장음표시 사용
251쪽
De sede Anim. comm. hoen. 253s It : motus hic, sicut quoad ortum, ita quoad
durationem, intensionem, durationem, cessationem ab animae volitione pendet, praetereaque voluntarius dicitur. Ita, cum volo, brachium, aut pes, Si sanus sit, movetur; noctilom, si nervi rupti sint; motus in crure retrorsum tendit, non antrorsum ; obstat quip-ps structura mechanica : aliae contra in corpore partes n8 tui animae non obtemperant, uecapilli : etsi des se valde mobiles. Io Afiectus
in anima concitatus, fervorque vehementior in corpus quasi excurrit, agitationemque Sanguinis, ac fluidi nervet extraordinariam caussat, quae rursum Sedatur, cum ipsi serenitas,& tranquillitasTredito CLXXV. In motibus organoratam est ratio siniciens vel Pera, vel apparens quaxumdam animae perceptionum: G in Dolitionibus animae est ratio siniciens, vel Dera, vel' apparens quorumdam corp is motuum. I X enumeratis si quidem phoenomenis evidenter colligitur in motibus organorum vel esse reapSe,
vel saltem videri esses id, quod essicit, ut in
mente haec potius, quam aliae perceptiones exi Stant potaus, quam non existant: id em est de volitionibus animae comparate ad certus corporis motus : atqui id, quod essicie, ut aliqvid sit ita, & non aliter, est ejus ratio sussi ciens soni. . ib.)d igitur ratio sussiciens quarumdam animae perceptionum in motibus corporis, ct quorumdam corporis motuum in volitioitibus 'animae vel vere, vel apparenter continetur. cor II. Facile inde patet extare connexionem quampiam inter animam, & corpus, atque ceteris. sub determinationibus animam a corpore es corpusque ab anima vel reapse,ugi apparenter tantum pendere cons Ont.
β. 22. cor. 6O.ὶ Sohol. Utrum dependensIa haec rea Iis sit, an solum apparens, id jam investigabimus. Interea probe notandum Ost, actionem quam-Μotus corpori
ptionum animae; dc voli-trones animae motuum eorporis ratioriem, vel vere vel appa renter
252쪽
deperi dentia animae, re eorP-xis potest
piam realem, quam anima in corpus, ochoc ῖn illam exerceret, inter phaenomena commercii locum non habere nihil enim praeter coexistentiam certarum corporis, &animi affectionum experinvir, ut ex Superioribus paret: quare qν actionem animae Tn corpus per experientiam notam essου Contendunt, in vitium subreptionis. incidunt I. I92. logo . Ceterum commercium istud, ejusque phaenomena nullus philosophorum in dubium vi ocat; scepticos quippου univer-- sales, &.monistas eo nomine indignos censeo; monistas nimi rum appellant, qui unum tantum substantiarum genus in hoc mundo existere arbitrantur, quibus, duali-Stae opponuntur. Monistae porro vel solas substantias materiales, ct materialistae:
vel solas spirituales admirtunt, & ideatistae dicuntur, qui rursus in pluralistas, &egoistas distribuuntur l. cons cosm. I. Ibia
cLXXVI. Possibile est, ut mutuσGmm corporis dePendentus realis sit. Imprimis nulla test in iis re mantia, ut motiones corporis animae p sipiendi occasionem --, .atque sideo di a in esciendis quid Ddam perceptionibus . Corpore vere pendeat ed ineque bulla fisr pugnantiis , Ucorporis 3 ati animae dei'rintuetur ontol. .148. Fch. a. n. . 4. ): uisuri ut mutua ani
253쪽
cerrimus, hostis ipse fatetur, ει anima Disua pr duceret motus Iuntarios in corp
re, se corpus vi sua prodtaceret perceptioneS
di Experientia, in aliis casibus 'pe certo, Saepius probabiliter rationem: sussicientem alicujus ratignati, au catissam effecti ricem cujusciam erictus, ac proinde veram dΘpenden-riam colligimus, ur cum, judicamus rurrum a magnete attrahi, Certe, si, verum est, quod ait: quo nosito aliquid ponitur, i--stud ejus racio 3 ciens est, concludendum erit, in morionibus corporis rationem sussicientem' quarumdam: animae rceptionum ,, &in, volitionibus, animae quorumdam corporis motuum vere contineri, cons. κ. I75.
a. Tam exquisita, tam artinciosa oculorum,. aurium, reliquorumque organorum consorma rio; prorsus iuutilis,. α frustranea serer, si' ea ad sensatio ς animae reapse nihil conferrentia. Unde item, ut ideae claritast accurara adeo proportione cum oculi, aud alterius organi persectionae respondeat 3 ut eo aliquantum destrum minuarur, ut. illo, prorsus subl/to omnino tollatur en sexcenta hujus generis γ
. sio de realitate hujus dependentiae usque ad Cartesii, ac Mibnitii tempora extiti , et vero hodie etiamnum extat plurimi enim , rametsi in reliquis Leibnitiumsequantur, hoc
in argumento, ab illo recedunt. Inde sic ac-guor haec universalis hominum consensio vel fundatur in sensu communι naturae, vel non;
si illud ; sententia certa est iga. log. Isi hoc : sumine qrobabilis; est enim lex ita
arte eritica certissima , opinionem magna hominum .consensione longissimo tempore con-
254쪽
136 Psych. IL feci. II. c. rasrmatam tamdiu in probabilioribus habsndam' esse, quamdiu non demonstratur impossibilis,' et falsa, aut opposita argumentis non precariis, vel dubiis, sed seque saltem probabilibus constabiliatur: atque istud hisc loco omnino obtinet.
cum corpore uniri, in quo demum cumque ista uisio consistat: neque enim, cum lubet, corpus suum relinquere potest; et ipsi etiam sensus doloris, famis , sitis manifeste docsnt animam non ita adesse corpori ut naturam navigio, vel, 'quod Platonem dixisse accepimus, ut regem in regno, sed arctissimo quodam nexu Cum eo CDPulatam esse. Perspexit
istud quoque Cartes ius , unde ita mediatus . est: Alioquin enim Cum corpus laeditur, Ego, qui nihil aιiud sum, quam res cogitans, non sentirem idcirco dolorem ; sed puro intellectu laesionem istam perciperem ἱ ut natura Oista percipit, si quid in naui frangatur: cuin corpus cibo, O potu indiget, id ipsum . . expreSse intelligerem, non cyn usos famis, s D sitis sensus uaberem nam cerae isti seni sus nihiι aliud sunt, quam confusi quidam leogitandi modi; 9.quasi permixtione mentis
Cum corpor Orai' vero quis probabi- lissimum essa genus unionem sinsmutua unitorum: et reali dependentia persistere non possis
pore oritur erimpositum, quod homo dicitur , . quodquis ominum consensione unum supposi- tum. una' persona son l. i56. sch. natura Esd, mi inec Lelbni- eius inficiari audet, atque inde solide confir- maia , quod vulgo actiones voluntarias nec, sin an Mae, nec soli corpori ; sed homin, ,
Ictrsonae n rum ex utroque coalescenta, tri-uamus: sic enim omnes loquuntur : homo
sentit, momo ambulat, homo studes sec. I -
255쪽
tur necesse est, ut anima , et corpus simuΙ
unum agendi princidium nonstituant sibido, quod , qua ratione sinΘ mutua , et reali , pendentia obtineri queat, non intestigo. CLXXVIII. Praeter solam possibilitatem Contram abstracto spectatum nulla ratio probabilis pugnat Pro apparente tantum dependentia animae se cori ris. Rationes, quas sententiae tantum. hujus patroni adserro solent, petuntur vel ab impoisibilitate dependentiae realis, vel a nostra ignorantia, vel a summa congruitate cum
infinita Auctoris scientia, sapientia, potentia, 'pmvidentia; aliam enim in Loibnitianorum,
aut Cartesianorum scriptis non reps rio; sed primum reaIis animae, et corporis dependen--γ'. i
tia non est impossibilis β. 376.), et iis, quae
contra ipsaro objiciuntur, suo loco responde bo; deinde ignorantia , si enim daretur ne- Lias que assumandi quidpiam, neque nreandi probabiis Tarsamentum suppEdicat; ultimo, nec 'ostendi potest . has , Conditoris persectiones magis per apparentem, quam per realem comtybris; et animae dependentiam commendari , nec si istud etiam certo evinceretur, continuo, ut ita sit, consequens seret : nullo enim pacto tenetur Deus suas Persei lion s maxime Hyeli. manifestare sconfa cosm. β. 74. Igitur praeter solam possibilitatem, de τqua, etsi a Da- δ' riesio aperte negeturi, disputare nolo, nulla probabilis ratio 'pugnat pro apparente tantam
CLXXI . Multo pro bilius est mutuam Depen i 'animae, corporis dependentiam veram ac den Rrealem, quam solum apparentem esse. Cum
enim praeter possibilitatesm in utramque par- viena plures rationes valde probabiles pro vera lior est ia 9. 177.. ,phullae .pro apparente tantum d
pendentia pugnem g. praec. 3, perspicuum est, han opinionem nullum probabilitatis gradum habere, mera enim possibilitas ini- itan quidem aliquod, nondum tamen. Primiaru
256쪽
258 RVeh. P. IT. Reci. u. CV. V. verae probabilitatis gradus est β. aio: schol Iog. 3 et illam vero totidem probabilitatis gradibus laudere, quos ex gradibus singularum rationum collectis coalescunt, proindo solidω probabilem esse. Quod si igitar utraque conaparetur, nemo dubitaverit, hanc prae illa multo probabiliorem esse
orou. Longe itaquo etiam probabilius me
rationem sufficientem l .arumdam vinimae perceptionum in motibus eorporis, et quoi rumdam corporis motuum in volitionibus - animae vere contineri I qualis enim depe . dentia est, talis sit rati- sufficientu neces .
Quid ex- CLXXX. Expllicare commercium est red- eom h ratisnem saltem pres item mirabili,4 ues illius Drmoniae . I ato, simulquo ostende- Quid re, qui posita ea rationo fieri possit, ut . cum
erus sy- certis in corpore motionibus certae in anima
ε ςφῆ t perceptiones ; et cum certis animae volitio .cibus certi et pet struetiram possitates in
tus in corpore coexistant- Propositio eam rationem, ac modum e Cians Syzytema eae-yIicandi commerciι nuncupatur.
Schol. Tria hodiΘ sunt systemata in philoso-- phia magis celebrata v antequam singula
- . - Seorsum ex damus, juverit generatim co stituere, quibus dotibus systema commer
bi cso explicando aptum pollere debeat Smtema CLX XI. Nullum systema cammerciis eae Misi' plicando aptum est, niSi quod mutuam rea-kεHὸλ ι- animae, , corporis dependentiam statuit. depen- systema explicando commercio, aptum debet Mntiam , rationem saltem probabilem reddere mutuae harmoniae inter animam, et corpus G praec.);. sed id nullum systema praestat, ni quod realem animae, et corporis dependentiam statuit Nam cum realis dependentia prae apparente mullio probabilior sit I79.), multo quoque probabilius est rationem mutuae
harmoniae vel ex hac reali dependentia pro-
257쪽
quomodocumque cum Eae consociari et ergo nullum systemae commercio, explicando, aptum Est, nisi quod tuam animae, et corporis dependentiam realem, statuit. cin oll. Similiter patet ne uae esse,. ut S eiusque stema aptum ponat rationem sussicientem Vex mquarumdam animae perceptionum, in motibus corporist et quorumdam CσrporiS mor tem ε, tuum in volitionibus animae vere contineri cons. I79. CorolL 3. CLXXXII. Systema, quos hanc rationem quodque sinicientem determinat, explicando commercio aptum est. SPtema, quod mirabilis animam inter ac corpus harmoniae rationem tem de- reddit, simulque ostendit, qui posita ea ra- terminat etione fieri possin, ut cum certis in corpore RPtum motionibus certae in anima perceptiones, cum 'certis animae volitionibus certi in corpore motus coexistant, explicando commercio aptum est . r8o. psel id praestat systema, quod ponit rationem sussicientem quarumdam animae perceptionum ita motibus corporis, & uorundam corporis motuum, in voliti onibus anim' vere contineri haec enim. ipsa ratio susciens es di quoque- i Ilius harmoniae ratio,
atquct ex. ea plano intelligitur, quo, modo ea 'mutuae coexist ntita actionum in corpore, et hi animain possibilis sit; ergo systema, qnoaedictam rationem; sussicientemi determinati, . commercio explicando aptum estia
De Systemate Assistentiae; sive Ouushmmoccasionalium.
CL XIII. Malebranchius, qui Cari sit do-
Grinam in multi; capitibus deforma vit, dene' Militea gata jam ante omnibus substantiis creatis vera tiae Lagendi vi, in, reddenda ratione, commercii ad .
258쪽
α6o P. II. Sect. ΙΙ. C. TIT. Deum coniugit, docetque ipsum occasione impressionum in organa sensoria ab objectis externis factartim sensationes in anima; & occasione volitionum animae respondentes in corpore motus secundum legem generalem a se Constitutam propria actione essicere, atau in- de omnem harmoniam inter animam, α corpus pendere. echerri Schol. r. Audiamus ipsum auctorem; versioi Vς t- latina sic habet: omnes caussas naturales ei. non esse Deras CausSGS, Sed tantum caussas occasionales, aliaS veritates, quae ab his sequuntur, paucis probare Operae praetium est. Nulla corpora, magna, pa Da praedita esse Di sese movendi eDidens .. est. - Vis m ens corporum non est igitur in corporibus, quae momentur, cum Dis il- - . Ia mouens nihil sit aliud quam Dei Dolun-
pora non possunt esse Derae caussae ullius rei , mentes etiam nobilissimae in , eadem . versamur impotentia. Nihil possunt, gnoscere, msis Deus illas illuminet: nihiιIOssunt Sentire, nisi Deus ipsas modis-i cet: nihil possunt Delle, nisi Deus ipsas Nersus se m eat. Possunt quidem deter minare impressionem, qua Deus QSas versus se infecta 'sed non satis scio, an id dici possit potentia. Si pssse peccare est . potentio ' jam autem constare mihi videtur etMuntatem spirituum vel minimum
corpus movere non posse; nam nullam ES- se connexionem necessiariam inter voluntatem nostram, eae. gr. , moυendi brachiunt, motum brachii euidens est. -υetur quidem, quando Dolumus illud moveri, ac proinde Sumus caussa naturalis motus brachii nostri ; sed caussae naturo Ies non Sunt verae caussae'; nihil sunt, quam caussae o
caSionales, quae non agunt nisi Di, is ef- .. ficacia UOIuntatis dicinae. -- Hinc igitur concludendum est, homines quidem velle
259쪽
De systematr Assistentiae Oc. 261'm ere brachium, sed Deum solum posse ' ' . illud mouere. - Addo concipi non posse, ' Deum posse conis unicare hominibus, aut Angelis potentiam, quam habet, mODendi Corpora ; ac certe qui existimant poten- tiam, quam habemus, mouendi brachium eSSE Teram potentiam, debent fateri Deum Ροδse etiam communicare mentibus potentiam creandi, annihilandi, faciendi omnia possibilia; uno Derbo, Deum posse illaS rei' dere omnipotenS. Schol. a. Systema hoc, quod caussarum occasionalium, vel assistentiae dicitur, a plurimis familiae Cartesianae alumnis adoptatum' est, ac inde vulgo Cartesianum audit. Verum cavendum, ne Cartesium ejus auctorem putemus; virum enim doctissimum diversam
longe sententiam tenuisse & alias insinuavi : oni. g. 147. Sch. a.), dc infra ex proposito demonstrabo. Ceterum ipsi hi Carthesiani ἀinter se dissident; alios enim rigidum Oacasionalismum alios tolerahiliorem profiteri ajunt. Illi Malebranchii vestigiis arctius insistentes, dum omnem sine discrimine vim rebus creatis, animaeque nostrae adimunt, libertatem tollunt: istud certe οΜalebranchii principiis prona consecutione fluit, ut tum ex verbis ante relatis mentes nihil possunt Delle, nisi Deus ipsa verSuS diaιog. 4 sc mODeat; tum & vel maxime ex iis, quae alias docuit: animam seipsam non determinaro ad id, quod bonum judicat, sed a Deo determinari, clare colligi potest. Hi autem vel animae saltem vim volendi tribuunt , ipsamque liberam volitionem occasionem praebere Deo, ut ipse corpus moveat, asserunt; vel vim quoque percipiendi adjiciunt putantes, eam a Deo ingratiam motuum in cerebro effectorum excitari solum, ac dirigi ad sensationes harmo- nicas eliciendas. Verum nullo horum sensu systema istuc sustineri posse mox patebit.
260쪽
Noe s stema tollit rea Iem de Penden
26 et Psych. RIT Seci. ra C. III. CLXXX V. Systema caussarum occaSi nolium tollit mutuam, fas realem Gnimae, D corporis dependentiam. Ut enim nemo dixerit horologium ab altero b realiter pendere, si arti sex, . et quivis alius occasione motuum indicis in b similiter indicem in a moveat : ita nemo seria mente assirinare potest hoc In systemate animam a corpore, aut hoc
ab illa vere, & realiter pendere. Immo si, hic aliqua lateret vera dependentia, potius Deus videretur in imprimendis animae sensationibus a motibus corporis, & in efficiendis motibus corporis a volitionibus animae pendere.
.: CLXXXV. Systema istud nititur hypotheri portim 1alsa, partim minus probabili. Imprimis probabile non est generatim caussIs creatis nullam agendi vim competere one. i 5. ct cosm. g. 5o. γ. Deinde nominatim nullam in anima vim inesse falsum est
i5L; se prosecto quomodo substantia per
alienam vim cogitare, aut vivere. possit, m--llis abstaute nequis, di tamen apsi animam ver substantiam. cogitanim duce Cartesio definiunt. Quid λ quod Malebranchii opinatiods mstrarum Cogitationum natura, ac Origl- perquam absurda est, ut alias videbimus. Denique sic.ratiocinari licet: vel Deus in mente nostra solas sensationes, vel reliquas quoque volitiones efficit: hoc alterum sensui intimo repugnat, & libertatem tollit: . illud vero solum sine ratione sufficients asseritur 9 non enim nobilior est vis sentiendi, quam Vo-Iendi. Si igitur animam vi propria velle potest, cur non seque vi propria sentire possit Icerte sicut volitiones, ita sensationes non sunt
nisi quaedam animae modificationes ; unde legitime concludo: anima habet. vim se modificandi volendo : ergo & sentiendo. h. X Iis autem, qui putant vim percipiendi an se a Deo dirigi, quaero, cur ea ab ipso objecto per cerebri motiones repraesentato dirigi