장음표시 사용
171쪽
directi anim/dversio; si alterum : non est reprae sontatio prioris: sicut enim motus curvilineus unius corporis nequit repraesen tare motum rectilineum alterius; ita generatim motus quicumque alium dissimilem repraesentarct non potest. Adde duas has motiones Iet in eadem; vel in diversis cor poris partibus suturas, quorum rursus utrumque repugnat s . praec. CXXXIV. Iudicitum non est motio particularum subtilissimarum corporis. Imprimis animi deberent duo diversi motus , quorum unus ideam praedicati, alter subjecti constitue rei, simul in eadem corporis parte consistere,' nequeunt enim ideae inter se conserri,
quod in judicio fit, nisi simul eidem enti prae
sentes adsint; sed motus diversi in eadem corporis parte simul consistere non possunt. Deindes cum in Judicio affirmativo ideae subjecti, ct praedicati per affirmationem conjungantur, conjungerentur in hac hypothesi duo diversi motus; per hanc vero conjunctionem duo illi motus diversi perirent, aliusque Compositus, novus, ac ab illis diversus motus ori iretur, quod in mechanica demonstratur : atqui sensu intimo evidenter constat, duas illas ideas
subjecti, & praedicati neque in ipso judicii
affrmativi actu, neque paullo post semper perire: igitur tametsi perceptiones essent motiones duntaxat , idem tamen de judicio affirmari non posset. Coroll. Idem esto judicium ds ratiocination , quae tribus judiciis constat s ac multo magis de reliquis animae operationibus, qua- . les sunt reflexio, attentio, consormatio id earum distinctarum , appetitio , volitie . Gsneratim igitur cogitatio non est motio particularum i subtilissimarum corporis. Sehol. Inepta igitur est doctrina Democriti, ac Epicuri, quorum opinione anima hominis aliud non est, quam tenuissimum cor-
172쪽
pusculti in ex subtilissimis atomis motu COncita fissi ino agitatis conflatum, in quo motu ipsius actiones consisterent. Rescentius i im
pium hoc dogma suscitarunt Tolandus aὶ, Gildonus b), ac quidam Locri sectator cὶ;
quo etiam pertinoi Philosophus Berotinensis din qui inscite contendit animam nostram
'certam esse materias organizatae porrionem unde consequens fit, metitationes quoque illius a materiae motu diversas non ESSΘ.CXXXV. Cogitatio non est modins qui damson. L motionis partium subtilissimarum corporis. tem Let-lniprimis quicumqus qualitatis modus aliud non est, ac ipsa qualitas, sub certa modifica te) - tione seu reSpectu Considerata; sic color rude eme ber, aut viridis aliud non est,. quam diversa de ι'σ- coloris species, si v color ita modificatus colorum, nipote suum genus, in sui id includit ; sonus item acutus, aut gravis est de- Letiri terminata soni species s circusus aut triangulum est figura extensionis sub certa modi sca, abii, tione Considerata : Urgo etiam modus motionisis G, cors'reae', aliud non est, quam quaedam ;nsim a-- specie 'motio Corporea s a proindes, si cogita-tias . tio esset Imin Ionis paresum subtilissimisum lib-hb modu', ea QMet lysa motis, quod absurdum est mo est I. praec. cor . . Deinde si cogitatio quidus mo-dam motionis modus foret, quaevis quoque tionis; motio in specie sumta, sive determinata foret quaedam species, sive 'modus, sive gradus cogitationis; motus enim a motu non ditari nisi i per celeritatem; reliquae determinationes, vel modi non tam reapse existunt, quam a nobis concipiuntur: certe quod unum habeat directionem ad orientem, alterum ad occidentem, lnihil reale in corpore ponit : quod item unum moveatur in linea recta alterum in curva ;diversitatem realem in corpores non inducit; nam & illud, quod in linea curva movetur , singulis momentis per rectam abire nititur: atqui aperte repugi th quemvisi motum esse
173쪽
De Essenti ali Animam S c. 175
certam cogitationis speciem : igitur repugnat quoque, c*gitationem' esse modum notionis Coroli 't. Quod dicit ir de uno corpore , vel . particula mota, id applicata potest ad motum plurium corporum, Seu maSSaex particulis pluribus: coalescenti nam S 1 pro ressio, vel tendensa per lineam rectam maius particulae cogitatio non sit. neque EI progressio similis dec*m, aut Vignati p. ticularum : positionem autem linearum directionis, quae modum motus determinant, nihil reale in ipsa masSa Ρο-
dicimus, pertinet quoque ad modum sBurae, modux vel cujuscumque alteriug proprietata S in corpore seu cognitae , seu inςψδ' in ' tu, pro- im , vel quaecumque ala a proprietas, quae ipsa non est cogitatio, tantum ' mne differt , quantum motus: Igitur et Iam reae modus figurae, vel alterius proprietat IS corporeae cogitatio . 'CXXXVI. Cogitatis non CSt actis, V neque actio partium subtilissimarum corpor ιS. Actio etio ue& reac p resum etiam subtilissimarum cortori donaque aliud non est, quam moti O par-P r mina tum, vel certus mytionis bullis modu), Sed .
cogitatio neque motio est . 234. cor. ), neque modus motionis particularum subtiliSsmarum corporis . praec.)i non est actio, & reactio partium Subtilissima' .sellol. Indo impium Hobbesii de cogitationum
natura systema resutatur. Caussa senSlom S, ait, est externum corpuS,SiDe Objectum, quod Elem. premit uniuscujusque organum Proprium, P--
cel immediate, ut in Dista, audit , Ousci μ , y ret premendo mediantibus neri is, et membr*nis continuum esticit motum introrSum nil tiviath.
174쪽
3 6 Psych. P. II. Sect. L. C. Lilis resistentia, se contrapassio seu ἀντιτυπrx, sive conatus cordis liberantis se a pressione per motum tendentem eaetrorsuin ἰ qui motus Propterea apparet tantum aliquid
externum, atque apparitio haec seu g αντασα α lest id, quod Docamus sensionem, quantum ad oculum lumen dicitur, Dei color. Quam haec absurda sint, ex superioribus patet; addam tamen quod ex S. Augustino Genuensis . Sengus, se phantasma fallunt, dumsbiiDq. y fCtum baCulum, cujus dimidesa pars aquae
I. a. e. 3. me 'Sa CSt, CurDum exhibent ; interea ratio Elem. per picue errorem detegit , et perpetus, ἡ, ἡ ' ContrGdiCit, etiam perdurante sensus, et,eh. PhantaSide errore ς quodsi nihil esset aliud ratio, nisi hic cerebri Dei cordis 3 confi- Cius. quoniam perdurat idem, dum idem Irefert phantasma, errorem Suum non CD-gnOSCeret, aut si idem se corrigeret, non
idem referret phantasma, nec idem esset conflictus. Te nunc appello, Seneae Mulmesburiensis: ecouid iaci h. ec 8 Se phantasma erroris reprehendit, perduratque idem, an ab alio dedocetur 8 Ab alio autem phantasmate 8 Unde et hoc aliud p Qui altero ialterum percipit ; qui cum objecto confert 8 Ad rem. Inde Dero gra Dissimis Derbis concludit Augustinus i quare conscitur, ut aliud simus nos; aliud sensus; siquidem cum ipse fallitur, possumus nos non falli. neque CXXXVII. Ggitatio non est conatus Udtia'Ib motum partium subtilissimarum corporis. Vel ι tum, enim Conatus hic ad motum essset efficax , lsive conjunctus Cum motu, vel inefficax, m l. tu nempe nondum obtento; si primum, tum cogitatio reapse in actuali motione partium consisteret, quod fieri nequit g. 35 .cor.);
si alterum ., sic argumentabor: cogitatio est quid realiter diversum a motu partium actuali g. cit.); conatus inessicax ad motum is est iconatus ad aliquid realiter diversum a
175쪽
De Assentiali Animam etc. II cogitatione; sed conatus ad aliquid realit 0r
diversum a cogitatione non est cogitatio :quemadmodum conatus ad duambulationem non est Sessio , nec conatus ad sol mandam Ciceronis statuam est effectio statuae Platonem reserentis : Igitur conatus seu emcax , seu inessicax ad motum in partibus corporis subtilissimis non est cogitatro . CXXXVIII. Cogitatio non est esse tuS motionis partium Subtilissimarum corporis. Primum enim motus partium quantum Eae cumque tenues, ac subtiles ponantur , nequit in massa quadam alium effectum producere , quam diversum situm , positionem , distantiam, aud contiguitatem partium . Deinde si cogitatio esset estectus motionis partium, cogitationes nostrae omnino forent perturbatae , nec umquam longum, ac subtilem ratiocinium instituere liceret ; cum enim corporis illae partes , quae per motum suum Cogitationem e cere deberent , ante hunc motum cogitatione destituerentur ; non pOSSent eae eropriam suam motionem dirigere, neque etiam
per cogitationem totius dirigi : motus quippe, qua cogitationis caussa , eam praecedere deberet . uui igitur sublimia ratiocinia, eaquΘlongissima tanto ordine texeremus 3 Qui ideae aliae ex aliis tamquam ad nutum nostrum fluerent, facessere jussae abirent, dc redirent vocatae Qui libertatem, & eligendi potestatem tolleremus λ Qui denique actiones nostras ratione, & providentia gubernaremus 3 Schol. Profecto non video , quomodo Ens id genus cogitans ipsa bruta materia, vita, sensu. , ratione , dc libertate destituta persectius, ac excellentius foret. Atque haec ita evidentia sunt, ut ipse Lockius, cujuS adversarii auctoritatem hoc in . argumento respuere certe non possunt , iiSdem utatur , ut demonstret Deum omni corporis , ac
materiae concretione carere : Qui ponit,
176쪽
1 8 Psych. P. II. Sect. I. p. g. ita, inquit, aeternum ens cognitans idem
rene de quODis ente finito cogitante) aliud
nou eSSe, quGm compositum quod datri eae subtili solutis materiae partibus, quarum unG- quaeDi S Seorsum accepta cogitatione desti- ruitur, omnem Supientiam, et cogitationem
hujus entis Zeterni soli partium contiguitati citribtait. Verum nihil potest esSe magis ab Sut duita quantumcumque enim particulae' lM lateriae cogitatione destitutae inter se mi-SceGntur, Gut compιιODeantur, nihil tamen
ipsis additur, quam n OD a quaedam localis relatio, per quam seri omnino nequit ut l, ipsis fregitatio, et cognitio Communi Ctur. CXX lX. cogi intio non est corporis quai ras. Sit ita; erit ea qualisas corpori vel 'Essentialis, vel accidentalis: si primum : - , tum rursus ea erit essentialis vel corpori qua ta-lli, vel corpori qua sic organizato ; non illud
nam alias quodvis corpus aequaliter cogitaret, quod aperte pugnat cum omnibus corporum phaenomenis r non hoc, cogitatio enim neque Est organi Zatio, neque ex ea proficisci potest ' organizatio s4 quidem aliud: laon est, qua in certa poSitio, ac connexio particularum gubtilis- simarum e conjunge, comprime, disponsi particulas, prout voluctris, 'effieies quidem ut acquirant aliam positionem, contiguitatem
distantiam, & alias id genus' relation . locales ut cogitatio inde enascatur obtinebis numquam . Si alterum , id est, si cogitatio sit qualita cosporis accidentalis; necesse erit. ut habeat rationem sufficientem inni. β. 2I. Heamque vel internam in ipso illo corpore,' vel externam, sitam' nempe in corpore alio oni. g. 39. ; sit primo ratio 'sufficiens interna : erit ea vel in figura, vel in si tu , vel in tenuitate, vel in his simul sumtis paris cularum aut quiescentium , aut motarunt; atque figura, Si tus, tenuitas sunt qualitates passivae
quae qualitatis activae , - qualis est, cogitatio
177쪽
De Essentiali Animam etc. I 79. ,rationem susticientena continere nequeuno ,
- Si quo praeterea particulae sint in quiete , &ipsae omni actioni carebunt. Si autem in motis particulis tali figura, tenuitate, situ praeditis contines retur ratio sufficiens cogitationis, - , consequens foret ut cogitatio vel ipsa notio, vel motionis effectus sit , quod- pugnat cum . i5h coroll. i58. Restat igitur , ut ratio sufficiens cogitationis Externa sit contenta in corpore aliquo idiverso, vel pluribus simul. Contingat ergo corpus a rationem sufficiet . tem ut corpus b cogitet ; continebit vel qua- . . tenuS E. t corpus, vel quatenus agit in b; primum cor te non : nam Sic quodvis corpus ra-- tionem Sufficientem, cur alterum cogitet, conti tineret, atque adeo omne etiam corpus aequa -- liter cogitaret; si autem alterum: tum. cO'-i gitatio corporis , 5 fored vel actio corporis a , vel reactio corporis b, . vel ἰ utrumque simul ἔatqui nihil horum 4 fieri potest. I. I 45. cor.
i. II i. r ergo nulla ratione cogitatio corporis quaedam qualitas esse poteSt . - Scirol. Cogitationem in quadam corporis qua- Traiigdelitate constituit Dodinetius; sed egregie a i exiit. Clarhio confutatus est. a. 'CXL. Cogitatio non.est ter oratis quaedam - naturin pu totuin corpus d usae, quia tu Re- defen.
ι, m , et Sentimus. Quid es nim temperatio illa λι Quid ea natura λ υ An ne ii aeci temperatio in
- ipso inhaeret. , corpore, an in . natura re .psa a ne tu e. corpore. distincta st Si hoc : eriti ens , quod tempera- .i Cogitat , realiter a corpore diversum quod
. sententiae hujus patronis non placet: si neces Ie est, ut cogitatio vel quaedam corporis qualitas, vel motio partium, . vel . motionis - modus , vel effectus , vel figura , situs , aut contiguitas particularum sit ; quae omnia cum
a veritate , minime . Consentire abunde demon-
SolisI. Dicaearchi Aristotelis quondam discipuli haec fuit opinatio ; de quo Cicero ita l. 1 f. O.
178쪽
38o Psycho P. IL Sret. L. Cap. L. scribit: u in eo sermone, quem Corinthi habitum tribus iliaris exponit doctorum hominum disputantium prιmo libro multos loquentes facit. duobusraerecratem quemdam Philotam Senem, quem ait a DeucaIions Ortum, disserentem inducit , nihil esse Omnino animam, hoc esse nomen totum inane, frustraque animalia, Θ animantes appellari, neque in homine inesse animum Dei animam, nec in bestia e vimque omnem eam, qua Dei agamus quid, Det sentiamus,sn omnibus corporibus vivis, aequaliter esse fusam, nec separabilem vi corpore, quippe quae nulla sit, nec sit quidpiam nisi corpus unum, Simpleae ita pguratum, ut te rationeinaturae Digrat, bis sentim. Atqus lutinam cur impio'hoc Peripatetico conse- lpulta fuisse haec doctrinal verum suscita- ivit inam haud ita pridem Μaubeccius a
docens animam esse harmoniam quamdam, seu potentiam ex conjugatione corporeorum Organorum enascentemP ejusque vestigiis in
taxat corporis contendens esse animam . CXLI. Anima non. est Corpus. Cum anima
sit id , quod in nobis cogitat , si ea corpus
4ςmmς seret , necesse quoque esset, ut ejus cogitationes vel ita certa corporis qualitate, vel in Anima motu partium actuali , vel in modo quodam non est motus, seu in effectu a tali motione produ-. 0 P-- cto, vel in actione, & reactione fibriliarum,& nervorum sensuum, ac cerebri, atat cordis ru Seu CujuscumquΘ alterius ia corpore massae , tvel in temperatione naturae Corporeae consti-ιtuantur : , atroquin ens compositum, quale omne corpus est, non mutatur nisi . per i motum ont. q. alta , sunt autem logis MIones verae animae mutationes ; atqui ' haec omnia I absolute repugnant I. 152 seqq. λα-aai- '
179쪽
Re Essentia Ii Animam etc. I 8 Iest animam nostram, illud nimirum ens, quod in nobis cogitat, essentialiter , & toto. genere distinctam, atque interno discrimine diversam esse non solum ab eo, quod noStrum corpus compellamus: sed etiam a quocumque alio, quod corporis nomine VE-nit, quantum illud cumque subtile, tenue, elaboracum, de perfectissime organis instructum statuatur.
Schol. I. Ploucque tus ita ratione concludit: Prisc. de Suppono eae experientia, Me actu cogitantem subat. C. esse idem subjectum, piod cogitauit, ante Gnnum unum, Seu egoitatem hoc momento cogitantem esse idem individuum cum emitate, quae Cogita Dit ante unum annum. DE- inde itidem Suppono eae experientia, CorpuS, quod hoc momento gesto non esse idem Sub JEC um, Cum eo corpore, quod igestavi ante unum annum. Noui enim me jam alium habere Sanguinem, aliam carnem, alios ungues DC. ter. Si non omnia e corporC INCOaυOlarunt, tamen in aprico est multas particulas inde aυulsas esse. Experientia igiturm C docet, i,n me esse duas esse rey, quo modocumque eas appellare libuerit alteram, quae characterem indiυiduationis Servaυit , alteram, quae eumdem non serva Dit. Hinc absque formidine oppositi concludo, rem Cham racterem individuationis serDantem non eSSCeam rem, quae characterem indiuiduationis non SerDat, Seu rem constantem, se semper eamdem non ESse rem variabilem, num quam eamdem Sole mepidiano clarius itaquctesι hoc ratiocinium. Res constans, is semper eadem non est res Dariabilis, disserens, atquι ies cogitans est constans, se SeiripereadUm s Corpus autem est res Ouriabilis,
numquam eadem e ergo ores cogitanS noueSt Corpus , nec corpus egi res Cogita HS. Dionet su8inde non esse hic sermonem demutat ivnibus accidentium, seu statuum, quae
180쪽
in re cogitante quoque contingunt, . & iden
titatem subjecti non impediunt i tum ex vulgari loquendi usu dici quid Ρm idem nunc
Ssse corpus nostrum , quod fuit ante iannos
aliquot, quemadmodum etiam dicimus eumdem hodie Danubium propter Viennam sue re, qui olim via xid. At profecto sim Danubius cogitare poSset , non cogitaret hodie di ergo sum ille , qui ante decennium Viennam allui ; guttae enim praes sentes non haberent memoriam nisi, de s Θ ipsis r nequit quippe universim subjectum aliquod alterius tamquam stat ipsius meminisso. Videatur quoque P. Gallas Cartier .
Schol. F. Atque ita bin a perto est absurditas eius opinationis, quae animam hominis corpoream statuit; Seu deinde dicatur subtilissimus aether, vel aer, seu ignis, sεU Pur1S- simus sanguis, Seu quodcumque aliud tenuissimum fluidum. Erroris hujus patronos vulgo
Materialistas vocant, quibus Ex recent Iori . bus' maeriis accensemus Spinoetam, cujus hoc est pronunciatum e corpus, se anima mutui,
idemque in dioiduum est, quod jam sub cogitationis , jam subi extensionis attributo
se vitam hominis unam, eam deuique eSSevirtutem, qua homo mouetur, viUit, Sentit, ratiocinatur , eamque in corpore reperiri, quamdiu Di Dis, prorsus cessare, Cum illud interit; et rursus eaestituram, ut primum in resurrectisne unive ali co=Fus reDiviscet Abbai in Yvonium, cujus haec apud Chau meixium profana sunt verba d ego Sum corpus, et cogito; et nihil scis praeterea. Tribuamne
Prudenter caussae increnitae id, quod facile caussae Srcundae Suffcienter cognte, cite Corpori, tribuere possum p Tum & Hobbes tum, Τ olandum, Dod V vellum, aliosque non