidem si de alio casu Ernestus agit, extra rem agit; quoniam hypothesis nostra, quam nos demonstramus,&ille ne leviter quidem 1 pugnat,ista est. Clairuamus, S surdus videtur Ernestus Assero , ait,asi quam
186쪽
si scies, cur in re tam gravi ipsis potius credere de Gnius , quam Sanctus tribus , u remusrue a Deo on inutis et onum ierans . conser; a dieque antistitibus. An quia aliter Resigi conservara'. tu. 8 Atqtii iuxta cinnam Christi praestat totius mundi lubrum neglister , quam . sinitum
quid admittendo,anima detrimentum inini rere. Sed qui.icati laia 4 Pal.
nem idoneam petit, illam breviter damus. Sic dicimus S petimus audiri ab Ernesto. POportet percundi periclita evitare, de peccabit mortaliterPrinceps si possit nolit Populo suo conscientiae vitae
pericula instantia cavere; at modo Imperator potest , ergo teRetur. Minor probatur.Quoniam impotetia est duplex physica de moralia; dicimur enim physice non posse, qtiae excedunt naturales virci S non posse moraliter,quae laederent nostram conscientiai At Cae H Arti
ccitos Pacis propositae poterit acceptat physic e i quis enim de liysi-aea potentia dubitet 3 potest na oralitei; quia nihil continent, quod sit contraDecalogum .Potentiam ergo ille&physicam Minorale habet. Pacis Religionis di Decalogi dissonantiam loquitur loquitur Emnestus, nos non percipimus; imo stante necessuateri iniuria temporum consonantiam monstramus.J TANDEM ad consilium Roboamys. Reg. La.devenien calumniam esse ait, non exemplum. Iuvenes enimvi collaetanei consilium Roboamo dedere, cui obsecutus se, totum fere Regnum perdidit, mi Religioni sed tulta insubditos sereritatis causa. Considii de non sancienda Pace cum Haereticis,quale ipsi extorquere volunt,autores sunt, Chri,stus Magni Consilii Angelus,S. Paul is, S Ambrosius, . Chrysostomus,uia i verse Africa Episcopi Catholici, S. Ioannes Papa L&Martyr, Pauliis III. Paulus IV. Pius V. Urbanus VIII. Quorum Authoritatena iuvenilis consilii stultitia infamare nefas iudicamus. Sufi agantur ad- haec nobis ab antiquo pijissimi imperatores,vi semel atq; iterum uni versi Catholici Imperii Status denique Catholici Status Hungariae omnesque Theologiae veteris, solidaeque sectatorcs J Iucusiqui Erne sim. At Ego consto &obice laoni non sacri satis dico.Non assciit Ar gumentator Caesarem esse Roboamum, Ernestum&suos est Roboami. iuvenes,causam esse eamdem iumero; sed esse similes: Et simili on debere in omnibus esse similiaci quae enim in omnibus sunt similia iasi iam fiant similia, sed idem. Similitudo autem consistit in hoc; quod1icut datum Roboamo, sic quod datur ab Ernesto Caesia-ij,sit iuuenile costium,nulla probabili ratione subnexum, nulla provide
187쪽
.identia fundatum Ἀνὰ seu Roboain consilium illud obsequutus eoiam fere ditionem perdidit, sic etiam Caesar quiaEmclli consilium
obscquitur, singulis diebus novas iacturas patinir,ut timcnditi alit, ne tandem omnia perdat, nisii mutet dictamen,&pacem, quam morari r,
concludat: quiasi ut Roboam non religionis, sed stultae in si, bditos leverit itas causa,sic tiam Caesar, non religionis religi I nini acciditur, ut, cito finis imponatur implorat ieiunivirae credulitatis causa
consiliis diarici ir,qii is non deberet.
Pol Iol illim si agendum, quale Ernestus desiderat, pacem non iri adna: sium quali in Protestanti sproponunt,etiam in casse quo debeat perire in Germania Religio, si aliter proccdatur, docet expresso Ernestus, qtricit, 'Pu Dcti, id bperibit in Deo a Ge/nia austra Regnumserum riuentisci istucti m ἄω. .C: . Urbanus, III. etiam docuit.qui Bcllunas ollandicum essὸ politi um nec cligionem c. incernere. Hii anis imputandum, di xit . de nardio Bclg:e, Capucinori Provinciali, inco amico;&multa alia aliis, quae subsistere nequcunt. Quid scio 3 At teneo a Christo,magni cocilis Angelo,a .Paulo, S. Ambrosio,S. Ioanne Papa, aut ab aliquoiro fancto&probo doctum dictumq; nunquam fuisse, melius esse ut Ecclesia pereat in Germania, transferam ad gentes facturas fluctum, quam quod nos ineamus cum haereticis pacem, quae contra legem Dei nihil imbibat,ut vel sic possimus mores nostros convertere gero poenitentiam, in Sticorii iam implorare. ET DE Ulce rut omniaErnestus dirima Consiliarios excusat, quos reos agebat argumentum. Iniuria est,inquit, in talices succe sus praesertim abannoMDC.XXX.hisTheologis adscribere,quiano magis illorun rei sunr,q iam Christus furtorum,proditionis&sus dii Iudae quia ad Consilia Evangelica S Apostolatum illum vocavit. id Iuris Religiosatholica habeat in Imperio quod officiumGa:- satis sit in eo iure asscrendo tuendoque libere solide exposueriint. Non hinc fluxerunt infausti sicccssus,sed exVictoriarum abusit divi nim Luxu, perfidia partim desidia vel imperitia, pulcherrimarum
occasionu neglectia commeatuu rerutras necessariarum nulla pro-Visione,quae res plures Exercitus confiumpserunt, quam hostis cedere
potuisset;licentia item militari neclecta,nec audita,perquam iustissimum bellum in Latrocinium publicum degeneravit,aliis deniq; causis,qua non perinde explicare quam cogitare fas est.J sic ipse. At
188쪽
CCXXVIII sibi Ursondet Ernesim.
At hic Ego paululum immorabor. Nam Sect.I. Mi 6. ut probezPacem Pragensem fbisse illicitam, &amnis iam Mitisbonensem in iustam obiicit nobis mari Mirogradum, Francistum-Albertum Saxonem Franciscum Mesloanum, Leopoldum Vilhelmum Ar chiilucem aliosque Duces, sin ipsas Catholicos exercitus caesos, ut nunt. EIS. notavi, Nostris nullacidem obiiciunt,ut ostendant iniuste pacem anno 163o reiectam; Miam ipse nos docet,quo debea-nuis modo rationibus suissatisfacere. Dicimus ergo Saxonem, Lusitanum, Austriacum, Sc alios Mnerosissimos milites fuisse sub iusto DCo, exeIciliat Domino, caessis, non ob Pacem Pragensem H-mrustiam Ratisbonensem,quas iustas esse.& necessarias fuisse ass)ri-ietuis sed ob causas, quas Ernestus enumerat, quae nimis verae sunt,iu ut video doleoque ancapaces remedii De IMais. Sed quoniam multi hinc argumenta deducunt, ut pacem fieri post pronuntient: S post ipsos, nos num xi ij.S xvr.& alij placuit Ernesto deliis ipsis specialiter agere, qualiter tolerari possint aut non postitu dococ. Tenet igitur Iudaeos ideo tolerari ab Ecclevia, tu asellim animsici nostrae bihinus ab illis,luet de hostibia ct insigura erritissitas
m rvrastutant,quod credinu , ut docet S.Th. 2.q. Io .a. II. ccedit cos inline mundi credit os , ut vaticinatur Oleas c. 3. S cxillo tr dit S. Auguihi. IS. de civ. c. 28. ideoque hanc etiam ob causam redietolarari, cuira in magnam Christi aliae Religionis gloriam illud sit re dundaturui sed ne a Latio contra Haeteticos militat; non prima, quoniam 5: isti dam Ecclesiam reformare gloriantur Id illam volunta amoris prisci aevi reducere, Iudaeinum contumaciam condemnant,
de religionis nostiae vestustatem xaltant Nansicunda,quia etiam Haeretici sub finem iaculicuit crcuituri, quando tria unum ouile, ML
Observavit bene Ernestus duas illas allatas rationes etaon bene perniissionem Iullaeorum a pertia i ione Haereticorum distinguere,oc ideo torti amicxuit, ait Iudaeorum est meram simplicem torulerantiam osque omni illicita cooperatione. Neque etiamdudaei
quantiu Chiiltianis, sed habentur infames, neque ullast ipsis pol stas Christianos pervertendi, aut Christianis ad ipsos deficiendi, nsque
189쪽
que alia conceduntun quae Haeretici sibi concedi volunt. Se ratistac atquc militat pro haereticorum permissilone: nulla enim fit ipsis potestas pervertendi catholicos , imo Catholicis clim sunt in
meruertionis periculo conceditur, ut possint migrare Sessi fiant haeretici, emigraroiubentur ita ut eadem emigratio,&Catholicum inter Catholicos in vera religione contineat, inter haricticos liberet a perversione Iudaeos esse infames inter suos , nego; &haereticos esse ingenuos inter nostros non credo. Promoventur alicubi ad ossicia publica Haeretici; . Iudaei nullibi at hoc ridem & cor scientiam non tangit Si indigemus pictura, pictoremquaerimus non Christianum si salute, medicum, nec a Iudaeo curari dedignativir: adeoque etiam poterit Respublica haereticos ad consilia adsumere, si vel hoc ad pacem publicam conducat, aut eos aptu res iudicaverit.Vide interina,quae de honote de peccatis provincialibus dixi nus,
De urmis. Mali sunt UsurarijS: tamen in multis Rebuspublicis solent permitti ergo haeretici poterunt,maxime cum v iurarii peccare non possint nobis non cooperantibus. In ipfis cooperationis physicae&moralis disterentia clucet,quam debeo tantisper explic re. Est Titius siurarius publicus,paratus quibuscumque dare pecunias mutuas, modo lucrum reportet; ipse usuras exercendo peccat; non enim est ratio quae illum a mortarero excuset interim ego pauper miscrque pecuniis egeo , ad Vsurarium vento mutuas pecunias exoro recipio illas sub pignore & exorbitante , gelucri vel canonis. Dico mutuationem hanc fuisse actionem a duobus factami videliceta me ab serario in tamen licet , qua realis, physica abutroque processerit, qua mortaliter peccaminosam, non
procelsisse a me,sed ab ipso;& qua bonam &piam,non processisse ab
ipso,sed a me. Ex hac doctrina inserri posset non omnem .cooperationem ad peccatum esse malam sed duas dari cooperationes, alteram ad ma 4ς Ην ra r -- teriale,& alteram ad formalepeccati: hanc esse semper malam; illam serma nam,vel indifferentem. Et cum nulla sit disparitatis ratio, idem es νε Τμ' .se dicendum de haeresi,&per consequens, non cooperariarum mor taliter
190쪽
taliter, qui ad haereseos materiale concurreret,modδ non influeretrin formale. Hic positis, qui Ernestus adinstantiam, quae sumitur ab usuris, , respondere velit videamin. . Primo, Ideo Itidaeis usitas permitti docet, ut alii ab hoc peccato velut infami abstineant. Sed rideo vel enim haec permissio secundum se est bona veImala si bona , etiam secluso illo fine esse poterit si mala,illo fine non poterit cohonestari. Vt possit; rationis paritas idem probat de haereti r nam si usurae licite conceduntur Iudaeis, ne Christiani sint usurarit,poterit pax concedi licereticis, ne nos inhaeresin labi cogamur. Accedit quod praeter Iudaeos usurae etiam permittantur Christianis. Secunia , Ideodivitibus usuras exercere permitti asserit , ut pauperes habeant unde in necessitate mutuum semant , ut tenet D. Thomas 2.2 qaeg. 78. art Sane concedo Erile in usuarum permissione graviter aliquando peccarici tum caus ruin legitim arum defectum tum immoderatas ti iras tolerando; . tum deniqtie lucrum publicum privatum imprudenter quaerendo. Et idem de Pace cum narreticis dico , in qua potest mortaliter etiam peccari tum causerum legitimaruκ defectu,
M, ,., As cuna Imperator sit advocatus Ecclesiae , non debet illos
in pernitiem eiusdem Ecclesiae tolerar tum immoderatas conditiones concedendo , aut excessivas Xorbitantias ibi erando tum cnique lucrum ab arc si publaciam privatum-ve imprudenter cruendo. Caeterum tolerare h. aereticos , ne irritentur divitiis suis confidentes, pauperes Catholicos opprimant, malum
non est. Et in laoc, sicutin aliis, summa cst haercseos S usurarum
At Emestus subtilior aequo cisse volens latum discrimen interesse contendit. Dabo formalia verba. D. recte , ait , non,
ρermittitur Usiura ludat , Ied mutui accipuo C stianu qua vincti P auatio est actu secundum se Mitruci etsi usurariis si at inde occasionem peccan i , ex malitia cordis sui. Indurere quidem haminem ad . peccandum nasso modo i et, uti ta peccato alter ad bonum sicitum est: via