장음표시 사용
201쪽
buntur minora igitur illa minora damna permittentibus acceptantibus necessaria sunt. Igitur si theologice loqui velimus , non debemus ciccre iusinodi contracttim minora mala permittere ij non enim moraliter permittitur, quod vitari non potest sed ma iora cavere Nam dato casu quo necessario debeas aut spoliari, aut spoliaria occidi; optio detur tibi non erit liberum spoliati aut non,sed occidi aut servari. Ergo si minus malum eligas, hoc est per
mittere phys cc. non autem permittere moraliter at mortem mora- Ister&libere evitare.
Addo semel initum pactum cum infidelibus servari debere,&sic discurro Tenetur Caesar sub peccato mortali minora mala permittere,ne n ora succedant at in tali casu tolerari haereticos etiam inermes ab armato Caesare minus malum est quam deleri: crgo debebunt tolerari .Probatur minor. Quoniam, si illos vellet delere Imperator, duo sequerentur, aliud probabiliter illos habituros vires& regesturos impetum; delere cnim haereticos, est aliquid,quod facillime dicas, dissicillime facias Certo sequetur Imperium imb&Catholici sinum amissurum fidelitatis gloriam, incursurum infidelitatis ignominiam; quod malum m suo gcnere tantum est,ut indivinis praeca omnipotentiae; & debeamus asserere Deum non posse dicere sito nomine&contra divinam sicientiam sitam Egimnsum trinis, ne illum posse mentiri lasseramns. Quod si nec honorem nec igno-nainiam cures,4 mera utilitate ducaris, Dronuntio nihil dari aut cogitari posse per tiosiusReipublicae quam periurium & infidelitaten . Nulla est corona, quae inimicos non habeat. amicis non egeat. o ergo illa modo sibi poterit hos divinciret Paeto foedere; ergo debet esse talis, quae pacta teneat,dictis ster,iuramentiam obseret: peritura certissime, si universis suspecta ibuniversis timeatur, quae enim alias securas reddere nequit , securitatem habere non potest. Maneat igitur PRIMO, Pacta nec cum baraticus imὸ nec cum Catholicis fora ideunda contra Decalogum SECUNDO, Ilia, qua in Deca DPι uin impingliu , non isse sine matura consideratione tractanda,
202쪽
νο Hereticipactum publica authoritarariolent, maine Catholicos liberos juxta Hud, Frangenti fidem ideifrangatur idem. Idem dic de Haeretico , si Catholicus fidem, quod absurdum nimis esse , non servet.J Consulto illud publica authoritate posui; non enim potest appellare arma Orthodoxa Respublica ab Haeretico privata authoritate inva sari sed debet monere , ut ille privatus priniaturri qui onpuniatur a suis , tum ex seculiate suorum procedere crede dus est.
EAdem Pax est absoluta 5 inconditio nata,juxta cit art. II excludit ergo causas excusantes. Absoluta enim Sc inconditionata non foret,si a circumstinuis urgentis necessitatis dependeret. His autem sublatis,imminuta v. g. haereticorum multitudine aut potentia , Princeps jure divino tenetur scelera vel maxime haeresincorum gravissimum punires extirpata Quod cum non facit, aut se non facturum promittit , indirectae cooperationis manifestὰ
Respondeo tres ab Ernesto Propositiones sum , quae egent expositione. PRIMA est, Princeps tenetur heresin puηire. SECUNDA, Si non punit,baresi cooperatur. TERTIA , ares etiam cooperatur, sisse nonstrepunitui sim promittit. Et addo semper ab hoc scriptore mutari casum, necessitatem paticndi excludi, malitiam aut ignaviam stupponi. Distinguo igitur primam ; ego Principem teneri punire' Haereticos , quoties haec punitio impossibilis est , non enim ille ad impostibilia tenetura cum certum ut Haereticorum multitudinem& potentiam csse in causa ut frequentillime puniri non possint
Quod si punitio possibilis sit , subdistinguo. Ajo teneri Principem punire Haereticos , quando punitio ipse est Republicae utilior
quam tolerantia; at si punitio esset pernitiosi Reipublicae,& tolerantia utilis , non solum non cneretur os punire , sed tenerent tolerare. Venio ad secundum , illamque similiter dia
stinguo. Cooperari moraliter cum haeresin non punit uni
203쪽
mmire tenetur , concedo ; at ego cooperari moraliter inhaeresin cum illum nota putii si es non teneatur eam punire , vel teneatur eam non punire. De cooperatiosae physica non essem solicitus , quoniam mores non antri at oui haec quaestio iti debet tractari, ut radicitiis intellζ: UCht, ad cooperacionem physicam veniens , eamdem propositionem secunda distinctione dilucido. Principem , qui non Ounit oreticos cum potest, debet , cooperari ad forma- Ie haereleo , nimii um cooperatione realiter newitiva isto sitiva virtualiter, concedo. Caeterum , eum , si non puniat haereticos cum potest physice , si tamen eos non debet punire , aut ebc non punire, cooperari ad formale haereseos nego , ad materiale concedo, Et tandem , si contingat illum carere viribus nec potentiam physicam habere eos coercendi aut puniendi tunc teneo eum , nec physice nec vi tualiter, nec positive nec negative , nec ad formales, nec ad materiale
Ax cum haereticis perpetua illicita est Lattia saecReligionis, quam expendimus est perpetuaci erio est illicita. Probatur minor quoniam non obtat, ne dicatur perpetua , quod haec Pax Religionis videatur initio solum conclusa usque ad ami- exbilem Resigionis compositionem. Nam primo, etsi Cath heth econditione adiecta Coissicientiae suae consilium ciliebant, tamen Protestantes aulo antequam Pax Relisionis concludere ni die . Septembris Annor ues clausulam absolutae&incondi tionataeperpetuitatis Ferdinando L extorserunt Paein alioqui temporariam Ninstabilem fore causantes,ut constat ex Actis publicis apud Leliniannum. Cum eadem perpetuitatis Clausula Pax Re Egionis confirmata filii in Comitiis Anno 337. Rathbonae. Anno 1sue . Augustae sub eodem FerdinandoI., postremis iterum
si Anno uiti sub Maximiliano L.
204쪽
CCLXV. Quasito deconis bib. CCLXVI in conditio impossibila ha beatur pro hona/iecta,
Rsandra prioris syllogismi Maiorem, Minorem, Cons quentiam falsam esse; potest enim dari Pax perpetua, quaelicitassit;
videntim .HI.&haec,de qua agit atris,humanitus S moraliter, noni men realiter&metaphylice perpetua ei ; experientia enim docerhumanam perpetuitatem Vix nepoteSattingere. Idenum. 6.8 ΙΑΣ. - Adeoque& haec pax licita est. Legantur loca citata, neccmies eadem cogamur repriere. DuntuM INCIDEN s. Sed inquitis, An si conditio compositionis amicabili sit eam non se oui contingat, per expressam clausulam Pacis pcrpetuae exclusa non isset, nihilominus Pax Religionis deberct manere in perpetuum: Hoc dubium speculativum est, aliquid supponens , quod hae rerum tempestate non daturis nunc enim de facto statuitur, Pacem sere perpetuam Cnimi tam quantum est ex se etiam si nulla amicabilis compositio fiat. Nam in Pacis Diplomate, iuxta Iureconsilliorum Dilinganorum divisionem art. I. haec lego. Ddfi mi talis compo*io per piam misi Generalis , aut rationatu Colloquiι aut Tractationis in Comitis non sequatur , tunc hilo vin Pax ista in omnibusβρradictis punctis, articulis storem suum neque ad inalim Religio nis ac Fidei compositumem obtineas atque ita modo iam dictio undequaquconstam durabilis , Onditionatale et Pax constituta sit Oma .
Emestus uis naturale cum humano confiindens , hoc non bene intelligens ,respondet assertive hoc est, nihilominus perpe-
tuam fore. Conditio enim impossibilis habetur pro non adiecta. Cap. fin decondit apposit in despons vel aliis contradi. Non ' autem magis possibalem aut therandam esse amiciabilei compositionem haeresis cum fide Catholica , quam eo cordi a ignis &aquae , lucis S tenebrarin , lirimis Belial , experientiai Christo nato docuit. Idem Germani experimur. . Nam cum initio sepius eiusmodi compositio in Comitiis maxime tentata fuerit,nunquam tamen siccessit ideoque post annum Is 66.Caesar& status Impetu de ea re velut d sperata in omitiis inmquam, aniplius eliberarunt sed tam Catholici quam protestantes in Pace Religionis tanquam lege fundamentali Imperii acquic
205쪽
Denique etsi daremus hanc conditionem simpliciter possibile esse,illicita tamen foret, adeoq; no adjecta censenda; quolauim Viro honesto etiam impossibilia sunt, quae illicita. Quod si adjecta audicaretur,adhuc esset peccaminosa. Facilὰ enim inciderent tempora quibus,si remedia mollia,nihil proficerent,Caesares Catholici absq; periculo lueresin vi coecere tollere possent , ideoque ex ossicio,
quo gladium portant, deberent. Haec perpetuitas omnes conditio nes Paci Religionis insertas reddit illicitas, quatenus Religioni Catholicae advertantui,&si aliquae ad tempus pro circumstantiis duraturae necessitatis licite ri possent. Transfert enim illas ad permissonem cooperantem: quia extendit haereseos tolerantiam ad eos ca- sus, quibus impediri posset de deberet. Ex quo capite, qualiscunque Pax jam sanciatur illicita erit,si Pax Rcligionis in ea confirmetur. J Sic paucis ad majorem ossicaciam interjectis ex Ernesto nonnulli. At ego oppositum tenendum reor,&existimo non posse bene intclligere Pacem hanc Religionis, qui vires conditionatoriun Conti actuum, percalleataIllas melior,&totam materiam ad has pau- Coiiclusiones reduco.
PRIMA Standustra turae cinditiam sibilis potestisseβbstantia Iiso accidentalis Ilia recatur iniqua non aut , sine qua ierat diss
TERTIA Conditio nequa eret quidem contractaesedissicilius, si re eriarures impossibilis,censienda ne piisse omnia,fiat impossibilis Disses cognita iactaque cum auidentalis circa antis non debesprajudicarepacti essentia θ', lotia .pro non adlecta hab:nda est. t i Sane,ut sciatur,an conditio fuerit accidentalis , Miles lentialis, summa discretione 35 prudentia opus est, debebitque judex cauae contrahentium animos ex aliis circumstantiis rimas.
206쪽
et Messeibono publico utilis. Consulto contractum realem prexi duco; quoniam personales contraditas solenda contrahentium inis. mi 'oluntate nondere, maxime si sici amentalia ipsa sint.Non enim
γmra. salilica nequidem in contractibin realibus omnescomitistiones impositiatino nota adjectis hahri voluit,sed aliquas Hincest quod in matrimoniis conditio impossibilis , essentialis ineqaa Dinsit, vitietniatrimonium inemoeni inpotestduos jungeretinvitos arsis
' qua dis- , habendam pro non posita: δctamen in legatisti Nbendam pr posita.Sed cur in his rebus tam diversi st juris' si . tio ZR espondetBasilius Ponti rimini LMmam i 4.
Hinc adimaestionemprincipalem , quae inquirit, An si textin Siplomatis conuitionem illam non excluderet, illa ipsa deberet non adiecta censeria Respondeo primὸ,Lutheranorum4 Catholicorinni compositionem noncsse impossibilem,imone me dissicilem; si ad
lationi de avaritiae parcatur. Huicipsam posivisitatem librospeciali demons, imus,qui potesttecti 'Mis ex hypothesi, quod Mimpossibilistis e conditio, debere haberipro posita, standolari
irraturali,stando Canonico,&stines, sit eo. Habendam proso sita sistemus hir naturali, constat ex eo lasione II. Habendam proposita etiam, si stemus Ecclesiastico laesnstat, quoniam non Omnes condities nes impolsibiles pro non adjectis illud habet sed aliquas, uecollisittit ex conclusione IV. nec ninaen inter ipsis hane Imon posthanc quiaPax religionisest contractis periposilia, sistem Iut Hieo,etiam ostenditur; quia id non delinienan correlicionem mmmidjecta habendam,selpaveas alias, aut fere nullas; Hinc enim esse censendam pro non adjecta statuere non potuit,quia est de essentia hucusce Transactionis voluntas.Tandem uia etfisure commun hanc conditionem pro non posita esse habendam fingamusImperitim in hac lege Ca area dispensivit, juben
207쪽
iu-ί- vi Pacisiniculani. Nunc adi inconditiones venio; quia orpem mestus in Pacis Residonecori oscit. Et de sisaivdosiademata philosophori .siligitur
CONCLUSIO I modo Iuri rusina,ωussit rativi me mitractum imit, ne re naue s enda est. Hinc est,quod si Petrus contraxerit cure, tua . M usun adiicorporis concedat pretio mi imperiarum , emam post contri in Titiam vivescimini nec ita esse posse se prostitueres nec Petrumillam posse admittere' et iam volantem thodiiconditio ponatur debebitPetruspretium solvere;&ii conponamr,non debebi cum tamen si contractiis sta. ret,&conditio debet et pro non adjectaiudicari , maeretur Petrus Titiae mille imperiales solvere,aametsi corporis issum non haberet, mod nemo somniavithucusque Vide Basilium Pontium M. .cap. . aliqui Minuti mininuo'. Addotamen, Matrimonium hoc, in uduo, fiamuri I πη- , o non aliter , esse condit mila , nec con i
dicari. Hinc iterum adinuaestionem principalem respondeo , Primo, C dicionem nullam turpem in toto Diplomate involvi omniasinvolvatur, deberi censeri pro adjecta,vi hoc tam ex dissolitione
Munaturalis, qui cclesiastici aut Puditici; od prόbant, vinopositaenuni 17o. . Duarii Axet,itust. An est hypothesic od haecircumstantis turpisaut impossibilis sit, aut nonsito debeat pro non adiem
reputari , conchadatur pacem fore inpetuam an non potius si
tura sit perpetua, si illa circumstantia impossibilis esse a jecta
208쪽
ret, Messet bono publico utilis. Consulto contractum res prsi duco; quoniam Personal*s contractus solenda contrahentium inti. Ditis olivitatenendere, maximὸ si sacrimo talisipasnti nolim
si rima. sablica ηe sudem incstntractibus realibus amnesconditionerim Hilesnomniast his' νο-Hincest quod in matrimoniis conditio impos is , si Gntialis & ,αλ-nse, riclumatrimonium;nemo enim potestdu jungere inritos: si qua disciari; habendam pro non posita:&tamen in legatis ha bendam pro posita.Sed cur in his rebus tam diversiest juris ἄγω
tio 'Resbondet Basilius Pontius de matrιm Iibris.capi ynam. . Hinc ad quaestiorrem principalem , quae quirit, An si textas diplomatis conditionem illam non excluderet, illa ipsa deberet non adiecta censeri Respondeommὸ,Luthermoriam, Catholscoriuncompositionem noncsseimpossibilem,λὰ nequedissicile- , si adulationi deavaritiaepare uiae I eipsam possit,ilitate Emjecissidemonstravimus,qui potest legi. Dicomvitio . ex hypothesi, quod Himpossibilis haec conditio debere haberipropolitiis,' standosiri
naturali,stando Canonico,&stando Caesareo. Habendam pro pG sita si stemus Iuri naturali, constat ex eo liis eII. Habendam proposita etiam,sistemus Ecclesiastico constit, quoniam non Omnes
conditiones impossibiles pro non adjectis illud habet,sed aliquas, ut con inuocotiuasione IV.&vi ex nimi interi Imb- nec postliane. quiarix remonisinovitractu, malisvi necessaria,quae ab imitis fieri ron potuit mirendam me posita, si stemus IH --am ostenditur, quiaddetion lannae
nancconditronem pro non adjecta habendam,selpaveas alias , aut fere nullas; Hanc enim esse censendam pro non adjecta statuere non potuit,quia est de essentia hucusce Transactionis voluntas.Tandem aetfisure commun hanc conditionem pro nori posea esse ha
bendam inmmus imperiinnantia lege Coireadhensivi dubem
209쪽
redimiavit. Hi Parisam hi m. Nunc ad turpesconditiones venio; quia intupem Ernestus in PacisRestinui reposcit. Et ipsumali sale taphilosophoriStigitur
CONCLUSIO I. Minuis Iurinatina,conditis revis uectant amririmit, uespra non miMse Menda est. Hinc est,quod si Petrus contra
aeerit cum Titia , ut usum G corporis concedat pretio mille im-- - , Quam Post contriatam Titiani non tenori necesse esse posse se prostitueres nec Petrum illam posse a littere e diam volantem. Dilliconditio ponatur, dedebitPetriispretium
solvere;&fi conponat Mon debebi cum tamenii contractus st rei S conditiodeberet pro non adjectaiudicati , meretur Petrus Titia mille imperiales solvere, tametsi corporis iisum non haberet, mod nemo somniavit hucusque Vide Basilium Pontium M. .cap. . Coisi ras II. tofla larib----rmes condi ι ρνοι laetuminini. Ad tamen, Matrimonium hoc duo, Diad dii iminum , O---ι - , esse condi tonat , nec con
Hinciterum ad quaestionem principalem resipondeo , Primὸ, Co retionem nullam turpem in toto Diplomate involvi laeti dὸ sinvolvatis , deberi censeri pro adjecta,ri hoc tam ex dispositione
reputari , concladatur pacem fore perpetuam an non potius si tura si perpetua, si ita circininantia impossibilis esse adjecti dicatur , Ernestus,utvidimus num. 2Q. indeperpetuitatem pacis pro
210쪽
Item, oesim concedam transitum. In ultima deletur cirrumstantii imponibilis,qiue posita in secunda augebat concessionis perpetuita. tem, diuturnior enim est concessio secunda quam prima, quam ulti- ma Nec est arguendas exeo Ernestus,qubd secundam conditionalem judicavit; quoniam ipsa est similis huic, Durabit,aIor istius φυ- matis Uiuea concordiam Religiom, quaear Oivalet huic , Non cessabitsi non inevio concor ia,Scipia Iae quipollat isti, Hacpermissio transeuηῶριν meamdomum, quam comeda Petro,non cessabu, si non exscietur mare. Dua1uM TERT 1uM. An illa conditio aut circumstantia,quali Pax Religionis involvit,sit impossibilis' Dixi contra Ernestum concordiam&amicabilem Fidei compositionem iliter Catbolicos &Iutheranos possibilem qsse, imo me judice quam facilem Nunc condonocsse impossibilem,ut ipse assi mat,nego tamen hoc pactum,quod Pax Relisonis involvit, supponere conditionem impossibilem, sed demonitrabo supponere conditionem necessiriam. Et ratio est;quoniam ii amicabilis compositio impossibilis est,hanc non fieri necessarium est; hoc secundum bibit illa conditio;quoniam haec propositio, celabith in pactii diplomatis obligatis snon sat amicabilis Fidei cocordii habet proonditione,Gniim amicabilem Fidei concordiam, de hoc ipsum in Ern iopinione,non jam impossibile sed necessarium est. HINc PATET infeliciter Ernestum hanc conditionem urssse; videtur enim rem non examinasse radicitus , quoniam, ut vidimus, tertio quoquo verbo filii lapsiis.
Vtrum Paxaditionis hares cooperetur directe Rnestus animosiorreddit non jam operationem indirectam,sed direetam urgere incipit sed quia ego nec directe nec indirecte illam haeresi cooperari pronuntio , illum adversum video, argumentaturum specto. Sic arguit.
Itedia cooperari malo est ea agere , quae seapte namra ad peccatum ordinantur, classe partem aut secium peccatilive actioim criminoseMuroque modo Pax Iciligionis&quavis