장음표시 사용
281쪽
De Syllemate caussalitretis 6 c. 285 Mi ecum .corpus Ex alto labitur . Deinclo vis viva hodie a physicis non distinguitur aquantitate motus, quae factum est ex massa In celeritatem, axquo jaena sere in demonstratis habetur, omnes illos, qui olim cum Leibnitio viraes vivas per factum ex massa in quadratum celeritatis mensurari contendebant, in paralogismum lapsos se isse . Iam
porro virium mortuarum quantitatem constanter ea indem esse in hoc universo hocs su certum est, quod vires substantiarum
iam plicium in se spectatae, dc abstrahendo ab essectu semper sint eaedem, sicut ipsae
εubstantiae eaeciem permanent, neve huic legi influxus physicus adversatur. Quod au-.tem ad virium vivarum, Seu motus quantitatem attinet, existentia similis legis universalis nec a priorio nec a posteriori demonstrarP,potest; quin eamdem non extare, vel inde colligitur, suod ipse molfius con- a Cartesium demonstraverit, non in quo- ' vis corporum conflictu eamdem motus quantitatem permanere. At demus Etiam hanc legem in conflictibus .corporum, pro quibus eam molfius demonstrare nititur, obtinere; erit ne continuo consequens, ut ipsa etiam gu. - go
ad mutuas animae, . ac corporis actiones per- ηε. εῖ
itineat oon pro his aliae a Conditore leges constitui poterant 8 vid. cosm. q. 87. ach. a. Et denique si influxus ea, qtia da-xi ratione intelligatur, futilitas ratiocinii Volfiant plane perspicitur; nulla enim est virium transissio; nulla vis motrix in gratiam animae perit, neque ex anima id cor- . .Pus vis quaepiam transit: motiones 'solum
Aerebri animam ad perceptiones; anima subtilissimum cerebri fluidum ad motum determinat. Quis quaeso philosophorum eum . non rideret, qui serio contenderet, ex globo incurrente in quiescentem vim motriς in
282쪽
286 Psych. P. II. Seci. -TI. C. V. 3. Aelionem corporis in animam itam cunti ejus simplicitate, quam immortalitate pugnare contendunt alii: hoc ideo ; quia cum in hac hypothesi anima in cogitando reapsina corpore pend eret, non videretur ipsa separata a corpore cogitare, proinde nec vivere posse. Illud vehementer urget Leibnitius putans concipi non pOSSe, quomodo .m nas per aliam monadem, aut rem quamcumque creatam alterari, & in statu suo intemno mutari queat ; cum , in simplici neque motus intestinus concitari, nec quidpiam transponi, nec ipsum augeri, aut minui possit. Simili sexe argumentatione Hanschius quoque utitur. N. Dependentia haec ariJmae a corpor non ex ipsius natura, sed ex unione illius cum comporΘ , quaeli sola Dei voluntat E pendet, profluit: taquare mon interna , sed externa solum, & contingens est vid. g. I 47. sch. a. n. 5.). Nonne insipiens fuerit, qui putaret se in aperto campo solem non visurum, quod senestris careat, per quas ante in cubiculo constitutus eum aspexerat λ Sapientius Cico-ro : ea profecto tum multo puriora, se dilucidiora cernentur, cum, quo natura fCrt, liber animus peroenerit et nari nunc quidem, quamquam Dramina ilia, quae patent claGΠimum a corpore, callidissimo arti icio natura fabricata est, tamCn terrenis, Concretisque corporibus sunt inter septa quodammodo di cum autem nihil erit praeter Gnimum, mina res objecta impediet, quo
ri minua percipiat, quale quidqwid sit. Uuod autem aά Limplicitatem : etsi in monade,
seu elue simplice non dentur partes , quae moveri, aut transponi possint , aliae tamen
sunt mutationes in ipsa possibiles; non ne pv-ceptiones, & appetitiones animae etiam an systemate harmoniae praestabilitae sunt verae, ac internae ejus mutationes λ Niuil autem
283쪽
- De syste nate Caussa Ilitatis etc. AE - Vetat, ut harum nautation uin aliqua ratio 4n alia monade, vel etiam in ente Composito
contineatur; quod si sit, jam monas ab altera aliquo modo alterari, & quoad statum internum mutari dicenda erit. Planum igitur est, nihil ossicere simplicitati animae, si ea ab id eis mattirialibus ad eliciendas sua vi has. Potius, quam alias perceptiones, hocque
potius, quam alio tempore determinetur.
sequi polleat, Bulfingerus hoc systema rejicit. harmon. Per effectum integrum intelligit, .quidquiὸ pM t. asta actione caussae proficiscitur ; sive illa su- 37'perando corporum reni sui impendatur, sive alium insuper effectum producat: per caussam plenam vires eas omnes, 'dc solas, quae integro effectui producendo impenduntur. Tum vero admisso in xu physico putat consequens esse, ut nectus integer Caussa m plenam exuperet; integer quippe effectus, icium Corporis esset motus, tamen ab iisdem viribus deberetpraeterea perceptio in anima essici. N. Cum motiones cerebri nequaquam perceptiones ericiant, sed solum animam ad eas vi sua efficiendas 'dete rininent, numquam caussam plenam effectus integer superabit; motus enim erit Effectus integer virium corporis, & perceptio erit effectus integer virium animae. Sed etiamsi daremus perceptio- .nes animae a viribus corporis effci, nec tamen in absurda hac hypothesi effectum caussa sua majorem extundet mul fingerus hoc quippe casu motio cerebri foret Effectus motionis organi, dc perceptio essectus motionis cerebri: pone caussam a producere essectum b; tum effectum b ut novam caus Samproducere effectum c ; erit ne effectus csua caussa major λ Repugnabit igitur omnis caussarum subordinatarum series λ
terminant animam ad sui ipsarum perceptio-
284쪽
2 8 Psych. F. LI. Se t. V cap. R. nerales motuum leges. ad .motum concitenζω Sed nec alterum : vis enim animae percrupieno, . objecta sensibilia & ab his aliquo modo pendet, &, cum mens per se, aut ESSent Iam Suam ad. unam potius, quam alteram tionem determinata non sit, ab oriecto aeter minari poterit; cumque praeterea vis linita a quaecumque' objecta se non porrigat, alioquin necesse est, ut objectum rite applicetur, ac Suo modo praesens' sistatur: poterunt igitur ideae materiales animam determinare ad percipiendum objectum sensibile, si modo istua per illas animae rite applicari , ac praesens reddi possit: id usto ompino neri petest: idea
siquidem materiales, cum sint acitones Spe cificae objectorum; congruovit quaedam eorum dem imagines concipiuntur, quae, cum anima ibi existeisti praesentes sint 2 eidem hoc ipso objecta quadam ratione praesentiae reddunt. Quare cum ante mens desciente debita applicatione , siva praesentia objectum Iuua sensibilet vi sua porcipere non potuerit, nuniam sublato impedimento percipiet. Atqu*1ta possunt ideae maiesriales dici animam .eterminare ad perceptiones objecsorum SenSi Dilium tollendo impedimentum, pr budQquq occassonem quatenus illa praesentia emciant; qua in, re nulla prorsus repugnantia ' Ostend1
demon- indirecte dennonstrari potest- Σi enam n Syi stema a priori , & directe d emunstraretur falsum esse, tum aut repugnantia, aux non existentia id genus actionis mutuae demonstraretur : sed' neutrum fieri potest, qu um illuψpatet ex ε. praec. hoc ex objectionum Solutione colligitur. Si vero ea demonstratio aposteriori, aut indirecte, fieri potest, tum vephaenomena commercii cum mutua anim', corporis actione pugnarenta vel inde ad absur-
285쪽
De systemate Caussa litatis etc. 279 da in conclusionem deveniretur 2 primum non
ESt . nam phaenomena. Miam. latente
aliisque talia sunt, qualia. forent, si anima ita corpus, & hoc in illam verre ageret: alterum nemo asseruerit, nisi qui aperte dicere queat, quae sit. ea Conclusio absurda, quod adhuc praestitutum non ESt.
CXCIX. Systema caussalitatis Statuit rea' eontraelem mutuam CorporiS, et ianimae. dependen- realemtiam. Systema quippe istud statuit animam ab I tuuia eis materialibus ad perceptiones rerum Sensibilium; motus rerγvoluntarios corporis perviis ani&ω, animae determinari I. 169.): atqui si ita sit,&eorpo- tum utique animam. in sensationibus a corpore,& corpus in motibus voluntariis ab anima . revera pendet; igitur systema hoc realem ma-- tuam corporis, ct animae dependentiam statuit, Coroll. Igitur hoc systema quoque veram rationem sussicientem determinat, quae est in corpore de quibusdani; animae perceptionI-bus, & quae est in anima de quibusdam mo- tem; tibus corporis . I 8 I. Cor.) CC. Systema caussalitatis aptum est ad eae- atque in-vlicandum commercium anitriae, et Systema, quod determina drationem sumcien- νηρύ, tem, quae est in corpores de quibusdam, ani- dum ae perceptionibus, & quae est in anima de commer quibusdam corporis motibus, ad explicandum. Commercium aptum est β. 18a. ; sed id praestat systema caussalitatis . praec. cor. γῆ ergo hoc systema aptum est acsexplicandum commercium animae, & corpori S CCI. vstema caussalitatis cum' magna ae cum
probabilitate a philosopho defendi potρst. Sy- probabi-
Stema Caussa litatis nec impossibile nec aperis falsum est i98.3; est vero praeterea aptum ad explicandum commercium a
nimae & corporis . praec.); atqui aliud nihil dosiderari posses videtux ad hoc, ut cum ma gna probabilitate philosophai dessendatur ; emgo Systema caussalitatis. cum magna probabilitate a philosopha defendi potest..
286쪽
asso psych. R II. feci. u. c. R.
-οφη. schol. I. Locus hic est, ut paucis ostenclim,
Cartesium nequaquam systematis caussarumanereio occasIonalium auctorem tuasse, quem mo-
opinior dum supra β. 185. schol. a. in monui. Certe quamquam saepe obscurius loquatur, pluribus tamen in locis ita loquitur, ut clare colligi possit ipsum systema influxus physici non rejecisse, sed emesndasse potius, & 'confirmavise. Ita multis probare nititur animam residere in glandula pineali, ibi aspr- , I. ritibus animalibus motis assici. Cum cerebri 3 . Τνα- humani structuram explicat ostendit, quom t. d. . pacto in eo spiritus tum ad ossiciendos in corpore motus, tum ad excitandas in anima
mili is affectiones distribuantur. Clarius in littoris ad Elisabetham Principem Palatinam datis
sua sensa expromit. conabor, adi, hic e licare modum, quo animae, corporis Com. junctionem concipis,qua ratione possint illa hoc movere pro anima se corpDre simul non habemus nisi illamum conjunctionis notionem, eae qua pendet motio facultatis illius, qua pollet anima ad moDendum corpus, nec non facultatis ejus, quae inest corpori ad agendum in anima, sensus υλ licet 'illius, se passiones producendo. Rursus cum respondet adversario cuidam haec'. n. r. objicienti. ScribiS nostrae menti vim esse di-1.n. . rigendi spiritus animales in veroos, atque hoc pacto movendi membra r aliis Dero in locis scribis: nihil in mente nostra ESSE, cujus Dei actu,vel potestate conscii non simus; . at istius virtutis, quae spiritus animales dirigit,mens humana non Didetur sibi conscia, cum plurimi nesciant, utrum neruos haheant. -- Accedit, quod viae intelli pose sit, quomodo res incorporea possit Impel- n. o. lare. His ille istud responsum reddie. ν s. n. 4 rum rat, nos non esse conscios illius modi, quo mens nostra Spirittas animales in hos,' vel illosporos immittit ; iste enim modur non
287쪽
De Systemate mussalitatis etc. inrcl mente sola, sed a mentis Cum coreo σunione dependet, sumus tamen conscri .mnis ejus actionis, Fer quam mens ne vosmODet, quatenus talis actio est in mente,
quippe in quin nihil aliud est, quam inclinatio voluntatis ad hunc vel illum motum atque hanc voluntatis inclinationem sequuntur spirituum in ner os in luxus, et reliqua, quae ad istum motum requiruntur : coe propter aptam corporis configurati nem, quam mens potest ignorare, ac etiam Propter mentis cum corpore unionem, cujus sane mens conscia est, alla quin enim asmembra mooenda suam voluntatem nouinclinare . Quod autem mens, quae in r-porea est, possit corpus impellere, nultra quidem ratiocinatio,vel comparatio ab aliis rebuS petita, Del certissima et . evidentissima experientia quotidie nobis ostendic; haec enim una est ex rebus per se notis quaS,Cum lumus hex alias explicare, obscuramus.: Denique in iis, quae ad Henricum Morum scri- - - bite Ut non dedecet hominem philosophum putare, Deum pOSSe corpur movere, quam cis non putet Deum esse corporeum: Ita etiam eum non dedecet aliquid simile de aliis substantiis incorporeis judicare. Et quamvis
. exigimem nullum agendi modum Deo, is, creaturis uni ce convenire ; fateor tamen, me nullam in mente nostra ideam reperire, . quae repraesentet modum, quo Deux AH- gelus materiam Potest movere, diDersam ab ea, quae mihi exhilet modum, quo ego pe meam cogitationem corpus meum moDere me posse nihi conscius sum. si is quamquam rem conficere videantur,addam testimonium duorum clarissimorum, ac genuinorum ipsium .discipulorum, Ludovici de la Forge medici Salmuriensis, & Pomini Clerseiter :prior tractatum de hom1ne a Cartesio edi, tum.eruditissimis adnotationibus illustra
289쪽
De. Sistemate Caussa litatis S c 283 Iustratis congruas responsiones suppeditablinus. . Osc41.ὶ Acerbe Wolfius contendit systema Istud' reapse nullum esse: nam qui dicit animam in corpus, hocque in illam agere, simul tamen actionis hujus modum ignorat quod alioquin a quovis fatendum esse putat), ille affirmat mutationes in corpore, & anima
Coexistere, sui a coexist tint: nullam nempotalis aliam, actionis- mutuae ' ideam habet ;quam quae coexistentiae mutationum in corpore, & anima respondet Tametsi mutuae actionis modum penitus ignora mus , quod tamen falium esse ex I 80. I97. patet , nihilo minus falleretur molfius, cum putat nobis, haec duo idem 'sonare: animam Ggere tu corpus, ac Dicis-Sim, mutationes in corpore , ω anima simul coexisters. Diversa quippe haec nobis sunt sicut caussa, & effectus; coexistentiam - mutationum in. corppre, & anima effectum esse, cujus causta mutua actio sit, statui- mus: quare duas, easque diversas ideas har bemus, quarum una Caussae, altera effectui. respondet. Nonne Wolsus nobiscum asse- rit perceptionem effectum esses vis. repraesentati vae , qua a ima i pollet λ Et nonnE 'modum, quo ea vis agad, nobiscum etiam . ignorat 3. Probabitne igitur hanc argumentationem : M 'blfius ait, vim animae repraesentativam etfcore perceptionem, moctum ta- men hujus effectionis ignorat: ergo Wolfius ,
aifirmat, vim repraesentativam Emcere per-
ceptionem, quia efficit, id est, percipere, quia percipit λ Notet igitur Wolfius : quaestio in praesenti haec est: unde et quomodo st; ut tam arctum sit animam inter, ac corpu3 commercium λ Cui nos respondemus: cquia anima in corpus, et hoc in illam agitia . En systema, quo hujus commercii rationem.
290쪽
reddimus. Ceterum , etsp in modo hiasus actionis mutuae multa adhuc obscura , &incognita sint, nequit tamen haec ignorant Ianobis vitio dari minus propterea totum systema rejici nonne harmonia praestabilita, ac praesertim ille corporis mechanismus, obscurissima sunt λ Cur igitur eam
olfius non rejicit 8 At mutua amo proba- g. 434. ri nequie; demus: quid igitur Θ Η, pothesis phylosophica ; quale hocce est systema, ipso Wolfio monente , probari non debet, satis
est, ut pugnantia non contineat, utque cum phaenomenis consentitit T actio igitur mutua verum esset systema, etsi nulla ratione pro-
. bari posset; nos tamen argumentis valde probabilibus, quae nimirum pro reali dependentia pugnat u. a I. 3, eadem constabilimus. Atque ex his conficitur actionem mu- n. sqq. tuam corporis, & animae quoad substantiam minime ignotam esse, tametsi fortaSSe quo
. ad modum ignota consenienter dici possit,
quod nequaquam Obmt .a-I Cum ducE suo Leibnitio ordinem naturae
convelli, legemque praecipuam de perpetua
ejusdem virium vivarum quantitatis in hoc universo conservatione per influxum physicum violari queritur: si anima, ait, agat ii Iucorpus, oritur quaedam vis in parte materiae . quae ex alia im eam derivata non est, augetur proinde virium vivarum in hoe universo quan itatis: si contra corpus agat in animam, vis quaedam motrix in gratiam animae perit, quae ante in quadam mmeriae parte inerat, unde virium vivarum quantitas minuitur R. Multa hic evolvenda sunt: primum vis mortua dicitur, quae in solo conatu ad motum consistit, atque ob praesens impedimentum effectum non consequitur, quali pes in globo, cui seniculo in aere retinetur vis Diva