장음표시 사용
211쪽
Oaevis illi similis concurrit: ergo directa cooperationis xvii esse eonvincitur. Probatur minor, S prior concurrendi modus. Quoniam e
jusmodi Pax praestat haeresi authoritatem juris publici, quod ad eam stabiliendam,augendam, defendendam ordinatura ergo concurrit priori modo. R stande Ego negando minorem syllogis prioris,& ad probationem nego rotunde illud antecedens quod adsumit. Id probari posse quatuor rationibus Erncstus es nego eges illas ipse producit,
T probet cooperationem dire tam Sc Pacem Religionis ea agere, quae sua natura ad peccatum ordinantur , arguit primo, Qu9niam maeretici jure divinori humano infames vi hujus pacis inter publicas &fundamentales Imperii leges receptae obtinent Statum illaesae dignitatis detrahitur enim haeresius, Apostasiae omnis infamia sive juris,sive fati,art.J.&II. Sed hae ratio nullius roboris est,non enim jure divino sancitum est,ut aliter haeretici sint insemes quam reliqui,quiitificiunttit mortali peccato, nam de quocumque incorrigibili dicit Christus, Si Eccle iam hoc est,Rempublica non audierit,sit ibit quam ethnicino publicanin. Et tamen non omnia morialia peccata, nec ubique, infamiam inurere manifestum est. Cum igitur quaecumque in orbe Regio habeat sita Provincialia peccata,quae tametsi in foro interno hominem inAmem reddant,non tamen in foro exteriori;quod supra num.I76. Hare monstratum est Deberet Emestiis se exponere, dicere de utra loquatur ignominiavi infatiua; nam,quae habetur coelitus,peccatis omnibus mortiferis commmis estet, quae hun ranitus, jtim provincias varias varia, nec occurrit ratio cur potius ex rei natura etiam humanitias debeant esse infimes haeretici in Gerrnania , non tamen qui occidunt,superbibunt , aut jejunia violant, nam&isti peccant mortaliter. Accedit quod inter omnes Regiones alias nulla ita detestatur infideles, ut nostra Hispania; quoniam Italia tota. 4pia etiam Roma, infici tur Iudaeis, quia tota nostra ditione exulant;&nia Mominia Hispania haereticos ad Hexetieis damnata nquisitione
212쪽
ita S. R. IMPEDI PAX distinguit; illos infames non credit, sed putat expositos periclito, ut
infames reddantur. Et Catholicos,filios haereticorum, ut inGermania vixerunt,si ad se veniant,ingenuos reputat; cuinetamen infames esse censeat atholicos, filios haereticorun,damnatorum ablaquisitionis tribunali Quam ob rem in hac prima Ernesti probatione nullum ego robur,aut dissicultatem reperio. Sed quia major infidelitas Turcisinus est quam Haeresis, petam statini ab Ernesto, Annc supremus Turcarum Imperator infamis sit Anne ejus Legati quid dicet Clara omnia sunt. Apud Delum ipsi sunt miserrimo statu; sed apud Homines insumma potentia Maonore. Idem de Rege Angliae ellili aeretico dixero ; quoniam si infamis ipse est,infamis etiam crat filia stas videlicet infantia patris , propriaque, quoniam erat haeretici filias haeretica;d si hoc verum, delia rarunt Hispanii mortalium in maioria haereseos scrupulosissimi cum infamem uxorem Balthasari suo P incipi, Regi fururo , procurabant. Et quia de Anglia loquimur, Carolus Valesiae Princeps, jam Angliae Rex Anno ....Hisipaniam advenit, Mariami quae postea Ferdinando III. Imperatori data)inuxorem appetiit. Rem a summis hominibus tractatam vidimus, conasti grandium homilium legimus , at Angliae Principem infamem esse a neminem ortasti dis
Egula annectens jus reformandi alto scilicet Imperio ex se ordinatur ad haeresin augendam, imo in totum Imperium introducendam,s pluresPotentioresque Principes ciet tus a fide deficiant,aut protestantes haereditate vel alio jucis tiruto Catholicas ditiones suas sectant. Hanc Regulam deduci ex art. I. NII. Pacis Religionis, diximus sest. I. g. Quam confirmat per .petuapraxis in authotitas Ferdinandi II la enim in Pace Pragensi Electori Saxonice petenti libertatem Religionis pro Provinciis Antast iacis dictam Regulam opposuit&firmavit asserens , quod aliis statibus concessum siti ut jus Religionis sublimi Imperio seu jurisdiactioni territoriali cohaereato id Cadari illicitum&vetitum esse non
Volo totam hanc rationem describere, quoniam centies illam
213쪽
tinctas urget, nec ridetur talis aut tam , quae debeat secundo proponi. Regu miliam,annecten,'stemii iuri, exse ordinatur adhaeresii extirpandam PsanEs ad extirpandam, πιν -- non adaugendam ;&siadextirpandam haeresin , ad k Π- - -- ,riritholicam restimendam imis in totum Imperium introducendam si A. A, AT
plures potentioresque Principes S satus ad Fidem nostram conve tantiir, aut Catholici haeredit Me aut alio iuris tiruta haereticas ditiones tuas faciant. Θm' gulamconfirmat perpetua Praxis, Ma
thoritas Fer limandi tu is enim inrice Praetensitae rixori epetentilibertatem Religionis ero Provinciis Austriatis, dictam Rogyllam opposivi.&c. F Stat ergo ius reformandi aeque mὁpotilis,ordinari ad Catho CCLXX licam religionem introducendam auistabilierulam , quam adhaere Iuιν imman sum cum certum sit convel sis ad nostram Fidem Saxonevi Branden- His μ'
burgico vi huius regu eorum ditionesad Catholicam Religionem ducendas; perversis lapsi' in haeresin Momnlino,COP,niksi,' in ' 'Trevirensi.eorumdem pr- asba reticasfieri non, nam Paciin eligionis.silabam in haeresino restatim dignitas,adquam abus Catholicus omovendus estiniibus postis discurro sic. Nihil
potest directe ordinari ad religionem Catholicam&Haeretica L nuthnam ut utar Emesti verbis,Quae concordia ignis&aquae,lucis, tenebrarum,Christi&Belial Atqui reformandi jus si alto dominio esset conjunctum eo sensu quo opinatur Ernestus, ordinaretur ad miramque , tametsi imagis ad introductionem Religionis thesi eae Fam eseos.Ergoveiadneuir undirectEordinatur, vel Ut adcatholicam Religionem dire ammetari dixe molimini doctrina subsistit. Accedi non distingui ab Ernesto Permissionem&Ιus postivum,nec Permission liberam Nnecessariam: nec ego alium judicem volo , sed sub ipso faciti pecten proponam, &χTmillenis circumstantiis,quae illam justificant,unam aut alteram producam. Accerse Fodinandum L se ait attendite. Numi Metitiae gor, Turcamon invadis Ure iam , omnia vinetactata dona quilias sic seprono, tametsicontrahistoriam,m .riscliuit iis gra
214쪽
gionis excludere,an illum admittere velim Nemo me cogit ut acinceptem,nemo ut reiiciam,sed Dei gloriam,& imperii bonum desidero, Mabs te, Erneste, inquito, utrum illum includere aut excludere debeam ρ Si admittam erant multo plures Catholici in Germania, paucioies si regeram. Principatus Moguntinus,Coloniensis,Treverens sunt extra ipsum; includuntur Saxonia,Brandelaburgum, Palatinatus, c. qui omnes Principatus aut fere sunt haeret ;&in ipsis paucorum sit timenda perversio, conversio innumerabiliu spera da.Et ut lo ouar ii particulari. In Saxonia vi hujus articuli quid timendum enim irum ut perpauci Catholici sub Duce Lutherano in Lutheri religionem cogantur.QEid sperandum 3 ut si contingat Ducem ad
nostram religionem converti, tota Saxonia,quanta est , nostram receptura sit Fidem. Igitur si ex duobus bonis eligendum est majus, ex duobus malis minus , articulus esset acceptandus J Quid tibi videtur Erneste quid existimo Ernestum subscripturum svisse Fcrdinando , etiam si circumstantiae essem quales propositae. At si historiae credimus omnia aliter; Ferdinandus enim LCatholiis ci Status non an coacti sunt alterum articulum adnaittere; sed illuna,quem habet Instrumentum hoc Pacis, adeoque cum acceptatio
non fuerit liberari quidquid ex ea sequatur , illis imputandum
At Ernestus, moriendiim potius fuisse illis aio moriendum fore potiusvostro Caesari,ingeminat; quam articulum istum admittere; quando similia inculcat non percipit difficultatem. Non est violentia ill a soli Caesari,cujus morte cessaret est illata Religioni Catholicae,est illata orthodoxae Germaniae ius moriendumvisereundum potius est , quam ad Miescendum huic Articulo potius erit Religio Catholica & tota Gri mania peritura , quam arti culus iste admittariu . Annon vides exorbitantiam Quis enim prudcns diceret , melius esse iii tota Germania Catholicam Religionem perire, tuam in partea Qtus, satius esse omnes Germano inhaeresin cogi,quam pauculos' Omnia haec dicta sint ex falsa hyPothesi, quam Ernestus non discutit, non probat,sed multoties adsumit: nego enim Principibus Luthermis concedi jus rcformationis; sed hoc , qualecumque illud
sit,ab ipsis olim p rviolentiam adsumptum,a Pace Religionis, in ipsa
215쪽
ipsaFerdinaiulo I ingratiam Catholicoru limitari. Maio is claritatis gratia casum unum praemitto, ut nostrum per analogiam reponam. Sic inquam. Franciscus perditissimae vitae vir, habet ephebum Sanctoi essum, bonae indolis iuvenem, in enti facilis, qui suaviter mores alienos imbuat eum ipse conducit ad comessationes, ad lupanaria,adludum,&his vitiis teneram aetate illius pueri corrumpit Franciscuna adeo; arguo, obsecro,increpa; sed non proficio.Pollea heri conversionem desperans, ne famulum suorum criminum consortem faciat, instantissime exoro ; me videatur mere speculativa oratio mea,etiam potentia utor; peror tamen,& confirmatur contumacia victoris. Interponitur communium amicorum authoritas in de amicitia inter me de Franciscum tractatur. Illam, quoniam viribus careo,quibus insolentem Francisci vitam reformem; viribus, quibus Sanctorellum, si apud Franciscum maneat, liberem a proximo peccandi periculo, accepto sub hac saltem lege; quod Sanctorello liceat domo Francisci egredi. mihi aut alii modesto hero servirαClamat
metymnum invidia. Me arguit illatsemanifestae violentiri nam totam ianc Egotragoediam movi,&jam Sanctoressus redies tur ad extremas angustias, in quibus,aut sequuntur heri mores peccamino fossit,aut egressurus domo Sed,quaeso, Carpar parcius Sanctorclli miseriam fateor, Dilemma admitto. Sciuillum a me in talem induactum miseriam non admitto.Prius&debebat domi manere peccare, hoc non habuit a me, sed aliunde.At ego, quia posita necemlate manendi,non poni non poterat manifestum peccandi periculum; manendi necessitatem abstuli fecique ut vel sic Sancto rellus hoc peccandi periculo carere posset J Si dicar in Deum&in Sanctoressum
Ad Carolum rivi Ferdinandum Ι jam venio speciem facti patibus verbis propono. Principes Protestantes habebant subdi
tos indole bonos,ingenio faciles,suavesque,&qui mores Domino rum libenter affectarent,quoniam hac,sicut etiam ubique, Principis exemplo totus componitur orbis. Subditos illi Principes inhaeresin violenter inducunt. Summates Caesa arguit,obsecrat, increpat; ted non proficit. Postea Principum convertionem desperatis,ne saltem subditos haereseos consortes faciant instantissime monen& ne monitio videatur non esse Caesarea,illam potentia armat armis roboiar;
216쪽
sed eo ab haereticorum multitudine,pro erva,& praesumptio stipe
rato,confirmatur victricis haereseos contumacia Laterponitur Re gum,communium amicorum,authoritas, de Pace Religionis in ter Caesarem&Haereticos instituenda tractatur. Illam Caera , quo
niam viribus caret,quibus haeresin Principum Protestantium refo mei; viribus,quibus eorumdem subditos, si in haereticis ditionibus maneant, liberet a proximo haeresin incidendi periculo , acceptat sub hac saltem lege, quod Principum haereticorum liceata Dominis suis discedere, Mab haeretica provincia enaigrare,& adCatholicas ditiones transire. Clamat Caesarem tyrannum invidia. Illum arguit: Ernestus illatae manifestae violentiae, nam hanc totam tragoediam, Caesar movit, jam Principum haereticorum Catholici subditi rediguntur ad extremas angustias, in quibus,aut sequuturis oriamPrincipum haereticam reli sonem sint, automiam,ditione tota emigraturi Sed quaeio, Erneste, carpatur parcitas Caesar Subditorum, fidelium uib Dominis Lutheranis agentium, aut patientium potitis, miserias fateor,dilemma admitto sed eos a Caesare in tales inductos miserias non admitto. Prius illi debebant manere in haereticis ditionibus,&haeresin etiam ample fit:hoc tion habuere a Caesare, sed: a superiorum tyrannide , temporum iniquitate: at Caesar, quia posita necessitate remanendi apud suos, non poterat non poni manis itum sebversionis periculum manendi neccsitatem ab stillit, emi grandi libertatem invexit siccitque ut vel lic illi nil seri iubditi pervca sionis periculo carere possint. An non si deliter prii num castim tran scripsi Θ Expeditae res lutionis quaestio est. Nemo prudens me in Sametorellum peccavisse asseret nemo Caesarcia in Catholicos Planeti corum subditos.
bnruitus ni AErcticis in Tribunali Caesar coat Ernestus,conceditur jus actio ad spoli, Catholicis ante Tractatum Pasi viensem erepra retinenda&vindicanda. Sed quid inde . Spolia sua spolia , nec icnem illa Caesar dcfendere aut cuperare cum tam gravi totilis Germaniae subveripiadae periculo:
217쪽
rinaxime cum omilsa animarum imaumerabilium damnatione,&Ca-
tholicorum turbatione di pelvetiione, nec Caesar nec Imperium sit, solvendo militibus, nec Ecclesia sit luendo Caesari Imperio nec bona pla, de quibus agitur,tanti valeant, ut os liat satisfacere exerci- . tum militarium expensis. Sed hoc ipstina sumam statim; subaudio Ernestum qui progreditur. PConcellitur, ait, jus 'actio Confessionem Augustanam in ditionibus suis introducendam sit bditis licet invitis, aut Episcopis contradicentibus Iubemur enim Judices Camerae Imperialis ecundum dicta pacis articulos non attenta Religione jus dicere, ait 18. Vocamus autem hic Iru quamvis legem publice receptam laetionem quamvis facultatem aliquid in judicio
s exsequendi, sive juste id bat,sive injuste, quo pacto jus Regis appel
avit Samueli. Redi versii. Voces, ComediN,IM, Aitio, Ditis,quam bene Sorigorofestiniantiirab Ernesto Lector candidus videt. Aliud concidere , Maliud permittere. Aliud cliperm:ttii, aliud habere ius , aliud est actio ad rem ipsam, aliud est actio ad Uumfacti, Maliud est inducere haeresicos infitias ter ras, destiad induceretur in incor a suorum subditorum. Has voces confundit Ernestus;nolo nomenclatorem agere,ad rem venio. Considero accurate singula consequentiam probandam non reperio, nec video assumi propositiones veras. PRIMA hujus ra itionispars est haec. maereticis in tribunali Caesareo conceditur jus& actio ad spolia Catholicis ante tractationem Passaviensem erepta,retinendaci vindicanda: Ergo Pax Religionis praestat haeresi authoritatem Iuris publici, quod ad eam stabiliendam,augendam, defenden damque ordinatur. JEt ego rationem inserendi non video : aliud enim est cooperari directe adlueresin 'uoniam directam cooperationem hic probandam,aut ut ipse frequenter loquitur,demonstran , damassumit meus krnestus S aliud est dare findos hominibus, qui habent haeresin. Et quidem, quidquid sit de ratione inferendi,ut antecedens explicem, hunccassem resolvendum propono. Uiurarios lici re admitti posse fatetur Ernestus siet. 3. adrato 5 pono Amuerpiae ex usuris vivere Fridericum, permissum authoritate publica; cum ipse multos contractus usurario inivit Marcellii uis quia se gravari sentit mille aureis , hanc summam per vim ab iurario sub
ripit. Fridericus Marcellinum accusatri causa Antucliae agitur;
218쪽
Et Ernestus ab Eusebiis est judex ' pronuntiare jubetur, nim
An illi mille aures , quos hierat Fridericus injustis usuris lucratus Marcellino . quos per vim recuperavit Marcellinus , sint Usurarii sumas, An lint Usurario restituendit Tertii , Uter litis expensas debeat solverea quarto, Anne debeat Marcellinus brii argui, de furum poena plecti' u FALLOR,aut responturus esset adprimum, Aureos illos non esse Usurarii, sed Marcellini quoniam injulta usura non adquiritur verum dominium;alias enim non tenerentur adi stitutionem Usurarii. Admissim, esse Usurario restituendos non enim essem ipsi permista usurae, si licitu exspoliari posset. Ad mirum Usurarium ad litis expensas non teneri sed Marcellinum, qui temeritate privata violare legem publicam ausus est. Ad quartum responderet haerendo diceret enim Mucellinum vere non ibisse furem, sed politice: Hrenim verus ille est , qui capit aliena invito domino,&Marccllinus cepit propria invito possessore injusto. At quia cepit bona quae debebat non capere,peccavit coram Deo,non furti sed inobedientiae moralis aut carnalis,quod non examino)peccato;& coram hominibus peccato furti politici, hoc est inobedientiae in materia pecuniariae ablationis, deberetpuniri non quidem ut fur verus, sed ut fit politicus,aut in tali materiainobediens. Eodem igitur modo siquidem Haereticis latrocinia furta, &usurpationes Catholicorum bonorum lege publica permittuntur, debeo necessario de illis sicut de Usuratio permiss philosophar dice do prim ,illa bona non esse haereticorum,sed Catholicorunt, nec vi hujus permissionis haberi,qubdipsi non teneantur ad restitutionem. Sei unti,si contingat aliquem haereticum expelli a bonis, in quibus ei dem usus facti publica authoritate permittitur , debere in integrum publica Authoritatcrestitui: quae enim authoritate publica permi tum ur,non post intimpediri privata. mi , omnes expensas solvendas esse ab invasore Catholico. Quare hunc ipsum puniendum, mitius tamen quam si usurpavisset aliena aliud enim est aliena ibripere invito dominoi republisa,&aliud omnind diversem propria si abripere,inius invito posse re illegitimo,& tamen juste invita&contradicente republica. SIC Dilar tertia ratio pars erat,4 Haereticis concedi-
τα ur 2 a ad consessionem Augustinuit in ditionibus suis inj
219쪽
troducendam iubditis licet invitisac episcopis conti adicentibus ergo Pax Religionis praestat haeresi authoritatem Iuris publici, quoad eam stabiliendain augendam defendendanti lue ordinatur. Et hic verum rationem inferendi non video quoniam haereticis nullum jus , nulla actio conceditur; sed nacre permittitur, id quod impediri non potest. Volebant cin ditiones ipsi suas introducere haereticos, Liristiorum siubditorum pectora naeresin caret Caesar viribus, ut utrumque impediat, ct armato milite ne facia in hoc secundum extorquet. Ergo permissio illa prior, non est libera Caesari,necipi imputanda non enim datur peccatum .ubi permissio quae impediri non potcit. Caesar igitur non permittit moraliter nec libere, quod haeretici Principes haereticos peregrinos insitas ditiones indu cant contradicentibus Episcopis MLibditis; hoc enim vitare non valuit: sed impeditne subditos possint illi cogere, per vim in Augustanam Confessionem impellere;&in hoc ipse nil optime metitus de religione Catholic Mah uni versis laudandus.
radversiis hanc pacem moltistiam aut vim patiantur haeretici, non minus eos defendere tenetur Caesariquam Catholicos, ut constat ex Pacis ait. s. 2 17. Ergo Caeli directe
Et respondeo hanc consequentiam esse similem hule, Iadversiis pacta quibus admissi sunt usurarii, lud. aei,aliquid fiat,ne vim ipsi privatam patiatitur, debent authoritate publica a Principe protegi,&non minus ac boni Catholici defendi imo magis, quia magis indigent.& populus est in illos concitatiores pronior ergo Princeps dire, te coopcratur Iudaisno, Usurae.J cum igitur haec secindanihil sit tametsi fortius posita quam illa prior, respondeo ad utramq;
rationem condonando,aut etiamsi necessarium sit, concedendo a sui,iptum defensionis&protectionis onus, illatam cooperationem absollite negando. Inter has duas consequentias conariar dare disparitatem Ernestus,sed conatur.Intentio ejus est , ehemens,non tamen esticax quo
220쪽
Haretitisperis mittitu pervertendi fa- euhia . Provincialia peccata Unominiam non ferunt.
I9o S. R. IMPE MI PAX quoque secundi generis haec est protegens yali litam actionem aut
defensionem tribuit,ouo pacto Ecclesia coercet sidcles, ne Iudaeos in stiis ritibus iiDpediant,uti dictum siret. 3. . i. est tamen ratio valde diversa. Nam aut talis coercitio non nititur ege Perpetua, ut cum in thim ad tempus toleratur, aut, si iure ei stabilita, ut cocrcitio impcdientium Iudaeos,non extendit sc ultra ritus ipsoruin Neque nina conceditur illis actio ad bona Catholicis ei cptarct uaciada vel vindi canda aut Catholicos ad Iud:tismum compellendos, nec liberantur
infamia, nec interuenit participatio peccati vel aetionis criminosae, qualis cernitur in Pace Religionis vel simili, quam desiderant Protestantes JEt ego vere omnia in contrarium retorqueo, dico nullam omnino esse disparitatis rationcm quoniam pei missio protegens defensionem Machionem in defensionem tribuit Iudaeis, siquidem Ecclesia coercet si deles,ne Iudaeos in suis ritibus impediant ergo etiam tribuet Protestantibus,&poterunt coerceri fideles ne illos in suis riatibus aut ceremoniis impediant. Nec iuvat dicere hanc coercitionem non niti leg pe elua nescio enim utriim ubique Iudaei lege temporaria admittantur quod si admittantur ad tempus, adhuc dico posse in perpetuum admitti,si ratio admittendi perpetua fore prudenti judicio videatur. Et quidem Judaeis non permitti actionem ad bona Catholicis erepta retinenda vel vindicanda falsum est;illi enim ratimbus permittuntur usurae hae nonnunquam permissae omnibus 'a 'bent bona acatholicis ercpta, quae si subripias , accuseris, restituere cogaris condemnandus alias ad expensas litis in poenam aliquam gravena secundum Reipublicae arbitrium juxta ea, quae diximus num. 29o. Eisdem Iudaeis non permitti,ut nostros ad si iam resigio nem compellant certum est; sed aeque certum id non concedi haereticis ut ostendimus num. . . Circumstantia infamiae quae subjungitair levis cst,ae aliquoties evidenti argumento disssata , Provincialiae nim crimina mortalia coram Deo sunt, tamen infamiam non inurunt.Falsum igitur cil participationem peccati,aut actionis crimino in Pace Religionis Augustana, aut in quacuni